A04_Aanbiedingsbrief_toezending rapporten Marokkaanse

Burgemeester en Wethouders
Aan de leden van de Gemeenteraad Ede
uw kenmerk
uw brief van
zaaknummer
behandeld door
doorkiesnummer
(0318) 680747
Vera TInkelenberg
betreft
Monitor Marokkaans-Nederlandse jongeren in Ede 2013.
bijlage(n)
e-mail
[email protected]
Ede,
23 mei 2014
Geachte leden van de Raad,
Met deze brief informeren wij u over de vierde monitor Marokkaans-Nederlanders Ede. De monitor is in
opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken gemaakt en bestaat uit een gecombineerd rapport van
de 22 gemeenten van het samenwerkingsverband MN- risicojongeren en 22 afzonderlijke
gemeenterapporten. Het document geeft de situatie weer van de Marokkaans-Nederlanders op het gebied
van onderwijs, arbeid en inkomen en criminaliteit.
De monitor Marokkaans-Nederlanders
In oktober 2009 is op initiatief van de Ministers van Wonen, Wijken en Integratie, Justitie, Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties en Jeugd en Gezin een samenwerkingsverband gestart met 22 gemeentenl en
de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om grenzen te stellen en perspectief te bieden aan de
Marokkaans-Nederlandse jongeren. Het samenwerkingsverband streeft naar een trendbreuk in de
oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse risicojongeren bij overlast, criminaliteit,
werkeloosheid en schooluitval. Het ministerie voor WWI heeft in 2010 opdracht gegeven voor een jaarlijkse
monitor. Met de monitor beschikken de gemeenten over gestandaardiseerde cijfers die goed vergelijkbaar
zijn. De beide monitoren liggen voor u ter inzage in de raadleeskamer.
Wat valt op In de monitor?
____ __ __ _'_,.____
~_ ~
'~
~'_'
~m~_,_~~
____
~,
In het gezamenlijk rapport van de 22 gemeenten blijkt dat de gemeente Ede in vergelijking met de andere
22 gemeenten een relatief hoge oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse jongeren heeft op
schooluitval, uitkeringen, werkeloosheid en criminaliteit. Deze relatief hoge oververtegenwoordiging zegt
twee dingen:
1. Het bevestigt eerdere onderzoeken waaruit blijkt dat de zorgen omtrent de ontwikkeling van een groep
Marokkaanse-Nederlanders in de gemeente Ede terecht is.
2. De totale Edese bevolking doet het op alle onderwerpen beter dan de totale bevolking van de 22
gemeenten. Omdat de totale Edese bevolking het zo goed doet op alle onderwerpen komt de MarokkaansNederlandse groep in Ede er in de oververtegenwoordiging hoog uit. Echter als we de cijfers goed bekijken
blijkt dat de Marokkaans-Nederlandse groep in Ede het op de onderwerpen, schooluitval, werkzoekenden
en uitkeringontvangers, beter doen dan de Marokkaans-Nederlandse bevolking van de andere 21
gemeenten.
1
De monitor is dit jaar voor 22 gemeenten van het samenwerkingsverband gemaakt. 1 gemeente heeft geen Informatie kunnen leveren .
Raadhuis. Bergstraat 4 . Postbus 9022,6710 HK Ede. Telefoon 14 (0318)
E
blz. 2
Bijvoorbeeld: de gemeente Ede heeft in vergelijking met de andere gemeenten de hoogste
oververtegenwoordiging van Marokkaanse-Nederlanders met een uitkering (511%), echter het totale
percentage Marokkaanse-Nederlanders in Ede dat een uitkering krijgt (13,9%) ligt lager dan in de 22
gemeenten (15,1%). Bij de vergelijking met andere gemeenten is het daarom zinvol om naar de gemiddelde
percentages te kijken. Hieruit blijkt dat de situatie van de Marokkaanse-Nederlanders in Ede over het
algemeen beter of vergelijkbaar is met de situatie van de Marokkaanse-Nederlanders in de 22 gemeenten.
In deze vierde monitor is de hoge oververtegenwoordiging in Ede op drie thema’s opnieuw afgenomen. Dit
duidt, ondanks de economische crisis, op een aanhoudende verbetering van de situatie van de MarokkaansNederlanders in Ede.
Onderwijs
Voortijdig schoolverlaters
Ede
Totale populatie
MN-populatie
OVT2
2008-2009
3.4%
7,5%
118
2009-2010
3.1% (295 )
5,9% (20 )
91
2010-2011
3,2% (299)
4,6% (15)
47
2011-2012
3,2% (301)
4,6% (15)
45
Daling / stijging
Gelijk
Gelijk
Afname
22
Totale populatie
MN-populatie
OVT
4,6%
5,8%
27
4,4% (11.935)
6,1% ( 1.689)
37
4,6% (11.671)
6,2% (1.669)
36
4,2%
5,5%
30
Afname
Afname
Afname
In Ede is de schooluitval onder alle Edese jongeren het afgelopen jaar gelijk gebleven. Ook onder de
Marokkaans-Nederlandse groep is het aantal uitvallers gelijk gebleven. Er is de afgelopen 4 jaar
wel een dalende trend in het aantal Marokkaans-Nederlandse schooluitvallers van 7,5% in 2008
naar in 4,6% in 2012.
•
In de 22 gemeenten valt een Marokkaans-Nederlandse jongere vaker uit van school (5,5%) dan in Ede (4,6%).
•
Een belangrijke doelstelling van het beleid is het terugdringen van de oververtegenwoordiging van MarokkaansNederlandse voortijdig schoolverlaters. De oververtegenwoordiging in Ede is meer dan gehalveerd (van 118 naar
45).
•
Marokkaans-Nederlandse jongens verlaten school vaker dan meisjes. Na een afname de afgelopen jaren (van 9,4%
(2008/2009) naar 5,7% (2010/2011)) is daarin het afgelopen jaar weer een toename te zien naar 6,3% in
(2011/2012). In de 22 gemeenten (7,5%) vallen jongens vaker uit dan in Ede (6,3%)
•
Vooral Marokkaans-Nederlandse jongens tussen de 17-19 jaar verlaten school voortijdig. In de 22 gemeenten
(10,9%) gebeurt dat vaker dan in Ede (8,8%). Er is het afgelopen schooljaar wel een toename zichtbaar van het
aantal 17-19 jarige Marokkaans-Nederlandse jongens in Ede dat uit valt van school van 11,7% (2008/2009) naar
5,7% (2010/2011) naar 8,8% (2011-2012).
•
In het schooljaar 2010-2011 verlieten vooral Marokkaans-Nederlandse twintigers in Ede school vaker (16,7%) dan
de gemiddelde twintiger in Ede (6,3%). In 2011-2012 is dat omgedraaid en verlaat de gemiddelde twintiger school
eerder (7,2%) dan de Marokkaans-Nederlandse twintiger (6,9%). In de 22 gemeenten verlaten MarokkaansNederlandse twintigers (13,5%) de school vaker dan de gemiddelde groep (10,2%).
•
Het aantal jongeren van Marokkaans-Nederlandse afkomst dat in Ede voortijdig het MBO verlaat is verder
afgenomen van 15,4% (2008/2009) naar 9,8% (2010/2011) naar 9,5% (2011-2012). In de 22 gemeenten is het
percentage juist toegenomen naar 12,2% (van 11,6% uit in 2010/2011). Het gaat in Ede in totaal om 15 van de
326 leerlingen
2
OVT= oververtegenwoordiging
Raadhuis . Bergstraat 4 . Postbus 9022, 6710 HK Ede . Telefoon 14 (0318)
blz. 3
•
Het percentage voortijdig schoolverlaters onder Antilliaanse en Surinaamse jongeren is de afgelopen jaren
toegenomen van respectievelijk 3 en 3,1% (2008/2009) naar 10 en 13,1 % (2011/2012) (LET OP! het gaat wel om
kleine aantallen respectievelijk 4 en 8 jongeren). Het aantal Turks-Nederlandse schoolverlaters is de afgelopen
jaren gestegen van 5,1% (2008/2009) naar 6,5% (2011/2012). Het gaat om 16 schooluitvallers van de 243 in 20112012
•
Een Marokkaans-Nederlandse jongere in Ede volgt vaker praktijkonderwijs (5,2%) dan de gemiddelde jongere in
Ede (2,6%). Bij de 22 gemeenten volgt 5,9% van de Marokkaans-Nederlandse jongeren praktijkonderwijs.
Werk en inkomen
Geregistreerde werkzoekenden
2009
Ede
15-64
15-24
22
15-64
15-24
Tot
populatie
MNpopulatie
OVT
Tot
populatie
MNpopulatie
OVT
Tot
populatie
MNpopulatie
OVT
Tot
populatie
MNpopulatie
OVT
2011
2012
2,6%
3,1%
(1854)
(2191)
12,6% (183)14,2% (206)
2,8% (1962)
12,2%(181)
2,8%
(2007)
8,8% (131)
378
357
0,9% (136) 1,3% (194)
339
1,0% (155)
2,9 (13)
209
2010
5,1% (23)
286
2013
Daling
/stijging
3,1% (2.188) Toename
7,5% (113)
Afname
211
1,5% (221)
143
1,2% (178)
Afname
Afname
4,4% (21)
3,9% (18)
2,0% (9)
Afname
321
166
68
Afname
4,5%
5,5%
5,4%
5,4%
6,4%
Toename
11,7%
12,7%
11,7%
11,7%
12,6%
Toename
158
1,4%
130
2,4%
119
2.3%
119
2,3%
97
2,6%
Afname
Toename
2,9%
4,3%
4,3%
4,6%
4,6%
Gelijk
89
103
74
Afname
98
80
Het totaal aantal werkzoekenden (15-64 ) in Ede is gestegen van 2,8% in 2012 naar 3,1% in 2013. Dit beeld is
vergelijkbaar met de 22 gemeenten. Het aantal werkzoekenden van Marokkaans-Nederlandse afkomst in Ede is in
2013 verder afgenomen, terwijl dit in de 22 gemeenten verder is toegenomen.
•
De oververtegenwoordiging van de Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden is in vergelijking met de andere
gemeenten de afgelopen 5 jaar het meest afgenomen in Ede (van 378 naar 143). Dit is een positief resultaat
voor deze kwetsbare groep in deze periode van crisis.
•
In Ede hebben de Marokkaanse-Nederlanders (15-64) vaker een baan dan in de 22 gemeenten. In Ede zoekt
7,5% van de Marokkaanse-Nederlanders een baan in 2013. In de 22 gemeenten is dat gemiddeld 12,6%.
•
In de 22 gemeenten (4,6%) zoekt een Marokkaans-Nederlandse jongere (15-24) vaker een baan dan in Ede
(2%). Het aantal Marokkaans-Nederlandse jongeren dat in Ede een baan zoekt is het afgelopen jaar
afgenomen. In de 21 gemeenten is dit juist toegenomen.
•
De Marokkaans-Nederlandse werkzoekenden in Ede zijn lager opgeleid dan de gemiddelde werkzoekende in
Ede. Van de Marokkaans-Nederlandse groep heeft 43,4% geen of alleen een opleiding op het laagste niveau
gevolgd. Van alle werkzoekenden in Ede is dat 20,5%. De Marokkaans-Nederlandse werkzoekende (47,3%) is
dan ook vaker op zoek naar een baan op elementair niveau dan de gemiddelde werkzoekende in Ede (17,3%).
Raadhuis . Bergstraat 4 . Postbus 9022, 6710 HK Ede . Telefoon 14 (0318)
blz. 4
Uitkeringen
Ede
15-64
15-24
22
15-64
15-24
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
2009
2010
2011
2012
2013
2,0% (1391)
569
0,5% (75)
2,2%
(1391)
13,8%
(200)
526
0,6% (93)
2,2%
(1.523)
13,5%
(200)
525
0,6% (87)
1,5% (7)
201
2,0% (9)
215
2,1%(10)
257
2,2%
1564
13,3%
(197)
501
0,6%
(93)
2,0%(9)
216
2,3%
1620
13,9%
(210)
511
0,4%
(64)
1,5%(7)
264
4,8%
5,2%
5,4%
5,6%
5,7%
Toename
13,1%
169
1,0%
13,7%
165
1,4%
14,3%
164
1,6%
14,7%
164
1,6%
15,1%
164
1,5%
Toename
Gelijk
Afname
1,8%
76
2,6%
86
2,9%
88
3,4%
104
3,2%
117
Afname
Toename
13,2% (192)
Daling
/stijging
Toename
Toename
Toename
Afname
Afname
Toename
In Ede is het aantal uitkeringsontvangers3 onder de Marokkaans-Nederlandse inwoners het afgelopen jaar
toegenomen. Ook in de 22 gemeenten is het aantal Marokkaans-Nederlanders dat een uitkering ontvangt gestegen.
Het percentage Marokkaans-Nederlandse jongeren dat een uitkering ontvangt is het afgelopen jaar verder gedaald.
•
Een belangrijke doelstelling van het beleid is het terugdringen van de oververtegenwoordiging. De
oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse inwoners (15-64) met een uitkering is nog steeds relatief
hoog, maar is wel gedaald de afgelopen 5 jaar. Met uitzondering van 2013. In het afgelopen jaar is voor het eerst
weer een stijging te zien in Ede. Bij de andere gemeenten is de oververtegenwoordiging gelijk gebleven. Ede heeft
de hoogste oververtegenwoordiging van Marokkaanse-Nederlanders met een uitkering van de 22 gemeenten.
•
In Ede hebben Marokkaans-Nederlandse inwoners (15-64jr) in 2013 minder vaak een uitkering (13,9%) dan de
Marokkaans-Nederlandse inwoners van de 22 gemeenten (15,1%).
•
De Marokkaans-Nederlandse jongeren in de 22 gemeenten hebben vaker een uitkering (3,2%) dan de
Marokkaans-Nederlandse jongeren in Ede (1,5%)
•
Met name de 45-54 jarige Marokkaanse-Nederlanders (25,9%)in Ede hebben vaker een uitkering dan de
gemiddelde 45-54 jarige in Ede (2.6%). Bij de 22 gemeenten is dat respectievelijk 25,4% en 7,9%.
•
Van de Marokkaans-Nederlandse uitkeringsontvangers heeft 57,6% al meer dan 5 jaar een uitkering. Van de totale
groep uitkeringsontvangers in Ede krijgt 37,5% deze al langer dan 5 jaar .
3
Het gaat om de WWB of de IOA (of WIJ)
Raadhuis . Bergstraat 4 . Postbus 9022, 6710 HK Ede . Telefoon 14 (0318)
blz. 5
Criminaliteit
Verdachten
Ede
12- 64
12-24
22
12-64
12-24
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
Totale
populatie
MN-populatie
OVT
2009
1,1% (976)
2011
1,2% (1.106)
2012
1,0% (922)
Daling /stijging
Afname
6,7% (115)
520
2,5% (471)
2010
1,1%
(1015)
6,5% (111)
481
2,6% (500)
6,4% (112)
427
2,7% (515)
5,2% (91)
417
2,2%(424)
Afname
Afname
Afname
11,9% (72)
383
13,4% (79)
411
12,1% (75)
350
9,6% (58)
339
Afname
Afname
1,7%
1,6%
1,6%
1,5%
Afname
5,1%
196
3,7%
4,7%
196
3,3%
4,6%
183
3,4%
4,3%
181
3,1%
Afname
Afname
Afname
9,6%
163
9,2%
174
8,9%
164
8,2%
167
Afname
Afname
Het aantal verdachten4 onder de totale Edese bevolking is na een lichte stijging in 2011 het afgelopen jaar afgenomen.
Het percentage is zelfs lager dan in 2009. Onder de Marokkaans-Nederlandse inwoners in Ede is het aantal verdachten
ook afgenomen. Ook in de 22 gemeenten is het aantal verdachten afgenomen.
•
De oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse inwoners die verdacht worden van een misdrijf in Ede
is hoog, maar samen met Gorinchem de afgelopen 4 jaar het sterkst afgenomen van de 22 gemeenten.
•
In Ede komen de Marokkaanse-Nederlanders vaker voor als verdachte (5,2%) dan de Marokkaanse-Nederlanders
in de 22 gemeenten (4,3%). Met name de 12-24 jarige Marokkaanse-Nederlanders uit Ede (9,6%) komen vaker als
verdachte naar voren dan gemiddeld in de 22 gemeenten (8,2%).
•
Het aantal Marokkaans-Nederlandse jongeren in Ede dat verdacht wordt van een misdrijf neemt in de leeftijd van
12-18 sterk toe (9,9%), dan stabiliseert (9,4%)het en vanaf het 20e levensjaar neemt het weer af (4,5%). Dit is een
herkenbaar patroon. In onderstaande tabel is goed te zien dat met name bij de Marokkaans-Nederlandse
jongeren de overlast en criminaliteit rond het twaalfde levensjaar een opvallende toename kent ten opzicht van
jongeren met andere achtergronden. De verklaring hiervoor is de zogenaamde culturele dissonantie. Hiermee
wordt het verschijnsel bedoeld dat migranten leven tussen twee sterk verschillende culturen met uiteenlopende
normen en waarden, namelijk die van het land van herkomst (van hun ouders) en die van het land waarin ze op
het moment resideren. Dit kan, met name bij jongeren, leiden tot conflicten en problematisch gedrag.
4
Verdenking op een misdrijf
Raadhuis . Bergstraat 4 . Postbus 9022, 6710 HK Ede . Telefoon 14 (0318)
•
In de 22 gemeenten wordt een Marokkaans-Nederlandse voortijdig schoolverlater vaker verdacht van een misdrijf
(24%) dan in Ede (20%). Opvallend is dat in Ede een Marokkaans-Nederlandse jongere die wel schoolgaand is
(9,5%) weer vaker van een misdrijf wordt verdacht dan in de 22 gemeenten (7,8%).
•
De Marokkaans-Nederlandse verdachten in Ede komen vaker in beeld voor vermogensdelicten dan de
Marokkaans-Nederlandse verdachten in de 22 gemeenten.
•
Van de 12-24 jarige Marokkaans-Nederlandse mannen in Ede is 39,8% in de afgelopen 4 jaar (2008-2012) één of
meer keren in aanraking gekomen met de politie. Van alle jonge mannen in Ede in dezelfde leeftijd is in diezelfde
periode 11,2% één of meer keer in aanraking gekomen met de politie.
•
Opvallend is de toename van het aantal Antilliaanse verdachten in Ede (12-24) in de afgelopen drie jaar van 0%
naar 11%. Hier moet wel rekening worden gehouden met het feit dat het om een veel kleinere groep gaat. Zij
komen met name in beeld voor geweldsdelicten. In de 22 gemeenten komt deze groep vaker in beeld in verband
met vermogensdelicten.
Conclusie
Doel van het beleid is terugdringen van de oververtegenwoordiging van Marokkaans-Nederlandse jongeren bij
schooluitval, werkloosheid, uitkeringen en criminaliteit. De oververtegenwoordiging is, ondanks de crisis, de afgelopen
vier jaar op 3 thema's afgenomen in Ede. Deze resultaten zijn bemoedigend en motiveren om ook bij de transformatie
van het jeugdbeleid aandacht te hebben voor maatwerk en cultuursensitiviteit om alle jongeren en gezinnen te
kunnen bereiken.
Ondanks de positieve resultaten, baart de verharding die merkbaar is bij de jongeren die verantwoordelijk zijn voor de
overlast en criminaliteit zorgen. De overlast is de afgelopen jaren afgenomen, maar het aandeel in de
criminaliteitscijfers blijft buitenproportioneel. De situatie is broos en het vraagt een lange adem om ook ten aanzien
van de criminaliteit een grote trendbreuk te realiseren.
Met vriendelijke groet,
burgemeester en wetho
.I
Raadhuis . Bergstraat 4 . Postbus 9022, 6710 HK Ede . Telefoon 14 (0318)