Levenscycluskosten

Succesvol inkopen en aanbesteden is topsport en kan rekenen op een goed gevulde
tribune. Van inkoopprofessionals wordt rendement verwacht. Marktkennis, maatschappelijke verantwoordelijkheid, juridische onderbouwing en inzicht in de kaders
waarbinnen inkoopprofessionals dat succes moeten realiseren. In deze terugkerende
column probeert Inkoopkenniscentrum Pro Mereor, de inkoopprofessionals uit het
onderwijs bekend te maken met de mogelijkheden en de voordelen.
mr. P.J.A.F. (Paul) van Sleeuwen
Pro Mereor Inkoopkenniscentrum
Tel.: 026 - 370 14 76
Website: www.pro-mereor.nl
“
Op 15 januari 2014 zijn door het Europees
Parlement de nieuwe aanbestedingsrichtlijnen
aangenomen. Daarin is onder andere bepaald
dat bij aanbestedingen het gunningscriterium
‘laagste prijs’ wordt vervangen door Life
Cycle Costing (LCC).
LCC is een berekeningsmethodiek die verwant
is aan Total Cost of Ownership (TCO); het
maakt financiële afwegingen gedurende de
levenscyclus van het product mogelijk en
vergelijkt investeringskosten en beheers- en
onderhoudskosten met elkaar.
Een aanbestedende dienst (onderwijsinstelling) moet bij aanbestedingsprocedures dus
verder kijken dan alleen de aanschafkosten,
en dient bij het opstellen van de gunningscriteria rekening te houden met de levenscycluskosten van het product dat de inschrijver
(ondernemer) aanbiedt. Voorbeelden van
zaken die invloed hebben op de hoogte van
de LCC zijn energieverbruik, levensduur en
onderhoud, maar ook de restwaarde.
Levenscycluskosten
huidige gestelde inkoopprijzen nog relatief
weinig van deze aspecten3. Bij toepassing
van milieuaspecten in levenscycluskosten
leidt dit tot een gemiddelde kostenbesparing
van 1,20%. Dit betekent dat –in tegenstelling tot de gangbare perceptie- er hogere
indirecte kosten zijn bij de toepassing van
milieuaspecten, maar dat dit in de totale
levenscycluskosten leidt tot een besparing
van 1,2%4. Ook op dit gebied is er nog een
uitdaging voor zowel aanbestedende diensten als inschrijvers. En niet elke productgroep is even geschikt voor toepassing van
levenscycluskosten.
Barrières levenscycluskosten
In de literatuur5 6 zijn er drie barrières waar
te nemen wat betreft levenscycluskosten:
1.
Budgettaire fragmentatie binnen
verschillende afdelingen
Binnen een organisatie is het door
verschillende budgetten bij afdelingen
vaak niet mogelijk de werkelijke levenscycluskosten te achterhalen.
2.
Lastige bepaling nauwkeurigheid
kostenstructuur
De exacte kostenstructuur van een
product of dienst binnen een organisatie
is lastig te bepalen, bijv. onderhoud,
personeelsopleiding, energieverbruik,
afschrijving, etc.
Toepassing LCC
Er zijn verschillende studies geweest over
de toepassing van LCC. Voor aanbestedende
diensten vergt dit een extra verantwoordelijkheid: zij moeten een goede methodiek
gaan hanteren om een zo adequaat mogelijk
beeld van de werkelijke levenscycluskosten
te vergaren. Dit betreft tevens een uitdaging voor de inschrijvers. Een studie van
Price Waterhouse Coopers1 wijst uit dat er in
2007 slechts in 13% van de top 7 EU-landen
gebruik werd gemaakt van LCC. In een later
onderzoek2 werd aangetoond dat 64% van de
aanbestedende diensten enkel de inkoopkosten gebruiken bij een beoordeling.
3.
Afwezigheid van accurate data
Historische data van een product/dienst
zijn vaak lastig te achterhalen om een
goede benchmark uit te kunnen voeren,
bijv. uren/ m² voor schoonmaakdienstverlening, gemiddelde brandstofkosten,
etc.
Milieuaspecten en toepasbaarheid
levenscycluskosten
Conclusie
Op het gebied van milieuaspecten (o.a.
uitstoot van broeikasgassen, vervuiling en
slechte arbeidsomstandigheden) omvatten de
Met de publicatie van de nieuwe klassieke
aanbestedingsrichtlijn zal de toepassing van
EMVI-criteria in de gunningsfase verplicht
worden gesteld. Gunnen op de laagste prijs
is enkel mogelijk wanneer de levenscycluskosten worden meegenomen. In de praktijk
zal het meenemen van dit criterium echter
stuiten op barrières. Momenteel is er nog
weinig ervaring met het gebruik van levenscycluskosten en (externe) milieuaspecten in
inkooptrajecten. Toch blijkt uit de praktijk dat
toepassing van milieucriteria in de levenscycluskosten kan leiden tot kostenbesparingen.
Ook blijkt de beperkte toepasbaarheid in de
praktijk op verschillende productgroepen.
Budgettaire fragmentatie, de nauwkeurigheid
van de kostenstructuur en de afwezigheid
van accurate data zijn de grootste barrières.
Hoe de toepasbaarheid van dit criterium zijn
werking zal vinden -gezien de beperkte ervaring en de potentiële barrières- binnen de
nieuwe wetgeving blijft een spannende vraag.
De ervaring zal het uitwijzen.
”
___________________
1.
2.
3.
4.
5.
6.
PriceWaterhouseCoopers, Significant and Ecofys
(2009), Collection of statistical information on
Green Public Procurement in the EU
Centre for European Policy Studies (CEPS) and
College of Europe (CE) (2012), The uptake of
green public procurement in the EU-27
International Institute for Sustainable
Development (IISD) (2010), Procuring green in
the public sector: a checklist for getting started
PriceWaterhouseCoopers, Significant and Ecofys
(2009), Collection of statistical information on
Green Public Procurement in the EU
SMART SPP Innovation through Sustainable
procurement (2012), Handleiding LCC-CO2-tool.
Visuele handleiding van de evaluatietool voor de
berekening van de levenscycluskosten en CO2
(LCC-CO2-tool).
Geerken, T., & van Hoof, V. (2013).
Literatuurstudie over levenscycluskosten en
duurzame overheidsopdrachten. Transities voor
Duurzame Ontwikkeling
SCHOOLFACILITIES NOVEMBER 2014
33

Download Report