download PDF - Sandra Heerma van Voss

M
Kitty Kerkhoff (46) krijgt bij DermaClinic in Zwolle biologisch afbreekbare ‘fillers’ geïnjecteerd voor een ‘liquid facelift’. Doordat de huid opbolt, worden wangen, mondhoeken en kaaklijn mee omhoog getrokken.
evrouw is hier eerder geweest. Kitty Kerkhoff
(46), schoonheidsspecialist van beroep, meldde
zich drie jaar geleden voor het eerst bij de
DermaClinic in Zwolle. Kerkhoff had een zware
tijd achter de rug, en de stress begon zich op
haar gezicht af te tekenen. Via vriendinnen en
de media hoorde ze over liquid facelifts, nietoperatieve behandelingen waarbij middels injecties rimpels worden aangepakt en de huid
zijn dikte en stevigheid terugkrijgt. Jonger hoefde Kerkhoff er niet uit te zien, wel frisser, energieker. Meer als Kitty. In drie jaar tijd heeft ze nu
voor zo’n 6.000 euro aan behandelingen en
huidproducten afgenomen. Ze komt om de vier,
vijf maanden.
Cosmetisch arts en directeur van DermaClinic Catharina Meijer monstert Kitty’s huid secuur, zoals een kunstenaar een schilderij in
wording bekijkt, voordat ze op een winterse
donderdagmiddag aan een behandeling begint. Met losse bewegingen zet ze witte potloodstreepjes op en rond de kin, in de plooien
tussen neus en mondhoek (de beruchte ‘nasolabialen’), van jukbeenderen en ogen tot het
puntje van de neus. Kitty krijgt biologisch afbreekbare fillers. Lipofilling, waarbij lichaamseigen vet geïnjecteerd wordt, geeft een duurzamer resultaat, maar dit is een goed alternatief.
Om een spuitgaatje te vinden, gebruikt Meijer
een canule, een dun, flexibel plastic staafje dat
ze met kracht door Kitty’s wang sjort. Een toeschouwer met een zwakke maag zou het nu al te
veel worden, maar Kitty zelf blijft rustig liggen.
Ze voelt alleen dat er „iets gebeurt”, zegt ze,
geen pijn. Meijer begint te injecteren. Kitty’s gezicht wordt heel lichtjes opgepompt, zo lijkt het.
Doordat de huid opbolt, worden wangen,
mondhoeken en kaaklijn mee omhoog getrokken. Vandaar: liquid facelift. Een echte facelift
vergt weken van herstel. Kitty staat na een half
uur op uit de stoel, camoufleert de schrammetjes op haar wangen met een beetje make-up
en gaat vanavond gewoon uit eten.
„Van origine is het een reconstructief vak”,
zegt plastisch chirurg Berend van der Lei. „In de
Eerste Wereldoorlog werden verminkte soldaten door artsen of tandartsen aan hun gezicht
behandeld tot ze weer toonbaar waren. In Nederland lag de nadruk op ‘herstel van uiterlijk
en functie’: brandletsel, wijnvlekken, hazenlippen. Tijdens een stage zag ik begin jaren negentig al dat een facelift, waarvoor geen medische
aanleiding bestaat, minstens zulke positieve effecten op iemands psyche kan hebben. Als je er
tien jaar ouder uitziet dan je je voelt, is het toch
logisch dat je daar iets aan wilt doen?”
Eind 2003 opende Van der Lei een privékliniek in Leeuwarden, nu onderdeel van de landelijke keten van Bergman Clinics, waar hij behalve face- en voorhoofdlifts ook liposuctie en buikwandcorrecties aanbiedt. Inmiddels zijn er rond
de 250 plastisch chirurgen werkzaam in Nederland, en worden jaarlijks zo’n 500 facelifts en
15.000 tot 18.000 borstvergrotingen uitgevoerd.
Die aantallen zijn al jaren min of meer gelijk.
De grote groei zit in de niet-operatieve ingrepen. Cosmetisch artsen, dermatologen, schoonheidsspecialisten en zelfs tandartsen bieden een
steeds groter arsenaal aan behandelingen aan
om het gezicht te verjongen en te verfraaien. Er
zijn honderden adressen, al dan niet aangesloten bij de Nederlandse Vereniging Cosmetische
Geneeskunde (motto: ‘Schoonheid is een serieuze zaak’).
Vrouwen zijn tot nog toe veruit de grootste afnemers. Volgens plastisch chirurg Jeroen Ste-
Een prik in
de frons
Snijden is uit, fillers zijn in. „Ik geef
mijn geld liever hier aan uit dan
aan een vakantie."
tekst Sandra Heerma van Voss
foto's Rien Zilvold
vens komen ze ‘uit alle lagen van de bevolking’,
maar gezien de kosten van een paar honderd euro per behandeling is een modaal of bovenmodaal inkomen wel zo handig.
Stevens rekent zelf veel BN’ers en mensen uit
de showbizz tot zijn clientèle (onder wie 5 procent mannen – een relatief hoog percentage).
„Mensen zien op tv stralende, bijna rimpelloze
actrices en presentatrices van een zekere leeftijd. Dan denken ze: dat wil ik ook. En gelijk hebben ze.”
Terwijl opzichtige ingrepen in het gezicht onder hoogopgeleide vrouwen met een eigen inkomen nog steeds niet bon ton zijn, wordt het sluipenderwijs gewoner om een en ander ‘te laten
doen’. Botox en fillers zijn tijdelijk, voor zover
bekend onschadelijk, en geven het zelfvertrouwen een enorme boost. Wat let een kapitaalkrachtige vrouw dan nog, in een tijd waarin we
zowel massaal vergrijzen als de fysieke kenmerken van veroudering fanatieker dan ooit bestrijden? Sporten, gezond eten en een dagelijkse sudoku mogen de kansen op een prettige oude dag
dan vergroten, de spiegel liegt niet. Zeker niet
tegen een vrouw.
„Een man blijft tot zijn zestigste viriel en
vruchtbaar”, zegt journaliste en zangeres Mylène de la Haye (55). „En een vrouw mag na haar
veertigste al niet meer meedoen. Terwijl we gemiddeld tachtig worden! Dat is toch niet te verkroppen? Moet je dan de hele tweede helft van
je leven als een verkreukeld krantje rondlopen?” De la Haye legde haar facelift vast in een
boek, Smoelwerk, ter promotie waarvan ze in
mei 2012 aan de herentafel van Pauw & Witteman verscheen. Na de uitzending schreven
vrouwen haar dankbare mailtjes. Ze had een taboe doorbroken.
Eclatant succes
MEESTAL IS HET VEILIG, SOMS GAAT HET MIS
Botox en fillers zijn over het algemeen veilig tegenwoordig. Soms
gaat het mis. De belangrijkste oorzaken zijn een fout van de behandelaar en
een afweersysteem dat het plotseling
op zijn heupen krijgt. Er ontstaat dan
een vervelende afweerreactie tegen het
ingespoten materiaal. Het is onbekend
hoe vaak er vervelende bijwerkingen
zijn bij fillers en bij de verlammende
botox. Een goede registratie ontbreekt.
Een voordeel is dat zowel fillers als
botox tijdelijk werken. Het lichaam
ruimt ze op. De permanente fillers die
vroeger werden gebruikt, veroorzaakten
soms ellende, maar zijn uit de mode.
Het is onvoorspelbaar wie er last
krijgt. Wie van zichzelf weet dat ze een
moeilijke, allergisch reagerende huid
heeft, kan het beter laten. Berucht zijn
ook de koortslipuitbraken, kort na een
fillerbehandeling rond mond of neus.
Sommige behandelaren geven daarom
voorafgaand een virusgroeiremmend
medicijn. Er bestaan tijdelijke fillers van
verschillende materialen. Er is er geen
die nooit allergische reacties geeft.
Een rode huiduitslag komt het meest
voor. Het is een normale ontstekingsreactie, de eerste dagen rond de injectieplaats, maar verdwijnt vrijwel altijd
snel. Een echte allergische uitslag, met
uitgebreide roodkleuring, pukkels en
mogelijk zweertjes zijn veel zeldzamer.
Een slechte behandelaar kan ontevredenheid veroorzaken als hij een
filler niet gelijkmatig verdeelt waardoor de huid bobbelig wordt. En te
ondiep inspuiten van de filler hyaluronzuur kan een zwakblauwe huidverkleuring veroorzaken. Erger is plaatselijke
weefselversterving nadat een fillerinjectie in een bloedvaatje terecht is gekomen. Dan kan het noodzakelijk zijn
ontstekend en dood weefsel weg te
snijden, gevolgd door reconstructie.
Dat betekent serieus werk aan de winkel voor de plastisch chirurg.
Botoxbehandeling van voorhoofdsen fronsrimpels kan wenkbrauw- en
ooglidverzakkingen veroorzaken, bij
onervaren behandelaars. Die zijn deels
te corrigeren met wat bijspuiten, en na
een maand of vier is de botox sowieso uitgewerkt. In de lage concentraties bij cosmetische behandelingen is botox vrij onschuldig. Meest
gerapporteerde bijwerkingen: hoofdpijn en kleine bloeduitstortingen.
Meest geregistreerde klacht in de VS:
gebrek aan effect.
Laserbehandeling tegen rimpels
heeft veel effect, maar is ingrijpend.
Vernieuwingen zijn er vooral op gericht
om de social downtime te verkorten.
„Eén tot twee weken bent u niet toonbaar en kunt u niet werken of aan sociale activiteiten deelnemen”, aldus de
website van de Velthuis kliniek. Incidenteel zijn er ernstige bijwerkingen,
vooral hardnekkige bacteriële ontstekingen in de gelaserde huid, of huidziekten die opeens de kop op steken.
Vitamine-A-zuur wordt veel als huidcrème voorgeschreven en werkt. Hoe
is nog onduidelijk. Het kan zijn dat het
de afbraak van onderhuids bindweefsel
tegengaat. Het kan ook zijn dat het een
ontstekingsreactie veroorzaakt die onderhuids vocht aantrekt waardoor rimpeltjes verdwijnen.
Wim Köhler, wetenschapsredacteur
Een vijftigjarige medicus beschrijft haar traject
door de schoonheidsindustrie als een eclatant,
persoonlijk succes. „Rond mijn 45ste begon ik
echt ongelukkig over mijn uiterlijk te worden.
Die hangende oogleden, die permanente frons,
die nare groeven bij mijn mond. Ik kreeg opmerkingen over hoe slecht ik eruitzag, meestal van
vrouwen. Ik werd er gek van. Een visagist raadde me een ooglidcorrectie aan. ‘Een cadeau
voor jezelf ’, noemde hij het. Toen ging ik overstag. Mijn partner vond het onzin, die vond en
vindt me gewoon mooi. Ik deed het voor mezelf.”
In de Velthuis Kliniek in Rotterdam begon ze
met injecties: botox om haar frons ‘lam te leggen’ en voor de mondplooien fillers met hyaluronzuur (een molecuul dat van nature in menselijk bindweefsel voorkomt en makkelijk water
vasthoudt). Ze geeft gemiddeld 600 euro per
jaar uit aan fillers, ondergaat sporadisch een
chemische peeling of laserbehandeling en laat
zich door de dermatoloog van de kliniek een
crème met vitamine A-zuur voorschrijven. „Ik
ben zoveel gelukkiger”, zegt ze. „Ik geef mijn
geld hier liever aan uit dan aan een vakantie.”
Ze wil niet met haar naam in de krant, maar tegenover vriendinnen doet ze er „niet geheimzinnig” over, wat steevast tot verbaasde verzuchtingen over de onzichtbaarheid van haar ingrepen leidt. Anderen merken alleen op dat ze
er goed uitziet.
Mylène de la Haye ziet zichzelf niet gauw nog
een facelift ondergaan, maar ze is blij met het resultaat, hoe bang en wantrouwend ze er ook aan
begon. Voorlopig houdt ze het bij ‘onderhoud’
in de vorm van botox en fillers. „Die griezelfoto’s die op internet circuleren – Mickey Rourke
met z’n verbouwde kop, of Madonna, die er nu
zo bol en scheef uitziet – dat hoeft allemaal niet
meer. Je kunt nu op een subtiele, mooie manier
de trein even stilzetten. Of afremmen. Want uiteindelijk word je oud, natuurlijk.”
Cosmetisch arts Catharina Meijer: „Als ik bij
klanten merk dat er geen grens is aan wat ze willen en ze alleen maar terugkomen voor meer,
dan stop ik met behandelen en stuur ik vriendelijk maar dwingend aan op een gesprek met een
psychiater. Dan zit er iets onderliggends niet
goed. Het is niet de oplossing voor alles.”