UBUNTU voor jong en oud Gratis alternatief voor Windows. Cursusboek voor UBUNTU 12.04 LTS Deze cursus is op de eerste plaats bestemd voor gebruikers van Windows XP, die gedwongen worden te veranderen, maar hun computer en manier van werken willen behouden. De cursus beperkt zich tot het gebruiken van de standaardinstellingen van UBUNTU en is gebaseerd op de handleiding “Aan de slag met Ubuntu 12.04”, een uitgave van Ubuntu Manual Project. U kunt de originele handleiding downloaden door te klikken op “Aan de slag met Ubuntu 12.04” Ad Voets Dordrecht, voorjaar 2014 1 Voorwoord Windows XP wordt vanaf april 2014 niet meer ondersteund door Microsoft, Windows Vista wordt niet verder meer ontwikkeld, Windows 7 wordt niet meer geleverd op nieuwe computers en Windows 8 is nauwelijks op de markt of wordt al weer opgevolgd door een upgrade. Vooral gebruikers van Windows XP vragen zich nu af wat te doen. Nieuwe computer kopen? Of toch maar doorgaan met Windows XP? HIER IS DE OPLOSSING !!! UBUNTU . Wat is UBUNTU ? Ubuntu is een GRATIS besturingssysteem voor PC's, laptops, tablets en andere media met daarbij ook GRATIS een groot aantal programma's voor tekstverwerking, beeldbewerking, presentaties, spelletjes enz. enz. Ubuntu is gebaseerd op Linux. De ontwikkeling van Ubuntu wordt geleid door Canonical Ltd., een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde privéonderneming gestart en gefinancierd door de ZuidAfrikaan Mark Shuttleworth. De naam komt van het concept Ubuntu uit de Zoeloe-cultuur in Zuid-Afrika. Het betekent zoiets als "menselijk zijn voor anderen. Deze cursus is speciaal geschreven voor Windows-gebruikers met een PC of laptop, die kunnen omgaan met muis en toetsenbord, ervaring hebben met mappen en bestanden in Windows en weten hoe ze internet en email kunnen gebruiken. UBUNTU – versie. De cursus werkt met Ubuntu 12.04 LTS. Ieder halfjaar verschijnt er een bijgewerkte versie van Ubuntu. De nummering geeft aan wanneer. Ubuntu 12.04 LTS is dus van april 2012. LTS staat voor “Long Term Support”. Om de 2 jaar verschijnt er een nieuwe LTS-versie. Versie 12.04 LTS wordt tot 2017 ondersteund . Ubuntu werkt op (bijna) alle, ook oude computers. U kunt Ubuntu proberen zonder Windows te wissen. Meer hierover kunt u lezen op de Nederlandse website van Ubuntu: http://ubuntu-nl.org/introductie/wat-is-ubuntu 2 Inhoudsopgave Voorwoord …............................................................ Inhoudsopgave …..................................................... 1. Ubuntu installeren …............................................ 2. Startscherm van Ubuntu verkennen …................. 3. Softwarebeheer …................................................ 4. Hardwarebeheer …............................................... 5. Internettoepassingen …....................................... 6. Diversen …............................................................ 3 2 3 4 9 10 26 29 35 1 UBUNTU installeren U kunt Ubuntu downloaden en branden op een DVD of een opstartbare USB-stick maken. U kunt ook downloaden via een speciale link voor Windows. Voor dat u echter begint met downloaden van UBUNTU moet u voor u zelf beslissen welke vorm u wil. U kunt kiezen tussen 3 varianten: – naast Windows of – als demonstratiemodel of – in plaats van Windows. DVD branden of USBstick maken ? U kunt na het downloaden zelf een DVD branden of een opstartbare USB-stick maken. Als dat een probleem is kunt u die bestellen op de website http://ububest.nl/ Drie varianten: Variant 1: Ubuntu installeren NAAST Windows. U kunt dan gewoon blijven werken met Windows, maar ook met Ubuntu. Misschien is dat een aantrekkelijke manier om geleidelijk te wennen aan Ubuntu. U kunt deze variant op uw computer installeren (zonder DVD of USB-stick) rechtstreeks vanaf internet met het installatieprogramma voor Windows. Dit houdt wel in dat na de installatie u iedere keer, als de computer start, een scherm krijgt, waarin u moet aangeven of u met Ubuntu of met Windows wil werken. Variant 2a: Ubuntu als demonstratiemodel. In deze variant wordt Ubuntu niet op uw computer geïnstalleerd, maar werkt u in Ubuntu vanaf een DVD of USB-stick. U moet dus eerste een DVD of opstartbare USB-stick maken (of van iemand ontvangen). U kunt Ubuntu volledig uitproberen zoals het in werkelijkheid gaat, zonder dat uw computer belast wordt. Variant 2b: Ubuntu installeren IN PLAATS VAN Windows. In deze variant wordt Ubuntu geïnstalleerd vanaf een DVD of USB-stick. Alle programma's en bestanden van Windows worden gewist en vervangen door Ubuntu. Dit betekent dus ook dat u bestanden van Windows, die u wil bewaren, vooraf elders veilig moet stellen bv. op een USB-stick, een DVD of een externe harde schijf. Als u een keuze heeft gemaakt kunt u nu verder gaan met één van de drie varianten. UBUNTU kan gedownload worden vanaf de website: http://ubuntu-nl.org/ubuntu/desktop?q=node/93 4 Variant 1: Installatie van UBUNTU naast Windows. Variant 1 is de laatste mogelijkheid: installatieprogramma voor Windows. 1. Klik op installatieprogramma voor Windows. 2. Kies in het scherm Bestand downloaden 3. Op uw computer wordt gedownload het bestand Wubi. U kunt kiezen tussen Opslaan of Uitvoeren. Als u opslaan kiest moet u vervolgens op uw computer Wubi opzoeken. en vervolgens openen. 4. Kies op het volgende scherm Uitvoeren . Nu verschijnt een nieuw scherm. 5. Kies een gebruikersnaam en (2x hetzelfde) wachtwoord. 6. Klik op Installeren. Installatie van Ubuntu duurt een aantal minuten, afhankelijk van de snelheid van uw verbinding. 7. Kies in het volgende scherm Nu herstarten en klik op Voltooien.Windows wordt nu afgesloten start opnieuw op. 8. Er verschijnt nu een nieuw scherm met de tekst Selecteer het besturingssysteem dat u wilt starten. U kunt kiezen tussen Windows en Ubuntu . Selecteer met de pijltjestoets Ubuntu. Als de tekst Ubuntu met zwarte letters in een wit vakje staat drukt op uw toetsenbord op de toets Enter. Ubuntu laat zich zien en installeert zichzelf. 9. Wacht tot Ubuntu zichzelf presenteert en uw wachtwoord vraagt. Druk weer op Enter. Ubuntu is geïnstalleerd naast Windows. U ziet het Bureaublad van Ubuntu. U kunt Ubuntu sluiten rechtsboven aan. Klik op het witte rozetje en kies in het menu Shutdown en nogmaals Shutdown. 5 Waarschijnlijk krijgt u een extra scherm met de mededeling dat uw Taalondersteuning nog moet worden bijgewerkt. Negeer dit voorlopig en kies Close. Variant 2: Installatie van Ubuntu met DVD of USB-stick. 1. Download een geschikte versie. (Doorgaans is dat de 32-bit versie) Brand deze .iso-versie op een DVD of op een opstartbare USB-stick. 2. Start uw computer op met de opstartmodus voor een DVD of USBstick. Zorg dat uw DVD of USB-poort bovenaan staat. Dit is per computer verschillend. Het eerste scherm, dat verschijnt bij het starten van uw computer, is zwart met witte letters. Meestal staat onderaan met welke toets u kunt de “boot” kunt instellen (Esc, Del, F1... F7...F12?). 3. U heeft waarschijnlijk met Windows reeds een internetverbinding. Ubuntu gaat nu op zoek naar uw internetverbinding. Als u een vaste verbinding heeft zal Ubuntu die automatisch overnemen. Als u een draadloze verbinding heeft moet u rechtsboven op het middelste teken klikken om de naam van uw router en de beveiligingscode in te voeren. In het volgende scherm gaat Ubuntu gebruik maken van internet. Als de verbinding mislukt, is dat echter geen groot probleem. U krijgt later opnieuw gelegenheid om de internetverbinding in te stellen. 4. De installatie van Ubuntu start zichzelf op. Wacht tot onderstaand scherm verschijnt. 6 Selecteer Nederlands als taal .Vervolgens kunt u kiezen tussen twee varianten. Variant 2a: Ubuntu uitproberen als demonstratiemodel U heeft Nederlands als taal ingesteld, maar als u kiest voor Ubuntu uitproberen wordt een Engelse versie geïnstalleerd en gaat u rechtstreeks naar het bureaublad van Ubuntu. U kunt dan meteen verder gaan met hoofdstuk 2 van deze cursus: het bureaublad van Ubuntu. Variant 2b: Ubuntu installeren in plaats van Windows Als u kiest voor Ubuntu installeren, heeft Ubuntu meer informatie nodig, zoals persoonlijke gegevens Daarom krijgt u eerst enkele keuzeschermen. 1. Het eerste keuzescherm is Voorbereiden op de installatie van Ubuntu. Als de internetverbinding geslaagd is, staat er een groen vinkje voor verbonden is met het internet. U kunt dan kiezen voor Updates downloaden tijdens de installatie en ook kiezen voor Deze software van derden installeren. Doe dat zeker als u foto's en video's wil afspelen op uw computer. Ga daarna Verder 2. Nu verschijnt het scherm Installatietype. 3. U komt nu voor de keuze installeren NAAST of IN PLAATS VAN Windows. NAAST betekent dat u straks bij het opstarten van uw computer telkens moet kiezen. U krijgt dan telkens een scherm waarin u met de pijltjestoets moet kiezen tussen Windows of Ubuntu. IN PLAATS VAN betekent dat Windows geheel gewist wordt. 4. Kies wat u wil en Ga door . 5. De installatie kan beginnen. Klik op Nu installeren. 7 6. Amsterdam staat voorgeprogrammeerd. U kunt dit veranderen in uw woonplaats en ga Verder. 7. Toetsenbordindeling. Engels staat reeds ingesteld. Dit is voor de meeste Nederlandse borden goed. Ga Verder. Als u twijfelt of dat ook voor uw toetsenbord geldt, kunt uw toetsenbord testen. Typ enkele letters in het vak onder het overzicht en kijk of er staat wat u typte. Met name is belangrijk dat u controleert of bijzondere tekens goed overkomen, zoals de ë, á, û. U kunt ook kunt Ubuntu laten zoeken door te klikken op Toetsenbordindeling detecteren, maar dat geeft niet altijd meer duidelijkheid. 8. Wie bent U? Uw naam is uw echte naam. Gebruikersnaam kunt u kiezen. Kies een sterk wachtwoord (2x). Verder kunt u het beveiligingsniveau van uw computer lager maken als u kiest voor Automatisch aanmelden of hoger als u kiest voor Mijn persoonlijke map versleutelen. Ga Verder. 9. Nu heeft Ubuntu voldoende gegevens om Ubuntu op uw maar te installeren. U kunt achterover leunen en in de volgende schermen lezen u wat Ubuntu te bieden heeft. Op een gegeven moment moet u uw computer opnieuw opstarten en als daarna het bureaublad verschijnt is de installatie klaar. 8 2 Startscherm van Ubuntu verkennen De eerste keer ziet uw beeldscherm er zo uit: het bureaublad met de standaard achtergrond afbeelding. U ziet twee werkbalken: boven de menubalk en links een balk die genoemd wordt de Starter. De menubalk Op de zwarte menubalk staat rechts een aantal witte pictogrammen. Met een klik op een pictogram wordt een menu geopend. Berichtenmenu : hier kunt u een paar toepassingen instellen , die verband houden met berichten. De bovenste 7 hebben betrekking op chatten en microbloggen. In Ubuntu staan diverse programma's, waarmee je gebruik kunt maken van sociale media. Daaronder staat de mogelijkheid uw email in te richten en te gebruiken. Voor al deze mogelijkheden geldt dat u eerst een account moet aanmaken. Voor meer informatie kunt u gaan naar het hoofdstuk Internettoepassingen 9 Netwerkmenu : hier regelt u uw uw In veel menu's ziet u witte verbindingen met internet en andere en grijze teksten. Wit computers, zowel draadloos als met een betekent actief, dus kabel. bruikbaar in dit scherm. In plaats van twee pijlen kunnen hier twee Grijs betekent niet andere tekens staan. bruikbaar in dit scherm. Die betekenen: (a) De verbinding is verbroken (b) U heeft verbinding via de kabel ( c) Uw draadloze verbinding is ingeschakeld. Uw netwerk moet ingeschakeld zijn om verbinding te kunnen maken. Als de verbinding is verbroken (figuur a) kunt u het netwerk inschakelen door te klikken op Netwerk inschakelen. Daarna heeft u de keuze tussen bekabeld en draadloos netwerk. Bekabeld netwerk: Als u een bekabeld netwerk heeft krijgt u automatisch een korte melding dat er een bekabelde verbinding is gemaakt, die genoemd is: Wired connection1. Klik op Verbinding verbreken en u leest in grijze letters Verbinding verbroken. Klik weer op Wired connection1 en u krijgt de melding dat de verbinding is hersteld. Draadloos netwerk: als u een draadloos netwerk heeft kunt u klikken op Draadloos netwerk inschakelen. De eerste keer klikt u op de naam van uw draadloos netwerk en vult u de toegangscode in. U kunt die verbinding desgewenst weer verbreken om een andere naam te kiezen. Meer informatie vindt u in het hoofdstuk Online Geluidsmenu: biedt drie mogelijkheden. 1. geluid dempen 2. geluidsniveau regelen 3. Met het programma Rhythmbox, kunt u muziek kiezen, zowel op uw computer als op internet. U kunt ook eenvoudig het geluidsvolume aanpassen of andere geluidsinstellingen regelen. 4. Geluidsinstellingen 10 Meer informatie vindt u in het hoofdstuk Geluid Klok: laat de huidige tijd zien. Met een klik op de tijdsaanduiding krijgt u een maandoverzicht en heeft u toegang tot de instellingen voor datum en tijd. Gebruikersmenu: van gebruiker kunt wisselen en toegang heeft tot uw online- en gebruikersaccounts. U heeft de volgende mogelijkheden: 1. Gebruiker wisselen. Met een stip is aangegeven wie op dit moment gebruiker is. 2. Gebruikersaccount : hiermee kunt u anderen machtigen om op deze computer te werken. Meer informatie vindt u in hoofdstuk Gebruikersaccount Sessiemenu: enkele belangrijke instellingen van uw computer, die u hier kunt vinden, zijn: 1. Systeeminstellingen: de instellingen zijn verdeeld in drie groepen: persoonlijk, hardware en systeem. 2. Schermen: hiermee kunt kunt uw beeldschermen veranderen 3. Opstarttoepassingen: extra programma's opstarten, die niet standaard in Ubuntu zitten. 4. Software bijwerken: als u alle updates heeft bijgewerkt staat hier Software bijgewerkt anders kunt u updates bijwerken door te klikken op Updates beschikbaar . 5. Aangesloten apparaten: indien grijs zijn er geen extra apparaten 6. Printers: hier kunt printers instellen 7. Scherm vergrendelen: dit kunt u inschakelen met een wachtwoord als u uw computer een tijdje alleen laat. Dit pictogram in de linkerkolom is hetzelfde overzicht van alle Systeeminstellingen. U kunt uw beeldscherm ook vergrendelen door het gebruik van de toetscombinatie Ctrl+Alt+L. 8. Afmelden: Wanneer u zich afmeldt zal de computer aanblijven en u gaat terug naar het aanmeldscherm. Hiermee kunt van gebruiker 11 U kunt zich ook afmelden door middel van de toetsencombinatie Ctrl+Alt+Del. wisselen, bijvoorbeeld om een andere persoon aan te melden bij zijn/haar gebruikersaccount of als u wordt gevraagd om u “af te melden en opnieuw aan te melden.” 9. Pauzestand : Om energie te besparen kunt u uw computer in de pauzestand zetten. In het intern geheugen wordt alles opgeslagen. Alle apparaten worden daarna uitgeschakeld, maar u kunt weer snel weer opstarten omdat de computer wel aanblijft. 10. Afsluiten : hiermee sluit u uw computer volledig af. Er komt eerst nog een tussenscherm, waarin u kunt kiezen tussen herstarten of volledig afsluiten. De Starter De verticale balk met pictogrammen aan de linkerkant van het scherm is de Starter. Dit is vergelijkbaar met het Startmenu in Windows. Een pictogram geeft toegang tot toepassingen, apparaten of de prullenbak. De lijst wordt langer als u nieuwe toepassingen opent of een apparaat toevoegt, bv. een USB-stick in de computer stopt. Beweeg met de cursor over een pictogram en je ziet de naam van de toepassing. Links onderaan staat de prullenbak. Die werkt zoals in Windows. De Starter gebruiken Klik op een pictogram en de toepassing wordt geopend. Klik op een ander pictogram en ook die toepassing wordt geopend. U kunt dus meerdere 12 toepassingen tegelijkertijd open maken. Links van het pictogram van de draaiende toepassingen zullen één of meer driehoekjes zichtbaar zijn, die aangeven hoeveel vensters van deze toepassing geopend zijn. Toepassingen aan de Starter toevoegen Er zijn twee manieren om een toepassing toe te voegen aan de Starter: 1. Open de Dash, zoek naar de toepassing die u wilt toevoegen en versleep deze naar de Starter 2. Open de toepassing die u wilt toevoegen aan de Starter, klik vervolgens met uw rechtermuisknop op het pictogram van de toepassing in de Starter, en selecteer In starter vastzetten. Op sommige (oude) computers verschijnt geen overzicht van Supertoets: zo wordt de Windows-toets genoemd in Ubuntu. sneltoetsen. Dit zou er moeten verschijnen als de supertoets wordt ingedrukt. Als u de Supertoets ingedrukt houdt, dan verschijnt er een cijfer op elk van de eerste tien toepassingen en een overzicht van handige sneltoetsen . U kunt een toepassing met het cijfer n erop starten door Super+n in te drukken. Toepassingen uit de Starter verwijderen. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van de toepassing in de Starter en selecteer Uit starter verwijderen. De linkerkolom. 13 Naar bestanden en toepassingen zoeken via de Dash Dash Home: het eerste pictogram in de linkerkolom. Dash Home is het werkblad: een overzicht van toepassingen en bestanden, die in de afgelopen tijd zijn gebruikt. Bovenaan staat een zoekbalk. Typ gewoon in wat u zich van de naam van het bestand of de map herinnert; terwijl u typt zal de Dash gevonden resultaten tonen Onderaan het scherm staat een balk met 5 lenzen. De eerste lens: een selectie van pas gebruikte toepassingen, bestanden en mappen. De tweede lens geeft een overzicht van alle toepassingen. De derde lens geeft een overzicht van alle mappen en bestanden. 14 Een lens is een koppeling naar een speciale zoek-categorie De vierde lens toont de muziek, die opgeslagen is op uw computer. De vijfde lens toont een overzicht van de video's op uw computer. Rechts boven staat nog Resultaten filteren. Dit is nog een extra mogelijkheid om te zoeken in mappen en bestanden. U kunt de knop Resultaten filteren in de hoek rechtsboven in de Dash gebruiken om de zoekresultaten naar wens te filteren volgens de datum waarop bestanden of mappen gewijzigd zijn, volgens bestandstype (.odt, .pdf, .doc, .tex., etc.), of grootte. Nautilus bestandsbeheer Als je klikt op Persoonlijke map in de Starter of op een map in de Dash Home wordt er een nieuw venster geopend dat genoemd wordt: Nautilus bestandsbeheer. Dit nieuwe venster heeft dezelfde functie als de Verkenner in Windows, maar heet dus Nautilus. De persoonlijke map In de persoonlijke map worden alle persoonlijke bestanden van een gebruiker opgeslagen. Tijdens de installatie van Ubuntu heeft u een naam ingevoerd voor uw gebruikersaccount. Diezelfde naam wordt gebruikt voor uw persoonlijke map. Wanneer u uw persoonlijke map opent, ziet u diverse mappen: Bureaublad (bevat alle bestanden die zichtbaar zijn op uw bureaublad), Documenten, 15 Downloads, Muziek, Afbeeldingen,Video’s. Deze mappen zijn automatisch aangemaakt tijdens de installatie. U kunt zelf meer bestanden en mappen toevoegen. Mappen op het Bureaublad worden geopend met dubbelklikken. Open uw persoonlijke map en klik op alle onderdelen om te zien wat op uw computer staat. In het standaardvenster van Nautilus bestandsbeheer vind je: Menubalk De menubalk bevindt zich bovenaan het scherm. Dit is het zogenaamde globale menu. Deze balk wordt pas zichtbaar als je er met de cursor op staat. Via deze menu’s kunt u de lay-out van de verkenner wijzigen, navigeren, bladwijzers maken van veel gebruikte mappen en bestanden, en verborgen mappen en bestanden bekijken. Klik op Bestand en bekijk de keuzemogelijkheden in het menulijstje. Doe dat vervolgens ook met Bewerken en de volgende menutitels. Bestand Bewerken Beeld Ga naar Bladwijzers Hulp Let op ! Alleen de witte titels zijn actief. 16 Titelbalk De titelbalk toont de naam van de momenteel geselecteerde map. Links staan drie knoppen: Sluiten, (Geopende map wordt zonder waarschuwing gesloten) Minimaliseren (Bestand wordt onzichtbaar, maar bij de naam van de map komt een wit merkteken) Maximaliseren (klik er op en het scherm wordt maximaal, nog een klik en het vorige formaat komt terug) Werkbalk De werkbalk bevat hulpmiddelen om te navigeren. Pijl naar links betekent vorige map, pijl naar rechts (indien actief) betekent volgende map. Het zoekpictogram (dat eruit ziet als een vergrootglas) bevindt zich aan de rechterkant en opent een tekstveld waarin u naar de naam van een bestand of U kunt ook navigeren met Ctrl+L. Dan verandert de term Persoonlijke map in Locatie en verschijnt een tekstveld met vermelding van het pad van de map. map kunt zoeken. Druk op Ctrl+L, bekijk de locatieaanduiding en gebruik de pijl om terug of vooruit te gaan Linkerpaneel Het linkerpaneel van het bestandsbeheer bevat snelkoppelingen naar mappen onder de groepstitel Computer, naar Apparaten en Netwerk (als u die heeft). Welke map u ook opent, het linkerpaneel zal altijd dezelfde mappen bevatten. U kunt hier ook een groep Bladwijzers maken. Als u een bladwijzer maakt van een map, zal deze verschijnen in het linkerpaneel. Maak in de map Video's een map Vakantie. Open deze map en klik in de menubalk op Bladwijzers en kies Bladwijzer toevoegen. In het linkerpaneel verschijnt de groepstitel Bladwijzers en daar onder de naam van de map Vakantie. 17 U kunt ook een Bladwijzer maken door de nieuwe map te openen en dan de sneltoets Ctrl+D te gebruiken. Centrale venster Het grootste venster toont alle bestanden en mappen van de map waarin u zich bevindt. Werkbladen Onderaan in de linkerkolom staat de werkbladwisselaar. Standaard heeft Ubuntu vier werkbladen of, anders gezegd, vier virtuele bureaubladen. U kunt hiermee aparte werkbladen maken voor een groep toepassingen. Een bureaublad blijft overzichtelijk en is het gemakkelijker te navigeren. U kunt bijvoorbeeld in het ene werkblad al uw mediatoepassingen openen, uw officetoepassingen in een ander werkblad en uw webbrowser openen in een derde werkblad. Om tussen werkbladen te wisselen, klik op de Werkbladwisselaar in de Starter en kies het werkblad dat u wil gebruiken. Een venster verplaatsen naar een ander werkblad . U kunt de geopende toepassingen verplaatsen van het ene bureaublad naar het andere door het venster te verplaatsen. Een venster is het vak dat te voorschijn kwam toen u een toepassing opende. U kunt op een werkblad meerdere vensters openen. Om een venster te verplaatsen naar een ander werkblad moet u ervoor zorgen dat het venster niet gemaximaliseerd is. Als dat wel zo is klikt u op de uiterst rechtse knop links van de titelbalk om het terug te brengen naar de oorspronkelijke grootte. 18 Klik daarna met rechts op de titelbalk van het venster en kies: ‣ Verplaatsen naar werkblad links om het venster te verplaatsen naar het werkblad links ‣ Verplaatsen naar werkblad rechts om het venster te verplaatsen naar het werkblad rechts ‣ Naar ander werkblad verplaatsen en kies daarna het werkblad waar naar u het venster wilt verplaatsen. Venster altijd bovenop of op zichtbare werkblad . U kunt op uw bureaublad tegelijkertijd meerdere toepassingen open hebben. Klikt u op een toepassing, dan komt die bovenop. Soms wilt u een venster altijd bovenop hebben, zodat u deze kunt zien of volgen terwijl u werkt in een andere toepassing. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u op het web wilt bladeren en tegelijkertijd binnenkomende chatberichten wilt zien en beantwoorden. Om een venster bovenop te houden klikt u met rechts op de titelbalk ervan en selecteert u vervolgens Bovenop of Altijd bovenop. Dit venster zal zich bevinden boven alle vensters die in het huidige werkblad geopend zijn. Als u een venster altijd bovenop wilt hebben, ongeacht het werkblad, klik dan met rechts op de titelbalk van het venster en kies daarna Op alle werkbladen zichtbaar of Altijd op zichtbare werkblad. Dit venster zal zich dan boven alle vensters bevinden die in het huidige werkblad geopend zijn. 3 Softwarebeheer Toepassingen In Ubuntu is vanaf de start al een aantal programma's voor dagelijks gebruik geïnstalleerd. In de linkerkolom al de browser Firefox en drie programma's van LibreOffice. Via Dash home ziet u toepassingen, die reeds zijn geïnstalleerd. Dit zijn doorgaans vrije en open source programma's (Linux-versies) , d.w.z. niet geschikt voor Windows. We onderscheiden de volgende categorieën: (blauw gedrukt betekent standaard aanwezig, de overige pakketten kunnen geïnstalleerd worden via het Ubuntu Softwarecentrum) 19 Kantoorpakketten: Libre Office : omvat totaal 6 programma's: Writer = tekstverwerker (Tekstdocument) Calc = spreadsheet (Werkblad) Impress = presentatiebeheer (Presentatie) Draw = tekenprogramma (Tekening) Base = database (Gegevensbron) Math = formule-editor (Formule ) E-mailtoepassingen Mozilla Thunderbird, Evolution, Kmail gMail Webbrowser Firefox PDF-lezers Evince, Adobe Reader, Okular Multimediaspeler Totem, VLC, MPlayer, Kaffeine Muziekspeler en podcasts Rhythmbox, Banshee, Amarok, Audacity, Miro Writer, Calc en Impress staan al in de linkerkolom. De drie andere toepassingen kunt u kiezen als u LibreOffice kiest via de zoekbalk van Dash home met de Nederlandse namen, zoals hiernaast vermeld. Evolution heeft, net als Microsoft Outlook heeft het een agenda. U kunt alle populaire webbrowsers gebruiken. Google, Opera en Chrome kunt u downloaden van internet. In het Ubuntu softwarecentrum staan ook minder bekende browsers. Als Evince niet aan uw wensen voldoet heeft u in het softwarecentrum nog veel meer keuze Twee populaire en krachtige mediaspelers voor Ubuntu zijn VLC en Mplayer. Audacity is hetzelfde als Wimamp. Voor degenen onder u die kijken naar videopodcasts en TV-series op het internet is er Miro. Cd/Dvd branders Brasero, K3b 20 Fotobeheer Shotwell, Gwenview, F-Spot Grafische editor GIMP, nkscape Chatten Empathy, Pidgin, Kopete, aMSN VoIP-toepassingen Ekiga, Skype, Googlevideochat BitTorrent-programma’s Transmission, Deluge, Azureus, KTorrent, Flush, Vuze, BitStorm Lite GIMP is een krachtig programma om foto's te bewerken en een goed alternatief voor Photoshop. GIMP, wordt niet standaard geïnstalleerd, maar is te verkrijgen via het softwarecentrum. Skype is het populairste programma om met beeld en geluid contact te hebben met anderen. Met een BitTorrent-programma kunt snel grote bestanden downloaden, bv films, via een P2P netwerk. Ubuntu softwarecentrum Van de meeste toepassingen is minstens één pakket reeds geïnstalleerd in Ubuntu. De overige pakketten kunt u vinden in het Ubuntu softwarecentrum. Een pakket is een gecomprimeerd bestand, dat nog uitgepakt moet worden in Ubuntu. Met één klik kunt u een toepassing installeren. In tegenstelling tot Windows hoeft u bijna nooit programma's op internet te zoeken om te kunnen downloaden. In de bibliotheek van Ubuntu softwarecentrum staan de toepassingen compleet klaar. Zoeken, installeren en/of verwijderen van toepassingen is het eenvoudigst en meest comfortabel met het Ubuntu softwarecentrum. Het is aan te raden voor alle soorten gebruikers, zowel beginners als gevorderden. Het Ubuntu softwarecentrum gebruiken Om een toepassing te zoeken klikt u op het pictogram in de Starter of op zoekbalk in de Dash en zoekt naar softwarecentrum. 21 Het venster van Softwarecentrum bestaat uit vier delen – links een lijst met categorieën, bovenin een banier, onderin een paneel “Aanbevolen voor u” en midden in twee panelen met koppelingen. De twee panelen zijn “Wat is er nieuw” en “Best gewaardeerd”. Elk paneel toont verschillende toepassingspictogrammen. Klik op een pictogram om meer informatie te krijgen over de toepassing of deze te installeren. Om alle software van het paneel te zien, klikt u op Meer. Als u de naam kent van de toepassing, die u zoekt, kunt u rechtsboven de naam intypen. Met Enter opent u een overzicht. Als u geen naam weet kunt u zoeken in een categorie via de lijst links. Voorbeeld 1: Firewall Een firewall beschermt uw computer tegen ongewenste indringers van buiten. Typ in her zoekvak rechtsboven Firewall en klik op Enter. U ziet een lijst van mogelijkheden, waarvan de bovenste drie gratis en daaronder een aantal tegen betaling. U ziet ook dat deze lijst internationaal is. Kies de bovenste (Nederlandse versie ) en klik op Zet een firewall op. U kunt nu kiezen tussen (links) Meer informatie of (rechts) installeren. Bij Meer informatie krijgt u een (Engelse) toelichting en opnieuw de mogelijkheid om Installeren te kiezen. Klik op Installeren. 22 Vul uw wachtwoord in. ONTHOUD! Bij iedere installatie van een programma en bij iedere verwijdering daarvan komt er eerst dit extra scherm waarin uw WACHTWOORD gevraagd wordt. Klik daarna op Authenticeren Firewall wordt geïnstalleerd. Als de firewall geïnstalleerd is moet hij nog actief gemaakt worden. Klik op het icoon firewallinstellingen in de linkerkolom en vervolgens op unlock. Vul uw wachtwoord in. In het nieuwe scherm staat nu standaard Inkomen Deny, d.w.z. gesloten voor indringers. Uitgaand is Allow, d.w.z. U kunt wel verbinding maken met internet. Als de firewall niet aanstaat is de status Uit en het schildje is dan grijs. Voorbeeld 2: Een spelletje Klik in de lijst op Spelletjes en u krijgt een lijst te zien met gerelateerde toepassingen, In het bovenste vak ziet u een onderverdeling van de categorie spelletjes. Ook ziet u dat er totaal 910 spelletjes aanwezig zijn. 23 Kiest u bv. Kaartspellen van verschijnt er een lange lijst . Bovenaan staat Kpatience met 5 sterren en tussen haakjes (24). Dit is de (hoogste) waardering, die 24 maal is gegeven. Door te klikken op de naam verschijnt het volgende: Rechts staat de knop Installeren. Met een klik hierop begint de installatie. Als u kiest voor Meer informatie krijgt u een nieuw scherm , waarin een toelichting krijgt ( meestal in het Engels) en ook kunt klikken op Installeren. Vul uw wachtwoord in en wacht tot Bezig met installeren verandert in Geïnstalleerd. Klaar ? Sluiten maar. U vindt het spel in de Dash. Toepassing verwijderen. Open het softwarecentrum op dezelfde wijze als bij het installeren van een programma. U komt opnieuw bij het scherm met Meer informatie. Klik op Verwijderen, wachtwoord invullen, wachten ….. sluiten. 24 Ubuntu updates Het is heel belangrijk om Ubuntu up-to-date te houden. Standaard is ingesteld dat updaten automatisch gebeurd. U kunt zien wanneer dat gebeurt. Zodra er nieuwe updates zijn verschenen, begint het pictogram van het softwarecentrum in de linkerkolom te schommelen en er verschijnt een klein balkje bovenin het pictogram met het aantal updates. Bovendien wordt rechtsboven op uw scherm het sessieteken rood. Normaal leest u daar Software bijgewerkt , maar dan verschijnt een rode oproep om uw updates bij te werken. Indien u behoefte heeft om de standaardinstelling voor updates te veranderen kunt u het beste raadplegen de officiële handleiding van UBUNTU. Die vindt u door HULP in te typen in Dash. U kunt ook downloaden (klik op) “Aan de slag met Ubuntu 12.04” Online Online gaan is een toepassing openen, die toegang geeft tot internet, zoals websurfen , email, chatten en andere sociale media. Internettoepassingen vereisen een specifieke aanpak. U moet een verbinding maken tussen de computer en het internet. U moet daarvoor eerst een contract sluiten met een bedrijf dat u internet kan leveren. Dat is een provider. Afhankelijk van uw woonplaats kunt u kiezen tussen verschillende soorten abonnementen om via een telefoonlijn, een kabel of een glasvezellabel internet binnen te halen. Van een provider ontvangt u een aantal gegevens, die u nodig heeft om uw computer in te stellen. Aan het einde van de lijn komt een kastje al dan niet geleverd door de provider, dat het lijnsignaal vertaalt voor uw computer. Het eenvoudigst is een modem, die een inbelverbinding maakt tussen een telefoonlijn en uw computer. OF Meer mogelijkheden heeft een router. Daarmee kun je een netwerk maken voor meer computers. Dat kan zijn bekabeld of draadloos. We spreken van een bekabelde verbinding wanneer de computer verbonden is met het internet via een ethernetkabel. We spreken van een draadloze verbinding wanneer de computer verbonden is met het internet via een draadloos netwerk – beter bekend als Wi-Fi. De meeste routers hebben nu draadloos mogelijkheden, net zoals de meeste laptops en netbooks. Hierdoor is Wi-Fi het meest gebruikte verbindingstype voor dit soort apparaten. Door de draadloze verbinding zijn 25 laptops en netbooks gemakkelijker te gebruiken in verschillende kamers in huis en op reis. Het netwerk instellen is reeds besproken bij introductie van de menubalk. Software downloaden vanaf internet. Soms is software niet beschikbaar via het softwarecentrum. U kunt het in dat geval soms een voor Ubuntu geschikte versie downloaden vanaf de website, maar dat is niet gemakkelijk. Een bestand met de existentie .deb kan via het softwarecentrum geïnstalleerd worden door er op te dubbel-klikken. Bestanden met andere extenties vragen een speciale aanpak. ( zie daarvoor “Aan de slag met Ubuntu 12.04”) 4 Hardware beheer Apparaten Apparaten is alle hardware, die aangesloten is op uw computer. Denk aan: beeldscherm, cd/dvd -speler, USB-bussen, luidsprekers, grafische kaarten, printer, scanner, webcamera e.d. Ieder apparaat heeft een stuurprogramma nodig om te kunnen werken. Bij de installatie van Ubuntu is voor ieder apparaat standaard gezocht naar een geschikt stuurprogramma. Normaliter werkt ieder apparaat daarom, zoals het in Windows gewerkt zou hebben, maar met een open source stuurprogramma, want in principe installeert Ubuntu geen niet-vrije stuurprogramma's. Heeft u dus een apparaat, waarvoor in Ubuntu geen open source stuurprogramma bestaat of niet goed werkt, dan moet uzelf bekijken of de fabrikant van het apparaat een geschikt stuurprogramma levert en dat installeren. Niet-vrij stuurprogramma zoeken. U kunt nagaan of er voor uw computer niet-vrije stuurprogramma's nodig en beschikbaar zijn. U opent daarvoor het programma Extra stuurprogramma's Open met de Supertoets Dash , typ Extra stuurprogramma in de zoekbalk en klik op het pictogram. Uw computer wordt nu doorzocht. Na enige tijd krijgt u een bericht. 26 Dat kan er zo uitzien: Of zo: In dit voorbeeld is dus een niet-vrij stuurprogramma ingeschakeld door Ubuntu. Had in dit bericht gestaan dat dit niet gebeurd was, dan had u op inschakelen kunnen klikken. Dan heeft u wel een actieve internetverbinding nodig. Doorgaans is echter deze zoekactie niet nodig, omdat bijna alle stuurprogramma's in open source aanwezig zijn en worden bijgehouden door Ubuntu-ontwikkelaars. Beeldscherm Een beeldscherm kan aanpassing vragen. In principe detecteert Ubuntu uw schermresolutie automatisch en wordt die correct instellen. Vanwege de grote verscheidenheid van merken kan het echter gebeuren dat uw instellingen niet kloppen. Wat kunt u dan doen? ( En dit geldt in principe voor iedere aanpassing van hardware.) Om uw schermresolutie in te stellen of te controleren gaat u naar Systeeminstellingen ‣ Schermen. Het „Schermen”-venster detecteert automatisch het type van uw beeldscherm en toont de naam en grootte. Het scherm Schermen De schermresolutie en de verversingsfrequentie kunt u ook openen via worden door Ubuntu ingesteld op de aanbevolen het Afsluitmenu, rechts waarde. Als de aanbevolen instellingen u niet boven. bevallen, dan kunt u deze wijzigen in het Resolutiekeuzemenu naar de door u gewenste resolutie. Met Toepassen kunt u sluiten. Met Schermen detecteren kun je een extrascherm toevogen. Dat is soms handig, bv. bij een een kleine laptop. Zodra een extra-scherm is aangesloten, klikt u op Schermen detecteren. Ubuntu herkent vervolgens het tweede scherm. 27 De printer Als u één printer heeft die met een kabel verbonden is aan uw computer dan noemen we dat een lokale printer. Als de printer onderdeel is van een netwerk -dus een netwerkprinter is- dan kan die zowel bedraad als draadloos contact maken met uw computer. Zorg ervoor dat uw printer verbonden is met uw netwerk via een ethernetkabel of draadloos en dat hij aan staat. Een lokale printer toevoegen Via het pictogram systeeminstellingen komt u bij het pictogram Afdrukbeheer. Klik op Toevoegen en kies uit de lijst Nieuwe printer uw printerapparaat. Om een netwerkprinter te installeren kiest u bij systeeminstellingen het pictogram Netwerk . U kunt nu kiezen tussen Bekabeld of Draadloos netwerk. In een bekabeld netwerk zal Ubuntu doorgaans de printer automatisch vinden. In een Draadloos netwerk wordt extra beveiliging vereist, hetzelfde als bij een draadloze online verbinding. Luidsprekers In het algemeen detecteert Ubuntu automatisch de audiohardware van het systeem tijdens de installatie. Het geluid in Ubuntu wordt geregeld door een geluidsserver met de naam PulseAudio. De instellingen van het geluid kunt u regelen via Systeeminstellingen en vervolgens het pictogram Geluid. Met het volume-pictogram ( het luidsprekertje in de hoek rechtsboven op uw scherm} kunt u niet alleen het volume regelen, maar kunt u ook Rhythmbox openen en geluidsinstellingen openen. Webcam Webcams zijn vaak ingebouwd in laptops en netbooks. Bij andere computers kunt u meestal een webcam aansluiten via een USB-poort. Ubuntu herkent doorgaans een webcam. Er staat daarom geen pictogram bij de systeeminstellingen. Via het software centrum kunt u echter handige toepassingen vinden om op te nemen. Scanner Bij een printer met een scanner gebruikt u het printerprogramma om te scannen. Voor een losse printer kunt u de toepassing Simple Scan gebruiken. Ubuntu herkent losse scanners automatisch. 28 5 Internettoepassingen Surfen op internet Firefox Firefox is de standaardbrowser van Ubuntu. Andere browsers werken ook in Ubuntu, maar Firefox past het beste in de filosofie van Ubuntu. Firefox kan heel gemakkelijk worden aangepast aan specifieke wensen van de gebruikers door middel van extensies, de zg. add-ons. Dat zijn kleine programma's, die u kunt downloaden in Firefox om een specifieke functie in te voeren, bv. de addblock-extensie voor het weren van reclameboodschappen. Firefox is ook veiliger dan Internet Explorer, omdat Firefox niet geïntegreerd is in het besturingssysteem. Firefox staat standaard in de starter, maar kan ook geopend worden via de Dash. Als u op uw toetsenbord een speciale knop heeft voor WWW kunt u die ook gebruiken. Een andere webbrowser gebruiken. Een van de webbrowsers, die ook veel gebruikt wordt in Ubuntu is Chromium, de Linux-versie van Chrome. U vindt deze browser en nog veel andere in het softwarecentrum. U kunt op uw computer veilig meer dan één browser installeren. Iedere browser heeft specifieke kenmerken. Probeer maar eens. Installeer de browser, die u wil proberen en verwijder hem, als hij niet bevalt. Browsers als Opera, die niet in het softwarecentrum staan, kunt u downloaden vanaf internet. U kunt een webbrowser ( en andere toepassingen) standaard maken. Ga naar het Sessiemenu in de Menubalk, kies Systeeminstellingen en vervolgens Details in het vak Systeem. Klik op Standaardtoepassingen en selecteer bij Web (of een andere toepassing) de toepassing, die u standaard wil maken. 29 E-mail Het standaard e-mailprogramma van Ubuntu is Thunderbird, een eenvoudig en gemakkelijk in te stellen programma. Op de menubalk staat rechtsboven een envelop: het berichtenmenu. Hier kunt de e-mail starten door te klikken op E-mail instellen. U kunt eventueel Dash openen en in de zoekbalk typen Thunderbird. Nu verschijnt een pop-up venster met Welkom bij Thunderbird. Als u nog geen e-mailadres heeft kunt u gebruik maken van de service om een adres te zoeken. Heeft u al een e-mailadres, kies dan Dit overslaan en mijn bestaande e-mailadres gebruiken , tenzij u dit later pas wil instellen. Nu verschijnt het eigenlijke instelscherm. Vul in: uw naam, uw e-mailadres en uw wachtwoord en klik op Doorgaan. Uw e-mailaccount wordt nu automatisch ingesteld door Thunderbird. Even wachten en Thunderbird meldt dat het account gereed is. Klik nu op Klaar en Thunderbird voltooit de installatie van uw e-mailaccount. Zodra u de eerste keer e-mail start verschijnt er een speciaal scherm voor systeemintegratie. 30 Als u niet wil dat dit scherm iedere keer verschijnt als u uw e-mail start, verwijder dan het vinkje voor Deze controle altijd uitvoeren bij het starten van Thunderbird. Verder heeft u de keuze om standaard gebruik te maken van Nieuwsgroepen en Feeds en daarna tussen Integratie overslaan of Als standaard instellen. Vervolgens kunt u Thunderbird gebruiken zoals een andere e-mailtoepassing. Foto’s bekijken en bewerken . Veel Windows-gebruikers installeren ook Picasa om foto te bekijken en te bewerken. In Ubuntu hoeft u geen extra-programma te installeren: Shotwell fotobeheer is standaard aanwezig. Typ Foto in de zoekbalk van de Dash en u kunt Shotwell openen. Foto’s importeren De eerste keer toont Shotwell een venster Importeren. U kunt afbeeldingen importeren door ze te slepen vanuit de map Afbeeldingen of een USB-stick. U kunt ook foto's importeren vanaf een camera. Zodra de camera verbinding heeft met de computer, vraagt Shotwell welke toepassing u wil openen. Klik op het zwarte driehoekje achter Vragen wat te doen en u kunt aangeven dat u in dit geval verbinding zoekt met Shotwell. Kies Shotwell en klik op OK. De camera wordt links zichtbaar in het zijpaneel. Selecteer de camera en u de inhoud van de camera wordt zichtbaar. U heeft nu in de balk onderaan het scherm de keuze tussen Alles importeren of Selectie importeren. 31 Een selectie kunt u maken door de Ctrl-toets vast te houden en individuele foto's te selecteren. Shotwell importeert wat u gekozen heeft en meldt het resultaat als het voltooid is. Foto's worden dus geïmporteerd, video's niet. U kunt een video wel bekijken door er op te klikken. Met het programma Totem lukt dat wel. U kunt er voor kiezen om de foto's van de camera te verwijderen. De foto's staan in de Bibliotheek ongesorteerd. Bij Gebeurtenissen staan ze gesorteerd op jaar en datum. Dit is tevens de verdeling zoals ze opgeslagen worden in de algemene map Afbeeldingen. Om een foto te bewerken moet u de foto eerst selecteren. In het scherm dat dan verschijnt kunt op op de balk onderaan een aantal bewerkingen uitvoeren. Onder knop Publiceren zit de mogelijkheid om de afbeelding te versturen. Met een dubbel-klik op een foto krijgt u een venstervullende weergave. De werkbalk onder de foto geeft u dan meer mogelijkheden om de foto te bewerken. Met F11 krijgt u volledig scherm en met de schuiftoets (naast verbeteren) kunt u onderdelen van de foto vergroten c.q. Verkleinen. Een diavoorstelling vindt u onder toets F5. 32 Films en video’s bekijken Films en video's op de computer kun je bekijken met het programma Totem. Open via de zoekbalk in Dash Totem en kies het bestand. Een DVD wordt automatisch geopend, zodra de DVD in de DVDrecorder is geplaatst. Selecteer vervolgens de gewenste titel. CD/DVD branden Het programma om een CD of DVD te branden is Brassero. U kunt dit openen op de bekende wijze in de Dash. Vervolgens krijgt u een aantal mogelijkheden waaruit u een keuze moet maken.Voor dat u Brasero kunt gebruiken moet u eerst een nieuw project maken. U kunt kiezen uit: Audioproject (cd met muziek/geluid),, Dataproject (een cd/dvd met data)of Videoproject (dvd met beeld en geluid). Zodra u op het project van uw keuze drukt, krijgt u een scherm waarin via de groene knop u kunt opgeven welke bestanden u wil branden. Als vervolgens een geschikte schijf klaar staat kunt u op de knop branden klikken. In het venster dat dan verschijnt kunt u specificeren welke kwaliteit u wenst, tenzij er een scherm verschijnt dat er eerst nog iets anders moet gebeuren. Volg die aanwijzingen. Schijf kopiëren en Imagebestand branden zijn twee extra mogelijkheden. De vensters die geopend worden na aanklikken spreken voor zich zelf. Als u problemen tegenkomt kunt u de Handleiding raadplegen. Ubuntu One Wat is Ubuntu One? Ubuntu One is een extra service van Ubuntu. U krijgt gratis extra opslagruimte op internet, in de cloud. Die ruimte kunt u gebruiken om een kopie van uw bestanden op te slaan of om bestanden beschikbaar te stellen voor anderen. Het bedrijf Canonical verzorgt deze dienst. Is Ubuntu One veilig? Canonical garandeert een bepaalde beveiliging, maar u moet zelf ook wat 33 doen. Anderen kunnen uw gegevens niet afluisteren tijdens uploaden, downloaden of synchroniseren, want de verbinding wordt versleuteld. Bestanden worden echter niet versleuteld opgeslagen, tenzij u ze zelf eerst versleuteld, bv. als Zip-bestand. U zult Canonical moeten vertrouwen, want voor hen is de informatie toegankelijk. Illegaal materiaal kan dus zonder uw toestemming worden geopenbaard. U krijgt toegang met een accountnaam en een wachtwoord. Wees daar dus voorzichtig mee. Account maken. Via de Ubuntu One knop in de Starter krijgt u toegang. Klik vervolgens op installeren. Zodra Ubuntu One is geïnstalleerd krijgt u het volgende scherm. Als u nog geen account heeft kiest Ik heb nog geen account – maak een nieuwe aan. Met uw emailadres en wachtwoord krijgt u toegang. Heeft u al een account dan klikt u op Aanmelden met mijn bestaande account. Als de aanmelding correct verloopt krijgt daarvan bericht. Vervolgens regelt u zelf welke informatie van uw computer naar Ubuntu One gaat en welke mappen steeds gesynchroniseerd worden. 34 Zodra u nu in het vervolg Ubuntu One opent ziet u hoeveel procent van de gratis ruimte is ingevukd. U krijgt gratis ruimte voor 5 Gb, meer ruimte is verkrijgbaat tegen betaling. Ubuntu beveiligen Standaard is Ubuntu veilig voor virussen en andere bedreigingen, want: – Ubuntu maakt verschil tussen een normale gebruiker en de beheerder. – De software van Ubuntu staat in een beveiligde bibliotheek zonder verkeerde bronnen . – Ubuntu is opensource software waarin problemen met de veiligheid gemakkelijk gevonden worden. – Veiligheidsupdates voor opensourcesoftware zoals Ubuntu worden vaak snel vrijgegeven. – Virussen, die meestal ontworpen zijn voor Windows, zijn voor Ubuntusystemen niet besmettelijk. U kunt uw computer goed beschermen als u enkele voorzorgen neemt. Het eerste is een goed wachtwoord maken. Maak uw wachtwoord sterk met: – minstens 4 tekens, maar beter 8 tekens, – minstens 1 hoofdletter, maar beter 2 hoofdletters, – minstens 1 cijfers, maar beter 2 cijfers – Liefst 2 vreemde tekens, zoals #, %, * . Als u uw computer onbeheerd laat kunt het beeldscherm vergrendelen. Selecteer scherm vergrendelen in het Sessiemenu of gebruik de sneltoets Ctrl+Alt+L. 6 Account instellen Voor u heeft Ubuntu automatisch een account aangemaakt bij de installatie. Als anderen ook gebruik maken van uw computer kunt u voor iedere gebruiker een account aanmaken. 1. Open systeeminstellingen in het sessiemenu. 2. Kies nu Gebruikers en groepen. 3. Alleen u als beheerder kan voor een ander een account aanmaken. Daarom moet u eerst ontgrendelen en uw wachtwoord 35 invullen. 4. Met een klik op het plusje verschijnt dan het scherm om een nieuw account aan te maken. Vervolgens kunt u kiezen of u dit account wel of niet wil beschermen met een wachtwoord. 5. Verwijderen van een account kunt u door te klikken op het min-teken. 36
© Copyright 2024 ExpyDoc