BMW Motorrad Dealerontwikkeling en Training BMW maakt rijden geweldig Korte beschrijving Motor en aandrijving Frame en rijwielgedeelte Bodywork Technische specificaties De nieuwe BMW G 450 X Techniek in detail BMW Motorrad Training Inleiding pagina 4 Korte beschrijving pagina 5 Concept Motorblok Krukasaandrijving Transmissie-aandrijving Transmissie Startmotor Smeersysteem Oliepomp Oliekringloop Krukas Cilinderkop Koeling Aanzuig- en uitlaattraject pagina 7 Regelschema In- en uitgaande regelsignalen pagina 13 Motor en aandrijving Motormanagement pagina 16 Elektrische installatie en verlichting Rijwielgedeelte Frame Telescoopvork en rem Swingarm Veerpoot Voorwiel en -rem Achterwiel en -rem pagina 17 Bodywork / ergonomie pagina 20 Technische specificaties pagina 21 INHOUDSOPGAVE 3 Inleiding Met de nieuwe BMW G 450 X sport-enduro versterkt BMW opnieuw zijn aanwezigheid in het endurosegment. De nieuwe sport-enduro blinkt uit door technische innovaties en bijzondere oplossingen. Daarmee positioneert de nieuwkomer zich meteen in de top van zijn segment. De technische componenten van deze 450 cm3-motor zijn zeer uitvoerig getest en vervolgens serierijp gemaakt. Tijdens deze testfase is meegedaan aan het Cross Country Championship en diverse internationale offroadwedstrijden, waaronder het WK Enduro en de legendarische Erzberg Rodeo. De beloning van al deze inspanningen kwam in de laatste ronde van het European Cross Country Championship, waar de G 450 X als eerste finishte. Simo Kirrsi werd tweede in het eindklassement. De nieuwe BMW sport-enduro is daarmee van begin af aan een winnaarstype, geschikt voor professionele motorcrossers en motorrijders die hun eigen weg gaan. De dynamische en jeugdige uitstraling van het nieuwe model biedt mogelijkheden om jonge motorrijders enthousiast te maken voor BMW. Het dynamische karakter, de wendbaarheid en technische innovaties kunnen deze rijders over de streep trekken. Over de vele, vaak zeer bijzondere, technische vindingen die in deze motorfiets zijn verwerkt, leest u meer in deze brochure. Mede dankzij deze innovaties is de BMW 450 sport-enduro de nieuwe maatstaf in zijn segment. Bovendien bewijst dit nieuwe model dat de slogan ’BMW maakt rijden geweldig’ ook met een kleinere motorinhoud vanzelfsprekend is. 4 G 450 X Korte beschrijving De BMW G 450 X is ontworpen voor compromisloos gebruik in endurowedstrijden. Om de competitie aan te kunnen, zijn alle componenten geoptimaliseerd gedurende de lange testperiode. Pas daarna is gewerkt aan het serierijp maken ervan. De G 450 X is deels geconstrueerd op de manier die gebruikelijk zijn in deze sector. Tegelijkertijd hebben de BMW technici volledig nieuwe technische oplossingen bedacht, met name voor de aandrijving en het rijwielgedeelte. Het design is dat van een klassieke sportenduro. Dankzij unieke en modeleigen details is dit model toch meteen herkenbaar, ook als BMW. Zo is het voorspatbord afgeleid van de bekende BMW snavel. Het vormt een geheel met de koplampomlijsting, waarop ook plek is voor een startnummer. De functionele zijcovers en het hoge achterspatbord beschermen tegen opspattend vuil en bieden ruimte aan de lange veerwegen. Het zadel begint meteen bij het stuur. Achteraan is ruimte gemaakt voor de tankdop. De tank ligt onder het zadel. Op het conische aluminium stuur zijn de spiegels, rem- en koppelingshendels en de bedieningsknoppen gemonteerd. Het rijwielgedeelte is volledig nieuw ontwikkeld en valt op door enkele slimme oplossingen. Zoals gebruikelijk in dit segment zorgt een upsidedown voorvork, in dit geval van Marzocchi, voor de voorwielgeleiding en -vering. Het frame bestaat uit edelstalen buizen die samen een driehoek vormen. De voorste framebuis zit vast aan de stuurbuis en het achterdeel van het frame is aan het scharnierpunt van de swingarm gelast. Een klein aluminium achterframe vormt de basis waaraan zadel, tank en achterkant zijn bevestigd. Een voorbeeld van een innovatieve oplossing is de lagering van de swingarm: de swingarm en de KORTE BESCHRIJVING 5 Korte beschrijving rondselas hebben hetzelfde draaipunt. Dit voorkomt dat de ketting reageert op in- en uitveren, maakt de inbouw van een langere swingarm mogelijk en de motor is verder naar achteren in te bouwen. Hierdoor komt het zwaartepunt van de motorfiets verder naar achteren te liggen, wat bijdraagt aan een betere tractie en meer inbouwruimte aan de voorzijde. De 450 cm3 1-cilinder van 30 kW is volledig nieuw ontwikkeld. Ook hier zijn interessante technische oplossingen te vinden. Vergeleken met de G 650 modellen draait de krukas de andere kant op. Door de tegengestelde massatraagheid is tijdens accelereren de kans op een wheelie geringer. De balansas drijft via een tandketting 6 G 450 X de nokkenassen en waterpomp aan. In de cilinderkop bedienen nokvolgers de inlaatkleppen. De bediening van de uitlaatkleppen werkt direct met klepstoters. De uitgaande as van de 5-versnellingsbak is hol, om ruimte te geven aan de as van de swingarm. De G 450 X staat op spaakvelgen met noppenbanden. De aandrijving van het achterwiel werkt met een ketting. In elk wiel zit een gelaserde remschijf. Samenvattend: de nieuwe 450 cm3-machine is zeer doelmatig gebouwd. Bij nadere beschouwing zijn er zeer veel slimme technische oplossingen in verwerkt. Kijk op de volgende pagina’s om hier meer over te lezen. Motor en aandrijving De motor van de nieuwe sport-enduro, voorzien van vele innovaties, is ontwikkeld door BMW en komt uit de Taiwanese fabriek van partner Kymco. De korteslag 1-cilinder met dry sump-smering heeft een inhoud van 450 cm3 en levert 30 kW bij 7.000 t/min. Het koppel bedraagt 43 Nm bij 6.500 t/min. In combinatie met het Keihin digitale motormanagement, dat ook informatie verstrekt aan de diagnosetester, voldoet de motorfiets aan de EU3-emissienorm. Met een codeerstekker is het vermogen voor wedstrijdgebruik op te krikken tot 38 kW en meer. Concept Het aluminium motorblok is in de rijrichting deelbaar. De krukas, balansas, versnellingsbakassen, schakelwals en oliepompaandrijving zijn erin gelagerd. Ook het behuizingsdeksel aan de rechterkant heeft een lageringsfunctie, namelijk voor de tussenassen tussen de krukas en transmissie en oliepomp en voor de waterpomp. Dit deksel sluit het motorblok aan de rechterkant af, samen met het compacte magnesium koppelingsdeksel. Achter het magnesium deksel aan de linkerkant zitten de dynamo en de startmotor. De cilinder heeft een boring van 98 mm en is slechts 44 mm hoog. Binnen het bereik van de zuiger is de wand bekleed met een slijtvaste nikkel-siliciumlaag. De steile inlaatkanalen in de vloeistofgekoelde DOHCcilinderkop bevorderen een gunstige stroming. De afdichting tussen cilinder en kleppendeksel is niet symmetrisch, vanwege de kleppenbediening. De spanner van de distributieketting is geïntegreerd in de cilinderkop. Het magnesium cilinderkopdeksel heeft in het midden een opening voor de penbobine. Alle componenten zijn van elkaar gescheiden met papieren, rubberen en stalen afdichtingen. Motorblok MOTOR EN AANDRIJVING 7 Motor en aandrijving 8 Krukasaandrijving De uit twee samengeperste delen gevormde krukas maakt een slag van 59,6 mm. De krukas draait ‘achteruit’ en is voorgemonteerd met de drijfstang met rollagers. In combinatie met de 98-mm zuiger levert dit een motorinhoud op van 449,5 cm3. De in cilinderrollen gelagerde krukas drijft via een tandwielpaar met rechte vertanding de hulpas aan. Deze laatste draait in tegengestelde richting en is gemonteerd op kogellagers. De hulpas drijft met een tandwiel dan weer de distributieketting aan. De buitenste uitstulping aan de linkerkant is voor de lagering van het tussenwiel voor de startmotoraandrijving. De tandketting drijft via tandwielen de beide nokkenassen in de cilinderkop aan. Ook drijft deze ketting de waterpomp aan. Aan de kant van de distributieketting draaien de nokkenassen op rollagers en in het midden op glijlagers. De inlaatkleppen werken via nokvolgers met de bekende halve kogels. Dit is gedaan vanwege de hoge klepsnelheden bij het openen en sluiten van de inlaatkleppen. De uitlaatkleppen werken via plaatjes. Om bij het starten van de motor de compressieweerstand te verminderen, opent een centrifugaalkrachtgestuurde decompressienok een uitlaatklep een beetje. In een werkende motor draait deze nok weg en heeft zo geen invloed meer op de klepbediening. De kleppen zijn van titanium en de klepveerschotels van aluminium. Hierdoor hoeft de distributie minder massa in beweging te zetten. Transmissie-aandrijving De koppeling is direct op de krukas geplaatst, in feite net zoals in de boxers, en dat is zeer uitzonderlijk. Dit bespaart ruimte die nu gebruikt is voor de lagering van de swingarmas en voor de framedwarsverbinding. Vergeleken met conventionele constructies is de koppeling nu veel compacter, omdat deze sneller draait dan de ingaande transmissie-as en dus minder koppel hoeft over te brengen. De natteplaatkoppeling brengt via zeven wrijvingsplaten het koppel over van de krukas naar de koppelingskorf en het bijbehorende tandwiel. Via een ertussen geplaatst tandwielpaar dat de draaisnelheid van de krukas met 1 : 2,618 verlaagt, bereikt het koppel de ingaande transmissie-as. De tandwielen op de tussenas zijn vast met elkaar verbonden via frictieplaatjes die volgens een vaste waarde zijn voorgespannen. De frictieplaatjes kunnen lastwisselreacties opvangen. Deze reacties ontstaan tijdens sprongen in het terrein en kunnen via de ketting en versnellingsbak de koppeling en de krukas bereiken. De frictieplaatjes vangen deze overbelasting grotendeels op, wat beter is voor krukas en koppeling. Deze tussenliggende aandrijving veroorzaakt ook de omgekeerde draairichting van de krukas. Er is nog een functie voor de tussenaandrijving: het rotatieprincipe zorgt voor de ontluchting onderin het motorblok. De blowby-gassen stromen via radiaal geboorde openingen naar de holle as en van daaruit over het motorblok door een kunststof slang naar de airbox. De krachtoverdracht naar de ingaande as van de 5-versnellingsbak gaat via een tandwiel met rechte vertanding (spievertanding). G 450 X De klauwengeschakelde 5-versnellingsbak is geïntegreerd in het motorblok. Deze transmissie bestaat uit een ingaande as en een uitgaande as, die in kogellagers draaien. Schakelen gaat met een schakelwals en drie schakelvorken, gemaakt van een aluminiumlegering. Deze zijn gemonteerd op twee stalen assen. Als de berijder wil schakelen, bedient de schakelas via een vergrendelingsmechanisme de schakelster op de schakelwals. Een rolhefboom met spanningsveer zorgt ervoor dat de schakelwals (en daarmee de gekozen versnelling) exact wordt gefixeerd. Via het voortandwiel op de uitgaande as en een rollenketting bereikt de aandrijfkracht het achterwiel. De zeer compacte en snel ronddraaiende startmotor zit aan de voorzijde van het blok, nabij de cilindervoering. Een tussenas met tandwielen reduceert de hoge draaisnelheid van de starter tot het startniveau van de krukas. De twee tandwielen op de eerste tussenas zijn vast met elkaar verbonden via frictieplaatjes die volgens een vaste waarde zijn voorgespannen. Daardoor beschermen ze de starterkrans en het vrijloopmechanisme tegen overbelasting. Het in de balansas gelagerde tussenas-tandwiel verandert slechts de draairichting richting krukas. De kracht van de starter komt terecht op het tandwiel van de vrijloop. Daar bereikt de startkracht via een klemlichaam de Transmissie bevestigingsflens van het dynamomagneetwiel. Het magneetwiel is met een conus aan de krukas geschroefd en wordt met een schijfveer op zijn plek gehouden. Het wiel is het eindstation van starter naar krukas. Bij draaiende motor is de starteraandrijving ontkoppeld via de vrijloop. Startmotor MOTOR EN AANDRIJVING 9 Motor en aandrijving Smeersysteem 10 Wat betreft de smering is het motorblok opgedeeld in een krukasdeel en een transmissiedeel. Zodoende heeft de 450 cm3-motor dry sump-smering zonder aparte olievoorraad. De beide oliepompen zuigen de olie op door een zeef. Het oliepeilglas zit in het rechter zijdeksel. Oliepomp Een tegen verdraaien beveiligd tandwiel op het rechter krukasuiteinde drijft via een tandwielpaar de gemeenschappelijke aandrijfas van de beide hypoïde-oliepompen aan. De rechts geplaatste smallere pomp zuigt door een zeef motorolie aan uit de transmissieruimte. Deze pomp zorgt voor de oliekringloop en voor de smering van alle lagers en de spanner van de distributieketting. Via twee sproeiers koelt de olie de zuigerbodem. De linker, bredere oliepomp zuigt door een zeef de terugstromende olie uit de krukasruimte op en pompt deze naar de transmissiekant van het motorblok. Dat deel fungeert als soort van carter. Oliekringloop De oliepomp zuigt de motorolie uit het transmissiedeel en pompt deze via een loodrecht oliekanaal naar boven. Daar vandaan stroomt de olie via een horizontaal kanaal naar het oliefilter. De olie komt in het midden uit het filter en stroomt weer door een horizontaal kanaal. Aan het einde daarvan zit een olieklep onder veerdruk. Het teveel aan olie vloeit via een regelzuiger terug naar de olievoorraad in de transmissie. Aan de voorzijde van het horizontale kanaal zit aan de zijkant een gaatje, waardoor olie stroomt naar de sproeier die de rechter zuigerbodemkant koelt. De linkerkant van het blok wordt bereikt met een dwarsgaatje in het voorste deel en met een holle as met drie kleine gaatjes in het achterste deel. Die drie gaatjes voorzien de versnellingsbaktandwielen van olie. Via een dwarskanaal komt de olie dan in de rechter sproeier en G 450 X via een verticaal kanaal door de cilinder in de cilinderkop. Door het zijkanaal van de linker oliesproeier komt de olie langs een klep onder het dynamodeksel terecht, om van daaruit naar de krukas te gaan. Door geboorde kanalen in het dynamodeksel stroomt de olie via een ingekapseld lager de krukas in. Dan gaat deze verder door de kruktappen naar de rechterkant, waar via zijkanaaltjes ook de lagers van de tussentandwielen aan de beurt komen. De links gemonteerde koppeling krijgt gedoseerd olie via een gaatje met klep. Vanuit de kruktappen krijgen de rollenlagers van de drijfstang ook hun portie olie; de centrifugaalkracht stuwt de olie daar door een kanaaltje. Krukas Door een verticaal kanaal komt de olie door de cilinder in de cilinderkop. Een dwarskanaal levert olie af bij de hydraulische en veerbelaste kettingspanner. Door kanalen aan de linkerzijde van de kopse kant van de cilinderkop komt de olie via zijkanaaltjes, die tot in het midden van de cilinderkop lopen, bij de glijlagers. Door nauwkeurig bepaalde sleuven bij de nokkenaslagers vloeit de olie door de holle nokkenassen op de nokvolgers en klepstoters. Dankzij deze intermitterende smering komt de olie op de nokken vlak voordat deze de klep raken. Cilinderkop MOTOR EN AANDRIJVING 11 Motor en aandrijving Koeling Aanzuig- en uitlaattraject 12 G 450 X De motor is relatief ver naar achteren geplaatst, waardoor één radiateur voldoende is. Deze is voor de motor gemonteerd. Als de motor draait, zuigt de waterpomp koelvloeistof aan. Door een kanaal in het linker behuizingsdeksel stroomt de vloeistof naar de cilinderbodem. Van daaruit gaat de koelvloeistof door kanalen door de cilinder, de koppakking en de cilinderkop. Tot slot geraakt de vloeistof via een kunststof slang bovenin de radiateur. Het gaat hier niet om een doorstroomkoeling en de koelcyclus werkt ook niet met een thermostaat. Boven de 85 °C zorgt een thermoschakelaar in de radiateur ervoor dat de ontluchter opent. Een temperatuursensor in de radiateur geeft de motortemperatuur door aan het motormanagement. Bij een druk boven de 2,2 bar opent een overdrukklep in de radiateurbehuizing, om via een slang damp te laten ontsnappen. De aangezogen lucht komt via een aanzuigsnorkel onderin de airbox en daarna via een geolied filtervlies in het aanzuigbereik. Via een onder een hoek van 90° geplaatste aanzuigsnorkel stroomt de lucht langs een tweetraps regelklep in de steile aanzuigkanalen van de cilinderkop. Het uitlaatgas komt via een edelstalen uitlaatbocht in de einddemper, die aan de rechterkant zit. In de uitlaatbocht is een lambdasonde geplaatst. De reflectie- en absorptie-einddemper voldoet aan de geluidsnorm voor weggebruik. Voor wedstrijdgebruik is een slip-on einddemper leverbaar en een gemodificeerde uitlaat met minder weerstand. Motormanagement De nieuwe BMW G 450 X heeft een motormanagement van het Japanse merk Keihin. Speciaal voor dit model is de software voorzien van twee sets referentiewaarden. Met een stekker aan de kabel-boom is het mogelijk om te switchen tussen ECE- en race-modus. In ECE-modus levert de motor zo’n 40 pk en in race-modus meer dan 50 pk. Regelschema In- en uitgaande regelsignalen Ingaande regelsignalen Uitgaande regelsignalen Krukaspositie en toerental De inductiegever zorgt ervoor dat het management informatie ontvangt over de krukaspositie en het toerental. Deze verzendt achttien signalen per omwenteling van het dynamomagneetwiel. Dat doet de inductiegever via achttien metalen punten, waarvan er eentje groter is dan de andere. Dit komt neer op één signaal per 20° krukasverdraaiing. Het signaal van de grotere metaalpunt eindigt bij 8° voor het krukas-BDP. Gaskleppotentiometer 1 De gaskleppotentiometer 1 meldt het management met een analoog spanningssignaal hoe ver en hoe snel de hoofdgasklep opent. Aan de hand van de openingshoek en de krukassnelheid is het mogelijk om de hoeveelheid aan te zuigen lucht te bepalen. De luchthoeveelheid is de belangrijkste waarde om de in te spuiten hoeveelheid brandstof te berekenen. De snelheid waarmee de gasklep opent is van belang voor verrijking tijdens accelereren. Gaskleppotentiometer 2 De gaskleppotentiometer 2 geeft het management informatie die belangrijk is na een koude start, tijdens stationair draaien en bij deelbelasting van de motor met weinig toeren. Dankzij deze info kan het motormanagement de inspuithoeveelheid nog exacter bepalen. MOTORMANAGEMENT 13 Motormanagement Motortemperatuursensor De NTC motortemperatuursensor registreert met behulp van een weerstand temperatuurveranderingen van de koelvloeistof. Dit is van invloed op de inspuithoeveelheid en het ontstekingsmoment. Gedurende de warm rijfase neemt de inspuithoeveelheid geleidelijk af. Aanzuigdruksensor Deze zender meet de luchtdruk tussen de aanzuigbuis en de hoofdgasklep. Deze informatie komt van pas bij het bepalen van de arbeidsslag, de stationairregeling en de hoogtecompensatie. In combinatie met info van andere sensoren zorgt dit opnieuw voor een beter verbrandingsproces. Lambdasonde De lambdasonde meet het zuurstofgehalte in het uitlaatgas. Hierdoor kan het motormanagement de inspuithoeveelheid veranderen door de aansturing van de inspuiting aan te passen. Als er te veel zuurstof in het uitlaatgas zit, wordt de inspuittijd langer, zit er geen zuurstof in, dan wordt minder ingespoten. Dit proces heet de lambdaregeling. Tijdens de warmrijfase en bij bepaalde motorbelasting zorgt het management voor het verwarmen van de sonde. 14 Luchttemperatuursensor De NTC luchttemperatuursensor meet de temperatuur van de aangezogen lucht. Het zuurstofgehalte in warme en koude lucht verschilt en daarom moet het management de inspuithoeveelheid hierop aanpassen. Ook het ontstekingsmoment kan anders zijn, omdat met warme lucht pingelen sneller kan ontstaan. G 450 X Snelheidssignaal Het snelheidssignaal is afkomstig van het achterwiel. Een sensor pikt het op en stuurt het als amplitudesignaal meteen naar het motormanagement. Van daaruit gaat het als snelheidssignaal naar het dashboard. Neutraalcontact Dit contact geeft aan het management door of de versnellingsbak in ‘vrij’ staat. Daarop activeert het motormanagement de lambdaregeling voor stationair toerental. In tegenstelling tot bij andere motorfietsen blokkeert het contact niet het starten met ingeschakelde versnelling en niet-ingetrokken koppelingshendel. Hierdoor is het tijdens een wedstrijd mogelijk om de motorfiets met behulp van de startmotor te verplaatsen of uit te graven. BMS-relais Tijdens het starten verzorgt de startknop de stroomtoevoer naar het management. Na het vaststellen van het krukastoerental stuurt het management het relais aan. Vanaf dan regelt het relais de stroomtoevoer naar het motormanagement. Als de motor stilvalt na het indrukken van de noodstop en het management geen signaal van de krukassensor krijgt, stopt na zo’n 20 seconden de aansturing van het relais en daarmee ook de stroomtoevoer naar het management. Bij het herstarten doorloopt het systeem opnieuw het beginproces. Bobine De sequentieel gestuurde penbobine werkt aan de hand van referentiedata van het motormanagement. Het boordnet levert continu spanning aan de bobine. Het management stuurt de bobine aan via de massakabel. Met een flens is de penbobine in de cilinderkopafdekking te schroeven. Sproeier Ook de sproeier van de inspuiting werkt via de massakabel. Dat regelt het management. De brandstofdruk aan de aanvoerzijde is constant 3 bar; een mechanische drukregelaar zorgt daarvoor. Omdat de druk constant is, is alleen de aansturingstijd bepalend voor de hoeveel ingespoten brandstof. Stappenmotor De BMW G 450 X heeft geen toerentalgereguleerde stationairregeling. In plaats hiervan zorgt een stappenmotor voor het aanhouden van het stationair toerental volgens vooraf bepaalde waarden. De gasklep voor stationair toerental werkt afhankelijk van de motortemperatuur. Referentiewaarden bepalen de openingshoek. Gaskleppotentiometer 2 meet hoe ver deze gasklep opent. Tijdens stationair draaien zorgt een nok ervoor dat ook de hoofdgasklep een beetje opent. Onder normale rijomstandigheden zorgt de stappenmotor ervoor dat de regeling van de stationairklep afhankelijk van de belasting wordt bijgesteld. Parameterstekker Met een stekker aan de kabelboom is het mogelijk om het motormanagement te laten werken met de parameters voor weg- of wedstrijdgebruik. Ingestoken stekker betekent ECE-modus; uitgetrokken stekker race-modus. Noodloopeigenschappen Als sensoren uitvallen, treedt het noodprogramma in werking. De motor blijft dan draaien, ook al is de werking niet meer optimaal. Uitzondering hierop is uitval van de krukassensor, want zonder info over toerental en krukaspositie kan het motormanagement niet werken. Diagnose Met het BMW Diagnosesysteem GT1 is het mogelijk om foutmeldingen uit te lezen, de werking en conditie van sensoren te testen, schakelfuncties handmatig aan te sturen en programma-updates in te lezen. Brandstofpomprelais en brandstofpomp Als er krukassignalen zijn, stuurt een relais de brandstofpomp permanent aan. Via een mechanische drukregelaar blijft de brandstofdruk constant 3 bar. Een contact meldt op het dashboard de brandstofvoorraad. MOTORMANAGEMENT 15 Elektrische installatie en verlichting 16 G 450 X De BMW G 450 X beschikt over een conventionele elektrische installatie. Een 180 Watt dynamo met permanente magneten regelt de stroomvoorziening. De statorwikkelingen zijn in het rechter motorbehuizingsdeksel geschroefd. Ze bestaan uit drie geïsoleerde koperwikkelingen. Drie uiteinden van deze koperwikkelingen zijn met elkaar verbonden en drie andere uiteinden zijn via drie gele kabels met connectors met de regelunit verbonden. Het magneetwiel is met een conus aan de krukas geschroefd en wekt bij draaiende motor driefasenwisselstroom op. De regelunit maakt hier met behulp van zes diodes gelijkstroom van. De lichte koplamp is voorzien van helder glas en fraai in het ontwerp van de voorzijde geïntegreerd. Dim- en grootlicht werken met een 35 W H4-gloeilamp en voor stadslicht zit onderin een 5 W-lamp. Met een stelschroef is de behuizing te kantelen om de lichtbundelhoogte in te stellen. Het gecombineerde achter- en remlicht is voorzien van zes leds. Deze gaan feller branden bij het bedienen van de rem. Leds gaan zeer lang mee en verbruiken minder stroom. De vier richtingaanwijzers zijn voorzien van conventionele 10 W-lampjes. Het bestuurdersinformatiedisplay is er voor de weergave van diverse functies. Het is verbonden aan een stroomkabel, een signaalingang voor de snelheidsmeter en een ingang voor de brandstofmeter. Het display toont de snelheid, brandstofvoorraad, kilometerstand, tijd en draaiuren. Als twee seconden of langer de snelheid boven de 110 km/h komt, maakt de snelheidsaanduiding plaats voor de tekst ‘Speed max’. Als de berijder vervolgens minstens tien seconden snelheid mindert, verschijnt de daadwerkelijke rijsnelheid weer op het scherm. De achtergrondverlichting is regelbaar. Het is mogelijk te switchen tussen weergave in kilometers en mijlen. De klok kan zowel in 12 uren rekenen als in 24 uur. Rijwielgedeelte Het idee om de as van de swingarm en de rondselas te combineren, leidde tot diverse innovatieve oplossingen in het frameontwerp. Zo is de motor relatief ver naar achteren geplaatst, waardoor de cilinder sterker kan kantelen. Dat maakt weer een lang en recht aanzuigtraject mogelijk, waardoor voor het gasklephuis en de airbox een ideale plek is gevonden. Het zwaartepunt van de motor is naar achteren verlegd en zorgt in combinatie met de lange swingarm voor een verbeterde tractie aan het achterwiel. Dat de tank onder het zadel is geplaatst, heeft daar ook een positieve invloed op. De koppeling zit direct op de krukas, waardoor achter de motor voldoende ruimte is om vrijwel rechte framebuizen te plaatsen. Via de twee onderste framebuizen steunt de swingarmbevestiging op de stuurbuizen. De bovenste framebuizen geleiden de krachten van de achterveerpoot naar de stuurbuizen. Dwarsverbindingen onder de swingarm en bij de veerpoot maken het frame voldoende stijf. De motor is via de onderste dwarsverbinding en de onderste framebuizen vast aan het frame geschroefd. Het frame is gemaakt van dunne edelstalen buizen en profielen, waarvan de buitenkant elektrogepolijst is. Aan het lichte aluminium achterframe zijn de tank, het zadel en diverse kuipdelen bevestigd. Frame De Marzocchi upsidedown-telescoopvoorvork is via twee aluminium veerpootbruggen met de stuurbuizen verbonden. De buisdiameter bedraagt 45 mm en de veerweg is 300 mm. Van elke veerbuis zijn apart de in- en uitgaande demping in te stellen. Aanpassen van de uitgaande slag gaat met een stelschroef onder het veerpootafdekkapje. Aanpassen van de ingaande slag gaat van onderaf, ook met een schroef. Telescoopvork en rem RIJWIELGEDEELTE 17 Rijwielgedeelte 18 Swingarm De tweezijdige swingarm is gelast uit aluminium profielen en langer dan die van de concurrenten. De swingarm is met kegelrollagers in het snijpunt van de framebuizen gelagerd in een edelstalen smeedstuk. Een stalen as, die door de holle transmisie-as loopt, is het scharnierpunt van de swingarm. Het is belangrijk dat de motor nauwkeurig in het frame is geplaatst, omdat de swingarm de transmissie-as niet mag raken. In sleuven geplaatste lagerbokken houden het achterwiel op zijn plek. Om de ketting te spannen zijn deze lagerbokken met klemschroeven te verschuiven. De veerpoot is bevestigd in aangeschroefde aluminium houders. Deze houders zitten zeer ver weg van de swingarmas. Hierdoor is Veerpoot De Öhlins veerpoot is langer dan die van concurrenten. De veerweg aan het achterwiel bedraagt 320 mm. De inbouwpositie is zodanig dat veerkrachten in één lijn via het hoofdframe naar de stuurbuizen gaan. Dankzij de lengte van de veerpoot en de kinematica van de bevestigingspunten heeft de veerpoot een lange dempings- en veerweg. Hierdoor is het mogelijk om zeer dunne windingen toe te passen, waardoor de veerpoot verfijnder reageert. De grote slag die de veerpoot kan maken is ook een voordeel bij de demperinstelling en de veerpootafstelling. Met instelringen zijn de in- en uitgaande demping aan te passen en met schroefringen de veervoorspanning. G 450 X het mogelijk om een lange veerpoot te gebruiken met lange en dunne veren, wat voordeel oplevert bij de afstelling van het rijwielgedeelte. De 90/90 – 21 M/C-noppenband is gemonteerd op een 21 x MT 1,60-spaakvelg. Tegenover het ventiel is een gat geboord voor de montage van een bandenklem. De gelaserde 260-mm edelstalen remschijf is op vijf punten aan de wielnaaf geschroefd. Dankzij de gekartelde, verspringende vorm heeft modder minder houvast. Via een Brembo 2-zuiger zwevende remklauw bereikt de remkracht de schijf. Vanwege slijtageredenen zijn sintermetalen remblokken gemonteerd. Voorwiel en -rem De 140/80 – 18 M/C-achterband ligt om een 18 x MT 2,15-velg. Ook hier is het mogelijk een bandenklem te monteren. De 220-mm remschijf met sleuven is met vijf schroeven aan de wielnaaf bevestigd. De schroefkoppen fungeren als impulsgevers voor de snelheidsmeter. In de enkelzuiger zwevende remklauw zijn gesinterde remblokken gemonteerd. Achterwiel en -rem RIJWIELGEDEELTE 19 Bodywork / ergonomie Het slanke en hoge silhouet van de BMW G 450 X en de zithoogte van 911 mm zijn kenmerkend voor een enduro-competitiemotor. Alle kuipdelen zijn gemaakt van door en door gekleurd wit polyethyleen. Er is veel ruimte voor bestickering. Het voorspatbord geeft de voorvering alle ruimte en beschermt tegen opvliegend vuil en water. De koplamp is op functionele wijze geïntegreerd in het zwarte stuurkuipje. De zijpanelen aan de voorkant geleiden koellucht naar de radiateur. Op deze panelen staan de merk- en modelaanduiding. De zijpanelen 20 G 450 X achter beschermen eveneens tegen opspattend vuil. Het zwarte zadel begint al bij de stuurbuizen en loopt helemaal door tot aan het achterpaneel. Hierdoor heeft de berijder uitgebreid de mogelijkheid om een optimale zitpositie te kiezen. Het conisch gevormde aluminium stuur is zo’n 20 mm te verstellen door de stuurklemmen op de veerpootbrug te draaien en verschuiven. De voeten hebben veel grip op de brede, gekartelde voetsteunen en deze steunen zijn ook zeer geschikt voor staand rijden. Technische specificaties Motor Vermogen: reductie / ECE / race Koppel Boring Slag Cilinderinhoud Slag / boringverhouding Compressieverhouding Brandstof Klephoek t.o.v. cilinderas Diameter inlaatkleppen Diameter uitlaatkleppen Nokkenopeningstijden Kleptiming, gemeten zonder speling met kleppen 1 mm geopend Kleplichthoogte inlaat / uitlaat Motorolie-inhoud (inclusief filter) Oliefilter Oliepomp Druk oliesmering Motorkoeling Thermostaat opent bij (°C) Koppeling Diameter koppelingsplaten Transmissie Primaire overbrenging Overbrengingsverhoudingen Vloeistofgekoelde 1-cilinder 4-taktmotor met vier kleppen, twee bovenliggende nokkenassen en dry sump-smering 19 / 30 / 38 kW 43 Nm bij 6.500 min-1 (30 kW); 46 Nm open 98 mm 59,6 mm 449,5 cm3 0,608 12 : 1 Euro 95 Inlaat: 10° Uitlaat: 12° 40 mm 33 mm Inlaat: 108° Uitlaat: 110° Inlaat opent 13° voor BDP Inlaat sluit 48° na ODP Uitlaat opent 49° voor ODP Uitlaat sluit 10° na BDP Inlaat: 10,15 mm Uitlaat: 9,7 mm 1,15 l (tot aan midden oliepeilglas) Papierfilter in de oliestroom 2 trochoïdepompen min. 0,5 bar bij een olietemperatuur van 80 °C en n = 1.800 min-1 min. 2,5 bar bij een olietemperatuur van 80 °C en n ≥ 6.500 min-1 Vloeistof 85 °C Meervoudige natte plaat; mechanisch bediend 94 mm Klauwengeschakelde 5-versnellingsbak, geïntegreerd in het motorblok 1 : 2,618 1e versnelling: 1 : 2,462 2e versnelling: 1 : 1,706 3e versnelling: 1 : 1,3 4e versnelling: 1 : 1,043 5e versnelling: 1 : 0,88 TECHNISCHE SPECIFICATIES 21 Technische specificaties Aandrijving achterwiel O-ring-ketting met sluitschakel Schokdemping aandrijfketting Geen Mengselvorming / ontsteking Max. toerental Stationairtoerental Brandstofdruk in ringleiding Inhoud brandstoftank Ontstekingsmoment Bougies Keihin motormanagement 10.500 min-1 1.750 + 50 min-1 In bedrijf 3 bar ECE 8 l / USA ca. 7 l Volgens referentiewaarden NGK CR9EKB Dynamo Vermogen Max. regelspanning / stroomsterkte Overbrenging Permanent magneet, op krukasuiteinde 180 W Piek bij 4.000 min-1 : 13A 1:1 Startmotor Permanent magneet elektromotor, die via een overbrenging en bendix-veer de krukas aandrijft 450 W 32 : 1 Vermogen Overbrenging 22 G 450 X Accu Onderhoudsvrij 12 V / 7 Ah (12 V / 5 Ah sportversie) Elektrische installatie Conventionele kabelboom Voorwielgeleiding Veerweg Veerpootdiameter (mm) Stuuruitslag Veerelement Upsidedown telescoopvork 300 mm 57 mm 42° Hydraulisch gedempte telescoopvork Achterwielgeleiding Lengte swingarm Veerweg Demping Tweezijdige gelaste aluminium swingarm 596 mm 320 mm Hydraulische veerpoot Velgen Maten Spaak 90 / 90 - 21 M/C 140 / 80 - 18 M/C voor achter Remsysteem Diameter remschijf Dikte remschijf Diameter remzuiger Diameter hoofdremcilinder Materiaal remblokken Hydraulisch bediende enkele schijfrem 2-zuiger zwevende remklauw star 260 mm 3 mm 28 mm 10 mm Gesinterd metaal Star bevestigde enkele schijfrem met 1-zuiger zwevende remklauw 220 mm 4 mm 26 mm 13 mm Gesinterd metaal Maten Lengte Breedte met spiegels Stuurbreedte zonder spiegels Hoogte met spiegels Wielbasis onbelast Naloop onbelast Balhoofdhoek onbelast Zithoogte bij rijklaargewicht 2.200 mm 808 mm 806 mm 1.475 mm 1.474 mm 119 mm 61,8° 911 mm Gewichten Drooggewicht Max. toelaatbaar totaalgewicht 111 kg 280 kg Prestaties en verbruik Topsnelheid ECE vermogensreductie 19 kW Topsnelheid ECE 30 kW 117 km/h 145 km/h Bevestiging remschijf Diameter remschijf Dikte remschijf Diameter remzuigers Diameter hoofdremcilinder Materiaal remblokken voor voor achter Printed in Germany © 2008 BMW Motorrad, München/Duitsland Nadruk, geheel of gedeeltelijk, uitsluitend met schriftelijke toestemming van BMW Motorrad. Verantwoordelijk voor de inhoud: UX-VM-4, Alfred Kammerer, 02/2008
© Copyright 2025 ExpyDoc