Presentatie Ervaringen van de Provincie rond 10 jaar

10 jaar
pesticidenreductiebeleid
 Welke stappen zijn reeds gezet
10 jaar
pesticidenreductiebeleid
1
 Welke vorderingen zijn gemaakt
 Begrippenkader
2
1
1ste pesticidenreductiedecreet
 21 december 2001 (BS: 31/01/2002)
 Decreet houdende vermindering van het gebruik van
bestrijdingsmiddelen door openbare diensten in het
Vlaamse gewest
1ste pesticidenreductiedecreet
 Geen bestrijdingsmiddelen:
 Biologische bestrijdingsmiddelen
 Stoffen bestemd voor de specifieke bestrijding van levende
organismen die gebouwen of woningen infesteren of die mens of
dier parasiteren
 Verbod vanaf 1 januari 2004
 Voor openbare diensten
 Gebruik te maken van bestrijdingsmiddelen
 Verbod:
 Openbare diensten: publiekrechtelijke rechtspersonen
 Bestrijdingsmiddelen:
 Elke stof bestemd voor de vernietiging of de aantasting van het
metabolisme van schadelijk geachte dieren, planten, microorganismen of virussen
3
 Openbare parken / plantsoenen
 > 6 m van waterlopen / vijvers / moerassen / andere
oppervlaktewateren
 Wegranden / bermen / andere terreinen openbaar domein bij
weg, autosnelweg, waterweg, spoorweg
 Natuur- en bosgebieden / kwetsbare gebieden
 Terreinen overheid / horen bij gebouw voor openbaar nut
4
2
Reductie- en actieprogramma’s
1ste pesticidenreductiedecreet
Startdatum
 Afwijkingsmodaliteiten:
 Acute redelijkerwijze niet te voorziene plagen met gevaar voor
mens / milieu
 Situaties ernstige bedreiging veiligheid mens zonder afdoende
alternatieve bestrijdingswijzen
 Via een reductieprogramma
Decreet
21/12/2001
Reductieprogramma
Besluit
14/07/2004
Reductieprogramma
- Beleidsoptie
- 3 actieprogramma’s
- Voor 01/06/2003 in te dienen
- Draaiboek ‘Zonder is gezonder’
01/01/2015
1ste actieprogramma
- volledige areaal
- Sensibilisatie medewerker (spoor 1)
- Risico-evaluatie (spoor 2)
2de actieprogramma
- Wijzigingen sporen 1 en 2
- Representatief deelproject
- % areaal
- Sensibilisatie burger (spoor 3)
- Beheer kruidgroei verhardingen
(spoor 4)
- Beheer groenzones (spoor 5)
01/01/2005
- Wijzigingen sporen 1 en 2
- Sporen 3, 4 en 5: volledige areaal
01/01/2009
3de actieprogramma
5
Einddatum
31/12/2014
31/12/2008
Geleidelijk
Onmiddellijk
31/12/2014
Stapsgewijs
3
Reductie- en actieprogramma’s
Besluit
19/12/2008
Invulling door de Provincie
1ste actieprogramma
- Ongewijzigd
01/01/2015
2de actieprogramma
- Ongewijzigd
30/06/2009
3de actieprogramma
- Voor 31 maart 2009 op te maken
- Volledige areaal
- Analyse en opdeling in locatietypes



Domeinen en groene assen / Waterlopen: nulgebruik vanaf 1 januari 2004
Wegen / Inagro: reductieprogramma
Afwijking: bruine rat
01/07/2009
Entiteit
- Locatietype 1
- Nulgebruik toegepast
Nulgebruik
- Locatietype 2
- Vergelijkbaar met locatietype 1
- Nulgebruik haalbaar
01/07/2009
- Locatietype 3
- Omvorming vereist
- Enkel gedoogde producten en
pleksgewijs
- Pesticidentoets
- Beschermingszones type III voor
grondwater
01/01/2015
Verlengbaar
- Provinciewegen Deelgebied
01/01/2015
2004 2005 2006 2007 2008 2009 - 2014
2015
- Provinciedomeinen
Nulgebruik vanaf 1 januari 2004
- Groene assen
- Groen rond provinciegebouwen en dergelijke
- Parkings en wegen binnen domein of
behorend tot gebouw of voorziening
- Waterlopen
- Provinciewegen Overig
areaal
- Inagro
Groenzones
deelgebied
Nulgebruik vanaf 1 januari 2005
Verhardingen
deelgebied
Geleidelijke afbouw vanaf 1
januari 2005
Nulgebruik vanaf 1 januari
2009
Geleidelijke
afbouw vanaf
1 januari
2009
Nulgebruik
vanaf 1
januari
2015
8
4
Domeinen en groene assen
Product
- Matrigon en Kid Allees
- Dorson en Dursban


2002
- Sporadisch
-/
2003
- Sporadisch
- Engerlingenplaag
Waterlopen
Entiteit
Product
Waterlopen
Muskusrat - Caïd olie
achtige
oplossing
Bruine rat
- Broma
abo blok
- Sorkil
blok
2004-2012
/
Domein (1549 ha)
 groenzones: 85-90%
 verhardingen (parkings, wegen, paden): 10-15%
Groene en blauwe assen: 257 ha


9
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
/
/
/
/
/
/
/
/
6,79 l 4, 51 l /
/
/
/
/
/
2010
/
/
/
/
415 s - 42 s
49 s
88 s
85 s
168 s 49 s
7,8 kg
6 kg
6.56 kg 80,32 kg
/
/
/
/
85 st
3,5 kg
2,6 kg
4,8 kg
/
39 s
2011
/
/
2012
2,8 kg
Damse Vaart – 30 ha / provinciale domeinen / bufferbekkens
Voor onbevaarbare waterlopen 2e en 3e categorie gebeurt de bestrijding
rechtstreeks door de gemeenten.
10
5
Dienst Mobiliteit en
weginfrastructuur
Inagro
Dienst
Entiteit
Product
02
03
04
05
06
07
08
0912
Dienst
Wegen
Wegen
Noord
Dichlonet
Zapper
Agriguard
Glyphosate
Finale
Casoron GR 4
900 kg
100 l
10 l
900 kg
100 l
60 l
800 kg
90 l
50 l
800 kg
90 l
50 l
/
90 l
50 l
/
90 l
50 l
/
90 l
50 l
/
/
/
/
/
10 l
/
10 l
/
10 l
800 kg
/
800 kg
/
800 kg
Dichlonet
Zapper
Agriguard
Glyphosate
Kid Allees
Ronstar
Casoron GR 4
500 kg
120 l
20 l
500 kg
120 l
20 l
250 kg
100 l
20 l
250 kg
100 l
20 l
/
100 l
20 l
/
100 l
20 l
/
99 l
20 l
99 kg
60 kg
/
99 kg
60 kg
/
80 kg
/
/
80 kg
/
/
80 kg
/
250 kg
90 kg
/
250 kg
120 l
/
250 kg
Wegen
Zuid



2002
5l
5l
5l
40 kg
10 l
2003
5l
5l
5l
/
/
2004
5l
3l
3l
/
/
2005
4l
/
/
/
/
2006
4l
/
/
/
/
2007
4l
/
/
/
/
2008 2009 2010 2011 2012
4l
2,5 l 2,5 l 2,5 l /
/
/
/
/
Omvorming
1ste actieprogramma: belangrijke reductie bij de inwerkingtreding in 2004
2de actieprogramma: geen verdere reductie vanaf 2005 ondanks de aanduiding
van deelgebieden




/
Product
- Basta
- Linuron
- Bofix
- Casoron
- Roundup
status quo bij Wegen Noord
meergebruik bij Wegen Zuid
Substitutie naar minder risicohoudende producten
Nulgebruik met het derde actieprogramma en de overdracht van het grootste
deel van het beheer van wegen naar andere overheden
12
6
Vaststellingen en conclusies
 De (onomkeerbare) beleidsoptie tot nulgebruik is
zeer effectief
 het beheer moet volgen
Pesticidenvrij beheer door de
provinciale Groendienst
 met extra inzet van middelen en personeel
 met dezelfde inzet van middelen en personeel
 Geleidelijke reductie
 is mogelijk mits een hard en duidelijk engagement
 wel afgebakende zones
 strikte timing
Beleids- en beheersmatige aanpak
 zo niet:
 risico op moeizame vooruitgang, status quo of terugval
 mogelijk blijvende weerstand
11-3-2014
dienst - titel van de presentatie
13
11-3-2014
Groendienst
14
7
Provinciaal
groenpatrimonium
Domeinen: natuur
 17 domeinen
(1559 ha)
 10 groene assen
(256 ha of 116 km)
 Groen rond gebouwen
(36 ha)
Totaal: 1851 hectaren
Provinciedomein Kemmelberg - Heuvelland
8
Domeinen: landschap
Provinciedomein Bergelen - Wevelgem
Domeinen: erfgoed
Provinciedomein Sterrebos
- Roeselare
9
Functies: recreatie -sport
Provinciedomein De Gavers - Harelbeke
Domeinen: recreatie spelen
Provinciedomein Zeebos - Blankenberge
10
Domeinen: recreatie spelen
Domeinen: recreatie natuurbeleving
Provinciedomein De Gavers - Harelbeke
Provinciedomein Palingbeek - Ieper
11
Domeinen: educatie
Provinciedomein Tillegem - Brugge
Domeinen: cultuur
Provinciedomein Bulskampveld- Beernem
12
Economische functie
Bezoekersaantallen
vb: Palingbeek
 Drukste dagen: 3000 bezoekers
13
Tevredenheid
vb: Palingbeek
Groene assen
14
Groen rond gebouwen
Provinciale Groendienst
 Personeel
 Centrale administratie: 7 VTE
Taken: Personeel, financiële administratie, technische
administratie en logistiek, dagelijks beheer.
 Op het terrein:
 Handhavingsbrigade: 5 VTE
 Terreinbrigades: 7 brigades, samen 63 personen
 Budget:
 Exploitatie: € 1.500.000
 Investering: € 3.000.000
15
Onkruid?
Onkruid?
 Relativiteit
11-3-2014
 Tolerantiegraad
Groendienst
31
11-3-2014
Groendienst
32
16
Onkruid?
Pesticidenvrij beheer
 Principe = nulgebruik (zonder nostalgie)
 Inzet van middelen en personeel:
 Hoog gespecialiseerde plantensoorten
 In globo ongewijzigd door het nulgebruik
 Maar: mentaliteitswijziging bij personeel
uitbreiding provinciedomeinen (ha)
(cumulatief)
1800
60
uitbreiding provinciedomeinen (ha)
(jaarlijks)
55
1600
50
45
totale oppervlakte
1400
40
1200
1000
30
20
600
33
28
10
11-3-2014
19
18
16
400
10
7
6
6
0
0
Groendienst
30
800
200
11-3-2014
37
36
jaar
Groendienst
34
17
Pesticidenvrij beheer
Areaal ~ Beeldkwaliteit
1. Indelen van het areaal volgens de gewenste
beeldkwaliteit
 bos, parkgebied, bezoekerscentrum, groene as,
parking, kasteelpark, kruidentuin, etc.
2. Juiste ontwerpkeuzes!
3. Differentiëren van het beheer volgens de
gewenste beeldkwaliteit (intensief, extensief,
niets doen)
11-3-2014
Groendienst
35
11-3-2014
Groendienst
36
18
Ontwerpkeuzes
11-3-2014
Groendienst
Ontwerpkeuzes
37
11-3-2014
Groendienst
38
19
Beheer: technieken
Beheer: technieken:
Borstelen
Bosmaaien
Branden
Stomen/heet water
Frequentie
3-4/jaar
3/jaar
8-10/jaar
8-10/jaar
Kost /m2 /j
€ 0,3
€ 0,05
€ 0,3
€ 0,5
Milieueffect
Hoog!
Laag
+/-
+/- (?)
Eindbeeld
Goed
Voldoende
Goed
Goed (?)
 Bron: CROW (NL) – kennisplatform openbare ruimte
 Frequentie vermindert per jaar (uitputting wortel)
 Combinatie van methoden is effectiever (+ borstelen)
11-3-2014
Groendienst
39
11-3-2014
Groendienst
40
20
Onze voorkeur:
11-3-2014
Groendienst
Groene Assen
41
11-3-2014
Groendienst
42
21
Groene Assen
Probleemsoorten?
 Probleem = sterk context afhankelijk
11-3-2014
Groendienst
43
11-3-2014
Groendienst
44
22
Afwijkingsaanvragen
Conclusie
 Nulbeheer is haalbaar
 Kwestie van instelling: mentaliteit dienst
 Groener eindresultaat: mentaliteit klant
 Provinciale context versus gemeentelijke
context
 Amper bloemperken, geen begraafplaatsen, geen
intensieve sportvelden, …
 Financiële consequenties beperkt
 Vraagt engagement
11-3-2014
45
11-3-2014
Groendienst
46
23
Rapportering
Varia
 Rapportering via online inventaris tegen 1 april
2014 (behalve indien nulgebruik)
 Rapportering
 Fytolicentie
 Verdere werking Kennisplatform
 Aandacht
 Tijdige rapportering
 Productgebruik
 Gedoogd
 Toegelaten (erkend)
 Juiste toepassingsgebied
 Reductie hoeveelheid bestrijdingsmiddelen
 Rapportering via MJP over de Pesticidentoets
11-3-2014
dienst - titel van de presentatie
47
11-3-2014
dienst - titel van de presentatie
48
24
Kennisplatform
pesticidenreductie
Fytolicentie
 = erkenning voor professioneel gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen
(www.fytolicentie.com)
 Agenda
 Probleemsoorten
 Professionele versus niet-professionele producten
 Pesticiden (bestrijdingsmiddelen)
 Biociden (KB 22 mei 2003)
 Gewasbeschermingsmiddelen (EG 1107/2009)
 Probleemterreinen







 Bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig
gebruik
 Gewasbeschermingsmiddelen
 Andere bestrijdingsmiddelen die geschikt zijn voor
gebruik in de landbouw
11-3-2014
dienst - titel van de presentatie
 Dieren (bruine rat, Engerlingen en emelten,…)
 Exotische planten (Amerikaanse Vogelkers, Reuzenberenklauw,
Canadese Kornoelje,…)
 Andere planten (Heermoes, Akkerwinde, Distels,…)
 …?
49
11-3-2014
Begraafplaatsen
Sportterreinen
Botanische tuinen
Rozentuinen
Nieuwe aanleg / jonge aanplant
Archeologische sites en erfgoed
…?
dienst - titel van de presentatie
50
25
Pesticidenreductiebeleid
Vroeger en Nu
Kennisplatform
pesticidenreductie
 Handleiding / beslisboom onkruidbeheer op verhardingen
(Onderzoekscentrum voor de Wegenbouw)
 Praktijkervaringen m.b.t. technieken: effectiviteit,
efficiëntie, kostprijs
 Andere knelpunten en problemen?
 Timing en frequentie
 Decreet 21 december 2001
 Openbare diensten:
publiekrechtelijke
rechtspersonen
 Vanaf 1 januari 2004
 Verbod bestrijdingsmiddelen
 Decreet 08 februari 2013
 Openbare dienst
 Afwijkingsmodaliteiten
 Afwijkingsmodaliteiten
 24 april of 28 april / Juni ? / september




Documentatie (papier, digitaal)?
Uitnodiging (brief, mail)?
[email protected]
www.west-vlaanderen.be/pesticiden
11-3-2014
dienst - titel van de presentatie
 Tijdelijke afwijking: melding


51
Acute en niet te voorziene plagen gevaar
voor mens / milieu
Situaties die een ernstige dreiging
(kunnen) vormen
 Afwijking via indienen
reductieprogramma
Tegen 1 juni 2003
 Vanaf 1 januari 2015
 Verbod pesticiden
(gewasbeschermingsmiddel
en en biociden)
 Type 1 afwijking

Plagen met impact op
volksgezondheid, biodiversiteit,
veiligheid
 Type 2 afwijking
Omvormingsprogramma
tegen 1 april 2013
52
26

Download Report