Leden onder de loep door Adrie Janne “Vrienden van natuur en buur” Het julinummer van “Koppel” is in de maak en ik ga weer in gesprek met een van onze leden. Deze keer ga ik op bezoek bij Harry Frantzen aan de Buitengracht in Steenwijk. Het is al weer zes jaar geleden, dat hij, samen met zijn vrouw Dieke, vanuit Culemborg hier neerstreek. Reden hiervoor was zijn aanstelling als directeur van Hogeschool “Windesheim” in Zwolle. Voorgeschiedenis Harry en Dieke leren elkaar kennen in Nijmegen tijdens hun studententijd. Daar wonen ze dan ook de eerste jaren van hun huwelijk, samen met hun driekinderen. In het jaar 2000 start er een ecologisch huizenproject in Culemborg . Enthousiast melden ze zich aan met nog vijf andere gezinnen. Harry: “ Je moet het zien als een grote landbouwkas, die in zessen gedeeld wordt. Driekwart van het jaar leef je dan met name in het buitengebied en alleen in de maanden januari en februari maak je gebruik van het “ kernhuis”. De woningen worden zo veel mogelijk opgetrokken uit natuurlijke materialen, zoals botenhout, kalkstandsteen, leem stuuk en terracotta vloeren. De tuin is ook voor gezamenlijk gebruik. Ieder kan daar zijn hart ophalen, door het planten van fruitbomen, of het kweken van een kruidenberg of een gezellige plek creëren met een bankje om elkaar te ontmoeten”. Ja, en dan, als het heerlijk toeven is in de energiezuinige kaswoning, gaat de alarmbel rinkelen en komt er een uitnodiging voor een andere werkplek! Toch hebben ze besloten ervoor te gaan. Een nieuwe uitdaging en nieuwe kansen voor hen beiden. Het wordt Steenwijk. Tien minuten lopen vanuit huis naar het station. Ideaal. Vriendelijke mensen, die elkaar groeten en elkaar leren kennen. Een fijne buurt om in te wonen, compleet met een jaarlijkse barbecue en de gebruikelijke Nieuwjaarsborrel. Nee, ze willen niet meer terug. Over Dieke: Trots is hij op haar, want ze is nog maar Koppel juli 2014 blad 37 net aangesteld als wethouder van de gemeente Steenwijkerland! De buurt gaf haar veel stemmen. Ze is dan ook super sociaal. Werken Over de Hogeschool en zijn taakveld vertelt hij het volgende: “ De school heeft ongeveer 21.000 studenten. Er is scholing voor onderwijs, techniek, economie en gezondheid en welzijn. Elke sector heeft een verantwoordelijke directeur en ik ben dat voor onderwijs”. Er is werk aan de winkel en hij is zich ervan bewust, dat gezondheid een must is om deze taak tot een goed einde te brengen. Hij is nog maar net terug van een reis van 18 dagen naar Azië om zich voor te laten lichten. Daar in Singapore zijn ze koploper in plannen van aanpak. Het gaat om educatieprogrammaʼs, en stageplekken voor studenten en o.a. serieus games(simulaties). De natuur We komen terug bij onze natuurvereniging. Belangrijke vraag is: hoe maak je mensen enthousiast? Harry: “ We moeten mensen tegemoet komen. Ze aanspreken en vertellen, wat we allemaal voor moois te bieden hebben. Alleen foldertjes in een bak stoppen langs de weg , is niet voldoende. We moeten onze gasten actief ontvangen. Daar ligt een taak voor de bezoekerscentra. Als je in Australië bent, in Melbourne bijvoorbeeld, dan tref je daar studenten aan, die je wegwijs maken naar “De twaalf apostelen”, een rotsformatie. Je krijgt verrekijkers mee, die je later weer terug kunt brengen. Er is veel mogelijk en in elke plaats is een Visitorcenter”. Het IVN, educatie en duurzaamheid, het zijn belangrijke begrippen voor de samenleving, vindt hij. Kinderen voorlichten, het mooie van de natuur bijbrengen, het is van onschatbare waarde. Hij heef er zich tijdens zijn vorige werkplek voor ingezet. Momenteel laten hij en Dieke zich door middel van “Koppel” informeren en gebruiken ze de tijd, die rest, voor een wandeling in hun omgeving, om op te laden. Hij roemt de omgeving vanwege de vele natuurgebieden, de diversiteit ervan: het water, de bossen en de heide, waar je zo heerlijk tot rust kunt komen en ontspannen. Herinnert zich een uilentocht met SBB naar de Woldberg. Of even heel dicht bij huis: een rommelig plekje, waar een egel huist en natuurvrienden, die aan de bel trekken: “Opletten hoor, nu krijgen de reeën hun kalfjes!” Genoeg gepraat. Deze uitgave van “Koppel” wordt al extra dik. Dank je wel Harry! Cadoelerveld toplocatie voor Icarusblauwtje door Wim Temmink blad 38 Koppel juli 2014 Het Cadoelerveld, een 2,5 hectare groot particulier natuurterrein bij Vollenhove, was altijd al een goed vlieggebied voor het Icarusblauwtje. In de periode 2005 t/m 2012 werd gemiddeld 2,4% van alle landelijk getelde Icarusblauwtjes genoteerd op de vlinderroute van het Cadoelerveld. Volgens het jaarverslag 2013 van De Vlinderstichting zijn er dat jaar landelijk 19.713 Icarusblauwtjes geteld op 317 routes, gemiddeld per route 62 exemplaren. De route op het Cadoelerveld scoorde maar liefst 1.250 exemplaren. In percentage: 6,34% van alle landelijk getelde exemplaren! De meeste Icarusblauwtjes op het Cadoelerveld werden geteld in de maand augustus, met een top in week 32. In die week werden 302 exemplaren geteld. En dat op een terrein van ʻslechtsʼ 2,5 hectare, bestaande vooral uit vochtig en droog schraalland. Op het Cadoelerveld komt veel klaver voor, vooral Moerasrolklaver waar de rups van de vlinder op leeft. Opvallend waren ook de slaapplaatsen van het Icarusblauwtje met soms wel meer dan 100 exemplaren bijeen. De vlinders zaten vooral bovenin Biezenkoppen en Smalle weegbree. Volgens hetzelfde jaarverslag vertoont de trend voor het Icarusblauwtje sinds 2004 een matige afname. Gelukkig niet dus voor het Cadoelerveld. Vlinders die op het Cadoelerveld in vergelijking met de landelijke cijfers eveneens goed scoren, zijn: Dagpauwoog, Atalanta, Klein geaderd witje en Oranjetipje. Minder dan landelijk presteren op het Cadoelerveld met name: Zwartsprietdikkopje, Boomblauwtje, Gehakkelde aurelia en Landkaartje. www.cadoelerveld.nl Koppel juli 2014 blad 39 Wandeltip door Theo van de Graaf Blesdijkerheide - 3,5 of 5,5 km Startpunt: Neem op de A32 afslag 7, Steenwijk Noord. Aan het einde van de afrit richting Steenwijk. Neem op de rotonde de eerste afslag, richting Oldemarkt. Na Witte Paarden met de bocht mee naar links. Bij hectometerpaal 9,4 rechtsaf, de Boslaan. Nu 2,5 km, met bochten, rechtdoor. Na de tweede kruising (met de Eikenlaan) is er na 600 m aan de rechterkant een kleine parkeerplaats met een informatiebord. Routebeschrijving korte en lange route: a. Ga langs het informatiebord het gebied in en blijf rechtdoor lopen. Langs dit pad groeien veel dagkoekoeksbloem (1) en salomonszegel (2). Na 700 m op een kruising bij een paaltje met een witblauwe pijl (WaterReijkpad) gaan we linksaf. Voor we linksaf gaan, kunnen we even naar rechts lopen, naar een bank. Van hieraf hebben we uitzicht over een restant heide (3). Na 300 m maakt het pad een scherpe bocht naar rechts. Op een kruising rechtdoor. We passeren rechts van ons een open plek in het bos met een uitgegraven poel. Op 50 m na de poel op een kruising bij een paaltje met pijltjes rechtsaf. b. Nadat we een huis gepasseerd zijn gaan we 100 m verderop bij het bordje "Eigen weg" rechtsaf (4). Langs dit pad groeit salomonszegel en verderop zowel links als rechts dalkruid (bloeitijd: mei-juni). Aan het einde maakt het pad een slinger en gaat over een dam. Direct na de dam linksaf. Langs het pad groeit veel gewone ereprijs (bloeitijd: april-juni). Blijf het pad langs de sloot zo lang mogelijk volgen. Aan het einde draaien we op 10m voor prikkeldraad rechtsaf het bos in. Aan beide kanten van het pad groeit framboos . Aan het einde komen we uit op een T-splitsing. Wie de korte route loopt gaat rechtsaf (lees verder bij c). Wie de lange route wil lopen gaat linksaf, een ruiterpad (lees verder bij d). blad 40 Koppel juli 2014 c. Na 75 m linksaf. Aan het einde linksaf en terug naar de parkeerplaats. d. Na 350 m op de verharde weg rechtsaf. Bij een wegkruising rechtdoor. Op 30 m na het begin van een sparrenbos rechtsaf, een smal bospaadje. De eerste tientallen meters kunnen flink modderig zijn, maar dit houdt al snel op. Op een T-splitsing bij een paaltje met pijltjes rechts aanhouden. Bij een onduidelijke Y-splitsing rechtdoor lopen. Al snel komen we bij een volgende Y-splitsing. Hier lopen beide paden omhoog. Wij nemen de rechtse. We komen uit bij een kleine stuw. Op de kale grond rechts groeit kleine zonnedauw (bloeitijd: juli-augustus). Voor de stuw linksaf, een breed pad (5). e. Na 100 m bij de bosrand rechtsaf. We passeren een bank met uitzicht op een heideveldje (6). Na de bank draait het pad het bos in. Op 100 m na de bank rechtsaf. Op de verharde weg linksaf en naar de parkeerplaats. ------------------------------------------------------------------------------------------1. De dagkoekoeksbloem bloeit vanaf april tot in de herfst met rozerode bloemen. De plant is tweehuizig. Dit betekent dat er mannelijke planten zijn met uitsluitend bloemen met meeldraden en vrouwelijke planten waarvan de bloemen alleen stampers bevatten. In de herfst zijn de uitgebloeide vrouwelijke planten nog gemakkelijk te herkennen door de opvallende honingkleurige zaaddozen die de vorm hebben van een urntje. Als de planten door aanraking of door de wind bewogen worden kunnen de zaden uit het urntje worden gelanceerd en verspreid. De dagkoekoeksbloem is een halfschaduwplant die graag op vochtige grond groeit. Je vindt hem hier dan ook vooral langs de bosrand waar aan beide voorwaarden wordt voldaan. In de doosvruchten (de urntjes) huizen vaak insectenlarven van diverse soorten insecten. In de bladoksels vinden we dikwijls schuim, waarin de larve van de schuimcicade leeft. 2. Gewone of veelbloemige salomonszegel komt hier veel voor op houtwallen en Koppel juli 2014 blad 41 in bosranden. Deze plant groeit door middel van wortelstokken die zich op een diepte van ongeveer 15 cm bevinden. De wortelstokken bestaan uit leden waarbij er elk jaar een nieuw lid aangroeit. Aan het uiteinde van elk lid ontspringt een bloeistengel die wel meer dan een halve meter hoog kan worden. Langs de voorover buigende stengel groeien twee rijen bladeren, één rij naar links en één naar rechts. Aan de onderzijde van de stengel hangt een rij bloemtrossen met in elke tros twee tot vijf roomkleurige bloemen. Uit de bloemen ontstaan bessen die eerst groen zijn maar later blauw worden. (bloeitijd: mei-juni) 3. Bij de naam Blesdijkerheide verwacht je een open vlakte met veel heide. Helaas is daarvan niet veel meer over. Ooit was de Blesdijkerheide een groot heidegebied dat zich uitstrekte van De Blesse tot aan Paaslo. De boeren uit Steenwijkerwold lieten hier hun schapen grazen onder de hoede van een herder. Een naam als de Schapendrift bij Basse herinnert nog aan de tijd dat de schapen naar dit gebied werden gedreven. Dat is ver verleden tijd. Na het stichten van de kolonie Willemsoord werden grote delen van de zogenaamde woeste grond ontgonnen en veranderd in landbouwgebied. Een kleine rest werd ongemoeid gelaten of ingeplant met naaldbomen voor de houtproductie. Het gebied wordt in twee delen gesplitst door de Friese Veldweg, de weg waaraan zich de parkeerplaats bevindt. Vanaf de bank bij de kruising van bospaden hebben we uitzicht op het laatste restantje open heide aan de oostelijke zijde van het gebied. De vergrassing is hier zo ver voortgeschreden dat we dicht bij de bank geen heidestruiken meer zien. Iets verderop zien we ze nog wel. Door maaien en afvoeren van het maaisel probeert men de bodem nog zoveel mogelijk te verarmen, misschien in de hoop dat de heideplanten terugkeren. Zittend op de bank zien we rondom voornamelijk aangeplant bos. Op de topografische kaart van 1934 kunnen we zien dat de situatie toen geheel anders was met voornamelijk open heide en maar een enkel klein stukje bos. Verderop zullen we bij de lange route aan de andere kant van de Friese Veldweg nog over een wat groter stuk heide komen. Dit laatste gebiedje is veel natter en daarom botanisch interessanter. Zie verder bij de nummers 5 en 6. blad 42 4. In de bossen van de Blesdijkerheide komt in de herfst de honingzwam algemeen voor. Hij groeit in dichte bundels op boomstronken en dode stammen, maar ook wel op Koppel juli 2014 nog levende bomen die daardoor ten dode zijn opgeschreven. Het zijn forse honingbruine paddenstoelen waarvan de hoed een doorsnede heeft van 4 tot 15 cm en bedekt is met donkerbruine schubben, vooral in het midden van de hoed. De schimmel verspreidt zich behalve door sporen ook door lange zwarte draden die op veters lijken en die aangetroffen kunnen worden onder de schors van geïnfecteerde bomen, op de wortels en in de bodem. Ze kunnen een flinke afstand overbruggen en andere bomen infecteren. 5. Langs dit pad zijn leuke waarnemingen te doen. In mei en juni staat het heidekartelblad er in bloei. Je vindt het op natte plekken direct langs het pad. De plant blijft veel lager dan moeraskartelblad en is hiervan bovendien te onderscheiden doordat de bloemkroon stijl rechtop staat. Bij moeraskartelblad blijft de bloemkroon vrijwel horizontaal. Het wordt begeleidt door de gele bloemen van tormentil. Van mei tot juli kun je er het klein vogelpootje vinden dat ongeveer op het pad groeit. Aan deze plant is alles zeer klein. Je zult er voor op de knieën moeten. De onopvallende witachtige vlinderbloemen zijn hooguit een halve centimeter groot. De peultjes die daaruit ontstaan zijn enigszins gekromd en staan vaak met zijn drieën bij elkaar. Het geheel maakt de indruk van een vogelpootje. In augustus bloeit hier de klokjesgentiaan. De foto van het icarusblauwtje is langs dit pad gemaakt. 6. Vanaf de bank hebben we uitzicht op een heideveld. Tot voor kort groeide hier de beenbreek. Helaas kon ik het in 2013 niet meer vinden. Op de natte plekken groeit nog wel volop kleine zonnedauw, een vleesetend plantje met langwerpige bladuiteinden. De bladeren zijn bedekt met haren die aan de top een “dauwdruppel” bevatten. Dit is geen echte dauw, maar een kleverige stof waaraan insecten blijven vastzitten. Het blad krult zich om het gevangen insect heen, waarna het verteert wordt en door de plant wordt opgenomen. Dit dient als extra voeding om te kunnen overleven op voedselarme grond. Koppel juli 2014 blad 43 Rook in de Ribben.* door Sietske Snoeijer (Verslagje Uitwisseling met IVN Veenendaal op 12 april 2014) Zaterdagochtend, op de fiets in de mist op weg naar Kalenberg, waar IVN Noord West Overijssel vandaag gasten uit Veenendaal zal ontvangen. Na een half uur worden de mistflarden vervangen door rookflarden. Langs de weg zijn rietsnijders al druk aan het werk en stoken het rietafval meteen op: rook in de Ribben. Wat een perfect scenario om onze gasten kennis te laten maken met de geur van de Weerribben! Het nieuwe Dorpshuis in Kalenberg is een prachtig gebouw geworden met heerlijke bankjes voor de deur, waar we, inmiddels in het zonnetje, wachten op de verlate bus. De chauffeur heeft het geweten: in deze regio wordt gewerkt aan ʻDroge voeten en Nieuwe Natuurʼ met als gevolg dat veel wegen en weggetjes op de schop liggen of al zijn verdwenen. Na een run op de toiletten en de koffie kunnen we beginnen aan het programma. Loek opent met een goed doortimmerde, interessante presentatie over (het ontstaan van) de Weerribben en tijdens de lunch wordt een filmpje gedraaid over het werken in een eendenkooi En dan gaan we eindelijk ʻde weiʼ in, lekker naar buiten, want dat is wat IVN-ers bindt. De ene helft gaat wandelend naar de Kloosterkooi, de andere helft gaat, verdeeld over twee groepen, op de fiets de omgeving verkennen. In de kooi krijgen we uitleg van Wessel met zijn kooikerhondjes en van Tjallien. Na ruim een uur weten we hoe het werkt ʻachter de schermenʼ, we zijn onder de indruk van het vele werk dat vrijwilligers doen om zoʼn kooi in orde te krijgen en te houden! blad 44 Koppel juli 2014 In deze oase van rust is het genieten van de vele vogels en we boffen dat we het Oranjetipje zien. Bovendien heeft Tjallien ons uitgelegd dat er heel veel groente rechtstreeks uit de natuur te eten valt en weten we inmiddels hoe je kunt fluiten op een paardebloemsteel. Daarna wordt van activiteit gewisseld en fietsen we verder, met Bertus of met Jaap. Zij laten ons o.a. de Weren en Ribben zien vanachter een vogelkijkscherm. We krijgen uitleg over de werkzaamheden in het kader van waterberging met als prettige bijkomstigheid het ontstaan van nieuwe natuur. Waar weer vele bijzondere vogels, zoals de lepelaar, op af komen. Ook beleven we de sensatie van het bewegen van de grond als je op een kragge loopt. We fietsen langs een Tjasker en een Spinnekopmolen en van die leuke kleine vervenershuisjes. En ondertussen werken de rietsnijders stug door en krijgen we zo een indruk van hun zware werk. Maar vooral zien we hoe mooi het overal is in het Nationaal Park. Terug bij het KGH (Kalenberger Gemeenschaps Huis) wordt de dag afgesloten met dankwoorden en een afscheidsdrankje. Iedereen is enthousiast en we horen diverse keren: we komen zeker nog eens terug om hier wat meer tijd door te brengen. Duidelijk is wel dat zoʼn uitwisseling van IVN-afdelingen in de smaak valt. Misschien is het voor uitbreiding vatbaar? Er is genoeg moois te zien in Nederland en we hebben vele IVN-afdelingen……… *Rook in de Ribben, 1987, Marjan Berk. (Alleen nog 2-e hands verkrijgbaar) Koppel juli 2014 blad 45 blad 46 Koppel juli 2014 Excursieprogramma zomer 2014 Zaterdag 26 juli een wandel ontdektocht door De Weerribben. De boeiende plantenwereld bekijken, het wonder van de verlanding van water ervaren en te luisteren naar de moerasgeluiden zijn enkele aspecten waar u van kunt genieten als u samen met gids, Bertus Otten op pad gaat. Al wandelend vertelt hij over de geschiedenis van het gebied zoals de turfwinning, de overschakeling naar de rietcultuur en hoe de mensen vroeger met dit gebied samen leefden. De wandeling start om 10.30 uur en eindigt om12.30 uur Verzamelplaats: Buitencentrum van Staatsbosbeheer, Hoogeweg 27 te Ossenzijl Aan deze wandeling zijn geen kosten verbonden. Voor extra informatie en opgave: Bertus Otten, telefoon 0561 451744. Zondag 24 augustus gezinswandeling over het laarzenpad bij Kalenberg. Ontdek het Laarzenpad met het hele gezin! Het laarzenpad van 3,5 km loopt door de moerassen en rietvelden bij Kalenberg. Tijdens deze wandeling loop je over het dichtgegroeide water en vertelt de natuurgids van de IVN afdeling Noordwest Overijssel over de planten en dieren die er in het gebied leven. Samen ga je op ontdekkingstocht door het gebied, maar vergeet niet je laarzen aan te doen! De wandeling duurt van 10.30-12.00 uur. De wandeling start bij het informatiecentrum van Nationaal Park Weerribben-Wieden aan het Kalenbergerpad 4, Kalenberg. Aan deze wandeling zijn geen kosten verbonden. Voor extra informatie en opgave: Jacco Schilder, telefoon 06 108137481. Koppel juli 2014 blad 47 Zaterdag 20 september Jubileumdag KNNV en IVN bij Fredeshiem. De Noordwesthoek, sinds 1973 ook KNNV-afdeling, bestaat dit jaar 60 jaar en als KNNV-afdeling in 2013 40 jaar. De IVN-afdeling bestond in 2013 20 jaar. Alles bij elkaar een goede reden om gezamenlijk een jubileumactiviteit te organiseren. Zie voor uitgebreide informatie elders in deze Koppel. Zondag 31 augustus wandeling Rottige Meenthe. Het natuurreservaat Rottige Meenthe behoort evenals ʻgrote broerʼ De Weerribben tot de restanten van het laagveenmoeras dat zich ooit over een groot deel van Nederland uitstrekte. Als gevolg van de vervening is een schitterend gebied ontstaan waar onder andere de otter, de grote vuurvlinder en de roerdomp te vinden zijn. Op deze zondagochtend neemt een IVN natuurgids u mee tijdens een 1,5 uur durende wandeling door de Rottige Meenthe. Zij zal onder andere vertellen over het ontstaan van het gebied, de flora en fauna en de cultuurhistorie. De wandeling is geschikt voor het hele gezin en duurt tot 12.30 uur. De starttijd is om 10.30 uur op de parkeerplaats bij de Oldelamerbrug in Munnekeburen (aan de Grindweg). Aan deze excursie, die onder alle omstandigheden door gaat, zijn geen kosten verbonden. Voor extra informatie en opgave: Sandra Visscher, telefoon 0561 480820 of 06 25246139. Zaterdag 6 september: libellen- en vlinderexcursie naar het Uffelter Binnenveld. Op deze zaterdag in de nazomer verwachten we nog veel libellensoorten en enkele late vlinders te kunnen zien. Bezochten we vorig jaar het biotoop van het blad 48 Koppel juli 2014 Woldlakebos, dit keer gaan we het heidebiotoop met vennen verkennen. Het Uffelter Binnenveld, eigendom van het Drentse Landschap, is een gevarieerd natuurgebied. Het kent beschut gelegen heideveldjes, hooilanden en schilderachtige vennen. Keileem in de bodem zorgt ervoor dat water in de bovenlaag wordt vastgehouden, zodat er meerdere veentjes en vennetjes voorkomen. Sommige van deze vennen zijn pas in 1998 ontstaan, nadat in het gebied cultuurtechnische werken zijn uitgevoerd om verdroging tegen te gaan. Er wordt op de heide zowel door Schotse Hooglanders als door schapen gegraasd, om het terrein zijn open karakter te laten behouden. De combinatie van heide, bosranden en vennen, waarin de ontwikkeling van de libellen plaatsvindt, staat garant voor leuke waarnemingen aan diverse soorten. We vertrekken om 10.45u van de P&R aan de Eesveense zijde van station Steenwijk en om 11.00u bij de ingang van het Uffelter Binnenveld aan de Markegenotenweg te Havelte (bij het informatiebord). De excursie zal tot ongeveer 15.00u duren, dus neem wat eten en drinken mee. Nadere informatie: Ben Prins, telefoon 0521 350300. Zondag 14 september herhaling van de wandeling over het laarzenpad bij Kalenberg, Jacco Schilder Zie de tekst bij de wandeling van 24 augustus Zondag 14 september herhaling van de wandeling in de Rottige Meenthe, Sandra Visser Zie de tekst bij de wandeling van 31 augustus Koppel juli 2014 blad 49 Activiteiten Geologiewerkgroep in 2014: Zaterdag 4 oktober: Een fietsexcursie met als thema ''Geologie en Landschap van Steenwijk''. De lengte van de fietstocht is ongeveer 30 km. Halverwege pauzeren we voor een kop koffie (voor eigen rekening) bij resort De Eese. Tijdens de excursie zal de aardkundige geschiedenis van onze streek aan de orde komen en zal op een aantal plaatsen worden gestopt om resultaten van de ijstijden in de vorm van onder andere een drumlin, zwerfstenen en een pingoruïne te tonen. We vertrekken om 10.00 uur bij de fietsenstalling op de parkeerplaats aan de Eesveense zijde van het NS-station. De excursie wordt geleid door Ernst Kleis en voor inlichtingen over de excursie en/of opgave kunt u terecht bij Zwaan Beijk: [email protected], telefoon 0521-516777. Dinsdag 21 oktober: Op de eerste avond van het nieuwe seizoen is er voor de pauze een huishoudelijk gedeelte (korte vergadering / mededelingen) en worden meegenomen geologische vakantievondsten besproken. Na de pauze zal Zwaan Beijk een presentatie geven van het Natuurreservaat Mols Bjerge in Djursland, een van de mooiste en heuvelachtigste gedeelten van Denemarken. Let op: deze avond valt vanwege de herfstvakantie niet zoals gebruikelijk op de tweede, maar op de derde dinsdag van de maand. Dinsdag 11 november: Harry Huisman zal een algemene lezing geven over de geologie van Noord-Nederland Dinsdag 09 december: Peter Nugter geeft een lezing over de geologie van Noord-Jutland. blad 50 Koppel juli 2014 Avonden in 2015 waarop lezingen gegeven worden: dinsdagen 13 januari, 10 februari, 10 maart en 14 april. Over de sprekers en de onderwerpen waarover gesproken zal worden, leest u in de volgende Koppel. Verder wordt er op zaterdag 25 april een dagexcursie gehouden. Waarheen deze zal gaan, wordt ook later bekendgemaakt. N.B.: Alle avonden van de Geologiewerkgroep worden (tenzij anders vermeld) op de tweede dinsdagavond van de maand gehouden, beginnen om 19:30 uur in Zaal 3 van de Meenthe en eindigen rond 22:00 uur. Data van de lezingen voor het seizoen 2014-2015. Het gaat om de volgende data: 20 oktober 2014 17 november 2014 15 december 2014 19 januari 2015 16 maart 2015 Koppel juli 2014 blad 51 Agenda Zaterdag 26 juli een wandel ontdektocht door De Weerribben 1, 2 en 3 augustus: tuinvlindertelling, georganiseerd door de Vlinderstichting in Wageningen. Nadere informatie: www.vlindermee.nl Zondag 24 augustus gezinswandeling over het laarzenpad bij Kalenberg van 29 naar 30 augustus: Nacht van de vleermuis. Nadere informatie: www.vleermuisnet.nl Zondag 31 augustus wandeling Rottige Meenthe Zaterdag 6 september libellen- en vlinderexcursie naar het Uffelter Binnenveld Woensdag 10 september: theorieavond spinnencursus Zaterdag 13 september: excursie spinnencursus Zondag 14 september herhaling van de wandeling over het laarzenpad bij Kalenberg Zondag 14 september herhaling van de wandeling in de Rottige Meenthe Zaterdag 20 september Jubileumdag KNNV en IVN Zaterdag 20 en zondag 21 september: egelweekend. De zoogdiervereniging roept iedereen op om dit weekend naar egels uit te kijken en waarnemingen door te geven. Hoe gaat het met de egel in ons land? Nadere informatie: Zaterdag 4 oktober: Een fietsexcursie met als thema ''Geologie en Landschap van Steenwijk''. Dinsdag 21 oktober Geologiewerkgroep: een huishoudelijk gedeelte en presentatie van Denemarken. Dinsdag 11 november: Harry Huisman zal een algemene lezing geven over de geologie van Noord-Nederland Dinsdag 09 december: Peter Nugter geeft een lezing over de geologie van NoordJutland. blad 52 Koppel juli 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc