I.
f
schip en wer
O v e r n e m in g v a n a rtik e le n e nz. zo n d e r
to e ste m m in g v a n d e u it g e v e r s is v e r ­
b od e n .
Jaarabonnement
(bij
vooruitbetaling)
ƒ 36,40, buiten Nederland f 60,— , losse
nummers f 2,60, van oude jaargangen
ƒ3.10 (alle prijzen incl. B.T.W.).
14-DAAGS TIJDSCHRIFT, G EW IJD AAN SCHEEPSBOUW, SCHEEPVAART EN HAVENBELANGEN
ORGAAN V A N :
N ED ERLANDSE V E R EN IG IN G V A N TEC H N IC I O P SCH EEPVAARTGEBIED
-
CENTRALE B O ND
V A N SC H EEPSBO UW M EESTERS IN NEDERLAND
- N A TIO N A A L IN S T ITU U T V O O R SC H EEP­
VAART EN S C H E E P S B O U W
NEDERLANDS S C H E E P S B O U W K U N D IG PRO EFSTATIO N
REDACTIE : ir. J. N. Joustra, prof. ir. J. H. Krietemeijer, prof. dr. Ir. W . P. A. van Lammeren en
J. G. F. W arris — REDACTIE-ADRES: Postb. 25123, Burg. s'Jacobplein 10, Rotterdam-2, Tel. 36 54 1 7
U IT G E V E R S
W YT
—
R O T T E R D A M -6
Tel. 25 45 00 *, Pieter de Hoochweg 111.
Telex 21403, Postrekening 58458
V E E R T IG S T E J A A R G A N G
—
26 O KT. 1973
—
N O . 22
Japanse activiteit in het buitenland neemt toe
D e la a ts te d rie , v ier m a a n d e n is e r s p r a ­
ke v an een to e g e n o m e n a c tiv ite it van
J a p a n s e sc h e e p v a a rt-, sc h ee p sb o u w - en
h a n d e ls k rin g e n op de w e re ld m a rk te n .
H e t S a n k o -c o n c e rn — b e k e n d v a n d e
in m id d e ls b e ru c h t g e w o rd e n „ S a n k o d e a l” — h e e ft aa n d e J u ro n g S h ip b u ild e rs L td . in S in g a p o re o p d ra c h t v e r­
s tre k t v o o r de b o u w v an d rie ta n k s c h e ­
p en v an elk 9 6 .0 0 0 to n dw . J a p a n s e b la ­
d en h e b b e n g esch rev en , d a t d it d e e e r­
ste m aal in de J a p a n s e m a ritie m e g e­
sc h ied en is is, d a t d it la n d een sch eep sb o u w o rd e r in h e t b u ite n la n d h e e ft g e­
p la a tst. B ezien wij de o n d e rh a v ig e b e ­
stellin g e c h te r n a u w k e u rig e r, d a n b lijk t
e r eig e n lijk n ie t v eel „ b u ite n la n d s ”
a a n d eze o rd e r te z itte n . D e J u ro n g
S h ip b u ild e rs is v ia een in S in g a p o re g e­
re g istre e rd e o n d e rn e m in g P a lm S ta r L i­
nes, een g e m en g d S in g a p o re ’s /J a p a n s b e ­
d rijf, m et ju ist S a n k o als g ro o tste a a n ­
d e e lh o u d e r. E r z o u b o v e n d ie n o o k n o g
k a p ita a l v a n d e J a p a n s e w e rf S u m ito m o
in zitte n . M e t een b e e tje fa n ta sie z o u
m e n d u s k u n n e n zeg g en , d a t J a p a n o p ­
d ra c h t h e e ft gegev en to t n ie u w b o u w a a n
e e n in h e t b u ite n la n d g ev estig d J a p a n s
b e d rijf. D e z e g an g v an z a k e n n u is k e n ­
m e rk e n d v o o r d e g ro te b ed rijv ig h eid
w elk e de J a p a n n e rs d e la a tste tijd aan
de d a g h e b b e n gelegd.
F e ite lijk b ew eg en d e J a p a n s e c o n c e rn s
z ich nu o v e r d e g eh ele w ere ld . O m d a t
zij op het gebied v an de g ro te sc h e e p s­
b o u w o v e r z e e r veel e rv a rin g b e sc h ik k e n
en b o v e n d ie n k en n elijk g o e d e fin a n c iële
m id d e le n in d e v o rm v a n a a n tre k k e lijk e
len in g en o f k a p ita a ld e e l n em in g a a n te
b ie d en h e b b e n , zijn zij g ra a g g ezie n e
n ie u w k o m e rs. In Z u id -A m e rik a b e z it h e t
c o n c e rn v an Is h ik a w a jim a -H a rim a (IH I)
re e d s een eig en w e rf in B razilië; o v er
w e rfb e d rijv e n in a n d e re Z u id a m e rik a a n se re p u b lie k e n zijn de J a p a n n e r s in o n d e rh a n d e lin g , m e t n a m e m e t d e w e rf
v an S im a in P e ru . In e e n a n d e r w e­
re ld d eel, A frik a , d u ik t p lo tse lin g veel
J a p a n s k a p ita a l o p in h e t z o g e n a a m d e
S a ld a n h a -p ro je e c t, de a a n le g v an e en g ro ­
te e rtsh a v e n te n n o o rd e n v a n K a a p s ta d .
S . en W. —
40e jaargang no. 22 —
1973
D e o n d e rh a n d e lin g e n d ie h ie r w o rd e n g e­
v o e rd bew eg en zich o p re g e rin g sn iv e a u ,
w a a rb ij J a p a n d e p o sitie sc h ijn t in te n e ­
m en v an een b e la n g rijk e p a rtic ip a n t in
e en in te rn a tio n a a l c o n so rtiu m . O o k A u s­
tra lië h e e ft th a n s d iv e rse b a n d e n m et
Ja p a n s e o n d e rn e m in g e n , v o o rn a m e lijk
te n aa n z ie n v an h a v e n - en v e rv o e rsp ro je c te n . W a t o n s eig e n E u ro p a a a n g a a t:
b e k e n d is o .m . d a t IH I b e sp re k in g e n
v o e rt m e t d e T u rk s e re g e rin g o v e r de
b o u w v an een g ro te re p a ra tie /b o u w w e rf
in d e b u u rt v a n Iz m ir.
J a p a n s e sc h e e p sb o u w e rs h e b b e n v o o rts
ste u n to eg ez e g d aa n d e B u lg aa rse a u to ­
rite ite n bij d e re a lise rin g v an e e n a a n ­
tal a m b itie u z e p la n n e n , w elk e o .m . b e ­
o g e n o m v a n d e b e sta a n d e m id d e lg ro te
w e rf in V a rn a een b e d rijf te m a k e n , d a t
in 1975 o p d ra c h te n v o o r U ltr a L arg e
C ru d e C a rrie rs (U L C C ’s) k an a a n n e m e n .
V o o rts w eten wij d a t J a p a n b elan g e n
h e e ft in d e G rie k s e sc h ee p sb o u w , en m is­
sch ie n zelfs wel in d e G rie k s e sc h e e p ­
v a a rt.
Z e lfs in de V e re n ig d e S ta te n is m e n n ie t
a fk e rig v an h e tg e e n d e te c h n ic i u it h e t
e ila n d e n rijk te b ie d e n h e b b e n : z o is b e ­
k e n d g e m a a k t, d a t d e g ro te w e rf v a n
N e w p o rt N e w s S h ip b u ild in g Ja p a n s e d e s­
k u n d ig e n h e e ft v e rz o c h t a d v ie z e n te v e r­
s tre k k e n o v e r d e b o u w v an z e e r g ro te
sc h e p e n , d ie m en d a a r k e n n e lijk b in n e n
a fz ie n b a re tijd a a n de o rd e rp o rte fe u ille
h o o p t to e te voegen.
D e g ro o tste a c tiv ite ite n van J a p a n w o r­
d e n e c h te r in h e t eigen w e re ld d e e l o n t­
p lo o id . B e h a lv e a a n z ie n lijk e b e la n g e n in
M aleisië, T h a ila n d , In d ia e n T a iw a n ,
ric h te n d e J a p a n s e z a k e n lie d e n zich d e
la a tste tijd in to e n e m e n d e m a te n a a r
Z u id -K o re a . H e t h e e ft e r a lle sch ijn van
d a t h e t g eh ele v e e lo m v a tte n d e scheepsb o u w p ro je c t in d it la n d v o o r h e t g ro o t­
ste d eel w o rd t g e fin a n c ie rd d o o r J a p a n
en d o o r in J a p a n o p g e le id e te c h n ic i
w o rd t b e m a n d , o o k al zijn en k e le B rit­
se b e d rijv en , m e t n a m e S w an H u n te r en
A & P , in e n k e le p ro je c te n g e ïn te re s ­
see rd . D e re g e rin g v a n S eoel h e e ft k o r t­
g e led e n sto u tm o e d ig v e rk la a rd , d a t er
p la n n e n b e sta a n o m v an Z u id -K o re a h et
tw ee d e sc h e e p sb o u w la n d v an d e w ereld
(n a Ja p a n ) te m a k e n . M et d it o o g m e rk
zijn p la n n e n o n tv o u w d v o o r d e a a n le g
v an een g ro o t a a n ta l sc h e e p sb o u w fa c ilite ite n lan g s d e z u id k u s t v a n d it la n d ,
in de h u u rt v an P u sa n en U lsa n — w a a r
o v e rig e n s h e t n ieu w e sc h e e p s b o u w b e d rijf
v a n H y u n d a i al veel v a n z ic h la a t h o re n .
In n a a m K o rc a a n s, is d e u itb re id in g v an
d eze w e re ld -sc h e e p sb o u w fa c ilite ite n in
feite een v e rg ro tin g v a n h e t Ja p a n s e
a rea a l.
T o c h is e r en k e le w e k en g eled e n een
sp aa k in h e t wiel g e k o m e n cn w el n a a r
a a n le id in g v an een v re e m d p o litie k sp e l­
letje. E en Z u id k o rc a a n sc d ip lo m a a t, K im
D ae Ju n g , e n k e le ja re n g e led en d e o p ­
p o sitie le id e r bij d e v e rk ie z in g e n , w a a r
u ite in d e lijk P ark to t p re sid e n t van Z u id K o re a w e rd g e k o z e n , is d o o r d e Z u id k o re a a n s e g e h e im e d ie n st u it een h otel
in T o k io , w a a r hij e n k e le d a g e n v e r­
b leef, o n tv o e rd . D e g e h e im e ag en te n
Inhoud van dit nummer:
Ja p a n s e a c tiv ite it in h e t b u ite n la n d
n e e m t toe
Ju b ile u m d r. ir. J. D . van M an en
d o o r p ro f. ir. J. H. K rie te m c ije r
H e rd e n k in g 7 5 -ja rig b e sta an van
d e N c d . V er. v. T e c h n ic i op
S c h e e p v a a rtg e b ie d d o o r p ro f. ir.
J. H . K rie tc m e ije r
In d u s trie en B rons in tro d u c e re n
een g e z a m e n lijk p ro d u k t
L e e rg a n g S c h e e p v a a rtk u n d e
N ie u w sb e ric h te n
421
w isten K im J a p a n uit te sm o k k e le n en
sto p te n h em d a a rn a in zijn w o n in g in
S eoel, w a a r hij sin d sd ien h u isa rre st h eeft.
D e J a p a n s e p re m ie r T a n a k a is o v e r de
sc h e n d in g van J a p a n s g eb ied d o o r d e
K o re a a n se v eilig h eid sd ien st z o w o e d en d
g e w o rd e n , d a t hij o n m id d c llijk d e J a ­
p a n se E x p o rt-Im p o rt B an k v e rb o d e n
h e e ft n o g la n g e r fo n d sen n a a r Z u id -K o re a o v e r te m a k e n . D o o r d e z e m a a tre ­
gel w o rd t een a a n ta l za k e lijk e p ro je c ­
ten , w aarb ij J a p a n s e h a n d e ls k rin g e n zijn
b e tro k k e n , ern stig g e h a n d ic a p t. O o k d e
w e rfp la n n e n zijn h ie rd o o r in g e v a a r g e­
b ra c h t. D e Z u id k o re a a n s e re g e rin g h e e ft
su ssend d e h a n d o p g eh ev e n en v e rk la a rd ,
d a t J a p a n het alle m a a l n ie t zo e rn stig
m o et o p v a tte n : te n slo tte , zo zeg t m en in
S eoel, h eb b en zij in Z u id -K o re a te m a ­
ken m et een lan d , w a a r m ilita ire , p o li­
tie k e en e c o n o m isc h e o v e rw e g in g e n b ij­
z o n d e r v e rstre n g e ld zijn. J a p a n s e z a k e n ­
lied en w illen m a a r al te g ra a g , d a t de
re stric tie s o p h et k a p ita a lv e rk e e r o n g e ­
d a a n w o rd e n g e m a a k t, o o k al z u lle n v e ­
len h e t in h u n h a r t n ie t een s zijn m et
d e v re e m d e a rg u m e n ta tie s v an d e a u to r i­
te iten in S eoel. E n a a n g e z ie n d e c o m ­
m e rcië le b e la n g e n in J a p a n n o g altijd
o v e r v o ld o e n d e p re ssu re -g ro e p e n b e sc h ik ­
ken, ligt h e t v o o r d e h a n d d a t T a n a k a
s tra k s w e e r Y en s n a a r Z u id -K o re a zal
la te n v lo eien . M en is in J a p a n n am elijk
b ev re e sd , te re c h t w a a rsc h ijn lijk ,
d at
a n d e re k a p ita a lv e rsc h a ffe rs d e K o re a n e n
te rz ijd e w illen sta a n , m o c h t J a p a n als
z o d a n ig u itv allen . D it zo u in d ru ise n te ­
g en d e Ja p a n s e z a k e lijk e p o litie k altijd
te tra c h te n als e e rs te in h et c o m m e rc ië ­
le strijd p e rk te v ersch ijn e n .
H et lijk t o n d o e n lijk o m m id d e ls in te r­
n a tio n a le a fs p ra k e n d e J a p a n n e rs te
d w in g e n z ic h een w ein ig in to o m te h o u ­
d en. In h et v erle d en is g e b lek e n , d a t
J a p a n u ite rst h o ffe lijk is jeg en s E u r o ­
p e a n e n , d ie m et d e rg e lijk e v e rzo ek en n a a r
T o k io k w a m e n , m a a r z e k e r n ie t v a n zin
is o p d eze in te g a a n . V o o r d e E u ro p e a ­
nen is e r d a a ro m m a a r één w eg o m de
J a p a n s e c o n c u rre n tie b in n e n d e p e rk e n
te h o u d e n , n a m e lijk d e h a n d sc h o e n d ie
Ja p a n in h e t b u ite n la n d h e e ft g ew o rp en ,
o p te n em en .
(JJ)
Prof. dr. ir. J. D. van Manen 25 jaren bij het Nederlands Scheepsbouw kundig
Proefstation te W age n in ge n
S ch ip en W e rf d a t b in n e n k o rt h e t 40ja rig b e sta a n zal h e rd e n k e n , h e e ft in d e
la a tste 25 ja r e n z e e r veel v an d eze w e­
te n s c h a p p e lijk e v e rh a n d e lin g e n g e p u b li­
c e e rd . R eed s in h e t n u m m e r v an 10 ju n i
1949 v e rsc h e e n een a rtik e l v an zijn h a n d
o v e r „ H e t o n tw e rp e n v a n sc h ro ev en
v o o r sle e p b o te n ” .
O p 1 n o v e m b e r 1973 z a l h e t 25 ja a r
g eled en zijn d a t dr. ir. J a n D irk v an
M an en in d ie n st tra d v a n h e t N S P te
W ag en in g en .
P ro f. V an M a n e n , d ie g ro te b ek e n d h e id
g en iet in de in te rn a tio n a le sc h e e p s­
bouw - en sc h e e p v a a rtw e re ld , is o p 27 fe ­
b ru a ri 1923 te H ilv e rsu m g e b o re n . In
1942 b e h a a ld e hij het d ip lo m a H B S-B
a a n h et D a lto n L y ceu m te D e n H a a g en
in fe b ru a ri 1949 h et d ip lo m a v an sc h e e p s­
b o u w k u n d ig in g e n ie u r a a n d e T e c h n i­
sche H o g esch o o l D e lft. O p 9 ju li 1951
p ro m o v e e rd e hij op 2 8 -ja rig e leeftijd to t
d o o to r in de te c h n isc h e w e te n sc h a p p e n
a a n d e T e c h n isc h e H o g esch o o l D e lft o p
ee n p ro e fsc h rift o v e r d e „ In v lo e d v an d e
o n g e lijk m a tig h e id van h et sn elh eid sv eld
op h et o n tw e rp v an sc h e e p s sc h ro e v e n ” .
O o k in a n d e re a rtik e le n h e e ft
n en in S ch ip e n W e rf d ik w ijls
v o o ra l o p h e t g ebied v an d e
en v o o rtstu w in g v a n sc h e p e n ,
o p a lg e m e n e asp e c te n v a n h e t
g egeven.
W ij p rijz e n o n s g elu k k ig o m h e t w erk
v an een b e la n g rijk e a u te u r als V a n M a ­
n en steed s w e e r in S c h ip en W e rf te
m o g e n a a n tre ffe n .
Z ijn p ro m o to r w as p ro f. ir. L. T ro o st.
R eeds op 1 n o v e m b e r 1948 w as hij in
d ie n st g e tre d e n van h e t N S P te W a g e ­
n in g en als m e d e w e rk e r o p d e a fd e lin g
W e te n sc h a p p e lijk O n d e rz o e k .
In se p te m b e r 1952 v o lg d e zijn b e n o e ­
m in g to t h o o fd van d eze afd elin g .
In d e c e m b e r 1957 w erd V a n M a n e n b e ­
n o e m d to t o n d e rd ire c te u r v an h e t N S P
e n in 1966 to t d ire c te u r.
N a d e p e n sio n e rin g v a n P ro f . d r. ir.
W . P . A . v an L a m m e re n in 1971 w erd
P ro f. V an M a n e n b e la s t m e t d e alg eh e le
le id in g v an h e t p ro e fs ta tio n , te rz ijd e g e­
s ta a n d o o r een a d ju n c t-d ire c te u r en een
a a n ta l o n d e r-d ire c te u re n .
In 1962 w erd V a n M a n e n b e n o e m d to t
b u ite n g e w o o n h o o g le r a a r a a n d e T e c h ­
n isch e H o g e sc h o o l D e lft.
422
V an M a­
zijn visie,
w e e rsta n d
m aar ook
v ak g eb ie d
I n 1952 v e rk re e g hij d e P re s id e n t's
A w a rd v an d e S o cie ty o f N a v a l A rc h i­
te c ts a n d M a rin e E n g in e e rs en in 1972
d e E re p e n n in g v a n d e a fd e lin g v o o r
W e rk tu ig - en S ch e e p sb o u w v a n h e t K o ­
n in k lijk In s titu u t v a n In g e n ie u rs.
H ij is lid v a n v ele n a tio n a le e n in te r­
n a tio n a le In s titu tio n s en C o m m issie s o p
h e t v a k g e b ie d d e r S c h e e p sb o u w k u n d e .
M e e rd e re tie n ta lle n p u b lik a tie s zijn van
zijn h a n d v e rs c h e n e n e n g e n ie te n in te r­
n a tio n a le b e k e n d h e id .
H e t A lg e m e e n B e stu u r v a n h e t N S P
h e e ft g e m ee n d d o o r h e t o rg a n ise re n v an
een v o o rd ra c h te n - en d e m o n s tra tie d a g
o p 1 n o v e m b e r 1973 a a n h e t ju b ile u m
lu iste r te m o e te n b ijz e tte n . E r w as geen
b e te re k eu s m o g elijk , V a n M a n e n k e n ­
n e n d e als een g e e std riftig o rg a n is a to r
v a n sy m p o sia, le e rg a n g e n , se m in a rs e.d .,
in h e t b e la n g v a n d e o n tw ik k e lin g van
de sc h e e p sb o u w k u n d ig e - e n a a n v e rw a n ­
te w e te n sc h a p p e n .
G a a rn e w en se n wij J a n D irk v a n M a ­
n en v a n h a r te g e lu k b ij zijn ju b ile u m
en h o p e n d a t h e m n o g v ele v o o rsp o e d ig e
ja r e n g e sc h o n k e n m o g e n w o rd e n bij de
le id in g v a n h e t N S P en v o o r zijn c h a r­
m a n te e c h tg e n o te en lie ftallig e d o c h ­
te rs H e lg a en A le tta .
P ro f. ir. J. H . K rie te m e ije r.
Feest ter herdenking van het 75-jarig bestaan van de
Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied
Op 1 ju li 1973 bestond de N ederlandse V ereniging van T ech ­
nici op Scheepvaartgebied 75 jaar. T er gelegenheid daarvan
is d oor de voorzitter, ir. A . van der T oorn, in Schip en W erf
van 22 juni 1973 nr. 11 een ten geleide op gen om en gew eest
bij de overdenking van dit gebeuren. Daarbij heeft hij een
kort overzicht gegeven van de geschiedenis van de vereniging
en een visie gegeven op toek om stige ontw ikkelingen.
T e r h e rd e n k in g v an dit h eu g elijk e g e b e u re n h e e ft zich o p z a ­
te rd a g 29 sep te m b e r ee n g e z elsch ap v an b ijn a 6 0 0 fe estv ie r­
d ers, b e sta a n d e uit leden, b e la n g ste lle n d e n e n b e g u n stig e rs v an
d e veren ig in g , m et h u n d a m e s in h e t C o n g re sg e b o u w te D e n
H a a g v erzam eld v o o r een feestelijk e h e rd e n k in g . T u sse n 5
u u r e n h a lf 6 stro o m d e n d e fo y e rs bij d e C a rro u s e l-z a a l vol
m e t d it g ezelsch ap en in teg e n ste llin g to t h e t v ro e g ere g e ­
b ru ik v an een recep tie d o o r h e t H o o fd b e stu u r, w erd o m p ra k ­
tisch e red en en d itm a a l een d e rg e lijk e o n tv an g st ach te rw e g e
g elaten. D a a rv o o r w aren tw e e h o o fd re d e n e n aan w ezig : ten
e e rste z o u h e t v o o r de g ro te a a n ta lle n w a c h te n d e n in een
lan g e rij m in d e r a a n g e n a a m zijn o m h u n v o o rg an g e rs re e d s
lang a a n e e n d ra n k je e n a a n d e g ezellig h eid te z ie n d e e ln e m en ,
terw ijl h e t a n d e rz ijd s v o o r d j h o o fd b e stu u rsie d e n en h u n
d a m e s een b ezo ek in g z o u zijn o m z o la n g e e n zo g ro o t a a n ­
ta l h a n d e n te m o eten sc h u d d e n . R e k e n t m e n m e t een p assag e
v a n 10 p e rso n e n p e r m in u u t, h e tg een a ls een z e e r h o o g te m ­
p o m o e t w o rd en a a n g e re k e n d , d a n v e rg t d e p assag e van 6 0 0
p e rso n en een vol u u r.
G e m e e n d w erd d a t d eze tijd b e te r k o n w o rd e n b este e d v o o r
een alg em en e d ire c te o n d e rlin g e k e n n ism ak in g . E r is g e b le­
k en d a t d it systeem u itste k e n d h e e ft g e w e rk t en e r w as v o lo p
g elegenheid om d e diverse re la tie s te v erstev ig en o f o p n ie u w
re laties a an te k n o p en .
T ijd en s h e t a p e ritie f w erd d e gezellig h eid v e rh o o g d d o o r m u ­
z iek v an h e t H o n g a a rs en sem b le P ali C zifra. O m zes u u r w e r­
d en wij d o o r d e h e e r C o o le g e m n a m e n s d e v o o rz itte r van
d e ju b ileu m co m m issie aa n ta fe l g e n o d ig d in d e g ro te C a ro u ssel-zaal. D e v o o rz itte r, ir. A . v an d e r T o o rn v e rk re e g h et
w o o rd v o o r zijn o p en in g ssp eech , w a a rin hij v o o ra l gew ag
m a a k te v an de v o o rb e re id in g e n d ie d o o r d e ju b ile u m c o m ­
m issie w aren g e m a a k t en d ie een g o ed e en feestelijk e a v o n d
b elo o fd en te g a ra n d e re n .
Z o als bij de veren ig in g g e b ru ik elijk , w erd d o o r h em d e tek st
v o o rg elezen v an h e t teleg ram d a t a a n H a re M a je ste it d e K o ­
n in g in zou w o rd en v e rz o n d en en d a t d e v o lg e n d e in h o u d h a d :
„ M e e r d an 300 led en v a n d e N e d e rla n d s e V eren ig in g van
T e c h n ic i op S ch eep v aartg e b ie d m e t h u n d a m e s te r g eleg en h eid
van d e feestelijk e v ierin g van h e t 7 5 -ja rig b e sta a n d e r v e r­
en iging o p 29 se p te m b e r bijeen in h e t C o n g re sg e b o u w te ’s-G ra v enhage, w illen U w e M a je ste it van h u n tro u w e n a a n h a n k e ­
lijk h eid blijk geven. Zij sp re k e n d e w ens u it d a t d e h e c h te
b a n d m e t U w huis, d ie zo re c e n te lijk te r g eleg e n h eid van
U w zilveren re g e rin g sju b ileu m is g e m a n ife stee rd , o n s sta a ts­
b estel zal blijven b e h e e rse n ” .
N a h et verv olgens u itb re n g e n v an een d ro n k o p H a re M ajesteit,
k o n h e t fe estm a al een aa n v a n g n e m e n , w aa rb ij d e m u z ik a le
b egeleiding w erd v erzo rg d d o o r h e t R a d io O rk e st v a n C as
O o sth o ek m et zan g van D e tti C asoli. A l spo ed ig b le e k d a t
tu ssen de g an g en van h et d in e r d o o r een gew eldige an im o b e ­
sto n d v o o r d a n slu stig en om v an d e d a n sv lo e r g e b ru ik te m ak en .
H e t w as b ijz o n d e r gezellig en tu ssen d e v e rsch illen d e gan g en
en de d an sen d o o r w as e r n o g o p tre d e n v an en ig e g e z e lsc h a p ­
pen.
Z o lu isterd en wij n a a r za n g v an M a rtin e Bijl, beg eleid d o o r
H e n k v an d e r M olen, terw ijl o o k v o o r een o p tre d e n w as
g ezo rg d van h e t S p aan se d a n s p a a r M a riste lla y J u a n A n to n io ,
P e p e R a m ire z en M a ria del C a rm e n , w elk d a n sp a a r, d a t enige
m alen o p tra d , zeer veel bijval v o n d . H e t C o ck tail T rio o n d e r
leiding van A d v an d e r G ein , b leek a a n v a n k e lijk n ie t zo
g eslaag d , m a a r u itein d elijk is h e t e r to c h v an g ek o m e n , d a n k ­
zij o o k d e m ed ew erk in g v an d e m eeste led en en h u n d a m es,
Fig. 1 ,2 ,3 .
Tijdens het aperitief was er volop gelegenheid om
oude banden te verstevigen en nieuw e aan te knopen.
i.n t
Fig. 4.
De voorzitter, ir. A . van der Toorn spreekt een korte rede
uit bij de aanvang van het diner.
d a t m en to t een g ro o ts d o o re e n w e rv e le n d e p o lo n a ise kw am ,
die d e C a rro u se l-z a a l to t een w a a r c a rro u se l o m v o rm d e . D it
w as toch w el een geslaagd p u n t o m d a t h ie rm e d e de d u id elijk e
v erb o n d e n h e id van alle led en , v erg ezeld van h u n d am es,
to t u itd ru k k in g kw am . E en b ijz o n d e r g o ed e v o n d st v an d e ju ­
b ileu m co m m issie w as oo k h e t laten o p tre d e n van d e C h in ese
g o o c h e la a r, P h o a Y an g T io n g , d ie m et zijn b e k ertje s- en b alle tjestru c bij alle tafels g e d u re n d e h et g eh ele d in e r een v o o r­
stelling ging geven die b ijz o n d e r veel bijval o o g stte. H ij d eed
d it o o k op een b ijzo n d er a a rd ig e en o n tw a p e n e n d e wijze.
Bij dit alles w as d e g astv ro u w e E lles B erger, d ie d e v e rsc h il­
len d e p ro g ra m m a ’s op h a a r eigen c h a rm a n te w ijze a a n k o n d ig de en b o v en d ien nog m e t een a a n ta l h e re n u it d e z aal h et
b ek en d e ra d io sp cllctje „ G e e n Ja , G e e n N e e ” , o p v o e rd e . H e t
bleek d a t de d rie vrijw illig en zich d a p p e r a a n b ie d e n d e h e re n ,
vrij snel d o o r d e m an d g ingen en d e beste sco re w erd g e ­
m a a k t d o o r een v an de h e re n d ie h et to t 17 se co n d e n h a a ld e
m a a r d e m in st g o ed e w as 5^2 seco n d e. N ie tte m in o n tv in g en
alle h e re n u it h a a r h a n d een k lein e prijs. H et geh eel w as
van h et begin to t h et ein d een blij en feestelijk g eb eu re n .
O p een b ep a a ld m o m e n t k o n d ig d e d e v o o rz itte r a a n d a t e r
n a m en s H a re M ajesteit d e K o n in g in een te le g ra m w as b in ­
n en g ek o m e n van de v o lg en d e in h o u d :
„ T e r v o ld o en in g aan d e o p d ra c h t van H a re M ajeste it d e K o ­
n in g in b ren g ik h a a r o p re c h te d a n k o v e r a a n h e t b e stu u r en
d e leden van de N e d e rla n d s e V ere n ig in g v a n T e c h n ic i o p
Fig. 5 en 6.
424
Fig. 7.
Van de dansvloer w erd druk gebruik gemaakt.
S c h e e p v aa rtg e b ied , a lsm e d e a a n h u n e c h tg e n o te s, bijeen te r g e­
leg en h e id van h e t 7 5 -ja rig b e sta an d e z e r v eren ig in g , v o o r de
g ev o elen s van tro u w en a a n h a n k e lijk h e id , n e e rg eleg d in h et
a a n h a a r g ezo n d en te le g ra m ” . G e te k e n d , d e A d ju d a n t van
D ien st, W . K a stelein .
O m 11 u u r w as h e t eig en lijk e p ro g ra m m a afg e lo p en en kon
d e v o o rz itte r de aa n w ezig en b e d a n k e n v o o r h u n aan w ezig h eid
en h e t m ed e w e rk e n om d it feest to t een zo g eslaag d ev en e­
m e n t te d o e n w o rd en .
H et is h ie r z e k e r o p zijn p la a ts om n o g een s n a m e n s h e t
H o o fd b e stu u r d e e rk e n te lijk h e id u it te sp rek e n v o o r h e t feit
d a t de w o o rd e n die de v o o rz itte r bij h e t b egin van de avond
u itsp ra k 1 a a n h e t a d re s van d e ju b ile u m co m m issie ten a an zien
v an d e v o o rb e re id in g e n , n u o o k re a lite it b lek en te zijn g e­
w o rd en . D e h e re n G . d e n B ak k er, J. H . van C ap p e lle n , J. G . F .
C o o leg em , G . M . d en B ezem er en d e h e e r W . P. S tiek em a
k u n n e n m et v o ld o en in g te ru g zien op een g eslaag d feest, d a t
v o o ra l d o o r h u n a c tiv ite ite n to t sta n d g e k o m en is. N a de o f­
ficiële b e ëin d ig in g van h e t d in e r-d a n sa n t w erd n o g d o o r velen
to t circ a 12 u u r g e b ru ik g e m a a k t v a n de g eleg e n h eid om w at
n a te p ra te n en n o g een d ra n k je te d rin k en .
D e a lg em en e stem m in g w as b ijzo n d er g o ed en wij k u n n e n
o p een w elgeslaag d feest te r h e rd e n k in g van h e t 7 5 -jarig b e ­
staan v an d e v eren ig in g te ru g zien.
Een deel van de 600 feestgangers aan de maaltijd.
P ro f. ir. J. H . K rie te m e ije r
IN D U S T R I E
EN
B R O N S IN T R O D U C E R E N
D e m otorenfabrieken „ D e Industrie” te A lp h en a. d. Rijn
en „B rons” te A ppinged am , hebben on lan gs een nieuw e
m otor geïntroduceerd, een turbodiesel. H et is een produkt van
nauw e sam enw erking tussen beide m otoren fab riek en . Tijdens
een persconferentie, geh ou d en o p 2 6 septem ber J.i., g a f de
h eer F . J. B oot, directeur van „In d u strie” , een uiteenzetting
w at de reden tot deze sam enw erking is gew eest.
„ D e o n tw ik k e lin g o p m o to re n g e b ie d s ta a t n ie t stil.
In o n s h u id ig e v e rm o g en sg e b ie d v a n 5 0 0 -2 0 0 0 p k d a t n u m e t
o n z e m o to re n w o rd t b e stre k e n , d rin g e n d e s n e llo p e rs m e t een
to e re n ta l van m e e r d a n 1200 o m w e n te lin g e n p e r m in u u t steed s
v e rd e r op.
D e s n e llo p e rs h e b b e n ten o p z ic h te v an o n z e m o to re n re la tie f
la g e a a n sc h a ffin g s k o ste n p e r p k e n o v e r h e t a lg e m e e n re la tie f
h o g e re o n d e rh o u d s k o ste n . D o o r d eze o n tw ik k e lin g w o rd t
o n ze h u id ig e m a rk tp o sitie o p la n g e te rm ijn in g e v a a r g e b ra c h t.
Bij o n ze h u id ig e c lië n te n is een v e rsc h u iv in g in d e v ra a g te
c o n sta te re n n a a r h o g e re v e rm o g e n s d a n d ie w elk e w ij n u
k u n n e n le v e re n , z o d a t wij e e n m o to r n o d ig h a d d e n e n h e b b e n
in h e t v e rm o g en sg eb ied b o v en d e 2 0 0 0 p k .
D e o n tw ik k e lin g v a n d e n ie u w g e c o n stru e e rd e m o to r v o ld o e t
a a n d e w en sen v a n o n z e h u id ig e c lië n te n d ie ste ed s g ro te re
v e rm o g e n s v ra g e n . E c h te r, een d e rg e lijk e o n tw ik k e lin g v a n een
m o to r v raag t zoveel g eld a a n o n tw ik k e lin g e n in v e ste rin g e n in
p ro d u k tie , d a t d it u itg a a t b o v e n d e d ra a g k r a c h t v a n ie d e r d e r
b e d rijv e n a fz o n d e rlijk .
D e c a sh -fio w a n a ly s e la a t zie n , d a t In d u s trie e n B ro n s g e ­
z a m e n lijk een d erg elïjk p ro je c t to c h re n d a b e l k u n n e n k rij­
g en, hoew el d e fin a n c ie rin g ee n k n e lp u n t b lijft.”
E E N G E Z A M E N L IJ K P R O D U K T
A L G E M E N E B E S C H R IJV IN G V A N D E
IN D U S T R IE -B R O N S T U R B O D IE S E L
D e In d u s trie & B ro n s tu rb o d ie se l h e e ft een b o rin g v an 220
m m e n e e n slag v a n 3 8 0 m m en lo o p t 6 0 0 to e re n p e r m in u u t.
Bij een g e m id d e ld e e ffec tie v e c ilin d e rd ru k v a n ca. 15 k g /c m 2
k o m t een v e rm o g en v an 3 0 0 p k /c ilin d e r b e sc h ik b a a r. Bij 600
o m w /m in b e d ra a g t d e z u ig e rsn e lh e id 7 ,6 m /s e c .
D e m o to r is o n tw o rp e n als k ra c h tb ro n v o o r k u s tv a a rt e n b in ­
n e n v a a rt, v o o r visserij, b a g g e rw e rk tu ig e n , k ra c h tc e n tra le s,
su p p ly -sc h e p e n en d u w b o te n m e t een v e rm o g e n tu ssen d e g re n ­
zen v an 2 0 0 0 e n 5 0 0 0 p k . H e t g ro o tste v e rm o g e n w o rd t b e re ik t
m e t e e n 16 c ilin d e r m o to r.
H e t g e w ic h t van d e m o to r b e d ra a g t o n g e v e e r 7 k g /p k . D e
h o g e g e m id d e ld e e ffe c tie v e c ilin d e rd ru k (p„ = 15) is te d a n k e n
a a n h e t to ep a ssen v a n d ru k v u lg ro e p e n (tu rb o -c h a rg e rs) e n a a n
k o e lin g v a n d e g e c o m p rim e e rd e lu c h t. D e tu rb in e v a n d e
d ru k v u lg ro e p w o rd t g e d re v e n d o o r d e p u ls-e n e rg ie (d ru k sto o t)
v an d e u itla a tg a sse n , d ie v rijk o m t bij h e t o p e n e n v an d e u it­
la a tk le p .
U itg e b re id e p ro e fn e m in g e n re s u lte e rd e n in d e n o d ig e e rv a rin g
v o o r h e t o n tw e rp e n v a n d e v e rb ra n d in g sru im te e n van een
e ffe c tie f k o elsy steem .
B e lan g rijk e u itg a n g sp u n te n v o o r h e t o n tw e rp v a n d e tu r b o ­
diesel w a re n v e rd e r: m in im a a l o n d e rh o u d — sn elle u itw issel­
b a a rh e id v an o n d e rd e le n — la w a a ib e p e rk e n d e c o n stru c tie s —
v e rm ijd in g v a n trillin g e n — m o to rstijfh e id .
H e t e in d re s u lta a t is een serie m o to re n van g ro o t v erm o g en p e r
g e w ic h t en a fm e tin g , d ie d e g e b ru ik e r een m a x im a le g ra a d
v an b e tro u w b a a rh e id en z e e r lage e x p lo ita tie k o s te n g a r a n ­
d e e rt.
K ernpunten van het ontw erp
D e n ieu w e m o to r is een tw e e ta k t in V -v o rm m et tu rb o -c o m p re s so r v o lg en s h e t m u lti-p u lse c o n v e rte r sy steem . D eze sp e ­
c ifie k e c o m b in a tie o n d e rs c h e id t z ic h z o in g rijp e n d v an d e a n ­
d e re 2- en 4 -ta k t m o to re n , d a t v o o r d e n ieu w e m o to r b ew u st
d e n a a m „ tu rb o d ie s e l” is g ek o zen .
V -m otor
Bij e e n p u ls e c o n v e rte r sy stee m w o rd t d e u itla a tg a s-e n e rg ie
o p tim a a l b e n u t (h o o g tu rb in e -re n d e m e n t), in d ie n d e in h o u d
v an d e u itla a tle id in g zo g e rin g m o g elijk is. E e n V -m o to r v o l­
d o e t a a n d e z e v o o rw a a rd e en h e e ft b o v e n d ie n een k o rte bo u w len g te. T w e e d e essen tiee l v o o rd e e l v an d e V -m o to r is, d a t
é én ty p e m o to r h e t hele v e rm o g e n sg e b ie d (1 0 0 0 -5 0 0 0 p k ) k an
b estrijk en .
P ulse converter - turbo-com pressor - tw eetakt
D e lu ch tv o o rz ie n in g n a a r d e c ilin d e rs k o m t v o lled ig v o o r re ­
k en in g v an een tu rb o -c o m p re sso r. D e u itla a tg a s-e n e rg ie w o rd t
o p tim a a l b e n u t d o o r h e t g e b ru ik v an d e p u lse c o n v e rte r. D e
lu c h tv o o rz ie n in g is n ie t g e k o p p e ld a an h e t to e re n ta l v an de
m o to r, m a a r w o rd t alleen b e p a a ld d o o r h e t v erm o g en .
D a t re s u lte e rt in b ijz o n d e r v lak k e lijn en v o o r u itla a t-te m p e ra tu u r e n b ra n d s to fv e rb ru ik .
E en b ijz o n d e re e ig e n sc h a p van d e tu rb o d ie se l is zijn g e sc h ik t­
h eid v o o r v a ria b e le b elastin g .
Im m e rs, a lle b e d rijfs o m sta n d ig h e d e n liggen o p één lijn in de
c o m p re s s o rk a ra k te ris tie k v a n d e d ru k v u lg ro e p .
T w eetakt-principe
S ig n a le m e n t: b o rin g 220 m m ; slag 3 8 0 m m ; to e re n ta l 600
o m w ./m in ; zu ig e rsn e lh e id 7 ,6 m /s e c ; g em . e ff.d ru k 15,6
k g /c m 2; v e rm o g e n 300 p k / c il.; g e w ic h t 7 k g p e r p k .
S. en W. —
40e iaaraana no
22 —
1973
H e t tw e e ta k t-p rin c ip e h e e ft in h e t to ta le m o to r-o n tw e rp veel
in v lo e d , o m d a t v a n u it d it p rin c ip e b in n e n c o m p a c te a fm e tin ­
g en veel v e rm o g e n g e re a lise e rd k an w o rd e n bij red e lijk e to e ­
re n ta lle n , z u ig e rsn e lh e d e n en to p d ru k k e n .
425
— d e v e rb ra n d in g s ru im te is b o lv o rm ig ; d a t le id t t o t een
z u ig e rk o m z o n d e r u itsp a rin g e n . Z o w o rd e n sp a n n in g e n ’t b est
v o o rk o m e n . N o g een v o o rd e e l v a n d e z e v o rm : m o c h t een
k lep b lijv en h a n g e n , d a n k an d e z u ig e r d e k le p n ie t ra k e n .
H et fram e
H e t fra m e v a n d e tu rb o d ie se l is een g e laste o f g e g o te n d o o s ­
c o n stru c tie , m e t d w a rssc h o tte n tu sse n d e c ilin d e rs e n a a n d e
u ite in d e n . D e re ce iv e r, d ie d e s a m e n g e p e rste lu c h t n a a r d e
c ilin d e rs v o e rt, is b o v e n in h e t fra m e in g e b o u w d . D e z e zeer
stijve c o n s tru c tie k a n d e v e rb ra n d in g s k ra c h te n g e m a k k e lijk o p ­
n e m e n — zo w el in d e ric h tin g v a n d e c ilin d e ra s a ls d w a rs
d a a r o p (le ib a a n -k ra c h t). O o k m e t d e o v e rd r u k v a n 2 % k g /c m 2
in d e lu c h t-re c e iv e r, m e t d e d w a rs k ra c h te n o p d e cilin d e rs
d o o r d e u itla a t-p u ls e n en m e t d e k ra c h te n v a n h e t k le p h e fm e c h a n ism e is bij d e c o n s tru c tie v a n h e t fra m e te rd e g e r e ­
k e n in g g e h o u d e n .
D e n o k k e n a s-k a ste n zijn a an d e b u ite n k a n t te g e n h e t fra m e
b e v e stig d — e n w el z o h o o g m o g e lijk (te g e n d e lu c h t-re c e iv e r),
o m d e s to o ts ta n g e n z o k o rt m o g e lijk te h o u d e n . D e k a ste n
h e b b e n zijd ek sels, d ie o v e r d e v o lle le n g te v an d e m o to r d o o r ­
lo p en , z o d a t d e n o k k e n a ss e n v a n a f d e z ijk a n t in g e b ra c h t e n
g e m o n te e rd k u n n e n w o rd e n . D e k ru k a s w o rd t e c h te r in de
le n g te -ric h tin g a a n g e b ra c h t, z o d a t h e t fra m e o n g e d e e ld b lijft
e n z ’n g ro te stijfh e id b e h o u d t. Z ijd e k se ls in h e t fra m e , d ie
w o rd e n v a stg e z et m e t e n k e le k n ev e ls (m e t d e h a n d a a n te
d ra a ie n ), m a k e n d e m o n ta g e v a n h o o fd la g e r- en d rijfs ta n g k a p p e n e e n v o u d ig .
D e sm e e ro lie u it h e t fra m e w o rd t v e rz a m e ld in e e n o lie p a n ,
d ie o n d e ra a n h e t fra m e b e v e stig d is. M o c h t d e in s ta lla tie
d e o lie p a n h o o g te n ie t to e la te n , d a n k a n d e o lie p a n v e rv a n g e n
w o rd e n d o o r een v la k k e p la a t. In d a t g ev al m o e t d e s m e e r­
o lie a fg e v o e rd w o rd e n n a a r een e ld e rs te p la a ts e n ta n k .
A ndere m otoreigenschappen die de on d erh ou d sk osten
beperken
— een z e e r stijf, o n g e d e e ld fra m e v o rm d e h e t u itg a n g s p u n t
v o o r h e t o n tw e rp , o m een la a g -b e la s t fra m e en e e n trillin g v rije
m o to r te b e re ik e n . N ie t alle e n d e z ijk a n te n v a n d e k o k e rv o r­
m ig e c o n stru c tie geven d eze e x tr a stijfh e id , m a a r o o k d e z w a re
o n d e rk a n t v an h e t fra m e ;
— om d e m o to r z o e e n v o u d ig m o g e lijk te h o u d e n , zijn d e
p o m p e n n ie t a a n g e b o u w d ; ze k u n n e n e le k trisc h , h y d ra u lis c h
o f d o o r een ta n d w ie lk a s t w o rd e n a a n g e d re v e n ;
— d e n o k k e n a s w o rd t a a n g e d re v e n d o o r e e n sp e c ia le ta n d ­
w ielk ast, d ie als losse e e n h e id a a n d e m o to r w o rd t g e b o u w d .
D eze ta n d w ie lk a st d rijft o o k d e re g u la te u r (èn e v e n tu e e l d e
sm e e ro lie p o m p ) aan .
— d e g e sch eid en c ilin d e ru n its zijn e e n v o u d ig te d e m o n te re n ;
d a t m a a k t h e t to e p a sse n v a n ru ile e n h e d e n bij o v e rh a u l m o ­
gelijk.
— v e rc h ro o m d e v o e rin g e n en u ite rst e ffe c tie v e k o elin g . E e n
é é n -g a ts v e rs tu iv e r is in g e b o u w d o p e e n „ k o u d e p la a ts ” in d e
v e rb ra n d in g s ru im te . D it v e rle n g t d e le v e n s d u u r v an d e v e r­
stu iv e r to t 10.000 u u r, terw ijl v o o r d e v o e rin g e e n le v e n s­
d u u r v a n 5 0 .0 0 0 u u r m o g elijk is.
— sim p el d e ta il, m a a r èrg h a n d ig bij in sp e ctie o f o n d e rh o u d :
h et d ek sel o v e r d e k le p h e fb o o m is v la k en h o riz o n ta a l, z o d a t
d e m a c h in is t e r o p k a n s ta a n .
— d e k le p h e fb o o m is k o rt en z e e r stijf g e c o n stru e e rd . D a t
re s u lte e rt in w ein ig trillin g e n e n e e n laag g e lu id s-n iv e a u .
— d a n k zij h e t to e r e n ta l is h e t c o n s tru c tie f m o g e lijk o m ee n
g ie tijzeren z u ig e r to e te p a sse n . D e d rijfs ta n g - en h o o fd la g e rk a p p e n k u n n e n v a n u it h e t tw e e ta k t-p rin c ip e e e n v o u d ig e n r e ­
la tie f lic h t g e c o n s tru e e rd w o rd e n .
— é én u itla a tk le p in e e n sim p e l, sy m m e tris c h k le p h u is. D e
b e ste o p lo ssin g te r v e rm ijd in g v a n s p a n n in g s-c o n c e n tra tie s —
e n ’n ste rk u itg a n g s p u n t v o o r h e t o n tw e rp v a n e e n o p tim a le
v e rb ra n d in g sru im te .
426
Fig. 1. D e Industrie-Brons turbodiesel op de proefstand
V ia v e rtic a le b o rin g e n d o o r d eze v e rd ik te v o e rin g ra n d w o rd t
h e t m a te ria a l ro n d o m v e rb ra n d in g s ru im te en v e rs tu iv e r e f­
fe c tie f d o o r h e t w a te r g ek o e ld . A fz o n d e rlijk e w a te rk o e lin g
v an d e v e rstu iv e rs k o n h ie rd o o r a c h te rw e g e b lijven. H e t k o e l­
w a te r k o m t u it in een g ro e f d ie is in g e d ra a id b o v e n in d e v o e­
rin g ; v a n d a a ru it h e e ft h et a a n slu itin g o p h e t k le p h u is.
C ilin d e ra fd ic h tin g w o rd t v e rk re g e n d o o r h e t k le p h u is, d a t bij
d e tu rb o d ie se l alleen d e u itla a tk le p b ev at. D e sy m m e trisc h e
v o rm van h et k le p h u is z o rg t v o o r een re g e lm a tig e v erd elin g
van zow el th e rm isc h e als m e c h a n isc h e sp a n n in g en .
In v e rb a n d m e t d e u itla a t-d ru k s to te n , d ie in h o o fd z a a k d e
en e rg ie lev eren v o o r de a a n d rijv in g v a n d e d ru k v u lg ro e p tu rb in e , is h e t v a n essen tieel b elan g , d e stro m in g sv e rlie z e n in
d e u itla a tk a n a le n to t een m in im u m te b e p e rk e n . A a n d e v o rm ­
g ev in g van h e t u itla a t-k a n a a l is d a n o o k d e u ite rste a a n d a c h t
b e stee d : d e ju iste v o rm is v astg e steld v ia stro m in g sp ro e v e n
d o o r E T H Z ü ric h en B B C B a d e n -B a d e n .
D e g ro te v e rb ra n d in g sd ru k k e n o p d e u itla a tk le p m a k e n een
g o e d e o n d e rs te u n in g v an d e k le p z ittin g n o d ig . D a a rv o o r b re n ­
g en 8 rib b e n d e k ra c h te n o v e r n a a r d e w a n d e n v a n h e t huis.
D it d ra a g t bij to t een z e e r stijve k le p h u is-c o n s tru c tic .
U n ie k fr a m e -o n tw e r p
K o k e r-c o n s tru c tie :
— g ro te stijfh eid n a a r alle k a n te n bij m in im a a l g e w ic h t
— g elijk m atig e k ra c h te n v e rd e lin g , w a a rd o o r lag e sp a n n in g e n
— geen o lie-lek k ag e
— m in d e r trillin g e n .
H e t fra m e k a n zow el g elast als g e g o te n w o rd e n
D e v ie r tre k b o u te n v an elk e c ilin d e r zijn v e ra n k e rd in d e
e x tra -z w a re p la te n in h e t fra m e , d ie zich b e v in d e n a a n de
o n d e rz ijd e v an d e lu c h t-re c e iv e r.
D e w a rm te -b e la stin g — m e t n a m e bij d e w a n d in d e o m g ev in g
v an d e k le p z ittin g — v ere ist een w a n d d ie bij v o o rk e u r d u n
is en g e en a b ru p te w a n d d ik te -v e rsc h ille n v e rto o n t. D e z e w a n d
m o e t u ite rst e ffe c tie f g e k o e ld w o rd en .
U itv o e rig e te m p e ra tu u rs - en sp a n n in g sm e tin g e n a a n d iv erse
c ilin d e rk o p -c o n fig u ra tie s, u itg e v o e rd in sa m e n w e rk in g m e t
T N O , le d e n d e b asis v o o r h et h u id ig e k le p h u is-o n tw e rp . T e r
p la a tse v an d e k le p z ittin g is h et k le p h u is v o o rzie n v an een
o p g e la ste la a g ste llie t te r v e rh o g in g v a n d e w e e rsta n d teg en
slijtage.
B o rin g e n o n d e r d e o n d e rs te u n in g s rib b e n v o eren h e t k o e lw a te r
v a n u it d e v e rz a m e lg ro e f b o v en d e v o erin g a lle re e rs t n a a r d e
k le p zittin g . T u sse n d e rib b e n stijgt h e t k o e lw a te r d a n o p n a a r
d e k o e lw a te r-a fv o e r b o v en h e t u itla a tk a n a a l.
O m d a t de c ilin d e rv o e rin g e n ste u n e n o p d e b o v e n zijd e v a n d e
lu c h tre c e iv e r, zijn in d e re c e iv e r te r v erstijv in g p ijp v o rm ig e
k o k ers a a n g e b ra c h t. S leu v en in d ez e k o k e rs g ev en d e lu c h t
to e g a n g n a a r d e in la a tp o o rte n in d e c ilin d e rv o e rin g .
D e v o rm e n afm e tin g v an d e re c e iv e rru im te is z o d a n ig , d a t
d ru k s c h o m m e lin g e n in d e sp o e llu c h t t.g.v. re s o n a n tie u itg e slo ­
te n zijn. D it is v a n b e la n g v o o r d e o p tim a le k e u z e v a n de
c o m p re sso rsp e c ific a tie v a n d e d ru k v u lg ro e p .
D e sp a n n in g e n e n v erv o rm in g e n v an h e t fra m e zijn b e p a a ld
in sam e n w e rk in g m e t d e T e c h n isc h e H o g e sc h o o l E in d h o v e n
— m e t b e h u lp van d e m e th o d e v a n d e e in d ig e e le m e n te n en
v an d e n o d ig e c o m p u te r-b e re k e n in g e n . H ie ru it re s u lte e rd e d e
g u n stig ste m a te ria a lv e rd e lin g ; b o v e n d ie n k o n d e n d e ju iste p la a ts
e n ric h tin g v a n d e re k s tro k e n v o o r d e sp a n n in g sm e tin g e n w o r­
d en b e p a a ld .
D e cilinders
D e tu rb o d ie se l h e e ft in d iv id u e le c ilin d e rs, d ie elk m e t 4 tr e k ­
b o u te n a a n h e t fra m e zijn b ev estig d . E lk e c ilin d e r b e s ta a t u it
een v o erin g , een k le p h u is e n ee n tu im e la a rh u is.
D e in la a t-p o o rte n , d ie d o o r h u n ta n g e n tië le ric h tin g een w e r­
v elin g a a n de in la a tlu c h t g ev en , b e v in d e n z ic h in h e t m id d e n
v a n d e v o e rin g le n g te . D e v o e rin g ste e k t in d e re c e iv e r v a n h e t
fra m e en d ic h t d it a f m e t b e h u lp v a n tw e e O -rin g e n .
H e t b o v e n ste d eel v an d e v o e rin g is w a te r-g e k o e ld en d a a ro m
v a n een m a n te l v o o rzien . O o k h ie r z o rg e n tw e e O -rin g e n v o o r
d e a fd ic h tin g . H e t b o v en ste d e e l v a n d e v o e rin g s ta a t o n d e r
d ru k v an d e 4 tr e k b o u te n ; d e w a te rm a n te l e c h te r n iet.
H e t k o e lw a te r w o rd t to eg ev o e g d a a n d e b u ite n k a n t v an d e
w a te rm a n te l. D e z e c o n stru c tie m a a k t h e t m o g elijk , d a t bij
lek k ag e k o e lw a te r in d e lu c h t-re c e iv e r o f in h e t f r a m e k o m t.
D e v e rstu iv ers, de lu c h ta a n z e tk le p en d e in d ic a te u rk ra a n zijn
g e m o n te e rd in d e v e rd ik te b o v e n k a n t v a n d e v o e rin g e n .
S. en W . —
40e jaargang np. 22 —
1973
D e cilinder-eenheid
(klephuis -f- voering)
voordelen:
— eenvoudige dem ontage van de
com plete eenheid d o o r het los­
draaien van 4 hydraulische
m oeren
— toepassing van ruileenheden is
m ogelijk
— eenheden kunnen aan bo o rd
snel verwisseld w orden, w aar­
n a reparatie in een goed ge­
outilleerde w erkplaats kan ge­
schieden
— gescheiden koeling van klep­
huis en voering
— de m achinekam er hoeft niet
hoger te zijn dan de m otor,
om dat de cilindereenheid in
deze ruim te gedem onteerd kan
w orden
427
o n d e rv in d e n d e h o o fd la g e rk a p p e n g een k ra c h te n v an b e tek e n is.
D a a ro m zijn ze b e tre k k e lijk lic h t g e c o n stru e e rd .
D e k ru k a s g eeft h e t m o to rv e rm o g e n a a n d e v lieg w ielzijd e af
m e t b e h u lp v an een a a n g e sm e d e flens. O m d a t d e v lie g w ie l­
zijd e d e m e est e e n p a rig e ro ta tie -sn e lh e id h e e ft, w o rd e n de
n o k k e n a ss e n a a n d e z e zijd e a a n g e d re v e n d o o r m id d e l v a n ta n d ­
w ielen .
Z u iger en drijfstang
D e d rijfs ta n g k a n , d o o r tw e e h y d ra u lis c h e m o e re n lo s te d r a a i­
en , v an h e t k ru k p e n la g e r w o rd e n g e sc h e id e n . Z u ig e r e n d rijf­
sta n g k u n n e n d a n v ia d e v o e rin g w o rd e n v e rw ijd e rd . D e b o ­
v en sc h a a l v an het k ru k p e n la g e r h e e ft een g e slo te n o p p e rv la k ,
te rw ijl d e o n d e rs c h a a l v o o rz ie n is v a n d iv e rse b o rin g e n v o o r
d e sm e e ro lie to e v o e r n a a r k ru k p e n la g e r, z u ig e rp e n la g e r e n z u i­
g er.
D e sm e e ro lie w o rd t v a n u it d e h o o fd la g e rs to e g e v o e rd v ia b o ­
rin g en in d e k ru k a s .
F u n c tio n e e l o n tw o r p e n k le p h u is
v o o rd e le n :
— e en v o u d ig e c o n s tru o tie m e t één k le p
— a fd ic h tin g o p een „ k o u d e " p la a ts
— o p tim a le k o elin g v an d e k le p z ittin g
— g e m a k k e lijk e d e m o n ta g e , o m d a t v e rs tu iv e r e n u itla a tk le p
in d e v o e rin g zijn in g e b o u w d
— geen c ilin d e rk o p m e e r, m a a r een k le p h u is.
O m d a t d e d rijfs ta n g ste e d s o n d e r d ru k s ta a t, is d e b o v e n h e lft
v an d e z u ig e rp e n la g e rb u s sm a lle r en d e o n d e rh e lft b re d e r. D e
v la k te d ru k tu sse n z u ig e rp e n en d rijfs ta n g is la a g g e h o u d e n ,
e v e n a ls d e v la k te d ru k tu sse n z u ig e r en zu ig e rp e n .
D e ro n d g e d r a a id e sm e e d sta le n d rijfs ta n g h e e ft ee n c e n tra le
b o rin g , d ie d e o lie n a a r d e z u ig e rp e n n e n v o e rt.
D e h o lle , m e t s to p p e n a fg e s lo te n z u ig e rp e n tr a n s p o r te e r t de
o lie v ia tw ee k a n a le n in h e t z u ig e rlic h a a m n a a r d e z u ig e rk o p .
D a a rn a k a n d e o lie v ia een c e n tra a l g a t in d e z u ig e r te r u g ­
s tro m e n n a a r h et fra m e .
D e g e d e e ld e z u ig e r-c o n s tru c tie m a a k t ee n o p tim a le z u ig e rk o e ling m o g elijk .
V ie r ru im e g a te n in d e b o v e n w a n d v a n h e t k le p h u is b ie d e n
d e m o g e lijk h e id to t in s p e c tie en v e rw ijd e rin g v a n g ie tk e rn e n .
E en a fz o n d e rlijk e z w are p la a t b re n g t d e k le p h u is -k ra c h te n o v e r
n a a r d e v ier tre k b o u te n . D e z e lo sse p la a t v e rz e k e rt ee n g o e d e
k ra c h te n v e rd e lin g o v e r d e k le p h u isw a n d e n en m a a k t h e t h u is
o p z ich n iet o n n o d ig z w aar.
H y d ra u lisc h w e rk e n d h u lp g e re e d s c h a p , d a t a a n d e tre k b o u te n
d e ju is te v e rle n g in g g eeft, z o rg t v o o r h e t b e re ik e n v a n d e
ju iste tre k s p a n n in g . D e m o e re n w o rd e n h a n d v a s t a a n g e d ra a id ,
w a a rn a h e t h u lp g e re e d s c h a p o n tla s t w o rd t e n v e rw ijd e rd k an
w o rd e n . D it m a a k t sn e lle v e rw isse lin g v a n k le p h u is e n /o f v o e ­
rin g m o g elijk .
E en a fz o n d e rlijk e k le p s te e lg e le id e r v a n sp e cia a l b ro n s is in
h e t k le p h u is g e p e rst.
E e n s e e g e r-rin g o p de k le p ste e l v e rh in d e rt h e t w e g z a k k e n v a n
d e k le p in d e c ilin d e r bij d e m o n ta g e v a n d e k le p v e e rsc h o te l.
K rukas en hoofd lagers
-
D e k ru k a s v a n d e tu rb o d ie se l b e s ta a t u it é é n s m e e d stu k . D e
h o g e to p d r u k le id t to t g ro te d r u k k r a c h te n in d e d rijfs ta n g . O m
a c c e p ta b e le v la k te d ru k k e n te b e re ik e n , h e b b e n k ru k p e n n e n en
a s s tu k k e n g ro te d ia m e te rs , d ie e lk a a r ru im s c h o o ts o v e rla p p e n .
D it re s u lte e rt te v e n s in een z e e r g ro te stijfh e id v a n d e k ru k a s ,
w a t g u n stig is in v e rb a n d m e t d e to rsie -trillin g e n . D e o p tim a le
v o rm v a n d e k ru k a s is v a stg e ste ld in s a m e n w e rk in g m e t d e
T H D e lft en T N O -Iw e c o . H ie rb ij w e rd g e b ru ik g e m a a k t v a n
re k s tro o k m e tin g e n en fo to -e la s tis c h o n d e rz o e k .
M a x im a le z o rg is b e ste e d a a n ee n g u n stig v e rlo o p v a n d e afro n d in g s s tra le n v a n d e k ru k p e n n e n e n a ss tu k k e n n a a r d e k ru k w a n g e n . H o g e s p a n n in g s -c o n c e n tra tie s zijn h ie r d o o r v e rm e ­
den.
B o rin g e n tu s se n a ss tu k en k ru k p e n v e rz o rg e n d e o lie -to e v o e r
v a n d e h o o fd la g e rs n a a r d e k ru k p e n n e n — en v e rv o lg e n s v e r­
d e r d o o r d e d rijfs ta n g e n n a a r d e z u ig e rp e n n e n e n d e z u ig e rkoppen.
O m d a t in d e d rijfs ta n g e n altijd e e n d r u k k r a c h t a a n w e z ig b lijft,
428
i
-0 -
-
0
"
XJ
K r u k a s en lagers
d e k ru k a s is u it é é n s tu k g e sm e e d
sp e c iale a fro n d in g e n zijn a a n g e b ra c h t bij d e o v e rg a n g v an
k ru k p e n en k ru k w a n g .
H ie r d o o r tre d e n
sle c h ts lag e
s p a n n in g s c o n c e n tra tie s op
d e h o o fd - e n d rijfs ta n g la g e rs zijn g e lijk (d ik k e sta le n la g e rsc h a le n m e t in g e g o te n lo o d - b ro n s en g a lv a n isc h a a n g e b ra c h te
la g e n w it-m e ta a l).
Aandrijving regulateur en nokkenas
D e n o k k e n a s-k a ste n zijn z o h o o g m o g elijk a a n h e t fra m e b e ­
vestig d . D e a an d rijv in g v an elk e n o k k e n a s w o rd t v ia een tusse n ta n d w ie l d o o r een tan d w ie l o p d e k ru k a s v e rz o rg d . V o o r
d e a a n d rijv in g van d e n o k k e n a sse n zijn in to ta a l d u s 5 ta n d ­
w ielen g e b ru ik t. O m een m e e r u n ifo rm e slijtag e te b ere ik e n ,
h e b b e n d e tu sse n ta n d w ie le n m e e r ta n d e n d a n k ru k a s- en n o k k e n a sta n d w ie l. R o y ale ta n d w ie l-d ia m e te r en ta n d b re e d te s z o r­
gen v o o r een u ite rst b e tro u w b a re , g e ru isa rm e o v e rb ren g in g .
S c h u in g e p la a tste ta n d e n en d e d a a rm e e g e p a a rd g a a n d e k ra c h ­
ten in ax iale ric h tin g zijn h ie rd o o r v erm ed e n .
V a n a f één v an d e tu sse n ta n d w ie le n w o rd t o o k d e h y d ra u lisc h e
re g u la te u r a a n g e d re v e n . H et a n d e re tu sse n ta n d w ie l blijft b e ­
sc h ik b a a r v o o r d e a a n d rijv in g v a n een h u lp w e rk tu ig . A an het
k ru k a s -e in d e w a a r h e t a sv erm o g e n w o rd t a fg e n o m e n , is d e
o n e e n p a rig h e id in d e k ru k a s ro ta tie sle c h ts m in im a a l. A a n d it
e in d e is d a n o o k d e ta n d w ie lk a st g e p la a tst, w a t zow el d e ta n d ­
w ielen z e lf als o o k d e re g u la te u r ten g o e d e k o m t.
H e t n o k k e n a s-ta n d w ie l is o v e rh a n g e n d , m a a r d ire c t e rn a a s t
b e v in d t zich een lag e r v a n d e n o k k en a s.
H e t in s te lb a re tu sse n ta n d w ie l is m et tw ee k o g e lla g ers o p een
stilsta a n d e as b ev estig d .
H e t re g u la te u r-ta n d w ie l is g e m o n te e rd o p een as in een a f ­
z o n d e rlijk te m o n te re n ta n d w ie lo v e rb re n g in g ; h ie ro p is d e re ­
g u la te u r bev estig d .
Z u ig e r en d rijfsta n g
g e d eeld e z u ig e r m e t o p tim a le k o elin g
lage v la k te d ru k k e n bij zu ig e rp e n in z u ig e r e n bij z u ig erp e n
in z u ig e rp e n la g e r
lage z u ig e rv e e r-te m p e ra tu re n .
B o v en d ien is h et z u ig e rg e d e e lte d a t v o o r g a sa fd ic h tin g d ien t,
zow el fu n c tio n e e l als c o n s tru c tie f g esc h e id e n v a n h e t z u i­
g e rg e d e e lte d a t d e le ib a a n k ra c h te n o v e rb re n g t.
V ie r b o u te n v e rb in d e n d e z u ig e rk o p m e t h e t z u ig e rlic h a a m .
Z e lfb o rg e n d e H elico ils zijn h ie rv o o r a a n g e b ra c h t in d e z u i­
g e rk o p . D e z u ig e rk o p w a n d , d ie een d eel v a n d e v e rb ra n d in g s k a m e r v o rm t, is g o ed teg en h e t z u ig e rlic h a a m g esteu n d
d o o r een rin g v o rm ig e ru g en ra d ia a l g e p la a tste rib b e n .
D e zu ig e rk o p b e v a t v ier co m p re ssie v e re n ( I X „ B a llig ” en 3 X
„ M in u te n ” ), terw ijl in h e t z u ig e rlic h a a m o n d e r d e p en tw ee
b lo k v e re n (1 X „ B a llig ” en 1 X „ M in u te n ” ) en een sc h ra a p v e er zijn g e m o n te e rd .
N o k k e n a s, re g u la te u r en sm e e ro lie p o m p w o rd e n aa n g e d re v e n
d o o r een sp eciaal o n tw o rp e n ta n d w ie lk a st, d ie a a n d e m o to r
is g eb o u w d .
S. en W. —
40e jaargang no. 22 —
1973
Fig. 2. Zuiger
429
D e p ijp o m d e s to o ts ta n g v o e rt d e sm e e ro lie u it h e t tu im e ­
la a rs h u is a f n a a r d e n o k k e n a s k a s t.
D e d e k se ls, d ie h e t tu im e la a rs h u is a fs lu ite n , h e b b e n e e n h o r i­
z o n ta a l b o v e n v la k .
Z e zijn z o d a n ig g e c o n s tru e e rd , d a t m e n e ro p k a n s ta a n — b ij­
v o o rb e e ld v o o r in s p e c tie v a n d e d ru k v u lg ro e p .
itra n d sto fp o m p en verstuivers
Ie d e re c ilin d e r h e e ft zijn eig e n b r a n d s to fp o m p . D e z e w o rd t,
m e t e e n a a n g e b o u w d e ro lg e le id e r + ro l, a ls ee n c o m p le te u n it
o p d e n o k k e n a s k a s t g e m o n te e rd . D it g e sc h ie d t m e t v ie r b o u te n
en een p a sp e n v o o r p la a ts b e p a lin g .
O v e r h e t v e rm o g e n s b e re ik w o rd t d e p o m p o p b r e n g s t g e c o n tr o ­
le e rd d o o r ee n ta n d h e u g e l.
Stijf g econstrueerd klephefm echanisme.
K o rte stootstang.
K orte, schildpadvorm ige klephefboom .
E e n sp ro e ip ijp , d ie te r p la a ts e d e o lie o p d e ta n d k r a n s e n v a n
d e tu sse n w ie lc n sp u it, z o rg t v o o r d e sm e rin g v a n d e ta n d ­
w ielen.
D e ta n d h e u g e l is d o o r e e n h e fb o o m m e c h a n is m e v e rb o n d e n
m e t d e d r a a ib a r e re g e la s, d ie o p d e v o o rz ijd e v an d e n o k k e n a s ­
k a s t is g e la g e rd en g e m o n te e rd . D e re g e la sse n o p h u n b e u r t
zijn d o o r e e n h e fb o o m m e c h a n is m e g e k o p p e ld a a n e e n h e f ­
b o o m in h e t m id d e n v a n h e t m o to r-e in d v la k , w a a ro p d e r e ­
g u la te u r a a n g rijp t. Bij e lk e p o m p h e u g e l is e e n to rs ie v e e r g e ­
m o n te e rd . D e z e to rs ie v e e r b re n g t d e sp e lin g in h e t h e fb o o m ­
m e c h a n is m e n a a r é é n k a n t o v e r, z o d a t e e n sp e lin g v rije p o m p h e u g e la a n d rijv in g g e w a a rb o rg d is.
Bij o n tk o p p e lin g v an d e re g u la te u r b re n g t d e to rs ie v e e r d e
h e u g e ls ta n d e n o p n u l te ru g .
M o c h t e e n h e u g e l v a n een d e r b ra n d s to fp o m p e n k le m m e n ,
d a n k a n d e re g u la te u r d e o v e rig e p o m p e n b lijv en re g e le n .
D e b r a n d s to fp o m p is v o o rz ie n v a n een p e rs o n tla s tk le p , d ie
d e in s p u itle id in g n a a r d e v e rs tu iv e r n a ie d e re in s p u itin g o n t­
la s t v a n d e in s p u itd ru k .
D e é é n g a ts v e rs tu iv e rs zijn b o v e n in d e w a n d v a n d e c ilin d e rv o e rin g g e m o n te e rd .
D e g a te n d ie in d it d e el v a n d e v o e rin g g e b o o rd zijn, z o r ­
g e n v o o r v o ld o e n d e k o e lin g .
N o k k cn u s en k lcp h cfm cch itn isn ic
E lk e c ilin d e r h e e ft tw ee n o k k e n . E é n
en d e a n d e re d e b ra n d s to fp o m p .
d rijft d e u itla a tk le p
D e n o k k e n zijn g e k ro m p e n o p e e n g e h ee l g e sle p e n , g la d d e
n o k k e n a s z o n d e r s p ie b a n e n o f in d ra a iin g e n . D e n o k k e n k u n ­
n e n v e rs te ld e n g e d e m o n te e rd w o rd e n d o o r o lie o n d e r h o g e
d ru k tu s se n n o k e n as te p o m p e n .
T u s s e n d e n o k k e n v a n elk e c ilin d e r w o rd t d e n o k k e n a s o n ­
d e rs te u n d d o o r een v e rtic a a l g e d e e ld la g e r m e t lo sse la g e rsc h a le n in d e n o k k e n a s-k a st.
D e b r a n d s to fp o m p e n zijn v o o rz ie n v a n e e n ro lg e le id e r en
w o rd e n als é é n g e h e e l o p d e n o k k e n a s - k a s t b e v e stig d . E e n ­
z e lfd e ro lg e le id e r, d ie e v e n e e n s o p d e n o k k e n a s k a s t b e v e s­
tig d w o rd t, is to e g e p a s t v o o r h e t k le p h e fm e c h a n is m e .
D e k ra c h te n in h e t k le p h e fm e c h a n is m e zijn r e la tie f g ro o t, d o o r
h e t to e r e n ta l v a n 6 0 0 o m w ./m in . e n d o o r d e g ro te u it la a t­
k le p , d ie in v e rb a n d m e t e ffe c tie v e d ru k s to te n v o o r d e o p la a d g ro e p snel g e o p e n d e n g e slo te n m o e t w o rd e n .
H e t d y n a m is c h e g e d ra g v a n h e t k le p h e fm e c h a n is m e is u itv o e ­
rig o n d e rz o c h t. D e v o rm g e v in g v a n h e t m e c h a n is m e w e rd
d a a r o m in h o o fd z a a k g e b a s e e rd o p v e rg ro tin g v a n d e stijfh e id ,
w a t o .a . b lijk t u it d e k o rte , s c h ild p a d v o rm ig e tu im e la a r.
E e n lo sse p la a t o p h e t k le p h u is d ra a g t h e t tu im e la a rh u is . D e
tu im e la a r h e e ft tw e e n a a ld la g e rs in d e z ijw a n d e n . D e tu im e la a r a s w o rd t in h e t m id d e n v a s tg e h o u d e n d o o r e e n b o u t in
d e tu im e la a r-s to e l. D e z e b o u t w o rd t a a n g e h a a ld d o o r e e n g a t
in d e tu im e la a r.
D e la g e rs v a n d e tu im e la a r e n d e d r u k p u n te n n a a r k le p en
s to o ts ta n g w o rd e n g e sm e e rd m e t sy s te e m -o lie v ia g e ric h te
s p ro e ie rs , d ie zijn a a n g e b ra c h t in d e tu im e la a ra s .
430
Eenvoudig inspuitsysteem.
Eéngats verstuivers.
Verstuivers zijn goed gekoeld.
Brandstofpomp met ingebouw­
de rolgeleider en rolhouder.
O
O D P cil 3
O O P c iH
0°
GR A D EN
K R U KH O EK
O
O D P cil.1
O D P cil 2
G R A D EN
KRU KHOEK
120°
UITLAAT DRUKGOLVEN NA DE CILINDER
(3 C ILIN DER C O M BIN AT IE)
6 en 12 cilinder
UITLAAT DRUKGOLVEN NA DE C ILIN D ER
(2 C IL IN O E R C O M B IN A T IE ) 8 en 16 cilinder
U itla a tg a s -e n e rg ie w o rd t o p tim a a l b e n u t. D e m o to r-b e la stin g
re g elt d e b e sc h ik b a re lu c h th o e v e e lh e id .
D e te m p e ra tu u r in d e v e rb ra n d in g s ru im te is c o n s ta n t o v e r
een g ro o t v erm o g en sg eb ied .
T o e p a ssin g van een c o n v e rte r g e e ft een h o g e r tu r b in e -r e n ­
d e m e n t.
Z e v o e re n h e t w a te r v a n d e v o e rin g m a n te l d o o r n a a r d e k o elw a te r-v e rz a m e lg ro e f b o v en in d e v o e rin g . B o v e n d ie n o n ts ta a l
e r d o o r lu c h tro ta tie e x tr a k o e lin g in d it d eel v a n d e v e r­
b ra n d in g sru im te . D e in s p u itstra a l v an d e b ra n d s to f is iets ta n g e n tie e l g e ric h t — m e t d e d ra a iric h tin g (sw irl) v a n d e lu c h t
m ee. D e e rv a rin g h e e ft g e le e rd , d a t d it le id t to t e e n b e te re
v e rb ra n d in g , z o n d e r d a t d e w a n d v a n d e v e rb ra n d in g s k a m e r
b e v o c h tig d w o rd t m e t n o g n ie t v e rb ra n d e d ru p p e ls b ra n d s to f.
H e t feit, d a t B B C een d ru k v u lg ro e p in o n tw ik k e lin g h a d , die
b e tro u w b a a r een d ru k v e rh o u d in g g ro te r d an 3 o v e r d e c o m ­
p re s so r to e la a t, w as een ste rk m o tie f v o o r h e t o n tw e rp e n van
d e tu rb o d ie se l o p b a sis v a n d e b o v e n s ta a n d e c o m b in a tie .
D e sp o e lp e rio d e is ru im v o ld o e n d e .
W aarom kozen Industrie en Brons de com b in atie tw eetakt
V -m o to r - f m ulti-pulse con verter - f turbo-com prcssor?
V oor een optim ale luchthuishouding!
L u chtvoorziening
H o o fd k e n m e rk van d e tu rb o d ie se l is, d a t h e t h e le o n tw e rp
e ro p a fg e s te m d is o m de b e sc h ik b a re u itla a tg a s-e n e rg ie o p ti­
m a a l te g e b ru ik e n v o o r d e lu c h tv o o rz ie n in g v a n d e m o to r.
E e n ste rk u itg a n g s p u n t o m b e tro u w b a a r een h o g e p e en een
h o o g v e rm o g e n te k u n n e n h a le n . D it d o el is b e re ik t d o o r d e
v o lg e n d e c o m b in a tie :
T w eetak t V -m otor +
com pressor
M ulti-p u lse con verter +
turbo­
E e n v ie rja rig e p e rio d e v a n in te n sie v e o n tw ik k e lin g e n re s e a rc h
in n a u w e sa m e n w e rk in g m e t B ro w n -B o v e ri A G h e e ft in ste rk e
m a te b ijg e d ra g e n aa n h e t o p tim a lise re n e n p e rfe c tio n e re n v an
d e ze c o m b in a tie . Bij h e t to e p a sse n v a n een m u lti-p u lse c o n ­
v e rte r bij d e B ro n s-V G m o to re n b lee k , d a t d e m a x im a le to p d ru k v a n d e m o to r en d e to e la a tb a r e d ru k v e rh o u d in g o v er
d e c o m p re sso r tw ee lim ite re n d e fa c to re n w a re n , d ie e e n v e r­
d e re o n tw ik k e lin g n a a r een h o g e p e b e le m m e rd e n .
S. en W . —
40e jaargang no. 22 —
1973
T w eetakt
E é n van d e v o o rw a a rd e n o m een b e tro u w b a re m o to r te
s tru e re n is d a t d e b e sc h ik b a re h o e v e e lh e id lu c h t o v e r h e t
to e re n g e b ie d alléén b e p a a ld w o rd t d o o r h e t v e rm o g e n
d e m o to r. D it is te re a lise re n v ia h e t tw e e ta k t-p rin c ip e e n
m e t een d ru k v u llin g v o lg en s h e t p u lse-sy steem .
con­
h ele
van
dan
M ulti-pulse converter
S in d s 1969 zijn u itg e b re id e o n d e rz o e k in g e n o v e r d e to e p a s ­
sing v a n m u lti-p u lse c o n v e rte rs v e rric h t. H e t is m o g elijk g e ­
b lek en , z o n d e r e n ig e rle i e x tr a h u lp m id d e l d e lu c h tv o o rz ie n in g
v an d e m o to r o v e r h e t g eh e le b ela stin g s- en to e re n ta lg e b ie d
te v e rw ezen lijk en . D e tu rb in e w o rd t g ev o e d m e t een c o n tin u e
g a sstro o m , w a a ro p d e u itla a tsto te n v a n d e c ilin d e rs zijn gesu p e rp o n e e rd . H ie rm e e w o rd t een h o g e b e n u ttin g s g ra a d van
d e in d e u itla a tg a sse n a a n w e z ig e e n e rg ie v e rk re g e n (geen v e n tila tie v e rlie z e n ).
431
—
sche epsb ed rijf
—»
b aggerbe drijf
i— « ge nera to rb ed rijf
drukverhouding com pressor
v luchtho eveelh eid
COMPRESSOR
2 takt multi pulse
KARAKTERISTIEKEN
2 takt getijkdruk met
spoelpom pen in serie
Pulse-systeeni
D e g asw isse lin g sp e rio d e v an een tw e e ta k t-m o to r m e t d ru k v u lling v o lg en s h et p u lse -sy ste e m is v e rd e e ld in „ v o o ru itla a t” ,
„ s p e e lp e rio d e ” e n „ n a - u itla a t” .
D e „ v o o ru itla a t" is h e t b e la n g rijk st. D e in d e c ilin d e r a a n ­
w ezige g assen s tro m e n in d e u itla a tle id in g en b o u w e n d a a rin
d e s to o t op. E ssen tieel bij d it o n tw e rp is, d a t g e d u re n d e een
g ro o t d eel v a n de v o o ru itla a t d e g assen m e t k le in e sn elh eid
la n g s d e k lep stro m e n , w a a rd o o r b ijz o n d e r w ein ig stro m in g sv erliezen o p tre d e n .
D e v e rk re g e n u itla a tg a s e n e rg ie is d ire c t a fh a n k e lijk v a n h e t
m o m e n te le v e rm o g e n van d e m o to r. D e lu c h tv o o rz ie n in g vo lg t
h e t m o to rv e rm o g e n m et sle c h ts z e e r g e rin g e v e rtra g in g .
E e n b ijz o n d e re e ig e n s c h a p v an d e tu rb o d ie se l is zijn g e s c h ik t­
h e id v o o r v a ria b e le b elastin g . Im m e rs, a lle b e d rijfs o m s ta n d ig ­
h e d e n lig g en o p é én lijn in d e c o m p re s s o r-k a ra k te ris tie k v a n
d e d ru k v u lg ro e p . D e k a n s o p in s ta b ilite ite n (p o m p a g e ) is d e r ­
h a lv e u ite rs t g e rin g .
E e n g u n stig e k o p p e l-to e re n k a ra k e ris tie k
is v e rk re g e n
door
4 takt
h e t re la tie f ru im k ieze n v an d e v u ld ru k v o o r v o lla st. O p d eze
w ijze is o o k bij la g e re to e re n en v o lla s t-b ra n d s to fre g e ls ta n d
een ru im v o ld o e n d e lu c h to v e rm a a t v o o r v e rb ra n d in g in d e
c ilin d e rs b e sc h ik b a a r. D it k o m t o o k d a a r d o o r to t u itin g , d a t
de m a te ria a lte m p e ra tu re n v an d e v e rb ra n d in g s k a m e rd e le n
p ra k tis c h c o n s ta n t b lijv en bij a fn e m e n d to e r e n ta l e n v o llast
b ra n d s to fre g e ls ta n d .
C onverter
D e p u ls e -c o n v e rte r z o rg t e rv o o r, d a t d e d ru k g o lv e n in d e
u itla a tle id in g z o n d e r o n d e rlin g e b e ïn v lo e d in g re c h ts tre e k s n a a r
d e tu r b in e g a a n . Bij d e 3 -c ilin d e rc o m b in a tie w o rd t h ie r d o o r
v o o rk o m e n , d a t e r o p h e t m o m e n t v a n h e t slu ite n v a n de
k lep h in d e rlijk h o g e d ru k p ie k e n o n ts ta a n als g e v o lg v an g e ­
re fle c te e rd e d ru k g o lv e n v a n n a b ij g eleg e n c ilin d e rs.
D e c o n v e rte r m a a k t h e t bij d e 2 -c ilin d e rc o m b in a tie m o g elijk
o m d e u itla a tg a sse n v an 8 c ilin d e rs in éé n g e m e e n sc h a p p e lijk e
le id in g n a a r d e tu rb in e te v o e re n , z o d a t d e z e re g e lm a tig en
o v e r d e v o lle o m tre k a a n g e s tro o m d k an w o rd e n , w a t h e t
re n d e m e n t v a n d e tu r b in e a a n z ie n lijk v e rh o o g d .
O n tw ik kelings-diagrani
1973
te st
p ro to ty p e
1974
e e rs te
p ro d u k tie
1975
1980
O n tw ik k e lin g ssta d iu m
1972
bouw
p ro to ty p e
p ro d u k tie
p ro d u k tie
C ilin d e rc o m b in a tie s
6 c ilin d e rs
6 c ilin d e rs
12 c ilin d e rs
6 -8 -1 2 -1 6
6 -8 -1 2 -1 6
B o rin g /s la g , m m
2 2 0 /3 8 0
2 2 0 /3 8 0
2 2 0 /3 8 0
2 2 0 /3 8 0
2 2 0 -3 8 0
T o e re n ta l, o m w ./m in .
600
600
600
600
6 0 0 -7 5 0
Z u ig e rs n e lh e id
7 ,6
7 ,6
7 ,6
7,6
7 ,6 -9 ,5
E ffe c tie v e d ru k , k g /c m 2
15
15
10
12 ,5 -1 5
15-14
V e r m o g e n /c ilin d e r , p k
300
300
200
2 5 0 -3 0 0
3 0 0 -3 5 0
G e w i c h t/p k kg
432
♦
7
Leergang Scheepvaartkunde
V an 1-4 o k to b e r w erd in een d e r g e b o u w en van h e t M a rin e
E ta b lisse m e n t te A m s te r d a m d e eerste leerg a n g S c h e e p v a a rt­
k u n d e g e h o u d e n . E r b le e k v o o r d e ze leerg a n g g ro te b ela n g ­
stellin g te bestaan, w a n t ca. 2 8 0 d e e ln e m e rs h a d d e n zich
laten in sch rijven en o p elk d e r 4 d agen w as een g ro o t a a n ta l
van d e ze in g esch reven en aan w ezig .
In S c h ip en W e r f nr. 18, van 31 a u g u stu s 1 9 7 3 is d o o r p ro f.
K rie te m e ije r o n d e r d e tite l „ W a a ro m S c h e e p v a a rtk u n d e op
w e te n sc h a p p e lijk n iv e a u ? ” u ite e n g e ze t w a a ro m o n la n g s een
sc h e e p v a a rtk u n d ig e o p le id in g aan de T e c h n isc h e H o g e sc h o o l
te D e lft w erd in g esteld . A a n h e t slo t da a rva n w e rd h e t p r o ­
g ra m m a van d e leergang o p g e n o m e n .
D e v o o rd ra ch ten zijn in b o e k v o r m v ersch e n e n en o p a anvraag,
teg en b eta lin g (4 d elen a f 10,— ), v erkrijg b a a r bij de o n d e r­
a fd e lin g d e r S c h e e p sb o u w k u n d e te D e lft tel. 0 1 5 -1 3 32 22, to e ­
stel 6590.
V o o r g e ïn teresseerd en volg en h ie r k o r te sa m e n v a ttin g e n van
d e 16 vo o rd ra ch ten .
1. „V erkeersveiligheid op zee en in h aven toegan gen ”
d o o r J. N . F. L a m e ije r (K o n . N e d . R e d ersv e re n ig in g )
D e ee rste b e h o e fte n v o o r h e t veilig v a re n op zee w aren
h o o fd z a k e lijk h e t v in d e n v an de w eg en h e t o n tw ijk en van
n a tu u rlijk e o b stak els.
D o o r de o n tw ik k elin g v an d e v ra c h tv a a rt en de d a a rd o o r
to e n e m e n d e b ev o lk in g v an d e zeeën d o o r sch ep e n w erd o n g e ­
v e e r h o n d e rd ja a r g eled en de n o o d z a a k v o o r v erk e e rsre g els
v o o r de sc h e e p v a a rt gevoeld .
D e in te rn a tio n a le b e p a lin g e n te r v o o rk o m in g v an a a n v a rin g o p
zee w erd en o p g esteld . B ijn a h o n d e rd ja a r la n g is e r w einig
a a n deze b e p a lin g en v e ra n d e rd .
D o o r d e o n tw ik k e lin g van h e t sch ip als tra n sp o rtm id d e l en als
sch ak el in de tra n s p o rtk e te n s v o o r d e m assale v e rp la a tsin g
van g o e d e re n o v e r de w e re ld , zijn e r a n d e re v o o rz ie n in g e n
n o d ig. D e n o o d z a a k v o o r deze v o o rz ie n in g e n sp ru it v o o rt u it
de v e rh o u d in g e n tu ssen sch ep e n o n d e rlin g en tu sse n d e sch ep en
en d e g e m ee n sch ap , d.w .z. d o o r h e t o n ts ta a n v an v erk e er.
V eilig h eid v an h e t sch ip in h et v e rk e e r w o rd t b e ïn v lo e d d o o r
fa c to re n d ie k a ra k te ristie k zijn v o o r h e t sch ip z elf en d o o r
fa c to re n v an d e o m g ev in g w a a rin h e t zic h b e v in d t en o m s ta n ­
d ig h ed en v an b u ite n a f b e p a a ld w o rd e n .
H e t in d iv id u ele sch ip zal zijn k o e rs e n v a a rt w en sen a f te
ste m m en o p een tijd sch em a , d a t b e p a a ld w o rd t d o o r d e e c o ­
n o m ie v an de tra n s p o rtk e te n w a a r h e t deel v a n u itm a a k t.
D eze in d iv id u ele acties van sc h ep e n w o rd e n e c h te r te n o p z ic h te
van e lk a a r b e ïn v lo e d d o o r h e t g e m e e n sc h a p p e lijk g e b ru ik van
la a d - en lo sfa c ilite ite n en de ro u te s d ie n a a r d eze p la a tse n
leiden, w a a rd o o r v e rk e e rsc o n c e n tra tie s en g e v a a r v o o r a a n v a ­
rin g en o n ts ta a n ,
D e g evolgen v an v e rk e e rsc o n c e n tra tie s b lijv en e c h te r n ie t b e ­
p e rk t to t h e t v a a rtu ig , d e b e s tu u rd e r en d e o p v a re n d e n , m a a r
b re id e n zich u it to t d e g e m e e n sc h ap , d.w .z. e r b e sta a t g e v a a r
v o o r sc h a d e d o o r v e ro n tre in ig in g v a n de zee d o o r o lie o f
a n d e re sch a d e lijk e lad in g en .
D e v e rh o u d in g e n tu ssen sch e p e n o n d e rlin g e n tu ssen sch e p en
e n d e o m g ev in g w a a rin zij v e rk e re n is b ijz o n d e r g e co m p lic e e rd .
In de v o o rd ra c h t zu llen de v e rsc h ille n d e a sp e c te n v an d eze
v e rh o u d in g e n n a d e r o n d e r d e lo u p e g e n o m e n w o rd e n .
2. „N au tisch e en juridische aspecten van het b elo o d sen ”
d o o r S B N G . van d e r G ra a f (D ie n st v o o r h e t L o o d s w e z e n , e n z.)
In d eze v o o rd ra c h t zal e e rst w o rd e n in g e g aa n o p d e ta a k en
het w e rk te rre in v an de d ie n st v an h e t L o o d sw e z e n , de B eto n ning, B eb ak en in g en V e rlic h tin g , d e W a lra d a rd ie n s t, de K u st­
w a c h t en de V isuele W in d en S to rm w a a rsc h u w in g sd ie n st.
V e rv o lg en s z u llen de v e rsc h ille n d e a sp ec te n , d ie sa m e n h a n g e n
m et d e b e lo o d sin g a a n de o rd e k o m e n . E en b e sc h o u w in g zal
S. en W . —
40e jaargang no. 22 —
1973
w o rd e n geg ev en o v e r de p la a ts v an d e lo o d sd ie n st in het
to ta le n a u tisc h e g e b e u re n .
D a a rb ij zal in h e t k o rt d e h isto risc h e o n tw ik k e lin g w orden
b esp ro k e n , die h e e ft g eleid to t de h u id ig e w ijze v an d ie n s t­
u itv o erin g , w a a ro p ev en ee n s zal w o rd e n in g eg aa n .
V o o rts zal h ie r aa n d e ta k e n v a n d e loods, zijn p o sitie a an
b o o rd en zijn o p leid in g d e n o d ig e a a n d a c h t w o rd e n b esteed .
D o o r de h u id ig e o n tw ik k e lin g ste n d e n se n van het s c h e e p v a a rt­
v e rk e e r (o .a. d o o r sch e e p sg ro o tte en het v e rv o e r v an m ilie u ­
g e v a a rlijk e lad in g ) w o rd e n a a n d e v eilig h eid van d it v erk eer
steed s h o g e re eisen g esteld.
In dit v e rb a n d zal w o rd e n in g e g a a n o p d e b e tek e n is van w alra d a rin sta lla tie s. In to e n e m e n d e m a te o n ts ta a t de w ens to t het
van d e w al a f u ito e fe n e n v an in v lo ed o p d e a fw ik k elin g van
het s c h e e p v a a rtv e rk e e r o .a. d o o r een z e k e re v e rk eersleid in g .
D e e n o rm e in v este rin g e n d ie teg e n w o o rd ig g e d a a n w o rd e n in
(en d ie n te n g ev o lg e de to e n e m e n d e e c o n o m isc h e b e la n g e n van)
de sc h e e p v a a rt z o u d e n a a n le id in g k u n n e n g even m e e r risico ’s
te n em en d o o r h et v e rk le in e n van de n a u tisc h e v eilig h eid s­
m arg es.
M ed e in v e rb a n d h ie rm e d e d ien t h et L o o d sw ezen als in stan tie,
die de n a u tisc h e v eilig h eid m o et b e v o rd e re n , o n a fh a n k e lijk te
zijn van h a v e n b e h e e rd e rs en g e b ru ik ers.
3.
„ A n Integrated D isp lay o f A n ti-C ollision and
A n ti-G rou n d in g Inform ation for the Supertanker”
b y T h o m a s O. M a ra , S p e rry M a r in e S y s te m s
T h e p rec isio n n e ce ssa ry to n a v ig ate a su p e rta n k e r in c o n ­
gested w a te rs re q u ire s c o n tin u o u s a v a ila b ility o f b o th a n tico llision a n d a n ti-g ro u n d in g in fo rm a tio n . A c o m p u te riz e d sy s­
tem h a s been d e v e lo p e d w hich in te g ra te s ra d a r, p o sitio n , an d
c h a rt d a ta o n a single d isp lay . T h is p a p e r d e sc rib e s th e system ,
w hich is at sea to d a y . T h e system d isp lay s a c o llisio n d a n g e r
a re a fo r each tra c k e d r a d a r ta rg e t an d su p e rim p o se s ch an n el
lines o r o th e r n a v ig atio n h a z a rd s. T h e c h a rt in fo rm a tio n is
s to re d in c o m p u te r m e m o ry a n d su p e rim p o se d o n th e a n ti­
c o llisio n d isp lay , b a se d o n ship p o sitio n in th e w o rld . T h is
tru ly in te g ra te d d isp lay c a p a b ility e lim in a te s th e tim e c o n ­
su m in g task s o f ra d a r p lo ttin g a n d m en tal in te g ra tio n o f c h a rt
o r c h an n e l in fo rm a tio n . T h e d e c k o ffic e r can sp e n d th e m a jo rity
o f his tim e e v a lu a tin g a lte rn a tiv e s a n d in decisio n m ak in g ,
leaving m a n u a l ta s k s to th e c o m p u te r.
4.
„ H et vervoer in bulk van vloeibare ch em icaliën ” :
I.
„Internationale voorsch riften v o o r het vervoer van
gevaarlijke stoffen in b ulk”
d o o r Ir. C. van D a m (S c h e e p v a a rtin sp e c tie )
D e v o o rd ra c h t m e m o re e rt in h e t k o rt de o n tw ik k e lin g van het
v e rv o e r van g e v aa rlijk e v lo e isto ffe n in b u lk , w elke leid d e to t
h e t o p stellen d o o r de In te rg o u v e rn e m e n te le M a ritie m e C o n ­
su lta tie v e O rg a n is a tie (1M C O ) v an d e „ C o d e fo r th e c o n ­
s tru c tio n a n d eq u ip m e n t o f sh ip s c a rry in g d a n g e ro u s ch em icals
in b u lk ” (B u lk C h e m ic a ls C o d e).
D e b e lan g rijk ste a sp e cte n van g e n o e m d e C o d e w o rd e n w e e r­
gegeven.
M e e r u itv o e rig w o rd t in g e g a a n o p de c rite ria , w elke w erd en
a a n g e le g d bij d e b e o o rd e lin g van g e v a re n , w elke d eze v lo ei­
sto ffe n b ie d e n , d e d a a ru it v o o rtv lo e ie n d e eisen b e tre ffe n d e h et
v erm o g en v an h e t sc h ip o m b e h o u d e n te b lijven n a a a n ­
v arin g o f stra n d in g en d e eisen b e tre ffe n d e d e p la a tsin g van de
ia d in g ta n k s.
en
II. „ K en n is van produktcn en m aterialen bij het vervoer in
bulk van vloeibare ch em icaliën ” ,
d o o r A . J. B a re n d reg t (H a n d e lsla b o ra to riu m v /h D r. A . V e rw e y )
T en g e v o lg e
v an
de
steed s
g ro e ie n d e
v e rsc h e id e n h e id
van
433
p ro d u k te n d ie in bulk p e r ta n k e r w o rd en v e rv o e rd en de
d a a rb ij o p tre d e n d e p ro b le m a tie k
ten a a n z ie n van h e t veilig
en z o n d e r b esc h a d ig in g van sch ip o f la d in g d o e n tr a n s p o r­
te re n , w a a rb ij m a te ria a lk e u s v an d e ta n k s , to e te p assen
leid in g - en p o m p s y stc m e n en v o o ral h e t sc h o o n m a k e n v an de
ta n k s n a d e lossing een steed s b e la n g rijk c r rol g a a t sp e len o f
re e d s sp e e lt, lijkt d e k e n n is en d a a r d o o r d e o p le id in g v an alle n
d ie hierbij b e tro k k e n zijn o n v o ld o e n d e o f so m s, h e tg e e n h e la a s
in d e m eest v o o rk o m e n d e g ev a lle n te b e sp e u re n v alt, in h e t
g eh eel n iet aan w ezig .
U itg a a n d e van d eze o b s e rv a tie is h e t w en selijk , n a a st o f
tijd en s d e o p leid in g v an z e e -o ffic ie re n , ru im e a a n d a c h t te b e ­
sted en a a n de c h e m isc h -fy sisc h c e ig e n sc h a p p e n v an een re e k s
van ch e m ic a lië n en so lv e n ts w elk e o p d eze w ijze in h e t a l­
g em een w o rd e n v e rv o e rd , w a a rb ij g e d e g e n k e n n is v an d e m a ­
te ria le n w a a ru it ta n k s , le id in g e n en p o m p e n zijn g e c o n stru e e rd
te z a m e n m et v o ld o e n d e k e n n is b e tre ffe n d e 'h et s c h o o n m a k e n
van h et en e p ro d u k t n a a r h et a n d e re v ereist is.
5.
„M od ern e voortstu w in gssystem en ” ,
d o o r K L T Z T ir. J. R ie tm a n (K o n . I n s titu u t v o o r d e M a r in e )
en K L T Z T A . C. P y c k e (K o n . In s titu u t v o o r d e M a rin e )
D e lezing k an w o rd e n v e rd e e ld in d rie h o o fd s tu k k e n , n a m e lijk :
een g e sc h ie d k u n d ig o v e rz ic h t v a n d e m e e st to e g e p a ste v o o rtstu w in g sm a c h in e s, d e th e rm o d y n a m is c h e e n te c h n isc h e g ro n d ­
slagen en te n s lo tte een
o v e rz ic h t v an de m e e s t to e g e p a ste
m o d e rn e v o o rtstu w in g ssy ste m e n .
1. In een k o rt g e sc h ie d k u n d ig o v e rz ic h t w o rd t a a n g e g e v e n
h o e de o n tw ik k e lin g v an d e m e est to e g e p a ste v o o rtstu w in g sm a c h in e s h e e ft p la a ts g e v o n d e n . H ierb ij w o rd e n te v en s d e
e n e rg ie v o rm e n en de e n e rg ie -o m z e ttin g e n b e sp ro k e n .
2. D e th e rm o d y n a m is c h e en te c h n isc h e g ro n d s la g e n d e r m eeste
to e g e p a ste v o o rtstu w in g s sy ste m e n w o rd e n b e h a n d e ld .
H ierb ij w o rd e n tev en s d e m o g e lijk h e d e n en b e p e rk in g e n v a n
d eze sy stem en v a n u it h et th e rin o d y n a m is c h en v a n u it h et p r a k ­
tisch o o g p u n t b e sp ro k e n .
H et c n e rg ie b c g rip w o rd t k o rt b e lic h t a a n d e h a n d v an en k e le
p ra k tis c h e v o o rb e e ld e n .
M a a tre g e le n te r v erh o g in g v a n het to ta le re n d e m e n t v a n de
v o o rtstu w in g s in sta lla tie w o rd e n a a n g e ro e rd .
3. D e m e e st to e g e p a ste m o d e rn e v o o rtstu w in g s sy ste m e n w o r­
d e n b e sp ro k e n . H ie rb ij b e h o re n te v e n s d e o v e rb re n g in g e n v an
m a c h in e o p sc h ro e f.
G a s tu rb in e s , d ie s e lm o to re n , fo ssiele en n u c le a ire k e te ls e n b ij­
b e h o re n d e s to o m tu rb in e s , e le k trisc h e v o o rtstu w in g ssy ste m e n .
D e v e rw a c h tin g e n v o o r d e to e k o m s t w o rd e n b e h a n d e ld .
6. „A u tom atiserin g van v o o rtstu w in g ssy stem en ” ,
d o o r L T Z T I ir. J. va n S a n d e n (M in . va n D e fe n s ie )
In d e v o o rd r a c h t w o rd t u ite e n g e z e t w a t o n d e r a u to m a tise rin g
w o rd t v e rs ta a n en w a t d e a rg u m e n te n zijn o m e e n sch e e p sv o o rtstu w in g s in sta lla tie te a u to m a tis e re n . D e w a a rd e , d ie a an
d e ze a rg u m e n te n w o rd t to e g e k e n d , v e rs c h ilt bij to e p assin g
a a n b o o rd v an k o o p v a a rd ij- en o o rlo g ssc h e p e n .
D e te a u to m a tis e re n sy ste m e n b e s ta a n u it s to o m tu rb in e -, g a s­
tu rb in e - e n d ie s e lin sta lla tie s o f c o m b in a tie s d a a rv a n , d ie e en
v a ste o f v e rs te lb a re s c h ro e f a a n d rijv e n . D e z e in s ta lla tie s k u n ­
n en o p v e rsc h ille n d e w ijzen w o rd e n g e re g e ld en b ev eilig d . D e
te r b e sc h ik k in g sta a n d e re g e lm o g e lijk h e d e n e n e e n a a n ta l g e ­
re a lise e rd e re g e lin g e n w o rd e n b e h a n d e ld .
A ls v o o rb e e ld w o rd t h e t o n tw e rp v a n d e re g e lin g v a n een
g a s tu rb in e /v e rs te lb a re sc h ro e fin s ta ila tie u ite e n g e z e t a an d e h a n d
v a n e en d y n a m is c h e c o m p u te r sim u la tie . H ie rb ij k o m e n a a n
d e o rd e a a n v e rw a n te o n d e rw e rp e n als b e tr o u w b a a r h e id v a n r e ­
g el- e n b e v eilig in g ssy stem en e n d a a rin v o o rk o m e n d e c o m p o ­
n e n te n , s to rin g s m o g e lijk h e d e n , te st- e n fo u tz o e k p ro c e d u re s ,
c e n tra lis a tie v an de b e d ie n in g , p e rs o n e e ls tra in in g etc.
T e n s lo tte w o rd t a a n d a c h t b e ste e d a a n a u to m a tis e rin g m e t b e ­
h u lp v a n de d ig ita le c o m p u te r. D e g lo b a le o p z e t v a n een
434
to e p a ssin g a a n b o o rd v an ee n s to o m tu rb in e s c h ip w o rd t b e ­
s p ro k e n . w a a rb ij v o o r- e n n a d e le n te r sp ra k e k o m e n .
D in sd ag 2 ok tob er 1973
D a g m o tto : „ S C H E E P S W E R K T U IG K U N D E ”
V o o rzitte r: K T Z T b d H . D e k k e r
7.
„B ed rijfsb ew ak in g en -b ev eilig in g ” ,
d o o r C. J. P. R u ite n ( K o n in k lijk e J a v a -C h in a P a k e tv a a r tlijn e n /
N S U ) en P. G . K e m p e r s (C .S .I., C o n tro ls, S y s te m s a n d
fn s tr u m e n ta tio n B .V .)
H et o n d e rw e rp w o rd t b e h a n d e ld a a n d e h a n d v an d e visie
en d e p ra k tijk e rv a rin g v a n b o v e n g e n o e m d e re d erij m et b e ­
tre k k in g to t d e v ie r la a ts te n ie u w e sc h e p e n , w elk e o n tw o rp e n
zijn v o o r 0 -m a n s w a c h tb e z e ttin g in d e m a c h in e k a m e r. D a a r
d ez e zijn u itg e ru s t m e t een „ g e d e c e n tra lis e e rd ” sy steem v an
b e d rijfsb e w a k in g en -b ev eilig in g , w o rd t h e t o n d e rw e rp b e h a n ­
d eld , g ezie n in h e t lic h t v an d eze „ g e d e c e n tra lis e e rd e ” opzet.
E en p ra k tijk e rv a rin g , w elk e in m id d e ls ru im 6 v a a rja re n o m v at,
h e e ft a a n g e to o n d d a t een d e rg e lijk sy stee m d u id e lijk e o p e r a ­
tio n e le v o o rd e le n h e e ft te n o p z ic h te v a n d e m e e r c o n v e n tio n e le
(g e c e n tra lise e rd e ) in sta lla tie s. E e n en a n d e r in d ie n e rv an
w o rd t u itg e g a a n d a t een m a c h in e k a m e r in d e rd a a d g e d u re n d e
la n g e re tijd v o lle d ig o n b e m a n d is.
D e v o o rd r a c h t b e sta a t u it 3 o n d e rd e le n :
1. In een a lg e m e n e b e sc h o u w in g w o rd t n a d e r in g eg aa n op
d e a sp e c te n v a n v e rs c h ille n d e sy ste m e n bij m é é r-, é é n - o f
O -m ans w a c h tb e z e ttin g in d e M K . T e v e n s w o rd e n d e g ro n d ­
b eg in se le n van b e w a k in g in h e t a lg e m e e n g e n o e m d .
2. D e sc h e p e n v an h e t ty p e „ S tr a a t N ” , v a n d e K o n in k lijk e
J a v a - C h in a P a k e tv a a rtlijn e n zijn u itg e v o e rd m e t e en g e d e c e n ­
tra lis e e rd b e w a k in g ssy ste e m e n b o v e n d ie n een a s g e n e ra to r,
w elk e d e h u lp m o to re n o p z ee v e rv a n g t. D e sy ste m e n a a n b o o rd
v an d eze sc h e p e n w o rd e n b e sp ro k e n e n to e g e lic h t.
3. N a d e re te c h n isc h e d e ta ils b e tre ffe n d e
b o o rd van b o v e n g e n o e m d e sc h e p e n .
8.
d e sy ste m e n
aan
„O n d erh ou d s- en rep aratiestrategieën ”,
d o o r A . B a lje t (S h e ll T a n k e rs)
en K . J. W ie ssn e r (S h e ll T a n k e rs)
D o o r S h ell T a n k e rs B .V . w o rd t b e d rijf g e v o e rd o v e r 50
sc h e p e n . E e n deel v a n d ez e sc h e p e n is v o o rz ie n v an ee n d iesel­
m o to r v o o rtstu w in g s in sta lla tie , e e n d eel v a n ee n s to o m tu rb in e
v o o rtstu w in g s in sta lla tie e n é é n sch ip is v o o rz ie n v a n een
tu rb o -e le k tris c h e v o o rts tu w in g s in sta lla tie .
D e o rg a n is a tie b in n e n d e S h e ll-G ro e p , a a n b o o rd v an het
sch ip , o p h e t R e d e rijk a n to o r e n d e o n d e rlin g e sa m e n h a n g
zal w o rd e n to e g e lic h t.
E en v o o rn a a m u itg a n g s p u n t bij de o n d e rh o u d s - e n r e p a r a tie ­
s tra te g ie ë n is d e m a x im a le o p e ra tio n e le p e rio d e p e r sch ip .
V o o ra l d it p u n t zal zo u itv o e rig m o g e lijk to e g e lic h t w o rd e n .
V e rd e r z al a a n d a c h t b e ste e d w o rd e n a a n d e lo c a tie v a n h e t
sch ip g e d u re n d e d e u itv o e rin g v an re p a r a tie s e n o n d e rh o u d .
T e v e n s z a l d e w ijze w a a ro p de w e rk z a a m h e d e n u itg e v o e rd
w o rd e n b e sp ro k e n w o rd e n .
D e m e th o d e v a n k o s te n b e w a k in g z a l ev e n e e n s b e h a n d e ld w o r­
den.
9.
„ M od ern e n a v ig a tiesy stem en ” ,
d o o r L T Z I J. P. v a n D a m (M a rin e S ta fs c h o o l)
H o e w e l de tite l v a n d e v o o rd r a c h t lu id t: „ M o d e r n e n a v ig a tie ­
sy s te m e n ” , is u it e e n sc a la v a n o n d e rw e rp e n g e k o z e n v o o r
b e h a n d e lin g v a n h e t O M E G A n a v ig a tie sy ste e m . O n d e rz o e k in ­
gen n a d e tw ee d e w e re ld o o rlo g to o n d e n a a n d a t fa se v e rsc h ilm e e tte c h n ie k e n o p z e e r la g e fre q u e n tie s v e e lb e lo v e n d w a re n
v o o r de la n g e a fs ta n d n a v ig a tie . R ee d s in 1957 s ta rtte h e t
R A D U X -O M E G A e x p e rim e n t, w a a rv a n d e re s u lta te n z e e r b e ­
m o e d ig e n d b le k e n ; h e t leek m o g elijk ee n n a u w k e u rig h e id v a n
1 a 2 m ijl te b eh ale n . In 1965 w e rd h e t O M E G A P ro je c t
M a n a g e m e n t O ffice in gesteld m et de o p d ra c h t h et systeem v e r­
d e r te o n tw ik k elen en de o n d e rz o e k in g e n v an d iv erse in ste l­
lin g en te c o ö rd in e re n . N a 3 ja re n v an in te n sie f w erk w erd
in 1968 o p d ra c h t gegeven h e t p ro je c t u it te b re id e n to t een
w ereld w ijd n av ig atiesy steem . O p m e rk e lijk w as de in teresse o v e r
de geh ele w ereld . H e t a a n ta l a an b ie d in g e n O M E G A z e n d sta ­
tio n s op te ric h te n o v e rtro f ru im sc h o o ts h e t b e n o d ig d e a a n ta l,
z o d a t h et m ogelijk w as de 8 z e n d sta tio n s g u n stig te situ eren .
H e t stre v e n is d a t alle sta tio n s in 1975 zijn v o lto o id en g a a n
z e n d en m et een v erm o g en van 10 K W . In tu sse n b lijven de
4 e x p e rim e n te le sta tio n s in de lu c h t, w e rk e n d m e t een v e r­
m og en van 3500 W . D e b asis fre q u e n tie is 10,2 K H z. w a a r­
d o o r op de basislijn d e la n e b re e d te 8,2 m ijl b e d ra a g t; d e d iv e r­
g en tie is, d o o r de g ro te a fs ta n d tu ssen d e sta tio n s, gerin g . O n ­
d a n k s de g ro o tte van de lan e s w erd la n e -id e n tific a tie n o o d ­
z ak elijk g each t. D a a rto e w o rd t b e h a lv e o p 10,2 o o k o p 13,6
e n 1 1 % K H z g ezo n d en . E en n a v ig a to r d ie n iet b e sc h ik t o v er
e e n o n tv a n g e r m et c o ö rd in a a t c o n v e rto re n en a u to m a tisc h e
re k en sy stem en is aan g ew ezen o p h e t g e b ru ik v an O M E G A
k a a rte n en p u b lik aties om d e p o sitie te k u n n e n p lo tte n . D e
n a u w k e u rig h e id v an het systeem h a n g t a f v an de m a te v an
ex a c th e id w a a rm e e m en de fasesn e lh e id k an v o o rsp e lle n . A f­
w ijkingen van d e v o o rsp ellin g e n k u n n e n w o rd e n g em eten en
in o m ro e p a a n de g eb ru ik e rs in de o m g ev in g u itg ezo n d en ,
w a a rd o o r h et m ogelijk is d e e e rd e r g e n o e m d e n a u w k e u rig h e id
v a n 1 a 2 m ijl te v erb e te re n to t 0,5 m ijl. D it sy ste em w o rd t
d iffe r e n tia l O M E G A g en o e m d . B esloten w o rd t m et en k ele
o p m e rk in g e n b e tre ffe n d e d e o n tv a n g e rs en d e sta tu s v an d e
z e n d statio n s.
10.
„A utom atisering van de navigatie” ,
d o o r J . H . M u ld e rs (H o g ere Z e e v a a rtsc h o o l, A ’d a m )
„ In de m eest w ijde zin des w o o rd s k a n n a v ig e re n als h et m eten
en reg elen v an d e v e c to r v (V a a rtv e c to r) v an een v a a rtu ig
w o rd en b e sc h o u w d ” .
M etin g en in d it n av ig a tie p ro c e s zijn v e ro n tre in ig d m et s to rin ­
gen, d ie v o o r e en g ro o t deel v a n h e t ru isac h tig e ty p e k u n n e n
zijn, terw ijl de sy steem v erg elijk in g en v an h e t te reg elen n a v i­
g atiesy steem v aak niet v o ld o e n d e b e k e n d o f (en ) h a n te e rb a a r
zijn.
V e rd e r is h et n av ig atiesy steem een c o m p le x sy steem (m e e r­
d e re in- en u itg an g ssig n alen ) w a a rin sig n a a lb e m o n ste rin g w o rd t
to eg ep ast.
D e k w aliteit van een g ereg e ld n av ig atiesy stee m h a n g t a f v an :
1. H e t v erm o g en to t c o m b in a tie v an div erse m e tin g e n o m to t
een o p tim a a l g e sc h a tte m e e tw a a rd e te k o m en .
2. H e t v e rm o g en om , in v e rb a n d m e t h e t g esteld e d oel, een
o p tim a le strateg ie te k u n n en b e p a le n .
„ E e n v erg elijk in g van g ereg eld e n a v ig atiesy stem en w a a rin
a c h te reen v o lg en s: de m en selijk e n a v ig a to r, klassiek e (c o n v e n ­
tio n ele) re g e la a rs e n m o d e rn e (o p tim a lise re n d e en a d a p tie v e
re g e la a rs) als re g e lo rg a a n g eb ezig d w o rd e n , w ijst u it d a t de
la a ts t v erm eld e g e n e ra tie v an re g e la a rs het- b est a a n d e e e rd e r
g e n o em d e kw aliteitseisen v o ld o e t” .
11.
„M eteorologisch routeren” ,
d o o r ir. W . D . M o e n s (K o n . N e d . M e te o ro lo g isc h In s titu u t)
E e n o v e rz ic h t w o rd t gegev en v an h et v e rsch il in b e n a d e rin g
tu ssen k lim ato lo g isch ro u te re n en m e te o ro lo g isc h ro u te re n .
D e g e o g ra fisc h e ligging v an een z e eg eb ied is b e p a le n d v o o r
de keu ze v an h e t systeem d a t de m e e ste v o o rd e le n h e e ft te
b ied en . A a n d e h a n d v an v o o rb e e ld e n w o rd t in g e g a a n o p de
so m s b e p e rk te w a a rd e van h e t h a n te re n van k lim ato lo g isch e
atla ssen bij h et b ep ale n v an een ro u te .
V e rv o lg en s w o rd t een alg em een o v e rz ic h t g egeven v an d e
h u id ig e m e th o d e n w elke w o rd en to e g e p a st v o o r h e t a d v iseren
van een ro u te . H ierb ij w o rd t in g e g a a n o p d e g ro te re m o g elijk ­
h e d e n w elke h e t ro u te re n v a n a f d e w al b ie d t te n o p z ic h te
v an h e t ro u te re n aa n b o o rd .
S
en W
—
40e jaargang no. 22 —
1973
D e re su lta te n w o rd e n b e sp ro k e n , w elke d o o r het ro u te e rb u re a u
v an het K N M I v o o r v ersc h ille n d e tra je c te n o p d e N o o rd a tlan tisch e O c e a a n zijn b e h aa ld . M et b e h u lp v an k a a rte n w o rd t
een to e lic h tin g g egeven o p de e v a lu a tie v a n een g e slaag d e en
een m in d e r g e slaag d e ro u te a a n b ev elin g .
T e n slo tte w o rd t aan g e g e v en de v o o rtg a n g v a n h et o n d e rz o e k
van h et n u m e rie k ro u te re n , d e b ep erk in g en d ie bij d e huidige
m e teo ro lo g isc h e v o o rsp e llin g stec h n iek e n a a n h et ro u te re n zijn
v erb o n d e n en m ogelijk e to e k o m stig e o n tw ik k elin g en van
sc h e e p sro u te rin g .
12. „E rgonom ie van bruginrichting en -instrum enten” ,
d o o r ir. H . S c h u ffe l (T N O -In s titiiiit v o o r Z in tu ig fy sio lo g ie )
T o e n e m e n d e v e rk e e rsd ic h th eid , h o g e re sc h eep ssn elh eid , m eer
a u to m a tise rin g aa n b o o rd , zijn fa c to re n die e r to e b ijd rag en
d a t de e rg o n o m ie in m a ritie m e a a n g e le g e n h ed e n m e e r b e­
la n g stellin g g en ie t d a n v o o rh ee n .
V a n u it d e e rg o n o m ie w o rd t g e stre e fd n a a r een e ffe c tie v e r
m e n s/m a c h in e sy steem , w aarb ij o o k h e t in d iv id u ele w elzijn
b e tro k k e n w o rd t.
V o o r h e t in ric h te n v an d e b ru g en h et b e o o rd e le n v an in ­
stru m e n te n k u n n e n e rg o n o m isc h e o n tw e rp -e ise n g e fo rm u le e rd
w o rd e n . D e z e zijn g e b a se erd o p lite ra tu u r en speciaal v o o r
h e t o n d e rw e rp v e rric h t o n d e rz o e k .
V o o r de in ric h tin g v a n een b ru g k a n g e b ru ik g e m a a k t w o rd en
v an een m o ck -u p , w aa rb ij zo n o d ig d y n a m isc h e asp e c te n w o r­
den b e tro k k e n . N a a st h et v o o rd e e l d a t d e b e m a n n in g en a n d e re
bij h e t o n tw e rp b etro k k e n e n h u n e rv a rin g v an te v o ren k u n n en
in b re n g e n , b e sta a t de g eleg e n h eid de m a te van a u to m a tise rin g
en d e in v lo ed v an de g eh ele la y -o u t o p h e t m en selijk g ed rag
te testen o n d e r v ersc h ille n d e u itw en d ig e c o n d itie s (v e rk e e rs­
d ic h th e id , ra d a rn a v ig a tie , g eleid in g slich ten , en z.), h e tg een u it­
g e d ru k t k a n w o rd e n in te rm e n v an v eiligheid, ju iste k o e rs en
p e rso o n lijk c o m fo rt.
13. „G e/.agu itoefcn in g en leidinggeven aan boord” ,
d o o r K L T Z S D drs. L . J. M . G . E rk e n s (M in . van D e fe n sie )
G e z a g u ito e fe n in g en leid in g g ev en zijn g een v ersch illen d e z a ­
ken. H e t u ito e fe n e n van gezag v e rte g e n w o o rd ig t v eele er een
b e p a a ld a sp ect v an het leid in g g ev en .
M o d e rn e in zich ten m e t b e trek k in g to t het leid in g g ev en w ijzen
e r o p d a t d e m eest e ffe c tie v e w ijze v an leid in g g ev en a fh a n k e lijk
is v a n d e situ a tie . D eze situ a tie o m v a t d a n zow el de a a rd
als d e m a c h tsp o sitie van d e le id e r, en d e re la tie tu ssen de
le id e r en zijn g ro ep . E th isc h e a sp e cte n sp elen een rol bij
de g ed ra g sb e ïn v lo e d in g . M a a r o o k h ie r g e ld t d a t d e situ atie
v o o r een deel m ed e b e p a a lt in h o e v e rre deze de d o o rslag
m o g en geven.
14. „V erandert de positie van de gezagvoerder?” ,
d o o r A . W ep ste r (H o U a n d -A m e rik a L ijn )
In een w e re ld b ee ld d a t in de 2e h e lft van de tw in tig ste eeuw
zo snel a a n v e ra n d e rin g o n d e rh e v ig is, k an e r n au w elijks tw ijfel
b e sta a n d a t o o k d e p o sitie van de g e z a g v o e rd e r d a a ra a n o n d e r­
hevig is. U it een an a ly se v an d e d rie e lk a a r b e ïn v lo ed en d e
w ereld e n , h et sch ip o f liev er d e sch e ep sg em e e n sc h ap , de rederij
en de alg e m e n e m a a tsc h a p p ij, z al d e a a rd d e r v e ra n d e rin g e n
w o rd e n a a n g e to o n d . D a a rb ij zal o .a. b lijken d a t h e t b eg rip
g e z a g v o e rd e r a fh a n k e lijk is v an d e o m g ev in g w a a rb in n e n d ie
fu n c tie w o rd t u itg e o e fe n d . D e v e ra n d e re n d e p o sitie en o o k de
v e ra n d e re n d e fu n c tie -in h o u d v rag en o m aan p a ssin g e n v an de
b ero e p seise n , de o p le id in g , d e selectie, de b eg eleid in g en d e w et.
15.
„P ersoneelsbeleid ter koopvaardij” ,
d o o r dr. G . H . B a st (K o n . N e d . R e d e rsv e re n ig in g )
P e rso n e e lsb e le id is d a t o n d e rd e e l v an h e t red erij beleid d a t zich
ric h t o p d e b lijv en d e v o o rz ien in g v an d e v lo o t m e t v o ld o e n d e
435
g e k w a lific e e rd p erso n eel o m d e v lo o t d o e lm a tig in te z etten
tegen a a n v a a rd b a r e kosten .
v e rz o rg e n . H o g e r o n d e rw ijs in d e m a ritie m e e n n a u tisc h e w e te n ­
sc h a p p e n w as g eh eel n ie u w in E n g e la n d , W a le s en S c h o tla n d .
a.
W elk e ta k e n en fu n c tie s zijn e r o p d e v lo o t n u en la te r te
v erv u llen en h oeveel?
b.
T a a k in h o u d , sociaal p a tro o n a a n b o o rd , c o n v e n ië n tc n en
in co n v en iö n tcn van h e t b ero ep .
c.
W a a r en w ie zijn als b e m a n n in g te re c ru te re n ?
H et w as e n ig sz in s o v e rw e ld ig e n d m a a r o o k u itd a g e n d v o o r de
stu d e n te n d ie z ich v o o r h e t ee rst lieten in sc h rijv en en o o k
v o o r d e d o c e n te n d ie de v e rsc h ille n d e o n d e rw e rp e n z o u d e n
g a a n o n d e rw ijz e n . M e n w as het e r n o g n ie t geh eel o v e r eens
w elk e v a k o n d e rd e le n g e d o c e e rd m o e ste n w o rd e n , h o ev eel tijd
a a n ie d e r o n d e rd e e l zo u m o e te n w o rd e n b e stee d en w elk e d ie p ­
g a n g van de te d o c e re n sto f h e t m e e st w en selijk w as.
d.
W at v o o r lo o p b a a n -p c rs p e c tie f k u n n e n wij b ied e n ?
c.
O p leid in g s- en b ijsch o lin g seisen .
f.
„ In d u s tria l re la tio n s ” .
16.
„H et hoger onderw ijs in m aritiem e en nautische
w etenschappen aan de U n ivcrsiteit van W ales” ,
d o o r IV. B u rg e r (U n iv e r s ity o f
a n d T e c h n o lo g y , C a r d iff)
W a les In s iitu le o f S c ie n c e
H et is b ijn a tien ja a r g ele d e n d a t in G ro o t B ritta n n ië b eg o n n en
w erd m et het geven van h o g e r o n d e rw ijs in d e m a ritie m e en
n a u tisc h e w e te n sc h a p p e n .
D e T e c h n isc h e H o g esch o o l in C a rd if f b e h o o rd e to t een d e r
e e rste h o g e re o n d e rw ijsin ric h tin g e n d ie d eze o p le id in g ging
D eze v o o rd ra c h t h e e ft to t d o e l om te ru g te k ijk en n a a r deze
ja re n van o n tw ik k e lin g en g ro e i, n a a r d e g e m a a k te fo u te n
en n a a r d e m a n ie r w a a ro p ze h e rs te ld w e rd e n . D e o p z e t en
d e u itb re id in g en d e n u en d a n v o o rk o m e n d e w ijzigingen in
het le e rp la n z u llen w o rd e n b e sp ro k e n . D e h u id ig e to e s ta n d
zal b e k e k e n w o rd e n e n m o g elijk e to e k o m stig e v e ra n d e rin g e n
a a n g eg e v e n . T e v e n s zal a a n h e t re s e a rc h w e rk a a n d a c h t g e ­
sc h o n k e n w o rd e n . D e m o g e lijk h e d e n to t h e t v e rk rijg e n van
h o g e re g ra d e n z u llen o o k d e re v u e p a ss e re n . T e n s lo tte zal
d e v o o rn a a m ste v ra a g w o rd e n g esteld : W at is d e in d r u k w elke,
v o o ra l in b e ro e p s k rin g e n , is g e sc h a p e n o m tre n t d e w a a rd e v an
d e g ra a d in d e m a ritie m e en n a u tisc h e w e te n sc h a p p e n en w elk
so o rt m a n (n o g g e en d a m e s h e b b e n d e g ra a d in U W 1S T b e ­
h a a ld ) w o rd t als e in d p ro d u k t g e le v e rd ?
Zw eedse am bassadeur opende de vergrote bedrijfsgebouwen
van Sandvik te Schiedam
O p 19 se p te m b e r 1973 h e e ft d e Z w e e d se a m b a s s a d e u r in N e ­
d e rla n d , d e h e e r T . H ag e n , d e o ffic ië le o p e n in g v e rric h t van
d e v e rg ro te b e d rijfsg e b o u w e n van S a n d v ik S ta a l B .V . en S a n d ­
vik C o n v e y o r B en elu x B .V ., b e id e g ev estig d a a n d e ’s-G ra v elan d sew eg te S ch ied am .
D e o p e n in g s p le c h tig h e id v o n d p la a ts in aa n w e z ig h e id v an d e
b u rg e m e e ste r van S c h ie d a m , d e h e e r H . R o e lfse m a , w e th o u ­
d e rs en a n d e re g e m e e n te fu n c tio n a risse n , een v an d e Z w e e d ­
se co n su ls uit R o tte rd a m , vele a fn e m e rs e n d iv e rse a n d e re
gasten.
In d e to e s p ra a k van de Z w eed se a m b a s s a d e u r k w a m e n a c tu e le
g eg ev en s n a a r v o re n o v e r h e t ste rk in te rn a tio n a le k a ra k te r
van d e Z w eed se in d u s trie e n o v e r d e h u id ig e Z w e e d s-N e d e rlan d se h a n d e ls b e tre k k in g e n .
P ro fe sso r R. K iesslin g , v ic e -p re sid e n t v an d e S an d v ik G ro e p
en d ir e c te u r S taal R e se a rc h e n O n tw ik k e lin g , a ls m e d e presid e n t-c o m m iss a ris v an S a n d v ik S taa l B .V .. g a f in zijn to e s p ra a k
een k o rte u ite e n z e ttin g o v e r d e o m v a n g en d e a a rd v a n h e t
S an d v ik c o n c e rn , w aarb ij o.a. h e t in te rn a tio n a le a sp e c t, h e t
n a u w e c o n ta c t m e t de a fn e m e rs, in v e ste rin g e n , re s e a rc h en
p ro d u k to n tw ik k e lin g a a n d e o rd e k o m e n .
S a n d v ik S taal B .V . en S a n d v ik C o n v e y o r B e n e lu x B .V . m a ­
ken d eel u it van d e S a n d v ik G ro e p , d ie b e sta a t u it d e Z w e e d ­
se m o e d e rm a a tsc h a p p ij S a n d v ik A B e n 57 d o c h te r o n d e rn e m in ­
gen in 37 la n d e n . H et to ta a l a a n ta l w e rk n e m e rs v an d e G ro e p
b e d ra a g t 2 2 .0 0 0 , w a a rv a n 10.300 b u ite n Z w e d e n . D e to ta le
c o n c e rn -o m z e t zal v o o r 1973 o m s tre e k s ƒ 1 .4 0 0 m iljo e n b e ­
d ra g e n .
S a n d v ik S ta a l s ta rtte in 1949 in R o tte rd a m e n v estig d e zich
in 1963 te S c h ie d a m . In 1967 v o n d d e e e rs te u itb re id in g p la a ts.
P e r 1 ja n u a ri 1971 g in g d e a fd e lin g sta le n tr a n s p o rtb a n d e n
o v e r in een a fz o n d e rlijk e v e n n o o ts c h a p , S a n d v ik C o n v e y o r
B enelux.
D e a c tiv ite ite n van S a n d v ik S ta a l B.V . o m v a tte n d e v e rk o o p
v an:
1. P ijp , p ijp fittin g e n , b a n d en d ra a d o v erw e g e n d in ro estv a ststa a l en b e ste m d v o o r o .a. d e c h e m isc h e , p e tro c h e m isc h e ,
v o e d in g sm id d e le n -, m e ta a l- e n e le k tro -te c h n is c h e in d u strie .
2.
S p eciale le g e rin g e n v o o r d e k e rn e n e rg ie -in d u s trie
3. H a rd m e ta a l en h a rd m e ta a lg e re e d s c h a p p e n v o o r o .a. d e m e ­
ta a l- en e le k tro -te c h n is c h e in d u s trie
4.
G e re d e p ro d u k te n v o o r h a n d e l e n in d u s trie , z o a ls h a n d -
436
H e t ve rg ro te p a n d van S a n d v ik S ta a l B .V . en S a n d v ik
C o n v e y o r B e n e lu x B .V .
g e re e d s c h a p p e n , b a n d - en c irk e lz a g e n ,
sc h o e n m e sse n sta a l en sn ijlijn en .
m a c h in e z a a g b la d e n ,
D e a c tiv ite ite n v a n S a n d v ik C o n v e y o r B en e lu x B .V . o m v a t­
ten h e t o n tw e rp e n , a d v ise re n en v e rk o p e n v a n c o m p le te in ­
sta lla tie s m e t sta le n b a n d v o o r h a n d lin g en p ro c e ssin g , o .a.
b a n d k o e le rs, b a n d re a c to rs , z u ig b a n d in sta lla tie s en g eh e u g e n tra n s p o rte u rs .
D eze tw ee d e u itb re id in g bij S a n d v ik in S c h ie d a m v lo eit o.m .
v o o rt u it d e a lg e m e n e te n d e n s bij d e s ta a lv e rb ru ik e rs o m zelf
m in d e r v o o rra d e n te h o u d e n , m a a r m e e r g e b ru ik te m a k e n
van d e v o o rra d e n van d e le v e ra n c ie rs. O o k h e t a ss o rtim e n t
b in n e n d e v e rs c h ille n d e p ro d u k tg ro e p e n is s te rk u itg e b re id .
V ó ó r d e tw e e d e u itb re id in g b e sc h ik te S a n d v ik o v e r 2 6 0 0 m 2
v lo e ro p p e rv la k ; e r is th a n s 2 1 0 0 m 2 b ijg e k o m e n . D e u itb re i­
d in g b e sta a t u it n ie u w e m a g a z ijn e n en v e rg ro tin g van b e ­
sta a n d e ru im te n . D e to ta le b o u w k o ste n b e d ra g e n ca. ƒ 1,5 m il­
jo e n . H e t to ta le a a n ta l w e rk n e m e rs in N e d e rla n d is th a n s g e ­
steg en to t 80.
A rc h ite c t v o o r d e u itb re id in g w as ir. S. v a n D u in (B N A ) te
R o tte rd a m , d ie o o k h e t o o rs p ro n k e lijk e p a n d h e e ft o n tw o r­
p e n . D e h o o fd a a n n e m e r w as K u y p e rs B o u w - en A a n n e m e rs b e ­
d rijf B .V . te S c h ie d a m .
175 jaar zeevaartkundig onderwijs
in de stad Groningen
In 1797 n a m e n zes b ek e n d e G ro n in g se
b u rg ers h e t in itia tie f to t o p ric h tin g van
een ac a d e m ie , w a a r o n d erw ijs gegeven
z o u w o rd en in te k e n e n , b o u w k u n d e en
z e e v a a rtk u n d e .
D e k eu s v o o r z e e v a a rtk u n d e in h e t o n ­
d erw ijs w erd v e ra n tw o o rd d o o r te w ij­
zen op h et feit, d a t een „ v o o rn a m e ze­
n u w v an o n s V a d e rla n d van o u d sh e r m et
re c h t b esch o u w d is te b e sta a n in den
K o o p h a n d e l en d e d a a ra a n z o o nauw
v e rb o n d e n S c h e e p v a a rt” .
In S tad en O m m e la n d e n w as d e g e est­
d rift g ro o t, 350 c o n trib u a n te n m eld d e n
zich.
M en riep v o o r de z e e v a a rta fd e lin g de
o n d e rw ijz e r en d e leerlin g e n in één a n ­
n o n ce o p om de k o ste n g erin g te h o u ­
d en. K . J. K o e rs w erd d e e e rste le ra a r
o p een salaris v an ƒ 700 p e r ja a r, o p ­
d ra c h t: o n d erw ijs gev en in re k e n k u n d e ,
m e e tk u n d e , re c h tlijn ig e en k lo o tsc h e
d rie h o e k sm e tin g , a a rd rijk sk u n d e en ze e­
v a a rtk u n d e .
O p 15 o k to b e r 1798 w erd d e o p en in g sles g eh o u d e n en b esch ik te G ro n in g e n
o v e r een a c a d e m ie m e t veelzijd ig e m o ­
g elijk h ed en e n w as d e B a ta a fse R e p u ­
b liek een tw eed e ze e v a a rtsc h o o l rijk.
D e sch o o l o n d e rv o n d in zijn e e rste b e ­
sta an veel fin an ciële m o eilijk h ed e n .
A d m ira a l van K in sb e rg e n , o n d e rb e v e l­
h e b b e r o n d e r Z o u tm a n in d e S lag bij
D o g g e rsb a n k sp rin g t e c h te r d ikw ijls bij
en v a n a f 1819 g a ra n d e e rt h et te sta m e n t
van de a d m ira a l d e sch o o l een ja a rlijk se
to e la g e v an f 50 u it d e n a la te n sc h a p .
E en tie n ta l ja re n la te r m aa k t d e c o n ­
sta n te g e ld n o o d en a n d e re zo rg en het
n o o d z a k e lijk een fusie a a n te g a a n m et
een ev en een s n o o d lijd e n d „ K u n stlie v e n d
G e n o o ts c h a p ” ; een ze e r lange n a a m voor
h et o n d e rw ijsin stitu u t is een d e r g ev o l­
gen v an d it sa m e n g a a n : A c a d e m ie van
te e k e n -b o u w , to eg e p a ste w erk tu ig - en
z e e v a a rtk u n d e , a lsm e d e te r a a n m o e d i­
ging d e r b e e ld e n d e k u n ste n ” . M en
sp reek t to t o p de h u id ig e d ag v an d e
„ A c a d e m ie M in e rv a ” .
In 1873 g a a t d e z e e v a a rta fd e lin g een
eigen leven leid en , e e rs t in h e t R ode
W eeshuis, w a a r h e t 33 0 ste stu u rm a n sd ip lo m a sin d s 1830 w o rd t u itg e re ik t en
n a 1885 in d e v o o rm alig e b u rg e rsc h o o l
in d e V io le n stra a t.
H e t z e e v a a rto n d e rw ijs d o o rlo o p t v e rd e re
sta d ia van o n tw ik k e lin g ; in 1913 w o rd t
d o o r h e t R ijk een in s p e c te u r v o o r h e t
z e e v a a rtk u n d ig o n d e rw ijs a a n g e ste ld en
k an d e G ro n in g e r z e e v a a rtsc h o o l w e t­
telijk e rk e n d e d ip lo m a ’s afg ev en . O o k
w o rd e n cu rsu ssen v o o r d e m a c h in iste n
in g esteld .
A l d e z e a c tiv ite ite n resu lte ren in g e ­
b re k a a n ru im te en o p 7 se p te m b e r 1921
w o rd t aan d e D r. H o fste d e d e G ro o tk a d e een sp eciaal v o o r h e t z e e v a a rto n ­
d erw ijs g e b o u w d e sch o o l g e o p e n d (het
h u id ig e b e la stin g k a n to o r).
O n d a n k s de v e rru im in g in d e m o g elijk ­
h ed e n d o o r d e in stellin g v an een a a n de
sch o o l v e rb o n d e n in te rn a a t in 1933 o n ­
d e r d e n a a m „ A d m ira a l van K in sb e r­
g e n ” in g e b ru ik g en o m e n , lo o p t h et a a n ­
tal leerlin g en z o d a n ig te ru g , d a t in s ta n d ­
h o u d in g van een z e lfsta n d ig e z e e v a a rt­
sch o o l niet la n g e r re n d a b e l is.
H et g eb o u w a a n h et R eitd ie p w o rd t p er
1 ja n u a ri 1935 v e rk o c h t a a n h e t R ijk en
d e to e sta n d v an 1873 h e rstelt zich , de
z e e v a a rtsc h o o l tre k t w eer in bij d e v ro e ­
g ere z u ste ra fd e lin g e n . die in m id d e ls w a­
ren o p g e g a an in een d o o r d e G e m e e n te
o p g e ric h te M T S (n u H T S ).
In a u g u stu s 1972 v o ltre k t z ich v o o r de
G ro n in g se z e e v a a rtsc h o o l w eer een zeer
g ro te v e ra n d e rin g .
D e G e m e e n te b e stu re n v a n G ro n in g e n
en D elfzijl b eslu iten to t o p ric h tin g van
een o p e n b a a r lic h a a m „ In s titu u t v o o r
N a u tis c h
O n d e rw ijs
D e lfz ijl-G ro n in g e n ” , w a a rin v e rte g e n w o o rd ig e rs van
b eid e G e m e e n te n zittin g h e b b e n .
D o o r fusie van d e G ro n in g se en de
D elfzijlse z e e v a a rtsc h o le n o n ts ta a t p e r
1 a u g u stu s 1972 d e „ N o o rd e lijk e H o ­
g e re Z e e v a a rtsc h o o l” .
A lle stu u rm a n s o p le id in g e n , in c lu sie f de
ra d a ro p le id in g e n , zijn o n d e rg e b ra c h t in
D elfzijl, d e o p le id in g e n sc h e ep sw erk tu ig k u n d ig e n en ra d io -o ffic ie re n blijven
te G ro n in g e n .
O p 15 o k to b e r 1973 b e sta a t h et G r o ­
nin g se z e e v a a rto n d e rw ijs 175 ja a r, o n ­
v ersch illig h o e d it o n d e rw ijs o rg a n isa ­
to risc h en feitelijk is o n d e rg e b ra c h t.
O nibouw m .s. Richardus
O p 8 se p te m b e r 1973 v o n d bij d e B .V .
S c h e e p sw e rf e n M a c h in e fa b rie k „ D e
B ie sb o s c h -D o rd re c h t” d e te w a te rla tin g
p la a ts van e en sch eep sg ed e e lte , b e ste m d
om in de k o m e n d e w ek en m et h et a c h ­
te rsc h ip v an h et b e sta a n d e m o to rv ra c h tsch ip R ich a rd u s, eig e n d o m v a n d e h e e r
A. v an L a a k te R o tte rd a m , te w o rd e n
sa m e n g eb o u w d to t een m o d e rn één ru im sm o to rsc h ip .
H e t n ieu w g eb o u w d e sch eep sd eel is 67,50
m lang, 9,50 m b re e d en h e e ft een h o lte
v a n c irc a 3 m eter. D it g e d e e lte is ge­
b o u w d v o lg en s de g e s ta n d a a rd ise e rd e
b o u w m e th o d e n , die het D o rd ts e b e d rijf
h e e ft o n tw ik k e ld v o o r d e fa b rie k s m a ti­
ge p ro d u k tie van d u w b a k k e n .
D o o r d eze w erk w ijze k o m e n de v o o r­
delen, die v e rb o n d e n zijn a a n deze
v o rm v an m a s sa p ro d u k tie n u o o k b in ­
n en h e t b ereik v an de g ro e p v a n p a r ti­
c u liere sc h ip p e rs en k lein e re d e rije n , die
h u n b e d rijf u ito e fe n e n m e t sch ep en ,
d ie q u a w o n in g en v o o rtstu w in g sin sta lla tie nog v o lk o m en bij de tijd zijn , m a a r
w a a rv an h e t la a d ru im g e d e e lte als v e r­
o u d e rd m o et w o rd e n b e sc h o u w d d o o r
de v erd elin g in een g ro o t a a n ta l k lein e
ru im en .
D o o r de a a n s c h a f v an een n ieu w éé n ru im sv o o rsc h ip w o rd en d erg elijk e sc h e ­
pen m et re la tie f w einig k o sten w e e r v o l­
k o m e n „ u p to d a te ” , terw ijl d e stilligtijd als gevolg van de o m b o u w to t een
S. en W. —
40e jaargang no. 22 —
1973
hu!ruk van de voorkom ende w erkzaam heden
m in im u m b e p e rk t blijft.
H e t 57 m e te r la n g e la a d ru im van d e
v e rn ie u w d e R ic h a rd u s zal w o rd e n v o o r­
zien v a n een 1 2-delige telesc o p isc h e
lu ik e n k a p .
H e t v o o rsc h ip h e e ft een „ k la s sie k e ”
v o rm m et k n ik s p a n te n en een g e d ru k te
p la atste v e n .
In h e t v o o rsc h ip is een C la u se n b o eg b e stu rin g sin sta lla tie in g e b o u w d , w elke
zal w o rd en a an g e d re v e n d o o r een D A F
D iesel m o to r van 96 pk.
O p h e t v o o rd e k is een g e rie fe lijk e bem a n n in g sw o n in g g e p la a tst, w a arin d rie
p e rso n e n o n d e rd a k k u n n e n v in d en . D eze
w o n in g is v an alle m o d e rn e c o m fo rt
v o o rzien .
D e v e rn ie u w d e R ich a rd u s, d ie een la a d ­
v erm o g en zal k rijg en van c irc a 1630 ton,
k o m t o k to b e r w e er in de v aart.
437
N EDERLANDSE
V E R E N I G IN G
VAN
T E C H N IC I
OP
S C H E E P V A A R T G E B IE D
(N e th e rla n d s S o c ie ty o f M a rin e Technologists)
Voorstel voor lezingen en excursies seizoen 1973-1974
LEZINGEN, EXCURSIES ENZ.
20 nov. ’73
(<li)
N ajaarsexcursie (zie on d erstaan d program m a)
22 nov. ’73 (do)
R o tterdam
23 nov. ’73 (vr)
A m sterd am ')
27 nov. ’73
(dl)
G roningen
M achine-installaties C ontainerschepen, door ir.
J. D. Ruys.
idem .')
13 dec. ’73 (do)
R otterdam
14 dec. ’73 (vr)
A m sterdam
18 dec. ’73
(di)
G roningen
Inert gasinstallaties op grote tankschepen door
een m edew erker van Smit ovens N ijm egen,
idem.
U sklasse en Ijsva ren , d o o r de heren
H. B itter en W. V uursteen
vrije keuze3)
2 jan. ’74
(wo)
N ieuw jaarsreceptie R otterdam .
4 Jan. ’74
(vr)
N ieuw jaarsreceptie G roningen.
31 jan. ’74 (do)
R otterdam
1 febr. ’74 (vr)
A m sterdam
29 jan. ’74 (dl)
G roningen
Ervaringen m et het A u to ko n -systeem do o r . .
idem.
idem of vrije keuze3).
21 fe b r .’74 (do)
R o tte rd a m ')
22 febr. ’74 (vr)
A m sterdam
26 febr. ’74 (di)
G roningen
L N G T ankers d o o r
28 inrt ’74
(do)
R otterdam
29 mrt ’74
(vr)
A m sterdam
2 april ’74 (di)
G roningen
E lectronische apparatuur voor de navigatie,
do o r m edew erkers R adio H olland B.V.
idem.
A lgem ene L edenvergadering in Vlissingen,
m et excursie „de Schelde” en industrieën Sloegebied.
16 mei ’74 (do)
R otterdam
17 mei ’74
(vr)
A m sterdam
21 mei ’74
(di)
G roningen
Problem en rond o il p o llu tio n do or . . . .
idem.
idem.
N.B.
') Lezingen gem erkt sam en m et Sectie Scheepstechniek KIvI.
3) V rije keuze onderw erpen:
— K ondensaatafvoering en regeling, spui-installaties voor
ketels e.d. (U bel-G ustav F . G erdts K .G ., Brem en).
— T oepassing trillingsanalyse (V an d er W eert).
— P roduktiebesturing m et kostenbew aking en eventuele com ­
putertoepassing (A. B oesten, adviesbureau Sandwijk, H a a r­
lem).
— L ager M etalen (Th. G o ldschm idt N.V.).
— Sociale aspecten van de Zeevaart.
— Bouw van sleephopperzuigers.
— H avens en havenontw ikkeling in N ederland.
— C orrosie en erosie in zeew aterleidingen.
4) Pasen 1974 op 14 en 15 april.
H em elvaartsdag 23 mei.
P inksteren op 2 en 3 juni.
ideni.
5) N a a r behoefte kan van het pro g ram m a w orden afgeweken.
idem.
idem.
EXCURSIE N A A R SMIT-BOLNES B.V.
M OTO RENFABRIEK, ZIER1KZEE EN
N A A R D E DELTAW ERKEN
Op dinsdag 20 november 1973 houdt de
Nederlandse Vereniging van Technici op
Scheepvaartgebied voor haar leden een ex­
cursie naar de Motorenfahriek Sniit-Bolncs
te Zierikzce en in aansluiting hierop een
excursie naar de Deltawerken.
Het programma voor die dag is als volgt:
10.00 uur:
Aankomst te Zierikzee.
10.30-12.00 uur:
Bezichtiging fabriek.
12.00-13.00 uur:
Koffiemaaltijd, aangeboden door SmitBolnes.
13.00 uur:
Vertrek naar directickantoor van D el­
tawerken te Burghsluis-liaven.
13.40-14.15 uur:
Uiteenzetting over Deltawerken.
14.15-15.00 uur:
Rijden
naar Haringvlietsluizen en
Brouwersdam.
15.00-16.15 uur:
Bezoek van expositie „D elta-Expo”
alsmede in- en exterieur van de H a­
ringvlietsluizen.
438
')
24 april '74 (wo)
B ovenstaand program m a zal in „Schip en W erf" w orden herhaald.
W ijzigingen o f aanvullingen kunnen hierin voorkom en. B ovendien
zal van elke vergadering o f andere bijeenkom st aan leden en ber
gunstigers een convocatie w orden gezonden.
H et b ezoeken van vergaderingen waarin lezingen w orden gehouden,
gelieve m en alleen te doen na ontvangst van een convocatie.
Het aantal deelnemers is beperkt tot ca. 60.
Het is de bedoeling om voor deze excursie
bussen te organiseren. (Reisbureau Jac. de
Groot).
Vertrek van Rotterdam, Conradstraat (ach­
ter het Groothnndelsgebouw) 9.00 uur.
De kosten hiervoor, inclusief de toegangs­
prijs voor de „Delta-Expo”, bedragen
ƒ 5,— per persoon. Afrekening vindt plaats
in de bussen.
Aanmeldingen telefonisch (010-36 54 17) of
schriftelijk, postbus 25123, Rotterdam, bij
het algemeen secretariaat.
Men wordt tevens verzocht op te geven of
men van de reisgelegenheid per bus o f van
eigen vervoer gebruik wenst te maken.
Dit geldt ook voor de leden van de afde­
lingen „Amsterdam” en „Groningen”.
Nederlandse
Vereniging van Technici op
Scheepvaartgebied
AFDELIN G AMSTERDAM
Op vrijdag 21 septem ber 1973 kw am de
afdeling bijeen in de O ntvangstzaal van de
K NSM .
De v o o rzitter v an de afdeling, ir. C. Scherpenhuijsen, opende n a een gezam enlijke
m aaltijd de bijeenkom st en sprak daarbij
de hoop uit, d a t deze eerste bijeenkom st
in h et nieuw e seizoen het begin van een
goed verenigingsjaar zou m ogen zijn.
A anw ezig w aren 31 leden, introducés en
belangstellenden.
N a de opening w erd een korte algem ene
afdelingsvergadering gehouden ter opm a­
king van een v o o rd rach t v o o r d e verkie­
zing van een afdelingsvertegenw oordiger in h et ho o fd b estu u r, w egens h et a ftre­
den van ir. W. R. K rusem an, die volgens
de statuten niet h erk iesb aar was.
D e vergadering ging in m eerderheid ak ­
koord m et het voorstel van het afdelings­
bestuur om ir. J. W . B rand als nr. 1 op
de v o o rd rach t te plaatsen m et ir. O. R.
M etzlar als tegen-kandidaat.
V ervolgens kreeg de h eer L. A rdon, di­
recteu r van C en traalstaal B.V. te G ro n in ­
gen het w oord v o o r h e t h o uden van een
lezing over h et onderw erp „C entraalstaal,
sam enw erking van 14 w erven bij de Staalbew erking” .
A an de hand van tekeningen en instructiebladen behandelde de spreker achtereen­
volgens de historische achterg rond, de op­
richting en de w erking van C entraalstaal,
w aarbij duidelijk n aar voren kw am de b e­
langrijke ro l die de bij C onoship aange­
sloten w erven hierbij hebben gespeeld.
N a ongeveer 1 jaar in bedrijf te zijn ge­
weest, was reeds gebleken, dat C entraalstaal aan de verw achtingen voldeed, hoe­
wel het bedrijf nog niet optim aal werkte.
Reeds nu konden de aangesloten werven
de produktie opvoeren terwijl geen m en­
sen behoefden te w orden afgevoerd als
gevolg van het overnem en van de voor­
bewerking van het staal door C entraalstaal.
D at de voordracht met belangstelling was
gevolgd, bleek uit de levendige discussie
na afloop, w aaraan werd deelgenom en door
de heren ir. Z. B. W iener, N. G roen,
W. J. Mom, M. Schaafsm a, ir. C. Scherpenhuijsen, Stokvis, ir. F. Kok en A. F. D.
Jansen.
T enslotte kon ir. Scherpenhuijsen te 20.40
uu r tot sluiting van de bijeenkom st over­
gaan, na de heer A rdon dank te hebben
gebracht, voor zijn interessante voordracht.
BALLO TAGE
De volgende heren zijn voor het gewoon
lidmaatschap voorgedragen aan de Ballotage-Com missie;
C. A A R N O U TSE
H oofd van de Sectie M aterieel L oods­
wezen enz.. D istrict Scheldem ond, Van
der H elstlaan 29, Vlissingen, V oorge­
steld door A. C. Padmos.
ing. P. J. B IN N EM A
Afgest. H TS; D irecteur M etaalbedrijf
v /h P. J. Mol B.V. Maassluis, Prins
A lexanderlaan 1, V laardingen, V o o r­
gesteld door ir. K. J. Saurw alt.
ing. P. J. VAN D IJK
Afgest. H TS afd. W erktuigbouw kun­
de;
D irecteur/eigenaar
Interm undo
B.V., A m sterdam , G ra a f W illem de
O udelaan 86, N aarden, V oorgesteld
door ing. D. E. d ’A rnaud
ing. H. H EN STRA
Afgest. HTS afd. W erktuigbouw kunde;
C onstructeur
C hevron
Petroleum
M aatschappij (N ederland) B.V., Pernis, A kkerm anstraat 22 b, R otterdam 21, Voorgesteld door D. B. Mollenvanger.
C. VAN DER H ORST
O ud-H oofdw erktuigkundige (met di­
plom a C) Esso T ankers; R epair Inspector Esso Tankers, R otterdam , M ercatorlaan 46, Spijkenisse.
Voorgesteld door H. C. van Schooten.
J. VAN M O ORT
O ud-H oofdw erktuigkundige (met di­
plom a C) H olland A m erika Lijn; D o­
cent electrotechniek bij de Stichting
Bijzondere Cursussen, A lblasserdam ,
Z w aluw straat 21, Sliedrecht.
Voorgesteld door J. P. Hage.
FR. SCH1PPM ANN
W erktuigkundige (met diplom a C l)
Reederei Laeisz, H am burg. Y doorn
178, Zaandam .
Voorgesteld door G . A. van Tuyl.
ing. K. J. SPIJK E R M A N
Afgest. HTS afd. Electrotechniek;
Adj .-directeur M erlin-G erin N eder­
land B.V., C hurchilllaan 182, A m ster­
dam.
V oorgesteld door A. A. Pietersen.
ing. W. TOO SE
Afgest. HTS afd. W erktuigbouw kun­
de; Service Inspecteur Stork-W erkspoor-Diesel B.V., ’s-Gravenweg 12,
N ieuw Beijerland.
Voorgesteld door D. van D orp.
H. P. C. W EGM AN
Oud-Scheepswerktuigkundige ( met di­
plom a B); F irm ant Expertise- en In­
genieursbureau L. Th. de Beijer, R o t­
terdam . Rozemarijnsingel 5, Barendrecht.
V oorgesteld door ir. H. L. de Beijer.
W. A. VAN WEST
D irectie-assistent Van West H olland
B.V., A m sterdam . Abel T asm anlaan
346, V laardingen.
V oorgesteld door ir. W. R. K rusem an.
ing. R. W IER D A
Afgest. HTS afd. Electrotechniek;
Electrotechnisch expert Scheepvaart
Inspectie, Zandkreek 28, R otterdam 26.
Voorgesteld door E. V erhoef.
Voorgesteld als belangstellende:
W.S. VAN V LIET
D irecteur G lacier M etal N ederland
B.V., R otterdam . M anning 73, Heerjansdam .
Voorgesteld door B. Beeuwkes, J.
Beeuwkes en ir. D. B oterenbrood.
Voorgesteld als junior-lid:
A. AALBERS
Student a.d. Technische Hogeschool
Delft, afd. Scheepsbouwkunde. Alwinastraat 20, Rotterdam-3022.
W. J. D EN H ELD
Student a.d. Technische Hogeschool
D elft, afd. Scheepsbouwkunde. Nieuw endam laan 43, ’s-Gravenhage.
P. K U IJPER
Student a.d. Technische Hogeschool
D elft, afd. Scheepsbouwkunde. Koornm arkt 81b, Delft.
A. VAN DER W EL
Student a.d. Technische H ogeschool
D elft, afd. Scheepsbouwkunde. Ranonkelstraat 35e, Rotterdam .
Allen voorgesteld door ing. W. P. Stiekema.
Eventuele bezwaren, schriftelijk, binnen 14
dagen aan het algem een secretariaat, post­
bus 25123, R otterdam .
N IE U W S B E R IC H T E N
P E R S O N A L IA
H. Wech t
Op 8 oktober 1973 overleed in de leef­
tijd van 58 jaar de heer O bering. H . W ech,
directeur D eutz M otoren B.V. te R otter­
dam.
Smit Tak Internationaal Bergingsbedrijf
B.V., Rotterdam
Met ingang van 1 oktober 1973 is de heer
Z. W. S. M oerkerk benoem d tot directeur
van Smit Tak Internationaal Bergingsbe­
drijf B.V. te R otterdam .
Cursus scheepsautomatisering voor
scheepswerktuigkundigen
De Stichting Bijzondere Cursussen (SBC),
gevestigd aan de Staalindustrieweg te A l­
blasserdam , organiseert regelm atig cursus­
sen voor scheepswerktuigkundigen, ter bij­
scholing op het gebied van de m oderne
ontwikkeling van de techniek.
Cursus A is bestemd voor scheepswerk­
tuigkundigen met diplom a A en is inge­
deeld in 3 afzonderlijke delen, t.w.: pneu­
matiek, hydrauliek en electrotechniek en
electronica.
Cursus C is bestemd voor bezitters van
het diplom a B o f C.
Elke cursus bestaat uit een „briefing”, be­
doeld om de cursisten de te volgen studie-
methode uit te leggen en vervolgens uit
3 practica, elk gedurende één week.
Inlichtingen om trent bovengenoem de cur­
sussen w orden gaarne verstrekt door SBC.
postbus 8, A lblasserdam , tel. 01859-3900.
Bond voor Materialenkennis, Den Haag
N iet-destructief onderzoek in de industrie
V oor de kringen M etalen en Constructie
organiseert de Studiekern N iet-destructief
O nderzoek van de Bond voor M aterialen­
kennis op dinsdag 13 novem ber 1973 een
bijeenkomst in restaurant H oog-B rabant te
U trecht, w aarop specificaties en acceptatienorm en van hel niet-destructievc onder­
zoek bij de industrie aan de orde zullen
komen. De bijeenkomst begint om 10.00
uur. Het program m a w ordt geopend met
een inleiding tot het them a van de dag
door de heer H. Bosselaar (K on./S hell L a­
boratorium , A m sterdam ), voorzitter van de
Studiekern NDO.
Aan het program m a werken verder mee:
— J. Th. Eering (Röntgen Technische
Dienst, R otterdam ):
„H et specificeren van het radiografisch o n ­
derzoek” .
P. J. Ras (L aboratorium van de Dienst voor
voor het Stoomwezen):
„H et specificeren van ultrasoon onder­
zoekm ethoden voor lasverbindingen”
A.
de
Sterke
(Röntgen
Technische
Dienst, R otterdam ):
„O pvattingen over toelaatbaarheid van af­
wijkingen”
H. G . van Herwijnen (H oogovens IJm uiden B.V.):
„De opleiding in niet-destructicve tech­
nieken”.
N a afloop van de voordrachten w ordt het
program m a afgesloten met een panel-discussie.
N adere inlcihtingen verstrekt het bureau
van de Bond voor M aterialenkennis, P ost­
bus 9321, Den H aag. Tel: 070-39 49 30.
Metaalin.stituut TNO, Apeldoorn.
N uBe-w erkbeioeken aan Nederlandse
bedrijven
Het M etaalinstituut T N O en de N C N C
(N ederlandse
C ontactgroep
N um erical
Control) organiseren in oktober en novem ­
ber een vijftal w erkbezoeken aan bedrij­
ven die reeds geruim e tijd met numeriek
bestuurde m achines werken. Om deze bij­
eenkomsten zo doelgericht mogelijk te
doen zijn, w ordt per branche één bedrijf
bezocht.
De bijeenkomsten beginnen om 13.30 uur
en eindigen pl.m. 16.30 uur.
N aast uitvoerige behandeling van één tech­
nisch facet bij num erieke besturing, w ordt
een bezoek gebracht aan de fabricage-afdeling en w ordt in een discussie nader op
het onderw erp ingegaan.
Als gastheren treden de volgende bedrij­
ven op:
dinsdag 30 oktober
Stork W erkspoor Diesel, O osterburgergracht, A m sterdam -Centrum .
„G ereedschapsvoorziening bij num erieke
besturing in een m otorenfabriek” .
donderdag 1 novem ber
C entraalstaal, Osloweg, G roningen.
„D e w erkvoorbereiding bij num eriek be­
stuurd brandsnijden in de scheepsbouw ” .
dinsdag 6 novem ber
H ollandse Signaal, Zuidelijke H avenweg 40,
Hengelo.
„N um erieke besturing in de elektrotechni­
sche industrie” .
donderdag 15 novem ber
E n raf N onius N.V., Röntgenweg 1, Delft.
„Invoering van num erieke besturing in een
in strum entenfabriek” .
Belangstellenden w orden verzocht zich zo
spoedig mogclijk op te geven bij het Metaalinstituut T N O , A peldoorn. Tel.:(05760)
7 33 44 tst. 2037 (Mcj. Stibbe).
V oor de bijeenkom st van 6 novem ber is
het noodzakelijk dat men zich ruim schoots
van te voren aanm eldt.
IMarE Congres Days at Europort 73
Tw o days — W ednesday N ovem ber 14
and T hursday N ovem ber 15 — o f the
E u ro p o rt C ongress 73 (to be held at the
Rai H alls, A m sterdam ) are being o rg an i­
sed by The Institute o f M arine Engineers
in association with E urop o rt T e n to o n stel­
lingen.
The subject for the first day is ’L u b rica­
tion, W ear and R epair’ and for th e se­
cond day ’M arine Diesel E ngines.’ O n each
day four papers will be given, tw o in
the m orning and tw o after lunch. T h e ses­
sions start at 10.00 and end at 16.20, with
m orning coffee, lunch and aftern o o n tea
included.
R egistration and publications o rd er form s
are now obtainable from : T he C onference
O fficer, T he Institute o f M arine Engineers,
76 M ark Lane, L ondon EC3R 7JN . T ele­
phone 01-481-8493.
Maastrichtse Machinefabriek D elnoz B.V.,
Maastricht
De uit een fusie van de M aastrichtse M a­
chinefabriek N.V. en M. D elnoz C onstructiew erkplaats en M achinereparatie In rich ­
ting N.V. ontstane M aastrichtse M achine­
fabriek D elnoz B.V., heeft aan de G aljoenw eg 68 te M aastricht, op 26 oktober
1973 een nieuwe fabriek geopend.
De openingsplechtigheid w erd verrich t door
mr. A. M. I. Baeten, burgem eester van
M aastricht.
Het productieprogram m a van deze fabriek
is gericht op de ontw ikkeling en fabricage
van onder m eer hydraulische installaties.
Bovendien w erkt men met succes op de
binnen- en buitenlandse m arkt m et een
autom atische
scheepsw anden-reinigingsinstallatie voor het reinigen, staalstralen en
verven van schepen in het dok.
Technische Hogeschool Delft
G eslaagd voor h el doctoraalexam en
elektrotechnisch ingenieur
J. G. A rends, W assenaar
F. D. van Baak, ’s-G ravenhage
H. E. Benne, Hoek van H olland
C. J. D. B icrhoff, D elft
G . J. ü ijs t, A m sterdam
G . F erw erda, D elft
B. H. A. G oddijn, D elft
J. v.d. H eijden, V laardingen (m et lof)
L. N ederlof, D elft
R. J. M. N oordoven, W assenaar
R. H. J. M. O verm eer, ’s-G ravenhage
F. P. C. Pauw els, D elft (m et lof)
J. v.d. Rhee, A lblasserdam
J. J. C. L. Roovers, A m sterdam
J. G . R otteveel, W assenaar
L v.d. Steen, Z oeterm eer (m et lof)
H . J. Suselbeek, D elft
A. W. T heuerzeit, R otterdam
J. U ijldert, R otterdam
C. J. V eclders, 's-G ravenhage
J. C. V enniker, H aarlem
C. Vos, R otterdam
A. H. van V uren, C ulem borg
P. W olff, D elft
voor
Instituut voor Scheepvaart en
Scheepsbouw, Rotterdam
In septem ber 1973 bedroeg het aan ta l be­
zoekers aan het m useum 1009 en aan de
440
bibliotheek 120. V oorts w erden er 1379
boeken uitgeleend en 341 inlichtingen ver­
strekt.
B & W-motoren service in Hongkong
B urm cister & W ain heeft een service over­
eenkom st gesloten met de onlangs opge­
richte H ongkong U nited D ockyards Ltd.
Deze overeenkom st om vat de rep aratie van
B & W -m otoren en de levering van reservedelen voor deze m otoren. R eparaties zul­
len w orden verricht d o o r speciaal hiervoor
opgeleid personeel.
Nieuwe opdrachten
G ebr. Broere B.V. te D o rd rech t heeft aan
de N ieuw e N o o rd N ed erlan d se Scheeps­
werven B.V. te G roningen o p d rach t gege­
ven voor de bouw van twee chem icaliëntankers van 2200 ton dwt.
De schepen zullen w orden gebouw d vol­
gens de nieuw ste voorschriften van de
S cheepvaartinspectie voor chem icaliëntankers, gebaseerd op de intern atio n ale rich t­
lijnen van de IM CO (In ter G overnm ental
M aritim e C onsultative O rganization), als­
m ede volgens klasse Lloyds R egister + 100
A l Chemical tan k er type B.
De to tale lengte zal ca. 81 m zijn bij een
breedte van 12 m.
De 13 ladingtanks zullen een to tale ladingcapaciteit van 2290 m 3 hebben. Alle
tanks w orden voorzien van dubbele b o ­
dem en w orden geconstrueerd van roestvrijstaal 316 L. H et pom p- en leidingsys­
teem is speciaal ontw orpen voor het ge­
lijktijdig vervoeren van m ultigrade che­
m icaliën.
D o o r het aanbrengen van een bulksteven
zullen de schepen, die een m o to rv erm o ­
gen van 2000 pk zullen hebben, een snel­
heid van 13,5 knopen kunnen behalen.
De schepen zullen w orden uitgerust met
de m odernste nautische- en navigatieapp aratu u r, terw ijl aan de accom m odatie
voor de bem anning bijzondere aan d ach t
zal w orden besteed.
Het eerste schip zal tegen eind 1974 w or­
den opgeleverd, het tw eede schip begin
1975.
M om enteel is bij genoem de w erf tevens
het m.t. Corrie Broere van 3100 ton dwt.
in aanbouw , d a t n a a r verw achting eind
n ovem ber 1973 in de vaart zal kom en.
D e vloot van G ebr. B roere om vat v erder
3 tankers van 750 ton, 3 van 1250 to n en
3 van 2300 ton, alsm ede de 5 roestvrij­
stalen tankschepen van T a n k v aart D o r­
drecht B.V., die een laadverm ogen hebben
van 800, 1100 (2) resp. 1775 ton (2).
Z oals bekend, beschikt G ebr. B roere te­
vens o v er tankopslaginstallaties in R o tter­
dam en D o rd rech t, riviertankschepen en
ta n k au to ’s.
V oor de riv iertan k v aartv lo o t zijn tw ee
tanklichters van 1500 ton in aanbouw die
eind 1973 resp. begin 1974 in de vaart
zullen kom en, alsm ede twee tanklichters
van 2680 ton, die n a a r verw achting eind
1974 gereed zullen zijn.
D e to tale investering die gem oeid is met
de nieuw bouw van in to taal 7 schepen
en de verlenging van 2 schepen, bedraagt
m eer dan f 40.000.000,.
Tewaterlatingen
E ind verleden ja a r
van Sudoim port in
voor de bouw van
ciaal bestem d voor
ren. De eerste van
tuigen, de U rengoj
bij 1HC V erschure
ter gelaten.
H et zusterschip, de
ontving IH C H ollan d
M oskou de o pdracht
twee sleepzuigers, spe­
h et w erken op rivie­
deze twee baggervaarw erd o p 27 juli jl.
in A m sterdam te w a­
la n a w erd op 5 o k ­
to b er op dezelfde w erf te w ater gelaten.
De doopplechtigheid w erd verricht door
m evrouw L. P. A veritcheva, echtgenote van
het hoofd van de H andelsvertegenw oordi­
ging van de USSR in N ed erland, de heer
A. T. A veritchev.
M et het oog op het w erken in rivieren
hebben de ruim 70 m eter lange en 14
m eter brede sleepzuigers een geringe diep­
gang.
G eladen bedraagt deze slechts 2.40 m. De
schepen hebben een laadruim inhoud van
600 m 3. A an stuurboordzijde bevindt zich
een zuigbuis, w aarm ee tot o p een diepte van
8 m eter kan w orden gebaggerd. O m de
opgebaggerde grond m eteen w eer overboord
te persen - het zogenaam de agitatiebaggeren - krijgt elk schip twee „boom pijpen” .
Op elk van de riviersieepzuigers w ordt een
totaal verm ogen geïnstalleerd van 1700 pk.
D e accom m odatie biedt plaats aan 20 per­
sonen.
De U rengoj w ordt aan het eind van dit
ja a r afgeleverd.
D e lana volgt in het v o o rjaar van 1974.
13 ok to b er 1973 is op de Seebeckw erft
A .G. „W eser” te B rem erhaven het eerste
van de twee ro ll-o n /ro ll-o ff schepen van
de tw eede g eneratie van stapel gelopen,
die d o o r N oordzee V eerdiensten (N orth
Sea F erries) B.V. bij deze w erf in bestel­
ling zijn gegeven. D e doopplechtigheid van
het schip, d at bij deze gelegenheid de naam
N o rla n d kreeg, w erd verricht d o o r m e­
vrouw H anna A dler, echtgenote van de
eigenaar d er A rgo Reederei R eichard A d­
ler & Söhne te Brem en, een der partners
in N o rth Sea Ferries.
De beide nieuwe schepen in de vloot van
N oordzee V eerdiensten behoren m et hun
tonnage van 12.500 brt. to t de grootste
ro ll-o n /ro ll-o ff schepen voor het vervoer
van passagiers en vracht in E uropa. Zij
krijgen een capaciteit van elk 1244 passa­
giers en kunnen p er reis 250 personenauto’s
en 90 vrachteenheden van gem iddeld 12
m eter lengte m eevoeren.
H et tw eede schip zal in mei 1974 van sta­
pel lopen.
Op 13 ok to b er 1973 w erd bij de N ederlandsche D ok- en Scheepsbouw Mij. (v.o.f.)
te A m sterdam , het voorschip te w ater gela­
ten van de m am m o ettan k er British Purpose, in aanbouw v o o r BP T an k er Com pany Ltd. te Londen.
H et achterschip van deze 228.600 ton turbinetanker, liep op 11 augustus jl. van
stapel.
N a de koppeling van beide helften zal de
officiële doopplechtigheid plaatsvinden.
Proeftochten
12 septem ber heeft m et goed gevolg proefgevaren de sleephopperzuiger M arinero
R ivas, bestem d v o o r E m presa N acional
de Puertos del Peru te C allao, bouw num m er CO. 816 van IH C Smit B.V. te K in­
derdijk.
H oofdafm etingen zijn: lengte 61,92 m,
breedte 13 m, holte 6,30 m.
In dit schip w erden de volgende m otoren
geïnstalleerd:
— twee 4takt, enkelw erkende M irrleesB lackstone-m otoren van het type ELSL
8 M , elk m et een verm ogen van 1250
pk bij 1000 o m w ./m in ;
— tWee 4-takt, enkelw erkende Lister-m otoren van het type SW 6 M A, elk m et
een verm ogen van 127,5 pk bij 1800
o m w /m in .
D e sleephopperzuiger M arinero R ivas w erd
gebouw d o n d er toezicht van B ureau V eritas v o o r de klasse: I 3 /3 E
D rague por-
teuse de déblais
H aute m er D ragage a
m oins de 15 m illes des cótes;
21 septem ber 1973 heeft m et goed gevolg
proefgevaren de d.s. sleephopperzuiger
Maas, bestem d voor de Société G énérale
de D ragage te A ntw erpen, bouw num m er
Co. 804 van 1HC Smit B.V. te K inder­
dijk.
H oofdafm etingen zijn: lengte 88 m, breed­
te 16 m, holte 8,20 m.
Deze zuiger is van het type 1HC Stantrail
M ark If.
In deze zuiger werden de volgende m otoren
geinstalleerd:
— twee 4-takt, enkelw erkende M W M -motoren van het type TBD 500-6 U E, elk
m et een verm ogen van 1800 pk bij
500 o m w /m in ;
— één 4-takt, enkelw erkende M W M -moto r van het type T B D 500-6 U E met
een verm ogen van 1800 pk bij 500 o m w /
m in;
— drie 4-takt, enkelw erkende M W M -motoren van het type RHS 618 S, elk
met een verm ogen van 187 pk bij 1500
om w /m in.
De d.s. sleephopperzuiger M aas w erd ge­
bouwd onder toezicht van B ureau Veritas
v oor de klasse: I 3 /3 E >ï< D rague porteuse de déblais
Service cötier A U T ;
Verkochte schepen
V ia bem iddeling van Supervision Shipping
& T rading C om pany is het m.s. Sister
A m alia, ex m.s. Rijsbergen, verkocht n aar
P anam a, 1.530 tons dw., gebouw d in 1957
bij Scheepsw erf van Diepen te W aterhui­
zen, closed-shelterdeck type, uitgerust met
een 860 pk W erkspoor hoofdm otor. De
overdracht heeft inm iddels plaatsgevonden
en het schip zal' onder de naam F ive R ivers w ederom in de vaart w orden gebracht.
T E C H N IS C H E IN F O R M A T IE
Kleine lastopnamemiddelen
In een fraai geïllustreerde catalogus van
D em ag Fördertechnik, vestigt het B.V.
H andels- en Ingenieursbureau W. B. van
den Berg te ’s-G ravenhage, de aandacht
op „kleine lastopnam em iddelen” , verdeeld
in drie groepen, nl. m agnetische-, vacuiimen m echanische lastopnam e.
D eze in het N ederlands gestelde brochure
is gratis verkrijgbaar bij bovenstaande
vennootschap, Postbus 1185, ’s-G raven­
hage, tel. 070-61 40 41.
Nieuwe schepen voor K NSM /K HLdienst op Zuid-Amerika
KNSM G roup B.V. te A m sterdam deelt
mede, dat ten behoeve van de gezam enlij­
ke Lijndiensten van de K N SM en de K H L
op Zuid-A m erika een tw eetal schepen van
het type SD 14 in de loop van 1974 in de
vaart zal w orden gebracht.
H et betreft hier eenheden w aarvan het
b ouw contract van buitenlandse belangheb­
benden kon w orden overgenom en.
De schepen, w aarvan het eerste in mei
1974 en het tw eede in decem ber van dat
ja a r in gebruik zullen kom en, w orden ge­
bouwd door de w erf A ustin & Pickersgill
Ltd., Sunderland in E ngeland.
V oorts kan w orden m edegedeeld dat door
de K oninklijke H ollandsche Lloyd het
bouw contract van een zusterschip van het
m.s. F levoland van een N oorse firm a door
bem iddeling van Supervision Shipping &
T rading Co., R otterdam , kon w orden ver­
w orven. D it schip, w aarvan de kiel bin­
nenkort op W arnow w erft te W am em unde
S
en W. —
40e jaargang no. 22 —
1973
zal worden gelegd, kan naar verw achting
reeds in februari 1974 in de vaart w orden
gebracht.
De voornaam ste gegevens van de SD 14
zijn:
lengte over alles 141 m eter, draagverm o­
gen 14.910 ton, 5 laadruim en (nl. 4 voor
en 1 achter de opbouw );. Deze laadrui­
men hebben een inhoud van ca. 764.000 cft.
De schepen zullen w orden uitgenisi met
m odern laadgerei. De S ulzer-hoofdm otor
zal m et een verm ogen van 7.500 pk ieder
schip een snelheid geven van 15 mijl.
O nder welke vlag deze schepen zullen
komen te varen is m om enteel nog in studie.
G egevens van het zusterschip van het m.s.
F le v o la n d :
lengte over alles 152.75 m, draagverm o­
gen 14.000 ton, 4 laadruim en, w aarvan 3
voor en 1 achter de opbouw.
Evenals het m.s. F levoland zal de nieuwe
eenheid beschikken over een zw are spier
m et een hefverm ogen van 80 ton, 3 b o ­
m en van het zg. V ellepatent en 6 laad­
bomen, die al dan niet gekoppeld 3 tot
8 ton kunnen heffen.
De hoofdm otor, een M A N -dieselm otor, zal
met h aar verm ogen van 11.200 pk het
schip een snelheid van 18 k 19 mijl kun­
nen geven.
Evenmin als van de SD 14-schepen kan
m om enteel gezegd w orden onder welke vlag
het zusterschip van de F levoland zal ko­
m en te varen.
H et spreekt vanzelf, dat alle drie de sche­
pen zullen w orden uitgerust m et de m o­
dernste navigatie- en brandbeveiligingsm iddelen.
Conferentie over verontreiniging van de zee
N ederland zal deelnem en aan een in ter­
nationale conferentie over de v erontreini­
ging van de zee die 8 o ktober in Londen
begon en ongeveer vier weken zal duren.
Op deze conferentie, die w ordt belegd
door de Intergoevernem entele M aritiem e
C onsultative O rganisatie (IM CO), komt
een ontw erpovereenkom st ter tafel die be­
perkende m aatregelen om vat betreffende
lozingen van schepen. H et gaat h ier om
het operationeel lozen van alle soorten
m inerale
oliën,
chemisch
schadelijke
vloeistoffen en was- en toiletw ater alsm ede
vuilnis en afval.
Deze lozingen zijn het gevolg van de n o r­
m ale bedrijfsoperaties aan boord zoals het
schoonm aken van tanks, het wegwerpen
van verpakking van aan boord gebruikte
artikelen en van verbruiksvoorw erpen zoals
touw w erk en netten.
H et dum pen van vanaf de w al aangevoer­
de afvalstoffen valt o n d er een andere in­
ternationale regeling.
In de ontw erp-overeenkom st w orden ook
technische eisen aan de uitrusting en in­
richting aan boord gesteld om aan de be­
perkende lozingsm aatregelen te kunnen vol­
doen. V erder w orden in voorschriften con­
structie- en inrichtingseisen gesteld ter be­
perking van uitstrom ing van olie uit tan ­
kers bij lekstoten d o o r stranding o f onge­
vallen
In dit geheel van technische voorschrif­
ten w orden ook „special areas” geïntrodu­
ceerd w aarin een totaal lozingsverbod zou
m oeten gelden.
Als zulke „speciale gebieden” zijn to t nu
toe voorgesteld de M iddellandse Zee, de
Z w arte Zee en de Oostzee.
Een belangrijke voorziening in h et o n t­
werp zal zijn de regeling van h et toezicht
op de naleving van de lozingsvoorschriften
en de strafrechtelijke vervolging bij over­
treding.
N aast dit hoofdonderw erp staat tevens op
de agenda van de conferentie de behan­
deling van een ap art protocol dat een aan­
vulling beoogt te zijn op de bestaande „In­
ternational C onvention on the Intervention
on the High Seas in Cases of M arine
Pollution by O il".
Scheepsbouwbedrijf Santa Anu Shipyards
Corporation N.V. opgericht op Curagao
Op 29 septem ber is in W illem stad, C uragao, opgericht de „Santa A na Shipyards
C orporation N .V .” , een m aatschappij die
zich zal gaan toeleggen op het bouwen
van schepen, voornam elijk tankers tussen
de twintig- en de tachtigduizend ton. In
de m aatschappij neemt het eilandengebied
C uragao deel als grootste aandeelhouder
terwijl de andere aandeelhouder is de
John J. M cm ullen Associates Inc. van New
Y ork. V oordat de ondertekening van de
overeenkom st tussen de John M cm ullen
Associates Inc. en het eilandengebied Curagao heeft plaatsgevonden, heeft het be­
stuurscollege van C uragao onder voorzit­
terschap van gezaghebber A. E. K ibbelaar
een persconferentie belegd met de heer
John M cm ullen en diens adviseur om de
pers enige uitleg te geven over de plannen
die men heeft. D e heer M cm ullen deelde
mee dat men binnen zes m aanden na nu
hoopt klaar te komen met de financiering,
ontw ikkeling van de meest gunstige scheepstypen, onderzoek van de internationale
scheepsbouw m arkt, ontw ikkeling van de
kosten van m ateriaal, ontw ikkeling van de
loonkosten enzovoort. Men hoopt ook na
deze eerste zes m aanden reeds de eerste
orders binnen te hebben. H iervoor zijn
reeds contacten gelegd. N a deze zes m aan­
den zal men beginnen met de bouw van
de w erf w aarvoor de constructiekosten
w orden geschat op 50 m iljoen dollars. T ij­
dens de bouw van de w erf zullen onge­
veer 250 tot 500 m an werk krijgen terwijl
na de bouw op de w erf zelf tussen de
vijf- en achthonderd w erkzaam zullen zijn.
Tegelijkertijd met de aanvang van de bouw
zal men aanvangen met het opleiden van
het benodigde personeel om op de werf
te werken. Deze opleiding zal een groot
deel van de eerste investeringen vergen.
De M aatschappij M cm ullen heeft interna­
tionale naam als adviseur op het gebied
van de scheepsbouw en het bouw en van
scheepswerven terwijl de m aatschappij in
de laatste jaren zelf direct deelneem t in
scheepsbouw activiteiten. M om enteel is M c­
m ullen Ass. Inc. bezig aan de opzet en
daarn a ook in de bouw en exploitatie van
een scheepsw erf in D ubai w aar men m am m oettankers zal gaan bouwen. D e m arkt
w aarop de C uragaose w erf zich zal gaan
richten zal voornam elijk zijn het bouw en
van tankers bestem d voor het vervoer van
ruw e olie van de diverse olieoverlaadstations in het C aribisch gebied n aar de oost­
kust van de V erenigde Staten. Een kust
die niet toegankelijk is v o o r de m am m oettankers die de ruwe olie uit het m idden
oosten aanvoeren.
H et m aatschappelijk kapitaal van de „San­
ta A na Shipyard C orp N .V .” bedraagt N A
ƒ 2 miljoen w aarvan N A ƒ 700.000 is vol­
gestort. T e weten 357 aandelen A (E iland­
gebied C uragao), 5 aandelen B (die m om en­
teel in handen zijn van het eilandgebied
C uragao, doch later d o o r de regering van
de N ederlandse A ntillen kunnen w orden
overgenom en) en 338 aandelen C in h an­
den van de M cm ullen Ass. Inc. 1300 aan ­
delen zijn nog in portefeuille.
441
Tijdens de persconferentie werd cr nog op
gewezen dat de komst van dczc schcepsw erf voor C urasao zecr bclangrijk is mode
gezien de mogelijkhcid die w ordt geopcnd
voor satcllietondcrnem ingen.
„A ntilliaanse N icuw sbrief” no. 25-10.10-’73.
Lloyd’s Register provides classification,
inspection of m aterial and towage advice
for Shell’s Brent Field Spar (oil storage
and loading facility)*
At the request o f Shell U.K. E xploration
and Production Ltd., the Ocean Enginee­
ring D epartm ent of Lloyd’s R egister has
appraised the design for Shell’s 300,000
barrels capacity SPAR (floating offshore
oil storage and tanker loading facility)
to be m oored on the Brent Field. The
SPAR will be built to L loyd’s Register
class by IH C G usto B.V. and W ilton-Fijenoord B.V., (a m em ber of the Rhine-Schelde V erolm e G roup), H olland, and most
o f the construction plans are being ap ­
proved by the Society’s R otterdam office.
In addition Lloyd's Register Industrial
Services will inspect, at m anufacturers’
works in the U.K. and USA, air receivers,
com pressors, pumps, valves, boiler, drier,
sw itchboard and the em ergency genera­
ting set. Tow age arrangem ents fo r positio­
ning the SPA R in U.K. Block 211/29 in
the N orth Sea will be evaluated by sur­
veyors at the R otterdam office o f L loyd’s
Register.
* Zie „Schip en W erf” no. 21 van 12 oktober 1973, pagina 415.
Lloyd's Register develops com puter
program for structural analysis of
concrete offshore drilling/p ro d u ctio n
platform s
The O cean E ngineering D epartm ent of
Lloyd’s Register has developed a com pu­
ter-based structural analysis system „Locs”,
for concrete offshore oil d rillin g /p ro d u c ­
tion platform s.
The system was used recently to evaluate
proposals for tw o gravity type platform s
in concrete subm itted to Shell U .K . Ex­
ploration and P roduction Ltd, as tenders
for P latform ,,B” to be installed at their
Brent Field in the N orth Sea. F o u r other
designs were also considered — two steel
gravity type platform s, a steel jacket plat­
form and a hybrid steel/co n crete platform .
T he O cean E ngineering D epartm ent ap ­
praised all six o f these deep w ater struc­
tures and issued quality assurance reports
over a period of seven weeks. T w o of the
appraisals were com pleted in 25 calendar
days.
The concrete structural analyses system,
„L ocs” supplem ents the existing stru ctu ­
ral analysis com puter systems for ocean
engineering structures — „Lops”, for use
on fixes steel platform s and „L o ss/1 ” , for
use on sem i-subm ersible steel platform s.
Lloyd’s Register signs agreem ent with
classification Society o f G erm an
D em ocratic Rcpublic
L loyd’s R egister o f Shipping and the
D DR-Schiffs-Revision
und-K lassifikation
(DSRK) have signed an agreem ent of m u­
tual co-operation fo r the purpose of im ­
proving and extending the services avail­
able to ships classed w ith either society.
U nder the agreem ent the D SRK will carry
out, w ithin the G erm an D em ocratic R e­
public, specified routine periodical o r d a­
m age surveys on L loyd’s R egister classed
ships. L loyd’s R egister will u ndertake si­
m ilar surveys outside the G erm an D em o­
442
cratic Republic on ships classed with the
DSRK.
Varied offshore activities for
l>et norske Veritas
32.5 million tons gross from 71 nations
classified with the Society
D uring the first half year of 1973, 151
ships of 6.0 m illion tons gross were o r­
dered with D et norske V eritas’ class. This
is m ore than for th e entire year 1972,
and this heavy contracting activity brought
the total o rders to the Society’s class to
470 ships, totalling 17,804,000 tons gross,
the largest o rd er mass ever registered, the
Society’s H alf-Y ear Survey 1973 says.
As of July 1st, 1973, th e fleet classified
with Det norske V eritas totalled 3,226
ships of altogether 32.5 m illion tons gross,
an increase o f 1.6 m illion tons since the
turn o f the year. T he ships w ere registered
in 71 different countries. 1,864 ships, to ­
talling
19.1 m illion tons gross belonged
to N orw egian owners.
117 ships of 2.0 m ill, tons gross were
delivered with the Society’s class as of
July 1st, and deliveries for 1973 are ex­
pected
to total 4.3 mill, tons gross, or
about
700,000 tons m ore than th e pre­
vious record year 1967.
In addition to the increase in ordinary
classification activities, projects o f various
kinds have been dealt w ith, m ost of them
large tan k er projects. The Society’s specia­
lists are increasingly being consulted in
m atters concerning choice o f design, scant­
lings and quality of m aterials.
O f the large tankers m ay be m entioned
several V LC C ’s of approxim ately 400,000
tons gross. T he size of com bined tankers
has been increasing to n early 300,000 tdw,
and a renew ed interest in the contracting
of OBO-ships from 100-150,000 t.dw. has
been noticed.
11 LNG carriers built according to the
independent tank concept, carrying from
29,000 to 125,000 c.m. have been ordered
with the Society’s class. C alculation and
evaluation w ork has been carried o u t for
project based on the m em brane an d sem i­
m em brane systems.
The Society’s offshore activities is a field
o f rapid developm ent. A ltogether 17 oil
drilling rigs are to be built to the So­
ciety’s classification. A num ber o f offshore
supply vessels are being built, and the next
step will be ice-going supply ships.
U nnecessary offhire and frequent dock­
ing o f large and m odern vessels is expen­
sive and a system o f travelling surveys
has been developed at the sam e tim e as
m ethods to reduce the num ber o f dock­
ings. U n d erw ater surveys and repairs will
undoubtly constitute p art o f future survey
routines, and a num ber o f the Society’s
surveyors have received th eir frog-m an
certificate.
Intern ation aal onderzoek
zuideljjke N oordzee
Rijksw aterstaat en het K N MI nem en deel
aan een internationaal opgezet onderzoek
van de zuidelijke N oordzee.
Bij dit JO N S D A P -program m a (Joint N orth
Sea D ata A cquisition P rogram m e) zijn van
N ederlandse zijde eveneens de K oninklijke M arine en het Instituut v o o r o n d er­
zoek d er zee betrokken. O ok Engelse en
Belgische diensten en instellingen doen aan
dit onderzoek mee. D o o r deze internationale aanpak is het m ogelijk in het onderzoekgebied, ten zuiden van de lijn T erschelling-H ull, een zeer uitgebreid program m a van w aam em ingen en metingen
uit te voeren. Zo gaat men op dertig
vaste stations stroom m etingen op meer
dan één diepte verrichten en houdt
men
zich bezig
met
m etingen
van
de
w aterstand,
m eteorlogische
w aar­
nem ingen enz. Van N ederlandse zijde ne­
men vier schepen deel, terwijl onder meer
vijftien autom atische getijm eters en tw in­
tig autom atische stroom m eters w orden in­
gezet. De uitkom sten zijn van belang voor
diverse KNMI program m a’s. Bijvoorbeeld
voor een m odel ter berekening van de w a­
terstanden in de N oordzee en voor een
onderzoek naar de w atercirculatie in de
N oordzee. R ijksw aterstaat hoopt de m eet­
gegevens te kunnen gebruiken bij de ont;
wikkeling van m odellen voor de getijbeweging. O ok de uitwisseling van w ater tu s­
sen de N oordzee en H et K anaal via het
N auw van C alais heeft de aandacht van
de diverse deelnem ers.
T enslotte is zo’n in ternationaal onderzoek
van belang voor verdere in ternationale co­
ördinatie van het onderzoek in de N o o rd ­
zee.
P & O go fo r British „off-the-peg” ships
Follow ing a £ 17 m illion o rd er fo r six
15,000 ton SD 15 cargo ships from B ritain’s
P & O G roup, N o rth E ast E ngland ship­
builders, A ustin and Pickersgill rep o rt that
negotiations are currently being finalised
for the sale of a fu rth er seven standarddesign vessels for six owners.
E arlier this year the com pany won orders
for 22 vessels w orth £ 50 m illion. A part
from the w orld-beating SD 14 and SD
15 these orders included first sales of the
new B 25 bulk carrier w hich will also
be constructed on a production line basis.
A part from B ritain these design of ships
are also being built u n d er licence in G reek
and South A m erican shipyards.
Lloyd’s Register signs agreement on
German Inland Waterway Vessels
L loyd’s Register o f Shipping and the Binnenschiffahrts-B erufsgenossenschaft (BSBG)
— the W est G erm an Inland W aterway
A uthority — have signed an agreem ent
fo r closer co-operation w ith a view to
im proving the safety o f the G erm an in­
land w aterw ays fleet.
Broadly, Lloyd’s R egister will be concer­
ned with ship construction m atters and
the BSBG with traffic regulations and ac­
cident prevention. H ow ever, L loyd’s R e­
gister will also, if required by BSBG, act
as adviser on all questions of m arine
technology.
Nieuw e uitgaven
The C unard Twins
Van Swaay A irconditioning B.V. geeft een
brochure u it van de door h aar ontw orpen
en a / b gem onteerde luchtbehandelingsin­
stallaties van de C unard C ruise L iners de
„A d ven tu rer” en de „A m bassador
In deze b rochure w orden o.a. de volgen­
de onderw erpen behandeld:
— P rojektorganisatie;
— Proefopstellingen;
— Planning;
— A lgemene inform atie;
— Ontw erp-gegevens;
— L uchtbehandeling en luchtverdeling;
— Regeling;
— B randbeveiliging;
— T echnische gegevens.
Deze Engelstalige, m et fo to ’s en cartoons
uitgevoerde b rochure is op aanvraag ver­
krijgbaar bij V an Swaay A irconditioning
B.V. — Parkw eg 2 — Postbus 90 — Den
H aag.
Tel. 070-51 21 21, toestel 85.

Mobiele wondzorg van HARTMAN N

toon uw schelpencollectie er is belangstelling

Detailkaart omgeving Rijksdienst in Amersfoort

Meerderheid blinkt uit in vaagheid over buurtwegen

hier - Rinnovatief

A. DE GIER Mn K. H. PENTINGA Mn J. T. ANEMA

Aanbod Flyer Pag2.3

de kaart

Deze week zijn wij (Maud, Arne, Fé en Elke) op ArtBot week gegaan

Rooise tenniskampioenschappen 2012