wederzijds belangen aftasten voor versterking van de eerste lijn

De substitutie van zorg van tweede naar eerste lijn en de versterking van die eerste lijn
moeten zich werkenderwijs ontwikkelen. Het hoofdlijnenakkoord dat het ministerie van VWS
sloot met de eerstelijns partijen en de zorgverzekeraars, vormt hierbij het uitgangspunt.
Maar over de vraag hoe de hierin vastgelegde afspraken moeten worden geïnterpreteerd,
bestaat wel verschil van inzicht.
Ella Kalsbeek en Roger van Boxtel in gesprek.
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 7 - 26 NOVEMBER 2014
WEDERZIJDS BELANGEN
AFTASTEN VOOR VERSTERKING
VAN DE EERSTE LIJN
1
2
3
4
over hoe we de zorg willen leveren vast in een convenant, maar in de praktijk vraag ik me soms af of hier
niet wat al te creatief mee omgegaan wordt. En we
THEORIE EN PRAKTIJK
horen van huisartsen nogal eens dat het moeilijk is
met zorgverzekeraars in contact te komen. Dan krijg
je een contract waarin staat dat je vijf euro krijgt als je
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 7 - 26 NOVEMBER 2014
“WE ZAGEN ALS LHV WEL DAT
HET NOODZAKELIJK WAS OM
VERNIEUWING TOT STAND
TE BRENGEN”
1
2
“Toen ik begon bij Menzis waren de kruitdampen
patiënten naar laboratorium A verwijst in plaats van B
3
van het huisartsenprotest net aan het optrekken”,
en is overleg daarover onmogelijk.”
4
zegt Van Boxtel. “De discussies gingen alleen maar
over het inkomen. Sinds die tijd is veel veranderd.
Menzis doet dit niet, werpt Van Boxtel tegen. “Maar
Ella Kalsbeek is voorzitter van de
Wij hebben daar zelf een rol in proberen te spelen
we kunnen niet met 8.000 individuele huisartsen
Landelijke Huisartsen Vereniging.
door eerstelijns gezondheidscentra op te zetten. Dat
onderhandelen. Ik vind het echter geen tekenen
leidde wel tot discussie, die verticale integratie vanuit
bij het kruisje. Aan de uiteindelijke contracten gaan
de zorgverzekeraar, maar het was er ons om te doen
maanden van overleg vooraf. En de inkopers praten
een one stop shop dicht bij de patiënt te creëren.
ook met de regionale huisartsenvertegenwoordigers.”
En het kwam vanuit de huisartsen zelf, die ook terug
Kalsbeek zegt dit te weten, maar voegt toe: “Praten
Roger van Boxtel is bestuursvoorzitter
wilden naar de inhoud. Tegenwoordig is de relatie
betekent niet altijd luisteren. En gezien de grote
van Menzis.
gelukkig veel beter.” Toch blijft die spannend, vindt
maatschappelijke opdracht die er ligt, zou er een
Kalsbeek. “We leggen de basale randvoorwaarden
alternatief moeten zijn voor de huidige werkwijze.”
voorbeelden direct af, dan wordt het lastig.” Van
Een van de afspraken uit het convenant waarover
dus bewijzen.” Kalsbeek: “Ik ken teveel voorbeelden
Kalsbeek het al had, is de substitutie van zorg van
van het tegendeel.”
Boxtel: “Goede kwaliteit krijgt gehoor en zal zichzelf
tweede naar eerste lijn. Ze zegt: “In dat convenant
staat dat de eerste lijn 2,5 procent groeiruimte per
Welke rol gaat de nieuwe bekostigingssystematiek
jaar krijgt, of eventueel meer als daar bovenop extra
voor de huisartsenzorg hierin spelen? “De huisartsen
substitutie wordt gerealiseerd. Toch blijkt de prak-
zaten daar niet per se op te wachten, maar we zagen
tijk niet zo eenvoudig. Een groep samenwerkende
als LHV wel dat het noodzakelijk was om vernieuwing
huisartsen vertelde me dat ze ooit alle patiënten met
tot stand te brengen”, zegt Kalsbeek. “Maar bekos-
moedervlekken verzamelden op de woensdag. De
tiging heeft te maken met onderhandelen en dat is
dermatoloog kwam dan die dag om ze in één keer
niet iedere huisarts gewend, die wil vooral zorg
te beoordelen. Maar de zorgverzekeraar zei: we
verlenen. Zelfs de kleinste praktijk heeft al drie
kijken bij inkoop 2015 alleen naar innovaties voor
of vier mensen in dienst. Ook de huisarts
minimaal 10.000 ingeschreven patiënten. Dan rem je
daar is dus al een beetje ondernemer,
ontwikkeling.”
maar daar zitten wel grenzen aan: zo’n
praktijk moet geen half ziekenhuis
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 7 - 26 NOVEMBER 2014
SUBSTITUTIE VAN ZORG
Het is een proces dat zich werkenderwijs moet
worden.” Wat de zorgverzeke-
ontwikkelen, zegt Van Boxtel. “En ik ken voldoende
raars vooral willen, is goede
voorbeelden van substitutieprojecten met een hogere
afstemming, zegt Van Boxtel.
kwaliteit en een lagere prijs die wél gecontracteerd
“Als ik zie dat huisartsen
worden. En wij steunen juist een aantal initiatieven
samenwerken voor
3
op het gebied van dermatologie, huisartsenbedden
diabeteszorg en dat
4
en chronische zorg in onze regio’s. Aan de andere
kant: het voorbeeld dat jij aanhaalt ken ik niet, maar
ik snap wel dat zorgverzekeraars geen duizend
projecten kunnen beoordelen op financierbaarheid.”
Het zijn er geen duizend, zegt Kalsbeek.”Het zijn er
tientallen. En je moet ook de stemming onder de
huisartsen een beetje goed houden. Als je ze vraagt
substitutie op gang te brengen en je kapt goede
“WIJ STEUNEN JUIST EEN AANTAL
INITIATIEVEN OP HET GEBIED VAN
DERMATOLOGIE, HUISARTSENBEDDEN EN
CHRONISCHE ZORG IN ONZE REGIO’S”
1
2
houden. Wat vergt dit van de huisarts? “Dit is het
hebben we een probleem. Daarover moeten we zo
nodig te hebben omdat het een prima diabetespoli
meest spannende proces van het komende jaar”,
snel mogelijk in overleg met elkaar.” Het zijn de zorg-
heeft, denk ik: ga eens praten met elkaar. We zitten
zegt Kalsbeek. “De huisartsen hebben hierin geïn-
verzekeraars die daarop regie moeten voeren, vindt
schaarse middelen te verdelen. En daarin kan die
vesteerd door de praktijkondersteuner somatiek in
Kalsbeek. Maar Van Boxtel zegt: “Niet alleen wij, want
nieuwe bekostigingssystematiek een rol spelen, door
de praktijk op te nemen. Die functie wordt vaak door
onze mogelijkheden hiertoe zijn beperkt. Dit vraagt
huisartsen te belonen die bereid zijn extra stappen te
de zorgverzekeraars gecontracteerd, maar soms
om samenwerking van alle betrokken partijen, ook de
zetten.” En door hun rol te nemen bij het bewerkstel-
vreemd genoeg ook niet. De huisartsen en de andere
huisartsen dus. En mijn hoop is dat de zorgaanbieders
ligen dat ziekenhuizen akkoord gaan met het ver-
eerstelijns zorgaanbieders hebben ook geïnvesteerd
daarbij bereid zijn te leren van elkaars best practices.
schuiven van taken naar de eerste lijn, vult Kalsbeek
in korte lijnen met de gemeenten. De vraag is alleen
Probeer het alsjeblieft niet allemaal op je eigen manier
aan. “Ze gaan die omzet niet vrijwillig prijsgeven.” Van
hoe het zal gaan met de wijkverpleegkundigen.”
op te lossen.”
Boxtel erkent dit, maar voegt toe: “Het zal nog wel
een paar jaar duren voordat geaccepteerd wordt dat
Een lastig dossier, stelt Van Boxtel. “Raar is dat de
we die rol spelen.”
gemeenten voor de huishoudelijke hulp wel selectief
mogen contracteren en de zorgverzekeraars voor
VERSTERKING EERSTE LIJN
de wijkverpleegkundigen niet. We moeten dus maar
Behalve de substitutie van zorg van tweede naar
hen en de huisartsen. Als zij autonoom gaan werken,
hopen dat er een goede wisselwerking komt tussen
eerste lijn is er nog het agendapunt van de beoogde
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 7 - 26 NOVEMBER 2014
het nabijgelegen ziekenhuis zegt de huisartsen niet
1
versterking van de eerste lijn. Dit in het licht van de
2
transities in de langdurige zorg en de overheidswens
3
de zorg zoveel mogelijk in het informele circuit te
4
Deel deze ZN dialoog