Uitvoerderschecklist Luchtdicht Bouwen

Uitvoerderschecklist Luchtdicht Bouwen
Een overzicht van 10 jaar praktijkervaring in de woningbouw
Dit boekje wordt u aangeboden
door ISOVAST b.v. Zeewolde
Versie 1.21
Wanneer is een woning geschikt om te beproeven?
Woningen waarin luchtdichtheidsmetingen worden uitgevoerd dienen minimaal aan de
onderstaande vereisten te voldoen. Een luchtdichtheidsmeting moet op een zo laat mogelijk
moment in het bouwproces plaatsvinden om zeker te stellen dat alle onderdelen die mede een juiste
luchtdichtheid garanderen in of aan de woning zijn aangebracht.
In de praktijk betekent e.e.a. dat:
Alle te onderscheiden gevel- en dakelementen definitief afgetimmerd moeten zijn
De dak-, vloer- en geveldoorvoeren (en manchetten) van technische installaties definitief
moeten zijn aangebracht en bevestigd
Het definitieve kruipluik is aangebracht en de matrand is ontdaan van vuil en specieresten
Knieschotten en leidingschachten zijn afgetimmerd (luiken open laten!)
Alle kastdeuren en buitendeuren werkend zijn aangebracht, inclusief tochtwering
De brievenbusklep en -tochtwering aanwezig is
De elektrische bedrading is aangebracht en is voorzien van schakelmateriaal en/of
blinddeksels
De meterkastvloer definitief is afgedicht (prefab meterkastvloeren liefst afdekken met
gietmortel)
Bedienbare ventilatieroosters of -luiken bediend kunnen worden
Casco ruimten met kalkzandsteen gevels zijn afgefilmd
Alle kitvoegen rond tegelwerk zijn aangebracht
Eventueel vers schilderwerk op kozijnen voldoende droog is om het meetframe te kunnen
plaatsen (inklemmen)
Er dient in de nabijheid van de te beproeven woning geparkeerd te kunnen worden. Tevens dient er
in de directe omgeving van de woning een werkende 220V aansluiting aanwezig te zijn.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Zelfcontrole tijdens de ruwbouwfase
De luchtdichtheid wordt meestal gemeten op het moment dat een woning of ander gebouw bijna
wordt opgeleverd. Dat is ergens tussen de voor- en eindoplevering. Als er op dat laatste moment in
het bouwproces lekkages worden gevonden dan is kit vaak nog de enige beschikbare remedie. En dat
is nu net de slechtste maatregel die er is omdat deze binnen een half jaar weer lekkages vertonen
door krimp.
Het zou beter zijn om de luchtdichtheid te
beproeven aan het einde van de ruwbouwfase
wanneer alle schilelementen aanwezig zijn en
de luchtdichtingen zijn aangebracht. Het
voordeel is dan dat stuc-, kit- en schilderwerk
het kwaliteitsbeeld niet vertroebelen. Bedenk
dat afwerkmaterialen nooit bedoeld zijn als
luchtdichting.
Een bouwkundig aannemer kan aan het einde
van de ruwbouwfase ook zelf zijn woningen
onderzoeken op lekkages met de InfilTest®
ventilator. Een simpele controle met deze
door ISOVAST speciaal hiervoor ontwikkelde
testventilator levert een schat een inzichten
op. Bouwers ontwikkelen tijdens het werken
met de InfilTest® een goed gevoel voor
luchtdicht bouwen.
De InfilTest® meet niet de hoeveelheid lucht die er weglekt. Hij is primair bedoeld om lekkages mee
op te sporen. Aan het einde van het bouwproces moet u dus nog steeds blowerdoortest laten
uitvoeren. Maar omdat u met de infiltest® alle lekkages al hebt kunnen verhelpen zal het
eindresultaat altijd goed zijn en voorkomt u faalkosten.
Meer informatie over de InfilTest® kunt u vinden op www.infiltest.nl.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Veel voorkomende afwijkingen in woningen
Op de volgende bladzijden is een serie praktijkvoorbeelden te zien die beschrijven waar het in
nieuwbouwwoningen mis kan gaan met de luchtdichting. Deze foto's zijn geselecteerd uit de meer
dan 1000 metingen die de medewerkers van ISOVAST sinds 2004 in woningen hebben uitgevoerd.
Alhoewel de foto’s allemaal betrekking hebben op woningen zijn er voor de utiliteitsbouw
vergelijkbare lekkagerisico's te benoemen.
Hebt u een aanvulling op onze bevindingen of wilt u iets corrigeren dan vernemen we uw reactie
graag via [email protected].
ISOVAST b.v.
Vossebes 2
3892 XV Zeewolde
036-5220043
© ISOVAST bv - Zeewolde
Achter knieschotten kunnen veel serieuze
luchtlekkages zitten. Wanneer
knieschotruimten niet geopend kunnen worden
weet je dus ook niet waar deze lekkages zitten.
Zorg dus voor een ruim inspectieluik. Bedenk
dat het luchtdichtingsvlak niet in het knieschot
is geprojecteerd.
Wanneer metaalconstructies in de schil worden
toegepast dan moet er in het ontwerp goed
worden nagedacht over de plaatsen waar de
luchtdichte laag (meestal t.p.v. dampremmer)
wordt doorbroken. Afkitten van doorbrekingen
is praktisch gezien niet altijd mogelijk en leidt
vaak tot lekkages door krimp en slecht kitwerk.
Holle metaalconstructies transporteren lucht
gemakkelijk van de ene naar de andere plaats
terwijl dit effect in detailtekeningen niet goed
inzichtelijk te maken is. Projecteer een
luchtdichtingsvlak altijd in één doorlopend vlak
en tref in het ontwerp speciale voorzieningen
wanneer die laag verspringt of wordt
doorbroken. Een rode lijn in ontwerpdetails
geeft de luchtdichtingsvlak aan.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Stucwerk, naden in vlakverbindingen, kitnaden
en spackwerk in hoeken kunnen door krimp
scheuren, dat weet iedereen. Het is dan ook
vreemd dat in de praktijk juist hiermee
geprobeerd wordt om een luchtdichting te
creëren. Zorg er voor dat in het ontwerp al
bekend is hoe verbindingen die luchtdicht
moeten zijn op een deugdelijke wijze tot stand
gebracht kunnen worden (aan te geven met een
rode lijn in het detail). Stucwerk en kitwerk is
bedoeld als afwerking en niet als luchtdichting.
Het aanbrengen van speciale kleefwapening
met luchtdichting kan hier bijvoorbeeld een
uitkomst bieden.
De dakvoet op deze foto bewijst veel ijver met
bouwschuim maar was wel zo lek als een
mandje. De oorzaak was hier blind vertrouwen
in bouwschuim. Ook al lijkt dit goed te zijn
aangebracht, nog weet je niet altijd of alle
openingen zijn gevuld. Ook is alleen flexibele
bouwschuim geschikt voor luchtdichting (dat is
schuim wat niet knispert als je er op drukt). Een
bouwkundig aannemer kan zijn luchtdichtingen
in de ruwbouwfase zelf testen met behulp van
onze InfilTest® ventilator.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Tijdens het plaatsen van dak elementen is het
noodzakelijk om genoeg speelruimte te hebben
t.p.v. bouwmuren. Omdat de luchtdichting van
dit soort constructies meestal aan de
binnenzijde zit (t.p.v. de dampremmer) moet de
luchtdichte verbinding tussen het dakvlak en de
bouwmuur ook aan de binnenzijde worden
aangebracht. De afwerklatten dienen daarvoor
bijvoorbeeld aan beide zijden voorzien te zijn
van het juiste type compressieband en op de
juiste manier te worden bevestigd. Let ook op
de koppelnaden wanneer een afwerklat moet
worden verlengd.
In bijna alle gevallen lekt er lucht weg via de
nokverbinding van beide dakvlakken. Ook goed
bedoeld aangebrachte compressieband of
opvulelementen van schuim zorgen meestal
niet voor een goede dichting. Om een goede
afdichting te verkrijgen moeten de beide
binnenvlakken van de dakelementen naadloos
met elkaar worden verbonden. Dat zou dus
achteraf, na het plaatsen van het dak moeten
gebeuren. Let daarbij speciaal op het luchtdicht
doorkoppelen van stroken hout en het
aansluitpunt voor de lamp.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Voor het luchtdicht aansluiten van
geprofileerde dakplaten op gevels moet in het
ontwerp en in overleg met de fabrikant zeer
goed worden nagedacht over hoe de
luchtdichting tot stand moet komen. Met
geperforeerde dakplaten is het probleem nog
veel groter. Ditzelfde geldt voor doorbrekingen
van het dakvlak voor bijvoorbeeld een dakraam
of supports die door het dak worden gevoerd.
Projecteer de luchtdichte laag altijd in één
doorlopend vlak en tref in het ontwerp
voorzieningen wanneer die laag verspringt of
wordt doorbroken.
In de praktijk zijn met name
kilkeperverbindingen gevoelig voor
luchtlekkages. De beste manier om dit te
voorkomen is om de verbinding tussen beide
vlakken aan de binnenzijde te borgen met
speciale kleefband of latten met
compressieband.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Als de eerder genoemde nokverbinding kruist
met een naad tussen de dakplaten dan wordt
het lekkageprobleem groter. Een afgedichte
nokverbinding is nooit beter dan die ene naad
die dwars op de nokverbinding staat. Vaak zie je
dat lucht van achter een goede nokafdichting
alsnog weet te ontsnappen via dit soort
verbindingsnaden.
Het zou mooi zijn als fabrikanten van
dakelementen een manier bedachten waarmee
de zijdelingse koppeling van dakelementen nu
eens écht in een keer luchtdicht uitgevoerd kan
worden. In de praktijk treffen wij hier veel
lekkages aan, ook al is er in het werk een
schuimvulling aangebracht. Een koud
aangebrachte afwerklat is uit den boze. Het
beste is om een verbinding tot stand te brengen
tussen de dampremmende folies van beide
elementen. Let er op dat deze folies tijdens het
plaatsen of transport van de dakelementen niet
zijn beschadigd.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer de stelruimte onder de muurplaat
wordt volgeschuimd dan blijven er meestal toch
een aantal lekken over rond stelplaatjes en
rond ankers. Een praktische remedie die ook
een oplossing biedt voor andere
kierdichtingsproblemen op die plaats is het
doorzetten van de cementdekvloer tot tegen de
muurplaat. Formeel is een specievloer geen
geëigend afdichtingsmiddel, maar het helpt in
de praktijk wel en de bewoners zijn vast ook blij
met een glad afgewerkte knieschotruimte.
Combischoorstenen zijn een mooie oplossing
om meerdere dakdoorvoeringen als een
eenheid door het dak naar buiten te voeren.
Minder makkelijk is het om deze doorvoeringen
goed luchtdicht te krijgen omdat ze vrij dicht bij
elkaar zitten. Het is wenselijk dat fabrikanten
een prefab oplossing bieden die ervoor zorgt
dat alle leidingdoorvoeringen t.p.v. de
binnenzijde van het dakvlak op een simpele
wijze afgedicht kunnen worden. In de praktijk
wordt wel geprobeerd elke doorvoering dicht te
kitten maar je komt niet overal bij. Los daarvan
is kit nooit een goede oplossing. Een
voorgeboorde plaat met daarop EPDM
manchetten biedt hier bijvoorbeeld een
uitkomst. Let er wel op dat deze manchetten
niet kapot gestoken worden bij de montage van
de kanalen (zie ook de foto verderop).
© ISOVAST bv - Zeewolde
Zo’n afwerkplaat ziet er fraai uit als afwerking
van de sparing. Voor luchtdichting doet het
echter niets. Ook een kitrand biedt geen
oplossing, die scheurt weer los en wordt
meestal te oppervlakkig aangebracht. En aan de
kant van de muur kom je er met de kitspuit toch
niet bij. Dit vraagt om een prefab oplossing met
een (blijvend) flexibele manchet.
Een bijna perfect gezaagde sparing, geen
optische afwerking meer nodig. Voor
luchtdichting doet het echter niets. Ook een
kitrand biedt geen oplossing, die scheurt weer
los. En aan de kant van de muur kom je er niet
bij. Dit vraagt om een prefab oplossing met een
(blijvend) flexibele manchet.
© ISOVAST bv - Zeewolde
De bouwkundig aannemer van deze woning had
zijn dak en doorvoeringen qua luchtdichtheid
perfect in orde. Jammer dat het montagebedrijf
van de zonneboilerleidingen die inzichten niet
had. Zorg er als bouwkundig aannemer voor dat
onderaannemers vóór aanvang van het werk
laten zien hoe ze doorvoeringen gaan afdichten.
Daarbij zijn bouwschuim en kit in de basis niet
afdoende maar dienen speciaal daarvoor
vervaardigde manchetten te worden gebruikt.
En dan natuurlijk wel aanbrengen ter hoogte
van de dampremmer.
Deze prefab afdichtplaat was met goede
bedoelingen toegepast maar is in het
bouwproces kapot gescheurd. Ook bij alle
andere woningen die wij die dag hadden
beproefd. Hier is het afdichtingsmateriaal óf te
stug geweest óf de installateur heeft te veel
geweld gebruikt.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Overal rondom de aftimmering zijn
luchtlekkages aanwezig. Kit lijkt hier misschien
afdoende om dit te verhelpen. Toch ontbreekt
hier kennelijk de luchtdichte laag die het
binnenvlak van het dak (de dampremmer, die
meestal ook de luchtdichting vormt) moet
verbinden met het kozijn van het dakraam.
Vaak is dit een dampdichte folie die met
speciaal daarvoor bestemde kleefband op
elkaar geplakt dient te worden. Het
eindresultaat is dat de sparing in het dak ook
zonder aftimmering perfect luchtdicht is.
Net als bij de aftimmering van dakramen zijn bij
veel naden van dakkapellen luchtlekkages te
voelen. Met name bij dakkapellen die niet als
prefab element op de bouw worden
aangeleverd. Kit lijkt hier misschien afdoende
om dit te verhelpen. Toch ontbreekt hier
kennelijk de luchtdichte laag die het binnenvlak
van het dak (de dampremmer, die meestal ook
de luchtdichting vormt) moet verbinden met de
binnenvlakken van de dakkapel.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Leidingdoorvoeringen of kabeldoorvoeringen
naar buiten dienen t.p.v. het gekozen
luchtdichtingsvlak (meestal binnenzijde, in dit
geval de buitenzijde) volledig luchtdicht te
worden verbonden aan dit vlak. Hier is
geprobeerd dit met aluminiumtape te
realiseren maar de tape heeft losgelaten. Dit
bewijst dat zoiets alleen werkt met de juiste
materialen en met de juiste kennis om deze
materialen te verwerken. Zo maar iets
dichtzetten met wat er toevallig op voorraad is
werkt niet of laat over enige tijd weer los.
Nagenoeg zonder uitzondering lekken alle
schakelaars die in directe verbinding staan met
de buitenlichtpunten. Zorg ervoor dat de
elektrabuis aan de warme zijde (dus hier achter
de schakelaar) wordt afgedicht. Dit kan met
blijvend elastische kit zolang de bedrading er
maar volledig mee omsloten wordt. Voor kabels
zijn speciale EPDM plakdoorvoeringen te koop.
Vergeet ook niet de kabeltjes en het
schakelmateriaal voor de zonwering en andere
zwakstroomcomponenten die naar buiten de
luchtdichtingsschil worden geleid.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Alhoewel de rechter lasdoos in deze HSB-wand
van binnenuit zichtbaar duidelijk is afgekit is hij
toch zo lek als een mandje. Indien het
luchtdichtingsvlak in een holle wand zit dan
dien je geschikte, dus luchtdichte inbouwdozen
toe te passen om de doorbreking van het
dichtingsvlak te corrigeren. Wanneer je dit niet
doet stroomt via het schakelmateriaal lucht
naar binnen.
In holle plafondconstructies zit meestal geen
luchtdichtingslaag omdat zulke plafonds vaak
binnen een woning zijn gesitueerd. Zodra er bij
onderdruk lucht uit de (sparing van de)
centraaldoos stroomt dan weet je dat de ruimte
achter het gipsplafond in open verbinding staat
met buiten. De herkomst van die luchtstroom
kan soms meters ver verwijderd zijn van de
centraaldoos. Het probleem is hier niet de
centraaldoos, maar het feit dat lucht ergens in
de thermische schil naar binnen weet te
dringen.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Hier geldt precies dezelfde oorzaak als bij de
centraaldoos in een gipsplafond. Zodra er bij
onderdruk lucht uit de inbouwdoos stroomt dan
weet je dat de ruimte in de gipswand in open
verbinding staat met buiten. In bijzondere
gevallen kan de lucht ook worden aangezogen
via de elektrabuis.
Loze leidingen kunnen functioneren als
luchtkanaal wanneer deze (in)direct met buiten
zijn verbonden. Dicht ongebruikte leidingen dan
ook altijd aan de warme zijde af met een dotje
kit of dop hem af.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Dicht al dit soort gaten af met specie (of de
juiste soort bouwschuim) om verdere
lekkageproblemen te voorkomen. Feitelijk is de
open sparing natuurlijk niet het echte
probleem. Want de echte oorzaak zijn de niet
afgedichte koppen van de kanaalplaatvloeren
waardoor lucht kan toestromen naar de
centraaldoos. Deze koppen krijg je alleen dicht
met een strakke, flexibele en luchtdichte prop
(zie foto verderop). De plastic deksels die de
vloerenfabrikant levert zijn nutteloos, evenals
het volproppen met een dotje minerale wol.
Luchtlekkages die via deze knieschotruimte
binnenstromen zijn deels afkomstig uit voegen
in lijmwerk die niet zijn afgefilmd. Hier heeft
een aannemer zijn best gedaan om alle hem
bekende lekkageplekken af te dichten met
schuim. Hij had de stucadoor echter ook
moeten vragen de wand af te filmen. Laat om
praktische redenen de aftimmering van
dragende knieschotten achterwege totdat de
laatste dichtingen zijn aangebracht, dat werkt
voor iedereen een stuk makkelijker.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer een badkamer (maar ook keuken)
casco wordt opgeleverd dan kun je rekenen op
een forse afwijking naar de verkeerde kant.
Veel vlakken zijn nog niet afgewerkt en
sparingen zijn wellicht nog geheel open. Zorg er
als aannemer het liefst voor dat de ruimte is
afgefilmd of anderszins. Zet ook ongebruikte
sparingen dicht.
Net als bij de badkamer zal de stukadoor
mogelijk ook het lijmwerk achter het
keukenblok achterwege laten. Anders dan bij de
badkamer zal hier nooit tegelwerk worden
aangebracht en zullen de voegen van het
lijmwerk achter het keukenblok via de spouw
altijd een luchtlekkage vormen vanaf buiten.
Vanuit de theorie weten we dat er met name
onderin de woning, in de winter, zonder invloed
van wind, continu lucht van buiten naar binnen
wil stromen.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer de verbinding tussen het kozijn en het
binnenspouwblad niet goed overdacht is dan zal
er achter de aftimmering en de vensterbank
een luchtstroom kunnen ontstaan. Slechts kiten schilderwerk houdt een luchtlekkage dan
nog buiten de woning. Hier is duidelijk te zien
dat de compressieband gaten vertoond. De
optimale werkwijze is het verbinden van het
kozijn en het binnenspouwblad met daarvoor
bestemde zelfklevende luchtdichtingsfolies en
een primer.
Bij dit type kozijn komt opvallend vaak een
luchtlekkage voor. Mogelijk dat de aandacht
tijdens de bouw meer uitgaat naar
constructieve aspecten dan naar luchtdichting.
Wanneer kitwerk rond de aftimmering niet
helemaal is doorgezet of losgescheurd is een
luchtlekkage duidelijk voelbaar. Ook hier geldt
dat aftimmering en kitwerk niet de plek zijn om
luchtdichting te creëren.
Vaak vervult de vensterbank de rol van
afdichting tussen de onderdorpel van het kozijn
en het binnenspouwblad. Wanneer de lijm
onder het blad niet homogeen is aangebracht
ontstaan er lekken die voelbaar zijn wanneer er
nog niet is afgekit. Vensterbanken mogen geen
afdichtingsfunctie krijgen, ook zonder
aangebrachte vensterbank moet het kozijn
luchtdicht op het binnenspouwblad zijn
afgewerkt.
© ISOVAST bv - Zeewolde
De bewegende delen van een schuifpui kunnen
behoorlijk lekken. Het is niet altijd duidelijk of
dit een afstellingsprobleem of een
ontwerpprobleem is. Feit is dat een goed
luchtdichte schuifdeur wel degelijk mogelijk is.
Een bouwkundig aannemer kan zijn deuren en
ramen in de ruwbouwfase zelf testen en
nastellen met behulp van onze InfilTest®
ventilator. Luchtdichting door goed afgesteld
kozijnwerk voorkomt niet alleen tocht maar
houdt ook buitengeluiden beter tegen.
Zodra uit zo’n kier in de aftimmering van een
kozijn lucht naar binnen lekt is duidelijk dat de
luchtdichting niet werkt of op een verkeerde
plek is bedacht. De aftimmering mag nooit als
dichtingsvlak worden benut. Zorg ervoor dat
achter de aftimmering een luchtdichte folie of
iets anders een duurzame verbinding vormt
tussen het kozijn en het vlak aan de warme kant
van de isolatie.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Het is jammer als kozijnen met een perfecte
luchtdichting in de sponning op deze knullige
plaats blijken te lekken. Dit komt vrij vaak voor
bij zowel kunststof kozijnen als kozijnen van
hout of van aluminium. En zowel met glaslatten
in verstek als met glaslatten die haaks zijn
afgezaagd. Mogelijk dat de wijze waarop het
glas in het kozijn is aangebracht (droog of nat)
een rol speelt.
Deze droog aangebrachte beglazing was zo
ernstig lek dat je de koelte op je af voelde
komen zodra er onderdruk op de woning werd
aangebracht. Zou dit kozijn ook lekken bij regen
en stormachtig weer?
© ISOVAST bv - Zeewolde
Daar waar kunststof onderdorpels in contact
komen met omliggende constructiedelen moet
ook de luchtdichting met die constructiedelen
worden geborgd. In de praktijk gaat het op dat
punt nog al eens mis. Langs de kop van een
onderdorpel kun je soms met enig bukken de
buitenlucht zien. Dit vraagt om prefab
oplossingen die de luchtdichting na het plaatsen
borgen.
De boven- en de onderzijde van de sluiting van
stolpdeuren lekken altijd aanzienlijk. Een
oproep dus aan kozijnfabrikanten om met de
ultieme oplossing te komen !
© ISOVAST bv - Zeewolde
Vermijdt deuren met valdorpels zo veel als
mogelijk. Pas liever deuren met een
rondlopende dubbele kierdichting toe. Mocht
een valdorpel om bepaalde redenen toch
wenselijk zijn, bespreek dan vooraf met de
fabrikant hoe deze dorpel in de praktijk het
beste afgesteld kan worden. Reden is dat
deuren met valdorpels aan de onderzijde bijna
altijd fors lekken.
Wanneer de kozijnen luchtdicht verbonden
worden met de buitenzijde van het
binnenspouwblad, fungeren de voegen van de
lijmblokken soms als luchtkanaaltjes. Als de
dagkanten van het kozijn worden afgetimmerd
moet men beseffen dat de aftimmering dan als
luchtdichting fungeert. Dat laatste is niet
wenselijk en er moet dus een betere oplossing
gezocht worden.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Het moment dat de achterwand in een
meterkast wordt geplaatst ligt meestal vóór de
komst van de stukadoor. Achter de houten
achterwand vandaan stroomt lucht weg die
meestal via de voegen van lijmblokken
binnenstroomt. Ook de naad tussen een
betonnen woningscheiding met een HSB
gevelblad geeft hetzelfde probleem want daar
kom je na het plaatsen van de houten
achterwand niet meer bij. Het achteraf rondom
afschuimen van de achterwand is ook niet
optimaal want de meeste OSB-platen zijn verre
van luchtdicht.
Via deze schacht lekt lucht de woning binnen.
De oorzaak was dat de standleiding van de
riolering zonder afdichting door de vloer van de
begane grond liep. Er werd dus lucht vanuit de
kruipruimte aangezogen. Afdichten van de
doorvoering op de foto helpt wellicht maar de
echte oorzaak zit in de sparing in de vloer op de
begane grond, en daar kon je niet meer bij.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Brandmanchetten zijn vaak opgenomen in
schachten die zijn opgebouwd uit
lijmelementen. De brandwerende
eigenschappen van de brandmanchetten zijn
zeker geen luchtdichtingseigenschappen. De
manchetten lekken vaak aan de buitenzijde
waar ze in de lijmelementen zijn opgenomen.
Ook deze voor het oog perfect afgewerkte
afdekking van de leidingdoorvoeringen naar de
achterliggende schacht was qua luchtdichting
zo lek als een mandje. Kitten helpt hier niet, je
kunt er niet meer bij komen. Dit vraagt wellicht
om een prefab oplossing.
Op plaatsen waar een bos met ronde buizen
door een luchtdichtingsvlak wordt geleid, kun je
dit niet met een vloeibaar afdichtingsmiddel
zoals kit of schuim luchtdicht krijgen. Tussen de
buizen in zal het altijd blijven lekken. Klem de
buizen onder de vloer bijvoorbeeld vast in een
plaat met voorgeboorde doorvoergaten waarna
de sparing kan worden volgestort met beton of
specie.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Lekkages rondom kruipluiken ontstaan meestal
door vuil in de matrand. Als deze schoon is dan
sluit het luik door de dichtingsband perfect op
de matrand aan. Als het luik alsnog lekt dan is
meestal de matrand scheluw aangebracht. Dat
laatste kan alleen worden opgelost door de
matrand uit te hakken en opnieuw aan te
brengen. Breng matranden dus altijd vlak aan
en borg dit totdat de specievloer goed
gedroogd is. Gebruik natuurlijk een dicht luik
met een trekring (i.p.v. een luik met gat).
Wanneer prefab meterkastvloeren worden
toegepast dan bent u verzekerd van een grote
hoeveelheid luchtlekkages. Alle sparingen,
gebruikt of ongebruikt, zijn lek. Wanneer u om
andere redenen dit soort prefabelementen wilt
blijven gebruiken is het wellicht mogelijk om de
prefabvloer verdiept aan te brengen en deze
gelijk met de cementdekvloer af te smeren.
Wanneer de meterkastvloer geheel is
afgesmeerd treffen we bijna nooit een
luchtlekkage aan. Noot: vanuit het Bouwbesluit
is er nog een extra eis die stelt dat kruipruimten
vele malen meer luchtdicht van de woning
afgescheiden moeten zijn dan de mate van
luchtdichtheid waar we het op deze website
over hebben. Onze ervaring is dat aan die
laatste eis nooit wordt voldaan.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer leidingschachten, zoals hier op een
zolder achter een knieschot, aan een kant open
zijn en luchtlekkage vertonen, kan dit duiden op
een meerdere mogelijke afwijkingen. Het is in
de basis niet de open leidingschacht die de
veroorzaker is van een lekkage. Wanneer de
leidingschacht een niet afgedicht kanaal van de
kanaalplaatvloer passeert, of op een niet
afgedichte sparing naar de kruipruimte staat
dan ligt daar de echte oorzaak van het lek. Het
zijn dus vaak plaatsen die verderop in de
woning zijn gelegen en waar gaten in de
thermische schil zijn achtergebleven. Daarom is
het ook van belang om de luchtdichting van een
woning al in de ruwbouwfase onder controle te
hebben. Een bouwkundig aannemer kan zijn
luchtdichtingen in de ruwbouwfase zelf testen
met behulp van onze InfilTest® ventilator.
Wanneer in een appartementengebouw
meerdere meterkasten of technische ruimten
boven elkaar zijn geplaatst, dan dient er ook
aandacht aan luchtdichting te worden besteedt.
Een propje wol of brandwerende
kussens/coatings is niet voldoende.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer er zogenaamde decentrale
ventilatiesystemen op de gevel worden
geplaatst (zoals hier een Climarad systeem) dan
dienen deze luchtdicht op de gevel te worden
aangesloten. De fabrikant levert daarvoor
vrijwel altijd voldoende materialen mee. Maar
als de ondergrond niet vlak is of als de
afdichting verkeerd wordt aangebracht dan lekt
zo’n apparaat alsof het een draaiend raam
zonder rubbers is. En juist voor de werking van
dit soort innovatieve ventilatiesystemen is het
van het grootste belang dat de betreffende
ruimte goed luchtdicht is.
Bij muurroosters zie je vaak dat er rondom het
rooster een luchtlekkage voelbaar is. Dus daar
waar de fabrikant z’n best doet om een
ventilatierooster goed sluitend te krijgen, lekt
de lucht er gewoon omheen. Kijk als
bouwkundig aannemer goed naar de montageinstructies en pas de meegeleverde
afdichtingen en doorvoerkokers toe. Zorg
vooral ook dat de doorvoerkoker die door de
gevel heen loopt luchtdicht wordt afgewerkt op
het luchtdichtingsvlak van de gevel. Bij HSBwanden is dat de dampremmende folie en bij
lijmwerk is dat vaak de binnenzijde van het
binnenblad (let op bij het passeren van
voegen!).
© ISOVAST bv - Zeewolde
Als de ombouw van het spoelreservoir tegen de
thermische schil is aangebouwd (vloer of wand)
dan kunnen er op die plaats onbedoeld
onderbrekingen van de luchtdichting aanwezig
zijn. Voorbeelden zijn voegen van
lijmelementen, een doorvoering van de afvoer,
verbinding met andere holle ruimten en
kanalen van kanaalplaten. In bijna alle gevallen
stroomt er lucht via de drukplaat van de
spoelunit de woning binnen.
Hetzelfde als hiervoor geldt ook voor het
ontluchtingsgaatje van een wandcloset. De
holle ruimte van het closet staat in verbinding
met de ombouw van de spoelunit.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Wanneer wind dwars op een woning staat kan
er via de spouw en via woningscheidende
muren een luchtstroom door de kanalen van
kanaalplaatvloeren ontstaan. Het gevolg is
vloerkoeling (in de winter). Als dan op enige
plek een kanaal wordt doorbroken t.b.v. van
een trapsparing, centraaldoos of leidingschacht,
kan die buitenlucht naar binnen stromen. Op de
foto is een oplossing van een bouwkundig
aannemer te zien die een eind aan dit soort
hardnekkig voorkomende problemen moet
maken. Een zachte schuimprop dicht de kanalen
definitief af. Een prop glaswol of de bekende
plastic deksels helpen hier niet.
In kanaalplaatvloeren kunnen zowel aan de
boven als aan de onderzijde kleine gaatjes
voorkomen. Vanwege het hiervoor genoemde
probleem (lekkage van lucht via de kanalen) is
het logisch dat er ook luchtlekkage kan
optreden via deze gaatjes. Wanneer een
blowerdoortest wordt uitgevoerd voordat het
spuitwerk op de plafonds is aangebracht kan
men dus ‘controleren’ of de koppen van de
kanaalplaten afdoende zijn dichtgezet. Op de
foto een gelijkwaardige situatie in de
knieschotruimte met gaatjes aan de bovenzijde
van de vloer.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Daar waar twee kanaalplaten naast elkaar op
een wand rusten kan lekkage optreden via de Vnaad. De oorzaak is meestal de open verbinding
met de luchtspouw van een woningscheidende
muur. Wellicht dat voorafgaande aan het
volstorten van de voeg aan de bovenzijde van
de vloer een speciale handeling met een
vloeibaar afdichtingsmiddel hier uitkomst biedt.
Uiteraard zal spuitpleister in bijna alle gevallen
dichten. Tips zijn welkom!
In dit soort situaties waar leidingen in hoeken
van ruimten worden versleept, kan de dekvloer
niet tot in de hoek worden doorgezet.
Hierachter zat een forse lekkage. Feitelijk mag
de dekvloer geen luchtdichtingsfunctie
verzorgen maar het werkt grotendeels wel.
© ISOVAST bv - Zeewolde
Trapsparingen vormen een onderbreking in
kanaalplaatvloeren. Wanneer de trap langs de
randen nog niet is afgekit kan er vaak een
luchtlekkage worden waargenomen. Dit duidt
op lekkages via de kanalen van de kanaalplaten
en mogelijk ook via de voegen van het lijmwerk
van de wanden.
© ISOVAST bv - Zeewolde

Download Report