LESMAP BILLY de KID

LESMAP
A.
BILLY DE KID IN HET WILDE
WESTEN
KORTE INHOUD
Billy de Kid beweert dat hij in heel het Wilde Westen berucht is om zijn
boevenstreken.
‘Ik heb meer vijanden dan luizen’, zegt hij. ‘Mensen spugen op de grond
als iemand hardop mijn naam noemt. Straks komt de Kid je halen
verzuchten moe geroepen moeders als hun kroost weer eens niet wil
deugen.’
Nu heeft Billy de bank van Zoetwater overvallen. Maar de overval
verliep niet helemaal volgens plan. Billy heeft een meisje gegijzeld en
zich met haar verschanst in het pikkelbessenbosje aan de rand van het
stoffige stadje, waar het altijd waait.
Sheriff Erp ziet een heldenrol voor zich weggelegd: hij zal de man
zijn die Billy de Kid aan de galg brengt. Maar al snel blijkt dat de
jonge bandiet niet voor het geld de bank heeft overvallen, en dat de
relatie tussen sheriff Erp en Billy veel verder gaat dan die van jager
en opgejaagd wild. Als even later ook Billy's moeder ten tonele
verschijnt, wordt het al veel duidelijker.
Billy is eigenlijk niet de meedogenloze boef die hij misschien graag zou
willen zijn. Het is een eenzaam, verwaarloosd en onbegrepen jongetje,
dat op moet groeien zonder vader: die ging er ineens vandoor. Billy liep
weg bij zijn moeder, die aanpapt met sheriff Erp.
Daarom beroofde Billy de bank: hij wilde de sherrif ontmoeten, hij wil de
confrontatie zoeken met de man die misschien zijn nieuwe papa wordt.
De jongen en de man vechten om de aandacht en affectie van de vrouw.
Billy de Kid is het verhaal van een kind dat zich in de steek gelaten
voelt door zijn vader en zich verzet tegen de nieuwe liefde van zijn
moeder, vermomd als heldenepos vol briesende paarden en blaffende
pistolen, gesitueerd op een dorre vlakte.
Billy de Kid is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. Maar de
schrijver heeft er zijn eigen ding mee gedaan: hij gaf er zijn eigen
interpretatie aan.
Wie was nu de echte Billy de Kid?
WIE WAS DE ECHTE BILLY THE KID?
William Henry McCarty, alias Billy the Kid was een crimineel uit het
Amerikaanse Wilde Westen (New York, 23 november 1859 – Fort
Sumner (New Mexico), 14 juli 1881). Samen met onder anderen Jesse
James, Calamity Jane en Butch Cassidy is hij uitgegroeid tot een van de
meest legendarische revolverhelden uit het Wilde Westen.
Volgens de overlevering vermoordde hij 21 mensen alvorens hij in 1881
op 21-jarige leeftijd zelf werd doodgeschoten door sheriff Pat Garrett.
Zijn eerste moord zou The Kid gepleegd hebben toen hij twaalf jaar oud
was. Er zijn maar vier van deze moorden daadwerkelijk bewezen. Hij
schoot iemand in de maag uit zelfverdediging naar aanleiding van
pesterijen, een andere man werd in een saloon door The Kid in zijn kin
geschoten, en twee hulpsheriffs werden doodgeschoten tijdens een
ontsnapping uit de gevangenis van Lincoln. The Kid was ook betrokken
bij de moord op sheriff William Brady en deputy George Hindman, die hij
samen met vijf anderen uit een hinderlaag neerschoot. Een sherrif
vermoorden is zoals nu een politieagent doden: daar staan zeer erge
straffen op. Voor alle andere moorden die aan The Kid toegeschreven
worden, is zijn betrokkenheid nooit onomstotelijk vastgesteld, al is het
zeer waarschijnlijk dat hij erbij betrokken was.
Billy the Kid was tijdens zijn leven al een legende, mensen zagen hem
als een held, en de kranten schreven met regelmaat over zijn daden. In
1881 kreeg hij grote bekendheid nadat gouverneur Lew Wallace een
prijs op zijn hoofd zette. Wie de Kid kon pakken, kreeg een enorme
geldsom! Naast zijn moordlustige reputatie was hij ook befaamd om zijn
koelbloedigheid in penibele situaties en zijn ontsnappingen uit
gevangenissen.
HET WILDE WESTEN
Het Wilde Westen wordt geschetst als een land vol cowboys, indianen,
goudzoekers, pelsjagers, schurken en ontdekkingsreizigers. Daarin
golden nog nauwelijks wetten zoals in de "beschaafde" wereld aan de
oostkust van de VS, waar de naar het Wilde Westen trekkende
kolonisten (nieuwe inwoners van Amerika) meestal vandaan kwamen.
Het begrip was en is een dankbare bron voor films (de western) en
boeken waarin bedachte of werkelijk bestaande personen een rol spelen.
Enkele personen die sterk met het Wilde Westen worden geassocieerd
zijn naast Billy the Kid, Jesse James, Buffalo Bill, Wild Bill Hickok,
Wyatt Earp, en Butch Cassidy.
Ook het landschap van het Wilde Westen is heel uniek: een dorre vlakte,
oranje zand en enorme rotsen.
DE WESTERN
De western,of de cowboyfilm is een heel geliefd genre. Gevoelens als eer,
(bloed)wraak en hebzucht komen vaak voor in de western. In de vroege
westerns was het centrale thema bijna altijd de strijd tussen goed en
kwaad. Westerns zijn actiefilms die vaak misdaden zoals bankroof en
afpersing als onderwerp hebben, gekruid met dramatische
schietpartijen. Veel westerns stralen een nostalgisch verlangen naar de
goede oude tijd uit. Het buitenleven wordt in westerns geïdealiseerd en
de films zijn gevuld met schitterende beelden van het weidse landschap
en voorzien van klankrijke muziek. De cineasten van de western
vonden het "Wilde Westen" opnieuw uit.
De eerste Amerikaanse speelfilm ooit, The Great Train Robbery uit
1903 was meteen een western. Binnen enkele jaren tijd groeide de
western tot het meest populaire genre van Hollywood. Tussen 1900 en
1940 werden ruim tienduizend westerns gemaakt.
In 1964 maakte de Italiaanse regisseur Sergio Leone een compleet
vernieuwende western. “A Fistful of Dollars” was een film waarin de
"held" nu eindelijk eens even slecht was als zijn tegenstanders en
waarin thema's als vriendschap en eerlijkheid werden vervangen voor
wraak, hebzucht en verraad.
LUCKY LUKE en Billy the KID
Lucky Luke
Lucky Luke is een Belgische stripreeks die sinds 1946 loopt. De
verhalen draaien rond een cowboy, Lucky Luke, en zijn avonturen in
het Wilde Westen. De strip werd bedacht door de Belg Maurice De
Bevere onder het pseudoniem "Morris". De verhalen spelen zich alle af
in de Verenigde Staten in de negentiende eeuw. Vaak worden de clichés
van het westerngenre geparodieerd en ook bekende kleurrijke
historische personages opgevoerd.
De stripserie draait om een rondzwervende cowboy genaamd Lucky
Luke, die overal waar hij komt helpt om onrecht en misdaad te
bestrijden. Hij staat vooral bekend om het feit dat hij sneller schiet dan
zijn schaduw. De overige hoofdpersonages zijn Lukes trouwe paard
Jolly Jumper, de domste hond ter wereld Rataplan en de boevenbende
De Daltons.
Alle verhalen spelen zich af in de 19de eeuw, zij het zonder duidelijke
chronologie of vermelding van jaartallen. Lucky Luke ontmoet ook
regelmatig beroemde historische figuren, zoals Calamity Jane, Billy The
Kid, Jesse James, Abraham Lincoln en Sarah Bernhardt, en is
betrokken bij verschillende historische gebeurtenissen.
De strip met Billy the Kid in de hoofdrol:
Billy the Kid vestigt zich in een stadje en jaagt de inwoners de stuipen
op het lijf. Iedereen is bang voor hem. Hij wordt hierin neergezet als een
onberekenbaar klein mannetje, met een verwend, opvliegend en
onberekenbaar karakter. Hoewel hij een desperado is, gedraagt hij zich
als een klein kind (Lucky Luke noemt hem dan ook voortdurend "vlegel"
en "bengel"). Hij berooft de bank wanneer hij daar zin in heeft, steelt
karamels uit een winkel, dwingt een man hem voor te lezen (hij kan zelf
niet lezen), en verplicht de saloon om niets anders dan warme
chocolademelk te schenken. 's Avonds slaapt hij met in plaats van zijn
duim de loop van zijn revolver in zijn mond.
Lucky Luke kan echter niets beginnen, want niemand durft tegen Billy
te getuigen. De winkelier die door Billy is bestolen valt flauw van angst,
de rechter spreekt hem vrij, en de sheriff die hem moet opsluiten
behandelt hem alsof hij in een hotel is. Lucky Luke zal dus een plan
moeten bedenken.
Lucky Luke doet nu alsof hij ook een misdadiger is: hij "berooft" de bank
(later geeft hij alles terug), intimideert de gasten in de saloon (maar
betaalt later de kapotgeschoten glazen en spiegel), en de mensen doen
alsof ze doodsbang zijn. Billy trapt erin en wordt stikjaloers. Hij daagt
Lucky Luke uit voor een duel.
Op weg naar het duel "moedigen" de mensen hem aan: "je kan het Billy",
"voor de goede zaak Billy". Dit is een nog grotere vernedering: hij wil de
grootste desperado van het Westen zijn en wordt nu als een held gezien!
Woedend werpt hij zich op de grond, waar hij huilt en schreeuwt dat hij
een desperado is.
Lucky Luke komt tevoorschijn. Maar voor hij Billy arresteert doet hij
wat hij al het hele album van plan was. Billy krijgt wat hij verdient... een
pak voor de broek!
Jullie zullen merken dat de schrijver van onze Billy de Kid zich ook heft
laten inspireren door Lucky Luke!
WOORDJES
De sheriff:
Vandaag de dag is de sheriff de baas van de politie. Hij is een belangrijk
man en iedereen kijkt naar hem op. Hij heeft vele hulpsheriffs onder
hem.
Vroeger, in de tijd van het Wilde Westen was hij een soort baas van het
dorp of het stadje waarin je woonde. Hij was de baas van alles: de baas
van de gevangenis, van de politie, van het gerecht…
De Kid:
Billy wordt the Kid genoemd omdat hij zo jong was toen hij aan zijn
criminele leven begon. De Kid is dus een bijnaam: ‘het kind’.
Waarschijnlijk noemde men hem ook zo omdat hij er nogal jong uitzag.
De saloon:
Dat is het café van het dorp, of de stad. Daar werd veel gedronken. De
cowboys waren niet altijd het meest beschaafde volkje en er werd al
eens serieus te veel gedronken, en gevochten nadien. Saloons zijn
meestal nogal duistere, bruine kroegen.
Het cachot:
Een ander word voor de gevangenis. In het Wilde Westen had elke
sheriff zijn eigen kleine gevangenis, met een klein kantoortje naast.
Het duel:
Een duel is een krachtmeting tussen twee personen. Men wandelt
langzaam elk een richting uit… men draait zich om, en men schiet om
het eerst.
Coyote:
Een coyote of prairiewolf is een roofdier uit de familie der hondachtigen.
Hij is een nauwe verwant van de wolf. Hij komt voor in een gebied dat
zich uitstrekt van Alaska tot Midden-Amerika.
B.
Billy de Kid hier en nu
Dat het thema van het nieuwe samengestelde gezin een hedendaags
thema is, behoeft nauwelijks nog uitleg.Wat gebeurt er met een kind
wanneer de alleenstaande moeder een nieuwe vriend heeft? Denkt hij
met haar te trouwen en zo een nieuwe papa te worden? Want dat is
onmogelijk in de ogen van het kind. De strijd tussen het kind en
de nieuwkomer om de liefde van de moeder is er een waarbij de nieuwe
vader nooit écht wint.
Als het niet lekker loopt in een samengesteld gezin, kan dat tal van
oorzaken hebben. Eén van de belangrijkste problemen is dat de
(nieuwe) ouders zich onvoldoende realiseren dat het bereiken van een
nieuw evenwicht gewoon heel veel tijd kan kosten.
Soms krijgt de stiefvader een dubbele boodschap van de moeder, wat
het extra moeilijk kan maken. Aan de ene kant wil zij dat haar kinderen
ook naar hem luisteren, terwijl ze aan de andere kant geen bemoeial wil.
Ze kan het immer best alleen af en ze wil niet dat er iemand tussen haar
en haar kinderen komt. In zo'n geval weet de stiefvader dan niet goed
waar hij aan toe is, wat er van hem verwacht wordt. Vooral oudere
kinderen zijn van streek als een stiefvader een gezagsrol ten opzichte
van hen aanneemt. Zij voelen het verlies van de autonomie die zij in het
eenoudergezin hadden verworven.
!Stiefvaders kunnen soms menen dat zij eens grondig orde op zaken
moeten stellen, omdat er lange tijd een man ontbroken heeft in het huis
(als er sprake was van een periode van eenoudergezin). Een man kan
zich dan al gauw een soort reddersrol aanmeten, wat veel spanningen
kan opleveren.
!Stel: de stiefvader benadert de stiefkinderen positief, hij toont begrip
voor hun problemen, en hij is niet overdreven streng in de opvoeding.
Kortom: hij heeft het gevoel dat hij het best goed doet. En toch vinden de
kinderen hem een klootzak. Hoe kan dat nu? Antwoord: dat vinden ze
helemaal niet, ze zeggen het alleen maar (en ze bedoelen iets anders).
Meestal worstelen deze kinderen met veel verdriet en woede over het
verlies van hun biologische vader, of die nu overleden of gescheiden is.
En in veel gevallen richt de woede zich dan op hun stiefvader. Dit staat
bekend als het zondebok-principe. Het kind voelt zich akelig, en daar
moet een schuldige voor gevonden worden. De eigen vader kan dat niet
zijn, hetzij omdat die er domweg niet meer is (want overleden), hetzij
omdat het kind hem graag terug zou zien als echte vader. Zo iemand
kun je het natuurlijk niet al te moeilijk maken, want dan komt-ie zeker
niet meer terug. Dus wordt het de stiefvader die de klappen moet
opvangen.
Als een stiefvader gaat concurreren met de biologische vader,
bijvoorbeeld door óók te gaan voetballen of te gaan dansen maar dan net
ietsje beter, bestaat het risico dat de kinderen worden aangemoedigd
om beide vaders met elkaar te gaan vergelijken. Veel kinderen zullen
dan kiezen voor hun biologische vader, met teksten als: "Waarom
zouden we het op jouw manier doen, je bent onze vader niet."
Veel stiefvaders voelen zich buitengesloten. Ze voelen zich soms het
vijfde wiel aan de wagen en de moeder kiest altijd partij voor haar
kinderen.
Vooral stiefvaders zonder eigen kinderen kunnen zich eenzaam voelen.
De moeder heeft een geschiedenis met haar kinderen, maar de
stiefvader niet. Die heeft tijd nodig om zelf een geschiedenis met zijn
stiefkinderen op te bouwen.
VRAAGJES , KLASGESPREK NAAR AANLEIDING VAN DE
VOORSTELLING
1. In een western verhaal heb je heel duidelijk ‘de goede’ en ‘de
stoute’: is dat in Billy de Kid ook zo?
2. Wie is de echte held (heldin) van het verhaal? Of zijn er geen
helden in dit verhaal?
3. Mag de sheriff baas spelen over Billy? Hij is de sheriff? En hij is
de nieuwe papa van Billy.
4. Waarom neemt de mama van Billy zo snel een nieuwe man? Zag
ze haar eerste man niet graag?
5. Waarom liegt Billy over zijn papa tegen Lucy? (dat hij omkwam in
een brand?)
6. Geloven jullie dat Billy Lucy echt pijn zou doen?
7. Waarom is de sheriff zo tegen kinderen? Waarom haat hij
kinderen?
8. Is Lucy op het eind van het verhaal anders geworden dan in het
begin? Is ze een beetje ‘vrouw’ geworden?
9. Komt het nu allemaal terug goed tussen Billy en zijn mama?
10.Als je zelf een personage uit Billy de Kid mag zijn, wie zou je
willen zijn? En waarom?
11. Wie heeft al ooit een western op TV gezien?
12. Spelen jullie ook nog soms cowboy en indiaan?
13. Was de muziek spannend?
14. Hielden jullie van het decor?
Barre Weldaad vzw
www.barreweldaad.be
[email protected]
artistieke leiding: Barbara Vandendriessche
zakelijke leiding: Ludo Van Craen
Billy de Kid, première 12 oktober 2014, BRONKS, Brussel
www.huubcolla.be
Tekst: Herman van de Wijdeven
Spel: Astrid Ogiers, Thomas Van Caeneghem, Sophie Derijcke en
Herman van de Wijdeven
Regie en scenografie: Barbara Vandendriessche
Muziek: Jan De Smet
Kostuums: Chris Snik
licht: Ludo Van Craen
met dank aan de Vlaamse Gemeenschap, GC De Kriekelaar
en Bronks

Download Report