to download the PDF file.

In timideren d hip en
hoopgeve nd verdraag zaam
S E N N E : Libanon is niet mijn eerste kennismaking met de Arabische wereld. Eerder
was ik al in Marokko en Palestina. Maar
Majd had gelijk: Libanon – of toch zeker Beiroet –
beantwoordt totaal niet aan mijn verwachtingen
op basis van die enkele ervaringen en de westerse
berichtgeving over het land.
Op onze eerste verkenningsdag word ik onmiddellijk
getroffen en gecharmeerd door de openheid van het
land. Ik voel me er meteen thuis. Ik had Libanon
veel exotischer verwacht, maar ik moet echt op zoek
gaan naar elementen die mij eraan herinneren dat
ik in een Arabisch land ben. Dat ik in een mediastore
de film Bullhead (Rundskop) in de rekken zie liggen
en dat Stromae door de luidsprekers klinkt, zal me
misschien wat beïnvloeden. En de aanwezigheid
van alle internationale horeca- en winkelketens –
Starbucks, McDonald’s, Zara, H&M … – speelt zeker
ook een rol.
Maar ondanks die westerse elementen van eenheidsworst ademt de hoofdstad een jonge, eclectische en alternatieve sfeer uit, inclusief creatieve
en originele graffiti. Vooral de mensen, en hoe ze
gekleed gaan, maken indruk op mij. Hip en trendy,
dat zijn de ordewoorden. En met hip bedoel ik dus
‘internationaal hip’. Ik zie in Beiroet dezelfde soort
mensen als in Antwerpen, Londen of zelfs New York.
Ik voel me zowaar geïntimideerd en vraag me als
westerling in een Arabische stad af of ík er wel cool
genoeg bij loop. (Het antwoord is ongetwijfeld ‘nee’.)
De cultuurshock is veel minder groot dan ik had
verwacht en dat is eigenlijk de grootste shock.
‘Ik vraag me als
westerling in een
Arabische stad af of ík er
wel cool genoeg bij loop.’
12 | Libanon
UVH103_ArabischeLiefde.indb 12
10/06/14 12:18
M A J D : Veelzeggend is dat Senne en ik
ons eigenlijk maar aan één ding storen:
het oneindige getoeter van de taxi’s. Het
verkeer in Beiroet is sowieso een hel – één lange
file – maar de voortdurende kakofonie verpest soms
de sfeer, zelfs voor wie níét in een auto zit. Normaal
roep je zelf om een taxi, maar in Beiroet gebeurt het
omgekeerde. Daar toetert de chauffeur naar elke
voetganger, waarna hij je ‘Taxi?’ toeschreeuwt. En
als je weigert, toetert hij nog eens: ‘Sure? No taxi?’
S E N N E : Toen ik op voorhand nadacht over
de mogelijkheid om verliefd te worden op
iemand van een andere cultuur, kon ik me
vrij gemakkelijk inbeelden dat ik een Afrikaans
of Aziatisch meisje sexy zou vinden. ‘Arabische
meisjes’ waren minder mijn type, dacht ik. Na één
dag Libanon is dat beeld al volledig ontkracht. Heel
veel Libanese meisjes zijn mijn type! Mijn hormonen
worden op de eerste dag al danig op de proef gesteld.
Meer dan in België zelfs.
De meisjes zelf zijn ongelooflijk mooi, maar het
moet gezegd worden: ze werken intensief aan hun
verpakking. Als Majd aan een meisje vraagt wat de
ultieme hobby van de Libanese vrouwen is, antwoordt ze zonder een seconde van twijfel: ‘Shoppen.’
En dat zie je wel. Spannende leggings, Uggs of sexy
laarsjes zijn alomtegenwoordig. Het prachtige weer
(het is eind oktober en er zwemmen nog mensen in
de zee) draagt wellicht zijn steentje bij tot de gedurfde kledij van veel vrouwen. Niet alleen christelijke
vrouwen maar ook moslima’s, trouwens.
Dat alles betekent echter niet dat Beiroet verworden
is tot een pseudo-Europese stad. De grootste charme
schuilt in het feit dat de Arabische cultuur niet verloochend wordt. Zoals Majd op voorhand had gezegd:
Beiroet zou het typevoorbeeld zijn van ‘een goede
mix’. Maar zelfs hij is nog verrast door de openheid
en vrijheid in Libanon.
M A J D : Meisjes met korte rok en meisjes die
van kop tot teen in het zwart gekleed zijn,
lopen in Beiroet zusterlijk naast elkaar.
Sommigen combineren zelfs een strakke, sexy
jeansbroek met een hoofddoek. Wat mij zo mogelijk
een nog beter gevoel geeft, is om moeder en dochter
samen te zien shoppen; de moeder met hoofddoek
en de dochter zonder. Het doet me plezier te zien dat
de jonge generatie stilaan meer afstand neemt van
de plichten en beperkingen die de traditie en cultuur
opleggen, zonder daarom die cultuur af te zweren.
In Saudi-Arabië moeten vrouwen in het geniep een
sigaretje opsteken of een waterpijp roken. In Beiroet
bestaat dat taboe niet. Toen we de eerste avond door
de uitgaansbuurt rond Gemmayzeh Street kuierden,
zagen we meisjes zonder schroom alcohol drinken.
Ook niet overal vanzelfsprekend, maar in Beiroet
wel: jongens en meisjes die zonder problemen samen dansen.
Libanon | 13
UVH103_ArabischeLiefde.indb 13
10/06/14 12:19
Senne is dan weer verrast door wat hij in de supermarkt ziet. In het rek bij de kassa, waar in België
snoep, kauwgum en tijdschriften liggen, vind je in
Beiroet condooms en glijmiddel. In België zijn mensen eerder beschroomd om die dingen openlijk in
hun karretje te leggen, in Beiroet kun je niet anders.
Er wordt weleens gezegd dat als de hele Arabische
wereld één land zou zijn, Beiroet dan de uitgaansbuurt zou zijn. Voor veel Arabieren uit conservatieve
landen is Libanon inderdaad het Beloofde Land. Saudi-Arabiërs, Koeweiti’s en veel andere mannen uit
de Golfstaten komen soms voor enkele dagen naar
Libanon, om eindelijk van de vrijheid te proeven:
uitgaan, dansen, drinken, flirten, en met een beetje
geluk vrijen … Seculier is Libanon niet, want er is
geen scheiding van Kerk en Staat. Maar in de praktijk is Libanon – of beter: Libranon – the place to be.
S E N N E : Wie een cv moet opstellen van Libanon, komt al snel uit bij de woorden ‘oorlog’,
‘religieuze en politieke conflicten’ en
‘bloedbaden’. Iemand van onze crew zei een maand
voor ons vertrek dan ook af, want hij vond Beiroet
te gevaarlijk. Er gebeuren inderdaad nog altijd bomaanslagen, maar na één dag Beiroet voelen wij toch
vooral gezelligheid, schoonheid, plezier, levenslust
en vrijheid. Geen moment doet de stad gevaarlijk
aan. Ja, het Libanese leger is op sommige plaatsen
prominent aanwezig, maar gezien de explosieve
situatie in buurland Syrië (en dus in de hele regio) is
dat niet onlogisch.
De invloed van religie op de politiek is groot, maar
naar ons gevoel zouden veel jongeren dat systeem
graag naar de geschiedenisboeken verwijzen. Evengoed zijn er ook jongeren die door hun religieuze en
politieke leiders gemanipuleerd worden. Zo ronselt
Hezbollah Libanese jongeren om in Syrië te gaan
vechten. Maar doorgaans shoppen christenen en
moslims samen, studeren ze samen, gaan ze samen
uit.
Toch durf ik mezelf niet zomaar in het uitgaansleven te storten. Mijn talent als flirter is namelijk
onbestaande. Ik durf bijvoorbeeld geen complimentjes te geven, uit schrik dat de tenen van mijn
‘prooi’ gaan krullen. Bovendien stralen de Libanese
vrouwen één en al zelfvertrouwen uit, wat van mij
niet bepaald gezegd kan worden.
Gelukkig heb ik Majd om me erbovenop te helpen …
Een impressie van zijn ‘peptalk’.
S E N N E : Majd, zeg het maar: waar
moet ik aan werken?
M A J D : De Arabische mensen zijn
heel open en spontaan, dus ook jij moet opener zijn.
Je moet hen sneller durven aan te spreken. Door
terughoudend te zijn, zal je niets bereiken.
S E N N E : Zou het kunnen dat Arabische mannen
sneller dan een Europeaan een meisje durven aan te
spreken? Ik heb zo’n schrik dat mijn oppervlakkige
complimentjes door die geëmancipeerde Libanese
vrouwen doorprikt zullen worden!
M A J D : Senne, ik zie geen grote verschillen tussen
Vlaamse of Libanese meisjes. Ze zijn allebei heel
sterk en zelfbewust. Meer dan Vlaamse meisjes
zijn Libanese meisjes het gewoon door vreemdelingen aangesproken te worden. Bovendien gaan de
mensen hier vaak in groep uit. Zo hoef je niet per se
face to face een meisje aan te spreken. Senne, als het
hier niet lukt, in een land als Libanon, dan zou het
weleens kunnen dat het aan jou ligt.
‘Mijn hormonen worden
op de eerste dag al danig
op de proef gesteld. Meer
dan in België zelfs.’
14 | Libanon
UVH103_ArabischeLiefde.indb 14
10/06/14 12:19
Ope n , maar m et
bepaalde g re nz en
S E N N E : Mijn smoesjes vallen bij Majd duidelijk in dovemansoren. Ik moet me vermannen, meer lef tonen. Toch beseft ook Majd
dat het niet evident is om in een vreemd land, en
dan nog in korte tijd, de liefde te vinden. Dus roept
Kat
hij de hulp in van de 22-jarige Katia, een Libanese
masterstudente Arabische literatuur, met wie hij
via een Belgisch-Marokkaanse vriend contact heeft
opgenomen. Zij zal mij introduceren in de Libanese
datinggewoontes en ook wat achtergrondinformatie
geven over de (liefdes-)cultuur in haar land.
Een tiental minuutjes later dan afgesproken – die
hatelijke files! – verschijnt Katia op de afspraak. Ze
is een vrij grote verschijning, met donkerbruin haar
en grote donkere ogen. Ze is een volbloed maronitische christen en draagt dus geen hoofddoek. Ik kan
meteen zien dat ook zij een geëmancipeerde, onafhankelijke vrouw is: rood bloesje zonder mouwen,
strakke broek, make-up (gelukkig niet te opzichtig),
knalrode nagellak en witte bloemetjes als oorbellen. Wanneer ik haar vertel dat ik verrast ben door
het bruisende uitgaansleven, gaat ze daar met veel
plezier op in.
ia
atia
Ervaringsdes kun dig e K
over lief de in Libanon
UITGAANSLEVEN?
Moslim of christen, rijk of arm, in Beiroet gaat iedereen uit, enkel en alleen om zich te amuseren. Na de
dagelijkse stress, op het werk en in het verkeer, wil
iedereen ’s avonds relaxen en chillen. Het gebeurt
zelfs dat iemand overdag getuige is van een bomaanslag en vijf doden ziet, en ’s avonds gewoon iets
wil gaan drinken met zijn vrienden. Dat is het leven
dat iedereen hier leidt, zeker sinds het begin van de
jaren 2000. Libanezen staan in de Arabische wereld
bekend voor hun sociale manier van uitgaan, hun
levensdrift, wars van plichten en wetten. Ze leven
voluit. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het feit
dat de Fransen hier zo lang verbleven hebben.
ISL AMITISCH L AND?
Mensen linken Arabische landen automatisch aan
de islam. De islam heeft nogal wat strenge gedragsregels. Maar Libanon is geen islamitisch land: hier
leven moslims, christenen en leken door elkaar.
Daardoor is de bevolking (christenen en moslims)
hier gematigder. Vele moslimvrouwen dragen soms
wel een sluier, maar kleden zich tegelijk sexy. Door
die religieuze mix word je vanzelf ook verdraagzamer. Zelf ben ik een maronitische christen, dus ik
heb de Bijbel gelezen. Maar nu bestudeer ik de Koran. In Libanon leer je alle mentaliteiten kennen en
neem je er geen aanstoot aan als een vrouw je geen
hand geeft omwille van religieuze redenen of niet
wil meedrinken. Wij staan voor alles open.
Libanon | 15
UVH103_ArabischeLiefde.indb 15
10/06/14 12:19
G E M E N G D E R E L AT I E S ?
Je moet goed weten dat Libanon op dat vlak nog vrij
traditioneel is, zeker de generatie van onze ouders.
Je kunt als christen en moslim perfect bevriend
zijn. Als het echter serieuzer wordt, kan het problematisch worden. Dat hangt af van de familie. Is die
modern en open-minded, dan zal er niet veel aan de
hand zijn. Maar leeft de familie in de voorsteden en
gaat ze nog heel plichtsbewust elke week naar de
moskee of naar de kerk, dan zal ze liever hebben dat
de dochter des huizes een relatie begint met iemand
van dezelfde strekking.
GEMENGDE HUWELIJKEN?
Vroeger bestonden er alleen religieuze huwelijken,
dus moest een van beide partners zich bekeren.
Dat gebeurde toen ook. Daarna omzeilden koppels
dat door in Cyprus burgerlijk te trouwen, waarna ze
zich in Libanon lieten registreren. Maar de laatste
tijd beweegt er wel wat. Zo vond onlangs het eerste
burgerlijke huwelijk plaats. De rechter die zo’n
huwelijk goedkeurde, voert momenteel een grootse
campagne om aan te tonen dat gemengde huwelijken aanvaardbaar en normaal zijn in een smeltkroes
als Libanon. De sociale aanvaarding neemt toe, maar
momenteel is het toch vooral bewonderenswaardig
als je als gemengd koppel aan de druk van familie
en omgeving kunt weerstaan. Want families kunnen best wel agressief zijn. Er is nog wat tijd nodig
– de oorlog ligt ook nog niet zo ver achter ons. We
moeten onze geesten nog wat openen voor elkaars
denkwijze. Beiroet is ook niet te vergelijken met het
traditionele, christelijke noorden van Libanon, waar
de mensen geen moslims ontmoeten. In het zuiden,
waar vooral moslims wonen, worden christelijke
partners dan weer niet gemakkelijk aanvaard. Maar
als het koppel sterk is en zijn kansen wil grijpen,
moet het mogelijk worden.
SAMENWONEN?
Samenwonen zonder te trouwen wordt hier niet
echt geaccepteerd. Maar volgens mij gebeurt het
wel hier en daar, zeker in de progressieve wijken
van Beiroet. Als het meisje door de buren herkend
wordt, kan het echter slecht zijn voor haar reputatie.
Sowieso moeten de partners voorgesteld worden aan
de ouders, ook als het om ‘gewone’ vriendjes zonder
trouwplannen gaat. Pas als het echt serieus wordt,
moeten bepaalde formele stappen gevolgd worden.
Dan komen de ouders samen en wordt het huwelijk
officieel aangekondigd. Bij de verloving krijgt het
meisje een dure ring, een halsketting en oorbellen.
Er is ook een verlovingsfeest, soms groots opgezet
voor alle vrienden en familie, soms in meer beperkte
privékring.
R E L AT I E M E T N I E T- L I B A N E E S ?
Ik zeg zeker geen ‘nee’ tegen iemand uit een ander
land of met een andere cultuur. Voor mij is het vooral
belangrijk dat een man gestudeerd heeft en dat
hij open-minded en flexibel is. En daar wringt het
schoentje nog vaak bij veel Libanese mannen. Ze
hebben wel een moderne gsm en een indrukwekkende auto, maar als je dieper graaft, bots je toch
nog steeds op die oude traditionele mentaliteit. Ze
zouden bijvoorbeeld niet uitgaan met meisjes die al
meerdere relaties hebben gehad. Zij zijn niet klaar
om uit hun cocon te komen. Dat geldt niet voor
mannen die gestudeerd hebben, die al wat gereisd
hebben of die tijdens de week in Dubai werken en alleen tijdens het weekend terugkomen naar Libanon.
Dat zijn meer mannen van de wereld.
16 | Libanon
UVH103_ArabischeLiefde.indb 16
10/06/14 12:19
D AT E N ?
Weinig dingen zijn hier makkelijker dan daten! Je
kunt met een man ontbijten, met een andere man
lunchen en met nog een andere man dineren. Hier
zijn de scholen gemengd, is de horeca gemengd,
is het uitgaansleven gemengd. In Beiroet groei je
op met het idee dat je niet anders bent, dat er geen
verschillen zijn. De overheid legt ook geen scheiding
der seksen op, integendeel. Libanon haalt heel veel
inkomsten uit toerisme, dus moeten alle publieke
plaatsen gemengd zijn. Iedereen krijgt hier op heel
jonge leeftijd een telefoon, dus de meeste meisjes
van 13-14 jaar beginnen al te daten, zij het nog
heel onschuldig, via sms’jes en chat. Fysieke liefde
daarentegen ligt hier dan weer moeilijker dan in het
Westen. Je kunt mensen wel hand in hand zien lopen, of zien knuffelen of kussen. Maar het moet wel
binnen de grenzen van het fatsoen blijven. Vooraleer
we nog een stap verder zetten, moet het al echt serieus zijn. Voor het overige zie ik weinig verschillen:
het daten, de puberale verliefdheid, de dramatiek, de
trauma’s. Het is universeel.
W H AT S A P P O F A R A B I S C H E P O Ë Z I E ?
Romantische poëzie was in de oude Arabische
literatuur van voor de oprichting van de islam
erg belangrijk. De poëten deden niets liever dan
vrouwen beschrijven en hun effect op hen. Het is
zelfs zo dat poëten genoemd werden naar hun muze.
Zoals Dante en Beatrice, of de Franse dichter Aragon
en zijn vrouw Elsa. In het Arabisch heb je een heel
beroemde poëet die verliefd was op Leyla, maar zij
wilde hem niet, dus werd hij gek en begon hij haar te
volgen. Door religieuze geleerden en de conservatieve tradities is dat soort poëzie wat op de achtergrond
geraakt, maar tegenwoordig worden in Libanon
regelmatig literatuur- of poëzieavonden georganiseerd. Vrouwen schrijven er erotische gedichten en
mannen beschrijven vrijuit het vrouwelijke lichaam.
Maar dat betekent nog niet dat je van in het begin
kan scoren met een gedicht. Tegenwoordig blijft
het bij WhatsApp. Poëzie heeft plaatsgemaakt voor
sms’jes.
Katia’s versiertips
1 Maak het verschil, want vrouwen
gaan met heel veel ver-
schillende mannen om.
2 Speel hard to get, maar op een subtie
le manier. Zoals het
Franse spreekwoord zegt: ‘Suis-la, elle te fuit.
Fuis-la, elle te
suit.’ Volg haar en ze zal van je weglopen.
Loop van haar
weg, en ze zal je volgen. Wees dus niet wanh
opig, maar
stel je moeil ijk berei kbaar op.
3 Knoop een gesprek aan in het Frans
of het Engels. Wie in
het Arabisch opent, komt niet bepaald gecul
tiveerd over.
Het Arabisch is pas van nut als het eerste
geflir t al succesvol is gebleken.
Libanon | 17
UVH103_ArabischeLiefde.indb 17
10/06/14 12:19