%0: 6HUYLFH7UDLQLQJ (NDOH FDUURVVHULH 6HPLQDU&XUVXVPDWHULDDO OPMERKING De informatie in de cursusbrochure is uitsluitend bestemd voor de deelnemers aan deze cursus van BMW Service Training. Zie voor wijzigingen/aanvullingen op de technische gegevens de respectievelijke informatie van de "Technische Dienst". © 2001 BMW AG München, Germany. Nadruk, ook uittrekselgewijs, alleen met schriftelijke toestemming van BMW AG, München. VS-42 MFP-HGK-BRK-E65_0210 Inhoud Pagina CD 1 E65 kale carrosserie Inleiding Eisen aan de lijmverbinding van de carrosserie - Statische eigenschappen - Dynamische eigenschappen - Gedrag bij een ongeval - Optimalisering van gewicht Materialen Oppervlaktebehandeling - Verzinken - Lakwerk Verbindingstechnieken - Carrosserieverbindingstechnieken - Verbindingstechnieken bij aluminium plaatdelen - "Tailored blanks" - Lijmen Carrosserielijmverbinding - Voorbouw - Zijversterkingen - Onderstel - Achterbouw - Buitenbeplating Passieve veiligheid - Eisen die worden gesteld aan de constructie - Eigenschappen motorsteun - Eigenschappen dorpels - Eigenschappen B-stijl Carrosseriereparatie - Opmeten van de carrosserie - Reparatievoorwaarden - Carrosseriereparaties aan hoogwaardig staal - Carrosseriereparatie aan aluminium delen - Carrosseriereparaties aan verzinkt plaatwerk - Spuitwerk bij reparatiewerkzaamheden 1 1 2 2 2 2 2 3 4 4 4 5 5 5 5 6 13 13 19 23 29 33 41 41 41 41 42 43 43 43 45 45 46 46 E65 kale carrosserie E65 kale carrosserie Inleiding De E65/E66 wordt in 8 carrosserievarianten aangeboden. Bij de modellen onderscheidt men de volgende varianten: - normale versie E65 links stuur met/zonder schuifdak normale versie E65 rechts stuur met/zonder schuifdak verlengde versie E66 links stuur met/zonder schuifdak verlengde versie E66 rechts stuur met/zonder schuifdak Er wordt plaatstaal met een verschillende materiaaldikte en verschillende staalsoorten gebruikt. Door deze factoren en de sterke lijmverbinding worden de volgende voordelen verkregen: - het eigen gewicht van de auto is lager. Hierdoor wordt het energieverbruik gereduceerd. - door de verbeterde vervormingseigenschappen wordt een hogere passieve veiligheid verkregen. - door de hogere stijfheid van de carrosserie wordt de rijstabiliteit verbeterd. - door de reducering van trillingen en akoestische geluiden wordt de inzittenden een hoger rijcomfort geboden. -1- E65 kale carrosserie Eisen aan de lijmverbinding van de carrosserie De carrosserielijmverbinding is aan de hand van de onderstaande gezichtspunten geconstrueerd: - statische eigenschappen dynamische eigenschappen gedrag bij een ongeval optimalisering van gewicht - Statische eigenschappen Een goede statische stijfheid vormt de basis voor goede dynamische eigenschappen. De buig-, torsie- en dwarsstijfheid van de carrosserie wordt verkregen door de constructie. De sterkte wordt bepaald door de keuze van de gebruikte materialen (hoogwaardige staalsoorten) en door de extra lijmverbinding van de lasflenzen. - Dynamische eigenschappen Doel van de dynamische constructie van de carrosserielijmverbinding is het bereiken van de trillingstechnische en akoestische comfortdoelen. - Gedrag bij een ongeval Statische en dynamische eigenschappen vormen een uitstekende basis voor het optimaliseren van het gedrag bij een aanrijding. Dit leidt weer tot een verbetering van de passieve beveiliging van de inzittenden. - Optimalisering van gewicht Naast de aërodynamica is het gewicht van de auto de belangrijkste factor bij de reducering van het brandstofverbruik en de verbetering van het rijgedrag. -2- E65 kale carrosserie Materialen Ca. 90% van het in de carrosserie verwerkte plaatstaal bestaat uit hoogwaardige staalsoorten. De eigenschappen van de staalsoorten worden o.a. verkregen aan de hand van de rekgrens: De rekgrens geeft de spanningswaarde aan waarbij, bij overschrijding van deze waarde, sterke wijzigingen in de materiaalstructuur kunnen optreden. De belasting van het materiaal tot boven de rekgrens leidt in de regel tot een blijvende vervorming (rek). Het in koude staat terug vervormen van het materiaal kan door een wijziging van de structuur van de moleculen van het staal en daardoor tot een wijziging van de eigenschappen leiden tot bijv. een lagere passieve veiligheid. Om deze reden zijn aan het koud vervormen van het materiaal nauwe grenzen gesteld. Omdat het meten van de overschrijding van de rekgrens op de auto zelf niet mogelijk is, gelden hier alleen ervaringswaarden. In geval van twijfel moeten de plaatdelen worden vervangen. In principe gelden hier de gegevens uit de reparatiehandleiding RA 4100..., die beslist moeten worden aangehouden. De materiaalkeuze staat op de opengewerkte tekeningen van de carrosserielijmverbinding. Daar zijn de verschillende materialen ingekleurd. -3- E65 kale carrosserie Oppervlaktebehandeling - Verzinken Het volledig verzinken van alle plaatstaal is nodig, omdat het verzinken corrosie voorkomt. Men maakt onderscheid tussen het elektrolytisch verzinken, vuurverzinken en het galvanisch verzinken. Om de bescherming tegen corrosie na een reparatie volledig te behouden, zijn maatregelen nodig, die beschreven staan in het hoofdstuk "Carrosseriereparaties aan verzinkte plaatdelen". - Lakwerk De lak wordt op een milieuvriendelijke wijze opgebracht: - kathodische dompellakprocedure (KTL) veelkleurige primer lak op waterbasis poederlak De motorruimte en de kofferruimte worden met behulp van aan de basiskleur aangepaste primers gespoten. Het kleurenpalet van de E65 bestaat uit 13 verschillende kleuren, die voor een deel nieuw werden ontwikkeld. -4- E65 kale carrosserie Verbindingstechnieken - Carrosserieverbindingstechnieken De volgende verschillende verbindingsprocedures werden toegepast bij de E65: - puntlaslijmen - CO2-lasnaden (MAG-proces) - laserstraallassen - MIG-solderen - omzetten Verdere aanwijzingen vindt u in het TIS: RA 4100... (lassen en solderen van plaatstalen delen). - Verbindingstechnieken bij aluminium plaatdelen Voor de verbinding van aluminium plaatdelen worden de volgende verbindingstechnieken toegepast: - klinken - omzetten, felsen - clinchen - "Tailored blanks" "Tailored blanks" wordt bij de E65 toegepast bij de binnenste zijframes en in de binnenbeplating van de portieren. In geval van reparatie mag de lasernaad niet worden losgemaakt! -5- E65 kale carrosserie - Lijmen In vergelijking tot de E38 is de lengte van de lijmverbinding van de puntlaslijmverbindingen van 2% tot 70% duidelijk verhoogd. Door het lijmen wordt de statische torsiestijfheid van de carrosserie verbeterd. Voordelen van het lijmen Het lijmen biedt de volgende voordelen: - verhoging van de stijfheid - duidelijk verbeterd deformatiegedrag - stabilisering van de dragerprofielen en de schetsplaten door het reduceren van de gevoeligheid voor deuken ter hoogte van de flenzen - bescherming tegen corrosie Toepassingen van lijmverbindingen - Gemengde constructie (onderlinge verbinding van verschillende materialen) - Afdichten van de naden - Structurele lijmverbinding - Plaatselijke versterking - Felsrandlijmverbinding De reden waarom de lijmverbindingen op de verschillende flenzen zijn aangebracht blijkt uit de volgende opengewerkte tekeningen. -6- E65 kale carrosserie KT-9047 Afb. 1: Lijmverbindingen aan de voorbouw -7- E65 kale carrosserie KT-9048 Afb. 2: Lijmverbindingen met het schutbord -8- E65 kale carrosserie KT-9050 Afb. 3: Lijmverbindingen van de zijversterkingsdelen -9- E65 kale carrosserie KT-9049 Afb. 4: Lijmverbindingen van de bodemplaat - 10 - E65 kale carrosserie KT-9051 Afb. 5: Lijmverbindingen van de achterbouw Index Toelichting (Rood) Lijmverbindingen in sterk voor corrosie gevoelige gebieden. Extra pvccoating of conservering van holle ruimtes noodzakelijk. (Geel) Lijmverbindingen in sterk voor corrosie gevoelige gebieden. Extra pvccoating of conservering van holle ruimtes noodzakelijk. Na het optimaliseren van de standaardproductie is een reducering van de extra bescherming tegen corrosie gepland. (Blauw) Lijmverbindingen in een sterk voor corrosie gevoelige zone. pvc-coating of conservering van holle ruimtes wordt niet aangebracht. (Groen) Lijmflens in een niet door corrosie in gevaar gebrachte zone. Zuivere lijmverbinding - 11 - E65 kale carrosserie Aanwijzingen voor het verwerken van de lijm Het lijmproces vraagt het exact aanhouden van de voorgeschreven voorwaarden zoals droge, schone lijmvlakken. Voor het veilig stellen van een goede lijmkwaliteit moet bij de lijmnaad wat lijm naar buiten worden gedrukt. Procedure bij reparaties Bij reparatiewerkzaamheden wordt een tweecomponentenlijm gebruikt. Na het aanbrengen van de lijm worden de plaatdelen gepuntlast. Andere lasprocedures (soldeer- en CO2-lasprocedures) worden momenteel getest, maar leiden in de regel tot het verbranden van de lijm. Bij reparatie moet worden gelet op de "Aanwijzingen voor het lijmen van plaatstalen delen" in het TIS (RA 4100...). - 12 - E65 kale carrosserie Carrosserielijmverbinding - Voorbouw KT-8905 Afb. 6: Voorbouw rechts - 13 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1 Afsluitplaat steunbalk buitenste wielkuip 2 Steun voor snelheidssensor 3 Steunbalk wielkuip voor 4 Steun scharnier motorkap 5 Steun gasdrukveer motorkap 6 Steunlager veerelement, bovenste deel 7 Verbinding zijframe, voor 8 Afsluitplaat verbinding zijframe, voor 9 Wielkuip, voor, achterbeplating 10 Steunbalk wielkuip, voor, binnen 11 Steun ABS, boven 12 Afsluitplaat aggregatenruimte 13 A-stijl, binnen 14 Dwarsschot steunbalk wielkuip 15 Diagonale steun motordrager 16 Onderste ABS-steun, achter 17 Onderste deel steunlager veerelement 18 Buitenste verbinding 19 Schutplaat achterste motorsteun 20 Versterking achterste motorsteun 21 Achterste motorsteun 22 Voorste bevestigingssteun ABS, onder 23 Buitenste motorsteun, voor 24 Buitenste schetsplaat 25 Steun spatscherm 26 Voorste deel wielkuip, voorste binnenbeplating 27 Steun remslang 28 Steun dwarsdrager 29 Radiateursteun 30 Stuurasafdekplaat motorsteun, voor 31 Hoeksteun dwarsdrager, voor 32 Binnenste motorsteun, voor - 14 - E65 kale carrosserie KT-8906 Afb. 7: Voorbouw, links - 15 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1 Hoeksteun dwarsdrager, voor 2 Binnenste motorsteun, voor 3 Schutplaat achterste motorsteun 4 Versterking achterste motorsteun 5 Achterste motorsteun 6 Buitenste schetsplaat 7 Afsluitplaat aggregatenruimte 8 Buitenste verbinding 9 Wielkuip, voor, achterbeplating 10 A-stijl, binnen 11 Stuurasafdekplaat motorsteun, voor 12 Steun verwarmingskraan 13 Steun steunlager veerelement 14 Steunlager veerelement, bovenste deel 15 Steun gasdrukveer 16 Verbinding zijframe, voor 17 Afsluitplaat verbinding zijframe, voor 18 Steun dwarsdrager 19 Diagonale steun motordrager 20 Onderste deel steunlager veerelement 21 Steun vloeistofreservoir, voor 22 Voorste deel wielkuip, voorste binnenbeplating 23 Steun spatscherm 24 Steun vloeistofreservoir wielkuip 25 ABS-steun 26 Steunbalk wielkuip, voor, binnen 27 Steun scharnier motorkap 28 Steun voor snelheidssensor 29 Steunbalk wielkuip voor 30 Afsluitplaat steunbalk voorste wielkuip - 16 - E65 kale carrosserie De voorste dwarsdrager van de voorbumper is vervaardigd van aluminium. Een groot deel van de botsingsenergie wordt opgenomen door het honingraatvormige aluminium deformatie-element, dat met behulp van bouten is verbonden met de bumperdwarsdrager. KT-8697 Afb. 8: Opbouw voorbumper Index Toelichting 1 Deformatie-elementen 2 Bumperbeplating 3 Polystyrolschuim-stootblok 4 Bumperdwarsdrager 5 Sleephaak - 17 - E65 kale carrosserie Het voorpaneel is vervaardigd van aluminium en bestaat uit drie delen die door middel van bouten met elkaar tot één unit zijn verbonden. KT-8928 Afb. 9: Voorpaneel De motorsteunen zijn qua profiel uitgevoerd als een dubbele zeshoek. De voorasopnames zijn geïntegreerd in de motorsteunen. De wielkuip is uitgevoerd met een diagonale steun met een IHU-profiel (inwendige hogedrukvervorming). Een vergelijkbaar IHU-profiel werd bij de E46 Cabrio in de voorruitsponning als koprolbeveiliging gemonteerd. Aanwijzing: Deze profielen kunnen door hun speciale eigenschappen na een deformatie niet worden teruggevormd (gericht). Deze moeten dan ook na een vervorming worden vervangen. - 18 - E65 kale carrosserie - Zijversterkingen KT-8907 Afb. 10: Opengewerkte tekening zijversterkingen - 19 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1/46 Zijframe links/rechts 2/41 Achterlichtkom links/rechts 3/35 Regengoot zijpaneel, links-/rechtsachter 4/36 Steun verlenging wielkuip, links-/rechtsachter 5/49 Versterking slotwig links/rechts 6/40 Versterking B-stijl, links-/rechtsboven 7/34 Versterking C-stijl, links/rechts 8/37 Verlenging zijpaneel links-/rechtsachter 9/48 Versterking B-stijl, links-/rechtsonder 10/33 Zijframe, binnen achterste deel links/rechts ("tailored blanks") 11/53 Opzetstuk zijframe, buiten links/rechts 12/44 Afsluitplaat dorpel links-/rechtsvoor 13/39 Versterking wagenkrik links-/rechtsachter 14 Versterking achterbeplating 15 Achterbeplating 16/45 Versterking A-stijl, links-/rechtsboven 17/52 Versterking scharnier A-stijl links-/rechtsonder 18/47 Versterking scharnier A-stijl links-/rechtsboven 19/32 Zijframe, binnen voorste deel links/rechts ("tailored blanks") 20 Afdekplaat achterruitsponning, boven 21 Steun achterbeplating 22/51 Versterking zijframe links/rechts 23/43 Opzetstuk zijframe, binnen links/rechts 24/30 Versterking achter daktoog links/rechts 25 Daktoog 26 Achterruitsponning, boven 27 Achterruitsponning, onder 28/50 Versterking A-stijl, links-/rechtsonder 29/42 Opzet zijframe binnenzijde links-/rechtsvoor 31 Daktoog 38 Paravent, boven - 20 - E65 kale carrosserie De B-stijl krijgt zijn eigen sterkte door twee versterkingen (onder en boven). De bovenste versterking voor de B-stijl wordt vervaardigd van CP800-staal. Aanwijzing: Bij carrosseriereparaties moet er dan ook op worden gelet, dat bijvoorbeeld bij de B-stijl slechts een geringe vervorming in de vorm van het koud terugvervormen mag worden uitgevoerd. Bij beide dorpels is het profiel door een extra versterkingsprofiel (zijframeopzet) versterkt, deze versterking dient bovendien voor de bevestiging van de dorpelbeplating. Dit profiel biedt een extra veiligheid bij een frontale en ook bij een zijdelingse aanrijding. KT-8700 Afb. 11: Versterkingsprofiel Bij de variant met schuifdak worden bij de montage van de kale carrosserie vier kunststofslangen voor de waterafvoer vast geïntegreerd. Deze worden in de A- en C-stijlen met behulp van klemmen bevestigd. Aanwijzing: Een demontage of vervanging is dan ook in ingebouwde staat niet mogelijk. - 21 - E65 kale carrosserie KT-8895 Afb. 12: Zijframe met waterafvoer en isolatie van holle ruimtes De waterafvoerslangen zijn groen gekleurd. De blauw gekleurde isolatie van holle ruimtes komt qua materiaal en plaatsing overeen met de E38. Aanwijzing: Bij reparatiewerkzaamheden of het vervangen van carrosseriedelen moet de isolatie van de holle ruimtes worden vervangen of met behulp van een kit wordt nabehandeld. Let op de RA 4100 "Aanwijzingen met betrekking tot de positie/ montage/plaatsing van de isolatie van de holle ruimtes"! Binnenste zijframe De binnenste zijframes worden in één stuk vervaardigd van "tailored blanks" (zie hoofdstuk "Tailored blanks"). - 22 - E65 kale carrosserie - Onderstel Schutbord KT-8911 Afb. 13: Schutbord - 23 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1/8 Scheidingswand aggregatenruimte links/rechts 2/9 Versterking scheidingswand aggregatenruimte links/rechts 3/6 Schotplaat schutbord links/rechts 4 Steun airconditioningsaggregaat 5 Scheidingswand aggregatenruimte, midden 7 Steun schutbord 10/14 Versterking schutbord, links-/rechtsbuiten 11 Afsluitplaat steunbalk schutbord 12 Steun ruitenwisserinstallatie, midden 13 Steun afdekplaat paravent, onder 15 Versterking steun draagbuis 16/25 Bevestiging steun draagbuis links/rechts 17/28 Versterking dwarsdrager schutbord links/rechts 18 19/21 Versterking afsluitplaat schutbord, rechter bovendeel Steun airconditioningsaggregaat, links/rechts 20 Steun instrumentenpaneel, midden 22 Steun onderste deel stuurkolom 23 Onderste deel schutbord 24 Steun ruitenwisserinstallatie links 26 Pedalensteun 27 Steun bovenste deel stuurkolom 29 Dwarsdrager schutbord 30 Afsluitplaat bovenste deel schutbord Aan de binnenzijde van het schutbord is de aan het instrumentenpaneel bevestigde buisvormige dwarsdrager geplaatst. Deze draagt op de cardanastunnel. - 24 - E65 kale carrosserie Bodemgroep KT-8897 Afb. 14: Bodemgroep - 25 - E65 kale carrosserie Index 1/8 2 Toelichting Dwarstraverse, links-/rechtsvoor Console stuurkolompijp 3/9 Dwarstraverse, links-/rechtsachter 4/18 Bovenste deel motorsteun, achter 5 Steun satelliet autocentrum 6/17 Verbinding bovenste deel motorsteun, links-/rechtsvoor 7/11 Console versnellingsbaksteun, voor 10 Bodemplaat, voor 12/19 Console versnellingsbaksteun, links-/rechtsachter 13/25 Verlenging motorsteun, links-/rechtsachter 14/24 Aansluiting verlenging motorsteun/dwarsdrager 15/22/23 Dwarsdrager bodemplaat, achter 16 Versterking tunnel 20 Verbindingssteun, tunnel, achter 21 Versterking dwarsdrager bodemplaat, achter Alle pennen zijn, voor welke modelvariant dan ook, aangebracht op de bodemgroep. Daardoor hoeven bijv. bij het naderhand inbouwen van componenten geen nieuwe pennen te worden vastgelast. - 26 - E65 kale carrosserie Kofferruimtescheidingswand KT-8896 Afb. 15: Bodemgroep: kofferruimtescheidingswand - 27 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1/12 Buitenste versterkingsprofiel voor rugleuning comfortstoel 2/11 Binnenste versterkingsprofiel voor rugleuning comfortstoel 3 Scheidingswand kofferruimte 4/10 Gordelbevestiging, achter, zijkant 5/9 Kofferdekselscharnier links/rechts 6/8 Dwarsdrager scheidingswand kofferruimte 7 13/19 14 Bevestiging gordelautomaat in het midden, achter Versterking in lengterichting bodemplaat links/rechts Bodemplaat, achter 15/18 Afsluitdeksel bodemplaat, achter 16/17 Versterkingsring links/rechts In de scheidingswand voor de kofferruimte is een voorgestanste uitsparing voor de skizak aanwezig, die indien nodig kan worden verwijderd. Op de scheidingswand voor de kofferruimte is de steun voor het beugelscharnier voor het kofferdeksel vastgelast. - 28 - E65 kale carrosserie - Achterbouw KT-8912 Afb. 16: Opengewerkte tekening achterbouw - 29 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1/49 Toren veerelement links/rechts 2 Steun expansiereservoir 3/47 Wielkuip, binnenste helft voorste deel links/rechts 4/29 Drager achterdifferentieel links/rechts 5/27 Aanslag gordelspanner links/rechts 6/24 Afsluitplaat zijdrager links/rechts 7/25 Steun reactiestang links-/rechtsvoor 8 Versterking ISOFIX, binnen 9/23 Versterking ISOFIX, buiten 10/22 Versterking dwarsdrager, voor 11/28 Zijdrager, links-/rechtsvoor 12/46 Steun langsdrager links/rechts 13/48 Onderste deel toren veerelement links/rechts 14/58 Wielkuip, binnenste helft links-/rechtsachter 15 16/50 Steun expansiereservoir Reactiestang toren veerelement 17 Steun hydroaggregaat 18 Steun hydroaggregaat 19/52 Versterking dwarsdrager links-/rechtsachter 20 Versterking ISOFIX, binnen 21 Dwarsdrager, voor 26 Bevestigingspunt carrosseriesteun, buiten 30 Zijversterking 31 Kofferruimtebodem, voor 32 Scharnierstrip 33 Afsluitplaat kofferruimtebodem, rechts 34/57 Dwarsschot wielkuip, links/rechts 35/60 Langsdrager, links-/rechtsachter 36 Reactiestang langsdrager, rechts 37 Kofferruimtebodem rechter zijdeel 38/61 Verlenging wielkuip links/rechts 39/40 Steun powermoduul - 30 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 41 Accudrager 42 Klemstrip accu, voor 43/62 Afsluitplaat achterlichtkom links/rechts 44 Bagageruimtebodem 45 Dwarsdrager, achter 51 Versterking langsdrager 53 Steun 2e scheidingswand, boven 54/55 Steun luchtverzorgingsinstallatie (LVA) links/rechts 56 Dwarsdrager kofferruimtebodem, achter 59 Zijdrager achterdifferentieel, achter Bagageruimtebodem De langsdragers zijn uit meerdere delen samengesteld. Bij carrosseriereparaties kunnen deze dan ook afzonderlijk worden vervangen. - 31 - E65 kale carrosserie Bumperdwarsdrager De dwarsdrager voor de achterbumper is, net zoals die voor de voorbumper, uit aluminium vervaardigd. Bij een aanrijding van achteren neemt de bumperdwarsdrager samen met de bumperbeplating de botsingsenergie op. KT-8698 Afb. 17: Opbouw achterbumper Index Toelichting 1 Polystyrolschuim-stootblok 2 Bumperbeplating 3 Bumperdwarsdrager van aluminium Aanwijzing: Het achterpaneel is bij de E65, in tegenstelling tot de E38, van buitenaf niet zichtbaar omdat deze door de bumperbeplating wordt afgedekt. Deze beplating moet dan ook na een aanrijding van achteren altijd worden gedemonteerd en op eventuele van buitenaf niet zichtbare vervormingen worden gecontroleerd. - 32 - E65 kale carrosserie - Buitenbeplating Motorkap en zijpanelen KT-8909 Afb. 18: Motorkap - 33 - E65 kale carrosserie Index 1/3 Toelichting Scharnier motorkap 2 Inzetstuk luchtgeleider motorkap 4 Buitenbeplating motorkap 5 Binnenbeplating motorkap 6 Slotversterking Bij de E65 worden de beide voorste zijpanelen en alle losse delen van de motorkap met het oog op de gewichtsreducering van aluminium vervaardigd. Hierdoor kunnen spatschermbeschermhoezen met magneten niet zoals bij de andere modellen worden gebruikt. De voorste zijpanelen zijn met bouten bevestigd aan de carrosserie. De frontsiergrille is niet geïntegreerd in de motorkap, maar met schroeven en klemmen hieraan bevestigd. - 34 - E65 kale carrosserie Kofferdeksel KT-8908 Afb. 19: Opengewerkte tekening kofferdeksel - 35 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1/6 Versterking scharnier kofferdeksel links/rechts 2/5 Scharnier kofferdeksel links/rechts 3 Versterking kofferdeksel buitenbeplating 4 Binnenbeplating kofferdeksel 7 Buitenbeplating kofferdeksel, boven 8 Buitenbeplating kofferdeksel, onder Het kofferdeksel is vervaardigd van plaatstaal met een enkelebeugelscharnier. Het vervangen van het beugelscharnier is door de bevestiging aan de scheidingswand tussen de bagageruimte en de C-stijl vrij tijdrovend. Daarvoor moeten meerdere aanbouwdelen en bekledingen worden gedemonteerd. KT-8701 Afb. 20: Steun kofferdekselscharnier Voor het uitbouwen van de scharnierbeugel moet de hoedenplank achter de achterruit worden uitgebouwd. - 36 - E65 kale carrosserie Portieren KT-8910 Afb. 21: Opengewerkte tekening portieren - 37 - E65 kale carrosserie Index Toelichting 1 Stootbalk, voor 2 Stootbalk, achter 3 Binnenbeplating voorportier 4 Binnenbeplating achterportier 5 Afsluitplaat voorportier 6 Versterkingsrail voorportier 7 Buitenbeplating voorportier 8 Buitenbeplating achterportier 9 Versterkingsrail achterportier 10 Afsluitplaat achterportier De plaatdikte van de binnenbeplating van het portier is ter hoogte van de scharnieren duidelijk dikker ("tailored blanks"). Door de verhoogde stijfheid ter hoogte van de scharnieren wordt het "hangen" van de portieren voorkomen. Na een aanrijding vanaf de zijkant zijn de portieren daardoor gemakkelijker te openen. Aan de binnenzijde van het portier is bovendien een stootbalk van hoogwaardig staal met bouten gemonteerd, de passieve veiligheid wordt door een uitneembaar "crashpad" van kunststof verhoogd. Door de puntlaslijmverbinding, de versterking van de binnenbeplating ter hoogte van de scharnieren, de stootbalk die de energie van de zijdelingse aanrijding voor een deel absorbeert en door de crashpads wordt de crashveiligheid in positieve zin beïnvloed. Dak De dakbeplating wordt aan de zijkant door middel van laserlassen vastgelast aan het zijframe. - 38 - E65 kale carrosserie Naden Aanwijzing: Bij het vervangen van plaatdelen moet erop worden gelet, dat de naden, het evenwijdig lopen en het verzet volgens de gegevens van BMW worden ingesteld. Voor het uiterlijk heeft de symmetrie van de naden de hoogste prioriteit. - 39 - E65 kale carrosserie KT-8704 Afb. 22: Carrosserienaden - 40 - E65 kale carrosserie Passieve veiligheid - Eisen die worden gesteld aan de constructie Door het gebruik van sterke lijmverbindingen wordt gevoeligheid voor oneffenheden (deukjes) bij de flenzen gereduceerd. Hierdoor wordt een stabilisering van de profielen en de schetsplaten verkregen. De deformatie van het passagierscompartiment wordt door het gebruik van lijm duidelijk gereduceerd. - Eigenschappen motorsteun De voorste motorsteunen moeten door de optimale vormgeving van de doorsnede de axiale krachten en daarmee de energie bij een frontale botsing opnemen. De achterste motorsteunen dienen voor het opvangen van de krachten en de buigmomenten. De crashribben leiden tot een deformatie op gedefinieerde plaatsen. - Eigenschappen dorpels De dorpels moeten door de grote, stabiele doorsnede de krachten zowel bij een frontale aanrijding als ook bij een zijdelingse aanrijding opnemen. Bovendien nemen deze de ontstane buigmomenten op. - 41 - E65 kale carrosserie - Eigenschappen B-stijl Door de B-stijlversterking van CP800 wordt een hoge veiligheid bij een zijdelingse aanrijding gewaarborgd. KT-8703 Afb. 23: CP800 in de B-stijl Het CP800-staal (complex-fasen-staal) is in de E65 het staal met de hoogste sterkteklasse - 42 - E65 kale carrosserie Carrosseriereparatie - Opmeten van de carrosserie Zie voor de chassiscontrolematen het TIS (RA 4100... Chassiscontrolematen E65). - Reparatievoorwaarden De E65/E66 stelt bij reparatiewerkzaamheden hoge eisen aan de plaatwerker door: - het grote aantal elektrische en elektronische componenten - het grote aantal verschillende materialen - het grote aantal verbindingsprocedures Hiertoe geschikte plaatwerkwerkplekken moeten dan ook aanwezig zijn of indien nodig, aan de hand van de volgende gezichtspunten opnieuw worden ingericht: - elektronisch of handmatig meet- en diagnosesysteem voor het meten van de carrosserie, zoals bijv. telescopische meetstok of elektronische meetsloffen - door BMW geadviseerde richtbanken (Celette/Car-O-Liner/ Car Bench) met hiertoe geschikte richtbanksteunensets of meetgegevens voor de E65/E66. - directe toegang tot de TIS-informatie voor een juiste en vakkundige carrosseriereparatie - geadviseerd wordt een elektronische deukentrekker voor uitdeukwerkzaamheden aan stalen en aluminium plaatdelen - aparte set uitdeukgereedschap voor de oppervlaktebehandeling van aluminium (zie aanwijzingen Carrosseriereparaties) - CO2- en puntlasapparaat met de benodigde lastangen - afzuiginstallatie voor de rookgassen (toxisch in verband met de zinkcoating!) alsmede voor het wegzuigen van metaal- en aluminiumstofdeeltjes om contactcorrosie te voorkomen - afsluitbare metalen kast voor het veilig opbergen van gevoelige elektronische componenten (bijv. airbag, regeleenheden etc.) - BMW speciaal gereedschap voor montage-/afstelwerkzaamheden (zie BMW werkplaatscatalogus) - 43 - E65 kale carrosserie - benodigde verbruiksmaterialen zoals bijv. lasprimer en tweecomponentenlijm - 44 - E65 kale carrosserie - Carrosseriereparaties aan hoogwaardig staal Door het veelvuldig gebruik van hoogwaardige staalsoorten moet bij het terugvervormen van de carrosseriestructuur met de volgende punten rekening worden gehouden: - de benodigde kracht voor het terugvervormen neemt toe met de kwaliteit van de staalsoort, d.w.z. met de rekgrens hiervan - het verwarmen van dragende carrosseriedelen zoals bijv. motorsteunen, versterkingsdelen of langsdragers voor het gemakkelijker terugbrengen in de originele staat is niet toegestaan! - dragende carrosseriedelen, die door het "koudrichten" niet in de oorspronkelijke vorm kunnen worden teruggebracht, moeten worden vervangen. Het niet in acht nemen van deze richtlijnen kan leiden tot het teruglopen van de oorspronkelijke sterkte tot 40% en daarmee leiden tot een niet te calculeren veiligheids- en productaansprakelijkheidsrisico. De in de reparatie-instructies (RA 4100) beschreven procedures moeten beslist worden aangehouden. - Carrosseriereparatie aan aluminium delen Gescheiden gereedschap (aluminiumset) voor de oppervlaktebehandeling van aluminium bij werkzaamheden aan de carrosserie zijn onontbeerlijk! Het met staal bewerken van aluminium plaatdelen leidt tot contactcorrosie en tot lakbeschadigingen. Omgekeerd leidt aluminiumstof ook tot contactcorrosie op plaatstalen delen (zoals bijv. elektronische componenten en stekkers). De bumpersteunen en het voorpaneel kunnen in verband met de hoge sterkte niet worden gerepareerd en moeten na een deformatie worden vervangen. Bij reparatie kunnen door materiaalmoeheid ten gevolge van het met geweld vervormen van het aluminium materiaal "scheurtjes" ontstaan. Dit moet worden voorkomen, omdat het component anders moet worden vervangen. Bij een sterke vervorming of als het materiaal is gestuikt moet het deel in principe worden vervangen. Verdere aanwijzingen met betrekking tot reparatie van aluminium delen vindt u in het TIS: RA 4100... (Richten van aluminium delen). - 45 - E65 kale carrosserie - Carrosseriereparaties aan verzinkt plaatwerk Als de zinklaag met het oog op het lassen werd weggeslepen moet de reparatieplek, voor het weer herstellen van de beveiliging tegen corrosie, vóór het aan elkaar bevestigen van de delen met lasprimer worden ingesmeerd. Verdere aanwijzingen met betrekking tot de reparatie van verzinkte plaatdelen vindt u in het TIS: RA 4100... (Lassen van verzinkte plaatdelen). - Spuitwerk bij reparatiewerkzaamheden De procedure voor het spuiten is zowel bij aluminium plaatdelen als bij plaatstalen plaatdelen gelijk. Bij het schuren moet er echter op worden gelet, dat voor staal en aluminium apart schuurpapier moet worden gebruikt. Verdere specificaties met betrekking tot het spuiten staan vermeld in de spuithandleiding (zie TIS: SI 990195944). - 46 -
© Copyright 2024 ExpyDoc