17 december 2014 pagina 17

‹
gorcumsecourant.nl
Gorcumse Courant · woensdag 17 december 2014 · 17
ACHTERGROND
Bijzonder pand op de Grote Markt: van
sociëteit voor heren tot eetcafé De Beren
In 1792 kocht De Groote
Sociëteit een oud huis
op de hoek van de Grote
Markt en de Molenstraat.
Na afbraak van het pand
volgde de bouw van een
sociëteitsgebouw met de
voorgevel aan de Grote
Markt. Behalve een
grote zaal, een biljartzaal
en een wijnkelder,
was er woonruimte
voor de kastelein
met zijn gezin. De
gezelligheidsvereniging
voor heren bleef daar 119
jaar. Nu opent eetcafé De
Beren zijn deuren in het
gerenoveerde pand op de
hoek van de Grote Markt
en de Molenstraat. Was
het in 1792 een besloten
sociëteit, nu is er een
eet- en drinkgelegenheid
gevestigd voor iedereen.
Door A.J. Busch
GORINCHEM - De herensocië-
teit, oudste vereniging van
Gorinchem, verliet in 1911
het centraal gelegen hoekpand en ging naar Eind nr.
26. Notaris Anderson kreeg
opdracht het pand op de
hoek van de Grote Markt en
de Molenstraat publiekelijk
te verkopen. De notaris prees
het huis aan als: bijzonder
gunstige ligging en grootte,
zeer geschikt voor Winkelhuis. Inderdaad: de locatie
op een hoek was bijzonder
geschikt voor een winkel.
Voor ƒ 7500 viel het huis toe
aan de bouwkundige J. de
Bie, die er wel brood in zag.
Modemagazijn
Hij benaderde vervolgens
de koopman J.A. Polak om
zijn winkel Langendijk 8 te
verplaatsen naar de hoek
van de Grote Markt. Na een
verbouwing konden dan
aan twee zijden van het
pand etalages komen. De zakenman had daar wel oren
naar. Ruim zes weken later
verkocht De Bie voor ƒ 8250
het hoekhuis op de hoek van
de Grote Markt en de Molenstraat aan Polak.
De architect pakte de verbouwing grondig aan. Als
ondersteuning voor de bovenbouw plaatste hij ranke
ijzeren kolommen, waardoor veel ruimte voor etalages ontstond. Op 18 februari
1912 opende Polak daar zijn
modemagazijn voor dames
en heren.
Polak
De firmant J.A. Polak was in
1880 in Gorinchem geboren.
Na een verblijf elders, kwam
hij in 1900 terug om als bediende in dienst te treden
bij het Gorinchemse filiaal
van twee joodse ondernemers: de Rotterdammers
Adolf Wisbrun en Julius
Liffmann. In 1890 hadden
zij hun tiende filiaal op het
adres Langendijk 8 geopend.
De zaak was gespecialiseerd
in damesmode.
Aanvankelijk was Moritz
Levy filiaalhouder, maar
HISTORISCH PAND OP
MARKANTE PLAATS
NU OPEN VOOR
IEDEREEN
met ingang van 1 januari
1899 zette Levy de zaak voor
eigen rekening voort. De vertrouwde benaming Wisbrun
& Liffmann bleef hij voeren.
Bekend figuur
Na zes jaar trok Levy zich
terug en deed zijn zaak per
1 januari 1905 over aan zijn
coupeur en dat was J.A. Polak. Polak was een bekende
figuur in Gorinchem; jarenlang was hij voorzitter van
de winkeliersvereniging en
ook van de Oranjevereniging. Hij overleed in 1928,
waarna zijn vrouw de zaak
voortzette totdat eind 1934
een totale uitverkoop volgde.
Pasen, opende de Potteman
zijn nieuwe bazar met tien
etalages aan de Grote Markt
hoek Molenstraat.
Huishoudelijk
Hij handelde in van alles:
theetafels, spiegels, kap-
stokken, serviezen, poppenwagens, schilderijen, lijsten,
kinderstoelen, huishoudelijke artikelen, speelgoed, vliegende hollanders en vooral
huishoudelijke
artikelen.
Sedert 1923 was zijn winkel
gevestigd op de hoek van de
De Potteman
Ten overstaan van notaris
Brouwer kocht De Potteman
voor ƒ 11.200 het winkelhuis op de hoek van de Grote Markt met afzonderlijke
bovenwoning Molenstraat
2. Achter ‘De Potteman’
ging J. J. H. Bom schuil. Op
20 april 1935, de dag vóór
1962 zijn meubelzaak. De
Meubelbeurs van Westerveld was al sedert 1934 in
Gorinchem gevestigd in de
voormalige Fordgarage van
de gebr. Voorsluijs: Groenmarkt 4.
Uitbreiding
Alvorens met de meubelzaak te verhuizen naar de
hoek van de Grote Markt,
was het pand uitgebreid met
de parterre van het naastgelegen pand nr. 13. Ook aan
de achterzijde was de zaak
vergroot. Boven nr. 13 huisde vanaf 1945 Instituut Nova
van De Raadt voor steno, typen, talen en bijlessen.
Vele jaren bleef op de hoek
de Meubelbeurs gevestigd.
Later specialiseerde de firmant zich in bedden en de
daarmee verband houdende
artikelen.
Langendijk en de Bornsteeg
met de naam Bazar ‘De Potteman’.
Meubelbeurs
Met ingang van 1 januari 1962 beëindigde De
Potteman, wiens vrouw
Westerveld heette, zijn bazar. Vervolgens opende P.
Westerveld daar op 8 juni
Opening
Eetcafé De Beren Gorinchem opent vandaag om 16.00
uur de deuren aan de Grote Markt. Volgende week is
het restaurant ook op de kerstdagen geopend.
Een prentbriefkaart van de Grote Markt in Gorinchem. Foto: Regionaal Archief Gorinchem
Foto rechtsboven: openingsadvertentie van Wisbrun en Liffmann op 15 september 1890.

Download Report