De hemel zo wijd

PERSINFORMATIE
Tentoonstelling
De hemel zo wijd – Landschappen langs de Rijn van Düsseldorf tot
Rhenen
18 mei t/m 24 augustus 2014 in Museum Schloss Moyland
Eeuwenlang hebben grote kunstenaars zich erdoor laten inspireren: het oude
(cultuur)landschap met hoge luchten en lage horizon in het NederlandsDuitse grensgebied, dat wordt doorkruist door de rivieren de Rijn, Waal en
Nederrijn. Museum Schloss Moyland belicht de karakteristieke kenmerken
van dit landschap tijdens een unieke tentoonstelling: De hemel zo wijd –
Landschappen langs de Rijn van Düsseldorf tot Rhenen, te bewonderen van
18 mei tot en met 24 augustus 2014. Aan de hand van schilderijen,
tekeningen, grafische kunst en foto’s neemt het museum de bezoekers mee
op tijdreis naar de zeventiende eeuw en weer terug naar het heden – steeds
aan de hand van de schilderijen van het Rijnlandschap.
Bovendien is de tentoonstelling op unieke wijze vervlochten met het omringende landschap. Aan de hand van een speciaal ontwikkelde fietsroute
beleven de bezoekers de Niederrhein niet alleen in het museum, maar
kunnen ter plekke – met behulp van een app en informatiemateriaal – de
locaties bekijken waar de kunstenaars zich in hun schilderijen door lieten
inspireren.
Tentoonstellingsconcept
De regio tussen Düsseldorf en Rhenen en tussen de Niederrhein en Gelderland, gekenmerkt door de heuvels van de eindmorenes, heeft veel
kunstenaars, cultuurliefhebbers en vakantiegangers gefascineerd en geïnspireerd. Museum Schloss Moyland, geworteld in het landschap en de
geschiedenis van de Niederrhein, belicht voor het eerst aan de hand van
schilderijen uit de 17e eeuw tot het heden de unieke kenmerken van de
landschappen langs de Rijn van Düsseldorf tot Rhenen.
Aan de hand van de landschapskenmerken laat de tentoonstelling in grote
lijnen de ontwikkeling van de landschapsschilderkunst door de eeuwen heen
zien. In de 17e eeuw, de Gouden Eeuw van de Nederlandse landschapsschilderkunst, werden afbeeldingen van landschappen als op zichzelf staand
motief ontdekt en ontwikkeld. Enkele belangrijke hoofdrolspelers uit deze
periode zijn Jan van Goyen (1596–1656) en Salomon van Ruysdael
(1600/03–1670). Zij maakten in hun schilderijen en tekeningen gebruik van
composities met een lage horizon en hoge luchten, die tegenwoordig nog
steeds aanspreken.
Werken van de Nederlandse romantisch landschapsschilder Barend Cornelis
Koekkoek (1803–1862) zijn aanwezig, net als werken van Oosterbeekse
landschapsschilders uit het midden van de 19e eeuw, die zich lieten inspireren door de School van Barbizon. De schildersschool uit Düsseldorf, met
o.a. Helmuth Liesegang (1858–1945) of Max Clarenbach (1880–1952)
ontdekte de vredige Niederrhein als tegenhanger van de industrialisering in
de steden.
Landschapsfoto’s van August Sander (1876-1964) of Ruth Hallensleben
(1898-1977) laten zien hoe fotografie – zeker qua compositie – veel thema’s
uit de schilderkunst overnam. In de 20e eeuw speelt het landschap opnieuw
een centrale rol onder de kunstenaars van het Rijnlandse expressionisme.
Vooral het eigen (rivier)landschap in de directe omgeving inspireert deze
kunstenaars, of het nu gaat om akkerlanden of industrie. Ook vroege werken
van Joseph Beuys, die in zijn schilderijen veelvuldig het Nederrijnse landschap portretteerde, zijn tentoongesteld.
Verder zijn moderne kunstenaars zoals Gerhard Richter (geb. 1932),
Andreas Gursky (geb. 1955) en Ulrich Erben (geb. 1940) vertegenwoordigd.
In hun werk zijn duidelijk de basiskenmerken van de landschapsschilderkunst
uit de 17e eeuw te zien: de lage horizon en hoge luchten karakteriseren ook
deze werken uit de hedendaagse kunst.
In totaal worden circa 120 schilderijen van 62 kunstenaars in zowel de
tentoonstellingsruimte als in het kasteel getoond. Naast werken uit de eigen
verzameling zijn talrijke bruikleenobjecten te bezichtigen van o.a. het
Rijksmuseum, Museum Arnhem, de Gemäldegalerie en Kupferstichkabinett
uit Berlijn, het LVR LandesMuseum Bonn en Museum Het Valkhof uit
Nijmegen.
Catalogus
De tweetalige tentoonstellingscatalogus (Nederlands/Duits) bevat 288 blz.,
talrijke (kleuren)foto’s en teksten van Alexander Grönert, Stefanie
Heckmann, Franz Ossing, Nicole Roth, Jan G. Smit, Barbara Strieder en
Guido de Werd. Prijs: € 29.
Opening
De tentoonstelling wordt op 17 mei 2014 om 18 uur in aanwezigheid van Dr.
Annemieke Traag, Gedeputeerde van de Provincie Gelderland, verantwoordelijk voor milieu, klimaat en energie, innovatie, jeugd, cultuur en cultuurgeschiedenis, en Bernd Neuendorf, staatssecretaris van het Ministerium für
Familie, Kinder, Jugend, Kultur und Sport van de deelstaat NoordrijnWestfalen, officieel geopend.

Download Report