Kennismaking met Latijn 1 Schrijf bij elke foto de passende naam Griekse tempel – triomfzuil - Gaius Iulius Caesar - gladiator Circus Maximus – aquaduct – thermen – Romulus en Remus Colosseum – toga - triomfboog - amfoor Gaius Iulius Caesar triomfboog Griekse tempel Sint-Andreasinstituut Oostende Romulus en Remus aquaduct Colosseum 1 triomfboog thermen gladiator amfoor Circus Maximus Sint-Andreasinstituut Oostende toga 2 2 Uitspraak Latijn v =w ave - servus c =k secretum - campus i = ie of j Romani - iocus u = oe Lucius - dominus ae = ai Caesar - Belgae q = kw aqua - quattuor oe = oi Oedipus - poena au = aw Claudia - causa g = franse g gladiator - Galli 3 Veel woorden in het Nederlands, Frans en Engels zijn afgeleid van het Latijn. Welke woorden komen in je op als je deze Latijnse woorden leest? amicus vriend Fr. ami aqua water Ndl. aquarium - aquaduct ars kunst Ndl. artiest – artistiek - artificieel centum honderd Fr. cent deus god Fr. dieu difficilis moeilijk Fr. difficile Eng. difficult(y) ego ik Ndl. egoïsme fabula verhaal Ndl. fabel hospes gast Ndl. hospitaal medicus geneesheer Ndl. medicijn – medicatie - medicament manus hand Fr. main mobilis beweeglijk Ndl. meubel populus volk Fr. peuple Eng. people praemium beloning Ndl.premie signum teken Ndl. signaal - signalement venire komen Fr. venir Sint-Andreasinstituut Oostende 3 4 Wat weet je al over de Romeinen? o Wie werd de eerste koning van Rome in 753 v.Chr.? Romulus of Remus? o Op bevel van welke Romeinse keizer werd de volkstelling gehouden in de periode van de geboorte van Christus? Heette die keizer Augustus, Claudius of Nero? o Welke Romeinse veldheer veroverde in 58 v.Chr. onze streken? Pompeius Magnus of Gaius Iulius Caesar o De Romeinen kenden al thermen. Wat is de naam voor de ruimte waar men een warm bad nam? Frigidarium, tepidarium, caldarium o Nero was een Romeins keizer uit de eerste eeuw na Chr. Waardoor is hij bekend gebleven? 1. Tijdens zijn regeerperiode bereikte het Romeinse Rijk zijn grootste omvang. 2. Hij werd ervan beschuldigd de stad Rome in brand te hebben gestoken om plaats te maken voor een groot paleis. 3. Hij was de eerste Romeinse keizer die zijn baard liet staan en daarmee een Griekse mode volgde. 5 Geef de betekenis van de volgende Nederlandse uitdrukking ‘Ik ben aan het eind van mijn Latijn’ 1 Ik begrijp niets van wat je zegt. 2 Ik heb nog heel veel werk te doen 3 Ik weet niet meer wat te doen of te zeggen Sint-Andreasinstituut Oostende 4 6 Vertaal de volgende Latijnse uitdrukkingen. o Carpe diem (carpere = genieten van; carpe = bevelvorm; dies = dag) Geniet van je dag/ Pluk de dag o Mens sana in corpore sano (mens = geest; sanus = gezond; corpus = lichaam) Een gezonde geest in een gezond lichaam o Panem et circenses (panis = brood; circenses = spelen) Brood en spelen o Errare humanum est (errare = zich vergissen; humanus = menselijk) Zich vergissen is menselijk o Quo vadis? Waar ga je naar toe? o Tempus fugit (fugere = vluchten) De tijd vliegt o Res, non verba (res = daden; verbum = woord – verba = woorden) Geen woorden, maar daden Sint-Andreasinstituut Oostende 5 7 Wat leren we uit de Grieks-Romeinse geschiedenis en mythologie? 7.1 Achilles was een Griekse held die sneuvelde in de strijd tegen de Trojanen, toen hij dodelijk getroffen werd in zijn hiel. Wat betekent de uitdrukking ‘je wordt getroffen in je achilleshiel’? Je wordt geraakt in een zwak punt van je persoonlijkheid 7.2 ‘Pandora’ was de naam van de eerste vrouw in de Griekse mythologie, die net zoals Eva in het Oud Testament ongehoorzaam was. Gedreven door haar nieuwsgierigheid opende zij de zogenaamde doos van Pandora’. Weet je waardoor de mensen dan getroffen werden? Uit die doos ontsnapte al het kwaad van de wereld, alleen de hoop bleef achter. Pa ndora gezien door de schilder Waterhouse (1849-1917) Sint-Andreasinstituut Oostende 6 7.3 De Romeinen noemden de dagen naar de planeten waarvan men in die tijd dacht dat ze rond de aarde cirkelden namelijk ‘Sol, Luna, Mars, Mercurius, Iupiter (Iovis), Venus, Saturnus’ Vijf van de zeven dagen van de week in het Frans zijn daarvan afgeleid * Schrijf naast de vertaling de Franse naam van die dag. - Solis dies = de dag van de zon Dimanche - Lunae dies = de dag van de maan Lundi - Martis dies = de dag van Mars Mardi - Mercurii dies = de dag van Mercurius Mercredi - Jovis dies = de dag van Jupiter Jeudi - Veneris dies = de dag van Venus Vendredi - Saturni dies = de dag van Saturnus Samedi 8.4 Welke Franse benamingen hebben dus niet te maken met één van die planeten? Dimanche en samedi 7.5 Vier van deze ‘planeetnamen’ worden bovendien gebruikt voor Romeinse goden. * Ken je hun functie al? Wie van deze vier was de oppergod? Mars: oorlog Sint-Andreasinstituut Oostende Mercurius: bode Venus: liefde 7 Iupiter: oppergod, god van de hemel 7.6 De namen van vier maanden (september, oktober, november, december) zijn gebaseerd op Latijnse telwoorden. * Wat is de betekenis van de vier volgende getallen? * Denk aan de Franse telwoorden. septem = 7 octo = 8 novem = 9 decem = 10 * De hoeveelste maand was dus oktober bij de Romeinen? De achtste maand * Wanneer begon dus het Romeinse jaar? In een andere maand dan bij ons! Met de maand maart 9 Romeinse cijfers I = 1; V = 5; X = 10; L = 50; C = 100; D = 500; M = 1000. Welke getallen zijn hier genoteerd? LXI = 61 CCXIII = 213 Sint-Andreasinstituut Oostende MDCC = 1700 CD = 400 8 9 Een proevertje Grieks: minder vreemd dan je denkt! Het Griekse alfa-bet Α α alfa Ν ν nu Β β bèta Ξ ξ ksi Γ γ gamma Ο ο omikron Δ δ delta Π π pi Ε ε epsilon Ρ ρ rho Ζ ζ dzèta Σ σ ς sigma Η η èta Τ τ tau Θ θ thèta Υ υ upsilon Ι ι iota Φ φ phi Κ κ kappa Χ χ khi Λ λ lambda Ψ ψ psi Μ μ mu Ω ω omega Probeer het Griekse woord te lezen aan de hand van de Nederlandse omzetting. Welke Nederlandse woorden leid je er van af? Grieks uitspraak betekenis afleiding ἰατρός iatros arts pediater, geriater βίος bios leven biologie, biografie γράφειν grafein schrijven grafitti, graveren λόγος logos woord logica, dialoog, horloge μέγας megas groot megafoon, megaliet, megabyte μικρός mikros klein microscoop; microbe μόνος monos alleen monoloog, monotoon σκοπεῖν skopein bekijken bioscoop, telescoop φωνή foònè stem ψυχή psuchè ziel Sint-Andreasinstituut Oostende telefoon, microfoon, xylofoon psycholoog, psychiater 9
© Copyright 2024 ExpyDoc
