LAS JE MEE? - Kinder en jeugdjury

LAS JE MEE?
KINDER- EN JEUGDJURY VLAANDEREN
2013-2014
INHOUD
1. LAS JIJ DIT JAAR MEE?
2
2. DE KINDER- EN JEUGDJURY IN EEN NOTENDOP
3
3. WINNAARS EN BOEKEN
4
4. JURYLEDEN
9
5. COÖRDINATOREN EN BEGELEIDERS
12
6. NOMINATIELEZERS
14
7. STICHTING LEZEN
15
8. CIJFERS EN FEITEN
16
9. VOLGEND JAAR
20
1
LAS JIJ DIT JAAR MEE MET DE KINDER- EN JEUGDJURY?
Dan was je één van de 5936 juryleden, of één van de bijna 1000 coördinatoren en
begeleiders. Misschien was je één van de 94 auteurs, illustratoren en vertalers van
de genomineerde boeken, of één van de 25 uitgevers of verdelers die de boeken
op de markt en tot bij de juryleden brachten.
Een geweldig iets
De Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV voor de vrienden) is geweldig in alle betekenissen van
het woord: groot, groots en prachtig. Bij Stichting Lezen weten we dat al langer, maar dit jaar
wisten we het extra goed. De afgelopen maanden hebben we de coördinatoren en begeleiders op
de rooster gelegd, net zo lang tot al hun opmerkingen, ideeën en verzuchtingen uit hun zakken
vielen.
Wat ons daar nog het meest bij opviel, is de gedrevenheid en het enthousiasme waarmee
volwassenen boeken en kinderen bij elkaar brengen. En niet in het minst de creativiteit waarmee
ze obstakels omzeilen, antwoorden op al dan niet heikele vragen zoeken, kortom: hun eigen KJV
organiseren.
Een toren van 1,2 km hoog
Bijna 6000 kinderen lazen de afgelopen maanden elk tien boeken. Dat is een stapel van 60.000
boeken die één voor één vastgepakt, bekeken en gelezen zijn. Stel dat een KJV-boek gemiddeld 2
cm dik is, dan maakt dat een toren van 1,2 km hoog. Ter vergelijking: de Eiffeltoren is 324 m hoog,
inclusief antenne.
Alle gekheid op een stokje: de KJV is niet alleen véél lezen. Het is ook je tanden zetten in heel
verschillende boeken. Het is denken dat je iets misschien niet zal lusten, en het toch proberen. Het
is weten wat je leest, erover nadenken en erover praten. Lezen in de breedte en de diepte, noemen
we dat bij Stichting Lezen.
Juryleden zijn kritische lezers. Het zijn kinderen met een mening die het ene boek tegen het
andere afwegen om uiteindelijk te beslissen welk boek ze het best vinden. Hun zeg doen ze tegen
elkaar in leesgroepen, tegen zichzelf in dagboeken en tegen de hele wereld op www.kjv.be.
Juichen doen ze tijdens het KJV-feest, in het bijzijn van een heleboel auteurs, illustratoren en
uitgevers. Zeiden we al dat de KJV geweldig is?
Straciatella-ijs met aardbeien
Dit boekje geeft de korte samenvatting van een jaar lezen en leesplezier. Het wil tonen hoe boeken
en hun makers, kinderen, volwassen coördinatoren, begeleiders en nominatielezers, en Stichting
Lezen elkaar vinden in de KJV. Al bij al zijn deze paar pagina’s maar het topje van een ijsberg. Maar
weet dat die hele berg naar het allerlekkerste straciatella-ijs met aardbeien smaakt.
Dankjewel aan iedereen die de KJV mee smaak en kleur geeft.
An Stessens, namens Stichting Lezen
Coördinator Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen
2
DE KINDER- EN JEUGDJURY IN EEN NOTENDOP
De Kinder- en Jeugdjury is een jury van kinderen tussen 4 en 16 jaar. Er zijn zes leeftijdsgroepen:
Groep 1, van 4 tot 6 jaar
Groep 2, van 6 tot 8 jaar
Groep 3, van 8 tot 10 jaar
Groep 4, van 10 tot 12 jaar
Groep 5, van 12 tot 14 jaar
Groep 6, van 14 tot 16 jaar
Voor elke leeftijdsgroep nomineren volwassenen vooraf tien boeken. Elk jurylid leest en
beoordeelt alle tien de boeken in zijn of haar groep. Meningen zijn er om te delen, en veel
juryleden komen samen in leesgroepen om te praten over de boeken. Als ze alles gelezen hebben,
stemmen de juryleden. Stichting Lezen verzamelt en telt alle stemmen en maakt de winnaars
bekend tijdens een groot feest. In 2014 gebeurt dat op 4 mei in de Warande in Turnhout, in
aanwezigheid van 45 auteurs en illustratoren en een 1500-tal juryleden en hun begeleiders.
Meer lezen?
www.kjv.be – Voor alle informatie over de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen.
ENKELE ENTHOUSIASTE KINDER-EN JEUGDJURYLEDEN
3
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… dat zijn 6 winnaars en 60 boeken
Zestig boeken, tien per leeftijdsgroep, lezen de juryleden van de Kinder- en Jeugdjury. Dat
betekent dat 94 auteurs, illustratoren en vertalers in 2013-2014 nagelbijtend afwachten of hun
boek één van de winnaars is. Want slechts zes boeken, één per leeftijdsgroep, krijgen de prijs van
de Kinder- en Jeugdjury 2013-2014.
 6 WINNAARS
De prijzen van de Kinder- en Jeugdjury 2014 zijn op zondag 4 mei
uitgereikt in de Warande in Turnhout. Geld is er overigens niet te
winnen met de KJV. Eer des te meer, én een schitterende
pennendoos.
GROEP 1 (4 TOT 6 JAAR)
1
Emily Gravett, Rindert Kromhout (vert.)
Nog een keer! (Van Goor)
Het is bedtijd voor het draakje. Maar eerst nog een verhaaltje! Mama leest
voor over Fred de draak. De kleine draak wil het verhaal nog en nog en nog
horen. Zelfs wanneer zijn moeder erbij in slaap valt.
“DIT IS EEN LEUK BOEK! MAMA HEEFT HET 4 KEER NA ELKAAR MOETEN VOORLEZEN, NET ZOALS
HET DRAAKJE VRAAGT IN HET BOEK. IK VIND HET HET LEUKST WANNEER HET DRAAKJE VUUR
SPUWT EN WANNEER MAMA DRAAK IN SLAAP VALT.”
(TIJL - BUGGENHOUT)
2
3
Mo Willems, J.H. Gever (vert.)
Knuffelbunny (Gottmer)
Sven Nordqvist
Findus gaat verhuizen (Davidsfonds/Infodok)
4
GROEP 2 (6 TOT 8 JAAR)
1
Alex T. Smith, Harmen van Straaten (vert.)
Jacques naar de stad (The House of Books)
Het hondje Jacques gaat met meneer Wiebelsok naar de stad. Ze drinken iets in
een cafeetje, gaan winkelen en bezoeken een museum. Daar zien ze een dief een
kunstwerk stelen! En dat is nog maar het begin van hun avonturen.
“HET WAS EEN SUPER-MEGA-LEUK BOEK. DE TEKENINGEN VOND IK HEEL MOOI. HET WAS ÉCHT WEL
EEN GEHEIMZINNIGE ZIEKTE!” (JOACHIM - BOTTELARE)
2 Harmen van Straaten
3 Kristien In-‘t-Ven, Mattias De Leeuw (ill.)
Dino is mijn vriend (Kluitman)
De zeepridder (Lannoo)
GROEP 3 (8 TOT 10 JAAR)
1 Katie Davies, Hannah Shaw (ill.), Janneke Blankevoort (vert.)
De grote konijnenreddingsactie (Gottmer)
Anna en haar vriendin Suzanne spelen vaak met hun buurjongen Job. Maar nu is
Job bij zijn vader gaan wonen. Zijn konijn heeft hij achtergelaten. Anna en
Suzanne vinden het hun taak om op het konijn te passen. Maar dat is makkelijker
gezegd dan gedaan, en het konijn wordt ziek. Wat nu?
“HET IS EEN TOF BOEK EN IK VIND KONIJNEN SCHATTIG. HET IS EEN ECHT VRIENDSCHAPPELIJK
BOEK.” (HYLKE - WESTMALLE)
2 Edward Van de Vendel,
3 Janet Foxley, Georgien Overwater (ill.),
Mattias De Leeuw (ill.)
Dertien rennende hertjes (De Eenhoorn)
Karin Breuker (vert.)
Munkel Trog (Lemniscaat)
5
GROEP 4 (10 TOT 12 JAAR)
1 Simon van der Geest, Karst-Janneke Rogaar (ill.)
Spinder (Querido)
Het is oorlog tussen Hidde en zijn broer Jeppe. Jeppe wil de kelder gebruiken om
te drummen. Maar Hidde bewaart er zijn insectenverzameling en wil er niet weg.
Hij ziet maar één mogelijkheid om zijn broer te stoppen: Het Geheim inzetten.
“HET IS EEN LEUK VERHAAL, HET KAN OOK ECHT GEBEURD ZIJN. EEN GOED IDEE VAN DE SCHRIJVER
OM ER EEN DAGBOEK VAN TE MAKEN, DAT MAAKT HET VERHAAL EXTRA LEUK.” (YARNE - WETTEREN)
2 Anna Woltz
3 Jan Simoen, Peter Simoen (ill.)
Ik kan nog steeds niet vliegen (Leopold)
De nacht van 2 april (Querido)
GROEP 5 (12 TOT 14 JAAR)
1 Holly Goldberg Sloan, Pauline Michgelsen (vert.)
Ik zal er zijn (Querido)
Sam en zijn broertje Riddle zijn tien jaar geleden ontvoerd door hun vader.
Sindsdien reizen ze door Amerika. Ze kunnen nergens lang blijven, omdat de
politie hen constant op de hielen zit. Sam en Riddle kunnen niet naar school, ze
weten van heel veel dingen niets af en gaan met niemand om. Tot Sam Emily
ontmoet.
“ERG GOED BOEK, ECHT WAAR, HET IS ALLEEN WEL EEN BEETJE SURREALISTISCH
MAAR ECHT SUPER VOOR DE LOVE LOVERS.” (DEMI - KAPELLEN)
2
3
Ransom Riggs, Tine Poesen (vert.)
De bijzondere kinderen van mevrouw
Peregrine (Clavis)
Brian Selznick, Gert van Santen (vert.)
Het wonderkabinet
(De Boekerij)
6
GROEP 6 ( 14 TOT 16 JAAR)
1 Ursula Poznanski, Esther Ottens (vert.)
Saeculum (Lemniscaat)
Een groep vrienden gaat een middeleeuws rollenspel spelen op een afgelegen
plek in Oostenrijk. Niet zomaar een plek, maar eentje waar een oude vloek op
zou rusten. Onzin? Al snel gebeuren er vreemde dingen, lijkt het verleden het
heden in te halen en loopt één en ander grondig uit de hand.
“SUPERSPANNEND BOEK, ALS JE DENKT DAT JE WEET HOE HET ZIT DAN GEBEURT ER INEENS IETS
WAARDOOR JE HELEMAAL DE ANDERE RICHTING UIT MOET DENKEN. IK HEB ECHT GENOTEN VAN DIT
BOEK.” (LIEN - DUFFEL)
2 Ed Franck
3 Kevin Brooks, Jenny de Jonge (vert.)
Hoe Seppe ondanks alles zijn zestiende
verjaardag haalde (Davidsfonds/Infodok)
iBoy
(De Harmonie)
Meer lezen?
www.kjv.be, Welke boeken moet ik lezen? - Klik op de groep en het boek voor commentaren van de jury en
voor een luisterfragment.
www.jeugdliteratuur.org - Voor informatie over de auteurs en de illustratoren.
www.boekenzoeker.org - Om nog meer leeshonger te stillen.
www.luisterpunt.be en www.ikhaatlezen.be - Voor informatie over de KJV- Daisy luisterboeken, en over
dyslexie en lezen.
7
 60 BOEKEN
GROEP 1 (4 TOT 6 JAAR)
Annemie Berebrouckx: Berre vindt een papiertje
Koen Van Biesen: Buurman leest een boek
Inge Bergh, Inge Misschaert, Kristina Ruell (ill.):
De grote reis van kleine schildpad
Reine De Pelseneer, Claudia Verhelst (ill.): De
keizer kan niet slapen
Mattias De Leeuw: De steltenloper
Sven Nordqvist: Findus gaat verhuizen
Jon Klassen: Ik wil mijn hoed terug
Mo Willems: Knuffelbunny
Emily Gravett: Nog een keer!
Philip Hopman: Valentijn en zijn viool
Elizabeth Honey, Annet Schaap (ill.): Wat vind jij,
Emma Weetal?
GROEP 4 (10 TOT 12 JAAR)
Anna Woltz: Ik kan nog steeds niet vliegen
Berti Persoons: Mijn papa is een held
Jan Simoen, Peter Simoen (ill.): De nacht van 2
april
Jef Aerts: Het kleine paradijs
John Flanagan: Broederband: de outsiders
Karla Stoefs: De verzwegen brief
Mark Tijsmans: De kronieken van Sooi
Molenwieken
Moni Nilsson: Pita en Svenne: de vader met de
grote schoenen
Shaun Tan: Het ding en ik
Simon van der Geest, Karst-Janneke Rogaar
(ill.): Spinder
GROEP 2 (6 TOT 8 JAAR)
William Joyce, Joe Bluhm (ill.): De fantastische
vliegende boeken van Marius Mindermeer
Kristien In-'t-Ven, Mattias De Leeuw(ill.) : De
zeepridder
Harmen van Straaten: Dino is mijn vriend
Riet Wille, Frank Daenen (ill.): Het uur bij Tuur
Alex T. Smith: Jacques naar de stad
Evelien De Vlieger, Noëlle Smit (ill.): Job en de
duif redden kip
Jaap Robben, Merel Eyckerman (ill.): Josephina
Stan Van Steendam: O echo: een
stadsgeluidenboek
Gerda Dendooven: Takkenkind
Kim Fupz Aakeson, Eva Eriksson (ill.): Zondag
GROEP 5 (12 TOT 14 JAAR)
Ransom Riggs: De bijzondere kinderen van
mevrouw Peregrine
Wendy Stroobant: Duivelsstrijd
Johan Vandevelde: Elfenblauw: de banneling
Brian Selznick: Het wonderkabinet
Mieke Versyp, Trui Chielens (ill.): Hoe ik het
kopbeest versloeg
Holly Goldberg Sloan: Ik zal er zijn
Bettie Elias: Losse handen
Noëlla Elpers: Malou van de mussen
50 Cent: Slagveld
Gideon Samson: Zwarte zwaan
GROEP 3 (8 TOT 10 JAAR)
Hilde Vandermeeren, Harmen van Straaten (ill.):
Camping Zeevos
Katie Davies, Hannah Shaw (ill.): De grote
konijnenreddingsactie
Stephan Dierickx, Judith Vanistendael (ill.): De
kronieken van Qrom: vuurtoren
Stefan Boonen, Tom Schoonooghe (ill.): De reus
van de zomerflat
Edward van de Vendel, Mattias De Leeuw (ill.):
Dertien rennende hertjes
Stefan Boonen, Bart Schoofs (ill.): Elvis de Draak
en de zeven zombies
Hans Hagen, Philip Hopman (ill.): Het
hanengevecht
Janet Foxley, Georgien Overwater (ill.):
Munkel Trog
Anne Provoost, An Candaele (ill.): Springdag
GROEP 6 (14 TOT 16 JAAR)
Steph Bowe: Gered door een meisje
Michael De Cock, Gerda Dendooven (ill.):
Hannibal
Matthew Dicks: Herinneringen van een
denkbeeldig vriendje
Ed Franck: Hoe Seppe ondanks alles zijn
zestiende verjaardag haalde
Kevin Brooks: iBoy
Kristien Dieltiens: Kelderkind
Siska Goeminne: Raak me dan, als je kan
Marian De Smet: Rotmoevie
Ursula Poznanski: Saeculum
Swati Avasthi: Split
8
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… dat zijn 5936 juryleden
Juryleden van de Kinder- en Jeugdjury zijn tussen 4 en 16 jaar oud en wonen in heel Vlaanderen. In
2013-2014 waren ze met 5936. Tussen september en april leest en beoordeelt elk jurylid alle tien de
boeken uit zijn of haar leeftijdsgroep. Veel juryleden komen samen in een leesgroep waar ze met
volwassen begeleiders praten over de boeken voor ze stemmen. Anderen lezen de boeken op
eigen houtje en geven hun stem door aan de bibliotheek. Nog anderen geven hun stem – als
Internetjurylid – zelf online door.

HET OORDEEL VAN DE JURY
Juryleden zijn kritische lezers. Ze weten goed welke boeken ze leuk vinden (of niet) en waarom
(niet). Hun zeg doen ze tegen elkaar, in hun leesdagboek en op de website.
LEESDAGBOEK VAN FLOREAN (GROEP2 )
“IK HEB HET AL 10 KEER GELEZEN OMDAT IK HET SUPER
VIND.” (KITTY - GROEP 4 - SPINDER)
LEESDAGBOEK VAN ANNELIEN (GROEP 4 )
“WAT EEN SUPERLEUK BOEK! IK VIND DE TEKENINGEN HEEL KNAP!
NIET TE GELOVEN DAT SOMMIGE OMA'S AL VOOR DE
DINOSAURUSSEN BESTONDEN!” (JOACHIM - GROEP 2 JOSEPHINA)
“FIEN VINDT DE GROTE REIS VAN DE KLEINE SCHILDPAD ECHT SUPERMOOI. ZE HOUDT VAN DE
KLEURRIJKE TEKENINGEN EN VINDT HET ZALIG WANNEER DE SCHILDPAD KAN VLIEGEN. DIT BOEK
NODIGT UIT OM CULTURELE VERSCHILLEN BESPREEKBAAR TE MAKEN. OM HET MET DE WOORDEN
VAN FIEN TE ZEGGEN: 'TOPPIE!'”
(MAMA VAN FIEN - GROEP 1)
“HEEL MOOI
BOEK!!!! ECHT
EEN AANRADER
VOOR
IEDEREEN DIE
VAN LEZEN
HOUDT!!!”
“WE VONDEN DE FANTASTISCHE VLIEGENDE BOEKEN VAN MARIUS MINDERMEER EEN
MOOI BOEK. SOMS WAS ER TE WEINIG KLEUR. VEEL ONDER ONS VONDEN DE PRENTEN
FANTASTISCH. SOMMIGEN VONDEN DE FILM TE LANG MAAR WEL MOOI.” (DE
BOEKENBENGEL - GROEP 2)
9
(BEN - GROEP
6 - SPLIT)
 OP BEZOEK BIJ EEN LEESGROEP IN ANTWERPEN
Renée, Boris, Linus, Fien en Lore lezen mee in de leesgroep van boekhandel De Groene Waterman
in Antwerpen. Ze zitten in groep 2 en in groep 3.
RENÉE (GROEP 3) “Sommige boeken op de lijst vind ik leuk en andere niet
zo. Ik lees graag boeken met prentjes en avonturenboeken. Mijn favoriete
boek is Camping Zeevos. Dat is dun en er staan niet te moeilijke woorden
in en veel mooie tekeningen. De grote konijnenreddingsactie is ook een
favoriet, dat is een heel spannend boek. Ik vind het wel jammer dat De
Kinderen van Bolderburen niet op de lijst staat, want dat is echt een
ontspannend boek.”
RENÉE
BORIS & LINUS
BORIS (GROEP 2) “Wij vonden de boeken heel leuk want we
lezen allebei graag over historie. Het is mijn tweede jaar in de
KJV en voor Linus de eerste keer. Mijn favoriete boek is
Jacques naar de stad omdat er heel grappige dingen in
gebeuren. De fantastische vliegende boeken van Marius
Mindermeer vind ik ook heel goed.”
LINUS (GROEP 2) “Boeken over de verleden tijd en over de tijd
van de oermensen lees ik graag. Onze mama staat in een boekenwinkel dus we blijven de KJV
zeker doen. Ik vind Dino is mijn vriend heel goed omdat daar veel spannende dingen in gebeuren.
Jacques naar de stad is ook tof. We hebben een keertje geknutseld met Takkenkind, wat wel leuk
was.”
FIEN (GROEP 2) “Ik lees graag over avonturen en Josephina is mijn favoriete boek. Takkenkind vind ik
ook heel goed en we hebben daarbij getekend en geknutseld. Het is voor mij en Lore het eerste
jaar in de KJV en we vinden het echt tof.”
LORE (GROEP 3) “Ik lees graag rustige boeken over vriendschap
en ook avonturenboeken. Munkel Trog is het beste boek van
de lijst. De grote konijnreddingsactie en Springdag vind ik ook
leuk want het zijn allemaal boeken met veel fantasie. Bij Wat
vind jij: Emma weetal? hebben we een spel gespeeld. Er stond
iets op een kaartje en je moest dan raden welke persoon dat
was.”
10
FIEN & LORE
 OOK OUDERS LEZEN MEE
Pas vanaf groep 3, wanneer ze 8 à 10 oud jaar zijn, kunnen de juryleden de boeken helemaal zelf
lezen – maar ook dan blijven ouders vaak over de schouders van hun kinderen meekijken. Geen
Kinder- en Jeugdjury zonder de medewerking van papa’s en mama’s dus. Zeker bij de
Internetjuryleden, die niet samenkomen in een leesgroep en die niet via een bibliotheek stemmen.
Wat vinden zij van de KJV?
LINDSEY (MAMA VAN SENNE - DENTERGEM) “Ik vind het heel belangrijk om kinderen te motiveren om
meer te lezen. Hun taal wordt rijker, ze leren kijken naar beelden en ze kunnen er een heel leven
lang van genieten. Ik lees dan ook dagelijks voor aan mijn kinderen. Soms lezen we samen hardop
of gaan we naar de bibliotheek. Ik vind de boeken van de KJV heel leuk. Ik ben juf van het vierde
leerjaar, maar ik vind het nogal veel om de KJV-boeken in de klas te lezen en bespreken. Het via de
bib organiseren, is toch een betere weg.”
HELENE (MAMA VAN ARYAN - MERKSEM) “Het lezen van mijn kinderen bestaat nu voornamelijk nog
uit voorlezen en naar prentjes kijken. Maar ik vind het heel belangrijk dat ze toch al met verhalen
en boeken bezig zijn. We hebben thuis een grote kast vol prentenboeken en we gaan regelmatig
naar de bib. Elke avond lezen we twee verhaaltjes voor en spoor ik ze aan om tussendoor zelf een
boek vast te nemen, wat ze regelmatig doen. Als ik merk dat ze een bepaalde auteur of illustrator
leuk vinden, zal ik daar extra boekjes rond zoeken. Mijn zoon las zo alle boeken over Petsson en
Findus. Boeken helpen om met bepaalde thema’s om te gaan, zoals de dood, een geboorte of
verhuizen. Het draagt bovendien bij tot de taalvaardigheid, wat kinderen dan weer de
mogelijkheid geeft om hun gevoelens beter uit te drukken. Door de KJV ontdekken we verhalen
die we anders nooit zelf zouden kiezen en het biedt de mogelijkheid om terug te blikken op een
gelezen boek. Daarom vinden we de KJV zo’n leuk initiatief. Het laat mijn zoon ook al proeven van
hoe het is om jurylid te zijn, zodat er toch een stukje van een andere wereld voor hem open gaat!”
GREET (MAMA VAN FLORIAN & SOETKIN - PUURS) “Door te lezen, ontdekken kinderen een volledig
nieuwe wereld. En als een boek hen bevalt, wordt hun fantasie echt geprikkeld. Ik leer mijn
kinderen zoveel mogelijk nieuwe boeken en genres kennen. We gaan regelmatig naar de bib en
daar help ik hen om er eentje uit te kiezen. Als het boek moeilijk lijkt, lees ik het mee. Zij lezen het
dan overdag zelf en ik lees ‘s avonds bij. Ik mag hen natuurlijk niet voorbijsteken, maar dat vinden
ze altijd superleuk. Ik vind de KJV echt schitterend. Zelfs toen ze kleuters waren, deden mijn
kinderen al mee en Florian en Soetkin zijn nu 9 en 11. Ze doen mee met de KJV omdat ze lezen leuk
vinden. Ze zitten soms in dezelfde leesgroep, maar hun top 10 ziet er vaak helemaal anders uit!”
Meer lezen?
www.kjv.be, Hoe word ik lid? – Om te kijken of er een leesgroep in jouw buurt is.
www.kjv.be, Welke boeken moet ik lezen? – Klik op de groep en het boek voor commentaren van de jury.
www.kjv.be, Prikbord – Berichten en knutselwerkjes van de juryleden en leesgroepen.
www.facebook.com, Groep 5 en 6 van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen – De (privé) Facebookgroep voor
12+-juryleden.
11
DE KINDER- EN JEUGDJURY
... dat zijn 213 coördinatoren en 742 begeleiders
 WIE ZIJN ZE?
Bijna 1000 coördinatoren en begeleiders leiden de Kinder- en Jeugdjury in goede banen: zij
brengen de boeken en de juryleden bij elkaar. In veel gevallen zitten ze samen in leesgroepen om
over de boeken te praten. Ze organiseren activiteiten, verzamelen stemmen en plannen feestjes
en uitstappen. Op de kop toe doen ze dit vaak vrijwillig. Ondanks hun verschillende jobs,
achtergronden en regio’s hebben ze één ding gemeen: een hart voor kinderen en boeken. Rita,
Siska, Marleen en Karin zijn vier van hen.
RITA (BEGELEIDT GROEP 4 - NIJLEN) “Ik begeleid al 5 jaar, maar het was voor mij dit jaar extra
bijzonder. Ik had voor de eerste keer een jonge medebegeleidster. Zij is 17 en is op haar twaalfde
bij mij in de KJV begonnen. Ze spreekt vanuit een ander standpunt met de jongeren, het is echt
leuk om die interactie te zien.”
SISKA (BEGELEIDT GROEP 3 EN 4 - POPERINGE) “In Poperinge organiseren we de KJV voor de eerste
keer en het is voor ons nog een beetje zoeken. De kinderen zijn heel enthousiast. Hopelijk kunnen
we dus na de evaluatie door blijven gaan. Om inspiratie op te doen, gaan we vaak een kijkje nemen
bij een leesgroep in Ieper die al wat meer ervaring heeft. We hebben 44 leden, wat toch veel is voor
een eerste jaar!”
MARLEEN (BEGELEIDT GROEP 4 - GENK) “Wat mij dit jaar opvalt in het aanbod, is dat er veel
jongensgerichte verhalen zijn. De meisjes vinden dat natuurlijk iets minder leuk maar dat zal
volgend jaar waarschijnlijk weer anders zijn. Ik begeleid samen met Karin voor de tweede keer
groep 4 en dat loopt goed. We proberen soms ook extra activiteiten te organiseren, zoals een
slotavond. We doen dan een quiz, of wat doe-opdrachten zoals werken met foto’s van auteurs.”
KARIN (BEGELEIDT GROEP4 EN GROEP1 - GENK) “In groep 1 hebben we in totaal 217 leden, maar we
werken wel samen met scholen waar ze de boeken klassikaal bespreken. Ik breng de boeken mee
en haal ze af in scholen, zo is elke leerkracht een beetje begeleider. Wat elk jaar opvalt, zijn de
overeenkomsten in de top 10. Er doen elf scholen mee en hun top 10 is bijna altijd hetzelfde.”
 WAT DOEN ZE?
In de werkmodellen op de www.kjv.be geven begeleiders elkaar tips, inspiratie en
achtergrondinformatie bij de boeken. Begeleiders van leesgroepen vinden elkaar in de
Facebookgroep Begeleiders Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Daar en op het Prikbord op
www.kjv.be tonen ze hoe ze de gesprekken met de juryleden aanpakken. Dit is een greep uit de
veelheid aan ideeën:
12
GROEP2 UIT TIENEN MAAKTE EEN
REUS (MUNKEL TROG)
GROEP 3 UIT SCHOTEN STEMPELDE
PATRONEN (SPRINGDAG)
GROEP 3 UIT HEIST-OP-DEN-BERG
GING KAMPEREN (CAMPING ZEEVOS)
GROEP 5 UIT SCHOTEN STELDE ZELF EEN
WONDERKABINET SAMEN (HET WONDERKABINET)
GROEP 5 UIT HAALTERT KWAM SAMEN BIJ EEN
GEZELLIG KOPJE THEE (LOSSE HANDEN)
GROEP 4 UIT MERKSEM HIELD EEN WEDSTRIJDJE
TOUWTREKKEN (BROEDERBAND: DE OUTSIDERS)
GROEP 5 UIT KNOKKE-HEIST MAAKTE
ZELFPORTRETTEN (DE BIJZONDERE
KINDEREN VAN MEVROUW PEREGRINE)
GROEP 2 UIT TIENEN KNUTSELDE
(DINO IS MIJN VRIEND)
GROEP 3 UIT STADEN VERANDERDE IN
ZOMBIES (ELVIS DE DRAAK EN DE 7 ZOMBIES)
Meer lezen?
www.kjv.be, Voor begeleiders – Waar coördinatoren en begeleiders informatie, werkdocumenten en
inspiratie vinden.
www.facebook.com, Begeleiders Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen – De (privé) Facebookgroep waar
begeleiders en coördinatoren elkaar vinden met praktische werkvormen, ideeën en verzuchtingen.
13
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… dat zijn 52 nominatielezers
Elk jaar stellen volwassenen de lijsten voor de juryleden samen. In totaal 52 nominatielezers –
bibliotheekmedewerkers, leerkrachten, recensenten, boekhandelaars en andere
boekenliefhebbers – beslisten welke boeken de juryleden in 2013-2014 lazen. Frederic Vercaemst
uit Oostende was één van hen.
 WAT DOEN DE NOMINATIELEZERS?
Er zijn zes teams van nominatielezers, één voor elke leeftijdsgroep. Zij lezen alle boeken die (in dit
geval) in 2012 door een Vlaming geschreven zijn. Extra selectieteams houden de Nederlandse en
vertaalde boeken in de gaten en geven uit die productie tien boeken per leeftijdsgroep door aan de
nominatieteams. De nominatielezers selecteren uiteindelijk voor elke leeftijdsgroep een lijst van
tien boeken, die per definitie bestaat uit vijf Vlaamse boeken en vijf Nederlandse of vertaalde
boeken. Hun opdracht hierbij is om een kwalitatieve en gevarieerde lijst samen te stellen.
 FREDERIC VERCAEMST
“Het kiezen van de boeken is een moeilijk proces. Ik zoek zelf altijd originele verhalen met humor
en onverwachte wendingen. We komen met het team op één dag samen en beslissen dan over de
lijst. Ik heb vooraf natuurlijk een paar boeken in gedachten, maar tijdens zo’n dag discussiëren
verandert mijn keuze soms drastisch. Over persoonlijke smaak twisten we niet, wel over de stijl
van de tekst, de verhouding met de illustraties en de algemene meerwaarde.”
Frederic is kleuterleider en dus vooral geïnteresseerd in de jongere groepen. “Ik ben geen
nominatielezer omdat ik ook kleuterleider ben, wel omdat ik graag lees en mijn mening wil geven
over boeken. Het is ook interessant om achteraf te zien hoe kinderen en jongeren naar boeken
kijken.”
De nominatielezers zijn volwassenen en lezen dus ook als volwassenen. “De lijst is onze visie op
jeugdliteratuur, al moet je natuurlijk wel proberen inschatten of een boek kinderen zal aanspreken.
We proberen ook boeken in de lijst op te nemen die kinderen zelf niet snel vast zouden nemen. We
willen vooral een gevarieerde lijst, met verschillende thema’s en genres.”
Nominatielezers moeten met veel rekening houden en de discussies kunnen pittig zijn. “De
nominatiedag is best een lange en vermoeiende dag. Maar uiteindelijk kom je toch tot een lijst
waar iedereen achter staat. Je zoekt ook echt argumenten waarom een boek wel of niet op de lijst
moet, je beslist niet enkel vanuit je buikgevoel. Soms is het jammer dat een boek niet
genomineerd is, maar uiteindelijk sta je wel 100% achter de beslissing van het team.”
Maar de winnaar voorspellen blijft moeilijk. ”Soms kan je het raden, maar meestal niet. Ik zat dit
jaar in groep 5 en duim voor Zwarte zwaan van Gideon Samson, dat is mijn favoriet!”
Meer lezen?
Zin om zelf nominatielezer te worden? Stel je kandidaat via [email protected]
14
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… dat is 1 Stichting Lezen
De Kinder- en Jeugdjury is in 1981 opgericht in Gent, waar een aantal kinderen en volwassenen bij
elkaar kwamen om over boeken te praten. In de loop der jaren groeide het uit tot een groot en
landelijk project. Sinds 2002 is de coördinatie in handen van Stichting Lezen.
 STICHTING LEZEN
Stichting Lezen is vooral bekend voor projecten zoals de Kinder- en Jeugdjury, de
Jeugdboekenweek en Iedereen Leest. Ze wil zoveel mogelijk mensen – jong en oud – het plezier en
nut van lezen laten ontdekken, om zo hun persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke
participatie te bevorderen. Daarom zet ze een ononderbroken lijn op van initiatieven, projecten,
methodieken en campagnes, telkens gebaseerd op ervaringen uit het werkveld en/of inzichten uit
onderzoek naar lezen.
Stichting Lezen wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid en staat
onder de Hoge Bescherming van Hare Majesteit de Koningin Mathilde. Tot
de zomer van 2014 is Majo de Saedeleer directeur van Stichting Lezen.
Daarna neemt Sylvie Dhaene de fakkel over.
 VRAGEN OF OPMERKINGEN?
Kijk op www.kjv.be of mail naar [email protected] voor alles over de Kinder- en Jeugdjury. Ga
naar www.stichtinglezen.be of mail naar [email protected] voor een overzicht van of
informatie over de werking en projecten van Stichting Lezen. Stichting Lezen hoort graag van je.
Meer lezen?
www.kjv.be, Historiek – Om alles te lezen over de geschiedenis van de Kinder- en Jeugdjury.
www.kjv.be, Archief – Voor alle vorige nominatielijsten en winnaars.
15
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… dat zijn cijfers & feiten
Lezen laat zich moeilijk vangen in cijfers. Toch kan de Kinder- en Jeugdjury resultaten voorleggen
die behoorlijk imposant zijn.
 DE KINDER- EN JEUGDJURY 2013-2014
In totaal 5936 juryleden tussen 4 en 16 jaar brachten hun stem uit, waarvan 222 dat deden via de
Internetjury. West-Vlaanderen is de grootste KJV-provincie. De meeste juryleden zitten in groep 3.
222 KJV juryleden
Juryleden per provincie
192
429
1293
1218
1336
Groep 1
West-Vlaanderen
Groep 2
Oost-Vlaanderen
Groep 3
Antwerpen
Groep 4
Limburg
Groep 5
Vlaams-Brabant
Groep 6
Brussel
1468
Er waren 213 KJV-afdelingen, verspreid over 159 gemeentes. De grote meerderheid van de
afdelingen organiseerde leesgroepen. In die leesgroepen zaten 742 begeleiders samen met de
juryleden om over de boeken te praten.
Afdelingen met en zonder leesgroepen
19%
Met leesgroepen
Combinatie
16%
65%
16
Zonder
leesgroepen
Deze gemeentes deden mee met de Kinder- en Jeugdjury:
Aalst
Aalter
Aartselaar
Antwerpen
Arendonk
Assenede
Avelgem
Beernem
Beersel
Beveren
Bilzen
Blankenberge
Bonheiden
Borgerhout
Bornem
Borsbeek
Brakel
Brasschaat
Brecht
Bredene
Brugge
Brussel
Buggenhout
Damme-Sijsele
Deerlijk
Deinze
Denderleeuw
Dessel
Destelbergen
Diksmuide
Duffel
Edegem
Eeklo
Erpe-Mere
Essen
Etterbeek
Evergem
Gavere
Geel
Genk
Gent
Geraardsbergen
Gistel
Glabbeek
Grimbergen
Haaltert
Ham
Hamme-Sint-Anna
Heist-op-den-Berg
Hemiksem-Schelle
Herzele
Holsbeek
Hooglede
Hoogstraten
Houthulst, LoReninge
Hove
Hulshout
Ieper
Ingelmunster
Izegem
Jabbeke
Jette
Kalmthout
Kapellen
Keerbergen
Kluisbergen
Knokke-Heist
Koekelare
Kontich
Kortemark
Kortenaken
Kortrijk
Kuurne
Laakdal
Laarne
Landen
LangemarkPoelkapelle
Lebbeke
Lede
Ledegem
Lendelede
Lichtervelde
Lille
Lochristi
Lokeren
Londerzeel
Lotenhulle
Lubbeek
Maarkedal
Malle
Mechelen
Melle
Menen
Merelbeke
Meulebeke
Middelkerke
Mol
Molenbeek
Moorslede
Mortsel
Nazareth
Nevele
Nieuwkerke
Nijlen
Oostende
Oosterzele
Oostkamp
Oostrozebeke
Oudenaarde
Oudenburg
Oud-Turnhout
Poperinge
Puurs
Ranst/Oelegem/
Broechem/
Emblem
Retie
Rillaar
Roeselare
Ronse
Roosdaal
Schaarbeek
Schilde
Schoten
Sint-Gillis-Waas
Sint-KatelijneWaver
17
Sint-Laureins
Sint-LievensHoutem
Sint-Niklaas
Sint-Pauwels
Sint-PietersLeeuw
Staden
Stekene
Tessenderlo
Tielt
Tienen
Torhout
Ukkel
Varese (Italië)
Vilvoorde
Vorselaar
Vremde
Wakken
Waregem
Watervliet
Wemmel
Westerlo
Wetteren
Wevelgem
Wielsbeke
Wijnegem
Wuustwezel
Zaventem
Zemst
Zoersel
Zomergem
Zonnebeke
Zottegem
Zulte
Zwevegem
 DE KINDER- EN JEUGDJURY ONDERZOCHT
Stichting Lezen is nieuwsgierig. In het kader van een project
van een bibliotheekschoolcursist onderzocht ze hoe
coördinatoren en begeleiders de Kinder- en Jeugdjury
aanpakken en ervaren. In totaal 370 begeleiders en
coördinatoren vulden een online enquête in. Hun antwoorden
zijn in volle verwerking, maar één en ander is nu al duidelijk.
Aanpak
GESPREK MET BEGELEIDERS N.A.V. DE ENQUÊTE
 75% van de KJV wordt in de bibliotheek
georganiseerd.
 61% van de coördinatoren en begeleiders zijn vrijwilligers.
 86% van de coördinatoren en begeleiders is zelf nooit jurylid geweest.
 53% doet al meer dan 10 jaar mee.
 KJV-leesgroepen bestaan gemiddeld uit 5 tot 15 juryleden.
65% gebruikt de KJV-promotiematerialen: voornamelijk de gratis materialen zoals de Lees je meebanner (62%), de affiche met de winnaars (79%) en vooral de bladwijzers (90%). Van de andere
materialen worden hoofdzakelijk de leesdagboeken (67%) gebruikt.
Van de inhoudelijk ondersteunende materialen, gebruikt 75% de werkmodellen, 75% het
stemformulier voor de juryleden, en 60% het Excel-telformulier voor coördinatoren.
FOOD FOR THOUGHT
 “Het is te duur om alle 10 boeken aan te schaffen, zéker in meerdere exemplaren.”
 “Wij werken samen met één bib en stellen ons programma op elkaar af.”
Motivatie
Er zijn veel goede redenen om de schouders onder de KJV te zetten. Antwoorden als deze komen
vaak terug:





“Omdat goeie boeken bij kinderen en jongeren brengen belangrijk is, en omdat ik ze zelf
ook graag lees en ermee aan de slag kan.”
“KJV is een manier om op de hoogte te blijven van de meest recente goede boeken.”
“Leesplezier, heel veel leesplezier.”
“KJV ontwikkelt kinderen hun taalniveau en fantasiewereld.”
“Je leert kritischer te staan tegenover jeugdliteratuur.”
FOOD FOR THOUGHT
 “Een belangrijk aspect is voor mij dat van gemeenschapsvorming: kinderen van
verschillende scholen, stadwijken en achtergronden (en ook hun ouders) krijgen de
kans om elkaar te leren kennen.”
18
Veel meer dan 6000 kinderen
De KJV heeft ongeveer 6000 juryleden. Dat is exclusief de kinderen die wel aan het traject
beginnen, maar die uiteindelijk niet alle boeken in hun leeftijdsgroep lezen en dus ook niet
stemmen. Er zijn veel redenen om onderweg af te haken. Antwoorden zoals de volgende worden
vaak genoemd. Opvallend daarbij is hoe KJV-afdelingen hierbij zelf oplossingen zoeken en
uitproberen.




“Leeskinderen zijn vaak ook bezige bijtjes en hebben meerdere activiteiten.”
“Tien boeken is veel. We proberen dat te verminderen door ook al in de grote vakantie te
starten met lezen.”
“Sommige kinderen hebben soms leesproblemen, wij proberen dit op te lossen door ze
eventueel te laten meelezen met een lagere groep.”
“Omdat ze moeten van thuis en absoluut geen lezers zijn.”
FOOD FOR THOUGHT
 “Wij hanteren de leeftijdsgroepen flexibel, en houden ons niet strikt aan de
leeftijdsgrens.”
 “De veellezers motiveren door hun leesplezier vaak de andere leden.”
De boeken
De meningen over de lijsten zijn verdeeld. Dit is een greep uit de reacties:





“Sommige dikke boeken schrikken de kinderen misschien af. Zeker als het er meerdere zijn,
denk ik. Maar dat wil niet zeggen dat deze er niet mogen bijzitten, want ook deze boeken
kunnen erg leuk zijn om te lezen.”
“Ik ben van mening dat sommige boeken te moeilijk zijn voor de leeftijdscategorie waartoe
ze behoren, zeker dan voor de kinderen die hun eerste jaar in die groep zitten.”
“Ze zijn mooi gevarieerd, we trachten dan ook om per activiteit een eenvoudig en een
moeilijk boek samen te steken. Dit zijn zowel boeken over zware thema's als dikke
boeken.”
“Soms staan er verrassende boeken op waarover ik nog nooit gehoord heb. Toch is dat
weer een uitdaging, een manier om mijn eigen grenzen te verleggen.”
“Ik weet dat het wel of nog niet kunnen lezen bij groep 2 een probleem kan vormen. De
oplossing ligt bij een gemotiveerde, helpende, voorlezende volwassene. Want hoe leesrijp
een kind wel of nog niet is, een eigen mening heeft het zeker al. En daar gaat het om.”
FOOD FOR THOUGHT
 “De KJV-boeken zijn vaak moeilijke, zware boeken waarvan volwassenen
‘professionals’ vinden dat kinderen dat moeten lezen.”
 “Liever acht goede boeken, afwisselend van thema en dikte.”
 “In elke lijst zit er wel minstens één boek dat de kinderen al na enkele pagina’s willen
dichtslaan omdat ze het te moeilijk of saai of niet mooi vinden. Vroeger zeiden we
dat ze het moesten uitlezen, zo niet konden ze niet stemmen. Nu zeggen we dat elk
boek een kans moet krijgen en hameren we minder op het halen van de eindstreep.”
De volledige resultaten zijn vanaf eind juni terug te vinden op www.kjv.be.
19
DE KINDER- EN JEUGDJURY
… volgend jaar
Het einde van ene leesjaar van de Kinder- en Jeugdjury is tegelijk het begin van het nieuwe jaar.
Omdat het feest in 2014 begin mei is, zijn de nominatielezers nog niet klaar met alle leeswerk. De
nieuwe nominatielijsten zijn bekend op 20 mei 2014 en verschijnen dan op de website. De
bijhorende bladwijzers zijn vanaf juni beschikbaar in de webshop via www.kjv.be.
De nieuwe werkmodellen en alle andere documenten voor coördinatoren en begeleiders zijn klaar
tegen het einde van de zomer.
Je ergste leeshonger kan je ondertussen stillen met behulp van de Boekenzoeker.be en
Iedereenleest.be. De boekenzoeker is een zoekmachine die kinderen van 0 tot 18 leesadvies op
maat geeft. Op Iedereen Leest wisselen volwassenen leestips met elkaar uit. Wie graag op de
hoogte blijft over jeugdliteratuur, houdt de vinger aan de pols met jeugdliteratuur.org.
Meer lezen?
www.bestellen.stichtinglezen.be – Om KJV-materialen zoals de bladwijzers te bestellen.
www.boekenzoeker.org – Voor boekentips op maat voor kinderen tussen 0 en 18 jaar
www.iedereenleest.be – Duizenden leestips van en voor volwassenen
www.jeugdliteratuur.org – Alles over jeugdliteratuur, van nieuws tot auteursportretten en lestips.
20
21
22

Download Report