Lees hier het hele artikel (pdf).

Met een knipoog naar de jaren 40
Het woonhuis van Arjen en Sandra werd
ontworpen door Kropholler.
Wensenlijst
Tuinpaspoort
Omschrijving Pijpenlatuin achter
monumentale woning, met pergola
van veertien gemetselde zuilen, een
klein gazon, twee terrassen, een kas,
een tuinhuis en een waterelement.
Oppervlakte 165 m² (30x5,5 m)
Ontwerp Marion Ruigrok, MQM
Tuinontwerpen (mqm.nl)
22 Tuinieren juni 2014
Aanleg Hoveniersbedrijf Onings
(tuincentrum-onings.nl)
Grondsoort Zavel
Ligging Zuidwesten
Locatie Leidschendam
Eigenaren Sandra Duijndam en
Arjen Gerritsen
*
*
*
*
*
*
*
*
In dezelfde stijl als de woning
Niet ‘opgesloten’ tussen omheiningen
Meerdere zitplekken en een ruim terras
Nutstuin: moes, kruiden en appels
Een werkschuur annex tuinhuis
Laagblijvende boom
Weinig onderhoud
Taxussen voor wintergroen
Sandra en Arjen zijn zulke fans van de karakteristieke bouwstijl van
hun monumentale woning, dat hun tuin daarbij aan moest sluiten.
Aan die wens gaf ontwerpster Marion Ruigrok een originele draai.
tekst Kristel Engelen fotografie Marion Ruigrok
Tuinieren juni 2014 23
Sinds 2009 prijzen Sandra en Arjen zich gelukkig met een
monumentaal pand in hartje Leidschendam. De bijbehorende
pijpenlatuin was doorslaggevend bij de aankoop van het huis. Niet
dat die er aantrekkelijk uitzag, integendeel zelfs, het was een chaos
van overwoekerde struiken en gras. Maar Sandra en Arjen zagen
mogelijkheden.
Eerst verdiepten ze zich in de bouwstijl van hun huis. Sandra: “Onze
wijk is in 1940 ontworpen door Kropholler, een architect wiens stijl
tegen Jugendstil aanleunde. In zijn werk zie je veel invloeden uit de
Amsterdamse School, het werk van architect Berlage. Die
karakteristieke bouwstijl wilden we graag terugzien in de tuin.”
Pergola van veertien zuilen
Op het leefterras staan potten met Zeeuws knoopje, Fuchsia,
Buxus sempervirens, kleefzaad en Sedum.
Sandra en Arjen doken de boeken in en bestudeerden tuinontwerpen
uit die tijd. Vooral een foto van een gemetselde zuilenpergola sprak ze
erg aan. Hiermee stapten ze naar tuinontwerpster Marion Ruigrok.
Marion: “Om inspiratie op te doen, bezocht ik het door Berlage
ontworpen gemeentemuseum van Den Haag. In bijbehorende tuinen
zag ik een pergola van bakstenen zuilen, precies zoals Sandra en Arjen
me hadden laten zien, alleen bestond deze uit een lange, ritmische
reeks. Dit leek me een prachtidee voor deze lange tuin. Tijdens het
schetsen bedacht ik dat het vast niet uitgevoerd zou worden. Het ging
tenslotte om veertien gemetselde zuilen, ofwel: een flinke klus om aan
te leggen en een behoorlijke kostenpost. Als alternatief konden ze
houten staanders gebruiken, maar ik hoopte dat dat niet nodig zou
zijn. Gelukkig bleek dat het geval, want Sandra en Arjen waren
dolenthousiast. Ik mocht het ontwerp precies uitvoeren zoals op papier
stond. Arjen voegde nog kroonstenen van mergel als ‘topping’ toe, om
de link naar Krophollers bouwstijl te leggen.”
Mooier door de jaren
Het tuinhuis bij het achterterras. Ook hier zie je in de tegels
het patroon terug van het Haags gemeentemuseum.
Sandra: “Ik moest in het begin wel wennen toen de zuilen er stonden,
het zag er nog wat ‘steriel’ uit. Maar nu, twee jaar later, is het al
prachtig en het wordt door de jaren alleen nog maar mooier. De rode
bakstenen zijn perfect afgestemd op de kleur van het huis, het vormt
echt een eenheid.” Naast de zuilen komt nog een aantal ideeën uit het
Haagse gemeentemuseum. Marion: “Het grote leefterras staat op een
soort tapijt van rode tegels, omlijst door een fijn zwart randje. Dit
refereert aan de gangen van het museum waar soortgelijke tegeltjes
gebruikt zijn. De hoogteverschillen heb ik overbrugd met een traptrede,
waarvan de rij bakstenen de link legt naar het de pergola.”
1 De muur van de
schuur wordt bedekt
door blauwe druif
Vitis ‘Boskoop
Glory’, die profiteert
hier volop van de zon
en van de warmte.
2 Over een paar jaar,
als de houten liggers
volledig begroeid zijn
met blauweregen
(Wisteria sinensis),
verandert de pergola
in april en mei in een
zoetgeurende tunnel
van lange, paarse
trossen.
3 De zuilen links
– ook de
erfafscheiding met
de buren – worden
onderling met elkaar
verbonden door
taxushaagjes.
4 De verhoogde bak
tussen het voorterras
en de zuilen bestaat
uit een kleine vijver
én een kruidentuin.
Links achterin staat
de hoge valse
christusdoorn
Gleditsia triacanthos
‘Imperial’. De witte
bloemen van
hortensia Hydrangea
paniculata ‘Limelight’
schermen het
achterste terras af.
1
2
3
4
Genoeg privacy
Arjen bouwde de kweekkas zelf. Hij wordt gebruikt voor
het opkweken van tomaten, aubergines, komkommers,
aardbeien en sla. Voor de kas groeit hortensia Hydrangea
macrophylla ‘Tovelit’.
24 Tuinieren juni 2014
Ook over de indeling waren Sandra en Arjen helemaal tevreden.
Sandra: “Marion heeft de ruimte optimaal benut, bijvoorbeeld door de
moestuin op een zonnige plek in het verlengde van de schuur te
plaatsen. Arjen bouwde hier zelf nog een kas omheen zodat hij al vroeg
kan beginnen met het kweken van tomaten en komkommers. Het
tuinhuis helemaal achterin de tuin beslaat de volledige breedte van de
tuin. Zo is er lekker veel ruimte om te klussen. Ik ben heel blij dat we
de hoge bomen en brede ligusterhaag hebben weggehaald die in de
oude tuin dienst deden als afscheiding. Omdat er rechts al een hoge
coniferenhaag staat, maakten ze de tuin nog smaller dan hij al is. Nu
zijn er lage haagjes geplant waar je overheen kunt kijken naar de buren.
Op de terrassen zitten we wel volledig beschut, dus privacy hebben
we nog genoeg. Eigenlijk zit alles in deze tuin. Je kunt er leven, werken,
je rust vinden en heel veel genieten van het groen.” >
‘Een pergola van bakstenen zuilen, een
prachtidee voor deze lange tuin’
Tuinieren juni 2014 25
Mooi én leefbaar
Wil je net als Sandra en Arjen een tuin waar je
heerlijk kunt leven, werken en ontspannen?
2
3
7
8
4
9
6
1
10
5
11
12
Weinig snoeien en wieden
Plattegrond
Om het onderhoud in de gemixte borders te
beperken, gebruikte Marion veel siergrassen en
bodembedekkers. De pluimen van struisriet
Calamagrostis x acutiflora ‘Karl Foerster’, zegge
Carex oshimensis ‘Evergold’, prachtriet
Miscanthus sinensis ‘Ferner Osten’ en grote
veldbies (Luzula sylvatica) dragen vanaf de zomer
bloeiaren die ook voor een mooi winterbeeld
zorgen. De niet-wintergroene soorten worden
slechts één keer per jaar in het vroege voorjaar
teruggesnoeid. De kale grond in de borders
beplantte Marion met bodembedekkers zoals
mansoor (Asarum europaeum) en goudaardbei
(Waldsteinia ternata), waardoor er nauwelijks
gewied hoeft te worden.
  1 Leefterras van grijze
betontegels met tapijt van rode
en zwarte betontegels
  2 Schuur
  3 Muurkas
  4 Verhoogde border en
waterelement
  5 Gemixte borders
  6 Gazon
  7 Tuinpad (rode betonklinkers)
met overkoepelende
gemetselde zuilen
  8 Valse christusdoorn Gleditsia
triacanthos ‘Imperial’
  9 Terras van grijze betontegels
met tapijt van rode en zwarte
betontegels
10 Tuinhuis met achteruitgang.
11 Steegje naar tuinpoort, deels
overkapt voor fietsen
12 Oude coniferenhaag
fotografie Gap Photos
Zelf maken of kopen?
Als je een specifiek stuk grond op het oog hebt
voor een kas, ben je vaak net als Arjen
noodgedwongen om hem op maat te (laten)
maken. Dit scheelt in kosten maar vergt wel veel
tijd. Arjen gebruikte voor zijn kleine kas van
315x154x220 cm (lxbxh) tweedehands kasglas
dat hij bij tuinders ophaalde. Houd hiervoor sites
zoals Marktplaats en Ebay in de gaten. Ben je
minder afhankelijk van maten, dan kun je een
kant-en-klaar exemplaar kopen. Zoals deze
Supreme Wall Garden met fundering,
193x71x195 cm (lxbxh), € 969, royalwellshop.nl
26 Tuinieren juni 2014
Hemelsleutel Sedum
telephium ‘Matrona’ is een
onderhoudsvriendelijke plant
die mooi combineert met rood
metselwerk.
z h / l 25-50 cm / b 8-9 /
vaste plant / e Donkerbladige
Sedum-soort met rode stelen
en grote, roze bloem­schermen.
Zegge Carex oshimensis
‘Evergold’
z h / l 15-25 cm / b 5-6 /
vaste plant / e Siergrassoort
met witte tot lichtgele strepen
in het midden van het blad die
oplichten bij schaduw of
schemer. •