Wandelen en Genieten
in Zuidwest-Kreta
“Wie ook maar zijn voet op dit eiland durft te zetten
voelt een raadselachtige kracht, warm en deugddoend, door
de aderen stromen en hoe zijn ziel begint te groeien.”
Uit ‘Verslag aan El Greco’ van Nikos Kazantzakis.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
1
Maandag 19/05/2014
BRUSSEL
CHANIA
Onder een stralende ochtendzon brengt Luc me naar het station van Kortrijk. In anderhalf uur spoor
ik naar de luchthaven om mijn vlucht van 13.00 uur naar Chania te halen. Nabij de balie van Jetair
hoor ik iemand 'kutwijf' roepen. De mannelijke reiziger wordt – terecht – onmiddellijk tot de orde
geroepen. Wat ben ik blij dat ik gisteravond via mijn PC thuis de online check-in deed als ik een lange
rij traag zie aanschuiven. In de rij voor de drop-off van de bagage kan ik na zowat vijf minuten mijn
rugzak kwijt. Voor het eerst weegt hij net geen 12 kilo, maar ik ben dan ook op stap zonder tent, mat
en slaapzak. Ook heb ik bespaard op kledij, gezien een zomers Kreta op mij wacht. Na een 3 uur
durende vlucht volgt een vlotte landing rond 18.00 uur plaatselijke tijd. Na 35 jaar zet ik opnieuw
voet op Kretenzische bodem. Het is 22 graden, maar zwaar bewolkt. Ik vind vlot de halte voor de bus
naar het centrum. Een taxi naar het centrum kost 18 euro terwijl een busticket me slechts 2,3 euro
kost. Ik moet wel drie kwartier wachten, maar ik ben met verlof en heb alle tijd. Tijdens de 15
kilometer lange busrit naar het centrum rijden we langs talrijke olijfboomgaarden. In het busstation
informeer ik me over de uren van de busrit naar Kissamos-Kastelli. Vanaf het centrale busstation
wandel ik in enkele minuten naar de pittoreske Venetiaanse haven met haar talrijke restaurantjes,
Egyptische vuurtoren en de oude moskee als trekpleisters. Dichtbij vind ik pension Lena. De deur is
op slot, maar een briefje aan de deur meldt me waar ik de sleutel kan afhalen. Ik krijg een heel
eenvoudig achterkamertje zonder venster toegewezen. Proper, maar slechts goed voor één nacht.
Rond 20.00 uur ga ik op verkenning, maar neem al vlug plaats op het terras van een restaurantje,
weg van de drukke toeristische havenkade. Na een ouzo ga ik voor een bord mezze en een groot
bord Kretenzische salade. Daarbij drink ik een halve kilo retsina. Wanneer ik afreken, krijg ik enkele
schijfjes appel en een glaasje raki. Nadien ga ik rusten, want morgen heb ik een lange dag stappen
voor de boeg.
Dinsdag 20/05/2014
CHANIA
KAMPOS
28,5 km – 07:10 u
Onder een stralende zon loop ik langs de kade van de ingeslapen haven naar het busstation. De
laatste wolkenresten lossen op. Ik loop voorbij de kathedraal van de Drie Martelaren. Onderweg
spring ik bij de bakker binnen en aan het loket van het busstation koop ik mijn ticket voor de busrit
richting Kissamos-Kastelli. Met een mok thee en een gigantische chocoladekoek wacht ik op de bus
die stipt om 9.00 uur vertrekt. De rit langs de kust, in westelijke richting, brengt me naar talrijke
kuststadjes die ongeduldig wachten op massa’s zonnekloppers. Aan boord van de bus bevindt zich
een bejaarde Engelse toerist die geen seconde zijn mond kan houden. De hele trip zit hij tegen twee
oudere landgenotes te kwebbelen. En dan beweren ze dat vrouwen niet kunnen zwijgen… Iets na
10.00 uur, na enkele boodschappen te hebben gedaan in een buurtwinkel, kan ik op stap. Al snel zie
ik een eerste markering die de langeafstandswandelroute E4 aanduidt. Via een breed tractorpad klim
ik van zeeniveau (20 m) naar het hoger gelegen binnenland. Het zicht op de baai van KissamosKastelli wordt steeds mooier. Na een klim van een uur zoek ik in Polirinia de schaduw op van het
terras van taverne Odysseas, waar ik mijn dorst les met een cola en plat water. Het is middag en ik
bestel toch maar een frisse salade. Hoog op een heuveltop liggen nog talrijke restanten van
gebouwen uit de tijd van de Doriërs en de Romeinen. Ik laat mijn rugzak achter en ga op zoek. De
charme van het kleine bergdorp bekoort me meer dan de weinig tot de verbeelding sprekende
opgravingen. Ik loop langs de 19de eeuwse kerk van de 99 Heilige Broeders, die deels gebouwd werd
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
2
met stenen afkomstig van een antieke tempel. Iets hogerop liggen de ruïnes van een Venetiaanse
vesting (417 m), maar ik weersta aan de verleiding om er naartoe te klimmen. Ik moet verder, want
er wachten mij nog vele kilometers te voet. Ik verlaat Polirinia en kort daarop tevens de E4. Via een
zeer steil pad met schuifgruis daal ik heel voorzichtig af. Nabij het kerkje van de Heilige Johannes vind
ik een informatiebord dat de Tsiklaniakloof aanduidt. De tekst belooft me dat het pad me in drie uur
naar een hoogte van 500 meter brengt nabij Sirikari. Het pad versmalt en via een oude boogbrug
gaat het stijgend door een kleine canyon. Ik geniet met volle teugen van mijn eerste kloofwandeling
op Kreta. Er zullen er nog heel wat volgen. Groene vierkantjes wijzen me de juiste weg, langs een pad
in een groen dal begrensd door hoge rotswanden. In het dal zorgt het groen van bomen en struiken
voor schaduw en aangename afkoeling. Het gezang van de vogels begeleidt het knerpende geluid van
de steentjes onder mijn schoenen. Bij enkele zitbanken kan ik mij verfrissen aan een koele bron. Ik
merk dat de werkelijkheid niet overeenstemt met de osm-kaart in mijn gps. Uiteindelijk vertrouw ik
op mijn waypoints en kom ik van een herder te weten dat ik toch op de goede weg zit. Ik volg lange
tijd een asfaltbaan en kom voorbij enkele kerkjes. Bij het derde kerkje vind ik opnieuw vers water. Ik
loop weer heel even de verkeerde richting uit, maar keer terug op mijn stappen om algauw via
bosrijke paden naar de top van een kam te wandelen. De windmolens eisen alle aandacht op. Na een
pittige klim bereik ik het hoogste punt van de dag (779 m), waar een achttal windmolens op volle
toeren draaien. Ik draal niet, want ik wil niet dat de stevige wind op de kam mijn bezweet lichaam te
snel laat afkoelen. Wanneer ik vanop de bergkam achter me kijk, zie ik in de verte de noordkust.
Omringd door de natuur daal ik af door meerdere geitenkralen, tot ik bijna in het bergdorp Kampos
(350 m) ben. Kort voor Kampos verlaat ik in een bocht de brede aardeweg. Ik ruil hem om voor een
asfaltbaan. Op goed geluk sla ik linksaf en na enkele honderden meter stuit ik op taverna Lefteris. Tot
mijn grote blijdschap zie ik een bordje met ‘rooms for rent’ op. Ik ben blij dat ik kan stoppen, want
het is 20.15 uur en ik heb al 28,5 km in de benen. Ik word hartelijk ontvangen en krijg alvast een
glaasje raki en een stukje pizza. De raki doet me naar adem happen. Een douche kikkert me op en
mijn was hangt te wapperen aan een waslijn. Voor het avondmaal ga ik aan tafel met een jong
koppel uit Aix. Lokale gerechten zijn een genot voor de smaakpapillen en voor het eerst proef ik van
een kleine portie zeewier. Het smaakt uiteraard zout, maar mijn gastheer verzekert me dat het goed
is tegen allerlei kwaaltjes.
Woensdag 21/05/2014
KAMPOS
CHRISSOSKALITISSA
18,5 km – 03:55 u
Na het ontbijt neem ik afscheid van mijn gastheer en het koppel uit Aix. Onder een stralende zon volg
ik al vlug een brede grindweg die afdaalt naar het blauw van de zee. Doordat een houten pijl naar
een Byzantijns kerkje wijst, maak ik een omweg en kom terecht bij een schattig wit kerkje. Ik bots
echter op een slotvaste deur zodat ik terug moet keren op mijn stappen. Langs de grillige kustlijn van
West-Kreta volg ik een rustig golvende asfaltweg. Nabij een kerkje houd ik eventjes halt om te bellen
met mijn jarige moeder. Daarna trekt het asfalt een stuk omhoog, terug het binnenland in. Na een
flink uur kom ik voorbij taverne Agria Fisi, waar ook kamers te huur zijn. Mijn wandelroute blijft het
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
3
asfalt volgen, met aan mijn linkerzijde ruwe heuvels en iets dieper aan mijn rechterzijde het blauwe
kleurenpalet van de zee. De zon brandt fel, maar een zeebries zorgt voor een aangename afkoeling.
Kort voor de middag doorkruis ik Livadia met zijn gelijknamige taverne. Ik heb proviand genoeg bij en
heb nog geen zin om te stoppen. Nabij een kerkje met een weids uitzicht over de zee zoek ik de
schaduw van een afdak op. Bij wijze van aperitief nip ik van mijn blikje alfa. Om de middaghitte te
ontvluchten, zoek ik schaduw op langs het strand. Ik vind ze onder een overhangende rots. Ik neem
ruim de tijd voor een middagpauze en een hartige hap. Daarna volg ik de kustlijn tot voorbij een
bouwvallige kalkfabriek en een wit kerkje. Na een felle klim langs de hoofdweg wandel ik
Chrissoskalitissa binnen. Deze weg is drukker doordat het de enige verbindingsweg is tussen Chania
en het droomstrand van Elafonisi. Ik vlei me neer op het terras van taverne Glykeria, aan een tafeltje
naast dit van een orthodoxe monnik die er dagelijks zijn krant komt lezen bij een kop Griekse koffie.
Aan de overkant van de weg ligt een studiocomplex met zwembad. Als wandelaar krijg ik van mijn
gastheer Nikos een kamer voor de helft van de prijs. Vanop het terras van mijn kamer heb ik zicht op
de taverne met daarachter de uitgestrekte zee. Achter mijn kamer rijzen ruwe heuvels op uit de
alomtegenwoordige olijfboomgaarden. Rechts van mijn kamer nodigt een zwembad me uit voor een
verkwikkende plons.
Donderdag 22/05/2014 CHRISSOSKALITISSA 15,8 km – 04:15 u
Na het ontbijt breng ik een bezoek aan het klooster van Chrissoskalitissa. Op een 30 meter hoge rots
aan zee ligt het schilderachtige orthodoxe klooster uit de 19de eeuw. Het werd gebouwd op de
grondvesten van een Venetiaans klooster uit de 17de eeuw. Via 99 treden kan ik de ingang van het
klooster bereiken. Volgens de legende zou één van de treden van ‘puur goud’ zijn… Maar deze trede
is slechts zichtbaar voor degene die rein is van geest en zonder zonde. Na een kleine bijdrage kan ik
de kerk en een klein museum bezoeken. Het is verboden om foto’s te nemen. Herinneringen aan
Corfu bevestigen mijn indruk dat orthodoxe monniken steeds mooie plaatsen uitkiezen om hun
kloosters te bouwen. In de Tweede Wereldoorlog konden geallieerde soldaten in het klooster terecht
voor hulp, maar na de Duitse bezetting werd het een gevangenis. Na het verlaten van het klooster
valt het me op dat ik de gouden trede niet heb gezien. Ik wijzig mijn plannen, want ik heb geen zin
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
4
om 6 km verderop een nieuw onderkomen te zoeken in Elafonisi. Ik kan nog een nacht langer bij
Nikos blijven. Hij belooft me een vroeg ontbijt en zal me dan met de wagen naar Elafonisi brengen. In
de namiddag wandel ik langs de drukbereden asfaltweg naar het 6 km verderop gelegen Elafonisi.
Nabij een kleine supermarkt geniet ik op een houten bank van de schaduw en frisdrank. Daarna daal
ik af naar het strand dat tijdens de zomermaanden duizenden dagjestoeristen lokt. Voor het strand –
een mooie paradijselijk witte zandvlakte – ligt een eiland dat te voet te bereiken is na het doorwaden
van de zee. In kniediep, lauw en helder water begeef ik mij naar het eiland. Naast een
duinenlandschap volg ik een prachtige waterlijn met kleine strandjes. Ik ben blij mijn blote voeten te
kunnen afkoelen langs de waterlijn, want het mulle zand is op sommige plaatsen bloedheet. Door de
schelpjes en fijne zandkorrels kleurt het zand op de waterlijn soms roze. In 1824 zochten 850
vrouwen en kinderen een onderkomen op het eiland om niet als slaven weggevoerd te worden naar
Istanbul. Ze werden ontdekt door het Turkse leger en op een beestachtige manier afgeslacht.
Volgens de legende is de roze gloed van de strandjes het gevolg van het zware bloedvergieten dat
hier plaatsvond. Op enkele van die strandjes liggen of lopen zonneaanbidders die hun allerkleinste
stukje textiel thuis vergeten zijn. Door de duinen trek ik naar het hoogste punt van het eiland om er
het onvermijdelijke kerkje te bezoeken. Nabij het gedenkteken van de Turkse slachting geniet ik
vanop een zitbank van het uitzicht over de duinengordel en de prachtige strandjes. Na het bezoek
aan Elafonisi klim ik opnieuw langs een hete asfaltweg naar mijn pension. Bij een glaasje retsina aan
de rand van het zwembad schrijf ik enkele prentbriefkaarten naar familie en vrienden. Vandaag was
een dag vol contrasten: van de heiligen in het klooster naar de blote tieten op het strand van
Elafonisi.
Vrijdag 23/05/2014
ELAFONISI
PALEOCHORA
16,7 km – 04:40 u
Zoals beloofd kan ik iets na zeven al ontbijten. Nikos heeft blijkbaar een probleem en vraagt of ik met
een motorfiets kan rijden. Ik antwoord enkel met een fiets (sommige collega’s zullen nu gniffelen
maar ik trek het me geen zier aan!). Uiteindelijk kan ik achter op de motorfiets bij de schoonbroer
van Nikos. Nikos zelf brengt mijn rugzak met zijn motorfiets naar Elafonisi. Om 08.15 uur ga ik al op
stap met twee liter water in de rugzak. Het bekendste strand van Kreta is verlaten en in het oosten
vind ik de eerste markering van de E4. Het pad voert me door een natuurgebied met duinen,
jeneverstruiken en stekelige lage begroeiing. Het is wroeten door het mulle zand om vooruit te
komen. Ik volg de mooie kustlijn naar het oosten en langs een rotsachtig kustpad daal ik af naar een
kleine baai. Een twintigtal meter voor mij zie ik het silhouet van een naakte Griekse godin, die baadt
in zee. Droom ik of heb ik nog last van de allergische reactie op mijn ogen? Toch niet... Ik maak de
jongedame erop attent dat ik eraan kom. Uiteindelijk ontmoet ik ook de naakte krijgshaftige Ares
voor hun tentje. Samen met de grommende hellehond Kerberos waakt hij over zijn geliefde
Aphrodite. Na een korte babbel met de Griekse schoonheid trek ik verder via een droge rivierbedding
en klim naar een pad op de flank. Het blauw ligt beneden te zinderen. Ik klim verder weg van de kust
en ontmoet onderweg een Brits koppel dat net als ik naar Paleochora wil. Ik stop en rust wat uit bij
de kapel van Agios Ioannis (de Heilige Johannes) waar ik vruchteloos op zoek ga naar een bron.
Daarna stap ik flink door langs een brede, fel stijgende aardeweg. Pas na een klim van een kilometer
besef ik dat ik verkeerd ben. Mijn GPS bevestigt dit, waardoor ik moet terugkeren naar de kapel,
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
5
waar een smal pad zou liggen. Na enig zoekwerk vind ik naast de kapel een niet aangeduid en
nauwelijks zichtbaar paadje. Het brengt me langs een ruwe kustlijn met diepe afgronden naar de
eenzame baai van Krios, nabij de antieke stad Viena. Het is een idyllische plaats, die ook op antieke
beschavingen indruk heeft gemaakt. Op het strand ligt een door de eeuwen heen verweerde zuil die
ooit deel uitmaakte van een Grieks-Romeins heiligdom. Snorkelend in de beschermde baai kun je
antieke graftombes en zuilen vinden die thans een schuilplaats vormen voor kleurrijke vissen. Ik heb
mijn duikuitrusting niet bij en klim weg van de kust, naar een pad op een heuvelkam, om op de top
zicht te krijgen over een uitgestrekte vlakte bezaaid met serres. Ik daal af naar het verlaten strand
van Krios, waar ik hoop mijn dorst te kunnen lessen in de strandbar. Deze is echter gesloten en opent
pas veel later op het seizoen de deuren. Nabij Aghia Kiriaki volg ik een asfaltweg door het
onaangename serregebied van Koundoura. Ik ben blij een supermarkt te zien, maar hij is jammer
genoeg gesloten en staat leeg. Mijn dorst wordt alsmaar groter… Iets verderop bots ik op mijn
redding. Een bejaard vrouwtje baat een kiosk uit waar ik naar hartelust mijn grote dorst kan lessen.
Voor de kiosk rust ik op een bank uit in de zon en geniet van een heerlijk koele cola, een mythos en
een grote fles water. Terwijl ik daar zit, rijdt een cabrio voorbij. Vanaf de achterbank zwaait het Britse
koppel naar mij. Opgekikkerd ga ik opnieuw op stap en verlaat Koundoura via een drukke kustweg,
waar ik een vader en zijn dochter met zware valiezen zie sleuren aan de kant van de weg. Ik verneem
dat binnen een halfuur de bus langskomt. Volgens mijn GPS heb ik al 16,7 km in de benen en ik beslis
dan ook om met de bus verder te reizen. Zo vermijd ik tegelijkertijd de kronkelende drukke kustweg.
Aan boord van een luxueuze autocar met airco overbrug ik de laatste drie kilometer naar Paleochora,
waar ik op zoek ga naar een kamer met koelkast en wifi. Ik neem mijn intrek in het eenvoudige maar
uiterst propere logement Eytyxia. In tegenstelling tot haar echtgenoot spreekt mijn oudere
gastvrouw voortreffelijk Engels. Ze verwelkomt me met een heerlijk koele citroenlimonade en het
bijhorende glas water. Na een douche en een ferme rustpauze ga ik boodschappen doen in het kleine
kuststadje. Ik ben wat moe en heb geen zin om op restaurant te gaan. Ik zorg zelf voor mijn
avondmaal.
Zaterdag 24/05/2014
PALEOCHORA
AZOGIRES
26,6 km – 05:30 u
Na een overheerlijk ontbijtbuffet, op wandelafstand van
mijn logement, verlaat ik rond 10.00 uur Paleochora voor
een luswandeling in het bergachtige hinterland. Via een
kronkelende asfaltweg ga ik op zoek naar het paradijselijke
bergdorp Azogires. Normale mensen leggen de 8 kilometer
langs de stijgende asfaltweg per taxi af. Ik denk aan mijn
lijn en overbrug de afstand in anderhalf uur. Enkele
voertuigen rijden voorbij, maar ik weiger om mijn duim
omhoog te steken. Bij het binnenkomen van Azogires wijst
een pijl naar links, naar het kerkje van de Heilige Joris. Nabij
het gesloten kerkje pauzeer ik even en tijdens het
neerzetten van mijn dagrugzak valt mijn Nikon vanaf
anderhalve meter met een kwak op de grond. Tot mijn
verwondering werkt het toestel nog, maar de behuizing
heeft een ferme deuk gekregen. Iets verderop toont een
wegwijzer me de richting naar het klooster van de Heilige
Broeders. Ik loop langs de gezegende boom van de 99
Heilige Broeders naar het kleine klooster annex museum.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
6
Ook hier zijn alle deuren slotvast. Ik keer op mijn stappen terug en
juist voor het dorpscentrum sla ik links een fel stijgende weg in
naar de grot van de 99 Heilige Broeders. Volgens de legende kwam
rond de 14de eeuw een groep van 99 Heilige Broeders uit Cyprus
naar Azogires om er te leven in een grot. Na een tijdje verliet
Johannes, de leider van de groep, Azogires om alleen te gaan
wonen in een grot op het schiereiland Akrotiri. De broeders
kwamen overeen dat, indien één van hen zou sterven, ze allemaal
gezamenlijk zouden sterven. Enkele jaren later liep Johannes op het
schiereiland Akrotiri rond in een dierenvacht en werd hij door een
jager voor wild aanzien. Johannes werd dodelijk getroffen door een
pijl. Dezelfde avond stierven de overgebleven 98 Heilige Broeders
een natuurlijke dood. Enkele van de beenderen van de gestorven
heiligen werden begraven naast de dorpsplataan om deze te
zegenen. Deze boom staat er nog steeds en blijft het ganse jaar
door groen. De takken groeien in de vorm van kruisjes en de
legende zegt dat de boom zal sterven wanneer hij 99 kruisen heeft
gevormd. Tijdens de klim naar de grot kan ik in de diepte een glimp
opvangen van het schiereiland van Paleochora. De brede
tractorweg gaat over in een smal rotspaadje. De zon schittert aan
de hemel en de geuren van salie, tijm, oregano en diverse bloemen
strelen mijn reukorgaan. Toen ik uit België vertrok had ik last van
één of andere allergische reactie op mijn ogen. Na enkele dagen
wandelen in de natuur van Kreta blijken alle ongemakken verdwenen. Na een klim van een uur verdwijnt het pittig stijgend
paadje tussen de rotsen. Langs een smalle spleet daal ik af naar een
kleine open plek tussen de rotsen, waar de toegang tot de grot ligt.
Op een bord lees ik dat tijdens de dag licht brandt in de grot dankzij
zonnepanelen. Veiligheidshalve heb ik mijn hoofdlamp en kleine
toorts bij. Ik daal af in de diepe grot via drie ijzeren ladders en
kabels, tot bij een klein altaar versierd met het icoon van de
Heiligen. Ik ben er helemaal alleen. Verder afdalen kan nog, maar
veiligheidshalve klim ik weer naar het zonlicht van de bewoonde
wereld. Nabij de rotsspleet ontmoet ik een jong Brits koppeltje dat
de afdaling doet op lichte zomerschoenen. Ik maan hen aan tot
voorzichtigheid. Tijdens de afdaling naar Azogires zie ik dat hun
kleine Suzuki 4x4 juist voor het smalle pad naar de grot
geparkeerd staat. Ik daal verder af naar het centrum om
in de gezellige taverne Alfa te genieten van de
wereldberoemde omelet van Sofia, die nu door haar
kleinzoon Lucky wordt klaargemaakt. Een cola en
anderhalve liter water zorgen voor een aangename
verfrissing op het schaduwrijke terras. De stevige omelet
verdrijft de honger. Ik proef voor het eerst van een
glaasje rakomelo (raki vermengd met honing). De smaak
is raak en ik neem een half litertje mee naar mijn pension.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
7
Ik bezoek nog vlug het kerkje van de Heilige Johannes de
Kluizenaar, deels gebouwd in een grot, en het kerkje van de
Heilige Theodorus met restanten van 14de eeuwse fresco’s.
Daarna daal ik af naar een smal pad nabij een brug over een
riviertje. Ik passeer het klooster van de Heilige Broeders en
drink nogmaals van het lekkere bronwater. Ik volg nu een
wandelpaadje met blauwe verfspatten, dat me langs de
andere kant van het dal naar Anidri brengt. Aan de overzijde
van het dal kan ik duidelijk de asfaltweg die ik ’s morgens volgde, zien kronkelen langs de flank. In
Anidri drink ik een cola op het terras van een taverne die is ondergebracht in het voormalige
dorpsschooltje. Naast het schooltje start een pad naar de dorpskerk van Agios Giorgios met haar
prachtige fresco’s van de hand van meester Ioannis Pagomenos die dateren van rond 1323. Ik laat na
om de heuveltop te beklimmen naar de kapel van Profitis Ilias wegens tijdsgebrek. Ik mis dan ook de
adembenemende vergezichten. Ik trek verder door de kleine maar charmante Anidrikloof naar de
kust. Nabij het strand van Anidri volg ik een brede stoffige weg naar Paleochora, waar ik om 18.30
uur aankom. Ik doe nog vlug wat boodschappen voor het avondmaal en haal geld uit de muur!
zondag 25/05/2014
PALEOCHORA
SOUGIA
15,4 km – 04:40 u
Vandaag doe ik het rustig aan terwijl in België de kieskoorts toeslaat. Na het uitgebreide
ontbijtbuffet, voor mij een zeer belangrijke maaltijd tijdens wandeltochten, ga ik op zoek naar de
restanten van de Venetiaanse burcht op de punt van het schiereiland. De burcht dateert uit de 13de
eeuw en werd in 1539 volledig verwoest door de beruchte piraat Barbarossa. Vanaf de resten van de
muur heb ik een weids zicht op Paleochora en het bergachtige hinterland. Even na tien uur ben ik al
op weg naar Anidri beach, waar een mysterieuze waas over de kustlijn hangt. Hier zijn de paden weer
goed aangeduid. Ze leiden me langs een bergflank, met rechts een weidse zee en links pittige ruwe
heuveltoppen. Rond de middag zoek ik de schaduw van een boom op en geniet van een koude cola
uit mijn rugzak. Diverse strandjes konden me niet verleiden tot een plons in het veelkleurige blauw.
Tot mijn verbazing wandelen een drietal trekkersgroepen voorbij. Wat is het druk vandaag, de route
Paleochora – Sougia is inderdaad een gekend en drukbewandeld traject. Na de rustpauze volgt een
fikse klim naar een pas boven kaap Flomos (362 m). Ik kom terecht op een ruwe begroeide
hoogvlakte met zicht op de Lefka Ori (witte bergen). Ondertussen heb ik alle trekkers opnieuw
ingehaald en begin ik aan de bijzonder pittige afdaling naar de baai van Agios Kyriakos, die ik links
laat liggen (in werkelijkheid rechts) om op zoek te gaan naar de restanten van de antieke site van
Lisos, die in het brede dal verspreid liggen. Nabij een bron met helend water kan ik mij verfrissen en
mijn dorst lessen na de inspanning van de afdaling. Ik ga op zoek naar de ruïnes van de
Asklepiostempel. Enorme treden leiden me naar de Dorische tempel ter ere van de god van de
geneeskunde. De tempel werd in de loop der eeuwen zwaar beschadigd door aardbevingen.
Restanten van de mozaïekvloer liggen onder de blote hemel. Nabij de imposante muurblokken van
het heiligdom, dat een druk bedevaartsoord was in antieke tijden, geniet ik van mijn sober
middagmaal. Nadien werp ik nog een blik op oude fresco’s in de kapel van Agios Kyriakos. Opnieuw
slingert mijn pad zich langs een rotsflank naar een andere hoogvlakte. Tijdens de klim zie ik restanten
van de Romeinse necropolis op de flank aan de overzijde van het dal. Ook de terugblik op het kleine
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
8
strand oogt de moeite. Op het einde van de hoogvlakte loop ik eventjes verloren. Wanner ik het pad
terugvind, daal ik af via de korte maar intens mooie Lisoskloof naar de kleine haven van Sougia. In
het piepkleine stadje vind ik vlug mijn kamer in het leuk ogende pension Rebetiko waar ik voor 2
nachten heb geboekt. Ik betrek een ruime kamer met een klein gezellig terras waar ik mijn was kan
drogen en genieten van de stilte en de rust. Dichtbij ligt een kleine supermarkt met alle
benodigdheden voor het aanvullen van mijn koelkast. Vandaag was het opnieuw een hete dag met
temperaturen boven de 33 graden en een lichte zeebries. De felle wind van de voorbije dagen, aan
de westkust, is verdwenen. Rond 19.00 uur vallen enkele spatten uit wolken die even vlug
verdwijnen als ze gekomen zijn. Mijn avondmaal in het nabijgelegen restaurant Rebetiko is uitermate
lekker: mezze en mals lamsvlees dat in de mond smelt. Ik reserveer een bijkomende nacht zodat het
er drie worden, want ik heb mijn wandelplannen enigszins gewijzigd.
maandag 26/05/2014
SOUGIA KOUSTOGERAKO 15,7 km – 04:00 u
Vandaag zorg ik zelf voor het ontbijt op het terras van mijn kamer, maar wat een heimwee heb ik
naar het ontbijtbuffet in Paleochora. Iets na negen uur ben ik al op zoek naar de E4 langs de kust
richting Agia Roumeli. Ik wandel oostwaarts met de zee aan mijn rechterzijde. Het schattige Sougia
verdwijnt in de diepte wanneer ik achterom kijk. Na een flink uur stappen langs heerlijke en eenzame
natuurpaden verlaat ik de E4 langs de kustlijn om wit-blauwe verftekens te volgen die mij omhoog,
het binnenland in, leiden. Gewapend met mijn wandelstokken nader ik voorzichtig de grot van
Polyfemos, de cycloop. Het is dat Odysseus hem al uitschakelde, want anders boorde ik de punt van
mijn wandelstok in zijn oog. Vandaag huist een deel van zijn kudde geiten nog altijd in de grot. Ik rust
even uit en geniet van het uitzicht over de baai van Sougia. Blijkbaar had de cycloop voor de passage
van Odysseus wel oog voor het mooie uitzicht toen hij zijn grot uitkoos. Ik keer enkele tientallen
meters terug op mijn stappen om via de wit-blauwe markeringen verder te trekken naar het
bergdorp Koustogerako. Door een woestenij van stekelige bodembedekkers trek ik vlot langs de flank
omhoog tot ik op een brede, golvende aardeweg terechtkom die me naar Koustogerako (476 m)
brengt. Tot mijn verwondering en aangename verrassing is in het piepkleine dorp toch een taverne.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
9
En ze wordt opengehouden door een charmante jongedame uit Chania. Ze vertelt dat haar ouders de
sinds jaren leegstaande taverne uit het geboortedorp van haar moeder kochten. Na een opfrisbeurt
is de taverne sinds drie jaar opnieuw open in de zomerperiode. In het toeristenvrije dorp heerst een
intense rust en diepe stilte. Ik blijf een uur op het schaduwrijke terras hangen. Koustogerako is een
piepklein onbelangrijk bergdorp, maar speelde telkens een belangrijke rol in de strijd voor vrijheid. In
1527 werd het dorp tot twee maal toe verwoest door de Venetianen en in 1821 werd het vernield
door de Turkse bezetter. De huidige stilte werd ooit verstoord op 29-09-1943 door Duitse
bombardementen. Diverse inwoners werden samen met inwoners uit de naburige dorpen Livadas en
Moni geëxecuteerd door de nazi’s. Het zwarte standbeeld van de partizaan herinnert aan deze
pijnlijke gebeurtenissen. Een smal en grotendeels overwoekerd pad daalt naast de taverne af om in
Livadas op een asfaltweg uit te monden. Verderop ruil ik het asfalt voor een brede aardeweg
waarlangs ik afdaal naar het brede kiezelstrand van Sougia. De antieke benaming was Syia, ooit een
haven van het Romeinse Rijk, waarvan de meeste overblijfselen thans onder water liggen. Nabij het
strand staat afweergeschut dat herinnert aan de zware strijd om Kreta tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Vandaag heb ik weer intens genoten van de uitgestrekte natuur en van de rust en de
stilte van een landschap badend in een aangename zon. Na de was, de plas en boodschappen neem
ik de nodige tijd om mijn benen te laten rusten. Ik ga opnieuw eten in Rebetiko en geniet van de
mezze en de lekkere malse inktvis.
dinsdag 27/05/2014
SOUGIA
AGIA IRINI
17,5 km – 04:50 u
Deze morgen opgestaan met een raki-katertje...
Wat is dit water gevaarlijk spul. Om 06:30 uur
ontbijt ik in Roxannes koffiehuis terwijl ik wacht
op de bus van zeven uur. Vanaf 05:00 uur kun je
bij Roxanne terecht voor een ontbijt en een
busticket. Na een klein uur op de bus stap ik af
nabij Agia Irini, maar niet om zoals zoveel
anderen de gelijknamige kloof in te duiken. Via
enkele prachtig bewaarde stroken kalderimi
(eeuwenoude ezelspaden) trek ik de berg op,
richting Omalos. Na ongeveer drie kwartier
bereik ik de splitsing naar de Figoukloof, waar ik
in zigzag afdaal. De naam van de kloof betekent ‘kloof van de vlucht’ en verwijst naar een
gebeurtenis uit 1821 waarbij talrijke vrouwen en kinderen tijdens hun vlucht voor de Turkse troepen
in veiligheid gebracht werden. Tijdens de afdaling is het pad af en toe heel smal en bezaaid met
losliggende stenen zodat ik voorzichtig mijn stappen zet. Ondertussen geniet ik van de hoge
rotswanden en de geurende vegetatie. Langs mijn pad groeien prachtige bloemen, drakenwortels,
maar wanneer ik te dichtbij kom, merk ik dat ze stinken naar rotte eieren. Op het einde van de kloof
ga ik een schuilhut binnen en stoor bij het openen van de deur de slaap van vleermuizen die me in de
haren willen vliegen. Daarna bereik ik de bemande kiosk (538 m) in de Agia Irinikloof, waar ik na beWandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
10
taling van 2 euro afdaal naar Sougia. De 7 km
lange kloof is een alternatief voor de kloof van
Samaria die tot begin mei dicht is. Via een
aangelegd pad met treden, op de linkerflank,
vermijd ik een lange woeste passage met
huizenhoge rotsblokken. De natuur in de kloof is
zeer weelderig met hoge platanen, cipressen,
bloeiende bloemen en geurende kruiden.
Daarna daal ik af tot op de bodem van de
droogstaande rivier. Op diverse plaatsen dien ik
gebruik te maken van handen en voeten om
enkele moeilijke passages te overwinnen. Na de
wandeling door de groene kloof vol afwisseling
stoot ik bij de uitgang op het uitnodigende terras
van taverne Oasis, waar ik geniet van een bord
mezze en een halve kilo retsina. De aangeboden
raki is er, net als deze morgen, te veel aan. Via
een rustige asfaltweg daal ik onder een
verzengende hitte in een uurtje af naar het
rustige Sougia. Langs de weg passeer ik een
gedenkteken voor de door de nazi’s
weggevoerde mannen uit de omliggende
dorpen. Ze werden naar het concentratiekamp
van het Oostenrijkse Mauthausen gebracht.
Ondanks de felle zon krijg ik het een ogenblik
koud. Bij aankomst in Sougia wandel ik nog even langs het strand. Na de douche bekom ik wat van de
pittige inspanning. Met enige spijt ik het hart zal ik morgen Sougia verlaten voor Omalos, het
centrum van de Lefka Ori (witte bergen). In mijn favoriete restaurant ga ik in de vooravond voor een
welverdiend bord ‘mixed grill’ doorgespoeld met een koele mythos.
woensdag 28/05/2014
AGIA IRINI
OMALOS
9,6 km – 02:30 u
Vandaag opnieuw vroeg uit de veren. Ik zie voor het eerst een lichte bewolking hangen. Net als
gisteren koop ik in de broodjeszaak van Roxanne een busticket naar Agia Irini. Ik drink een grote
beker koffie met veel melk en eet een ontbijtkoek. Ik schaf me een belegd broodje aan voor
onderweg. Na een rit van een klein uur word ik, net als gisteren, afgezet nabij de toegang tot de Agia
Irinikloof. Ik heb geen zin om voor acht uur op stap te gaan en neem plaats op het terras van een
taverne, waar ik geniet van een bergkruidenthee. Ondertussen lost de zon enkele hardnekkige
wolken op. Een halfuurtje later ga ik toch maar op stap voor een eerder korte wandeling naar de
hoogvlakte van Omalos. Weer trek ik, net als gisteren, langs dezelfde stukken kalderimi afgewisseld
met smalle paden de hoogte in. Via een kleine bergpas daal ik af tot bij de splitsing met de
Figoukloof, waar ik nu rechtdoor ga. Iets verderop klim ik opnieuw langs een enig mooi stuk
kalderimi. Ik maak me de bedenking hoe oud deze aangelegde ezelspaden zijn. Sommige zouden
dateren uit de Dorische periode (1.000 voor Christus). Het blijft maar klimmen, met aan mijn
rechterzijde zicht op de diepte van de Figoukloof. Nabij een bank besluit ik even te rusten. Ik
ontmoet een Griek van het vasteland, die net als ik voor een maand op wandel is. Hij kent Antwerpen
doordat hij jaren werkzaam was op de lange omvaart. Na de rustpauze scheiden onze wegen. Ikzelf
stijg verder tot ik uitkom op het asfalt van een parking. De weg leidt naar de hoogvlakte van Omalos,
die ik voor het eerst in het vizier krijg nabij een kerkje waar ik halt houd om mijn blik mythos leeg te
drinken en het smaakvolle broodje naar binnen te werken. Via een omcirkelende beweging naar links
leidt een asfaltweg me kort na de middag naar mijn logement, het Neos Omalos Hotel, waar ik drie
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
11
nachten heb gereserveerd. Terwijl mijn kamer wordt klaargemaakt, zit ik op het terras te genieten
van een grote fles spuitwater. In de namiddag voelen de zonnestralen weer heel warm aan. 's Avonds
geniet ik van een salade en een schotel lamsvlees. In het hotel vinden veel wandelgroepen hun
onderkomen. Niet alleen de Nederlandse reisvereniging SNP, maar ook Duitse en Franse
reisorganisaties zijn hier thuis.
donderdag 29/05/2014
OMALOS
GIGILOS
14,3 km – 04:30 u
Om 07.15 uur zit ik al aan de ontbijttafel. Rond acht uur zet het hotelbusje me samen met een
wandelgroep af aan Xyloskala. Dit is de toegang tot de kloof van Samaria, die in de zomer tot 3.000
toeristen per dag te verwerken krijgt. Ik laat de toeristische kloof voorlopig voor wat ze is want mijn
aandacht gaat naar de imposante rotswand van de Gigilos (2.080 m). Een smal pad, rechts van de
toegang tot de kloof, stuwt me algauw de hoogte in. Ik ben blijkbaar de enige die voor dit pad kiest,
want al mijn metgezellen uit het busje dalen af in de kloof. Het is al heel warm en een geheimzinnige
waas hangt in de kloof en over de omringende bergen. Enkel de donkere rots van de Gigilos ligt te
schitteren in het zonlicht. Ik klim langzaam langs met stenen bezaaide rotsige paadjes. Ik neem ook
de tijd om foto's te nemen en het indrukwekkende decor te bewonderen. Opmerkelijk hoe
boomsoorten de wind trotseren en vergroeien met de ruwheid van de omgeving. Op bepaalde
punten kan ik terugblikken op groene flarden van de Omaloshoogvlakte. Na een uur brengt het pad
me door een natuurlijke rotsboog naar de Linoseli bron, waar ik een korte pauze inlas, mijn dorst les
en mijn bezweet gezicht opfris. Pas nu besef ik dat het Onze-Lieve-Heer Hemelvaart is. Vanaf de bron
gaat de klim in zigzag langs steile met stenen bezaaide paden over een puinhelling naar het zadel van
de Linoseli Col, waar ik een rustplekje zoek uit de wind. Hier splitst de E4 zich naar de top van de
Gigilos of naar het bergdorp Koustogerako. Bij de klim naar de top hinderen mijn wandelstokken me
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
12
meer en meer want op handen en voeten moet ik bepaalde rotspartijen overwinnen. Van over de
Omaloshoogvlakte komen onweerswolken aandrijven. De lucht boven de vlakte kleurt donker en
voorspelt weinig goeds. Na 3 uur sta ik op de top. Rondom bederven onweerswolken de pret en het
uitzicht. Het begint te druppelen wanneer ik op de top kennismaak met de Zwitserse Myriam. Haar
man is met een kwetsuur in Sougia achtergebleven. Ze hoopt Sougia te voet te bereiken via de
splitsing op het zadeldak. Samen verlaten we de top en dalen veilig af naar de Linoseli Col. Al die tijd
vielen slechts spatten, maar nu begint het toch licht te regenen. Ik neem afscheid van Myriam en ik
wens haar het allerbeste wetend dat het pad naar Koustogerako lang en zwaar is. Tijdens de afdaling
begint het feller te regenen, maar wat later komt de zon opnieuw piepen door het wolkendek. Ik daal
heel rustig af want wegglijden of een slippertje maken is hier af te raden. Ik passeer een enorm
rotsblok met aan de onderkant een grot waar een groepje wandelaars schuilt voor de regen. Even
voor het einde van de afdaling word ik tot mijn verrassing ingehaald door Myriam. Het pad dat ze
volgde naar Koustogerako was bij dit weer te gevaarlijk en liep langs gladde rotswanden, waardoor
ze wijselijk teruggekeerde op haar stappen. Samen dalen we af naar de taverne aan de grote parking
van de Samariakloof. In afwachting dat haar vriend haar met de wagen komt afhalen drinken we ter
afscheid een glas. Gezien de zon opnieuw schijnt ga ik niet in op hun aanbod om me met de wagen
naar mijn hotel in Omalos te brengen. Na de vele uren klimmen en dalen doet de lange vlakke weg
naar mijn hotel mijn spieren goed. Onderweg stopt een dame naast me en biedt me ‘auf Deutsch’
een lift aan. Ik bedank ook haar van harte voor de aangeboden lift en stap verder. Als kind heb ik
geleerd om nooit in te gaan op een lift van een wildvreemde. Rond 15.00 uur sta ik al onder de
deugddoende stralen van een warme douche. Mijn was weigert te drogen aan de lijn, want het is fel
aan het regenen. Later op de avond begint het te gieten en volgt een zwaar onweer. Ik laat dit niet
aan mijn hart komen. Ik zit veilig op mijn kamer en rust wat voor ik mijn avondmaal naar binnen
werk.
vrijdag 30/05/2014
OMALOS
PORIA
16,1 km – 04:40 u
Was er gisteravond nog veel regen en werd ik vannacht gewekt door ferme windstoten, dan is de zon
deze morgen al heel vroeg van de partij. Ik word omstreeks 08.15 uur afgezet aan Xyloskala. Neen, ik
wil weer de kloof niet in. Links van de toegang loopt een smal pad naar de Kallergi hut. Het pad loopt
langs de flank van een heuvel die me af en toe zicht geeft op de uitgestrekte Omaloshoogvlakte. Wat
later komt het smalle pad uit op een brede schotterweg die fel stijgt naar de Kallergi hut. Wanneer ik
achterom kijk ligt de top van de Gigilos opnieuw te blaken in de zon. Opnieuw komen verdachte
wolken vanuit het noorden over de hoogvlakte van Omalos aandrijven. Voorteken van nieuw onweer
of regen? Volgens de huttenwaard wordt geen regen voorspeld maar wordt het kouder door de
noordenwind. Dit had ik al gevoeld tijdens de klim naar de hut gezien ik stopte om mijn windvrije
regenjas aan te trekken. Het terras van Kallergi heb ik helemaal voor mij alleen. Bij een kop
bergkruidenthee geniet ik van het fabelachtige uitzicht op de Samariakloof, de Volakias (2.116 m), de
Gigilos (2.080 m), de Psilafi (1.984 m) en de omliggende Lefka Ori. Een drietal gieren zorgen
ongevraagd voor een schitterend schouwspel door met hun brede vleugels boven de hut en de kloof
de thermiek op te zoeken. Daarna trek ik verder langs een gravelpad in de richting van de Melindaou
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
13
(2.133 m). Het is niet de bedoeling om de top ervan te
bereiken want daarvoor vertrek je best heel vroeg in de
morgen vanuit de Kallergi hut. Het brede gravelpad golft op
en neer door een bergachtig landschap. Bij een doorkijk
tussen twee toppen zie ik in de verte de noordkust met het
Theodoru eiland ten westen van Chania. Nabij een zadel dat
door de herders ‘Poria’ wordt genoemd, krijg ik een
uitstekend zicht op de Volakias en de Gigilos. Uit de wind
geniet ik in een deugddoende zon van mijn belegd broodje.
In de weidse natuur om me heen heerst de stilte. Ze wordt
enkel verstoord door het belgerinkel van schapen en geiten,
het gezang van vogels en het gezoem van bijen en insecten.
Wat kan het leven eenvoudig en heerlijk zijn. Rond de
middag keer ik terug naar de Kallergi hut. Naast een kleine
groene hoogvlakte ligt een nieuwe alternatieve weg naar
Omalos, aangeduid met blauwe verftekens. Ik volg het pad
met de blauwe verfspatten, bolletjes of strepen. Ik klim
gemakkelijk naar een heuveltop, maar wacht de komst van
een kleine groep trekkers af die aan het afdalen zijn. Ze
komen uit Omalos en verblijven in hetzelfde hotel als ik. De
vrouwelijke gids van de groep waarschuwt me voor de lange
en zware afdaling naar Omalos. Na de beklimming van de
eerste top kom ik terecht in een woest heuvelachtig
landschap met enkel stenen, een lage stekelige begroeiing
en weinig of geen paden. Met volle concentratie ga ik
telkens op zoek naar blauwe verfbollen of streepjes om de
wandelrichting niet te verliezen. Zicht op de omgeving of
even uitblazen kan enkel uit stilstand, want het stappen eist
alle aandacht op. Af en toe blijft een van de punten van mijn
wandelstokken haperen tussen de stenen of in het struikgewas. Uiteindelijk bereik ik na tweeënhalf uur strompelen langs een onbestaand wandelpad veilig de
drempel van mijn hotel. Ik ben doornat van de inspanning en trek naar mijn kamer, waar lauwe
douchestralen mijn gestuntel van de laatste uren doen vergeten. Mijn was hangt te drogen aan een
zonnige lijn terwijl ik mijn vochtverlies aanvul met een halve liter alfa van het vat. De voorbije 2
dagen was ik op stap met een dagrugzak. Vanaf morgen zeul ik weer mijn ganse huishouden met me
mee.
zaterdag 31/05/2014
OMALOS
AGIA ROUMELI
23,9 km – 03:45 u
Het hotelbusje brengt me voor de derde maal naar Xyloskala (1.200 m). Ik start rond 08.45 uur, na
betaling van 5 euro, de afdaling van de kloof van Samaria. Het is zonnig en het moet ongeveer 35 jaar
geleden zijn dat ik hier ook stond. De herinneringen zijn wel gedeletet. Ik neem alle tijd, want de
afdaling langs de houten trap en uitgehakte treden is pittig en lang. Ik geniet van de talrijke bomen
waarvan de kruinen schaduw en afkoeling over het pad uitstrooien. Bij de eerste bron staat een
EHBO-ezel aan de rand van het pad. Het is de enige ambulance die je bij kwetsuren of ander onheil
veilig uit de kloof kan brengen. De houten trap wordt uiteindelijk een pad dat me 700 m lager naar
de kapel van Agios Nikolaos brengt. Banken en een bron nodigen uit tot een verkwikkende rustpauze
in de schaduw van pijnbomen en cipressen. Halverwege mijn trip neem ik na een zestal kilometer
een rustpauze in het ruïnedorp van Samaria (395 m). Ik ben blijkbaar niet de enige wandelaar.
Nadien loop ik voorbij de kleine witte kerk van de heilige Maria van Egypte, die deels verscholen ligt
in een rotswand. Het pad cirkelt langs en rond rotsformaties en overbrugt diverse keren de rivier via
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
14
stapstenen. Aan de sideroportes (ijzeren poort) bereik ik het smalste deel van de kloof met haar
honderden meters hoge wanden. Veilig bereik ik het loket, waar mijn toegangsticket wordt
gecontroleerd. Enkele terrasjes in het oude dorp Agia Roumeli lonken, maar hier worden
woekerprijzen gevraagd voor de drankjes en etenswaren die men hier verkoopt. Ik stap zonder
verpinken door en iets verderop is zelfs een busdienst, waar tegen betaling van anderhalve euro
passagiers met een minibus twee kilometer verderop naar de veerboot worden gebracht. Het is
inderdaad een indrukwekkende kloof die in de zomer te mijden is door de toeristische drukte.
Vandaag zijn het er gelukkig veel minder. Hele stukken van de kloof kon ik alleen lopen. Ik begrijp
echter niet waarom de vergelijking gemaakt wordt met de Gorges du Verdon in Zuid-Frankrijk. Beide
kloven zijn elk op hun manier prachtig, maar toch zo verschillend. Al vlug stoot ik op B&B taverna
Pachnes, waar ik een prachtkamer met terras en zeezicht betrek voor 2 nachten. Ik geniet van een
lekkere mythos op het terras van de taverne en bekijk de talrijke wandelaars die voorbijstappen.
Door het bladerdak van het terras zie ik op een ruwe heuvel de restanten van een Turks fort. Hoewel
het morgen zondag is en ik na 2 weken wel eens een rustdag nodig heb denk ik de ruïnes met een
bezoekje te vereren. Tijdens mijn verkenning van het piepkleine Agia Roumeli zie ik dat het stadje het
vooral moet hebben van het klooftoerisme, dat een grote bron van inkomsten blijkt. Het stadje is
enkel bereikbaar te voet, langs de kustroute via de E4, via de Samariakloof of per boot. Na de val van
Kreta in mei 1941 vluchtten de Griekse regering en koning Georgios door de kloof naar Agia Roumeli
om er in te schepen naar Egypte. Het valt op dat de wind fel tekeer gaat op zee. Golven beuken tegen
de aanlegsteiger van de veerboot. Talrijke wandelaars hangen in hun bezwete kledij rond op straat
en wachten op de laatste veerboot richting Chora Sfakion of Sougia, om van daaruit verder te reizen
met de bus. Wanneer de toeristen Agia Roumeli met de laatste boot verlaten hebben, keert een
zalige rust terug over het dorp en die blijft er hangen tot de middag van de dag erop.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
15
zondag 01/06/2014
AGIA ROUMELI
Vandaag beslis ik bij het ontwaken om een rustdag in te lassen. Ik wil de kustlijn verkennen per boot
en uit eten gaan in Chora Sfakion, ook wel Sfakia genoemd. Na het ontbijt ga ik naar de kiosk waar
tickets aan de man gebracht worden. Van de lieve loketdame verneem ik dat de laatste boot om
16:30 uur vanuit Chora Sfakion mogelijks niet zal uitvaren omwille van de weersomstandigheden,
waardoor ik onmogelijk zal kunnen terugkeren naar Agia Roumeli. Ik verander dan maar mijn
planning en stel mijn boottocht tot morgen uit. In een supermarkt koop ik wat frisdrank en gedroogd
fruit. Daarna ga ik op stap en bezoek een enig mooi Byzantijns kerkje ter ere van de Heilige Maagd
Maria, dicht bij mijn pension. Het is tot mijn spijt slotvast. Buiten het kerkje liggen stukken
mozaïekvloer en grote rechthoekige bouwstenen, stille getuigen van een antieke Apollo- en
Artemistempel. Daarna wandel ik naar het oude dorp Agia Roumeli om nabij de Samariakloof aan de
linkerkant een smal pad bezaaid met stenen te volgen. Het pad stijgt sterk langs de heuvelflank en
leidt naar de ruïnes van het Turkse fort. In een halfuur sta ik op de top naast de ruïne. Hoe men erin
slaagde op deze plaats een dergelijke vesting te bouwen gaat mijn petje te boven. Aan de achterzijde
is het zicht op het dorp Samaria met zijn kloof indrukwekkend, maar aan de voorzijde is het uitzicht
op het strand van Agia Roumeli en de Libische zee fenomenaal. Onder de warme stralen van een
deugddoende zon geniet ik van de weidsheid en de diverse tinten blauw. In de verte zie ik de wazige
contouren van het eiland Gavdos, het meest zuidelijke puntje van Europa. Veerboten glijden over de
platgestreken watervlakte. Tijdens het nemen van foto’s nabij het Turkse fort meldt mijn Nikon dat
het SD-kaartje vol staat... Maar een ezel stoot zich geen twee maal aan dezelfde steen: ik heb altijd
een tweede batterij en een extra geheugenkaart bij. Wanneer ik kort na de middag heel voorzichtig
afdaal langs het steenglibberige pad aan de voorzijde van de ruwe heuvelflank valt het me op dat de
wind weer opsteekt en aanwakkert. Het pad eindigt dicht bij mijn pension, waar ik op het terras
proef van een aperitief en een frisse salade met kip. Meer moet dat niet zijn op een zondagmiddag.
Daarna geniet ik op mijn balkon van de zon en het ruisen van de blauwe zee. In de late namiddag ga
ik nog een stuk wandelen langs de E4 in de richting van Sougia. Het is een heel zwaar parcours en ik
houd de wandeling kort, want af en toe blazen felle windstoten me bijna van de smalle richel die
langs diepe afgronden loopt. Het uitzicht op de grotten boven mij, die bewoond worden door wilde
geiten, en de terugblik op Agia Roumeli in de diepte zijn adembenemend. Na een tweetal kilometer
keer ik veiligheidshalve terug naar de veilige thuishaven van mijn pension. Was er gisteravond nog
een fantastische sterrenhemel, dan lijken het hemelgespan en de zee nu ineen te vloeien tot een
zwarte inktmassa. Voor het slapengaan geniet ik op mijn balkonnetje van het ruisen van een
uitgestrekte zwarte vlakte. Indrukwekkend.
maandag 02/06/2014
AGIA ROUMELI
Om 08.30 uur neem ik de eerste boot naar Sfakia (Chora Sfakion). Het is eerder een veredelde sloep
dan een veerboot die ons op een deinende zee naar Loutro brengt. Er staat opnieuw veel wind en
dreigende wolken hangen boven de zee en het vasteland. Af en toe valt een druppel. Aan boord zijn
we met 8 passagiers en de sloep danst op een wilde zee. Een moeder drukt haar dochtertje tegen
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
16
zich aan, maar kan niet verhinderen dat het misselijke kind
moet braken. Daarna vult zelfs de moeder het kotszakje aan.
In Loutro stappen we over op een grote veerboot die ons naar
Sfakia zal brengen. Het zicht op de mooie kustlijn wordt
verpest door de wolken en de regen. Eens aan wal begint het
nog harder te regenen, maar een kwartier later is het opnieuw
droog. Ik slenter wat rond in het kuststadje, maar dat is zo
klein dat ik moeilijk mijn drie uur zal kunnen vullen vooraleer
de terugvaart naar Agia Roumeli aan te vatten. Op een terrasje
aan de waterkant geniet ik met volle teugen van een grote kop
koffie. Nadien vlei ik me neer op het terras van een restaurant
met zicht op de kleine binnenhaven, nabij een monument dat
herinnert aan de Tweede Wereldoorlog. Tussen 28 en 31 mei
1941, na de slag om Kreta, was het kleine vissersdorp Chora
Sfakion de laatste reddingsboei voor de verslagen Britse,
Australische en Nieuw-Zeelandse troepen. Elfduizend soldaten
konden door Britse en Australische oorlogsschepen
geëvacueerd worden tijdens zware Duitse bombardementen
op Chora Sfakion. Een lekkere vissoep gevolgd door een bordje
gefrituurde sardienen met dipsaus worden doorgespoeld met
een wit wijntje. Een halfuur later dan voorzien vaart de
veerboot naar het schilderachtige Loutro. De zon komt even
piepen en het blauw verschijnt tussen de wolken. De
voorbijglijdende kustlijn is schitterend om te zien vanaf het
water. Binnen enkele dagen zal ik deze kustlijn afstappen langs
grillige paden. Achtereenvolgens glijdt de veerboot langs het
strand met de Ilingaskloof en ‘Sweetwater Beach’. Bij het
aanmeren in Loutro volgt een aangenaam weerzien met het
Britse koppel dat ik een tiental dagen voordien ontmoette op
de E4 nabij Paleochora. Ze varen ook naar Agia Roumeli, waar
ze drie uur dienen te wachten op de bootverbinding naar
Sougia. Indrukwekkend is het zicht op de kloof van Aradena
nabij ‘Marmara Beach’. Het is net alsof Zeus in een woedeuitbarsting een bliksemschicht op de kust van Kreta slingerde.
Voor het binnenvaren van Agia Roumeli vertonen enkele dolfijnen hun springkunsten. Geen enkele wilde echter voor de lens poseren. Ik nodig het Britse koppel uit
voor een kop bergkruidenthee en een stuk gebak op het terras van de taverne waar ik thuis ben. Ik
maak hen warm voor een trektocht in Turkije, langs de Lycian Way. Voor de volgende twee dagen
zien de weersvoorspellingen er niet goed uit. Ik wacht af en zie wel hoe het programma moet
aangepast worden. In de namiddag geniet ik van deugddoende zonnestralen op het balkon van mijn
kamer met zicht op een ogenschijnlijk kalme Libische zee.
dinsdag 03/06/2014
AGIA ROUMELI
LOUTRO
15,7 km – 04:20 u
Wanneer ik opsta is de lucht licht bewolkt. De zee lijkt kalm, maar van mijn gastheer Stelios verneem
ik dat vandaag geen boten uitvaren omwille van de felle zeewind. Ik reken na het ontbijt af voor 3
nachten en ga op stap. Er is weinig wind, de temperatuur is heel aangenaam en het ziet er niet naar
uit dat het vlug zal regenen. Langs mulle zandpaden verlaat ik Agia Roumeli om te klimmen langs
rotspaden op de bergflank. Rechts een kalme zee en links roodkleurige rotsen. Na een lang
kiezelstrand passeer ik via een enorme zandduin de ietwat verscholen toegang tot de Eligiaskloof, die
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
17
steil en ruw klimt naar de ruïnes van twee Turkse forten. De kloof is, in tegenstelling tot deze van
Samaria, slechts toegankelijk voor wandelaars die het rotsklimmen onder de knie hebben. Na een
goed uur daal ik via hoge grijze duinen af naar het tiende-eeuwse Byzantijnse kerkje van Agios
Pavlos. Ooit zou Paulus hier tijdens zijn reis naar Rome aan land zijn gegaan. De zeewind ontbindt
haar duivels wanneer ik het kerkje nader. Mijn armen en benen worden gegeseld door fijne, grijze
zandkorrels. Ik moet
me omdraaien om
mijn ogen te beschermen tegen het opzwepende zand. Net
alsof de duivel wil
verhinderen dat ik de
kapel van de Heilige
Paulus betreed. De
kleine kapel imponeert me door de
bouwstijl en restanten van fresco’s.
Dichtbij
ligt
de
gelijknamige taverne,
waar sinds een week
ook
een
drietal
kamers te huur zijn.
Ik vraag me wel af
waar ze hun klanten
halen gezien deze
plaats enkel te voet
bereikbaar is. Of
halen ze de klanten
op
met
hun
motorbootje?
Mij
lijkt het in elk geval
een ideale plaats om
te overnachten of tot
rust te komen. Op
het terras, waar ook
de wind hevig tekeer
gaat drink ik twee
grote glazen vers
geperst sinaasappelsap en een grote fles
water. Daarna trek ik
geruime tijd langs heerlijke paden door een pijnboomwoud waar de wind minder vat op me heeft. Ik
laat de splitsing met pittige klim naar Agios Ioannis links liggen en kan door de takken van de bomen
in de diepte de kustlijn zien. Ik verlaat het naaldbos en langs smalle paden trek ik naar de top van een
kam. Ik kom terecht op de zuidelijke bergflank met lage begroeiing, waar de zeewind meer speling
krijgt en de bovenhand haalt. Af en toe moet ik opboksen tegen een niet te onderschatten
tegenstrever op de smalle bergpaden in open terrein. Links, hoog op de flank, liggen indrukwekkende
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
18
rotsmassieven die naar zee afglijden. Uiteindelijk daal ik redelijk vlot af via een witte kapel en enkele
vakantiehutten naar de taverne van Marmara Beach. Ook hier raast de wind. Op het terras liggen alle
tafels en stoelen ondersteboven om te verhinderen dat ze wegwaaien. Op het prachtige strand
bevindt zich geen kat en uit de mond van de indrukwekkende Aradenakloof komen geen wandelaars.
Uiteindelijk slaag ik erin om me gegrilde octopus met een wit wijntje te laten voorschotelen. Als ik
vertrek is de wind iets gaan liggen. Voorbij de toegang tot de Aradenakloof volg ik de E4 langs een
pittig kustpad over een rotsflank met diepe afgronden. Ik ben blij dat de wind even is gaan liggen,
want enkele passages langs het pad eisen tredzekerheid. Het laatste stuk naar het strand van het
gehucht Lykos daal ik op handen en voeten af. De E4 loopt dwars doorheen het terras van een
taverne en langs de trappen van de gastenverblijven. Daarna beklim ik een volgende heuvel, die me
uitzichten biedt op het bergdorp Livaniana en de mooie baai van Phoenix. Dan volgt de laatste korte
klim van de dag naar de ruïnes van een Turks kasteel met ronde toren. Na het korte bezoek daal ik
via een smal pad af naar de oeverpromenade van Loutro. De witgekalkte huizen met blauwe deuren
en luiken liggen schitterend in de bocht van de baai. Tijdens de afdaling begint het te druppelen.
Metershoge golven geselen de kade. Diverse restaurants en winkels moeten hun terras sluiten. Ik
bereik veilig mijn kamer in Keramos rooms op het uiteinde van de baai. Ik krijg de ‘bulljumper’-kamer
toegewezen, met een terras dat uitzicht biedt op een kolkende zee. Ik had echter liever de kamer
met ‘la Parisienne’ gedeeld. De storm is een mooi schouwspel, maar op zee vaart geen enkele boot.
Na de was en de plas ga ik na een korte wandeling lekker eten in ‘the blue house’. Nadien geniet ik
op het terras van mijn kamer, bij een glaasje raki, na van het geluid van een woedende zee. Loutro is
een zalige plek waar wandelaars en voetgangers nog de baas zijn… want er rijden geen auto’s.
woensdag 04/06/2014 LOUTRO LIVANIANA 13,4 km – 04:10 u
Gisteravond werd ik in slaap gewiegd door het geraas van het kolkende water. ‘s Morgens bij het
wakker worden herinnert de Minoïsche muurschildering mij eraan dat ik wel degelijk op Kreta ben en
niet op Mallorca of Tenerife. Voor vandaag wordt opnieuw storm voorspeld en de plannen om door
de Aradenakloof te trekken leg ik voorlopig opzij. In het pension ligt voor de gasten een
wandelbrochure ter beschikking met een tiental wandelingen in de omgeving. In het Duits: ‘aber
ganz interessant’. Wanneer ik opsta, rond acht uur, is de zee minder ruw. De zon piept door de
wolken en laat een zilvergrijze schittering over het watervlak kabbelen. Ik ontbijt iets na negen uur in
‘the blue house’ met thee, een groot glas vers geperst sinaasappelsap, geroosterd brood en een bord
yoghurt met honing. Ik beslis het bergachtige hinterland te verkennen. Via de achterzijde van mijn
pension trek ik omhoog naar de ruïne van een schaapstal. De E4, die de kustroute naar Chora Sfakion
(Sfakia) volgt, gaat rechtdoor, maar dit is slechts een optie voor binnen twee dagen. Ik sla linksaf en
volg een oud ezelspad dat de bergen intrekt naar Anapolis. De klim duurt volgens een informatiebord
tweeënhalf uur. Een felle klim brengt me omhoog en biedt me tijdens het terugblikken talrijke
uitzichten op de baai van Loutro, die steeds dieper wegzinkt. Ik neem mijn tijd, want plots voel ik
mijn linkerknie tegenpruttelen. Maar iets later verdwijnt plots alle pijn. Ik word een dagje ouder.
Tijdens de klim komen wolkenslierten aandrijven langs de bergflank. Ik ben volledig in de wolken,
letterlijk dan, wanneer ik een brede aardeweg bereik. Iets verderop, nabij een betonnen waterput,
moet ik kiezen. Ofwel rechtdoor de brede aardeweg volgen of linksaf steil de heuvel opklimmen via
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
19
een smal pad bezaaid met stenen. Ik hoef niet lang na te denken en kies voor de laatste optie. Na
opnieuw een pittige klim bereik ik een doodlopende asfaltweg nabij een schrijn. Links slingert een
pad zich naar de Agia Eikaterina kapel. Deze kleine omweg kan er nog bij. De kapel biedt naar het
zuiden een schitterend uitzicht op de baai van Loutro en het schiereiland. Naar het noorden tronen
de witte bergen. Ik kan echter niet genieten van de aangeboden uitzichten want grijze wolkendekens
bedekken de omgeving. Zodoende neem ik dan maar de tijd om voor jullie aller zonden enkele
gebeden te prevelen voor de beeltenis van de Heilige Katrien. Daarna daal ik af naar de asfaltweg om
zo via het schattige dorpsplein Anapolis binnen te wandelen. Midden op het plein staat een
monument met het indrukwekkende witte standbeeld van de vrijheidsstrijder Ioannis Vlachos
(Daskalogiannis), die door de Turkse bezetter op gruwelijke wijze werd vermoord. De internationale
luchthaven van Chania is naar hem genoemd. Ik zet me neer op het terras van taverne Platanos. Bij
een halve liter koud gerstenat geniet ik van een Griekse salade en een overheerlijke moussaka. Na de
pittige klim heb ik deze middagpauze wel verdiend. Doorheen de ruïnes van de antieke stad volg ik
onduidelijke blauwe stippen langs een oud pad. Op de ruwe hoogvlakte ontbreken de verftekens,
maar volgens mijn gps volg ik de goede richting. Ik kom terecht op een asfaltweg die flink naar
beneden kronkelt. Ik kan gelukkig het asfalt vlug verlaten om via een bergflank in volle zon af te
dalen naar Livaniana. Vooral het laatste stuk van het rotsachtige pad is wondermooi, doordat de
afdaling in zigzag via een oude kalderimi af en toe een blik gunt op de imposante Aradenakloof.
Aangekomen in het bergdorp Livaniana is de enige taverne gesloten. In een klein uur daal ik verder af
naar Loutro. Ik geniet ten volle van een lauwe douche, want mijn wandelkledij is doordrenkt van het
zweet. Het sopje van mijn handwas ziet er dan ook niet uit. Vanavond ga ik niet op restaurant. Ik
houd het bij vers fruit en yoghurt uit de buurtwinkel.
donderdag 05/06/2014
LOUTRO
ARADENA
21,7 km – 05:00 u
Vandaag had ik een rustdag voorzien, maar gezien het lekkere weer wil ik opnieuw een pittige
wandeling maken. Rust roest en de weergoden zijn welgezind. De zee kabbelt heel rustig en de zon
verjaagt enkele hardnekkige wolken. Ik ga de Aradenakloof verkennen, maar ik twijfel over de
aanlooproute. Ofwel stijg ik via Livaniana naar de toegang tot de kloof ofwel via Anapolis. Tijdens het
ontbijt neem ik de beslissing om opnieuw dezelfde route als gisteren naar Anapolis te nemen om zo
vlugger Aradena te bereiken. Na een voor een wandelaar stevig ontbijt start ik rond 10.00 uur met de
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
20
steile beklimming naar Anapolis. Hoewel de wandeling identiek is aan die van gisteren is er een
hemelsbreed verschil dankzij de zon en de blauwe lucht. Anderhalf uur later sta ik in een stralende
zon naast de Agia Eikaterina kapel. De vergezichten die ik gisteren miste door de bewolking maken
de zweterige klim de moeite waard. Ik krijg een schitterend dieptezicht op het schiereiland met de
baai van Loutro. Na twee dagen van verplichte rust schuiven de veerboten opnieuw over de blauwe
vlakte. Naar het noorden weerkaatsen de witte toppen van de Lefka Ori in het zonlicht. Enkele
toppen hebben nog wat last van hardnekkige bewolking. Daarna daal ik af naar het cirkelvormige
dorpsplein van Anapolis, waar ik niet kan weerstaan aan een frisse mythos op het terras van taverne
Platanos. Het is leuk om de kinderen in het nabije dorpsschooltje op de met zon overgoten speelkoer
te zien spelen. Na het aperitief volg ik het asfalt tot buiten het dorp om terecht te komen op een
eeuwenoude kalderimi die de enkels stevig op de proef stelt. Daarna kort asfalt tot aan de smalle
staalbrug van Aradena, die sinds 1986 de kloof overspant. De brug te voet oversteken is voor mensen
met hoogtevrees niet evident. De brug bestaat uit dikke houten balken met tussenin brede spleten,
waardoor de bodem van de kloof zichtbaar is. Telkens een auto over de brug rijdt gaat dit gepaard
met een vreemd geroffel. Ik steek de brug over. Vanaf een platform kunnen durvers een bungeesprong wagen. Ik zou het in elk geval niet durven. Halverwege de brug kan ik vanaf 140 m hoogte
kijken in de duizelingwekkende diepte van de kloof. Aan de andere kant van de brug heb ik een
prachtig zicht op een eeuwenoud ezelspad dat in zigzag langs een flank afdaalt naar de bodem van de
kloof om aan de overzijde opnieuw in zigzag uit de kloof te klimmen. Tot de bouw van de brug was
dit ezelspad eeuwenlang de enige weg om de kloof over te steken. Over de brug sla ik af naar het
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
21
door een vendetta verlaten dorp Aradena. Tijdens de periode van extreme ontbering en armoede na
de Tweede Wereldoorlog was in 1947 het gekibbel van twee jongens om een simpele geitenbel de
oorzaak van de bloedwraak. De escalatie van het geweld dwong de dorpsgemeenschap uiteen te
gaan en zich elders te vestigen. Zo groeide Aradena uit tot een spookdorp dat tot verval kwam. De
met antieke stenen gebouwde witte kruiskoepelkerk van Aartsengel Michael uit de veertiende eeuw
heeft het verval overleefd, maar is slotvast. Iets verderop, nabij een kapel, kan ik in zigzag langs de
eeuwenoude kalderimi afdalen tot op de droge bedding van de kloof. Daarna wandel ik onder de
brug die de kloof overspant door, een zwarte streep tegen een blauwe hemel. Enkele voertuigen
rijden over de brug met een beangstigend gekletter tot gevolg. Een enorme rotsverschuiving wordt
overgestoken via een pad dat rechts in de wand is gehakt. Het pad gaat op en neer en is hier en daar
aangevreten door erosie. Vroeger was dit met rotsblokken bezaaid stuk van de kloof slechts te
overwinnen via twee enorme ijzeren ladders en koorden. Ik kan de kloof verlaten via een pad dat
naar Livaniana trekt. Ik blijf de kloof volgen en verderop leidt een pad de kloof uit naar Agios Ioannis.
Ik trek verder door de kloof en gemakkelijke paden wisselen af met klauterpartijen waarbij niet enkel
handen en voeten van nut zijn maar ook mijn achterwerk. In het laagste gedeelte van de kloof word
ik betoverd door de overweldigende bloemenpracht van de roodroze oleanders. Uiteindelijk bereik ik
na drie uur het eindpunt van mijn wandeling nabij het strand van Marmara. Daar heb ik de keuze om
me te bevochtigen aan de buitenzijde, op het drukbezette strand, of aan de binnenzijde, op het
aanlokkelijke terras van de nabije taverne. Ik kies voor de laatste optie. Waarom niet? Ik ben toch
met vakantie? Het kleine strandje is drukbezet in vergelijking met twee dagen geleden, toen hier een
storm raasde. Na een frisse halve kilo retsina ga ik opnieuw op stap. Ik ken de route en weet waar de
gevaarlijke passages liggen. Rond zessen bereik ik mijn kamer na 8 uur op pad te zijn geweest. Ik ben
blij dat ik er ben en zal wel goed slapen vannacht. Eerst nog een heerlijke douche, de was en daarna
een heerlijke maaltijd om de avond af te sluiten. Morgen kan ik het rustig aan doen, want er rest me
slechts een korte etappe langs de kustlijn naar Chora Sfakion.
vrijdag 06/06/2014
LOUTRO
CHORA SFAKION
7,7 km – 02:05 u
Gisteravond ben ik als een steen in slaap gevallen, maar deze morgen ben ik vroeg op en
klaarwakker. Na een uitgebreid ontbijt met als toetje een super bord yoghurt met vers fruit ga ik op
stap. Voor de derde maal verlaat ik mijn pension via de achterzijde. Voorbij het ijzeren hek kies ik nu
niet, zoals de vorige twee dagen, het steile pad naar Anapolis, maar wel het kustpad van de E4. Nabij
de slotvaste kapel van Agios Stavros ben ik een klein uur onderweg en rust ruime tijd, genietend van
het uitzicht over de bergflank die verdrinkt in het uitgestrekte blauw. Ondertussen eet ik een stuk
fruit. Een kwartier verder kom ik terecht op het strand van ‘Sweetwater Beach’. De taverne ‘mermaid
island’ is gebouwd op enkele rotsen in zee. Het terras is te bereiken via een wankele loopplank. Ik kan
uiteraard onmogelijk aan de roep van de zeemeermin weerstaan. Ik verorber een Griekse salade en
spoel die door met een halve kilo witte wijn. Na een thee ga ik opnieuw op stap. Ik moet me niet
haasten, want Chora Sfakion ligt dichtbij. Ik kom terecht op een pad dat zeer moeilijk zijn weg vindt
over een lange strook keien en rotsblokken die over het strand zijn uitgestrooid als een blokkendoos
door een boze kleuter. Na de voorzichtige klauterpartij volg ik een pad dat het binnenland intrekt en
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
22
daarbij flink de hoogte ingaat. Een gedeelte van het pad is uit de rotsen gehakt. Net na dit stuk bots
ik op een tegenligger die in zijn adamskostuum aan het afdalen is. Hij schrikt want hij had me niet
verwacht. Met een klein dagrugzakje bedekt hij zijn edele delen tot ik voorbij ben. Ik maak me de
bedenking dat ik voor het eerst in mijn leven een naaktwandelaar ben tegengekomen. Misschien
moet ik het ook maar eens overwegen. Het zou me in elk geval dagelijks veel tijd besparen doordat ik
niet langer bezwete wandelkledij zou hoeven te wassen. Na een korte klim bereikt het pad een brede
asfaltweg die door de bergen kronkelt als een slang. In de afdaling naar Sfakia (Chora Sfakion) trekt
de Ilingaskloof links de bergen in. De monding van de kloof eindigt in schoonheid op een
schilderachtig strand. Ik bewonder de talrijke blauwe facetten van de ruisende uitgestrekte zee. Op
mijn kamer in hotel Samaria neem ik een koude douche om de hitte te verjagen. In geen tijd is mijn
was kurkdroog aan de reling van mijn balkon. Ik rust wat op bed om de hitte te ontvluchten. Vanaf
het terras zie ik de laatste veerboot – de Daskalogiannis – aanmeren rond 19.00 uur. De boot braakt
honderden voetgangers uit op de pier: toeristen na een dagje Samariakloof. Vanuit Agia Roumeli
worden ze per boot teruggebracht naar Sfakia, waar de bussen hen opwachten om ze verder naar de
resorts in het noorden te brengen. Voor het slapengaan geniet ik ten volle van een superlekkere
octopussalade. Ik verander mijn wandelplannen en ga morgen op verkenning in de Imbroskloof.
zaterdag 07/06/2014
CHORA SFAKION
IMBROS
14,7 km – 03:00 u
Na het ontbijt heb ik tijd zat om de bus van elf naar Chania te halen. Tegen betaling van 2,60 euro
word ik na een halfuur durende busrit door het bergachtige hinterland aan de ingang van de
Imbroskloof (780 m) afgezet. Een houten bord wijst me de richting naar een kiosk, waar ik 2 euro
toegangsgeld betaal. Ik herinner me nog de woorden van de Zwitserse Myriam, die onmogelijk begrip
kon opbrengen voor het feit dat betaald moet worden om te wandelen in de natuur. De kloof is
slechts een zevental kilometer lang en ik neem dan ook ruim mijn tijd om af te dalen naar de Libische
Zee. De kloof is een alternatief wanneer de Samariakloof voor het publiek gesloten is. Een
vergelijking met de ruwheid en schoonheid van de Samariakloof gaat in geen geval op. In de
Imbroskloof zijn geen moeilijke passages. Ze biedt veel schaduw en is afwisselend. Het meest
indrukwekkend is de smalle passage van ruim twee meter waarbij met gestrekte armen beide
handen de hoge wanden kunnen aanraken. Duizenden jaren geleden heeft een woeste rivier
prachtige kronkelingen in de rotsen geslepen. Het is net alsof je door een smal kanaal stapt met
honderden meters hoge kaarsrechte wanden. Kort voor de kloof breder en vlakker wordt loop ik
langs een enorme stenen boog die sinds duizenden jaren door water en wind werd gevormd. Op het
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
23
uiteinde van de kloof zijn twee tavernes, waar op een nogal opdringerige manier een taxirit wordt
aangeboden. Ik ga daar uiteraard niet op in en bereik de asfaltweg, waar ik rechts afsla naar
Komitades. Ik loop langs enkele grote tavernes die het hoofdzakelijk moeten hebben van de toeristen
die met lijnbussen worden aangevoerd of opgehaald. Iets verderop in het dorp bots ik op een kleine
beschilderde taverne, waar ik plaats neem op het terras dat me uitzicht biedt op het eiland Gavdos
dat in de verte ligt te glinsteren in een vlakke blauwe zee. Bij een eenvoudige maaltijd met een halve
kilo wit geniet ik langdurig van het uitzicht. Ik ben verliefd geworden en gevallen voor de schoonheid
van de Libische Zee. Daarna volgt een geasfalteerde terugweg langs de kustlijn naar Chora Sfakion. Er
is echter weinig verkeer en ik geniet dan ook ten volle van de omgeving. Onderweg passeer ik langs
het brede dal van de Sfakianokloof. In Sfakia trek ik naar het hoogste punt van het dorp en bezoek
enkele kerkjes. Een beauty is de alleenstaande kapel van de twaalf apostelen. De kapel troont
eenzaam ongeveer 100 m boven de kleine haven van Chora Sfakion. De klokkentoren staat volledig
los van de kapel uit de 8ste eeuw. Het is een juweeltje dat tot mijn afgrijzen in verval staat. Ik moet
hard duwen om de toegangsdeur open te krijgen. Dan zie ik dat de steunmuren gestut werden om
instorting te voorkomen. Tijdens de afdaling door het dorp loop ik nog eens tot aan de ruïnes van de
dertiende-eeuwse Byzantijnse burcht. Veel valt er niet meer te zien, maar het uitzicht over Chora
Sfakion met zijn kleine haven loont de moeite. In een nabije supermarkt doe ik enkele inkopen voor
mijn avondmaal: yoghurt, fruit en wat groenten. Tot nu toe was de Imbroskloof de gemakkelijkste
kloofwandeling. Morgen mag het iets pittiger! Ook vandaag steeg het kwik weer boven de 30° doch
er waaide een aangenaam afkoelende wind.
zondag 08/06/2014
CHORA SFAKION
SFAKIANOKLOOF
20,4 km – 04:35 u
Het is Pinksteren en vaderdag. Veel zin in wandelen heb ik niet. Na het ontbijt ga ik naar de kiosk
waar boottickets worden verkocht. Ik zie dat op dinsdag, donderdag en zondag veerboten uitvaren
naar het eiland Gavdos, het meest zuidelijke puntje van Europa. De dame aan het loket meldt me dat
de zondagdienst pas vanaf volgend weekend van toepassing is. Ik druip enigszins ontgoocheld af
maar koop 100 m verder met vol enthousiasme opnieuw een busticket naar Imbros. Net als gisteren
neem ik de bus van elf uur, die me een klein halfuurtje later afzet aan de taverne nabij de ingang van
de Imbroskloof. 500 meter verder in het dorp neem ik links een tractorweg tussen een kleine kapel
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
24
en een oorlogsgedenkteken. Het uurtje klimwerk
langs de kronkelende tractorweg biedt me
uitzichten over het dorp Imbros en de
omliggende bergketens. Ondanks het middaguur
en een stralende zon voelt de temperatuur fris
aan door windvlagen die af en toe komen
aangewaaid. Op de heuveltop (1.100 m) moet ik
eventjes zoeken naar het juiste pad, maar daal
dan af langs een enig mooi pad de kloof in. Het is
zalig stappen langs het aarden pad bezaaid met
losse stenen, dat drie kwartier lang door een
mooi bos naar beneden slingert. Nabij enkele
bijenkorven en een aftandse 4x4 loopt het pad
ten einde. Iets hoger op de flank is een imker
aan het werk. Met gebarentaal maakt hij me
duidelijk dat ik verkeerd ben en moet
terugkeren. Uiteindelijk vind ik de splitsing van
de felle afdaling naar de bodem van de kloof.
Steenmannetjes en rode verfvlekken begeleiden
me naar een brede droge rivierbedding die
gevormd wordt door steenpuin afkomstig uit
drie kloven. Het is een ruwe zee van rotsblokken
en rolstenen waarin ik mijn weg moet zoeken via
sporadisch aangebrachte verftekens. Gedurende
twee uur worden mijn voetzolen gemasseerd
door de rotsbodem. Ongelooflijk dat ik op deze
steenvlakte van keien geen enkele maal de
voeten omsloeg. Naar het einde toe is het net
alsof ik over de steenmassa zweef. Voorbij een
duister gat in de rotswand volgt nog een lange
afdaling langs een rotsachtig pad. Ik verlaat de
kloof via een geplaveid pad dat vanuit de
bedding naar rechts omhoog klimt. Na mijn
ontmoeting met de imker en een door de gieren
kaalgevreten kadaver van een geit heb ik vooral
genoten van de eenzaamheid en de rust in de
kloof. Uiteindelijk kom ik terecht op de kustweg,
die me naar Chora Sfakion brengt. Vooraleer af
te dalen naar mijn hotelkamer om te genieten
van een welverdiende douche klim ik naar de
kapel van de Heilige Antonius, waar ik een kort
moment geniet van de stilte van dit deels in de
rots uitgehouwen kerkje. Op mijn terrasje met
zicht op het haventje en de Libische Zee geniet ik
van een koude mythos. ’s Avonds opnieuw
hetzelfde schouwspel, waarbij de laatste
veerboot uit Agia Roumeli aanmeert en horden
Samaria-wandelaars lost. Ik sluit mijn dag af met
een lekkere maaltijd met veel groenten en een
bord slakken.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
25
maandag 09/06/2014
CHORA SFAKION
KOMITADES
27,6 km – 07:00 u
Ik heb tijd zat, want vandaag moet ik maar zes
kilometer overbruggen. Ik ga slechts rond tienen
op pad, maar wat weegt die rugzak weer zwaar.
De route naar mijn volgend doel is een brede
asfaltweg aangelegd met EU-subsidies. De weg
verbindt Chora Sfakion met Chania en slingert
zich door het gebergte. Na drie kwartier kan ik
deze drukbereden weg verlaten voor een smalle
asfaltweg rechts van mij, die me naar Komitades
brengt. Iets voor het dorp neem ik de afslag naar
het Panagia Thymiani klooster, gebouwd ter ere
van de geboorte van de Heilige Maagd Maria. Op
29 mei 1821 begon in dit klooster de revolutie
tegen de Turkse bezetter. Ik loop rond de
gesloten kerk en op één van de graven trekt een
fotokader van een jongeman in typische
Kretenzer klederdracht mijn aandacht. Kleine
speelgoedautootjes op het graf doen me
veronderstellen dat hij bij een verkeersongeval
het leven liet. Daarna klimt de weg naar mijn
pension Giorgos, waar ik ontvangen word door
Anette, de Duitse gastvrouw des huizes. Ik schrik
wanneer ik boven de toog een foto zie van
dezelfde jongeman als deze op het kerkhof. Van
mijn gastvrouw verneem ik dat het de
eenentwintigjarige zoon is van de broer van haar
echtgenoot, die plots stierf aan kanker. Ik betrek
mijn kamer en na de douche ga ik aan tafel voor
een eenvoudig middagmaal, een warme
groenteschotel met kaas en lever met rijst…
Superlekker. Ik heb slechts 5,6 km in de benen
en wil in de namiddag nog op stap naar
Frangokastello op zoek naar de ruïnes van het
Venetiaanse kasteel. Iets na twee ga ik op stap
en het begint warempel te druppelen. Via een
dalend pad naast het dorpskerkje ga ik dan maar
eerst op zoek naar de veertiende-eeuwse kerk
van Sint Joris. Tegen dat ik er kan schuilen ben ik
al half doorweekt. De resten van de mooie
fresco’s van de hand van de toenmalige meester
Ioannis Pagomenos kunnen me alvast bekoren.
Algauw breekt de zon door de regenbui. Ik klim
terug naar het dorpskerkje om de asfaltweg te
volgen naar het eindpunt van de Imbroskloof.
Door het binnenland volg ik een lange asfaltweg
naar de kust. Ik heb de wandeling naar
Frangokastello niet gekozen voor de leuke paden
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
26
maar omwille van de sportieve uitdaging. Het
asfalt slingert zich op en neer door het
landschap, met links de bergen en rechts de
weidse zee. Ik passeer door vier slapende
gehuchtjes: Vraskas, Vouvas, Nomikiana en
Agios Nektarios. In Agios Nektarios stoot ik langs
de weg op een informatiebord over de
Asfendoskloof. Ten slotte daalt de weg steil af
naar een uitgestrekte vlakte om voorbij een
tankstation rechts af te draaien naar
Frangokastello en de kustlijn. Een mooie kustlijn
met zandstrandjes, de natte droom van iedere
Belgische bouwpromotor. Tegen betaling van
anderhalve euro breng ik een bezoek aan de
ruïnes van het Venetiaanse kasteel. Het werd
gebouwd in 1371, door de Venetianen, om de
rebellen van Kreta te bedwingen en bescherming
te bieden tegen de invallen van piraten. De
bouw van het kasteel liep echter niet van een leien dakje. Tijdens het eerste bouwjaar schoten de
werkzaamheden weinig op. ’s Nachts kwamen rebellen uit de bergen om hetgeen tijdens de dag was
opgebouwd te vernielen. De leiders van de rebellen waren de 6 broers Patsos. Pas na inzet van
troepen die de bouwwerf dag en nacht bewaakten kon het kasteel in 1374 afgewerkt worden. De zes
broers werden na verraad door de Venetianen gevangengenomen. Vier broers werden opgehangen
aan de torens van het kasteel en twee aan de toegangspoort. Eens in Turkse handen werd het een
oord van bloedvergieten. In 1771 gaf verzetsheld Ioannis Vlachos Daskalogiannis zich hier over na
een Turks vredesvoorstel, in de hoop zijn troepen te sparen. Zijn troepen werden op beestachtige
wijze vermoord. Hijzelf werd gevangengezet, gefolterd en uiteindelijk levend gevild. Tijdens de
onafhankelijkheidsstrijd tegen de Turken, in 1828, kwamen ongeveer 385 verzetsstrijders samen met
hun leider Hatzimichalis Dalianis om in het fort na een Turkse belegering van 7 dagen. Rondom het
kasteel van Frangokastello worden ieder jaar, op de verjaardag van de Slag om Frangokastello (17-51828), geesten waargenomen: de zogenaamde Drosoulites (dauwschaduwen). Wanneer de zee rustig
en de luchtvochtigheid hoog is, en lang voor zonsopgang, trekt een stoet van mensachtige
schaduwen vanaf het klooster van Agios Charalambos in de richting van het Fort van Frangokastello
om in zee te verdwijnen. De plaatselijke bevolking gelooft dat het hierbij gaat om de geesten van de
Griekse strijders die hier stierven onder leiding van Dalianis. Vele verhalen over de Drosoulites doen
de ronde. In 1870 zou een Turkse patrouille op de vlucht zijn geslagen voor deze schaduwstrijders.
Ongeveer 70 jaar later hebben de Duitse bezetters zelfs schoten gelost omdat zij dachten dat de
schaduwen Griekse rebellen waren. In één van de torens is een permanente fototentoonstelling en
vanaf de top krijg ik een mooi zicht op het brede zandstrand en de bergen in het hinterland. Na het
korte bezoek keer ik onmiddellijk via dezelfde weg terug naar Komitades. Bij het binnenwandelen
van Nomikiana bemerk ik in een grotopening onder een rots de kapel van Agios Zonis. De
toegangsdeur is slotvast maar in een bijgebouw is een toilet met lavabo waar ik me wat kan
opfrissen. Op het pleintje voor de kapel staan twee grote sinaasappelbomen die een zachte schaduw
werpen over enkele zitbanken. Na een korte rustpauze koop ik onderweg, in een kleine supermarkt,
een ijsje en een flesje cola. Uiteindelijk blijk ik 22 kilometer op de teller te hebben en was ik 4 uur
onderweg, blitzbezoek aan Frangokastello inbegrepen. De koele mythos op het terras van mijn
pension is oververdiend. De wandeling was een test om restjes luiheid uit mijn lijf te drijven. Morgen
volgt mijn laatste wandeldag. Ik plan een wandeling door twee kloven, maar of dit realistisch is zien
we morgen wel... want ik heb een alternatief. Mijn gastvrouw verzekert me dat dit me wel zal lukken.
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
27
dinsdag 10/06/2014
KOMITADES
27 km – 07:00 u
Iets na negen uur ben ik al op stap… Mijn laatste wandeldag op Kreta. Het wordt een lange dag met
een wandeling door twee kloven. Langs het onaangename asfalt bereik ik rond 10.00 uur het
informatiebord aan het begin van de Asfendoskloof. Ik verlaat Agios Nektarios via een smalle
stijgende asfaltweg die algauw als een ruw pad door de rotsen zijn weg zoekt. De zon strooit haar
krachtige stralen over het landschap en werpt lange schaduwvlekken tussen de bergen. Ik klim de
kloof in langs stukken oude paden waarlangs herders al eeuwen hun kuddes van de kuststreek naar
de zomerweiden hoeden. Af en toe kijk ik eens om en werp een blik in de trechter op het blauw van
de Libische Zee. Ik geniet van de hemelse rust in de kloof, die enkel wordt verstoord door de liederen
van de zangvogels en het gezoem van bijen en insecten. Opnieuw strelen kruiden mijn reukorgaan.
Toch ben ik niet alleen in de kloof, want hier en daar word ik door geiten met spiedende ogen
bekeken. Na een intens mooie klim van iets meer dan twee uur bereik ik het asfalt, vergezeld van
enkele driegende wolken die zich sedert het laatste uur aan het vormen waren. In Asfendos sla ik
rechts de asfaltweg in, de woorden van mijn gastvrouw indachtig: “Indien je een lift kunt krijgen naar
Kallikratis moet je het zeker niet laten.” Langs een kronkelende asfaltweg blijf ik maar klimmen.
Wolken proberen enkele druppels uit hun vuile vacht te persen. Ondanks het asfalt bevalt de
omgeving me met haar woeste rotsheuvels. Liften kan niet want daarvoor heb je voorbijrijdende
auto’s nodig, en als er al een zeldzaam exemplaar voorbijkomt, dan is het uit de verkeerde richting.
Na een uur en een kwartier bereik ik Kallikratis. Onderweg werd ik overvallen door een kleine
regenbui, waardoor de regenjas een poos aan moest. Ik stap de eerste taverne binnen want ik heb
honger en dorst. Ik ben de enige klant. Terwijl haar man een dutje doet op een bank in de hoek van
de taverne annex kleine supermarkt maakt zijn vrouw voor mij een lekkere maaltijd klaar. Ik nip van
een heerlijke witte wijn die wat zoet smaakt maar een hoog alcoholgehalte heeft. Ik blijf meer dan
een uur hangen en besef dat ik verder moet want er rest me nog een flinke wandeling. Wanneer ik
vertrek hoeft de regenjas niet meer aan want een fletse zon doet haar best om de bovenhand te
halen. Kort na mijn vertrek bots ik op de intens mooie Panagiakerk (Maagd Maria). Op het plein voor
de kerk staat het borstbeeld van Papa Sifis, kerkvader van het dorp en held van het verzet tegen de
Turken. Hij werd in 1820 door de Turken omgebracht voor de ogen van zijn drie zonen. Op 8 oktober
1943 werd het dorp omsingeld door de Duitse troepen en werden mannen en vrouwen in de kerk
bijeengedreven. Een dertigtal burgers werden onder de ogen van hun familie geëxecuteerd. Na
plundering werden de huizen in brand gestoken. Het is nog een heel stuk asfalt vreten vooraleer ik
de toegang tot de Kallikrateskloof vind. Een smal pad gidst me door de kloof, waarbij diverse malen
van oever gewisseld wordt. Omringd door de prachtige natuur verlaat ik de bodem van de kloof om
links omhoog te klimmen. Ik ontmoet de enige wandelaars van de dag: een Deens koppel uit de Lage
Landen dat omhoog klimt naar Kallikratis. Dan volgt een lange afdaling met enkele pittige stukken
naar Kapsodassos, waarbij de vlakte van Frangokastello en de zee in het vizier komen. Ik draal niet
want een lang stuk asfalt ligt nog op me te wachten. Via Patsianos kom ik terecht op de lange
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
28
asfaltweg naar mijn pension. Juist wanneer de weg nabij een benzinestation, voorbij de splitsing naar
Frangokastello, fel begint te klimmen hoor ik getoeter achter mij. Het is de bus van KTEL en voor 1,60
euro word ik 7 km verderop afgezet aan de deur van mijn pension. Heerlijk om die saaie
asfaltkilometers niet te moeten afhaspelen. Volgens mijn GPS heb ik toch al 27 km in de benen.
Dankzij de bus kan ik ook vroeger onder de douche. Van Anette verneem ik dat de Kallikrateskloof
pas sedert enkele jaren weer open is voor wandelaars, nadat met lokale vrijwilligers tonnen zwerfvuil
uit de kloof werden verwijderd en stukken wandelpaden werden hersteld.
woensdag - donderdag 11-12/06/2014
CHANIA
Na de verbroedering met Giorgos en Dieter – afkomstig uit Duitsland maar woonachtig in België – ga
ik met enkele raki’s achter de kiezen slapen. Wanneer ik na een heerlijke nacht ontwaak, doe ik het
rustig aan. Ik ontbijt uitgebreid op het dakterras. Nadat ik heb afgerekend, voert Anette me naar
Chora Sfakion, waar ik om elf uur de bus neem naar Chania. Vooraleer ik vertrek krijg ik van Anette
een potje jam toegestopt. Giorgos geeft me een halfliterflesje (sterk) water. De bus zet enkele
wandelaars af nabij de Imbroskloof. Na een rit van anderhalf uur houdt de bus halt in Vrisses, waar
de helft van de passagiers uitstapt om door te reizen naar Heraklion. Bij aankomst in het busstation
van Chania verifieer ik nog eens de rijtijden naar de luchthaven. Daarna ga ik op zoek naar een
kamer. In een smal zijstraatje vind ik een mooie kamer met balkon bij Mme Bassia, in een oud
herenhuis. Voor de gasten is er een kleine gemeenschappelijke keuken met koelkast alsook een klein
gezellig dakterras. Ik neem een douche en ga dan maar op stap. Na een tweetal uren rondslenteren
in de hitte houd ik het eventjes voor bekeken en zoek de schaduw op. Voor het eerst proef ik van een
donker bier. Verrassend lekker. Ik lees wat en zoek uit wat er morgen allemaal te bezichtigen valt. ’s
Avonds ga ik op zoek naar een restaurant uit de buurt van de drukke havenpromenade. Ik kom
terecht op het quasi volle terras van restaurant Enetikon. Telkens een tafel vrijkomt wordt deze vlug
ingepalmd. Ik neem ruimschoots de tijd om te genieten van een ouzo, vissoep en gegrilde octopus
besprenkeld met een halve kilo rosé. Enkele poezen hopen dat hier en daar wat lekkers van de tafels
valt. Tijdens de maaltijd neemt een kater een jonge poes te grazen naast mijn tafeltje. Ondanks de
drukte worden de gasten die klaar zijn met eten door de obers niet aangemaand om vlug plaats te
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
29
maken voor andere gasten. Op het terrasje van mijn kamer geniet ik nog even na. Om te vermijden
dat het plastieken flesje sterk water, dat ik van Giorgos kreeg, leegloopt in mijn bagage neem ik
alvast een slokje. Morgen wil ik tijdens mijn laatste dag in Chania zo veel mogelijk bezoeken. Ik heb
lang geslapen. Na een thee in de gemeenschappelijke keuken ga ik in een nabijgelegen restaurant
voor een gezond ontbijt: vers geperst fruitsap, vers fruit, yoghurt en geroosterd brood. Na het ontbijt
kan ik niet weerstaan aan een winkel waar T-shirts geprint worden. Onder een vroege maar al hete
zon ga ik op zoek naar de belangrijkste bezienswaardigheden die zich binnen wandelafstand
bevinden. Op een zonovergoten plein stap ik de Mitropolis kathedraal binnen. Deze kerk werd
gebouwd door een moslim op het einde van de 19de eeuw, ter ere van de Heilige Maagd Maria, als
dankbetuiging voor de genezing van zijn zoon. Op ditzelfde plein zijn in de oude Turkse hamam
enkele luxeboetieks ondergebracht. Enigszins verscholen ligt naast het archeologische museum een
intiem binnenplaatsje met een standbeeld van de heilige Franciscus. Ernaast ligt de katholieke O.L.V.Hemelvaart kerk. Van oorsprong is ze Venetiaans, maar ze werd door een aardbeving verwoest en in
1879 herbouwd. Om aan de zon te ontsnappen vlucht ik de frisse ruimte van het archeologische
museum binnen. Een aangename tentoonstelling van antieke kunststukken staat uitgestald in de
grote ruimte van het voormalige Franciscusklooster uit de Venetiaanse tijd. Ik heb meest oog voor de
mooie beschilderde sarcofagen en handgemaakte juwelen uit de Minoïsche tijd. Bij het verlaten van
het museum moeten mijn ogen opnieuw wennen aan het felle zonlicht. Via de pittoreske
havenpromenade met haar toeristenvallen wandel ik naar een klein Byzantijns museum dat in het
gewezen kerkje van de Heilige Salvator is ondergebracht. Een klein en fijn museum waar ik echter
geen foto’s mag nemen. De middaghitte dwingt me tot de siësta en na wat aankopen in een
supermarkt zoek ik de rust op van het schaduwrijke terras van mijn logement. Ik rust en lees wat
want het is te warm om nog rond te wandelen. Rond 17.00 uur ga ik terug op stap en breng een
bezoek aan de Agios Nikolaos kerk. Ooit was de kerk een onderdeel van een dertiende-eeuws
klooster, tot ze door de Ottomaanse Turken omgebouwd werd tot de Sultan Ibrahim moskee. Een
minaret werd aan de moskee toegevoegd. Pas na de bevrijding en Griekse onafhankelijkheid in 1912
werd tegenover de minaret een klokkentoren gebouwd. De eerste indruk die het gebouw nalaat, is
een utopische droom van een vreedzaam samenleven van twee wereldgodsdiensten. Voor de kerk
ligt het gezellige Splantziaplein met uitnodigende schaduwrijke terrasjes. Bij het verlaten van het
plein ligt op de hoek het schattige San Rocco kerkje uit 1630. De Ottomaanse bezetter heeft de kerk
nooit vernietigd uit vrees voor de macht van de Heilige Rochus in tijden van pest. In dezelfde wijk is
een minaret de stille getuige van een kleine moskee in verval. Ik besluit deze avond vroeg te tafelen
want het is nog rustig en ik heb alle tijd. Wandelend door oude wijken naar mijn restaurant geniet ik
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
30
van de gevels van prachtige gebouwen uit de Venetiaanse en Turkse periode. Het oude stadsgedeelte
ligt rond de schilderachtige Venetiaanse haven met vuurtoren uit de 15de eeuw. De bovenzijde werd
rond 1830, tijdens de Egyptische bezetting, verbouwd tot minaret. Aan de andere kant van de
haveningang ligt de imposante Firkaburcht uit 1629. Op het terras van restaurant Enetikon bestel ik
een reusachtig grote mezze, die ik met de grootste honger ter wereld niet op krijg. Via de
havenpromenade passeer ik de rooskleurige Yalimoskee om via de indrukwekkende Venetiaanse
scheepsdokken de havenmuur te bereiken. Tijdens de wandeling op de muur naar de vuurtoren krijg
ik prachtzichten aangeboden over Chania en de achterliggende woeste Lefka Ori. Niet al te laat keer
ik terug naar mijn kamer, waar douchestralen de hitte van de dag wegspoelen. Koud bier blust mijn
binnenste. Ik kruip vroeg onder de wol.
vrijdag 13/06/2014
CHANIA
KORTRIJK
Op een vrijdag, een dertiende, neem ik zonder enige vorm van bijgeloof kort voor de middag het
vliegtuig in Chania. Rond 15.00 uur ben ik al in Brussel geland en na het oppikken van mijn bagage
heb ik al vlug, via het Noordstation, een trein naar Kortrijk. Bij aankomst volgt hetzelfde ritueel als na
elke reis. Ik geniet van een lekker vettig pak friet in een ouderwetse puntzak.
Fotolink:
https://picasaweb.google.com/100240055829031965073/WandelenInZuidwestKreta_1?authkey
=Gv1sRgCK7y_aaghon-_QE
Degryse Ivan
[email protected]
Wandelen en Genieten in Zuidwest-Kreta 19-05 t.e.m. 25-06-2014 – DEGRYSE Ivan
31

Inspiratie Boeddha Wijsheden

Strabrechtse Heide Route Geldrop 12,5km

8,5 km - wandelen in de algarve

Zingend zebrapad laat senioren bewegen

Hallo tenniskampioenen,

JohnsonDiversey OmniSpray

vraag 2.1.6_2012.06.06 Tekening

ROUTEBESCHRIJVING

211. MECHELEN 9,7km - Wandelgids Zuid

40 Ommetjes - Midden-Delfland Vereniging