Wegwijzer februari 2014

Inhoud Een greep uit het nieuws Mantelzorgboete moet van tafel Actuele informatie over de WMO en WMO 2015 Onrust berichten overheveling langdurige zorg Kwaliteitscriteria ouderenzorg Inzet wijkverpleegkundige redt levens Seniorvriendelijke Ziekenhuizen Advies bevolkingsonderzoek naar borstkanker Preventie: gesprek met staatssecretaris Eigen regie oudere (kanker)patiënt Unie KBO bespreekt garantie op zorg met Kamer Onwetendheid bij echtparenkamers verpleeghuizen Unie KBO waarschuwt: onveilige sleutelkluisjes Unie KBO tegen verdwijnen gele vertrekstaten Digitaal betalen voor iedereen? KBO in Europees ICT‐programma Verkiezingen 2014 KBO kleurt Roze Studiemiddag Roze 50+ Omgaan met verlies: bijeenkomsten met gratis boekje Waardig sterven Cliënten: zelfredzaamheid ontstaat niet vanzelf ‘Lang leve kunst’: financiële bijdrage mogelijk Word ook tabletcoach! Gratis KBO iPad‐presentatie Losse folders in Nestor De KBO geeft u energie! Congres: Samen Sterk voor Senioren Gezocht: vrijwillige medewerker Servicetelefoon Let op juridische consequenties KBO‐vakantiereizen Gezocht: kandidaten onderzoek mediaconsumptie Unie KBO zoekt bestuurslid Jaargang 25, nr. 01 ‐ 11 februari 2014 Pagina 3 4 4 5 5 6 6 7 8 8 9 9 10 11 12 13 14 14 15 15 15 16 17 17 18 18 18 19 20 20 21 21 Colofon KBO‐Wegwijzer Deze KBO‐Wegwijzer is de nieuwsbrief van het landelijk bureau Unie KBO en is bestemd voor KBO‐
vrijwilligers en beroepskrachten die zijn aangesloten bij de Unie KBO. De nieuwsbrief is gevuld met artikelen die voor u van belang kunnen zijn en waarmee u een goed beeld krijgt van de lopende activiteiten van de Unie KBO. De artikelen zijn zo geschreven dat deze geplaatst kunnen worden in eigen uitgaven. Aanvullende informatie is te vinden op www.kbo.nl. Aanmelden Als een KBO‐collega ook de Wegwijzer wil ontvangen, kan hij of zij zich aanmelden via http://kbo.us7.list‐manage.com/subscribe?u=5e42074cdc7e073164ee4e1a2&id=c2dac72efc. Afmelden Afmelden voor de Wegwijzer‐e‐mail kan door de link te gebruiken die onderaan elke Wegwijzer‐
email staat vermeld. Wijzigingen Wijzigen uw gegevens? Dan dient u dit zelf te veranderen. Het kan gemakkelijk online via de link onderaan de aan u verzonden Wegwijzer‐email. Redactie Maria Meulendijks Hagar Roijackers Rob Vos Redactieadres Unie KBO Postbus 325 5201 AH ’s‐Hertogenbosch Email Wegwijzer [email protected]
Internet www.kbo.nl
Facebook www.facebook.com/unie.kbo
Twitter @unie_kbo YouTube‐video’s www.youtube.com/uniekbonederland
Wegwijzer 1 – 2014 2 EEN GREEP UIT HET NIEUWS ‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
De Unie KBO heeft een nieuwe voorzitter! Vanaf 1 januari hanteert Wil van der Kruijs de voorzittershamer bij de vereniging. Hij maakt momenteel een ronde langs de bonden, samen met directeur Manon Vanderkaa. Van der Kruijs heeft een uitgebreide bestuurser‐
varing, waaronder zeven jaar als bestuurslid van de Zonnebloem en vier jaar als voorzitter van de Nederlandse Patiënten/Consumenten Fede‐
ratie. Sinds twee jaar is hij voorzitter van het CDA Noord‐Brabant. In de belangenbehartiging voor ouderen ziet de nieuwe voorzitter ten dele een verschuiving naar het gemeentelijk ni‐
veau. “Het is dan ook onze taak om er voor te zorgen dat onze ruim 500 lokale afdelingen goed zijn toegerust om op gemeentelijk niveau de belangen van ouderen te behartigen.” De overheveling langdurige zorg (AWBZ > WMO) kwam begin dit jaar vrijwel continu in het nieuws. Is zorg en ondersteuning van ouderen straks wel goed geregeld in elke gemeente? De Unie KBO pleit bij voortduring voor zorgvuldigheid en helderheid voor ouderen. De Unie KBO heeft 8 kandidaten voorgedragen voor het Verantwoordingsorgaan van het ABP. De verkiezingen voor het Verantwoordingsorgaan ABP zijn tussen 11 en 28 maart 2014. Alle gepensioneerden bij het ABP kunnen stemmen op een kandidaat die een pensioen ontvangt. De Unie KBO roept haar leden op om op een kandidaat te stemmen die op de lijst van de Unie KBO staat. Bekijk de kandidaten op www.kbo.nl/abp De lezers van Nestor hebben Erica Terpstra uitgeroepen tot Nestor van het jaar 2014. Erica kreeg de prijs op 15 januari uitgereikt door Omroep Max‐directeur Jan Slagter. De pers was ook aanwezig. Erica, Jan en KBO‐voorlichter Arno Heltzel spraken met Radio 1, Radio 2, Stu‐
dio Max, Shownieuws en zelfs PowNews. Het pleidooi van de Unie KBO voor verhoging van de leeftijd voor borstkankerscreening is opgepikt door veel nieuwssites, waaronder Nu.nl, Telegraaf.nl en RTLnieuws.nl. Het Algemeen Dagblad brengt op 7 januari een paginagroot artikel waarin de Unie KBO wijst op de problematiek van mensen met een ZZP 3‐indicatie (‘tussen wal en schip’) en waar‐
schuwt voor leegstand van verzorgingshuizen. In de winter steekt traditioneel het debat over de griepprik de kop op. Daar haakt de Unie KBO graag op in. Het radio 1‐programma De Ochtenden interviewde op 9 januari uitgebreid woordvoerder Heltzel, die goede informatie en uitwisseling tussen oudere en huisarts bena‐
drukte. Wegwijzer 1 ‐ 2014 3
MANTELZORGBOETE MOET VAN TAFEL De motie‐Klein, die stelt dat de zogenaamde ‘kostendelersnorm’ niet moet gelden bij mantelzorg, is op dinsdag 11 februari door de Tweede Kamer verworpen. De samenwerkende ouderenorganisaties (CSO) zijn teleurgesteld. Zij vinden dat met ouderen en mantelzorgers tot nu toe onvoldoende rekening is gehouden. De mantelzorgboete moet van tafel. De CSO – spreekbuis van de Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM – is zeer teleurgesteld over de invoering van de kostendelersnorm. “Wij vinden dat als er sprake is van mantelzorg, de huidige regeling (geen korting voor de AOW‐er en geen korting voor de mantelzorger) moet blijven gelden. Geen mantelzorgboete, dus”, stelt Hadewych Cliteur, directeur van de CSO, namens de ouderenorganisaties. Een kostendelersnorm houdt in dat in huishoudens waarin meerdere mensen met een uitkering wonen, op hun uitkering wordt gekort omdat zij de kosten van het levensonderhoud met elkaar kunnen delen. De motie van Kamerlid Klein (50PLUS) verzoekt de regering om, samen met de VNG, te onderzoeken hoe in geval van mantelzorg voor of door AOW‐gerechtigden de kostendelersnorm niet toegepast hoeft te worden. AOW‐gerechtigden worden het meest getroffen door de kostendelersnorm: soms gaan ze er zelfs meer dan 25% op achteruit. De AOW van zorgbehoevende ouderen die bij hun kinderen inwonen, wordt namelijk verlaagd van 70% naar 50%. Mochten de kinderen een bijstandsuitkering hebben, dan zal deze ook verlaagd worden. Deze maatregel ontmoedigt mogelijk dat kinderen bij hun hulpbehoevende ouders zullen intrekken, met alle gevolgen van dien. Dat staat ook haaks op het voorgenomen kabinetsbeleid – in het kader van de nieuwe WMO – om ouderen langer zelfstandig te laten wonen en mantelzorg te verstevigen. Nu de motie is verworpen gaan de ouderenorganisaties zich beraden op verder stappen. ACTUELE INFORMATIE OVER DE WMO EN WMO 2015 Het kan u niet ontgaan zijn dat er veel veranderd is en gaat veranderen op het gebied van zorg en ondersteuning van kwetsbare groepen, waaronder kwetsbare ouderen. Straks worden gemeenten verantwoordelijk voor de WMO. De Unie KBO heeft informatie over de WMO bijeen gezet op de website. De taken die gemeenten op zich moeten nemen, worden in 2015 verder uitgebreid.  Waarom moet dat eigenlijk?  Hoe gaat dat eruit zien?  Wat betekent dat voor mij?  Hoe kunnen ouderenorganisaties daar actief mee omgaan? Antwoorden op deze vragen kunt u allemaal lezen op onze website, met daarop vernieuwde informatie over de WMO: www.uniekbo.nl/wmo Wegwijzer 1 ‐ 2014 4
ONRUST BERICHTEN OVERHEVELING LANGDURIGE ZORG De centrale werkgevers‐ en werknemersorganisaties maakten begin februari hun bezwaren kenbaar tegen de gevolgen voor werknemers en werkgevers van de voorgenomen overheveling langdurige zorg (o.a. persoonlijke verzorging) vanuit de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Deze berichtgeving heeft bij de achterban van ouderenorganisaties voor veel onrust gezorgd. Het aantal binnengekomen telefoontjes blijft stijgen, ook bij de Unie KBO De organisaties reageren op een brief van de bewindslieden aan de Tweede Kamer van 6 november 2013 waaruit blijkt dat het de bedoeling van het kabinet is om uiteindelijk voor 4,85 miljard euro aan langdurige zorg van de AWBZ naar de Zvw over te hevelen. Volgens de organisaties zal door de voorgenomen overheveling de nominale premies met ongeveer 200 euro per jaar omhoog gaan. Het eigen risico zal de grens van 400 euro ruimschoots overschrijden. Eerder heeft het kabinet voorgesteld de kosten voor de persoonlijke verzorging ‐twee miljard euro‐ voor maximaal drie jaar aflopend te financieren uit een rijksbijdrage aan de Zvw. Bovendien stelt het kabinet een verhoging van de zorgtoeslag voor om de inkomensgevolgen op te vangen. De werknemers‐ en werkgeversorganisaties vinden dit niet overtuigend omdat het over vergrijzingsgevoelige zorguitgaven gaat die sneller zullen toenemen dan de economie. De gevolgen en de oplossingsvarianten van deze premieconsequenties worden momenteel onderzocht. De Unie KBO hoort dan ook graag van de Minister de uitkomsten van het onderzoek naar de gevolgen en de oplossingsvarianten van deze premieconsequenties. Lees het volledige artikel op de website van de Unie KBO via www.kbo.nl KWALITEITSCRITERIA OUDERENZORG Het afgelopen jaar heeft de Unie KBO bijgedragen aan de ontwikkeling van kwaliteitscriteria voor ondersteuning en zorg aan ouderen. Helpt u mee deze criteria te verspreiden binnen uw regio? Daarmee helpt u de ouderenzorg te verbeteren. In het document ‘Ouderen over ondersteuning en zorg’ vertellen ouderen wat voor hen van belang is als het gaat om de kwaliteit van ondersteuning en zorg. En zij geven aan hoe verschillende partijen moeten handelen om de kwaliteit van ondersteuning en zorg voor ouderen te waarborgen. Daarbij doen ze aanbevelingen aan welzijnswerkers, zorgverleners, gemeenten en verzekeraars. Helpt u mee? Maar daarmee alleen verandert er nog weinig. Het document bevat kwaliteitscriteria die zijn bedoeld voor beleidsontwikkeling, verbetertrajecten, onderzoek, richtlijnen, protocollen en zorginkoop voor ouderen. Daarom is het ontzettend belangrijk dit breed onder de aandacht te brengen. Om deze breed te verspreiden binnen de ouderenzorg en instanties die hiermee te maken hebben (gemeen‐
ten, zorgverzekeraars), willen we u vragen om in uw regio zorginstellingen‐ en organisaties dit docu‐
ment toe te sturen. Helpt u mee? De kwaliteitscriteria vindt u terug in dit pdf‐document http://www.zorgbelang‐
nederland.nl/index.php?p=792 Wegwijzer 1 ‐ 2014 5
INZET WIJKVERPLEEGKUNDIGE REDT LEVENS Ruim 30 procent van de ouderen die acuut worden opgenomen in een ziekenhuis, overlijdt binnen drie maanden na ontslag. Als wijkverpleegkundigen worden ingeschakeld bij de overgang van zie‐
kenhuis naar de thuissituatie daalt het sterftecijfer binnen een maand na ontslag met 40 procent. Betere begeleiding en nazorg redden levens, en zorgen voor sneller herstel en minder heropnames, stelt Sophia de Rooij. Zij is hoogleraar Geriatrie‐Ouderengeneeskunde in het AMC en betrokken bij het Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis van de Unie KBO en andere ouderenorganisaties. De (fysieke) impact van een ziekenhuisopname is groot, zeker bij ouderen. Een andere organisatie van de zorg kan echter problemen voorkomen. Dit blijkt uit onderzoek naar de zogeheten Transmu‐
rale Zorgbrug, die ziekenhuis en thuissituatie verbindt. De wijkverpleegkundige speelt daarin een cruciale rol. Hij of zij komt al in het ziekenhuis kennismaken met de patiënt en weet dus wat er thuis speelt. Daardoor verloopt de overgang soepeler. Onder leiding van Sophia de Rooij werd drie jaar lang het effect van de Transmurale Zorgbrug onder‐
zocht. In het onderzoek participeerden ruim 700 ouderen, drie ziekenhuizen en diverse thuiszorgor‐
ganisaties in de regio’s Amsterdam en Almere. Zorgverzekeraar Achmea wil de Zorgbrug ook bouwen in andere ziekenhuizen dan het AMC. Diverse andere partijen hebben interesse getoond. Naast de inzet van wijkverpleegkundigen zijn er nog meer belangrijke onderwerpen voor ouderen deel van het project, zoals de instelling van een geriatrieteam, een ontslagmatrix en een patiëntbrief waarin de patiënt in gewoon Nederlands onder andere krijgt uitgelegd welke behandelingen hij/zij heeft ondergaan, wanneer hij/zij aan de bel moet trekken en advies over leefregels en medicatie. De Transmurale Zorgbrug won de Anna Reynvaan Praktijkprijs voor het beste verpleegkundige initia‐
tief om patiëntenzorg te verbeteren en was genomineerd voor de Kwaliteitsprijs van de Orde van Medisch Specialisten. Vanwege haar expertise hebben de ouderenorganisaties Sofia de Rooij als ad‐
viseur betrokken bij het keurmerkproject Seniorvriendelijke ziekenhuizen. Lees meer over dit project op de site www.seniorvriendelijkziekenhuis.nl SENIORVRIENDELIJKE ZIEKENHUIZEN De afgelopen maanden kwamen grote verschillen in kankerzorg in het nieuws. Minder bekend is dat oudere met meerdere aandoeningen tegelijkertijd in het ene ziekenhuis beter af zijn dan in het andere. Informeer uzelf daarom. De Keuzewijzer Seniorvriendelijk Ziekenhuis vertelt u in hoeverre het ziekenhuis in uw buurt is ingesteld op de zorg voor (kwetsbare) ouderen. Eind vorig jaar verscheen ook een nieuwsbrief Seniorvriendelijke Ziekenhuizen met de lancering van het keurmerk en interessante interviews. Kijk Voor de keuzewijzer en meer informatie op www.seniorvriendelijkziekenhuis.nl Wegwijzer 1 ‐ 2014 6
ADVIES BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BORSTKANKER Over effectiviteit en nut van borstkankerscreening is aanhoudende controverse. Sommigen vinden dat het nut lager is dan verwacht, of zelfs marginaal en de nadelen daarentegen substantieel. An‐
deren vinden juist dat de effectiviteit groot is en nog veel groter zou kunnen zijn als het scree‐
ningsprogramma zou worden geïntensiveerd. De Gezondheidsraad concludeerde recent dat er geen aanleiding is om de screeningsleeftijd 50‐75 jaar aan te passen. Het effect van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker is dat er minder vrouwen aan de ziekte overlijden, omdat deze eerder wordt opgespoord en behandeld. Belangrijkste nadeel van het onderzoek is dat het ook leidt tot overbodige behandelingen. Mede dankzij de organisatie van het bevolkingsonderzoek in Nederland wegen de voordelen van de screening op tegen de nadelen. Wel kan het screeningsprogramma op een aantal punten worden verbeterd. Dit schrijft de Gezondheids‐
raad op 22 januari 2014 in een advies aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De Raad constateert dat Nederland een langlopend en effectief bevolkingsonderzoek naar borstkan‐
ker kent, dat ‐ ook ondanks veranderende omstandigheden ‐ blijft voldoen aan de verwachtingen. Het succes van het Nederlandse bevolkingsonderzoek is volgens haar mede te danken aan de hoge kwaliteit en de organisatiegraad van het programma. Zo komen vergeleken met sommige andere landen foutpositieven en overdiagnose in Nederland minder vaak voor, terwijl het aantal te betreu‐
ren foutnegatieven nauwelijks hoger is. De Unie KBO heeft eerder gepleit voor verhoging van de screeningsleeftijd –mits betrokkenen dat zelf willen‐ omdat borstkanker vaak op latere leeftijd ontdekt wordt. Nu geldt een bovengrens van 75 jaar. De Gezondheidsraad ziet op korte termijn geen aanleiding voor grote veranderingen in het pro‐
gramma, zoals aanpassing van de leeftijdsgrens van de doelgroep. Zij ziet echter wel mogelijkheden om het bevolkingsonderzoek naar borstkanker te verbeteren. Haar aanbevelingen richten zich vooral op het beperken van de nadelen die altijd aan een bevolkingsonderzoek kleven. Zo blijken vrouwen die ten onrechte een positieve uitslag krijgen daarna nog vaak extra (poliklinische) controles te on‐
dergaan. De commissie beveelt aan om te onderzoeken hoe deze vrouwen beter begeleid kunnen worden en hoe onnodige extra controles voorkomen kunnen worden. Ook kan het screeningspro‐
gramma verbeterd worden door een apart vervolgtraject te ontwikkelen voor vrouwen bij wie de uitslag wijst op een klein risico op borstkanker. Bij hen volstaat meestal een nieuw mammogram of een echo en is niet altijd biopsie nodig. Meer informatie n.a.v. dit bericht? Neem contact op met Ellen Willemsen, belangenbehartiger gezondheidszorg Unie KBO: telefoon 073 ‐ 6904 269, mail [email protected] Lees het advies van de Gezondheidsraad op www.gezondheidsraad.nl/nl/adviezen/preventie/bevolkingsonderzoek‐naar‐borstkanker‐
verwachtingen‐en‐ontwikkelingen Meer informatie over borstkanker vindt u op de volgende websites: borstkanker.nl, kwfkankerbestrijding.nl en pinkribbon.nl Wegwijzer 1 ‐ 2014 7
PREVENTIE: GESPREK MET STAATSSECRETARIS Op 27 januari debatteerde de Tweede Kamer over het Nationaal Programma Preventie (NPP). De ouderen hebben tot nu toe geen rol in dit NPP. Op verzoek van CDA kamerlid Hanke Bruins‐Slot leverde de Unie KBO tekst aan voor haar pleidooi voor een grotere rol van ouderen in het NPP. Als de bewindslieden niet met ons in gesprek zouden gaan, zou ze een motie indienen. Hanke Bruins‐Slot liet weten dat de staatssecretaris heeft toegezegd met ons in gesprek te gaan. De Unie KBO gaat dit gesprek voorbereiden. EIGEN REGIE OUDERE (KANKER)PATIËNT Samen met KWF Kankerbestrijding en NVK heeft de Unie KBO een brief geschreven aan minister Schippers en Kamerleden om ze erop te wijzen dat eigen regie van oudere kankerpatiënt niet van‐
zelfsprekend is. De minister verwacht wel erg veel van oudere patiënten. De vragen die in de brief zijn gesteld zijn overgenomen door de Kamerleden:  Kan de minister zich vinden in het feit dat gezamenlijke besluitvorming, in het bijzonder als het gaat om de diagnose kanker, een essentieel onderdeel is van het zorgproces?  Welke mogelijkheden ziet de minister om implementatie van gezamenlijke besluitvorming op basis van goede informatie voor arts en patiënt te bespoedigen?  Zijn de inspanningen die de minister nu beschrijft in haar reactie wel toereikend om patiënt‐
participatie in de brede zin op een volwaardige manier te realiseren, aangezien de middelen hiervoor (aanleren vaardigheden, ontwikkelen instrumenten) niet in gelijke mate oplopen?  Is de minister bereid om het IZP actief aan te bieden in het zorgproces om te zorgen voor in‐
zicht in het zorgproces voor de patiënt, waardoor de participerende rol van de patiënt ook wordt vergroot?  Kan de minister de stappen/mogelijkheden aangeven hoe het IZP structureel in te bedden in het zorgproces?  Hoe kijkt de minister naar het vraagstuk van de oudere (kanker)patiënt in relatie tot de toe‐
nemende eisen aan participatie?  Hoe zorgt de minister ervoor dat de specifieke doelgroep van oudere patiënten met kanker meegenomen wordt in de beleidsvorming gericht op participatie?  Is de minister voornemens het IZP structureel een plaats te geven in het zorgproces?  Op welke manier kan de minister borgen dat binnen de opleiding en nascholing van zorgpro‐
fessionals aandacht wordt besteed aan de specifieke doelgroep van ouderen met kanker? De volgende stap is dat minister Schippers de vragen gaat beantwoorden. De beantwoordingstermijn is tussen 4 en 6 weken. Deze antwoorden zetten we in de Wegwijzer zodra ze gepubliceerd worden. Wegwijzer 1 ‐ 2014 8
UNIE KBO BESPREEKT GARANTIE OP ZORG MET KAMER Half december 2013 sprak de Unie KBO in CSO‐verband in een rondetafelgesprek met de Vaste Kamercommissie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over het plan om persoonlijke verzorging en verpleging onder te brengen in de zorgverzekeringswet. Goed nieuws voor ouderen, vindt de CSO. Eerder was er sprake van dat gemeenten verantwoordelijk zouden worden voor de verzorging van mensen thuis en dat alleen de verpleging vergoed zou worden door de zorgverzekeraars. Dat gebeurt toch niet. Daarmee wordt voorkomen dat mensen bij twee verschillende loketten moeten zijn om zorg thuis te regelen. Goed nieuws Dat ‘lijfgebonden’ zorg een verzekerd recht blijft door de Zorgverzekeringswet, is goed nieuws voor de grote groep ouderen met lichamelijke aandoeningen. Waarom? Omdat ze veel medische zorg en vaak ook verzorging nodig hebben. Voor ouderen met een zorg‐ en ondersteuningsbehoefte komt nu meer duidelijkheid. Ook zijn de samenwerkende ouderenorganisaties blij dat de wijkverpleegkundige een belangrijke rol gaat vervullen in de coördinatie van de zorg. Eigen regie De samenwerkende ouderenorganisaties pleiten voor eigen regie van mensen die zorg en onder‐
steuning nodig hebben, samen met hun mantelzorgers en sociale netwerk. Uit de voorbeelden van het Nationaal Programma Ouderenzorg is gebleken dat ouderen prima kunnen aangeven wat zij wel en niet nodig hebben. Versterking van de eigen regie en aandacht voor de wensen van ouderen en hun omgeving moet dan ook aandacht krijgen in de hele transitie van de langdurige zorg. Individuele ondersteuning en oplossingen op maat zijn dan ook de parameters waarop de ouderenorganisaties zullen toetsen. De vraag die CSO aan de Tweede Kamer stelde luidde: “kunt u garanderen dat ook in de nieuwe situ‐
atie cliënten hun eigen zorgverleners kunnen blijven inhuren voor hun persoonlijke verzorging, zon‐
der dat zorgverzekeraars daaraan allerlei eisen kunnen stellen?” De huidige restitutiepolis biedt hier‐
voor te weinig garanties. Financiële gevolgen De ouderenorganisaties maken zich verder zorgen over de effecten van deze wijziging op het inko‐
men, in het bijzonder de premie van de zorgverzekering en de hoogte van het eigen risico. Hierover heeft de Unie KBO inmiddels een gesprek gevoerd met Zorgverzekeraars Nederland. De zorgverzeke‐
raars pleiten voor een rijksbijdrage om de overheveling van persoonlijke verzorging in de zorgverze‐
keringswet op te vangen, dus voor een ‘zachte landing’ De CSO is van mening dat verpleging en verzorging thuis vormen van noodzakelijke geïndiceerde zorg zijn. Er moet dan ook voorkomen worden dat mensen die deze vormen van zorg nodig hebben, hier‐
van afzien omdat zij het eigen risico niet kunnen of willen betalen. ONWETENDHEID BIJ ECHTPARENKAMERS VERPLEEGHUIZEN De Unie KBO lobbyt al lang voor echtparenkamers in verpleeghuizen. De mogelijkheid om mee te verhuizen als gezonde partner, staat wettelijk vast in de AWBZ. Veel verpleeghuizen bieden dan ook echtparenkamers aan. CDA‐kamerlid Mona Keijzer diende eind november 2013 een motie in Wegwijzer 1 ‐ 2014 9
om ook in de nieuwe Wet Langdurige Zorg (de ‘nieuwe AWBZ’) echtparen in een verpleeghuis samen te laten blijven. De Unie KBO ondersteunde deze motie van harte. Want wat door liefde verbonden is, moet niet gescheiden worden door regels en wetten. Maar gaat het nu altijd goed? De motie is door de Tweede Kamer aangenomen. In de praktijk betekent dit dat echtparen, waarvan één van de partners verpleeghuiszorg nodig heeft, ook in de toekomst bij elkaar kunnen blijven wonen. Mag een partner meeverhuizen als de ander opgenomen wordt in een verpleeghuis? Een artikel op Facebook hierover leidde tot veel onrust en vragen. Het antwoord op de vraag is: ja, in principe mag een partner mee naar een verpleeghuis. Wanneer een van twee partners een indicatie krijgt voor opname in een verpleeg‐ of verzorgingshuis, dan kan de ander kiezen of deze thuis wil wonen of wil meeverhuizen. Het is belangrijk dat die keuze er is. De mogelijkheid om mee ter verhuizen als gezonde partner, is wettelijk vastgelegd in de AWBZ. Veel zorgorganisaties bieden de mogelijkheid dat een gezonde(re) partner mee verhuist naar een verpleeg‐ of verzorgingshuis. Een voorwaarde is dat de zorgorganisatie die de cliënt kiest, geschikte woonruimte beschikbaar heeft. Veel zorgorganisaties hebben een beperkt aantal kamers of appartementen waar echtparen samen kunnen wonen. Daarnaast is de zorgvraag van de cliënt bepalend. Als iemand bijvoorbeeld zwaar dementerend is en op een gesloten afdeling moet verblijven, is het samenwonen met een partner moeilijker te organiseren. Het zal voor een gezonde partner bijvoorbeeld niet altijd prettig zijn om op een gesloten afdeling te wonen. Geen indicatie nodig Voor het meeverhuizen heeft een partner geen indicatie nodig, en deze hoeft hij of zij dus ook niet aan te vragen. Het zorgkantoor kan behulpzaam zijn bij het vinden van andere woonruimte als bij het verpleeghuis van de eerste keuze geen plaats is. De Unie KBO houdt dit onderwerp scherp in de gaten. UNIE KBO WAARSCHUWT: ONVEILIGE SLEUTELKLUISJES Afgelopen jaar is in minstens 200 gevallen de toegang tot een woning verkregen door de sleutel‐
kluis te forceren. Dit aantal neemt toe. Recente cijfers geven aan dat in Gelderland de laatste maanden 30 inbraken of pogingen gedaan zijn. De inbraken concentreren zich echter niet in één plaats of regio, maar komen voor in het hele land. Wat kunt u doen? Sleutelkluisjes worden gebruikt als oplossing voor sleutelbeheerprobleem van thuiszorginstellingen, maar ook voor mantelzorg, familie et cetera. Omdat er niets hoeft te worden gewijzigd aan deuren of sloten in bestaande woningen. De (kwetsbare) bewoner hoeft niet naar de deur om die te openen. Wanneer veilig? Belangrijk aandachtpunt voor de sleutelkluisjes is de veiligheid. Een groot deel van het aanbod heeft een zeer beperkte mate van inbraakwerendheid. Het is belangrijk dat de kluizen getest en goedgekeurd zijn. De door SKG gecertificeerde sleutelkluizen zijn binnen het Politiekeurmerk Vei‐
lig Wonen erkend voor toepassing bij woningen. Een sleutelkluis die niet is getest en goedgekeurd wordt afgeraden. Wegwijzer 1 ‐ 2014 10
Goedgekeurde sleutelkluizen zijn voorzien van één of twee sterren. De eerste gradatie staat garant voor minimaal 3 minuten afscherming van de sleutel bij gebruik van licht inbrekersgereedschap en de categorie die twee sterren heeft behaald is zelfs minimaal 5 minuten bestand tegen breekijzerge‐
weld. Een kluisje met een code werkt net als de pincode van de bankpas die je nooit af zou moeten geven. De pincode is dus een zwak punt, want het wordt overgedragen aan anderen (bijvoorbeeld zorgver‐
leners, vrienden of buren) Het ‘geheimhouden’ is daarmee lastig. Advies van de Unie KBO:  Probeer allereerst om een sleutelkluisje te vermijden. Kijk naar andere (technische) oplossing (deur openen op afstand, onder regie van de bewoner).  Pas alleen een kluis toe die het Politiekeurmerk Veilig Wonen en het SKG‐keurmerk heeft.  Kijk of er meer mogelijk is in de beveiliging van het kastje zelf; bijvoorbeeld verlichting, came‐
ra op het kastje gericht, melding dat het kastje wordt geopend op de mobiele telefoon van de bewoner zelf, mantelzorger, beveiligingsdienst en/of thuiszorgorganisatie. Sleutelkluisjes van de volgende merken zijn voorzien van een SKG‐keurmerk en getest op 3 minuten‐
inbraakafscherming:  AMI  HEF  ANKER  LIPS  CLAVISIO  VAN DEN HOOGE
Kijk voor meer informatie op www.politiekeurmerk.nl (en zoek op ‘sleutelkluisje’). De Unie KBO is in een interview te horen op Omroep Gelderland via onderstaande link: http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws‐1/2049424/sleutelkluisjes‐populair‐bij‐
inbrekers.htm#.UuvX_T15OHY UNIE KBO TEGEN VERDWIJNEN GELE VERTREKSTATEN De NS is veel te voorbarig met het weghalen van de gele vertrekborden van stations. Dit schrijft de Unie KBO in een advies aan NS. Hoewel ruim 100.000 reizigers gebruik maken van de borden op de stations wil NS de borden gefaseerd laten verdwijnen. De borden moeten plaatsmaken voor digitale informatie zoals een smartphone. Met een smartphone of tablet plannen veel reizigers hun reis en zoeken ze actuele vertrekinformatie op. Maar niet alle reizigers hebben onderweg een smartphone op zak. Daarom blijven de stations op alle perrons collectieve informatiemiddelen nodig hebben, vindt de Unie KBO. De NS wil in de lente van 2014 80 procent van de gele overzichtsstaten met vertrektijden verwijderd hebben. Op elk station wil de NS nog minimaal één bord behouden. Van de ongeveer 3400 huidige informatieborden blijven er in totaal 700 over. Uiteindelijk moeten alle statische borden verdwijnen. Digitale schermen gaan de vertrekborden vervangen. Digitaal geen oplossing De Unie KBO maakt deel uit van het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (Locov). Locov heeft kritische vragen over het verdwijnen van de borden. Digitale informatie is af‐
Wegwijzer 1 ‐ 2014 11
hankelijk van techniek. NS‐reizigers stellen nu al vast dat de weergave van digitale informatie in trei‐
nen en op perrons regelmatig faalt. Zonder vertrekinformatie op de perrons moeten overstappende reizigers langs de stationshal om informatie te vinden over hun aansluitende trein. Ook kunnen reizigers via digitale schermen niet meer in één oogopslag zien hoe vaak een trein rijdt (overdag en ’s avonds) en langs welke tussenstations. De leesbaarheid van de displays op afstand is bovendien voor veel slechtzienden een probleem. Advies De Unie KBO heeft niet positief geadviseerd over het weghalen van de gele vertrekstaten. Ook in de Tweede Kamer zijn kritische vragen gesteld hierover. Weghalen van borden zou pas aan de orde mo‐
gen zijn als de nieuwe informatievoorziening van de NS is geoptimaliseerd en gericht op alle treinrei‐
zigers en hun informatiebehoeften. De NS heeft aangegeven met de consumentenorganisaties, waaronder de Unie KBO, te zoe‐
ken naar volwaardige oplossingen. De Unie KBO heeft enkele acties in voorbereiding, waar‐
onder een petitie. We wachten eerst de oplossingen af, voor deze acties – met medewerking van Bonden en afdelingen – tot uitvoering te brengen. DIGITAAL BETALEN VOOR IEDEREEN? De samenwerkende ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM, verenigd in de CSO, roepen de Tweede Kamer op de kwetsbare oudere niet uit het oog te verliezen bij de steeds ver‐
dergaande digitalisering van het betalingsverkeer. Samen met het Maatschappelijk Overleg Beta‐
lingsverkeer constateert de CSO dat er onvoldoende aanvaardbare alternatieven beschikbaar zijn. Het gebruik van de fysieke betaaldiensten, zoals de acceptgiro, is de afgelopen jaren sterk afgeno‐
men. Steeds meer worden betaaldiensten op digitale wijze afgehandeld. Niettemin voorzien fysieke betaaldiensten in een duidelijke maatschappelijke behoefte. Zeker omdat voor kwetsbare gebruikers op dit moment onvoldoende aanvaardbare alternatieven beschikbaar zijn. De CSO is het eens met de constatering in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) dat er blijvend aandacht uit moet gaan naar deze kwetsbare groepen in de samenleving. Onvoldoende alternatieven voor kwetsbare oudere De CSO maakt zich grote zorgen over de ontwikkelingen. De ouderenorganisaties krijgen meldingen van kwetsbare ouderen die problemen ondervinden in het digitale betalingsverkeer. Zij melden dat banken de dienstverlening alleen nog maar per digitale weg aanbieden en er onvoldoende alterna‐
tieven bekend, of beschikbaar zijn. De CSO stelt dat er blijvend aandacht uit moet gaan naar kwets‐
bare groepen in de samenleving, en ontwikkeling van aanvaardbare alternatieven voor fysieke be‐
taaldiensten. Advies De CSO heeft de Vaste Kamercommissie van Financiën gevraagd de volgende punten onder de aan‐
dacht te brengen van de minister:  besteed blijvend aandacht aan kwetsbare groepen in de samenleving;  verbeter de bereikbaarheid en toegankelijkheid van het digitale betalingsverkeer; Wegwijzer 1 ‐ 2014 12



stimuleer het ontwikkelen van aanvaardbare alternatieven; handhaaf fysieke betalingsdiensten, totdat aanvaardbare alternatieven beschikbaar zijn; informeer kwetsbare groepen over alternatieven, zoals vrijwillige ouderenadviseurs die ex‐
tra voorlichting kunnen geven. KBO IN EUROPEES ICT‐PROGRAMMA De Unie KBO neemt deel aan twee projecten binnen het Ambient Assisted Living (AAL)‐programma van de Europese Commissie. Doel van het AAL programma is om met behulp van technische ICT‐
oplossingen de kwaliteit van leven van senioren te verbeteren en hen in staat te stellen zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren. De Unie KBO heeft in twee internationale projectgroepen een rol als gebruikersorganisatie: E‐mosion en ChefMySelf. De inbreng van senioren (gebruikers) binnen deze projecten is belangrijk omdat pro‐
ducten aan de behoefte moeten voldoen en niet te moeilijk moeten zijn in het gebruik. E‐mosion: lang mobiel blijven E‐mosion zet in op het ontwikkelen van ICT‐hulpmiddelen om zo lang mogelijk mobiel te blijven. Bij‐
voorbeeld bij het doen van boodschappen, bij het reizen en bij het controleren van het huis op af‐
stand. E‐mosion ontwikkelt een app voor de smartphone die deze verschillende functies combineert. De eisen die ouderen aan het product stellen, zijn door de Unie KBO met ouderen in kaart gebracht. Die eisen worden op dit moment door ‘techneuten’ omgezet in een bruikbaar product. In november van dit jaar start de Unie KBO met het testen van deze app door senioren, wellicht ook in samenwer‐
king met een supermarkt. ChefMySelf: hightech koken Het primaire doel van ChefMySelf is om senioren ertoe te bewegen gezonder te gaan eten. In de eerste plaats door advies en ondersteuning bij de voeding. Maar ook door gemak van koken met een hightech‐apparaat. Ook is het mogelijk om deel te nemen aan virtuele sociale netwerken, om bij‐
voorbeeld recepten uit te wisselen. Het project ontwikkelt daarbij een keukenmachine. Dit wordt een uitgebreid kookapparaat dat ook kan verwarmen. De (oudere) gebruiker wordt stapsgewijs geleid bij het koken. De keukenmachine staat in contact met een tv en/of tablet. De gebruiker kan persoonlijke voorkeuren aangeven, bij‐
voorbeeld een dieet. Het is ook mogelijk een weegschaal aan te sluiten. De testen met het apparaat starten in de tweede helft van 2014. Tien senioren zullen enige tijd thuis met de keukenmachine koken. Zij dienen te beschikken over een eigen tablet en een niet te oude tv. Kijk voor meer informatie op www.aal‐europe.eu, http://emosion‐project.ee, www.uniekbo.nl/emosion en http://www.ChefMySelf.eu Voor meer informatie over beide projecten kunt u per telefoon contact opnemen met de Unie KBO via nummer 073‐6123475, of met Ciska van Harten per email via cvhar‐
[email protected] of Jan Brinkers, per email via [email protected]. Wegwijzer 1 ‐ 2014 13
VERKIEZINGEN 2014 Op 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Mocht u als lid en of als vrijwilliger van de KBO willen opkomen voor de belangen van senioren in uw gemeente, dan helpt de Unie KBO u graag. Het beïnvloedingsproces van de programma’s zal voor een groot deel al klaar zijn. Wel kunt u programma’s vergelijken en uw medeleden informeren welke partij voor de belangen van senioren in de samenleving opkomt. Er is een speerpuntenkaart welke te downloaden is vanaf de website van de Unie KBO. Hierop staan een aantal punten die vanuit KBO als belangrijk worden gezien. Op de homepage van de website van de Unie KBO vindt u aan de rechterzijde de link Verkie‐
zingen 2014. Hier kunt u kant‐ en klare documenten downloaden. Neem gerust een kijkje en laat ons weten wat u van de informatie vindt via [email protected]. KBO KLEURT ROZE Homo‐emancipatie is in Nederland al ver gevorderd. Toch stuiten veel roze ouderen nog regelmatig op onbegrip. Ook medewerkers en bewoners van zorginstellingen doen, al dan niet bewust, aan discriminatie. In zorgcentra kunnen roze ouderen vaak niet gewoon zichzelf zijn. Deze constateringen zijn voor zes provinciale KBO’s aanleiding om aandacht te besteden aan roze ouderen: homo’s, lesbiënnes, biseksuelen en transgenders. KBO Lim‐
burg besteedt al enkele jaren aandacht aan roze ouderen, met name aan hun positie in zorginstellin‐
gen. KBO Zuid‐Holland organiseerde afgelopen najaar een succesvolle bijeenkomst onder het motto ‘Roze: Al kan er maar over gesproken worden’. Komend voorjaar en najaar organiseren de KBO’s Utrecht, Zeeland, Overijssel en Gelderland provinciale bijeenkomsten. Bonden helpen elkaar Activiteiten rond roze ouderen zijn niet nieuw. Het consortium Roze 50+ van vier organisaties (ANBO, COC en de kenniscentra Movisie en Vilans) is al jaren betrokken bij het wel en wee van roze ouderen. Uit een verkennend onderzoek onder onze achterban en de conferentie ‘Hoe roze is de KBO? bleek dat ook de KBO’s het tijd vinden om in eigen gelederen dit onderwerp aan te snijden. Vandaar dat de Unie KBO een project is gestart om provincies in staat te stellen hun activiteiten uit te voeren. In dit project wordt zichtbaar hoe provinciale KBO’s elkaar kunnen steunen. Medewerkers en vrijwil‐
ligers van KBO Limburg hebben KBO Zuid‐Holland geholpen bij hun conferentie. En de mensen van beide KBO’s willen best ook andere KBO’s helpen. Iets voor uw KBO? De Unie KBO heeft voor provinciale KBO’s een overzicht gemaakt van activiteiten die zij kun‐
nen organiseren rond roze ouderen. Dat overzicht is ook bruikbaar voor afdelingen. Kijk op http://www.uniekbo.nl/roze/tips‐voor‐bijeenkomsten.html. Wegwijzer 1 ‐ 2014 14
STUDIEMIDDAG ROZE 50+ Op donderdagmiddag 20 februari 2014 uur vindt in Utrecht een landelijke studiemiddag plaats rond roze ouderen, met als titel ‘Als u begrijpt wat ik bedoel…’. Op deze studiedag presenteert het Consortium Roze 50+ de resultaten van het project ‘Als u begrijpt wat ik bedoel…’. Dit project heeft tot doel om roze ouderen krachtig te maken en hen te helpen om hun leven zo vorm te geven zoals zij dat zelf het liefst willen. De doelgroep zijn lesbische, homosek‐
suele, biseksuele en transgender ouderen. Het gaat om kwetsbare ouderen die moeite hebben om contact te leggen en om hulp te vragen. Sommigen van hen zijn vereenzaamd. De studiedag wordt georganiseerd door het Consortium Roze 50+. Meer informatie over de bijeenkomst kunt u lezen op de website: www.roze50plus.nl. De middag vindt plaats in zorgcentrum Tolsteeg in Utrecht. OMGAAN MET VERLIES: BIJEENKOMSTEN MET GRATIS BOEKJE Het onderwerp ‘Omgaan met verlies’ leent zich het beste voor twee bijeenkomsten: een bijeenkomst over Het afscheid en een over Rouw. Afdelingen en KBO‐ers die bijeenkomsten ‘Omgaan met verlies’ organiseren krijgen tot november 2014 het bijbehorende boekje gratis. Dit boekje geeft houvast bij het regelen en vormgeven van het laatste afscheid en geeft tips aan mensen die te maken hebben met rouwen of met rouwenden. Voor het leiden van deze gespreksbijeenkomsten zijn 22 gespreksleiders opgeleid. Zij werken met een power point, gebaseerd op de informatie van het boekje. Het boekje is te downloaden via www.uniekbo.nl/verlies/downloads.html Bij Adinda Remigius kunt u een informatiepakket aanvragen, via [email protected]. Dit pakket bevat een beschrijving van de bijeenkomst, tips voor de organisatie en een voorbeelduitnodiging. WAARDIG STERVEN De Unie KBO maakt zich sterk voor waardig sterven binnen de landelijke belangenbehartiging en willen ouderen actief betrekken bij dit onderwerp. Denkt u met ons mee? Waardig sterven is volgens de KBO afstemming van zorg, kunnen sterven waar je wilt, eigen regie ervaren, aandacht voor het lichaam, psyche en spiritualiteit en aansluiting bij je waarden, behoeften en wensen. De Unie KBO is in gesprek met Achmea Zilveren Kruis over de kwaliteit van terminale palliatieve zorg in hospices, verpleeghuizen en ziekenhuizen. Het is voor de Unie KBO belangrijk dat bij dit gesprek ouderen betrokken worden zodat zij kunnen meedenken en meepraten over de kwaliteitscriteria voor palliatieve terminale zorg. Wegwijzer 1 ‐ 2014 15
Deskundigen gezocht Op dit moment zijn er al een aantal zeer deskundige kaderleden op het gebied van het levenseinde. Daarnaast zoeken wij deskundige senioren met een specifiek profiel: mantelzorgers/vrijwilligers die ervaring hebben of hadden met palliatieve zorg; enige medische deskundigheid is niet nodig maar wel welkom; affiniteit met ethiek en spiritualiteit. Van deze mensen vragen wij om twee keer mee te doen aan gesprekken en om te reageren op notities en onderzoeksvragen. De denktank zal bestaan uit 15 personen. Heeft u belangstelling en voldoet u aan het profiel? Dan kunt u zich aanmelden bij Agnes van Balkom, via emailadres [email protected]. Gelieve uw motivatie in de email toe te lichten. CLIËNTEN: ZELFREDZAAMHEID ONTSTAAT NIET VANZELF Chronisch zieken, ouderen en gehandicapten doen voor ondersteuning niet zonder meer een beroep op buren of familie. Veel mensen met een beperking durven niet goed om hulp te vragen. Dit blijkt uit de digitale raadpleging Zorg naar gemeenten, waaraan bijna zesduizend mensen met een beperking hebben meegedaan. Deze conclusies bevestigen de zorgen van de Unie KBO. De raadpleging is onderdeel van de cliëntenmonitor van het programma Aandacht voor iedereen (AVI). De raadpleging is bedoeld voor mensen die in hun dagelijkse leven begeleiding, zorg of ondersteuning nodig hebben zodat zij zelfstandig kunnen leven. Met de raadpleging willen de negen organisaties ‐ waaronder het CSO, waar de Unie KBO lid van is ‐ horen wat de ervaringen zijn met de decentralisatie van AWBZ‐zorg naar gemeenten. Vanaf 2015 verandert de zorg en ondersteuning. De functies begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf, verpleging en persoonlijke verzorging gaan uit de AWBZ. Mensen kunnen voor deze vormen van ondersteuning dan terecht bij hun gemeente of zorgverzekeraar. Vooruitlopend op deze veranderingen hebben negen samenwerkende cliëntenorganisaties een digitale cliëntenraadpleging gehouden. Zo willen ze te weten komen welke oplossingen mensen met een beperking nu treffen om met hun ziekte, ouderdomsgebreken of handicap om te gaan en wat daarvan valt te leren. De conclusies uit het rapport bevestigen de zorgen die Unie KBO heeft over de aanstaande verande‐
ringen, namelijk dat zelfredzaamheid van kwetsbare groepen en de inzet van de naaste omgeving makkelijk worden overschat. Uitdagingen voor afdelingen Het rapport bevat grote uitdagingen voor vitale senioren en lokale afdelingen. Het kwetsbaarst blij‐
ken mensen toch te zijn in het vinden van zinvolle bezigheden en sociale contacten: bijna de helft van de ouderen geeft aan hier een probleem mee te hebben en bijna 30 % vind hier geen goede oplos‐
sing voor. Lokale aandachtspunten Het rapport geeft acht heldere aandachtspunten voor de lokale belangenbehartiging: 1. Stimuleer sociale contacten. 2. Overschat niet de mogelijkheden voor oplossingen in eigen kring. 3. Stem de dagbesteding af op de persoon. 4. Zet vrijwilligers in voor ondersteuning van de financiële administratie. 5. Let op kwaliteit bij de inkoop van zorg en ondersteuning. Wegwijzer 1 ‐ 2014 16
6. Verbeter de bejegening en keuzevrijheid bij het WMO‐loket. 7. Versterk de mantelzorgondersteuning. 8. Geef mensen keuze tussen PGB en zorg in natura. Lees de artikelen, nieuwsbrieven en het rapport op www.aandachtvooriedereen.nl ‘LANG LEVE KUNST’: FINANCIËLE BIJDRAGE MOGELIJK Veel KBO‐leden zijn actief in de kunst: van dans tot poëzie en van keramiek tot computeranimaties. Het programma ‘Lang leve kunst’ vraagt aandacht voor ouderen en cultuurparticipatie. Tot 1 maart kunt u een financiële bijdrage aanvragen voor uw kunstproject. Hebt u ideeën voor een kleur‐ of klankrijk project? Dan komt u misschien in aanmerking voor een financieel steuntje, tot 3000 euro per project. Daarnaast kan de productie in 2015 te zien zijn op een van de regionale Lang leve kunst festivals. Wees er snel bij, want op 1 maart sluit de aanvraagronde. Het themaprogramma Lang leve kunst is een initiatief van Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK en maakt deel uit van het meerjarenprogramma Lang Leve Kunst. Informatie en voorwaarden staan op www.langlevekunst.nl/themaprogramma WORD OOK TABLETCOACH! Weet u al precies hoe een Apple‐tablet werkt? Mooi, want dan kunt u andere KBO‐leden verder helpen om de KBO iPad te leren kennen. Word ook tabletcoach! Het aantal KBO‐leden dat een KBO iPad aanschaft groeit elke dag. Met de KBO iPad halen zij met de modernste techniek de wereld in huis. Ondanks het grote gebruikersgemak blijft het een nieuwe techniek waar velen nog niet helemaal in thuis zijn. De vragen die zij tijdens het gebruik hebben, kunnen zij stellen aan de KBO tabletcoach. Als potentiële tabletcoach volgt u een training van een halve dag bij zorgvernieuwer Focus Cura in Driebergen‐Zeist. De trainingen zijn op elke laatste donderdag van de maand van 12.00 – 16.00 uur. Met deze training kunt u leden van uw afdeling ondersteunen in het gebruik van de KBO iPad. Voorwaarde om tabletcoach te worden is dat u zeer goed overweg kunt met een iPad. Bovendien vindt u het leuk om deze kennis over te dragen aan mensen die nog niet goed thuis zijn in het gebruik van een tablet. Herkent u zich in het profiel en bent u enthousiast om tabletcoach te worden? Geef u dan nu op! Stuur een mail met daarin uw gegevens naar [email protected] Het uitgebreide profiel van de tabletcoach en meer informatie is te vinden op www.kbotablet.nl Wegwijzer 1 ‐ 2014 17
GRATIS KBO IPAD‐PRESENTATIE Voor veel senioren is een computertablet volkomen nieuw. Daarom verzorgt de Unie KBO samen met zorgvernieuwer Focus Cura gratis presentaties voor KBO‐afdelingen. Inmiddels hebben ruim 20 afdelingen hier al gebruik van gemaakt. Tijdens de presentatie wordt het gebruik en de mogelijkheden van de KBO iPad op een heldere en duidelijke manier aan potentiële gebruikers uitgelegd. Er zijn ook een aantal KBO iPads aanwezig zodat deelnemers zelf even kunnen proeven van de vele mogelijkheden die deze tablet biedt. Bo‐
vendien is er de gelegenheid om vragen te stellen. De interactieve presentatie duurt ongeveer een uur. Deze presentatie kunt u bijvoorbeeld inplannen als onderdeel van een ledenvergadering. Vraag ook de gratis presentatie aan bij de Unie KBO. Geef per email de gewenste datum, tijd en locatie door via emailadres [email protected]. Na een bevestiging en akkoord op de datum kunt u uw leden uitnodigen. De presentatie is een introductie over de mogelijkheden met de KBO iPad, het is geen trai‐
ning of uitleg over de tablet. Hiervoor kunnen gebruikers van de KBO iPad terecht bij een tabletcoach. Er wordt tijdens de presentatie geen aandacht besteed aan tablets met een Android‐
besturingssysteem. LOSSE FOLDERS IN NESTOR De Unie KBO kampt met een fors inkomstenverlies. Door fikse bezuinigingen van de overheid moesten we 1 miljoen euro subsidie inleveren en we hebben minder geld door het vertrek van KBO Brabant. We moeten zoeken naar oplossingen, ook via Nestor. Nestor is altijd erg terughoudend geweest om losse reclamefolders toe te laten in ons blad. Nu zijn we genoodzaakt om deze regel te versoepelen. Door het meesturen van enkele reclamefolders in Nestor, kunnen we de kosten voor het blad voor u en voor ons zo laag mogelijk houden. We hopen op uw begrip hiervoor. DE KBO GEEFT U ENERGIE! De Unie KBO heeft een mooi en goed aanbod geregeld voor KBO‐leden: groene energie tegen een zeer scherpe prijs. Doe mee en bespaar tientallen euro’s per jaar op uw energiere‐
kening. Hoe meer KBO‐leden meedoen hoe meer voordeel we met zijn allen krijgen. Wegwijzer 1 ‐ 2014 18
De Unie KBO is een samenwerking aangegaan met Energiebesteding BV. Dat is geen leverancier van energie maar een specialist in de collectieve inkoop van energie. Ze kennen de markt goed en zijn honderd procent onafhankelijk. Waarom kiest de Unie KBO voor Energiebesteding BV?  De beste prijs voor de beste kwaliteit.  Heldere en begrijpelijke nota’s.  Groene stroom.  Makkelijk overstappen zonder gedoe.  Goede klantenservice, niet alleen via internet maar ook via de telefoon. Hoe werkt het? Meld u uiterlijk 14 februari aan bij NestorVoordeel. Energiebesteding BV gaat dan op zoek naar de beste energieleverancier met het goedkoopste aanbod. Energiebesteding BV werkt niet met een veiling, maar met een aanbesteding. Daarin kijken ze naar prijs én kwaliteit. De leverancier die voor u de beste prijs‐kwaliteitverhouding heeft, leggen we vervolgens aan u voor. U krijgt de keuze uit een aanbieding voor één of drie jaar. Het is vervolgens aan u of u de aanbieding accepteert of afwijst. Geen verplichtingen! Accepteert u het aanbod, dan regelen wij samen met uw nieuwe energieleverancier uw overstap. Meld u aan en bespaar ook tientallen euro’s. Ga naar www.NestorVoordeel.nl Telefonisch doorgeven is ook mogelijk. Houd uw gegevens bij de hand. Bel NestorVoordeel via telefoonnummer 026 377 97 33 CONGRES: SAMEN STERK VOOR SENIOREN Tijdens het kenniscongres 'Samen Sterk voor senioren' op 12 december stond Congrescentrum Papendal helemaal in het teken van gezond oud worden. Bijna 300 bezoekers van gemeenten, zorginstellingen, onderwijsorganisaties, sportbonden en bedrijven gingen met elkaar in gesprek. Rode draad vormde de vraag hoe ouderen zo lang mogelijk gezond kunnen participeren in de maatschappij. We benoemen drie highlights. Manon Vanderkaa, directeur van Unie KBO, gaf in haar congrespresentatie voorbeelden van projecten die ouderen actief bij de samenleving betrokken houden. Ze belichtte onder meer de vrijwillige ouderenadviseurs en de belastingservice. Ze benadrukt dat juist aan deze basis de kracht ligt van de Unie KBO; ‘van ouderen, voor ouderen’. Lisette de Groot, hoogleraar Voeding van de Oudere Mens bij de Afdeling Humane Voeding van Wageningen Universiteit, benadrukt het belang van goede voeding voor senioren. Er is nog veel gezondheidswinst te behalen voor ouderen door de juiste voeding en de juiste combinatie voeding en beweging, zo legt De Groot uit. Voor veel bezoekers een echte eyeopener. Gerrie Elfrink, wethouder Sport van de gemeente Arnhem, is de laatste spreker. Hij verhaalt over het beleid van Arnhem dat niet specifiek gericht is op ouderen, maar op kwetsbare inwoners. Zij worden door de gemeente gestimuleerd om actief te blijven, het liefst dichtbij in de eigen wijk. Wegwijzer 1 ‐ 2014 19
Seniorvriendelijke Gemeenten Gedurende het hele congres is er stilgestaan bij het project Seniorvriendelijke Gemeenten, waar ook de Unie KBO in participeert. De doelstellingen van het project zijn het leveren van een aantoonbare bijdrage aan de kwaliteit van leven van ouderen, het verbeteren van seniorenbeleid door het delen van kennis en ervaring en het realiseren van nieuwe vormen van samenwerking. Steeds meer partijen sluiten zich bij het project aan. De eerste ambassadeurs van het project ‐ onder meer Elsemieke Havenga, Herman Pleij en Olga Commandeur ‐ werden enthousiast begroet door de bezoekers. Presentaties, foto’s en een congresterugblik zijn te vinden op www.activeageing.nu Informatie over seniorvriendelijke gemeenten staat op www.seniorvriendelijkegemeenten.nl. GEZOCHT: VRIJWILLIGE MEDEWERKER SERVICETELEFOON Iedere ochtend zitten twee vrijwilligers van de servicetelefoon bij de Unie KBO klaar om vragen van leden te beantwoorden. Op dit moment zijn we op zoek naar versterking van de servicetelefoon. Wie wil één ochtend in de week de telefoon aannemen? De servicetelefoon is de onmisbare schakel tussen de belangenbehartiging en onze leden. Vragen van leden worden zoveel mogelijk beantwoord. Het kan gaan om aanvragen van brochures, het zoeken naar een belastinginvuller, informatie over rijbewijskeuringen en nog veel meer. Soms gaat het ook om het bieden van een luisterend oor. Of komen er reacties op artikelen in Nestor. De vrijwilligers aan de telefoon horen wat er speelt onder onze leden. De signalen die binnenkomen worden doorgegeven aan de mensen die met belangenbehartiging aan de slag gaan. Voor belangenbehartigers is het belangrijk om op die manier voeling te houden met de problemen waar leden tegen aan lopen. En de KBO‐leden weten dat ze, dankzij de servicetelefoon, antwoord krijgen op hun vragen. Wilt u meer informatie, zoals het functieprofiel? Heeft u belangstelling? Stuur een mail naar Janneke v.d. Hoek van de Unie KBO via [email protected]. LET OP JURIDISCHE CONSEQUENTIES KBO‐VAKANTIEREIZEN Jaarlijks organiseren veel KBO‐afdelingen vakantiereizen voor de leden. In overleg met een reisbureau of busonderneming wordt dan een vakantiereis uitgezocht, waarna de leden zich hiervoor kunnen opgeven. Daarbij is het verstandig om te letten op de juridische consequenties. Als een vereniging een vakantiereis organiseert, is het opletten voor juridische consequenties. De deelnemers maken de reissom (vaak in termijnen) over aan de vereniging, waarna de vereniging de totale reissom betaalt aan het reisbureau. Bij een faillissement van de reisorganisatie zou het (in beginsel) kunnen leiden tot aansprakelijkheid van de bestuursleden. Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) keert namelijk alleen uit aan consumenten die rechtstreeks bij een reisbureau hebben geboekt. Dus niet aan verenigingen. Bij een volle bus praat je dan al gauw over € 30.000,‐. Wegwijzer 1 ‐ 2014 20
Bovenstaand risico kan vermeden worden als het reisbureau met iedere deelnemer een contract afsluit en de deelnemers rechtstreeks aan het reisbureau betalen. Wel van te voren altijd bij de SGR controleren of het reisbureau inderdaad bij de SGR is aangesloten. Met dank aan Jos Schell van KBO Einighause voor de signalering en de tekst. GEZOCHT: KANDIDATEN ONDERZOEK MEDIACONSUMPTIE De Universiteit Nijmegen en Senefelder Misset doen samen met de KBO een groot onderzoek naar de mediaconsumptie van verschillende doelgroepen, waaronder senioren. Doet u mee? De onderzoekers zijn geïnteresseerd in meerdere aspecten van mediagebruik. Lezen senioren nog op papier of ook op tablet en smartphones? Hoe ervaren senioren het gebruik van de Nestor‐app? Welke van de mediakanalen gebruiken ze het meest? Wat missen ze nog in seniorenmedia? Hoe ervaren ze de advertenties? Hoe ervaren ze de voordeelpagina’s en webshop? We zoeken in totaal 60 senioren die bereid zijn om in de tweede week van maart een dag naar het kantoor van Senefelder in Doetinchem te komen. De senioren krijgen een presentje voor hun medewerking en een reiskostenvergoeding van 19 ct/km . De onderzoeksgroep is verdeeld over zes subgroepen, naar leeftijd en geslacht:  10 senioren 55‐65 jaar M  10 senioren 65‐75 jaar V  10 senioren 55‐65 jaar V  10 senioren 75+ jaar M  10 senioren 65‐75 jaar M  10 senioren 75+ jaar V Heeft u interesse om mee te doen? Geef u dan op bij Anke Franssen van de PSH Groep, telefoon 026 750 18 32 of per email via [email protected] UNIE KBO ZOEKT BESTUURSLID Vanwege het aftreden van een bestuurslid van wie de zittingstermijn verstrijkt in juni 2014, wil de Unie KBO in contact komen met kandidaat‐bestuursleden. Het bestuur bestuurt de vereniging en legt verantwoording af aan de Ledenraad, die bestaat uit twee bestuurders van elk der aangesloten bonden. Het bestuur mandateert veel zaken aan de directeur. Dit bestuursmodel verkeert nog in een ontwikkelfase. In het gekozen besturingsmodel heeft het be‐
stuur een collegiaal karakter. Profiel Gezien de samenstelling van samenstelling van het huidige bestuur zoekt de Unie KBO een vrouw uit het oosten van het land, met deskundigheid op financieel en bij voorkeur ook juridisch gebied. Verdere informatie over de vacature en over het profiel van bestuursleden van de Unie KBO vindt u op de website van de Unie KBO www.kbo.nl. Wegwijzer 1 ‐ 2014 21