9‐10‐2014 variatie! Guljelmus Wllhelmus Wlhelmus WIllem (Willem) Wiellem Wlllem Gujlelnius Wllem WiIllem Wijllem Wihelmus Willemj Wikllem Wwillem Willlem Guilleam Willeam Willem Wil.lem Wilem Guileam Willelmini willem Wiilem Guillem Weillem Guilelmis Wil;helmus Wilhlem Welhelmus Namen, echte varianten en fouten Gerrit Bloothooft, UiL‐OTS, Universiteit Utrecht Marijn Schraagen, LIACS, Universiteit Leiden [email protected] [email protected] Famillement 2014 Leiden Utrecht Leiden Links Wiillem Wiehelmus Wulhelmus Willem) Wilehelmus Woillem Wihhelmus Weijlem Willelmus Wi;;em Wilehlmus Wuhelm Guilelmus Wilhlelmus Willem(se) Wilalem Wullem Willem. W#ilhelmus Guillelmus Wliiem Wlihelmus Wilelmus Willemm Wileem Wìllem Willemem Wolhelmus Wechelmus Guilllelmus Wilemm Utrecht Leiden typen variatie – spelling – naameinde – afkorting – vertaling Dirk Willem Willem Willem Willem – typefouten Willem – … (en combinaties hiervan) ‐ Bloothooft ‐ Bloodhoofd ‐ Bloodhooft ‐ Blootshoofd ‐ Bloodhooft ‐ Bloodhoofd Links 3 Bloodshoofd ‐ Blootshoofd Bloodshoofd ‐ Bloodshoofs Bloodshoofd ‐ Bloodshooft Bloodshoofd ‐ Blooshoofd Bloodshooft ‐ Blootshoofd Blootshoofd ‐ Blootshooft Blootshoofd ‐ Blooshoofd Blooshoofd ‐ Booshoofd Famillement 2014 Leiden Wilhelus Willaim Willemerman Wilhelmus) Guillieaume Wilhelmuss Wilhwlmus WilhelmusStephanus Wilhwelmus WIlhelmus Willum Willkem Guillum Wilkhelmus William Wilhelmiem Wilhlemus Wilhelmigs Wilielmus Willme Willielmus Wilme Güilielmus WilhelmusHenricus Guililmus WilhelmusTheodorus Guileilmus Wilhelmushenricus Guïllielmus Wilhelmusn Guilielmus Wilhelmuszn Guillijaam Eilhelmus Willemus ilhelmus Wiiliam Ilhelmus Guilemus Willemcus Guillemus WilhelmusJohannes Willemmus Wilhelmushubertus Wilehmus Guiljame Wilhelmuw Wilemus Wilhelmus? Wwilhwlmus Willliam WilhelmusHubertus Guilliaam Wieliam Wilheelmus Guiliam Guillielmus Wilhelmmus Guiliaam Wilhlmus Wielhelmus Guillieam Guillmus Wilhhelmus Guilliam Wiliaam Wiilhelmus Wiliam Wilhmus WEilhelmus Wilnelmus Guiilmus wilhelmus Willwm Wilmus Guillaim wilhemus Wilhelnmus Woalter Willhem Guillhem Wilheem Wilhem Wölhelm Wilhelimus Famillement 2014 Leiden Guilmus Aillem JohannesWilhelmus Johanneswilhelmus CornelisWilhelmus Gulliëlmus Guliëlmus Gijlliaume Güliëlmus Guli?lmus Guijelmus Gulielmus Guiëlmus Giliaume Gilliaume Gilliaumme Guihelmus Guikelmus Gullielmus Guielmus Jannwillem Janwillem JanWillem JanWilhelmus MartinusWilhelmus Qwillem Links 1. 2 Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 4 LINKS project • automatische koppeling van persoonsgegevens (akten) in Wie‐Was‐Wie • NWO project van IISG, Meertensinstituut, Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, Wie‐Was‐Wie/Genlias – Demonstratie Marijn Schraagen – Lezingen Nies Huijsmans en Kees Mandemakers Afzonderlijke families Bloothoof(d,t) en Bloo(d,t)shoofd Utrecht Leiden Guillermo Guillerlmus Guijlleaume Wilheminus Wiechem Wilhelmus Wilhelhmus Wiloem Guillaum Wilhelmius Willem guillaum Wilhelmijs Gueillaum Guilhelmis Guillaume Wilhemus Wilhelmjs William Guilhemus Wilhelmis Wielhemus Willemhelmus Gulielmus Wilhehmus Willoem Wilhelminus Wilhelnus Wihhelmus Wilhelmienus Weilhelmus Wilherlmus Wwilhelmus Guikelmus Wilhermus Wylhelmus Weilhim wWilhelmus ilhelmus Wilhiem (Wilhelmus) Wilheim (Wilhelmus Willwm Wilhein Wilhelmüs Willaum Wilhelmus\ Wilme • kunnen twee verschillende namen variant van elkaar zijn? • zodat ze mogelijk voor dezelfde persoon zijn gebruikt een persoonlijk noot Bloothoofd Bloothoofd Bloothoofd Bloothooft Bloothooft Bloodhooft Guilliaume Willenis Guiliermo Wilempjen Willempjen Willepjen Guilliermo Wittem Willen! Wilhlenn Wijlen Wielen Willen wilhem Willempke Guilleaume Wilhellemus Wilhekmus Guiileaume Willeaume Wilhelmuus Guylleaume Guileaumme Guileaume Wilhelemus Guilleauma Willewm Guillesmus Guïllermo Guilermo Guiilermo belang voor genealogie ‐ Dirck ‐ Willempje ‐ Wim ‐ Guillaume ‐ Wilhelmus ‐ Aillem Famillement 2014 Leiden Utrecht Leiden W.ilhelmus Willem] Willemh \Willem Wïllem w8illem Wilhellmus Wilhelm. Wilmhelmus Wilhelmuns Wilhelmua Wilhelmos wilhelmnus Wilhelmnus Wilhelmues Guilleaumme Wilhelmum Guilhelmus Willeml Wilhelmanus Wilhelmjus Wilhelmes Guilliaumme Wilhelmas Willemn Wilhelmus Wilhelmns Willhelmus Guiliaume Willlen Guiilleaume Links 5 Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 6 1 9‐10‐2014 deelonderzoek in LINKS voorwaarde • kunnen we naamvarianten automatisch afleiden uit het feitelijk gebruik ervan • groot gegevensbestand (Wie‐Was‐Wie) • als basis voor een repertorium van naamvarianten • kunnen bewijzen dat verschillende gegevens dezelfde persoon betreffen – met meerdere voorkomens van dezelfde personen – niet zo eenvoudig Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 7 Wie‐Was‐Wie 8 111.900 voornamen van vrouwen (enkel, Maria) 82.700 voornamen van mannen (enkel, Jan) (~30%) (~90%) (~65%) 681.000 achternamen inclusief voorvoegsel Bakker, de Vries 600.000 achternamen exclusief voorvoegsel Vries Famillement 2014 Leiden Links 9 Utrecht Leiden informatie per hoofdpersoon in akte Famillement 2014 Leiden Links 10 persoonsidentificatie (te gebruiken voor identificatie) • voornaam en geslacht persoon • aanname: deze gegevens beschrijven een individu op een unieke manier (indien exact overeenkomend in verschillende akten) (als kind, bruid of bruidegom, overledene) • • • • • Links 1.052.000 volledige voornamen Jan, Johanna Maria Cornelia 55 miljoen persoonsvermeldingen (gegevens november 2011) Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden aantallen verschillende namen • akten burgerlijke stand 1811‐ eerste helft 20ste eeuw – 4.1 miljoen geboorteakten – 3.1 miljoen huwelijksakten – 7.6 miljoen overlijdensakten Utrecht Leiden geboortejaar persoon voornaam vader achternaam vader voornaam moeder achternaam moeder (meisjesnaam) • versoepeling: één van de namen van de vader of de moeder is niet nodig voor unieke identificatie (geboorteplaats niet gebruikt > lezing Huijsmans) Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 11 Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 12 2 9‐10‐2014 voorbeeld procedure Johanna Endt • vergelijk persoonsvermeldingen uit een aktepaar (geb + huw of geb + ov of huw + ov) • trouwt in 1858 als 29 jaar oude dochter van Gerrit Endt en Dorothea Kerbert • overlijdt in 1882 als 54 jaar oude dochter van Gerrit Endt en Doortje Kerbert • als alleen één naam van de ouders verschilt in de twee akten, dan vormen die een variantpaar Christiena – Christina Bloothooft ‐ Bloothoofd ~1829, Johanna, Gerrit, Endt, Kerbert, Dorothea ~1828, Johanna, Gerrit, Endt, Kerbert, Doortje Famillement 2014 Leiden Utrecht Leiden Links 13 Utrecht Leiden oogst aan variantparen Famillement 2014 Leiden Links 14 dat gaat goed, maar • de bronnen zijn niet foutloos vrouwelijke voornamen mannelijke voornamen achternamen 48.600 paren 31.900 paren 177.000 paren varianten kunnen het resultaat zijn van fouten die gemaakt zijn bij: ‐ de oorspronkelijke registratie ‐ de transcriptie ‐ het typen gemiddeld voornamen: 5 tot 6 voorkomens per variantpaar achternamen: 2 voorkomens per variantpaar of als gevolg van naamsverandering Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 15 Utrecht Leiden voorbeeld Famillement 2014 Leiden Links 16 varianten en fouten onderscheid is moeilijk automatisch te maken Pieter bij huwelijk zoon van Jacob Houtlosser en Aafje Spruit overleden als zoon van Jacob Houtlosser en Grietje Spruit geboren in 1808 variant Aafje – Grietje ? Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden • varianten hebben hetzelfde lemma (grondvorm) en fouten niet dat onderscheid vereist taalkundige/naamkundige kennis Links 17 Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 18 3 9‐10‐2014 voorbeelden opknappen • gebruik namenboeken met lemma’s • varianten Willem Willem Willem ‐ Wilhelm ‐ Guillaume ‐ W8llem (geen indicatie voor verschillend lemma) • gebruik regels • druk verschil tussen namen in getal uit • om varianten te accepteren en te verwijderen • fouten Grietje Fijtje • expertkennis • om varianten te accepteren • voornamen: slechts 8% beschreven ‐ Aafje ‐ Sijtje Famillement 2014 Leiden Utrecht Leiden handmatige correctie onvermijdelijk (< 2%) (begrijpelijke leesfout, maar verschillend lemma) • 30% mogelijke fouten Links 19 Utrecht Leiden heel veel variantparen (Willemina) WILMINA ‐ WILMIJNA WILLEMJE WELLEMTJE WILMTJE WILLEMTJE WILHELMINA WILLEPMJE WILLEMPIE WELLEMTJE WELLEMTJE WILLEMIJNTJE WILLEMIJNTJE WLLEMIJNTJE WILLEMIJN WILHELMINA WILLEMTIEN WILLEMTIEN WILEHELMINA WILLEMKE WILLEMKEN WILLEMINA WILLEMINA WILLEMIENA WILLEMINA WIHELMINA WILLEMKE WILLEMIJNTJE WILHEMINA WILLEMKEN WILLEMPJE WILLEMIJNTE WILLEMIJNTJE WILLEMPTJE WILLEMIJNTJE WILLEMIJNTJE WILLEMYNA WILLEMPJE WILEMPJE WILLEMIJNTJE WILLEMIINTJE WILLEMINA WILLEMINA WILHELMINA WILLEMIJN WILLEMIJN WILLEMINA ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ WILLEMPJE WILLEMTJE WILLEMPJE WILEMTJE WILLEMPJE WILLEMTJE WILLEMPJE WELLIMTJE WOLLEMTJE WILLEMPJE WLLEMIJNTJE WILLEMPJE WILLEMIJNA WILLEMINA WILMTIEN WILLEMTJE WILHELMINE WILLEMKEN WILLEKEN WILLEMINE WILLIMINA WILLEMINA WILLEMPJE WILHELMINA WILLENKE WILEMIJNTJE WILLEMINA WILMKEN WILLEMTJE WILLEMIJNTJE WILLEMYNTJE WILLEMTJE WILLEMTJE WILLEMYNA WILLEMIJNA WILSJE WILLEMPJE WILLEMEINTJE WILLEMIJNTJE WILLEMINTJE WILELMINA WILHELMINE WILLEMPJE WILLEMTJE WILLEMIJN WILLEMIJNTJE ‐ WILLEMIJNTJE ‐ WILLEMIJN ‐ WILHELMINA ‐ WILHELMIMA ‐ WILHELMINA ‐ WILHELMIJNA ‐ WILLEMKE ‐ WILLEPMJE ‐ WILLEPMJE ‐ WILLEMIJNTJE ‐ WILHELMA ‐ WILLEMINA ‐ WILLEINTJE ‐ WILHELMIJNA ‐ WILHELMINA ‐ WILLEMINA ‐ WILHELMIA ‐ WILLEMTIEN ‐ WILLEKE ‐ WILHELMINA ‐ WILHELMINA ‐ WILLEMPTJE ‐ WILLEMIEN ‐ WILLEM ‐ WILLEMINA ‐ WILTIEN ‐ WILMKE ‐ WELHELMINA ‐ GUILLIELMINE ‐ WILLEMTIEN ‐ WILHELMIENA ‐ WILMINA ‐ WILLEMKE ‐ WELLEMTJE ‐ WILLEMIN ‐ WILMTJE ‐ WILLEMINA ‐ WILLELMIN ‐ GUILLIELMINE ‐ WILLEMINA ‐ WILEMIJNA ‐ WILLEMTIJN ‐ WILLEMINA ‐ WILLEMIJNE ‐ WILLEMS ‐ WILLEMINE ‐ WILLEMKE ‐ WILLEMIJNTJE ‐ WILLEMINA ‐ Utrecht Leiden WILLEMINTJE WILLEMEIJNTJE WILLEMIJNTJE WILLEMIJNA WILHELMINA WILHLEMINA WILHELMINA WILLEMPJE WILLEMKE WILLEMPJE WILLEMINA WILLEMIJNA WILLLEMINA WILLEMPJE WILLEMIJNA WILHELMUS WILHELMUS WILHELMINA WILTIEN WILLEMKE WILHLMINA WILHEMINA WILLEMTJEN WILLEMTIEN WILLEMPJE WILLEMIJNE WILMTIEN WILLEMKEN WILHELMINA GUILLELMINE WILLEMPIEN WILHELMINA WILMIENA WILLEMTIEN WELMTJE WILHELMINA WILLEMTJE WILMINA WILHELMINA WILHELMINA WILLEMKE WILLEMIJNA WILLEMTJE WILLEMMINA WILLEMIJNA WILLEMINA WILLELMINA WILMKE WILLEMIENTJE WILLEMIMA Voorbeeld: Wilhelmina – Guilaumine Guilielmina Guillemina Welhelmina Wiilemijna Wilehlmina Wilhelma Wilhelmijntje Silhelmijna Willemke Wilmijn Wimpke Wulmina WILLEMA WILLEMINA WILHELINA WILLEMKEN WILLEMINA WILLEMIJNTJE WILHELMINA WULLEMPJE WILLEMINA WILHELMINE WILLEMIJN WILLEMIJNE WILLEMPTJE WILHELM WILLEMIEN WILLEMINA WILHELMA WILHELMINE WILLEMIN GUILLEMINE WILLEMIENTJE WILLMINA WILLEMIJNA WILLEMINA GUILLELMINE WILLEMIJNTJE WILLEM WILHELMINA WILMPJE WILLEMINA WILLEMKE WILLEMKE WILLEMIJNTJE WILLEMIJNTJE WILLEMPJE WILLEMINA WILLEINTJE WILLEMTJEN WILLEMTJE WILLEMINA GUILLIELMINE WILLEMPIEN WILHELMINA WILLEMINA WILLEMIEN WILLEMINA WILMINE WILKENS WILLEMINE WILLEMTJEN ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ WILLEMINA WILLEMEIJNTJE WILHELMINA WILLENKE WILLEMTJE WILLIMPJE WILLEMIJNTJE WILLEMPJE WELLEMINA WILLEMINE WILHELMINA WILHELMINA WILMPTJE WILHELMI WILHELMINA WILLEMKEN WILHELMINA WILLEMINA WILLEMINA WILHELMINE WILLEMEINTJE WILHELMINA WILEMINA WILLMINA WILHELMINE WILMIENA WILLEMS WILMINA WILLEMTJE WILLEMIENTJE WILLEMTJE WILLEMPKE WILLEMKEN WILLEMIJNTIE WILEMTJE WILMIJNTJE WILLEMTJE WILLEMPJE WILLMEPJE WILHELMIMA GUILIELMINE WILLEMPJE WILLEMTJE WILLEMEINTJE WILLEMIN WILMPJE WILLEMINE WILKES WILMINA WILLMEPJE WIILEMINA WILEHELMINA WILHELMINA WILLEMKEN WILLEMIENTJE WILLEMA WILLEMPJEN WILLEMPIEN WILHELHERMINA GUILLEMINE WILLEMIJNTJE WILLEMPJE WILLEMINE WILLEMINA WILLEMPKE GUILLELMINE WILLEMIENA WILLEMIJNTIE WILLELMINA GUILLEMINE WILLEMIENA WILLEMINA WILELMINA GUILLEMINA WILLEMKE WILLEMKE WILLEMTJEN WILLEMPIEN WILLEMJE WILLEMKEN WILEMIJNA WILHELMINA WILLEMTJE WILLEMTIEN WILLEMTIEN GUILHELMINE WILLEMKE WILHELMINA WILHELLEMINA WILEMINA WILLEMJEN WILMINE WILHELMIN WILLEMPJ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ WILLEMINA WILHELMINA WILLEMDINA WILHELMINA WILLEMIJNA WILLEMS WILLEMTJEN WILLEMTJE WILHELMINA WILHELMINA WILMIJNTJE WILMPJE WILLEMIENE WILLEMSEN WILLEMPJE GUILLELMINA WILLEMPJE WILLEMPJE WILLEMINA GUILLELMINA WILHELMIENA WILHELMIENA WILHELMINA GUILLELMINE WILEMKE WILLEM WILLEMTIJN WILLEMPJEN WILLEMTJE WILLEM WILMIJNA WILLEMIENA WILLEMTJEN WILLEMS WILLEMPJE GUILLELMINE WIMPKE WILKELINA WILHELMINA WILLEMINA WILLEMKEN WILLEMINA WILHELMINA WILLEMPJE • variantparen (zijn verbonden) Jan ‐ Johannes Jan ‐ Joannes Jan ‐ Johan Johannes – Johan, etc • maken groep Jan {Jan, Johannes, Joannes, Johan} Links 21 Utrecht Leiden 1.221 (16.487 namen) 1.530 (23.816 namen) 11.686 (93.839 namen) in de buurt van het aantal namen in Nederlandsche geslachtsnamen van Winkler 1885 (bevat weinig varianten) Famillement 2014 Leiden Links Famillement 2014 Leiden Links 22 conclusies in de buurt van het aantal lemma’s in het woordenboek van voornamen van vd Schaar 1964 Utrecht Leiden 20 naamgroepen naamgroepen / standaarden • achternamen Links en nog veel meer Famillement 2014 Leiden • mannelijke voornamen • vrouwelijke voornamen Famillement 2014 Leiden 23 • naamvarianten behoeven een bewijs • automatische analyse is succesvol, maar • fouten bij registratie, transcriptie en typen geven een probleem • taalkundige/naamkundige kennis is nodig om onderscheid te maken tussen varianten en fouten (maar < 2% van de gevallen) • resultaten zijn een veelbelovende start van een nationaal repertorium van naamvarianten (en standaarden) Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 24 4 9‐10‐2014 vragen en discussie Utrecht Leiden Famillement 2014 Leiden Links 25 5
© Copyright 2024 ExpyDoc
