Programma

Bijeenkomst Medisch-historische Club D. de Moulin
Donderdag 13 november 2014, 19.00 uur
Locatie: Studiecentrum Medische Wetenschappen, Geert Grooteplein 21, Nijmegen;
Hippocrateszaal, inschrijving op het studieplein 1e verdieping.
Uit de geschiedenis van de Militaire Geneeskunde
De oorlogsgeschiedenis van de volkeren leidde altijd tot veel doden en gewonden op het slagveld. De
gewonden konden tot in de 19e eeuw slechts worden afgevoerd om buiten het slagveld te worden
verzorgd. Toen tijdens de krimoorlog het Engelse dagblad The Times melding maakte van
mensonterende toestanden onder de zieke en gewonde Britse soldaten, bood de toen 33-jarige
Florence Nightingale haar diensten als verpleegster aan. Zij vertrok aan het hoofd van 38
verpleegsters naar het Turkse front waar ze met geduld, tact en vooral veel organisatievermogen
bereikte dat de verzorging van gewonden in de kazernes aanmerkelijk verbeterde. Om de regering
ervan te overtuigen dat verreweg de meeste soldaten niet stierven als gevolg van
oorlogshandelingen maar door het gebrek aan goede ziekenzorg, ontwikkelde de in wiskunde en
statistiek zeer begaafde Nightingale een diagram om de relevante gegevens overzichtelijk te
presenteren. Ze introduceerde het gebruik van statistieken in de gezondheidszorg en werd het eerste
vrouwelijke lid van de Royal Statistical Society. Na terugkomst in Engeland richtte ze in 1856 een van
de eerste verpleegstersschool op, in het St. Thomashospitaal in Londen. Later werden ook op militair
terrein meer medische toepassingen mogelijk, zoals het uitvoeren van amputaties. Echter, de
wereldoorlogen leidden daarnaast tot belangrijke ontwikkelingen en zelfs doorbraken in de
geneeskunde. Denk alleen maar aan de toepassing van penicilline en de traumachirurgie
Programma
18.30 uur
Ontvangst met koffie, thee en wat lekkers
19.00 uur
Welkom door Karine van ’t Land
19.10 uur
‘De militaire taken van de chirurgijn in de 18e eeuw
Dr. Henk Klasen, chirurg n.p.
19.35 uur
‘De Franse regimentsarts René Folly in WO-I’
Dr. Toine Lamers, voormalig docent celbiologie en histologie aan de Radboud
Universiteit
Lamers schreef in eigen beheer een driedelige uitgave over de belevenissen van Folly
20.00 uur
‘De vermeende vooruitgang in de geneeskunde door de Eerste Wereldoorlog
Dr. Leo van Bergen
Van Bergen is de auteur van: Military Medicine in: Jay Winter (ed). The Cambridge
history of the First World war (Cambridge UP 2014).
Before my helpless sight. Suffering, dying and military medicine on the western front
1914-1918 (Ashgate 2009)
20.25 uur
‘Naar militaire geneeskunde in de 21e eeuw’
Dr. Ed van der Zee, kol-huisarts b.d.
20.50 uur
Discussie onder leiding van de voorzitter
21.10 uur
Informele afsluiting met borrel