Download hier de PDF van dit artikel

ondernemen
Het T-rijbewijs en een kentekenplicht moeten
de verkeersveiligheid vergroten. Veel is nog
onduidelijk. Feit is dat boeren meer gaan betalen.
T-RIJBEWIJS
GAAT ZEKER
MEER KOSTEN
6
Kenteken wordt verplicht,
nog geen wegenbelasting
V
ERKEERSVEILIGHEID is het trefwoord. Om
die te verbeteren staan twee maatregelen op
stapel die de landbouwsector raken. Vanaf
2015 is een trekkerrijbewijs (T-rijbewijs) verplicht en waarschijnlijk een jaar later wordt een verplicht kenteken voor trekkers ingevoerd. Deze maatregelen roepen verschillende reacties op in de sector. LTO Nederland en NAJK zien het als de zoveelste vorm van lastenverzwaring, die de
verkeersveiligheid nauwelijks ten goede komt.
Loonwerkersorganisatie Cumela, Transport en Logistiek Nederland en de Onderzoeksraad voor Veiligheid zien de maatregelen daarentegen vooral als
een belangrijke stap in het vergroten van de verkeersveiligheid.
Aanleiding voor de maatregelen is het aantal dodelijke verkeersslachtoffers. Terwijl het totale aantal
dodelijke slachtoffers in de periode 1995-’12 halveerde, bleef het aantal slachtoffers door land- →
Het T-rijbewijs, de feiten
❶ Het T-rijbewijs wordt verplicht
vanaf 1 januari 2015.
❷ Het T-rijbewijs geldt niet voor
alle langzame motorvoertuigen.
Uitgezonderd zijn voertuigen die
af fabriek maximaal één functie
kunnen uitvoeren én maximaal
1,30 meter breed zijn én af fabriek
geen trekhaak of trekoog hebben.
❸ Ieder geboren na 31 december
1998 moet het T-rijbewijsexamen
afleggen om de betreffende voertuigen te mogen besturen.
❹ Oudere personen zonder B-rijbewijs en/of trekkercertificaat die
na 1 januari 2015 wel trekkers of
zelfrijdende werktuigen willen besturen, moeten voor die datum
een B-rijbewijs of een trekkercertificaat halen of na 1 januari 2015
het T-rijbewijs halen.
❺ Oudere personen die op 1 januari 2015 in het bezit zijn van het Brijbewijs en/of trekkercertificaat,
kunnen het T-rijbewijs binnen tien
jaar bij laten schrijven op hun rijbewijs. Dit gebeurt niet automatisch. Bezitters van rijbewijs C(E)
of D(E) krijgen het T-rijbewijs wel
automatisch bijgeschreven.
BOERDERIJ 99 — no. 21 (18 februari 2014)
7
Bij het uitvoeren
van bijzondere
verrichtingen
kijkt een instructeur van
Rijschool Argus
in Broeksterwoude (Fr.) toe.
FO T O : JA N WI LLE M
SC H O U T E N
BOERDERIJ 99 — no. 21 (18 februari 2014)
ondernemen
bouwverkeer in die periode constant. Hieruit concludeerde de politiek dat maatregelen voor veiliger
landbouwverkeer en veiliger voertuigen zijn uitgebleven. De basis voor nieuwe regelgeving was gelegd.
Veel inschrijvingen trekkercertificaat
8
De eerste overheidsmaatregel om het landbouwverkeer veiliger te maken is het invoeren van een T-rijbewijs voor alle bestuurders van trekkers en zelfrijdende werktuigen (motorrijtuigen met beperkte
snelheid). Dit T-rijbewijs vervangt vanaf 1 januari
2015 het trekkercertificaat (certificaat vakbekwaamheid). Iedere trekkerbestuurder die op of na
die datum 16 jaar wordt, moet een T-rijbewijs halen.
Wat de verschillen tussen het huidige trekkercertificaat en een T-rijbewijs zijn is nog niet duidelijk. Ongetwijfeld zal de opzet van het T-rijbewijs gaan lijken op die van het B/C/D-rijbewijs. Het T-rijbewijs
komt ook uit de koker van het Centraal Bureau voor
de Rijvaardigheid (CBR). Het huidige trekkercertificaat is opgezet door de arbeidsinspectie, met als
doel veilig met de trekker werken.
Onduidelijkheid over de moeilijkheidsgraad en de
kosten voor het behalen van een T-rijbewijs zorgen
voor meer trekkercertificaatcursisten bij AOC’s. Linda van Barele van AOC Oost: “We zien dat meer jongeren zich opgeven. Daarnaast melden zich nu ook
vaker oudere cursisten, die geen rijbewijs hebben.
Voor hen is het praktischer dit jaar een trekkercertificaat te halen dan volgend jaar een T-rijbewijs.”
Kritiek Raad van State
Over de invoering van het T-rijbewijs was de afdeling advisering van de Raad van State niet onverdeeld positief. Met name over de combinatie van het
Als het aan de
overheid ligt
rijden trekkers
in Nederland
in 2016 net
zo rond als in
Duitsland: met
een kenteken.
F O TO : MARK PASV EER
doel en het middel heeft de Raad zijn twijfels, blijkt
uit een advies van 31 juli 2013 dat 31 oktober werd
gepubliceerd. De Raad van State staat achter het
doel om de verkeersveiligheid te verbeteren en het
aantal verkeersongelukken met landbouwvoertuigen terug te dringen, maar het T-rijbewijs vindt het
daarvoor niet het meest aangewezen middel.
De Raad wijst erop dat de Onderzoeksraad voor
Veiligheid een kentekenplicht adviseert. Volgens de
Raad is er een beperkte groep bestuurders van landbouwvoertuigen zonder enig rijbewijs. De afdeling
advisering vindt dat het T-rijbewijs het probleem
slechts gedeeltelijk zal oplossen; een kentekenplicht
‘De opstelling van LTO Nederland is teleurstellend’
In 2010, nog voor Tjibbe
Joustra aantrad als voorzitter, publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid
een rapport over veiligheid
van landbouwvoertuigen. Inclusief aanbevelingen, zoals
de invoering van een trekkerrijbewijs en een kenteken
voor landbouwvoertuigen.
teleurstellen. Ik moet echter
zeggen dat er langzamerhand
toch intensiever naar gekeken wordt. Er liggen afspraken over de invoering van het
Het rapport is van 2010. Wat
is sindsdien gebeurd?
“Jaarlijks zijn zestien doden
te betreuren door ongelukken
met landbouwvoertuigen, en
100 ziekenhuisopnames. Dat
liegt er niet om; we hebben
echt een probleem. Het rapport kreeg destijds best aandacht, maar als je kijkt wat
sindsdien is gebeurd, kan dat
PROFIEL
Naam: Tjibbe Joustra (63).
Organisatie: Onderzoeksraad
voor Veiligheid. Functie: voorzitter. F O TO : J AN W IL L EM SCHO UTEN
trekkerrijbewijs. De noodzaak
van kentekens wordt ook onderkend.”
Wat is het voordeel van een
rijbewijs en kenteken?
“We hebben het over enorme
machines met jeugdige bestuurders, die veel op de
openbare weg komen. De bestuurders beseffen te weinig
hoe gevaarlijk hun grote, brede en zware machine is voor
andere weggebruikers. Een
rijbewijs maakt hen daar
meer bewust van. Voor praktisch alle voertuigen geldt dat
je niet de weg op kunt zonder
kenteken. Dan moet je toch
ook eisen kunnen stellen aan
trekkers en ander landbouwverkeer?”
Bent u tevreden over de
respons uit de landbouw?
“Cumela staat al vanaf het
begin achter onze voorstellen
en speelt een positieve rol. De
opstelling van LTO Nederland
is teleurstellend. LTO heeft
oog voor de lasten en kosten
van onze aanbevelingen en
wat minder voor de veiligheid.
Natuurlijk zijn administratieve
lasten van belang, maar je
moet niet overdrijven.”
Is de sector te afwachtend?
“Voor een aantal aanpassingen hoef je niet op wetgeving
te wachten. Zichtbaarheid is
vrij eenvoudig te verbeteren.
Daar kan de sector zelf over
meedenken. Neem die verantwoordelijkheid!”
BOERDERIJ 99 — no. 21 (18 februari 2014)
‘Ik let nu veel beter op’
Dat volgend jaar het T-rijbewijs verplicht wordt,
was voor Ruud Wansink
in Laren (Gld.) niet de belangrijkste drijfveer om
snel het trekkercertificaat te halen. Hij wilde
enkel zo snel mogelijk
met de trekker de weg op
mogen. Binnen twee
maanden na zijn zestiende verjaardag had hij het
certificaat in huis.
lijkt effectiever te zijn. Een keuze tussen de maatregelen maakt de overheid niet: zowel het T-rijbewijs
als de kentekenplicht voor trekkers komt er.
Hogere kosten T-rijbewijs
Of de moeilijkheidsgraad van het T-rijbewijs hoger
zal liggen dan die van het huidige trekkercertificaat
is niet met zekerheid te zeggen. De verwachting is
dat het traject vergelijkbaar wordt met de lessen en
examens voor (vracht)autobestuurders: een theoriegedeelte vooraf, dan een examen, gevolgd door
praktijklessen en een praktijkexamen. Hoe meer ervaring, hoe minder lessen nodig zijn.
Over het aantal lessen spreekt het CBR zich niet
uit. Wel liggen de kosten voor de examens al vast:
€40 voor het theoriedeel en €230 voor het praktijkexamen. Daar komen de kosten voor het aanvragen
van het T-rijbewijs bij de gemeente nog bij (maximaal €38,48), evenals de kosten voor het invullen
van de Eigen Verklaring (€25,80). De examenkosten
liggen zeker boven €300 voor een T-rijbewijs, terwijl
het huidige trekkercertificaat €170 kost.
In de praktijk blijkt bij het trekkercertificaat een
instructieles van anderhalf uur (rond €110) vaak
voldoende om het examen te kunnen halen. Voor
het T-rijbewijs zijn waarschijnlijk praktijklessen
(€65 à €75 per uur) in speciale trekkers met dubbele bediening nodig. Alleen heel snelle leerlingen
zullen in staat zijn het T-rijbewijs te halen voordat
de totale rekening €1.000 bedraagt.
Verplicht kenteken, nog geen wegenbelasting
Een tweede maatregel ter verhoging van de verkeersveiligheid is het verplichte kenteken voor trekkers en zelfrijdende werktuigen. Het ministerie van
Infrastructuur en Milieu onderzoekt welke voertuigen een kenteken moeten krijgen en hoe de kentekening en registratie er uit moeten gaan zien. Naar
verwachting wordt dat in de loop van dit jaar duidelijk. De kentekenplicht zal waarschijnlijk medio
2016 een feit zijn.
BOERDERIJ 99 — no. 21 (18 februari 2014)
Als zoon van een akkerbouwer begon Ruud ‘al
heel lang geleden’ met
trekkerrijden. “Ik begon
met helpen bij het hooien.
Dan rijd je met een paar
kilometer per uur over het
land.” In de loop van de
tijd deed hij steeds meer,
maar de trekkerritten bleven beperkt tot het erf of
het land. Vader Henk wilde niet dat Ruud de
openbare weg op ging
zonder certificaat.
Voor zijn zestiende
meldde Ruud zich aan bij
AOC Oost in Doetinchem
(Gld.). Hij kon meteen aan
de slag met de voorbereidingen voor het theorieexamen. Ruud vergaarde
de benodigde kennis via
zelfstudie en haalde het
examen vervolgens zonder problemen.
In zijn directe omgeving
merkt Ruud niets van een
run op het trekkercertificaat. Het enige waaruit af
te leiden valt dat er velen
aan het lessen zijn, is de
drukte bij AOC Oost. Na
zijn theorie-examen
moest Ruud lang wachten voor hij verder kon
met het praktijkgedeelte.
Uiteindelijk waren de instructieles en het praktijkexamen bij een boer/
examinator in Aalten
(Gld.), en niet bij het AOC,
zoals gebruikelijk.
Het spannendste van
het praktijkgedeelte vond
Ruud het met trekker en
kipper door de bebouwde
kom rijden. “Op de fiets
kijk ik niet zo naar verkeersborden, dat heb ik
nu wel geleerd. Ik let nu
veel beter op.” Of het Trijbewijs veel meer gaat
inhouden dan het certificaat is nog niet duidelijk.
Wel is het certificaat uitgegroeid in de loop van
de jaren. “Mijn vader
hoefde 35 jaar geleden
alleen maar een rondje op
het erf te rijden.”
9
PROFIEL
Naam: Ruud Wansink (16). Plaats: Laren (Gld.). Bedrijf:
Ruuds ouders hebben een akkerbouwbedrijf met 50 ha
aardappelen, bieten, tarwe en mais. FO T O : E R I C B E U KE MA
Het kenteken moet vooral de verkeersveiligheid
verhogen, stelt het ministerie. Op voorhand is de
overheid niet van plan wegenbelasting te gaan heffen. Als het kentekenregistratiesysteem rond is, is
belasting heffen echter niet veel meer dan ‘een druk
op de knop’, vrezen veel boeren. De woorden van
Tjibbe Joustra, voorzitter van de Onderzoeksraad
voor Veiligheid, kunnen ook in die richting uitgelegd worden. “Waarom andere eisen stellen aan
landbouwvoertuigen dan aan andere voertuigen op
de openbare weg?”
Begin dit jaar werd de angst voor wegenbelasting
voor landbouwvoertuigen verder aangewakkerd.
PvdA’ers Jelle de Visser, gemeenteraadslid in Leeuwarden, en Remco Admiraal, bestuurslid van Waterschap Friesland, pleitten voor een zogenoemde
landwegheffing. Boeren die met hun landbouwvoertuigen gebruik maken van openbare wegen zouden
mee moeten betalen aan het onderhoud ervan.
Eric Beukema en Jan Braakman

Download Report