Europees handvest voor het water.
Zonder water is geen leven mogelijk.
Het is een kostbaar goed.
Water is onontbeerlijk voor alle menselijke activiteiten.
De zoetwatervoorraden zijn niet onuitputtelijk.
Zij moeten zorgvuldig worden beheerd en m o gelijk worden vergroot.
Waterverontreiniging is een bedreiging van de
mens en voor alle leven.
1
nÊk, /WB,
1
1
1
?mv ' mem
'"wynnrtlitfl{JUFT**1"
**?«•
% • •
* ^
:
^£§£g"Si
•',
i j
* • » •
. *
* L
•
s,
*
•ju**"."
1
.>
m,. •
'.Ui.,
-••
ii
1
: — •
>' ^HaaBa«ataM»'
loT. IMMHB^HÉHM V" !""•
TE-
•
ui
IHnnlBi
1 * MM1
BW
'
Ff
IBVBL,'H^
—
"" -ai
1
!
S
niiiiMiim
S*MM
M
. ..
i
|
^;
i jfcftnr^* '^••Srïfilf
si*
I; ""T^u " ^
"i
'
'
•
Relatie overheid-particuliere b o u w o n d e r n e m i n g e n
De
'e Nederlandse overheid heeft al
vele jaren eigen diensten, die grootschalige civiel-technische projecten kunnen
ontwerpen. Deze diensten ressorteren voornamelijk onder het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Zij zijn ontstaan gedurende de lange strijd tegen het
water.
De kennis en ervaring van deze rijksdiensten zijn aangevuld met ontwerp- en
uitvoeringskennis van de Nederlandse aannemingsbedrijven en ingenieursbureaus. D e grote Nederlandse waterbouwkundige werken zijn uitgevoerd in
'joint-venture' tussen de overheid als ontwerper en opdrachtgever en het
particuliere bedrijfsleven. De verschillende ondernemingen hebben zich bij
grote werken verenigd tot bouwconsortia.
In de praktijk vormen deze joint-ventures een uitwisselingsvlak van kennis en
krachten, waarbij de bouwgroepen en de overheid hun inventiviteit bundelen.
Voor de stormvloedkering werd daarom gekozen voor het werken op basis
van een raamcontract. Een geselecteerde groep aannemers sloot dit contract
met de overheid en kon verder inschrijven op onderdelen van de werken.
D e bouwondernemingen hebben tegenwoordig naast hun ervaring in de
uitvoering, ook veel theoretische kennis en eigen ontwerpbureaus.
Bij de stormvloedkering in de Oosterschelde hebben de aannemers binnen de
combinatie D o s b o u w van meet af aan meegedacht over de hele opzet van het
werk. O o k in de research-onderdelen is sterk sprake geweest van samenwerking.
K n o w h o w v o o r buitenland
D e gebundelde k n o w h o w staat thans ter beschikking van buitenlandse
opdrachtgevers:
— de Nederlandse overheidsdiensten beschikken over eigen capaciteit voor het
ontwerpen van grootschalige werken en voor bouwtoezicht;
— de Nederlandse bouwbedrijven hebben een grote ervaring vergaard bij deze
omvangrijke projekten en beschikken voorts over geavanceerd materieel en
een hooggekwalificeerde staf;
— de Nederlandse raadgevende ingenieursbureaus onderhouden nauw contact
met overheid en bedrijfsleven, waardoor ook zij de opgedane ervaring elders in
de wereld kunnen toepassen. De drie genoemde sectoren kunnen dus elk op
hun eigen wijze onafhankelijk van elkaar of in samenwerking bijdragen aan het
ontwerpen en uitvoeren van werken.
Zoals in de inleiding al werd vermeld, biedt de gebundelde kennis en ervaring
die is ontstaan door het Oosterscheldeproject, geheel of in onderdelen, de
mogelijkheid tot inschakeling van deskundigen bij waterbouwkundige werken
elders in de wereld.
D o s b o u w v.o.f. bestaat uit de partners:
B o u w k o m b i n a t i e Oesterdam bestaat uit de partners:
Ballast-Nedam Groep N . V .
Koninklijke Boskalis Westminster N.V.
Baggermaatschappij Breejenbout B.V.
Hollandsche Beton Groep N.V.
Van O o r d - U t r e c h t N . V . - ACZ B.V.
Koninklijke Volker Stevin N.V.
Aannemerscombinatie Zinkwerken B.V.
Boskalis Oosterwijk B.V.
V a n O o r d - W e r k e n d a m B.V.
Z i n k c o n B.V.
B o u w k o m b i n a t i e De K r a m m e r heeft als partners:
Aannemingsmaatschappij
v/h H . & P . V o o r m o l e n B.V.
Bredero's Bouwbedrijf Nederland B.V.
Hollandsche Beton- en Waterbouw B.V. (HBW)
(voorheen Nederhorst B o u w B.V.)
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Rijkswaterstaat, in samenwerking m e t de Nederlandse laboratoria, ingenieurs- en adviesbureaus
Technieken en materieel b o u w Stormvloedkering
: polypropyleen 1200 g/m 2
: lengte tot m a x . 275 m ,
breedte 30 m
vaste ballast
: 200 k g / m 2
productiecapaciteit: plus minus 30 a 40.000 m 2
per week
productietijd
: 1977-1980
Bodembescherming
O m erosie van de zandige bodem aan weerszijden
van de Stormvloedkering te voorkomen was
4,5 miljoen vierkante meter bodembescherming
n o d i g . Daarvoor werd een nieuw, zeer gemechaniseerd en geautomatiseerd, proces ontwikkeld.
D e b o d e m b e s c h e r m i n g bestaat uit kunststof
filterdoek m e t een vaste ballast van betonblokken.
De fabricage vond plaats in een voor dit werk
ontwikkelde en gebouwde fabriek.
weefseldoek
afmetingen
Grondwerk
Voor de verwijdering van slechte grondlagen in de
stroomgeulen werd de cutterzuiger 'Sliedrecht 27'
uitgerust m e t een 10 meter brede dustpan. Met deze
spleetvormige z u i g m o n d werd een vlakheid bereikt
van enige decimeters, terwijl het onderliggende'
zandpakket onberoerd werd gelaten.
toegepaste dustpanbreedte: 10 m (zie elders Macoma
27 m , Cardium 44 m)
vlakheid
: afhankelijk van o.a.
grondsoort m a x .
± 20 cm
diepte
: m a x . 40 m
Verdichten
H e t zandpakket in de b o d e m van de Oosterscheldem o n d i n g heeft een poriëngehalte van 42 tot 44% met
een gemiddelde drukweerstand van 10 meganewton
per vierkante meter. D o o r middel van diepteverdichting is het poriëngehalte teruggebracht tot 36
a 38% en is de drukweerstand plus minus verdubbeld.
T o e k o m s t i g e zettingen ten gevolge van druk- en
golfbelasting zijn daarmee uitgesloten. Voor het
diepteverdichten werd het werktuig 'Mytilus'
ontwikkeld.
afmetingen Mytilus
: lengte x breedte x
hoogte 68 x 33 x 63 m
m a x i m a l e te verdichten laag: 15 m
m a x i m a l e diepte
: 42 m onder gemiddeld
zeeniveau
te verdichten oppervlakte : 350.000 m 2
aantal vierkante meters
2
per lokatie
: 25 x 4 m (afhankelijk
grondslag en eisen)
2
productiecapaciteit
: 2000 a 3000 m /week
duur van de werkzaamheden: 1980-1982
1 'Ai
!Jli
1 f
J iiiü
Kv »»'sir.üi
Et '|'III !ll
tn
JHT*"*"""" „ x mt*.
pi
H^^HBEK,
es-
Filter-Funderingsmatten
D e geprefabriceerde pijlers worden op het verdichte
zand gefundeerd. O m erosie onder de pijlers te voork o m e n worden geprefabriceerde filter-funderingsm a t t e n toegepast. De matten zijn gevuld met
natuurlijk fïltermateriaal bestaande uit drie lagen van
resp. zand, fijn grind en grind. Kunststof filterdoek,
metalen korven en stalen verbindingspennen geven
de m a t t e n de vereiste vormvastheid, die nodig is voor
de fabricage en het afzinken naar de bodem.
: polypropyleen, typar,
polyesterdoeken
afmetingen
: lengte x breedte x
hoogte
200 x 42 x 0,36 m
gewicht
: 5500 ton
fabricage
: op het werk ontwikkelde en gebouwde
fabriek
duur van de werkzaamheden: 1982-1984
Afrolponton funderingsmatten
Voor het vlakken van de b o d e m en het leggen van de
funderingsmatten is het werkponton 'Cardium'
ontwikkeld. Het vlakken geschiedt door middel van
een 44 m e t e r brede dustpan. Het leggen van de matten
gebeurt m e t behulp van een drijvende cylinder
waarop de m a t na fabricage gewikkeld wordt.
Vlakken van de b o d e m en het leggen van de mat
geschiedt gelijktijdig tijdens de kentering van het tij
o p laag water.
afmetingen Cardium
weefseldoeken
: lengte x breedte
67,5 x 82 m
afmetingen rol
: lengte 65 m ,
diameter 16/20 m
afmetingen dustpan
: breedte 44 m ,
diepte 32 m
duur van de werkzaamheden: 1982-1984
Plaatsen pijlers
afmetingen Ostrea
:
V o o r het heffen, transporteren en plaatsen van de 66
b e t o n n e n pijlers is het werktuig 'Ostrea' gebouwd,
hefvermogen
:
Na aftrek van de opwaartse druk wegen de zwaarste
pijlers tienduizend ton. Vier roerpropellers geven de duur van de werkzaamheden:
Ostrea de vereiste manoeuvreercapaciteit in de
b o u w d o k k e n en tijdens het positie kiezen in de sluitgaten. Tijdens het transport wordt assistentie
verleend door sleepboten.
lengte x breedte x
hoogte 87 x 47 x 50 m
proefbelasting
12.500 ton
1983-1985
Drijvende bok
afmetingen
D e zelfvarende drijvende bok 'Taklift 4' wordt
ingezet voor het plaatsen van de stalen schuiven,
bewegingswerken en overige betonnen elementen,
hefvermogen
D e Taklift 4 is in afwijking van het andere materieel
niet specifiek voor dit project gebouwd, maar wordt
o p huurbasis ingezet. In zijn type is de Taklift 4 de
grootste ter wereld.
duur van de werkzaamheden:
lengte x breedte x
hoogte 82,5 x 28 x
66 m
m a x . 2000 ton,
combinatie mogelijk
van 1200 ton heffen en
800 ton voor de boegrollen
1984-1986
Astalt installatie
D e drijvende asfaltinstallatie 'Jan H e y m a n s ' is uitgerust v o o r het vervaardigen en leggen van steen/
asfaltmatten ten behoeve van b o d e m - en oeverbescherming in afmetingen van 25 bij 220 meter.
Tevens is de installatie voorzien van een stortpijp
v o o r het aanbrengen van asfaltmastiek op de
z e e b o d e m en een tweede stortpijp m e t doseerinrichting voor het zeer nauwkeurig aanbrengen van
lagen steenachtig materiaal.
lengte x breedte x
hoogte 100x40x
56 m
afmetingen
afmetingen
steenasfaltmatten
capaciteit asfaltmastiekinrichting
25 x 220 m
diepte 38 a 40 m
breedte 5 m
voortgangssnelheid
4 m per m i n u u t
doseerinrichting
filtermateriaal
diepte m a x . 37 m
breedte 9 m (6 x IV2 m)
voortgangssnelheid
2-6 m per m i n u u t
duur van de werkzaamheden: 1968-1984 (ontwikkeld
Afmeerponton
tijdens de bouw van
H e t plaatsen van de pijlers gebeurt in combinatie met
andere deltadammen,
het vaartuig ' M a c o m a ' . De Macoma is uitgerust m e t
aangepast voor project
een dustpan van 27 meter breed o m vlak voor het
Stormvloedkering)
plaatsen van de pijlers aanzandingen op de
funderingsmatten te verwijderen. Tevens dient de
M a c o m a als afmeerponton voor de Ostrea.
*
\
1 JST-*" .
F? •
: lengte x breedte x
hoogte 45 x 47,5 x
25 m
afmetingen dustpan
: breedte 27 m , diepte
m a x . 32 m
duur van de werkzaamheden: 1983-1985
afmetingen
ü
•ïjjgM' ""^^. '
- '\*mjfÊ
'
D
BMMHMRp
Waterloopkundig onderzoek
D o o r zijn wereldwijde ervaring van meer dan 50 jaar f
is het Waterloopkundig Laboratorium te Delft een
onmisbare faktor gebleken bij het ontwerp en de
u i t v o e r i n g van de werken. Onderzocht werden o.a.
de consequenties van variantontwerpen op getijverschillen en stroomsnelheden op ieder punt in de
Oosterschelde, de hydraulische belastingen op de
s t o r m v l o e d k e r i n g tijdens diverse bouwfasen en de
belastingen per onderdeel tijdens een storm m e t een
waarschijnlijkheidskans van 2,5 x 10"4 per jaar.
D a a r t o e werd de gehele Oosterschelde nagebouwd in
een schaal van 1 : 400 en werden de mogelijkheden
voor gedetailleerd onderzoek uitgebreid door de
b o u w van een golfgoot m e t een afmeting van 233 x 5 x
7 m e t e r . O o k bij het o n t w e r p van het zout/zoet
scheidingssysteem in de sluizen van Philipsdam en
O e s t e r d a m en het o n t w e r p van diverse andere onderdelen van de werken heeft het hydraulische onderzoek essentieel bijgedragen tot nieuwe technieken en
uitvoeringsmethoden.
Geotechnisch p o n t o n
Zeer uitgebreid grondonderzoek was nodig voor het
o n t w e r p van de stormvloedkering en ter controle van
de b o d e m v e r d i c h t i n g door de Mytilus. Hiertoe is het
geotechnisch p o n t o n 'Johan V' ingezet. Het ponton
beschikt zowel over een n o r m a l e boortoren als over
een b e m a n d e duikerklok voor de uitvoering van
continue gestoken boringen (Begemann),
sonderingen en dichtheidsmetingen. D e o n t w i k keling van een b e m a n d e duikerklok voor dieptes tot
200 m e t e r en een drukcapaciteit van 60 ton heeft
geleid tot zowel verhoging van de onderzoekssnelheid, verhoging van de continuiteit van het werk
bij s t r o m i n g en golfslag als tot de nauwkeurigheid
van de verkregen resultaten.
Ankerbehandelingsvaartuig
D e speciale werktuigen zijn veelal m e t 6 a 8 ankerdraden verankerd. Voor zover deze punten zich
bevinden binnen het veld van de bodembescherming
zijn vaste ankerpunten in de b o d e m geheid. Buiten
het gebied van de bodembescherming moeten ankers
w o r d e n uitgebracht. Voor het uitleggen van ankers
en het verleggen van ankerdraden is het ankerbehandelingsvaartuig Arca gebouwd. Dankzij vier
z w a r e roerpropellers kan de Arca onafhankelijk van
zijn ligging t.o.v. de s t r o o m opereren.
: lengte x breedte x
hoogte 50 x 20 x 15 m
m a x . diepte
: 200 m
m a x . drukcapaciteit
: 60 ton
duur van de werkzaamheden: 1977-1982
afmetingen
lengte x breedte x
hoogte 3 0 x l 0 x 8 , 8 m
plaatsen van ankers
capaciteit
m e t een gewicht van
m a x . 22,5 ton
2 hydraulische lieren
inrichting
van 50 ton elk,
een hydraulische
kraan van max. 75 ton
duur van de werkzaamheden: 1981-1986
afmetingen
colofon
uitgave: Ministerie van Verkeer en
Waterstaat - Dosbouw v .o.f.
idee en coördinatie: P . v. K o p p e n e n F. Velthuizen,
studio Rijkswaterstaat
fotografie: Wim Riemens, pag. 1 1 C Kotvis,
pag. 40-41H. de Munck,
J. van B o d e g o m , J. Wolterbeek,
L.G.M, en Repro Rijkswaterstaat
luchtfotografie Bart Hofmeester
v o r m g e v i n g : Caro de Gyzel,
studio Rijkswaterstaat
illustraties: F. van Mastrigt,
studio Rijkswaterstaat
tekst: B . V. Voskuil, Voorlichting
Ministerie van Verkeer en
Waterstaat
d r u k : N . V . Drukkerij Trio, Den Haag
© Ministerie van Verkeer en Waterstaat D o s b o u w v.o.f. 1982
'
i
l
^s?
ÉÉS^ ^^é^f.
© Copyright 2024 ExpyDoc
