Talentenkijker T3 Bijlage3 RolOudersBijKeuze

Bijlage 3
Ouders en hun rol bij
( school ) loopbaankeuzes
De juiste keuze; wat kunt u doen?
Kinderen moeten al vroeg in hun leven keuzes maken die hun toekomstige carrière
in sterke mate bepalen, en dat ook nog op een leeftijd waarop ze de gevolgen
van hun keuze nog nauwelijks kunnen overzien. Op school worden ze daarbij
ondersteund door hun leerkracht en later in het voortgezet onderwijs door hun
mentor, loopbaanbegeleider (LOB), decaan en/of (vak)docenten. Uit onderzoek
(Bijvoorbeeld door Oomen, 2010) blijkt echter dat ouders ook een belangrijke
rol hebben bij de schoolloopbaankeuzes van hun kinderen. En, dat ze die rol
vaak onderschatten. Veel ouders weten niet goed hoe ze hun kinderen kunnen
begeleiden.
Schoolloopbaankeuzes
Kinderen maken de eerste keuze voor hun verdere (school)loopbaan al als ze aan het
einde van de basisschool een school voor vervolgonderwijs kiezen. Kinderen die naar
het vmbo gaan, kiezen vervolgens in de tweede klas voor een vakkenpakket (profiel)
of sector. Op havo en vwo kiezen leerlingen in de derde klas een profiel. De sectoren/of profielkeuze is al in belangrijke mate bepalend voor de verscheidenheid aan
vervolgopleidingen die later tot de keuzemogelijkheden behoren.
Met natuurkunde en wiskunde in het pakket heeft een leerling voldoende voorkennis
voor de meeste vervolgopleidingen (mbo, hbo, wo). Zonder deze vakken behoren veel
bèta/technische opleidingen bijvoorbeeld al niet meer tot de mogelijkheden. Kinderen
overzien de consequenties van hun keuze op deze leeftijd nog niet of nauwelijks.
Ouders hebben daarom een belangrijke rol in het aanreiken van mogelijkheden en
consequenties die bepaalde keuzes met zich meebrengen.
Hoe kunnen ouders hun kinderen begeleiden?
1Het is van belang dat ouders zich op de hoogte stellen van belangrijke keuzemomenten: hoe eerder ouders weten wanneer hun kind een belangrijke keuze
moet maken, hoe eerder ze zich daar gezamenlijk op kunnen voorbereiden. Op de
basisschool gaat het hierbij om de keuze voor een middelbare school. Daarna gaat
het om de keuze voor een sector (vmbo) of profiel (havo en en vwo), gevolgd door
de keuze voor een vervolgopleiding (mbo, hbo of wo).
2Bij de keuze voor een middelbare school is het natuurlijk belangrijk dat ouders
letten op de sfeer, de presentatie, het docententeam en dergelijke. Maar, zaken
als de (extra) vakken die worden aangeboden (zoals Informatica, Natuur Leven &
Technologie (NLT) of Techniek en of het een brede scholengemeenschap betreft
of juist niet, zijn ook van belang. Biedt een vmbo-school bijvoorbeeld de sector
t alentenkijker OUDERS BETREKKEN 77
Techniek of een gemengde leerweg? Zijn er mogelijkheden voor doorstroom van het
vmbo naar de havo of van havo naar vwo? En, op welke manier wordt de keuze voor
vakken en vervolgopleidingen begeleid? Allemaal mogelijke aandachtspunten.
3Ouders kunnen kinderen stimuleren opties open te houden. Als een kind nog niet
weet wat het later wil, is het belangrijk zoveel mogelijk opties voor vervolgopleidingen
open te houden. Met wiskunde (B) en natuurkunde word je bijvoorbeeld tot bijna alle
opleidingen toegelaten.
4Belangrijk is dat ouders een open houding aannemen: veel ouders (maar ook
de kinderen zelf, leraren, decanen en LOB’ers) laten zich bij de beoordeling van
opleidingen ‘is het iets voor mijn kind?’ (deels) leiden door stereotiepe beelden die
zij hebben van die opleidingen, beroepen en functies en de mensen die daarvoor
kiezen. De opleiding tot verpleegkundige of leraar basisonderwijs wordt misschien
onwillekeurig als ‘meer iets voor meisjes’ ervaren, terwijl een werktuigbouwkundige
of leraar natuurkunde juist meer met jongens geassocieerd wordt. Onbedoeld kunnen
deze vooroordelen het keuzeproces beïnvloeden. Ouders kunnen zich soms moeilijk
voorstellen dat de talenten en interesses van hun kind misschien ook helemaal niet
overeenkomen met hun eigen talenten en interesses. Het is belangrijk kinderen
als individuen te behandelen en hun echte talenten, interesses en motivatie te
achterhalen.
5Ouders kunnen kinderen stimuleren zich breed te oriënteren. In het algemeen bestaat
er een beperkt beeld van de mogelijkheden aan beroepen en functies. Dit geldt ook
voor de enorme hoeveelheid aan vervolgopleidingen die er zijn. De wereld verandert
en daarmee veranderen ook beroepen, functies en opleidingen. Kinderen hebben
vaak de neiging zich beperkt te oriënteren, bijvoorbeeld op een opleiding of beroep
dat ze kennen van een familielid of kennis, of van televisie. Door zich op meerdere
vervolgopleidingen te oriënteren krijgen kinderen een beter en realistischer beeld van
hun mogelijkheden.
6Als ouders nagaan welke opleidingen goede baankansen, ontwikkel- en
doorgroeimogelijkheden geven, kunnen zij hun kind beter begeleiden bij belangrijke
loopbaankeuzes.
Folders voor ouders
VHTO heeft voor ouders folders ontwikkeld met
tips en aanknopingspunten over dit onderwerp.
In de ouderfolders staat uitgebreider beschreven
wat ouders met kinderen in het basisonderwijs
kunnen doen om hun kind te begeleiden bij
schoolloopbaankeuzes. De folders zijn gemaakt in
het kader van ‘Dit doe ik’ en zijn te vinden onder het
kopje ‘ouders’ op www.ditdoeik.nl. Gedrukte
exemplaren zijn tevens (beperkt) beschikbaar.
78
t alentenkijker
OUDERS BETREKKEN
De ju ist e keuz e,
wat kunt u do en ?
TIPS VOOR OUDER S MET KINDE
REN IN HET BASIS ONDER WIJS
Wat is belangrij
k bij het kiezen
van een middelba
opleiding of beroep?
re school, en later
bij de keuze voor
een
Uw kind zit in één
van de
zij/hij naar de middelba hoogste groepen van het basisond
erwijs. Binnenko
re school. Soms
rt gaat
is het aanbod aan
kiezen. Het is belangrij
scholen groot en
k de schoolkeuze
is het moeilijk
goed voor te bereiden
welke mogelijk
heden uw kind
. De school bepaalt
in de toekomst
vervolgopleiding.
mede
heeft, bijvoorbe
Als ouder heeft
eld
bij de keuze voor
u een belangrij
een
ke rol in dit keuzepro
Wilt u meer weten
ces.
over hoe u uw kind
bij zijn/haar school(lo
begeleiden? Lees
dan deze folder.
opbaan)keuzes
kunt

Download Report