Vredesweek in Amersfoort

Vredesweek in Amersfoort
door: Helma Maas
In september is de Vredesweek. In 1967 ingesteld door het Interkerkelijk Vredesberaad en de kerken.
Veel predikanten kennen het fenomeen vooral nog uit de jaren ’80. Maar er waait een nieuwe wind. In
Amersfoort doet een aantal kerken er nu voor het tweede jaar aan mee onder de gezamenlijke noemer van
de Ambassade van Vrede Amersfoort mee aan de Vredesweek.
Is dit initiatief bekend? Een rondgang langs drie predikanten van de PGA levert een gemengd beeld op. Gevraagd
naar de eerste associatie met het woord Vredesweek, grijpen dominee Van der Zwan (De Bron) en dominee Van der
Giessen (Nieuwe Kerk) direct terug op de jaren ’70 en ’80. Beiden begonnen hun predikantschap in de roerige tijd
net na de massale kernwapendemonstraties. Ds. Dekker (St. Joriskerk) is jonger.
Betrokkenheid
Van der Zwan: ‘Ik herinner me de toestanden die dat gaf toen’. Van der Giessen:
‘Er was in Delfzijl, waar ik toen stond, wel polarisatie. Ik was in mijn studententijd
veel bezig geweest met C.J. Dippel, een natuurwetenschapper. Hij zei al in 1957 dat
kernbewapening onzin was. Via zijn boeken kreeg ik betere gesprekken met mensen
over vrede en bleef ik uit de discussie tussen ICTO en IKV.’ Beide predikanten zijn dit
jaar actief betrokken bij de Vredesweek. (Zie programma.) Van der Zwan is sinds een
jaar of tien wat meer bezig met de Vredesweek. ‘Ook buiten de Vredesweek voel ik
me geroepen er aandacht aan te besteden. Wat speelt er in de samenleving?’
Dat geldt ook voor dominee Dekker van de St.-Joriskerkgemeente. Via het overleg
van binnenstadspastores heeft hij over de Vredesweek in Amersfoort gehoord.
Na een eerste aarzeling zegt hij: ‘Ik denk zeker dat educatief materiaal gemaakt
voor de Vredesweek nuttig kan zijn. Wanneer ik bijzondere diensten voorbereid,
verwerk ik vaak uit aangeboden materiaal wat ik bruikbaar vind. Ik ben altijd wel
nieuwsgierig naar wat net even een ander licht op zaken werpt dan ik zelf heb.’
Ds. R.G. van der Zwan
Te veel thema’s
Drieluik - nr.9 - september 2014
6
Van der Giessen vindt dat er wel veel speciale thema’s zijn waar de kerk gevraagd
wordt aandacht aan te besteden. ‘Vanouds is er de Israëlzondag, maar er is veel
bijgekomen: nu is er weer de week van de eenzaamheid. Vaak valt de Vredesweek
samen met de Startzondag en kan ik er niet een hele viering aan wijden. Al zal ik het
in het gebed wel noemen. Ik merk trouwens dat mensen zelf wel betrokken zijn bij
vrede ver weg. Zo ken ik mensen die uitgezonden zijn geweest naar Afghanistan
of Irak.’ Die ervaring heeft Van der Zwan ook. ‘Toen de Golfoorlog uitbrak,
versterkte dat mijn bewustzijn. Het gaat ook ons aan wat er ver weg gebeurt.
Je kunt het natuurlijk niet elke week over vrede hebben, maar het is goed
om er ten minste één keer per jaar expliciet aandacht aan te besteden.’
Voor Dekker is vrede een door en door bijbels thema. ‘De kerk is de plek waar wordt
beseft dat wij mensen het niet zijn die vrede tot stand brengen, maar dat vrede in
de wereld ten diepste een geschenk is. Daarmee bedoel ik dat we ervoor moeten
waken te hoge verwachtingen te hebben. De wereldgeschiedenis spreekt voor zich.
Wij verwachten het Koninkrijk dat komt en op de weg daarheen doen we wat in ons
vermogen ligt, ook in vrede tussen volken, bevolkingsgroepen en mensen.’
Ds. M.D. van der Giessen
Programma Vredesweek in Amersfoort
In Amersfoort is een ‘Ambassade van Vrede’ opgericht, getrokken door vertegenwoordigers
van zeven kerken: drie PKN-gemeenten, de Rooms- en Oud-Katholieke kerk, het Apostolisch
Genootschap en de Bahai-gemeenschap. Verder doen PAX, Amnesty International en Vrouwen voor
Vrede mee. Er zijn de volgende activiteiten:
Zaterdag 20 september: 17.00 uur, St.-Joriskerk: Opening Vredesweek door wethouder Houwing en
vesper met ds. Van der Giessen en St. Joris Kamerkoor.
Zondag 21 september: 10.00 uur, De Bron: Viering met ds. Van der Zwan. Om 15.00 uur in de
Johanneskerk: Theatervoorstelling ‘As I left my Father’s House’ (zie achterpagina).
Maandag 22 september: 20.00 uur, Bahai-huiskamergesprek over de belofte van wereldvrede.
Woensdag 24 september: 18.00 uur, De Bron: Vredesmaaltijd, aanmelden tel. 4726137. Om 20.00
uur legerpredikant Peter Visser over de verschillende opvattingen van vrede binnen en buiten de
krijgsmacht.
Donderdag 25 september: 19.00 uur, Johanneskerk: Flashmob voor Vrede. Om 19.15 uur
jongerenavond Solidair met Syrische vluchtelingen.
Vrijdag 26 september: 13.00 uur (ov), Waterlijn: Varen voor Vrede.
Zaterdag 27 september: 14.00 uur, Belgenmonument: Meditatief wandelen langs plekken die
met oorlog en vrede te maken hebben in Amersfoort. Om 16.00 uur rondleiding door Het Gilde op
Belgenmonument.
Zondag 28 september: 16.00 uur, Wijkcentrum Het Klokhuis: Vredesbijeenkomst van het Amersfoorts
platform voor levensbeschouwingen & religies.
Politiek in de kerk
Drieluik - nr.9 - september 2014
Komt er niet te veel politiek in de kerk als je het over de Vredesweek hebt? Het motto van
de Vredesweek 2014 van de oecumenische vredesbeweging PAX is ‘Wapen je met vrede’
en legt de nadruk op het verbod van zeer vernietigende wapens zoals kernwapens.
Van der Giessen is heel stellig. ‘Een kerk die niet politiek is, zegt helemaal niets.
De Tien Geboden zijn al politiek. Maar partijpolitiek hoort niet op de preekstoel. Met
stevige uitspraken over bijvoorbeeld Israël en Gaza is niemand gebaat.’ Over het
thema van de Vredesweek zegt hij: ‘De overheid draagt het zwaard niet tevergeefs,
maar die kernwapens zijn een beheersprobleem én een milieuprobleem.
Als gewone dominee bezwijk ik onder de omvang van die problematiek.
Vrede is niet alleen wereldvrede, maar ook hoe je met elkaar omgaat.
Wat je in het klein niet kunt realiseren, krijg je in het groot ook niet voor elkaar.’
Ook Dekker gaat in op de kernwapens. ‘Laat het verbod op dit soort wapens
vooral een zaak zijn van de (internationale) politiek en laat de kerk zich houden
bij haar core business. Dat is de verkondiging van het evangelie van vrede:
dat die vrede binnen handbereik ligt; dat je die vindt wanneer je God zoekt.’
Ds. W.J. Dekker
(vervolg op pagina 8)
7
Column over natuur
en milieu
(vervolg van pagina 7)
Voor Dekker is het bespreken van politiek-maatschappelijke vraagstukken zeker relevant. ‘Het Oude
Testament gaat ons voor in het streven naar recht,
gerechtigheid en vrede. Die sociale kant van de bijbelse boodschap is in een deel van de kerk te weinig
doordacht, en daar hoor ik zelf bij. Door mijn predikant zijn in de stad is dit veel meer voor mij gaan
leven.
Burgemeester Bolsius opende vorig jaar
de Vredesweek met het aansteken van de
vredeskaars.
Het is ook letterlijk dichtbij: de problemen liggen
om de hoek.’ (Wijkgemeente St.-Joriskerk doet veel
voor asielzoekers, vluchtelingen en gedetineerden en
probeert hen een thuis te bieden, HM.).
Drieluik - nr.9 - september 2014
8
Van der Zwan maakt evenals zijn collega’s het onderscheid tussen politiek en partijpolitiek. ‘Ik denk
niet dat het de taak is van de kerk om op de stoel van
politici te zitten. Ik wil de Heilige Schrift niet laten
buikspreken over politiek. Anderzijds vind ik dat de
kerk zich best uit mag spreken over de actualiteit.
Ik zou wel een uitspraak durven doen dat het niet in
lijn is van het evangelie wat de PVV beweert. Waarmee ik niet wil zeggen dat we mensen die op de PVV
stemmen moeten weren uit de kerk. Nee, ik wil dan
het uitsluiten van anderen aan de orde stellen. Naar
elkaar luisteren, ook al ben je het niet met elkaar
eens, is belangrijk. Dat gaat ook over vrede. De kerk
kan niet het antwoord aandragen, soms ga je de kerk
uit met meer verwarring dan zekerheden, maar je
bent je wel bewuster geworden van iets. Het nadenken over oorlog en vrede moet ons onrustig blijven
houden.’
GROEN
Laat je niet inpakken
door: Beppie de Vries
Zeg ‘glycerine-kamferspiritus’ en ik sta weer in de
drogisterij van mijn geboortedorp. Ik kijk geïnteresseerd
naar de rij voorraadflessen die elk hun betoverende
geur verspreiden. Ik geef een leeg flesje aan de
drogist om het te laten navullen met glycerine, het
smerig ruikende spul dat
mijn moeder als handcrème
gebruikt. Boodschappen doen
in deze winkel vind ik een
attractie, alleen al vanwege
die geuren. En – niet geheel
onbelangrijk – bij vertrek krijg
ik een dropje.
Op een dag zette ik mijn flesje
weer op de toonbank, maar
deze keer schudde de drogist
z’n hoofd. ‘Flesjes navullen,
dat kan tegenwoordig
niet meer. Je moet er
ook een flesje bij kopen.’
Verbouwereerd staarde ik hem aan. ‘Maar dan heb ik
geen geld genoeg...’
‘Weet je wat? Neem het nieuwe flesje maar alvast mee
en kom de rest van het geld straks maar brengen.’
Inmiddels zijn we aan deze vreemde gewoonte gewend
geraakt. Om de kleine afstand tussen de winkel en thuis
te overbruggen, worden artikelen driedubbel verpakt
en in plastic tasjes meegegeven. Een komkommer –
van nature gezegend met een mooi velletje – wordt
geplastificeerd. Daardoor produceren we per persoon
anderhalve kilo (!) afval per dag. Dat resulteert in
overvolle kliko’s en een serie prullenbakken in de
keuken. Kan dat niet anders?
We doen pogingen. Gewapend met lege potjes en tasjes
gaan we naar de markt, de kampioen-los-verkrijgbareproducten. Het valt nog niet mee. Bij de notenbar
loopt het gesmeerd, maar de groenteboer blijken we
compleet te ontregelen met onze oude zakjes. De
medewerker van de theespeciaalzaak is er aan gewend
en kan het wel waarderen.
In Antwerpen is onlangs de eerste verpakkingsvrije
supermarkt geopend, in goed Vlaams de ‘Zero Waste
Shop’. Wel een eind fietsen…
Ik sluit niet uit dat we een omslagpunt bereiken. Zodat
de drogist van de toekomst tegen klanten die zonder
lege voorraadflesjes komen, zegt: ‘Sorry, dat kan
tegenwoordig niet meer…’
Beppie de Vries is lid van de Nieuwe Kerk en vrijwilliger
bij de Amersfoortse werkgroep van Milieudefensie en het
Platform Amersfoort Duurzaam.

Download Report