klik hier - Reinier Hoogeveen Orthodontie

orthodontie - Reinier Hoogeveen, tandarts*
Draadretentie palatinaal in het bovenfront
sche implantaten kunnen prachtige resultaten worden ver-
In parodontaal verzwakte dentities treden vaak migraties op door vermindering van de parodontale
3
kregen. Niet alle patiënten echter willen zo’n uitgebreide
steun.1
behandeling of kunnen zich zo’n behandeling permitte-
Deze standsveranderingen kunnen met name bij de
ren. In die gevallen zal er een verdiepte beet in het front
frontelementen esthetisch en functioneel storend zijn.
blijven bestaan na het oplijnen van de gebitselementen.
Het komt regelmatig voor dat dit fenomeen de aanleiding is voor patiënten om hun parodontale probleem
serieus te nemen. Soms is het dan al te laat om het gebit
Complicaties bij retentie
In deze laatste categorie patiënten is retineren soms gecom-
nog te redden. In andere gevallen brengt parodontale
behandeling een halt toe aan het verval. Het esthetische
probleem van de patiënt is dan echter nog niet opgelost.
Vaak worden parodontaal behandelde patiënten daarom
pliceerd. Zonder langdurige (permanente) retentiemaatregelen kan er geen stabiliteit worden verkregen. Anderzijds geeft de verdiepte beet complicaties door occlusaal
4
contact op de gebondeerde retainer. Door deze belasting
vervolgens verwezen voor orthodontische correctie van
van het onderfront op de retainer kan er breuk optreden,
de migraties.
met relapse tot gevolg. Reparatie van de breuk lost het probleem van de belasting niet op: na reparatie is het wachten
Orthodontische behandeling na parodontie
op het volgende telefoontje dat de draad weer los is. Dit is
Wanneer het parodontium ontstekingsvrij is na een
erg frustrerend voor zowel patiënt als behandelaar. Nie-
geslaagde parodontale behandeling, kan er orthodontisch
mand wil ‘draaideurpatiënten’ in de praktijk.
worden behandeld. Door verlies van alveolair bot en door
Verder kan een moeilijkheid zijn dat een ondoordacht ge-
uitgroei van aangetaste elementen verandert echter de bio-
plaatste vaste retentiedraad goede interdentale reiniging
2
mechanica. Het weerstandspunt komt verder naar apicaal
bemoeilijkt. Vooral bij parodontaal gecompromitteerde
te liggen. Dit is een omstandigheid waar terdege rekening
patiënten is dat zorgelijk.
mee moet worden gehouden bij orthodontische behande-
Een goede indicatiestelling en een doordachte uitvoering
ling van deze patiënten.
van de vaste retentie is dus van groot belang.
Een alles omvattende behandelingsplanning bij deze patiënten zal bestaan uit het oplijnen van de gebitselementen
Indicatiestelling
en het intruderen van geëxtrudeerde elementen. Zeker met
Allereerst is het belangrijk vast te stellen of het überhaupt
de huidige verankeringsmogelijkheden met orthodonti-
mogelijk is om een vaste retentie te plaatsen achter het
1. Werkmodellen in
occlusie van linguaal bekeken.
2. Belijning tot waar
occlusie en articulatie reikt.
3. Arcering ruimte
voor dikte van
composietaanhechting.
4. Draad gebogen uit
1
2
3
4
occlusie en op
afstand van de
gingiva.
12
tandartspraktijk mei 2005
bovenfront. Daartoe worden werkmodellen in occlusie ge-
trekking tot orthodontische retentie zijn er niet.
5
maakt. Door deze van linguaal te bezien, kan de relatie
tussen onder- en bovenfront worden beoordeeld. Op afbeel-
Plaatsen van de retainer
ding 1 is een situatie te zien waarbij er voldoende ruimte is
De draad wordt op de gebitselementen aangebracht met
voor het aanbrengen van een gebondeerde retainer. Wan-
een ets-compostiettechniek (afb. 7). De klinische procedure
neer de verhoudingen zo zijn dat er geen vaste retentie-
van het plaatsen van retentiedraden valt buiten het kader
draad kan worden geplaatst, moet worden uitgeweken
van dit artikel. Wel genoemd moet worden dat de draad
naar alternatieve retentievormen. Men moet dan denken
spanningsvrij moet worden aangebracht. Dit vereist goede
aan uitneembare retentieplaten of een ander type spalk.
controle tijdens het plaatsen. Dat er goed kan worden gereinigd is ten slotte te zien op afb. 8.
Vervaardiging van de retainer
Om te bepalen waar de draad zich moet bevinden, wordt de
Conclusie
palatinale zijde van de bovenelementen belijnd op de grens
Met een eenvoudige laboratoriumprocedure kan in een in-
van het occlusale contact met het onderfront (afb. 2). Ver-
dividueel geval worden vastgesteld of er een deugdelijke,
volgens wordt naar cervicaal van deze lijn een zone van 2
vaste retentiedraad kan worden geplaatst. Zo kan er voor-
mm gearceerd. Dit is de extra ruimte die nodig is voor de
spelbaar worden gewerkt en kan voorkomen worden dat er
composiet die de draad aan de tand verbindt (afb. 3).
breuk optreedt, terwijl het onderhouden van een goede
Nu kan er een draad worden gebogen die de contour van de
mondhygiëne mogelijk blijft.
elementen volgt en die ruimte voor interdentaal rageren
vrijlaat (afb. 4-6). De draad die in dit geval is toegepast, is
* Correspondentieadres: Rijksstraatweg 49a, 4194 SK Meteren; tel.
Ormco Respond (Orange, VS), dikte 0,175”. Dat is een ge-
0345-580570; e-mail: [email protected]
vlochten draad uit 5 filamenten. Er is niet gekozen voor
een getwijnde (om elkaar heen gedraaide) draad omdat die
Referenties
zich in sommige gevallen ‘spontaan’ ontwinden, met als
1 Melsen B. Management of severely compromised orthodontic pa-
gevolg bizarre torquebewegingen van geretineerde elementen. Er is gekozen voor deze vrij dunne draad om de individuele bewegingsmogelijkheden van de gebitselementen
tients in biomechanics in clinical orthodontics, edited by R. Nanda. W.B. Saunders, Philadelphia 1997, pp 295
2 Lindauer SJ. The basics of orthodontic machanics, Seminars in
niet te veel te beperken. De draad wordt ook niet ‘dead soft’
gemaakt door uitgloeien. Een voordeel van uitgloeien is dat
het vormen van de draad erg gemakkelijk is. Een nadeel is
dat de draad onvoldoende stabiliteit biedt, zeker wanneer
Orthodontics. Vol 7, no. 1, 2001 pp 2-15
3 Cope JB. Guest editor themanummer Temporary anchorage devices in orthodontics seminars in orthodontics. Vol 11 no. 1 2005
4 Zachrisson BU. Bonding in orthodontics, in: T.M. Graber,
er langere overspanningen mee gemaakt moeten worden,
zoals in dit soort gevallen. Men moet zich overigens realiseren dat al deze keuzen op basis van ‘common sense’ en ervaring worden gemaakt. Evidence based-gegevens met be-
R.J.Vanarsdall jr. Orthodontics current principles and techniques, 2e ed. Mosby St Louis 1994, pp 542-626
5 Hofman LJH, Kuijpers-Jagtman AM. Hoe vind ik evidenced based
informatie op het internet. Cursus, Nijmegen, feb 2005
5. Retentiedraad op
model volgt de
contour van de
elementen.
6. Het werkstukje
voor plaatsing.
7. Direct na plaatsen
(gingiva 21 rood
door afwerken
composiet).
5
6
8. Rageren blijft
goed mogelijk na
plaatsen van de
draad.
7
8
tandartspraktijk mei 2005
13