Oktober 2014 - inloophuis emmen

De Inloper
Maandblad van Inloophuis Emmen
Oktober 2014
Dit is een uitgave van:
Het Inloophuis de Emmerdennen,
Boslaan 135, 7822 EP Emmen.
Tel.: 088-8789628
Internetplekje : www.inloophuisemmen.nl
Redactie: Paul v.d. Sluis, Frieda Reiche, Michel Goudriaan en Achiena Hoving
Eindredactie: Henk Staats.
Stukjes voor de Inloper graag sturen naar [email protected]
Hallo Inlopers,
Het is inmiddels 14 september en we kunnen terugkijken op een mooie zomer.
In veel delen van het land heeft men in augustus veel regen gehad en in het
noorden was het net zo nat of droog als andere zomers. Het weerbericht had
het wel eens over de hele dag regen en dan was het de hele dag droog.
Meestal gaat het weerbericht uit van het westen of het midden en dan is ons
land groter dan het westen of het midden en zijn er grote verschillen.
Komende week wordt het 24 graden en dat is warm voor midden september.
De eerste bladeren vallen ook alweer van de boom en ook dat is vroeg. De
herfst komt eraan !!
Iemand vroeg me vorige week of het niet moeilijk was om elke keer weer een
Inloper te vullen en hoe het zat met mijn inspiratie ? Soms lijkt het ook wel
moeilijk maar als ik eenmaal aan een nieuw nummer ben begonnen dan gaat
het vanzelf en is het nummer ook zo weer vol. Ik blijf het leuk vinden om elke
maand weer een leuk en afwisselend nummer te maken en belangrijk daarbij
is dat ik het niet alleen hoef te doen. Een schouderklopje mis ik wel eens maar
verder heb ik er nog wel lol in.
Vorige maand had ik aan 100 papieren exemplaren niet genoeg en heb ik er
later nog 15 bijgemaakt. Voor mij een teken dat het ook door iedereen wordt
gewaardeerd en gelezen. Oudere nummers kun je vinden op ons
internetplekje. Het adres staat bovenaan deze pagina. Ook kun je het
inloophuis vinden op facebook. Even zoeken op inloophuis Emmen en dan even
op de vind ik leuk knop drukken en je blijft op de hoogte.
In dit nummer o.a. een diepte-interview met Vivian. Al bijna 8 jaar actief in het
inloophuis en ze doet al jaren het lunchcafé. Verder weer de vaste rubrieken
zoals inloper v.d. maand en de moppentrommel. Zelf ben ik bij het jubileum
van Ypsilon geweest en daarover een verslag. Zonder familie en mantelzorgers
redden we het niet. En natuurlijk nog veel meer !!!
Copy voor het volgende nummer sturen of inleveren voor 10 oktober. Rest me
nog een ieder weer veel leesplezier toe te wensen en tot de volgende keer !!
Henk Staats
2
Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord
2
Inhoudsopgave
3
Inloper van de maand
4
Communicatie
5
Gezocht mensen voor de herstelwerkgroep
6
Echo
7
Elke glimlach op een dag kan duizend zorgen wissen 7
Ik ben een drent
8
10 levenslessen die kinderen ons kunnen leren
9
De koude computer-digitale tijd
10
Tevergeefs
10
30 jaar Ypsilon
11
Even de diepte in met…
14
Uitslag sjoelen en bowlen
18
Van harte gefeliciteerd
18
Spelletjesmiddag
19
Herfstgedichten
20
Normaal of speciaal
21
Recept
22
Agenda
23
Menu eetcafé
24
3
Inloper van de maand oktober : Hennie
door Michel
Waar ben je geboren? Wanneer?
Ik ben in Putten geboren. Veluwe Gelderland op 15 februari 1966
Welke school heb je gedaan?
Kleuterschool, lagere school, vormingsschool en toen een opleiding voor
verzorgenden en afgemaakt
Wat is jouw woonsituatie?
Op dit moment woon ik beschermd en ik wil weer op mezelf
Hoe ziet jouw weekindeling er uit?
Ik kom veel in het inloophuis en ik doe af en toe vrijwilligerswerk. Verder
afspraken, boodschappen en andere dagelijkse dingetjes
Hoe gaat het met je?
Op en neerwaarts. Soms wat slechter. Wisselend
Wat betekent het Inloophuis voor jou?
Sociale contacten en ik kan hier mezelf zijn. Het voelt als een tweede thuis
Wat wil je dat de mensen van het Inloophuis van jou weten?
Ik wordt het liefst gewoon geaccepteerd zoals ik ben
Heb je ook hobby's?
Zwemmen, wandelen, fietsen, koken, bakken tv kijken, film kijken, muziek
luisteren en maq graag tijdschriften en kinderboeken lezen. Dagje uitgaan is ook
hobby en winkelen.
Wat zijn jouw toekomstplannen?
Ik wil graag opnieuw beginnen met een huisje en een huisdier en met een leeg
rugzakje
Hoe zou jij je karakter omschrijven?
Spontaan, te lief, zorgzaam, eerlijk, open, soms een tikkeltje jaloers en ik kan me
soms erg snel over dingen opwinden.
Wil je nog iets kwijt ?
Ik hoop dat een ieder zich thuis voelt in het inloophuis en dat iedereen gelukkig
wordt.
4
Communicatie
Onder communicatie verstaan we elke boodschap die de ene persoon naar een
ander uitzendt. Elk gedrag, verbaal en non-verbaal, in de aanwezigheid van
anderen waarvan we ons bewust zijn, is communicatie. Zelfs als we niet willen
communiceren, communiceren we dit.
Je kunt ook zeggen dat de 1 een boodschap uitzendt en een ander het
ontvangt. Er is dus altijd een zender en ontvanger. Je kunt schrijven ook
communicatie noemen. Ik zend en de lezer ontvangt en er kan dan van alles
en nog wat misgaan. Deze woorden zorgen voor hersenactiviteit en dat
vertaalt zich weer naar woorden en gedachten en dat kan er dan voor zorgen
dat de boodschap anders overkomt dan bedoelt. Doet me denken aan een
spelletje in mijn jeugd. We zaten in een kring en je vertelt een verhaaltje aan
degene naast hem en na tien mensen komt het verhaaltje weer bij je terug en
dan herken je het meestal niet meer. Communicatie en wat er onderweg mis
kan gaan.
Soms weet je ook niet wie de ontvanger is. Bij schrijven vaak niet en je weet
van tevoren niet wie het gaat lezen en hoe het op die persoon over zal komen.
We zijn tot op zekere hoogte gelijk en soms allemaal verschillend. Ik kan dan
alleen maar mijn best doen om het zo simpel en duidelijk mogelijk op papier
te zetten.
Het heeft ook wel zijn charme dat een ieder zijn eigen uitleg mag hebben van
het geschrevene. Doet me denken aan een liedjesschrijver. Hij heeft een
boodschap en maakt er een liedje van en hoe de ontvanger het dan uitlegt.
Dat is iets waar hij geen invloed meer op heeft. Ik hoorde laatst een
liedjesschrijver zeggen dat het hem niet uitmaakte of zijn liedje en hit zal
worden of niet. Zolang er maar 1 iemand zich beter gaat voelen door het liedje
dan heeft het zin gehad om het te schrijven en zo denk ik ook over al die
verhalen die ik schrijf. Zolang er maar 1 iemand is die het leuk vindt om te
lezen wat ik schrijf heeft het zin.
Als het gaat om schrijven en communiceren dan ziet het er nu anders uit dan
pakweg 15 jaar geleden. Je hebt internet waar je woorden op kunt zetten en
als ik dan denk aan andere moderne manieren dan heb je de mobiele
telefoon. Je boodschap overbrengen en contact met anderen door middel van
een computer.
Toch blijf ik daarnaast echt contact en echt praten met anderen ook leuk
vinden en dan spelen andere dingen een rol. Hoe zeg je iets en je lichaamstaal
speelt dan ook een rol. Bij schrijven maak het niet uit hoe je er bij zit en welke
non verbale signalen je uitzendt. Bij echt contact is dat wel belangrijk. Kiezen
tussen de computer dus een machine en echt contact. Dan blijf ik kiezen voor
echt contact.
Henk S
5
Gezocht: mensen voor de Herstelwerkgroep!
In de bonkhal bovenin de Inloop vindt eens per twee weken de
herstelwerkgroep plaats. Een groep waarbij de leden samen werken aan
hun herstel. Maar wat houdt het nu precies in? Wat doen ze nu daar
bovenin de Inloop?
Misschien is het goed om eerst uit te leggen wat nu eigenlijk herstel is.
Bij herstel denken mensen vaak aan genezen. Zoals je herstelt van een
gebroken been. Maar dat is niet wat wij, als ervaringsdeskundigen,
bedoelen met herstel. Met herstel wordt bedoeld dat je een manier weet
om om te gaan met je psychische aandoening (want veel aandoeningen
gaan nu eenmaal niet over). Het gaat dus niet alleen over wat er mis
gaat en waar je last van hebt, maar ook over je eigen kracht en de
oplossingen die je hebt gevonden in je leven. En daar wordt tijdens zo’n
herstelwerkgroepbijeenkomst (mooi scrabble-woord) over gesproken.
We wisselen ervaringen uit met de bedoeling om elkaar te steunen en
van elkaar te leren.
De groep wordt begeleid door twee ervaringsdeskundigen. Deze
ervaringsdeskundigen houden de structuur van de bijeenkomst in de
gaten. Want de herstelwerkgroep heeft een vaste structuur en lijkt erg
op een vergadering. En net als in een vergadering wordt er hard
gewerkt! Wat overigens niet betekent dat er niet gelachen wordt.
Allereerst komen de zakelijke mededelingen aan de orde. Daarna worden
de notulen besproken (van elke bijeenkomst worden er notulen
gemaakt) en dan is er aandacht voor het mededelingenrondje. Hier
vertel je hoe je er bij zit en wat je heeft bezig gehouden de afgelopen
twee weken (let wel: het mag, maar het hoeft niet). Na een korte pauze
gaan we aan de slag met een thema. Het thema wordt gezamenlijk
bepaald. Voorbeelden van thema’s zijn onder meer: valkuilen, steun of
sociale contacten. Aan het einde van de bijeenkomst maken we nog een
rondje: de rondvraag. Hoe vond je het? En: hoe ga je weg? Dan gaat
iedereen zijn eigen weg en zien we elkaar twee weken later.
Zoals de titel al aangeeft: we zoeken nog nieuwe leden! Lijkt het je wat
om mee te doen? Ben je nieuwsgierig geworden? Neem dan contact op
met Ina Marten. Het e-mailadres is:
[email protected].
Je kunt ook met vragen terecht bij Paul van der Sluis en Frieda Reiche.
Zij maken deel uit van de herstelwerkgroep en kunnen goed vertellen
wat deze groep inhoudt en wat de groep te bieden heeft!
6
Echo
Vader en zoon lopen in het bos. Plotseling struikelt de jongen en omdat hij pijn
voelt roept hij: “Ahhhh”. Verrast hoort hij een stem vanuit de bergen die
“Ahhhh” roept. Vol nieuwsgierigheid roept hij: “Wie ben jij?” en hij krijgt als
antwoord: “Wie ben jij?”. Hij wordt kwaad en roept: “Je bent een lafaard”
waarop de stem antwoordt: “Je bent een lafaard”
Vragend kijkt de jongen zijn vader aan. De man zegt: “Zoon, let op” en roept:
“Ik bewonder jou”. De stem antwoordt: “Ik bewonder jou”
Vader: “Jij bent prachtig” en de stem: “Jij bent prachtig” De jongen is
verbaasd, maar begrijpt het nog steeds niet.
Daarop legt de vader uit: “De mensen noemen dit echo, maar in feite is dit het
leven… Het leven geeft je altijd terug wat jij er zelf in brengt. Het leven is een
spiegel van jouw handelingen. Als je meer liefde wilt, geef dan meer liefde! Wil
je meer vriendelijkheid, geef dan meer vriendelijkheid!”
Bron: Voor positiviteit! Op zoek naar de kracht van positieve psychologie
Elke Glimlach op een Dag kan Duizend Zorgen
Wissen
Samen op deze aardbol hebben we allemaal dezelfde wens en dat is veel
plezier maken en gelukkig zijn. En om dat te bezitten moeten we al onze
zorgen vergeten en een positieve instelling hebben met een brede glimlach.
Iedereen in de wereld heeft zorgen bij de één zijn ze klein bij de ander groot
maar er is altijd wel iets om ons druk over te maken. Daarom is het beter om
bij ieder probleem altijd proberen ontspannen te blijven en een gepaste
oplossing te zoeken met een glimlach op ons gezicht. Ook al is er geen directe
oplossingen voor ons probleem moeten we altijd een glimlach op ons gezicht
hebben dat zal de zorgen wegnemen. Wanneer wij glimlachen zal het ons een
goed humeur geven en kunnen we positief denken en zal er eerder iets in onze
gedachten opkomen voor ons probleem op te lossen. Chagrijnig zijn zal alleen
maar een negatieve invloed hebben op ons leven waardoor er kans bestaat dat
het erger word. Denk maar eens aan de problemen uit het verleden, die
hebben we ook allemaal weten op te lossen. En als we op dit moment
problemen hebben zal een glimlach ons steunen met een mooie uitstraling en
de ultieme oplossing. Gewoon blijven lachen, want veel dingen in het leven
zullen door een humeur verandering de glans van ons gezicht halen en geen
oplossing bieden.
Het allerbeste toegewenst en een goede gezondheid. Auteur Jan
Jansen (bron Internet)
7
Ik ben een Drent
Op 30 januari 1961 ben ik geboren in Emmer-Compascuum. Een veenkolonie
aan de Duitse grens in Drenthe. In de jaren 80 ben ik verhuisd naar Bargeres,
een woonwijk in het mooie Emmen en sinds 1995 woon ik in Angeslo, een
andere woonwijk in Emmen. Ik heb dus nooit ergens anders gewoond dan in
de provincie Drenthe. Dus ben ik een echte Drent.
Drenthe heeft een oppervlakte van ruim 2600 vierkante kilometer en heeft
ongeveer 490.000 inwoners. Het is niet de kleinste provincie maar wel het
dunstbevolkt. Noord-Holland is bijvoorbeeld maar iets groter dan Drenthe
maar heeft bijna 3 miljoen inwoners.
Tot 1815 werd Drenthe gezien als een achtergebleven gebied en het maakte
geen deel uit van de republiek der zeven verenigde Nederlanden en had geen
stemrecht. Sinds 1815 wordt het erkend als 1 van de provincies. Er zijn 12
gemeentes in Drenthe en Assen heeft als plaats de meeste inwoners en
Emmen heeft als gemeente de meeste inwoners en de grootste oppervlakte.
Zelf woon ik mijn hele leven al met veel plezier in de gemeente Emmen en ik
heb nog nooit overwogen om deze gemeente te verlaten. Ik las vandaag dat
Emmen op de tweede plek staat als het gaat om het groen en dat vind ik dan
ook het meeste aantrekkelijke van deze plaats. Ik was vorige week bij een
kennis die op de 7de etage van een flat woonde en ik genoot even van het
uitzicht op het vele groen in Angelslo.
Als het gaat om het aantal auto’s per duizend inwoners dan is Drenthe
koploper. Als ik dan kijk hoeveel auto’s er op een doordeweekse dag in Emmen
rijden dan kijk ik daar niet echt vreemd van op. Weinig fietsers en veel auto’s
en toch staat Drenthe bekend als fietsprovincie. Ik denk dan vooral voor de
toeristen.
De canon van de Nederlandse geschiedenis begint met de hunebedden. Men
heeft het dan ook wel over de trechterbekertijd en het trechterbekervolk. Hune
betekent reus en iemand vond ooit dat die bouwwerken door reuzen gebouwd
moesten zijn en noemde ze toen hunebedden. Het schijnt dus echt niks met
reuzen te maken te hebben maar de naam is nooit veranderd.
Veen en zand en woeste grond en sinds het begin van de twintigste eeuw is
Drenthe pas echt ontgonnen. Men spreekt ook wel van een omgekeerde
schotel met in het midden het zand en aan de randen het veen. Veel veen is er
niet meer maar de sporen van het veen zijn nog niet allemaal verdwenen. In
Barger Compascuum vind je het veenmuseum en dat is een plekje waar ik
graag kom en ik ben er in 1999 getrouwd.
Zo zijn er duidelijke verschillen tussen het zand en het veen en zelf kom ik
van het veen en als je me dan vraagt wat de verschillen zijn tussen een veen
Drent en een zand Drent. Dan heb ik daar niet echt een antwoord op maar
verschillen zijn er….
Wordt Vervolgt
Henk S
8
10 levenslessen die kinderen ons kunnen leren:
1. Iedere dag is een fris, nieuw begin
Iedere dag zit vol nieuwe belevenissen. En het mooie is, dat de volgende dag dit
opnieuw heeft. Een nieuwe dag betekent mogelijkheden om nieuwe vrienden te
maken, nieuwe avonturen te beleven, nieuwe dingen te leren.
2. Creatief zijn is leuk en goed voor je
Het is toch heerlijk om kinderen te zien tekenen, kleien, kleuren, zandkastelen
bouwen, knutselen en schilderen. Creatieve bezigheden waar ze helemaal in op gaan.
En die ook nog eens belangrijk voor ze zijn. Trots tonen ze de resultaten.
3. Kinderen tonen lef
Ze zingen luidkeels en dansen wanneer ze er zin in hebben. Een kind legt zichzelf
weinig beperkingen op. Ze beginnen gewoon en genieten van de stappen die ze
zetten. Ze omarmen het leven.
4. Ze lachen iedere dag
Kinderen bezitten de prachtige vaardigheid om overal plezier te vinden. Met
wildvreemden ineens gaan spelen op welke plek dan ook.
5. Kinderen zijn actief
Verstoppertje, tikkertje, rondrennen totdat ze helemaal buiten adem zijn. Vol energie
zijn de kinderen bezig. Terwijl volwassenen lichaamsbeweging gaan zien als
‘vervelende fitness’.
6. Ze koesteren vriendschap
Ze lachen veel samen en delen hun plezier. Kinderen kijken uit naar
verjaardagsfeestjes. Lekker met vriendjes en vriendinnetjes spelen.
7. Kinderen zijn de held in hun eigen verhaal
Als een kind je een verhaal vertelt, zijn ze meestal de held van hun eigen verhaal. De
wereld draait om hen. Als volwassenen bagatelliseren we onze prestaties. Dit doen we
zodat anderen zich niet minder voelen. Gewoon zijn wordt ineens een
bewonderenswaardige kwaliteit.
8. Wonden worden getoond
Als een kind iets breekt, schrijft of tekent iedereen iets op het gips. Ze worden de
supersterren van de klas. Ook de kleinere wondjes worden vrij getoond. Kinderen zien
een litteken nog als een teken van kracht en een verhaal om te delen. Als we ouder
worden proberen we onze littekens te verbergen. Onze wonden worden onze
geheimen.
9. Kinderen proberen nieuwe dingen gewoon uit
Kinderen zijn niet bang om een nieuwe sport uit te proberen. Ze kunnen razendsnel
leren skiën. Als volwassenen vrezen we het onbekende en houden we voortdurend
rekening met wat zou kunnen gebeuren. We verblijven veilig genesteld in onze
comfort zone. Terwijl avontuur ons juist bevrijdt.
10. Kinderen merken de kleine gave dingen nog op
Kleine dingen kunnen ze enorm veel plezier opleveren. Ze liggen soms helemaal in
een deuk van kleine bijzonderheden. Ze zien dagelijks veel meer wonderlijke dingen.
9
De koude computer-digitale tijd
De computer- en digitale tijdperk is al een heel aantal jaren niet meer weg te
denken in onze moderne samenleving. Je moet er open voor staan en het
kunnen en willen leren begrijpen. Hoe ga je om met computers en andere
digitale hebbedingen ? Ikzelf heb er nog altijd moeite mee. Met i-phone,i-pad,
tablets en mobieltjes. Het beangstigt mij waar het naar toe gaat. Heb zelf nog
maar 7 jaar een computer en weet er wel wat van af. Maar zou nog veel
moeten en willen leren om bij te blijven in dit mysterie. Het hoort bij dit leven
wordt er dan gezegd. Als er iets is met mijn computer haal ik één van mijn
zoons er bij om het mistakel dan op te lossen. En dat gebeurt af en toe. In de
tijd dat ik bij Ericson werkte werd er overgegaan naar een computergestuurd
magazijn. Je hoefde niet meer de componenten uit de stellingen te halen.
Nee.... de onderdelen en artikelen kwamen bij jou, d.m.v. een
computergestuurd picking magazijn. Met dat systeem heb ik echt jaren
gewerkt. Tot eind vorige eeuw. De twintigste eeuw en we leven nu in de
eenentwintigste eeuw.
Harm
Tevergeefs
alles doe ik met hart en ziel
en voor mijn gevoel
niets krijg ik er voor terug
als je begrijpt wat ik bedoel
ik meen het zo goed
en doe zoals het moet
en behoort te zijn
ik heb ook fouten gemaakt
in die lange periode
van twintig jaren
de herinnering en foto's
aan de wand
zal ik altijd bewaren
het had zo anders kunnen zijn
zo mooi zo fijn
21 januari 1994 Harm H
10
30 jaar Ypsilon
Ypsilon is een vereniging van familieleden en naasten van mensen met een
verhoogde kwetsbaarheid voor psychose. Dit jaar bestaan ze 30 jaar en worden er in
het land jubileum bijeenkomsten georganiseerd. 6 september was het Noorden aan de
beurt en was er een bijeenkomst in de Adventskerk in Assen. Er waren verschillende
onderwerpen die werden besproken met een aantal workshops waar men dieper op
zaken inging. In dit artikel behandel ik een aantal actuele onderwerpen die op deze
dag werden gepresenteerd.
Kijk uit met de participatiemaatschappij.
Een lezing door Margo Trappenburg en ze is geen fan van de
participatiemaatschappij. Ook omdat sommige groepen in de samenleving een
andere werkelijkheid hebben. Allereerst noemt ze de kenmerken van een
verzorgingsstaat: passieve solidariteit, Kwetsbare groepen ins speciale
instellingen, De zorg voor kwetsbaren door professionals betaald door de staat
en rechtsgelijkheid en een professionele indicatiestelling. Kritiek hierop is er
ook. Het is onpersoonlijk en bureaucratisch, te duur en er is te weinig
zelfredzaamheid voor kwetsbare mensen en het kan leiden tot
onverschilligheid tussen mensen.
In de participatiesamenleving ziet alles er anders uit. Men gaat uit van actieve
solidariteit en naastenliefde en burenhulp en kwetsbare groepen moeten zoveel
mogelijk zelfredzaam zijn. Als dat niet lukt beroep op familie, vrienden en de
buurt en daarna pas professionele hulp. En de toewijzing van de hulp komt bij
de gemeenten te liggen.
Men gaat er ook vanuit dat we allemaal wel eens zorg nodig hebben. Denk aan
een grebroken been of operatie en men gaat er vanuit dat ouders voor
kinderen zorgen en kinderen later voor hun ouders. Ook vind met dat we nu te
weinig doen voor onze naasten en het is goed dat de gemeente een beroep op
de naasten doet.
Ouders van een kind met een psychische ziekte doe nu al veel aan mantelzorg
en nemen al heel veel op zich. De zorg bestaat uit toezicht houden op afstand
en is soms ook crisismanagement en ook emotionele steun. Het netwerk van
ggz patiënten is klein en bestaat vaak uit andere ggz patiënten en ook het
netwerk van ggz mantelzorgers is niet vaak groot en dit komt door onbegrip
en onvermogen van omstanders. Soms zijn er wel mensen in de buurt die een
oogje in het zeil houden. Dit zijn dan vaak mensen die ook ggz problematiek in
hun familie hebben en die weten wat het is.
De veronderstelling is ook dat netwerkzorg prettiger is dan professionele zorg.
Maar is er niet altijd een alternatief voor professionele zorg en professionele
zorg blijft wel vaak nodig als het om ggz problematiek gaat.
11
Je kunt het ook een buitenmodel zorg noemen en de meeste mantelzorgers
van ggz cliënten hebben het nu al zwaar. Als ik dan kijk naar mijn eigen
omgeving en de mensen in het inloophuis.
Dan bestaat het netwerk uit andere ggz patiënten en familie en daarnaast
hebben de meesten nog professionele hulp. En deze is niet te vervangen door
iets anders. Ik vond het een kritisch en verhelderend verhaal. De
participatiesamenleving gaat uit van perfecte omstandigheden en dat geldt niet
voor iedereen !!!. En dan speelt stigma en zelfstigma ook nog een rol.
Hierna volgt een lezing van Frank van Es over Vroegdetectie van Psychose
Risico Voordat iemand psychotisch is gaat er een periode van andere
symptomen en problemen aan vooraf. De bedoeling is om tijdens deze periode
al hulp te gaan bieden en die richt zich dan vooral op het voorkomen van een
psychose. Dus bij het eerste contact met de ggz vult men een vragenlijst in en
aan de hand van deze antwoorden gaat men verder kijken. Soms is het dan
zinvol met de cliënt in gesprek te gaan en hem handvatten te geven zodat
hij/zij een psychose kan voorkomen. Psychoses komen niet alleen bij
schizofrenie voor maar bij veel meer psychische ziektes en ook dit moet men
dan goed in de gaten houden. Prima idee maar het probleem is dat veel
mensen ontkennen dat er iets met ze aan de hand is en als het dan echt
helemaal mis is komen ze pas in aanraking met de ggz.
De toekomst en veranderingen in de acute psychiatrie worden toegelicht door
Cees Vermeeren, manager bij GGZ Drenthe en er gaat wel wat veranderen.
Alleen opname als het echt niet anders kan en het doel wordt om mensen zo
lang mogelijk in hun eigen omgeving te laten met wel veel intensievere zorg
en als het dan nodig is bijvoorbeeld twee maal per dag een verpleegkundige
over de vloer en mocht er een opname nodig zijn deze zo kort mogelijk laten
duren. De crisisdienst wordt uitgebreid en men is 24 uur per dag bereikbaar en
ook de inzet van FACT teams wordt toegelicht. Meer ambulante zorg en een
opname alleen als het echt nodig is. Men wil ook voorkomen dat verwarde
mensen in een politiecel terechtkomen en hij benoemt met name de eerste 5
minuten en dat die cruciaal kunnen zijn. Dus veel menselijkheid en niet direct
de separeer of de isoleer in. Denk aan mijn eigen eerste kennismaking met de
ggz. Iets meer dan 25 jaren geleden. Een gedwongen opname en ik kwam
terecht in de separeer en moest verplicht in bad zonder verder persoonlijke
aandacht en praten. Ook kreeg ik direct medicatie toegediend zonder dat er
gekeken werd of dit nodig was. En dan de trauma’s die je hiervan oploopt. En
dan het geschonden vertrouwen. Dit komt nu dus gelukkig niet meer voor !!
Cabaret was er ook en dat ging over dromen en verloren dromen. Voor de
cliënt en zijn naasten en we zijn op de wereld om mekaar om mekaar te
helpen niet waar. Leuk en een welkome onderbreking.
12
30 jaar en wat er is verandert en gebleven en wat heeft men bereikt !! Tot slot
Bert Stavenuiter al 15 jaar voorzitter en hij kijkt terug en vooruit.
30 jaar geleden
Waren er nog mensen die vonden dat iedereen even gek was
Was er net zoveel schizofrenie als nu
Maar moest het vooral ‘chronische psychose’ heten
Werd verwacht dat patiënten zelf hulp kwamen vragen
Werden er veel te veel pillen voorgeschreven
Maar kregen de moeders de schuld
Was gezinstherapie de basis van de behandeling
En stond 1 moeder op om Ypsilon op te richten
NU
Niet iedereen is gek, maar het wordt wel minder zwart/wit
Hot: stagering
Het aantal mensen dat ziek wordt is niet kleiner geworden
Maar er zijn wel grote stappen gemaakt op het terrein van vroeg herkenning
We weten hoe mensen met een risico moeten worden behandeld
De eerste psychose lijkt te kunnen worden voorkomen
De discussie over de naam duurt voor, tot blijdschap van Anoiksis
De oorzaak is nog altijd niet echt duidelijk, maar niet meer bij de ouders
De familie is nu een werkzaam onderdeel van de triade
Wat hebben we bereikt !!
We vroegen en kregen psychoseklinieken
We vroegen en kregen een betere wet voor gedwongen behandeling
We vroegen en kregen tal van gerichte trainingen
We kwamen met een Expertisecentrum Wonen dat familieleden helpt bij het starten
van een woonproject
We vroegen en kregen afspraken over hoe hulpverleners met familieleden moeten
omgaan
We vroegen en kregen invloed op de richtlijn voor behandelaars
We vroegen en kregen dat de WLZ toegankelijk werd voor de GGZ
1 verandering is de medicatie. Een verpleegkundige vond 30 jaar geleden dat
men zoveel medicatie moest toedienen tot de patiënt er stijf van stond. Zonder
zich dan af te vragen wat de gevolgen waren voor die patiënt. Tegenwoordig
dient men zo weinig mogelijk medicatie toe. Een hele grote en positieve
verandering.
Mijn eigen droom is een onvoorwaardelijk en fatsoenlijk basis inkomen voor
iedereen. Dus ook voor mensen die hun leven lang van een lage uitkering
afhankelijk zijn. Dus een veel hogere uitkering voor mensen met een ziekte !!
Iets waar Ypsilon zich ook sterk voor zou moeten maken !!
Het was een leuke, vermoeiende en leerzame dag.
Henk S
13
Even de diepte in met … Vivian H./door Paul van der Sluis en Frieda
Reiche
Vivian Claudine H. (daar wij niet meer de achternamen van bezoekers e.d.
publiceren, vandaar alleen de H.) is geboren op 21 mei 1973 in het
Overijsselse Holten. Zij was enig kind en doordat haar vader meestal in de
kroeg zat om zich te bezatten, is zij eigenlijk opgevoed door haar moeder.
Toen Vivian 1 was werd naar Emmen verhuisd,
naar de Ruinerbrink in de stadswijk Bargeres
om precies te zijn. Sterker nog, daar in de
buurt woont zij nog altijd, met een aantal
jaren onderbreking van haar 15e tot haar 18e
(1991)in een internaat. Daarover verderop
meer. Sinds haar 23e woont zij zelfstandig in
de Slenerbrink. Een van haar eerste
herinneringen is dat zij als driejarige op
bezoek was bij haar vader, die toen
opgenomen was in een afkickkliniek; Hoog
Hullen bij Eelde. Toen zij buiten op het
grasveld zat, werd zij in haar lip gestoken door
een grondwesp. Een aantal verslaafden zag dit
gebeuren en renden vanuit de keuken naar
haar toe.
Zij kwamen helpen met ijsblokjes om de pijn
en zwelling te verzachten, echter was er een
regel in die kliniek dat de verslaafden niet zonder toestemming naar buiten
mochten. Deze “barmhartige Samaritanen”, die zich bekommerden om het lot
van een peuter in nood, moesten van de leiding een bord om hun nek voor
straf. Daarop stond een tekst dat zij geen contact met bezoekers mochten
hebben. Overigens zaten daar ook verslaafden voor eten, gevulde koeken en
nog zo wat, dus van allerlei soorten, niet alleen alcohol en drugs.
Haar moeder had haar MO A/MO B akten Engels gehaald, dat is een
onderwijsakte en zij heeft ook Engels op het KDC in Emmen gegeven. Zij zat
op de kleuterschool en later de basisschool, beide de Kardinaal Alferinkschool
in Bargeres. Op haar vijfde heeft zij op een vakantie aan de Belgische kust (De
Panne) met een jong tijgertje op haar arm geposeerd.
Wat betreft eten, de kleine Vivian lustte bijna niks. Haar eten bestond dan ook
voornamelijk uit 'Honey Smacks', een ontbijtproduct van gepofte en
geroosterde tarwekorrels van Kellog's. Verder rode aalbessen met bruine suiker
en geprakte banaan niet te vergeten. Zij was dan ook heel erg mager tot aan
haar jonge tienertijd.
Bij andere mensen durfde zij het voorgezette eten niet te weigeren. Als tiener
was haar favoriete eten stamppot boerenkool met appelmoes en nu lust ze
bijna alles wel. Haar moeder had haar als kind wijsgemaakt dat er een witte
kruis op haar voorhoofd verscheen als zij zou liegen. Dus vervolgens als Vivian
een leugen vertelde, deed zij dit met een hand over haar voorhoofd. Dus als
jullie met Vivian praten en zij zegt iets met een hand op haar voorhoofd … ?!?
14
Zij was eigenlijk als kind ook heel creatief,
maar dit is tot op heden gestokt na de
dood van haar moeder in 2009. Het
creatieve deed zij namelijk heel vaak juist
samen met haar moeder. Zij benadrukt dat
het overlijden van haar moeder het ergste
is geweest in haar leven, zij houdt wel vast
aan dat zij gedurende 35 jaar een
fantastische moeder heeft gehad.
De leukste vakken vond zij zwemmen,
blokfluitles, aardrijkskunde en rekenen. Zij
moest niets hebben van spreekbeurten en
optreden, vooral angst voor spreken voor
een groep. Naderhand bleek dat zij
dyslectisch is, dat is heel lastig met taal en
lezen, maar de therapie die zij volgde,
hielp wel.
Thuis hadden zij heel lang geen tv en toen
zij een zwart wit tv kregen lag er geen
afstandsbediening bij, maar een hamer!
Aangezien het beeld rolde, moest er met
een flinke tik op worden geslagen om dit stil te krijgen. Zij hield er van om met
paarden om te gaan. Ondanks het grotendeels afwezig zijn van haar vader, had
ze het best fijn met haar moeder. Bij één verjaardag reed haar moeder haar
naar het verjaardagsfeestje van Vivian en de Mini Cooper zat helemaal vol met
opgeblazen ballonen. Zij werden aangehouden door de politie, i.v.m. gevaarlijk
verkeersgedrag (beperkt zicht vanwege al die ballonnen in de auto), maar na
uitleg van haar moeder wat er aan de hand was, kregen zij een politie-escorte
naar het feest. Zij hield meer van buiten spelen, o.a. cowgirl, sporten, dan van
school.
De Mavo van het KDC in Angelslo vond zij niet echt leuk, zij hield meer van
rondhangen op de manege. Nadat zij de eerste klas opnieuw moest doen, ging
ze naderhand naar de LDS (in de 2e klas, eind jaren tachtig). Hier vond zij
leren wel leuk, maar niet leuker dan andere zaken, daarbij begon zij ook uit te
gaan. Enkele favoriete plekken waren Skopje in Emmen, net als Maddox (bij de
vroegere Autorama) en Blanco, zij hield meer van de alternatievere muziek
dan echt disco. Een incident onderstreept de goede band, haast
symbiotisch/telepathisch aanvoelen, met haar moeder. Een van de portiers had
een oogje op Vivian (15) en trakteerde haar op chocomelk … met … rum, zij
gingen daarna naar haar huis. Op dat moment was haar moeder bij haar
vriend (stiefvader van Vivian) thuis en zonder dat zij van bovenstaande wist,
kreeg zij het gevoel dat zij naar huis moest. Daar trof zij portier Freddy (een
karateleraar) met zijn broek op de enkels en deze wist niet hoe gauw hij er
vandoor moest.
15
Toen besefte Vivian dat haar moeder haar voor iets had behoed waar zij nog
niet klaar voor was en dat zij een speciale band hadden.
Haar moeder hielp har ook goed met haar huiswerk. Vivian vond vakken als
wiskunde en bedrijfseconomie/boekhouden wel leuk, maar met taal had zij
niets, immers was zij dyslectisch. Haar moeder had een memoryspel bedacht
met aan de ene kant het woord in die taal en aan de andere kant hetzelfde
woord in het Engels.
Zo maakte zij het leren van taal leuk
en begrijpelijk, van eerst drieën naar
negens. Vivian werd echter in de ogen
van haar moeder thuis onhandelbaar,
zij was inmiddels ook al een keer van
huis weggelopen. Zij kon op dat
moment ook niet echt opschieten met
haar stiefvader, maar dat is inmiddels
uitgegroeid tot één van haar grote
steunpilaren. Na de dood van haar
moeder zo’n zeven jaar geleden werd
haar stiefvader juist haar grote steun
en is er grote wederzijdse waardering.
Hij is ook samen met haar moeder en
Vivian te zien op de afbeelding die van
een schilderij gemaakt is. Zij kwam
eerst terecht op een zeer streng
internaat in Almelo (Alexandra), waar
een greppel om heen zat en meer op
een gevangenenkamp leek. Daar werd
zij de eerste dag al met medicatie
platgespoten en in een isoleercel
gestopt, waarna zij wel een belletje
mocht doen, waarop haar moeder
Vivian met haar moeder
haar daar direct weg haalde.
Via de rechter kwam zij op een internaat in Zetten (Helderingstichting), dat
was in haar ogen haast een vakantiepark met sauna, zwembad en een
manege. Daar kreeg zij zelfs een pony. Door een incident moest zij naar
Groningen naar een meisjesinternaat. Daar klom zij bij het missen van de
avondklok via de regenpijp naar boven.
Zij deed de KMBO oriëntatie en deed onder meer een stage bij de bereden
politie, waar zij paarden trainde om rustig door mensenmassa’s en dergelijke
te lopen. Onder andere mocht zij met de ME mee naar een wedstrijd van FC
Groningen. Zij vond deze stage schitterend. Zij was ook surfinstructrice voor
universitaire studenten in Groningen.
Zij heeft ook veel gewerkt achter de bar van cafés en in disco’s. Zij werd net
voor haar 18e weg gestuurd, zij kwam weer in Emmen terecht bij haar moeder.
Via Emmen, Hardenberg maakte zij dit af in Groningen, detailhandel.
Vervolgens een jaar LTS, om zo toegelaten te worden tot de MTS in Zwolle,
want zij wilde grafisch ontwerper worden.
16
Dit heeft zij ook gehaald en zij heeft gewerkt bij diverse reclamebedrijven in
Emmen, wat zij ook leuk vond. Doordat zij ook baantjes had achter de bar
(Fatman en Cheers) maakte zij soms werkweken van meer dan 90 uur.
Toen zij voor haar overspannen moeder moest zorgen, werd haar dit vele
werken te veel en kreeg ze een burn-out. Doordat er een gat zit tussen het
werk en de uitkering kwam zij in schulden terecht, met een lening er bij een
vicieuze cirkel. Zij kreeg in die periode zoveel dagvaardingen, dwangbevelen
en executiebevelen, dat zij haar WC daarmee heeft vol behangen.
Dit stimuleerde de stoelgang wel. Rond 2000 ging zij lunch bereiden bij de CBB
in Emmerhout. Zij kwam met verkeerde vrienden in aanraking, maar ook al
leverde dit veel narigheid op, zij kreeg besefte wel dat zij niet van drugs
afhankelijk wilde zijn zoals haar “vrienden”.
Vivian met haar moeder en stiefvader
Zij kwam later bij de VNN (verslavingszorg) terecht en zo ook als vrijwilliger
rond 2005 in het Inloophuis. Sinds 2007 met indicatie en waar zij eerst nog het
eetcafé er bij deed, doet zij nu het lunchcafé en bardiensten. Het inloophuis
geeft haar een goede houvast en is erg belangrijk voor haar, zij voelde zich er
meteen thuis.
Zij is nu ook sinds dit jaar lid van de medezeggenschapsraad. Zij heeft al 2
jaar een relatie met Anton, wat begon met na een paar biertjes het aanraken
van haar voetjes. Zij is nu bezig met de cursus sociale hygiëne en hoopt later
ook parttime dan wel oproepbasis in de horeca te werken, want het omgaan
met mensen past haar wel.
Wij danken Vivian voor haar openhartigheid.
17
uitslag sjoelen 3 september 2014
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Henk S 473 punten
Lisette 440 punten
Marco 430 punten
Paul v.d s 409 punten
Lien 400 punten
Sisca 394 punten
Uitslag Bowlen 10 september 2014
1. Paul F
2. Harry S
3. Marco
4. Fred
5. Hennie
6. Henk S
7. Jan F
8. Harry G
9. Sonja
10. Thirza
11. Lisanne
217 punten
193 punten
184 punten
167 punten
162 punten
158 punten
157 punten
153 punten
143 punten
73 punten
43 punten
1 oktober:
Trienko
7 oktober:
Peter H
17 oktober:
Ian
Harm
21 oktober:
Jantina
27 oktober:
Ronald
18
Op woensdag 22 oktober
Aanvang 14.00 uur
Meedoen kost 1euro 50
Mooie prijsjes
19
Herfstgedichten
De Herfst
Is een van de mooiste jaargetijde heel pril
Er gebeurt van alles regen en wind maar ook zon
De bladeren vallen van de bomen en alles staat stil
de geuren van de herfst bladeren alom
Buiten de kastanjes zoeken of kopen pompoens
De potten chrysanten staan langs de weg te koop
Stoep wordt aangeveegd al het mosgroen
en zitten nog niet binnen in huis er is nog hoop
We gaan weer de kast veranderen andere jassen aan
Gaan er op uit met de fiets het kan nog wel
De zonnestralen is er volop, dat laten we niet gaan
We wandelen flink dat is goed voor het gestel
In de herfst
Herfstleven
in de herfst van je leven
loop je nergens meer voor weg
heimwee doet je hopen
en je kent je eigen steg
goed dat we maar een keer leven
en niets meer kunnen over doen
het noodlot keert soms
en onverwacht
duurt het nog maar even
ons leven
Opwaaiend goud
Blad, verkleurend
Knisperend waaiend
opwaaiend goud
Oker, scharlaken rood
Verf,kwasten
herbeginnen,toekomst?
Vertrouwen,houvast
geluk,rust eindelijk?
Herfst word lente
na blad,verkleurend
Knisperend waaiend
Opwaaiend goud,
Oker,scharlaken goud
20
Normaal of speciaal
Speciale kinderen hebben speciale behoeftes maar bovenal willen ze net ze
gezien worden als anderen en willen ze ook geaccepteerd worden om hun
anders zijn. Mensen die anders zijn, zijn er genoeg in ons land. En ook zij
willen een goed leven en gelukkig zijn en het belangrijkste is dat de meesten
ook niet anders willen zijn. En het anders zijn is voor hun normaal.
Op de beeldbuis zie je de laatste tijd veel programma’s waarin mensen die
anders zijn een hoofdrol spelen. Zo zag ik vorige week een klein stukje van
een programma met mensen met het syndroom van Down en ook zag ik een
programma langs komen met mensen met la tourette en ook eetstoornissen
zijn populair. Doet men die om begrip te kweken bij de normale medemens of
zit er een andere gedachte achter ? Vinden Normale mensen het leuk dit te
zien en krijgen ze dan er meer begrip voor ? Of is het een hype en gaat het op
een gegeven moment weer over ? Afgelopen twee weken heb ik een aantal
programma’s gezien van de serie “doe even normaal “. Dat horen mensen die
anders zijn ook veel. Doe even normaal maar als het gedrag dat ze vertonen
nu voor hunzelf normaal is ? Tja stigma en psychiatrische stoornissen en wat
doe je er tegen. In dat kader is dit programma gemaakt. Laten zien wat een
o.a. een bipolaire stoornis kan zijn en wat is borderlijn en wat is schizofrenie
en hoe is het om een angststoornis te hebben en wat doet dit alles met je
mens zijn. Ook het wegnemen van vooroordelen was een doel van dit
programma. Ik heb een aantal afleveringen gezien en het gaf in mijn ogen een
goed beeld van de verschillende stoornissen. Ook liet het duidelijk zien welke
impact het had op hun levens.
Wat me vooral opviel is dat ze allemaal heel goed hun anders zijn onder
woorden konden brengen en er ook goed mee konden omgaan. Voor heel veel
mensen is dat dan anders en dan kan men zelf niet goed onder woorden
brengen wat hun ‘anders’ zijn inhoudt en erger. Ze hebben en ervaren elke
dag hun anders zijn als een beperking en handicap. Ook lopen ze in de
samenleving telkens weer tegen een muur van onbegrip op. Als het gaat om
oppervlakkigheid en diepgang dan kom je veel oppervlakkigheid tegen in onze
huidige samenleving en denken veel mensen niet na over bijvoorbeeld het
waarom van het anders zijn van die ander. Jammer is dat anders zijn zo vaak
gezien wordt als ziek en dat men voor een ieder die anders is wel een diagnose
heeft. Ik kijk ook wel eens naar programma’s als showroom en man bijt hond
en ook daarin zie je mensen die anders zijn en die zich hier heel goed mee
kunnen redden. En voor hun is anders zijn leuk en normaal. Zelf zou ik wel wat
meer diepgang in ons samenleving willen. Zodat men anders zijn niet direct
ziet als ziek of gek maar als iets normaals. Ook speciale mensen maken deel
uit van de samenleving en ze horen er ook bij !!
Henk S
21
SPRUITENOVENSCHOTEL MET GEHAKT.
INGREDIËNTEN ( RECEPT VOOR 4 PERSONEN)

pond rundergehakt

3 eieren

twee eetlepels paneermeel

chilipoeder

peper

zout

pond spruitjes

pond tomaten

2 teentjes knoflook

2 uien

2 bekertjes kwark of zure room

2 ons geraspte oude kaas (of kaas die je lekker vindt)
BEREIDINGSWIJZE
Snijd de knoflook in hele fijne kleine stukjes. Snijd de uien in hele fijne kleine
stukjes. Mix het gehakt met 1 (één) ei, peper en zout en de fijngesneden
knoflook, uien en een beetje chilipoeder. Let op: de chilipoeder naar smaak
toevoegen - hoe meer hoe pittiger. Maak daarvan kleine ronde bolletjes die
iets groter zijn dan de spruiten. Daarna bak je deze balletjes in een grote
braadpan tot ze bruin en gaar zijn (niet helemaal door en door bakken, want
ze gaan nog 20 minuten in de oven). Knoflook en uien is naar wens. Je kan
deze ook geheel weglaten als je hier niet van houd. Maak de spruiten schoon
en kook deze spruiten met een beetje zout in water (ze hoeven niet helemaal
doorgekookt en uit elkaar te vallen, want ze gaan nog 20 minuten in de oven)
Maak de tomaten schoon en snijd deze in grote reepjes of in (grote) blokjes.
Mix de zure room (of kwark) met de resterende twee eieren. Meng 3/4 van de
kaas hier doorheen Verwarm de oven en vet je (grote) ovenschotel in. Doe de
spruiten en de balletjes gehakt in de ovenschotel. Mix het geheel met de
tomaten. Giet de gemengde kwark (of zure room) over het geheel en maak het
af door de resterende kaas er over heen te strooien.
Zodra de oven warm is (180 graden C.), de schotel ongeveer 20 tot 25
minuten laten staan. . . controleer steeds of het niet te hard gaat. In principe
zijn de gerechten al gaar, dus het gaat er om dat de kaas een mooi korstje
krijgt en de gerechten even de tijd krijgen om opnieuw warm te worden.
22
Agenda voor de maand oktober 2014
Op woensdag 8 oktober: Sjoelen. Aanvang 14.00 uur Meedoen kost 50 eurocent
.
Op donderdag 9 oktober is er een bezoekersoverleg. Aanvang 18.15 uur
Donderdag 16 oktober: klaverjas avond Aanvang: 19.30 uur. Meedoen kost 1 euro
Op woensdag 22 oktober is er een gezellige spelletjesmiddag
Kijk voor bovenstaande en eventueel andere activiteiten op het prikbord in het
Inloophuis
Op zondag 5 oktober en zondag 19 oktober zijn we geopend van 13.30 tot 16.30 uur
Zingen:
Elke donderdagmiddag wordt er weer gezongen van 14.00 tot 15.30 uur.
Natuurlijk onder leiding van Harm.
Volleybal:
Vanaf dinsdag 2 september is er weer iedere dinsdag volleybal van 18.0019.00 uur in de sportzaal van het GGZ.
Lunchcafé:
Iedere werkdag is er van 11.00 tot 13.00 uur lunchcafé. Met elke dag; soep van de dag en op
maandag en dinsdag als specialiteit een broodje gezond en woensdag en donderdag een
broodje kroket of een broodje Frikandel en op vrijdag en broodje haring. Verder natuurlijk
een kleine kaart.
Eetcafé:
Het eetcafé is dagelijks van maandag t/m vrijdag om 17.00 uur. Kosten eetcafé € 2,50.
Opgeven voor het eetcafé moet voor 13.00 uur van de dag dat je wilt mee-eten.
Attentie: Op dinsdag is het eetcafé om 16.30 uur.!!!!! ( dit i.v.m. volleybal).
Internetcafé
Er staan vier computers in de computerhoek. Met alle vier kun je op internet. Internetten is
gratis. Ook voor bijvoorbeeld tekstverwerking kun je hier terecht.
Inloop
Maandag tot en met vrijdagmiddag van 13.00 tot 16.00 uur. Donderdag van 19.00 tot 22.00
uur en zondag om de veertien dagen van 13.30 tot 16.30 uur. Tijd voor een praatje en een kop
koffie. Ook worden er regelmatig tijdens deze uren activiteiten georganiseerd.
23
Menulijst Oktober 2014
Woensdag 1 oktober:
Zuurkool ovenschotel met ananas en gehakt.
Donderdag 2 oktober:
Macaroni.
Vrijdag 3 oktober:
Gekookte aardappelen, bloemkool en vis.
Maandag 6 oktober:
Lasagne.
Dinsdag 7 oktober:
Krieltjes, witlofsalade en vlees.
Woensdag 8 oktober:
Chili con carne.
Donderdag 9 oktober:
Spaghetti.
Vrijdag 10 oktober:
Aardappelen, wortelen/doperwten en slavink.
Maandag 13 oktober:
Aardappelen, rode kool en gehaktbal.
Dinsdag 14 oktober:
Penne, roerbakgroenten en zalm.
Woensdag 15 oktober:
Spruitenovenschotel met gehakt.
Donderdag 16 oktober:
Hutspot van Jan F.
Vrijdag 17 oktober:
Couscous van Ozkan.
Maandag 20 oktober:
Gevulde pannenkoeken.
Dinsdag 21 oktober:
Bami.
Woensdag 22 oktober:
Gebakken aardappelen, salade en schnitzel.
Donderdag 23 oktober:
Stamppot rauwe andijvie met spekjes en saucijs.
Vrijdag 24 oktober:
Aardappelen, sperziebonen en vlees.
Maandag 27 oktober:
Nasi.
Dinsdag 28 oktober:
Roti á la Ozkan.
Woensdag 29 oktober:
Aardappelen, broccoli en vlees.
Donderdag 30 oktober:
Witlof ham/kaas met aardappelpuree.
Vrijdag 31 oktober:
Stamppot boerenkool met spekjes en worst.
Eet smakelijk !!!!
24