Leergang rechter: ontwerp curriculum In dit

Leergang rechter: ontwerp curriculum
In dit document wordt een beschrijving gegeven van het door de expertgroep van de Leergang rechter
vastgestelde ontwerpcurriculum van de leergang. Het curriculum bevat de leeractiviteiten in een
modulair opgebouwde Leergang rechter. Ervaren rechters en praktijkopleiders, onder wie de leden uit
de expertgroep van de leergang, hebben input gegeven voor dit programma. Daarnaast is geput uit
een analyse van opleidingsplannen van de gerechten.
Dit curriculum wordt in het overgangsjaar 2004 nog nader ingevuld in ontwikkelgroepen, die bestaan
uit docenten, praktijkopleiders, opleidingskundigen en programmacoördinatoren van SSR.
Het hier weergegeven programma betreft voor drie sectoren (vijf rechtsgebieden: bestuur (incl.
vreemdelingen), civiel (incl. familie) en straf) het maximale pakket, gericht op opleiding in de eerste
sector. Voor opleiding in de tweede sector zullen de algemene cursussen, trainingen en
praktijkopdrachten niet herhaald hoeven te worden en daarmee veelal overbodig zijn. In die tweede
sector ligt het accent daarmee in principe op het sectorspecifieke werk.
Het gerecht en de kandidaat, in samenwerking met de opleidingsadviseur van de Leergang rechter,
bepalen welke leeractiviteiten een kandidaat moet volgen en plaatsen deze activiteiten in een tijdpad.
Op die manier ontstaat uit het maximale pakket een maatprogramma voor de kandidaat, die hem in
staat stellen de bekwaamheden te verwerven die blijkens het assessment nog onvoldoende aanwezig
zijn om voor benoeming tot rechter in aanmerking te komen.
Leeswijzer
De tabel bestaat uit 6 kolommen. De kolommen Werkplek en SSR bevatten de leeractiviteiten uit de
Leergang rechter en vormen daarmee de kern van de tabel.
De kolommen hebben de volgende betekenis:
No:
geeft het nummer van een leeractiviteit weer om bespreking te
vergemakkelijken.
Onderwerp:
geeft een grove indeling van onderwerpen uit de opleiding.
Hiervoor is naast de introductie in de RO en de sector de
indeling in resultaatgebieden aangehouden zoals vermeld in
het opleidingsprofiel.
Aandachtspunten praktijkopleider:
geeft aandachtspunten weer die voor praktijkopleider van
belang zijn bij de betreffende praktijkopdracht. In faciliterende
zin, maar ook mbt tot elementen waarop feedback zich moet
richten (relatie met cursussen en trainingen).
Werkplek:
geeft de praktijkopdrachten weer die centraal staan in de
opleiding (nog nader uit te werken). Deze worden veelal
uitgevoerd a.d.h.v. door de kandidaat te behandelen eigen
zaken.
SSR:
geeft cursussen en trainingen weer die de werkzaamheden/
leeractiviteiten op de werkplek ondersteunen.
Aandachtspunten docent:
geeft aandachtspunten weer die voor de docent van belang
zijn bij een cursus of training. Enerzijds wat betreft inhoud,
anderzijds wat betreft te hanteren werkvorm(en) en de relatie
met praktijkopdrachten.
Om maximaal rendement te verkrijgen is het van belang dat de activiteiten in de kolommen Werkplek
en SSR zoveel mogelijk op elkaar zijn afgestemd. Dat betekent enerzijds dat activiteiten bij SSR uit
moeten gaan van de dagelijkse werkpraktijk van de kandidaat en voldoende oefenmogelijkheden en
praktische handvatten moet bieden om een kandidaat in staat te stellen de praktijkopdrachten
voldoende uit te voeren. Anderzijds betekent het dat de praktijkopleider op de werkplek in zijn
feedback op de (deels) uitgevoerde praktijkopdrachten aandacht besteedt aan elementen die tijdens
de cursussen en trainingen aan de orde zijn geweest. Eventuele knel- en leerpunten kunnen
vervolgens door de kandidaat mee worden teruggenomen naar reflectiedagen van een aantal
cursussen en trainingen.
Onderstaand curriculum is in de eerste plaats gerangschikt op onderwerp/resultaatgebied uit het
opleidingsprofiel. De leeractiviteiten daarbinnen lopen veelal op in moeilijkheidsgraad. Het ‘cyclische
proces’ van voorbereiden, zitten en schrijven van uitspraken in een zaak komt in deze wijze van
beschrijven niet geheel tot uiting.
:
1. Intervisiebijeenkomsten vinden om de ca 2 maanden plaats. In het begin van het opleidingstraject
worden hiervoor onderwerpen aangereikt, later in het traject kunnen kandidaten de onderwerpen
desgewenst zelf bepalen.
2. Materieelrechtelijke kennis wordt opgedaan d.m.v. SSR-cursussen, zelfstudie, literatuur/
jurisprudentiestudie, etc., daar waar nodig om de praktijkopdrachten uit te kunnen voeren. In de
tabel zijn deze cursussen niet (allemaal) opgenomen. Het gaat daarbij om specifieke onderdelen
die voor iedere kandidaat apart zullen moeten worden vastgesteld.
3. Onderwerpen als het ‘Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens’ en ‘Europees recht’
worden tevens van belang geacht. Deze onderwerpen zullen zoveel mogelijk worden ingebed in
bestaande (materieelrechtelijke) cursussen.
4. De verschillende (onderdelen van) communicatieve trainingen zullen waar mogelijk worden
gecomprimeerd. Er zal een modulestructuur ontstaan, waaruit de kandidaat naar behoefte
onderdelen kan volgen.
Curriculum sector bestuursrecht (rechtsgebieden bestuursrecht en vreemdelingenrecht)
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
1
Introductie sector
Zorgen dat de kandidaat verschillende soorten
zittingen, raadkameroverleggen, jurisprudentieoverleggen, etc. en het sector-overleg kan
bijwonen. Kandidaat krijgt observatiepunten
mee (indruk van het soort zaak, processuele
opvallendheden, etc). Bespreek
ervaringen/reflectieverslag na.
Praktijkopdracht (PO): De functie
van rechter / Kennismaking
rechtsgang (kennis kaders,
procedure, beslissingsschema,
zitting, begrippen) en
bewustwording toekomstige
functie (werkzaamheden, rol van
rechter tijdens zitting en
raadkamer en
samenwerkingsrelaties).
Wat betekent het werken in deze
organisatie voor jou als rechter in
opleiding?
2
Intro in de RO
3
Introductie sector
4
Introductie sector
Bespreken van overeenkomsten en verschillen
tussen cursus intro RO en sectorspecifieke
aspecten met kandidaat of indien mogelijk met
medekandidaten.
Ervaren collega (bv EMA) bereid vinden
kandidaat uitleg te geven over dossiervorming
en -routing en de werking van het
registratiesysteem binnen de sector (BERBER)
De kandidaat maakt een procesbeschrijving.
Ervaren collega (bv jur. medewerker) bereid
vinden kandidaat uitleg te geven over de
zoeksystemen (bibliotheeksystemen). De door
de kandidaat te maken opdrachten met de
systemen nabespreken. Deze opdrachten waar
mogelijk koppelen aan benodigde informatie
voor zaken waaraan wordt gewerkt door
kandidaat of collega.
5
Introductie
6
7
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘Algemene introductie
in de RO’
Oa bespreken van het beeld dat
kandidaten inmiddels hebben van de
functie van rechter
Cursus ICT
Op basis van verworven inzicht in
voorgaande po, aanbieden van
ontbrekende kennis
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 1: tweedaagse)
Basisdeel met theorie van
communicatie en veel
praktijkvoorbeelden.
Oefenen in kortdurende rollenspellen
waarin een deelvaardigheid centraal
staat. Iedere deelnemer heeft een
eigen rol. Video-opname tbv gerichte
PO: Stage griffie/administratie
(procedures, werkwijzen)
PO: ICT
(hanteren zoeksystemen bij vinden
van relevante informatie)
Optioneel: PO: Excursie/stage
relevante ketenpartner
Introductie
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
feedback.
Tbv blok 2 vragen na te denken over
leerwensen/specifieke oefensituaties
8
Introductie
Kandidaat in situaties brengen waarin hij
bewust bezig kan zijn met geleerde in training.
Voor blok 2 moet kandidaat oefenwens tbv
rollenspel met acteur toesturen aan docent.
9
Introductie
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 2)
Obv toegestuurde oefenwensen van
kandidaten overleggen met acteur
over inhoud rollenspelen
10
Introductie
Cursus ‘Introductie in
intervisie’ (iedere 2 maanden
bijeenkomst) [waar van belang
koppelen aan
praktjikopdrachten]
Training waarin de theoretische basis
van intervisie van intervisie wordt
uitgelegd (feedback geven en
ontvangen, intervisiemodellen en technieken). Oefenen van
intervisietechnieken adhv tevoren
ingestuurde onderwerpen en vorming
van intervisiegroepjes.
11
Introductie
PO: Communicatieve
vaardigheden
verweven in andere
praktijkopdrachten
Bijwonen intervisie-bijeenkomst
van rechters.
(welke methode hanteert mijn
rechtbank en hoe gaat dat in z’n
werk?)
12
Cursus ’Inleiding
bestuurs(proces)recht’
13
Voorbereiding
14
Voorbereiding
Cursussen materieel recht
Selecteren van zaken in oplopende
moeilijkheidsgraad. Kandidaat analyseert
procesrechtelijke en inhoudelijke aspecten van
een zaak en doet een voorstel voor de strategie
ter zitting (bij voorkeur behandelt de kandidaat
deze zitting zelf (evt. olv praktijkopleider of
ervaren collega).
Instructie voor- en nabespreken aan de hand van
stramien uit cursus en ‘aandachtspunten voor
een goede instructie/uitspraak’. Aandacht voor
rechtbankspecifieke protocollen, modellen, etc.
Leerpunten met kandidaat formuleren waarvoor
extra aandacht is bij de volgende zaak.
Desgewenst met meerdere kandidaten (rio-s en
raio’s) uitwisselen van aanpak voor schrijven
van instructies.
PO: Schrijven van instructies
(analyse van de zaak (rechtsvraag
formuleren, strategie zitting
bepalen) adhv protocollen,
modellen, bouwstenen, etc.
Incl aandacht voor de
Europeesrechtelijke aspecten en
aspecten van EVRM waar mogelijk
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘Time management’
[verweven in meerdere
praktijkopdrachten]
Praktische tips en trucs meegeven
Oefenen in rollenspellen
Evt. video-opnames good and bad
practices bespreken
Incl Áwb incidenten
15
Voorbereiding
16
Voorbereiding
17
Voorbereiding
Beoordeelde instructies nabespreken. Aandacht
voor (samenwerkings)relatie met secretaris.
18
Zitting
Selecteer relevante en verschillende typen
PO: Zitting deel 1: observeren
EK/MK-zittingen die kandidaat kan observeren
(adhv observatiepunten) om inzicht te krijgen in
procedure, aanpak en rol en gedrag rechter.
Kandidaat maakt bij voorkeur de analyse van
deze zaken en observeert raadkameroverleg.
Nabespreken, waarbij ook aandacht voor de
observatiepunten (deze hebben een link met
elementen uit de trainingen
‘Presentatietechnieken’ en ‘Communicatieve
zittingsvaardigheden’.
19
Zitting
Training ‘Behandeling ter
zitting’
20
Zitting
Training
‘Presentatietechnieken’
21
Zitting
22
Zitting
23
Zitting
24
Zitting
Deelproblemen nav een zaak
uitzoeken adhv jurisprudentie en
literatuur
Beoordelen instructie secretaris
Bijzitten in MK (olv praktijkopleider/voorzitter) PO: Zitting deel 2: auditeren
Nabespreken adhv ‘aandachtspunten bij de
zitting’
Training ‘Horen van
justitiabelen’
(de huidige training Horen van
justitiabelen behandelt tevens de
theorie van communicatiestijlen)
Cursus/Training ‘Compareren
in het bestuursrecht’
Zelf zitten (praktijkopleider in de zaal, ingrijpen PO: Zitting deel 3:
indien noodzakelijk)
Zitting voorbespreken adhv instructie en
(groepsgewijs) nabespreken adhv
aandachtspunten (oa houding) en de
handreikingen uit de training ‘Compareren in
het bestuursrecht’ , evt adhv video-opnamen
Leerpunten formuleren. Kandidaat steeds meer
zelfstandig laten zitten in zaken van oplopende
moeilijkheidsgraad. Nabespreken (evt adhv
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
Training ‘Communicatieve
vaardigheden, gericht op
zitting’
(blok 3)
(kandidaat heeft een aantal keren zelf
gezeten) Oa. voorbereiden van het
zitten (tijd, tafels, stoel) en de
behandeling tijdens zitting (uitleggen
doel en planning, ondervragen,
horen, samenvatten, bejegening,
regievoering, tijdbewaken,
presenteren uitspraak, afsluiten).
Aandacht voor psychologie tijdens
zitting, besef eigen houding en
gedrag, impact daarvan op verloop
zitting en partijen, omgaan met
emoties, etc.,
Evt. video-opnames van good and
bad practices bespreken. Oefenen.
Cursus ‘Toetsing en uitspraken
Cursus bestaat uit twee
viseo-opnamen) in aflopende mate.
25
Zitting
26
Zitting
Reflectieverslag met kandidaat nabespreken
PO: Bezoek
appelcollege/uitvoeringsorgaan/pr
ofessionele hulpverleners (wat
betekent mijn uitspraak?)
27
Raadkamer
PO: Raadkamer deel 1:
observeren
28
Raadkamer
Kandidaat observeert meerdere keren een
raadkameroverleg en inventariseert verschillen
in aanpak en communicatiestijlen van
deelnemers.
Nabespreken ervaringen adhv ‘aandachtspunten
bij raadkameroverleg’.
Kandidaat neemt actief deel aan
raadkameroverleg.
Deze deelname in aflopende mate voor- en
nabespreken aan de hand van de
‘aandachtspunten bij raadkameroverleg’. In
nabespreking ook aandacht voor aspecten als
communicatiestijlen (wat is communicatiestijl
van kandidaat, wat zijn leerpunten) en de
samenwerking met de secretaris.
Evt adhv video-opname van raadkameroverleg
29
Uitspraken
30
Uitspraken
PO: Raadkamer deel 2: deelname
Afhandelen van zaken die niet op zitting
PO: Uitspraken buiten zitting
verschijnen
Voorzie de kandidaat van ongeveer 5 dossiers
waarvoor deze een 8:54 uitspraak kan schrijven
of conclusie kan formuleren en de zaak door
kan sturen. Bespreek uitspraken voor en na met
kandidaat
No Onderwerp
31
Uitspraken
32
Uitspraken
33
Uitspraken
34
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
bestuursrecht’
(blok 1: tweedaagse)
aaneengesloten dagen, waarin na
behandeling theoretisch kader aan de
hand van cases geleerd en geoefend
wordt in het schrijven van uitspraken
volgens een bepaald stramien.
Aan eind van blok 1 de
praktijkopdracht Uitspraken
schrijven deel 1 toelichten.
Cursus ‘Toetsing en uitspraken
bestuursrecht’
(blok 2: reflectiedag)
Aan de hand van de toegestuurde
leerpunten maatwerkprogramma
maken, dat ingaat op deze punten.
Hierbij gebruik maken van
competenties andere kandidaten door
uitwisselingswerkvormen toe te
passen.
Achter de hand houden van casus die
het oefenen van de leerpunten
mogelijk maakt.
Aan eind van blok 2 praktijkopdracht
‘Uitspraken schrijven deel 2’
toelichten.
Po Uitspraken schrijven deel 1: schrijven van
PO: Uitspraken schrijven deel 1
uitspraken in relatief eenvoudige zaken adhv op
tweedaagse aangereikte stramien. Kies zaken
waarin de moeilijkheid oploopt, bij voorkeur
dossiers waarin kandidaat instructie heeft
geschreven en zitting heeft gedaan. Bespreek de
uitspraken voor en na adhv de ‘aandachtspunten
voor een goede uitspraak’. Aan de hand van de
ervaringen en reflecties zal de kandidaat
leerpunten moeten opstellen en deze een week
voor de reflectiedag naar de docent moeten
sturen. Kandidaat is hiervoor verantwoordelijk.
Vervolg schrijven van uitspraken deel 1, maar
nu in zaken van oplopende complexiteit. Bij
voldoen aan de norm (= bekwaamheid voor het
schrijven van uitspraken in meer complexe
zaken) de uitspraak als bewijs laten opnemen in
het portfolio. Kandidaat is verantwoordelijk
voor de administratie.
Bij eventuele specifieke vragen kan de
kandidaat gebruik maken van de expertise van
medekandidaten (bijvoorbeeld via een ELO, of
intervisie)
PO: Uitspraken schrijven deel 2
Deelname aan jurisprudentie-
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
35
Nabespreken van de presentatie met daarbij
aandacht voor het geleerde/de leerpunten uit de
training ‘Presentatietechnieken’
36
37
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘Beroepsethiek voor
rechters’
Naast zittingssituaties ook aandacht
voor maatschappelijke
omstandigheden van alledag, waarin
van een rechter een andere reactie
wordt verwacht dan van willekeurige
burger.
Evt rollenspel.
overleg, incl voorbereiding
Presentatie aan collega’s of mederio’s (bv tijdens jurisprudentieoverleg)
Notitie opstellen
(bv bij gebleken verschillen in
rechterlijk beleid, ter bespreking
binnen jurisprudentie –of
sectoroverleg of MK)
Curriculum sector civielrecht (rechtsgebieden civiel (handel) en familierecht)
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
1
Introductie sector
Zorgen dat de kandidaat verschillende soorten
zittingen, raadkameroverleggen, jurisprudentieoverleggen, etc. en het sector-overleg kan
bijwonen. Kandidaat krijgt observatiepunten
mee (indruk van het soort zaak, processuele
opvallendheden, etc). Bespreek
ervaringen/reflectieverslag na.
Praktijkopdracht (PO): De functie
van rechter / Kennismaking
rechtsgang (kennis kaders,
procedure, beslissingsschema,
zitting, begrippen) en
bewustwording toekomstige
functie (werkzaamheden, rol van
rechter tijdens zitting en
raadkamer en
samenwerkingsrelaties)
Wat betekent het werken in deze
organisatie voor jou als rechter in
opleiding?
2
Intro in de RO
3
Introductie sector
4
Introductie sector
Bespreken van overeenkomsten en verschillen
tussen cursus intro RO en sectorspecifieke
aspecten met kandidaat of indien mogelijk met
medekandidaten.
Ervaren collega (bv EMA) bereid vinden
kandidaat uitleg te geven over dossiervorming
en -routing en de werking van het
registratiesysteem binnen de sector. De
kandidaat maakt een procesbeschrijving.
Ervaren collega (bv jur. medewerker) bereid
vinden kandidaat uitleg te geven over de
zoeksystemen (bibliotheeksystemen). De door
de kandidaat te maken opdrachten met de
systemen nabespreken. Deze opdrachten waar
mogelijk koppelen aan benodigde informatie
voor zaken waaraan wordt gewerkt door
kandidaat of collega.
5
Introductie
6
Introductie
7
Introductie
8
Introductie
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘Algemene introductie
in de RO’
Oa bespreken van het beeld dat kandidaten
inmiddels hebben van de functie van rechter
Cursus ICT
Op basis van verworven inzicht in voorgaande
po, aanbieden van ontbrekende kennis
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 1: tweedaagse)
Basisdeel met theorie van communicatie en
veel praktijkvoorbeelden.
Oefenen in kortdurende rollenspellen waarin
een deelvaardigheid centraal staat. Iedere
deelnemer heeft een eigen rol. Video-opname
PO: Stage roladministratie
(procedures, werkwijzen)
PO: ICT
(hanteren zoeksystemen bij vinden
van relevante informatie)
Optioneel: PO: Excursie/stage
relevante ketenpartner
Optioneel: stage proces
advocatuur (bij geen/weining
proceservaring)
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
tbv gerichte feedback.
Tbv blok 2 vragen na te denken over
leerwensen/specifieke oefensituaties
9
Introductie
Kandidaat in situaties brengen waarin hij
bewust bezig kan zijn met geleerde in training.
Voor blok 2 moet kandidaat oefenwens tbv
rollenspel met acteur toesturen aan docent.
10
Introductie
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 2)
Obv toegestuurde oefenwensen van kandidaten
overleggen met acteur over inhoud rollenspelen
11
Introductie
Cursus ‘Introductie in
intervisie’ (iedere 2 maanden
bijeenkomst) [waar van belang
koppelen aan
praktjikopdrachten]
Training waarin de theoretische basis van
intervisie van intervisie wordt uitgelegd
(feedback geven en ontvangen,
intervisiemodellen en -technieken). Oefenen
van intervisietechnieken adhv tevoren
ingestuurde onderwerpen en vorming van
intervisiegroepjes.
12
Introductie
13
Voorbereiding
14
Voorbereiding
Cursussen materieel- en
procesrecht
Cursus ‘Time management’
[verweven in meerdere
praktijkopdrachten]
Incl aandacht voor de Europeesrechtelijke
aspecten
Praktische tips en trucs meegeven
15
Voorbereiding
PO: Communicatieve
vaardigheden
verweven in andere
praktijkopdrachten
Bijwonen intervisie-bijeenkomst
van rechters.
(welke methode hanteert mijn
rechtbank en hoe gaat dat in z’n
werk?)
Selecteren van zaken in oplopende
moeilijkheidsgraad. Kandidaat (in toenemende
mate van zelfstandigheid) analyseert
procesrechtelijke en inhoudelijke aspecten van
een zaak, maakt een beoordeling en doet een
voorstel voor de strategie ter zitting (bij
voorkeur behandelt de kandidaat deze zitting
zelf (evt. olv praktijkopleider of ervaren
collega).
Voor- en nabespreken aan de hand van stramien
uit cursus ‘Het civiele vonnis’ en
‘aandachtspunten voor een goede uitspraak’.
Aandacht voor rechtbankspecifieke protocollen,
modellen, etc. Leerpunten met kandidaat
formuleren waarvoor extra aandacht is bij de
volgende zaak.
Desgewenst met meerdere kandidaten (rio-s en
PO: Voorbereiden van zaken
(analyse van de zaak (rechtsvraag
formuleren, strategie zitting
bepalen) adhv protocollen,
modellen, bouwstenen, etc.
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
raio’s) uitwisselen van wijze van aanpak.
16
Voorbereiding
17
Voorbereiding en
behandeling zitting
18
Voorbereiding en
behandeling zitting
19
Voorbereiding en
behandeling zitting
Voorbereiding en
behandeling zitting
Voorbereiding en
behandeling zitting
Voorbereiding en
behandeling zitting
20
21
22
23
Zitting
Selecteren van minimaal 6 – 10 relevante
zittingen van verschillende collega’s die
kandidaat kan observeren. De technieken
compareren en enquêteren dienen nadrukkelijk
in de zittingen aanwezig te zijn.
De kandidaat observeert adhv
oberservatiepunten om inzicht te krijgen in
procedure, aanpak en rol en gedrag rechter.
Nabespreken van observaties, waarbij de
volgende aspecten in oplopende
moeilijkheidsgraad worden onderscheiden:
technieken (oa procesdeelnemers), procedures,
gebruiken, bijzondere omstandigheden en
elementen uit de trainingen
‘Presentatietechnieken’ en ‘Communicatieve
zittingsvaardigheden’.
Kandidaat observeert ca 5 zittingen die hij heeft
voorbereid en waarin een eigen scenario van de
zitting is geschetst.
Nabespreken van scenario’s en zittingen en
formuleren leerpunten met kandidaat.
Deelproblemen nav een zaak
uitzoeken adhv jurisprudentie en
literatuur
PO: Zitting deel 1: observeren
PO: Zitting deel 2: observeren en
voorbereid
Training
‘Presentatietechnieken’
Cursus/Training ‘Compareren’
Cursus/Training ‘Enquêteren’
Bijzitten in ca 10 MK bij verschillende
collega’s, incl voorbereiding en schetsen van
eigen scenario van de zitting.
Voor- en nabespreken adhv ‘aandachtspunten
bij de zitting’, evt adhv video-opnamen.
Leerpunten formuleren.
PO: Zitting deel 3: auditeren
Training ‘Communicatieve
vaardigheden, gericht op
zitting’
(blok 3)
Oa. voorbereiden van het zitten (tijd, tafels,
stoel) en de behandeling tijdens zitting
(uitleggen doel en planning, ondervragen,
horen, samenvatten, bejegening, regievoering,
tijdbewaken, presenteren uitspraak, afsluiten).
Aandacht voor psychologie tijdens zitting,
besef eigen houding en gedrag, impact daarvan
op verloop zitting en partijen, omgaan met
emoties, etc.,
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
24
Zitting
Training ‘Behandeling ter
zitting’
25
Zitting
Training ‘Horen van
justitiabelen’
(de huidige training Horen van
justitiabelen behandelt tevens de
theorie van communicatiestijlen)
26
Zitting
27
Zitting
28
Raadkamer
29
Raadkamer
30
Vonnissen
Zelf zitten (praktijkopleider in de zaal, ingrijpen
indien noodzakelijk)
Zitting voor- en (groepsgewijs) nabespreken
adhv aandachtspunten (oa houding) en de
handreikingen uit de training ‘Compareren’ en
‘Enquêteren’, evt adhv video-opnamen.
Leerpunten formuleren.
Kandidaat steeds meer zelfstandig laten zitten
in zaken van oplopende moeilijkheidsgraad.
Nabespreken (evt adhv viseo-opnamen) in
aflopende mate
Reflectieverslag met kandidaat nabespreken
Kandidaat observeert meerdere keren een
raadkameroverleg en inventariseert verschillen
in aanpak en communicatiestijlen van
deelnemers.
Nabespreken ervaringen adhv ‘aandachtspunten
bij raadkameroverleg’.
Kandidaat neemt actief deel aan
raadkameroverleg.
Deze deelname in aflopende mate voor- en
nabespreken aan de hand van de
‘aandachtspunten bij raadkameroverleg’. In
nabespreking ook aandacht voor aspecten als
communicatiestijlen (wat is communicatiestijl
van kandidaat, wat zijn leerpunten).
Evt adhv video-opname van raadkameroverleg
Aandachtspunten
docent
Evt. video-opnames van good and bad practices
bespreken. Oefenen.
Oefenen in rollenspellen, nabespreken evt adhv
video-opnamem
Evt. video-opnames good and bad practices
bespreken
Incl incidenten
PO: Zitting deel 4: zitten
NB: niet te laat in het individuele
programma
PO: Bezoek appelcollege of
relevante ketenpartner (wat
betekent mijn uitspraak?)
PO: Raadkamer deel 1
PO: Raadkamer deel 2
Cursus ‘Het civiele vonnis’
(blok 1: tweedaagse)
Cursus bestaat uit twee aaneengesloten dagen,
waarin na behandeling theoretisch kader aan de
hand van cases geleerd en geoefend wordt in
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
het maken van vonnissen volgens een bepaald
stramien.
Aan eind van blok 1 de casuïstiek deel 1
toelichten.
31
Vonnissen
32
Vonnissen
33
Vonnissen
34
Vonnissen
35
Vonnissen
Kandidaat voldoende gelegenheid geven te
werken aan de casuïstiek die voor blok 2 van de
cursus ‘Het civiel vonnis’ moet worden
ingeleverd bij de docent(en).
Ondersteun de kandidaat desgewenst bij
moeilijke elementen uit het stramien dat tijdens
blok 1 van de cursus is aangereikt en wijs hem
op de ‘aandachtspunten voor een goed vonnis’.
De kandidaat moet nav de ervaringen met de
casuïstiek leerpunten opstellen en deze een
week voor de terugkomdag aan de docent
toesturen.
Vervolg vonnissen maken deel 1
Kandidaat opnieuw voldoende gelegenheid
bieden voor het schrijven van de
conceptvonnissen in de casuïstiek voor de
cursus ‘Het civiel vonnis’. Werkwijze en
aandachtspunten zijn gelijk als bij deel 1 van
deze opdracht.
PO: Vonnissen maken deel 1
Cursus ’Het civiele vonnis’
(blok 2: terugkomdag 1)
Toegestuurde conceptvonnissen voorzien van
gerichte feedback in relatie met hetgeen tijdens
de tweedaagse aan bod is geweest. Obv de
toegestuurde leerpunten maatwerkprogramma
maken voor de bespreking van de casuïstiek.
In de bespreking gebruik maken van de
competenties van andere kandidaten
Aan eind van blok 2 casuïstiek deel 2
toelichten.
Cursus ’Het civiele vonnis’
(blok 3: terugkomdag 2)
Werkwijze en aandachtspunten zijn gelijk als
bij blok 2 van deze cursus. Op basis van
geziene werk en input van kandidaat tijdens
cursus aandachtpunten voor het maken van
vonnissen aanreiken.
PO: Vonnissen maken deel 2
Verdieping in het maken van vonnissen met
PO: Vonnissen maken deel 3
zaken uit de eigen praktijk. Voorzie de
kandidaat van zaken in oplopende
moeilijkheidsgraad. Bespreek deze in aflopende
mate voor en na. Bij voldoen aan de norm (=
bekwaamheid voor het maken van vonnissen in
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘Beroepsethiek voor
rechters’
Naast zittingssituaties ook aandacht voor
maatschappelijke omstandigheden van alledag,
waarin van een rechter een andere reactie wordt
verwacht dan van willekeurige burger.
Evt rollenspel
complexe zaken) het vonnis als bewijs laten
opnemen in het portfolio. Kandidaat is
verantwoordelijk voor de administratie.
36
37
38
39
Nabespreken van de presentatie met daarbij
aandacht voor het geleerde/de leerpunten uit de
training ‘Presentatietechnieken’
Deelname aan jurisprudentieoverleg, incl voorbereiding
Presentatie aan collega’s of mederio’s (bv tijdens jurisprudentieoverleg)
Notitie opstellen
(bv bij gebleken verschillen in
rechterlijk beleid, ter bespreking
binnen jurisprudentie –of
sectoroverleg of MK)
Curriculum sector strafrecht
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
1
Introductie sector
Zorgen dat de kandidaat verschillende soorten
zittingen, raadkameroverleggen, jurisprudentieoverleggen, etc. en het sector-overleg kan
bijwonen. Kandidaat krijgt observatiepunten
mee (indruk van het soort zaak, processuele
opvallendheden, etc). Bespreek
ervaringen/reflectieverslag na.
Praktijkopdracht (PO): De functie
van rechter / Kennismaking
rechtsgang (kennis kaders,
procedure, beslissingsschema,
zitting, begrippen) en
bewustwording toekomstige
functie (werkzaamheden, rol van
rechter tijdens zitting en
raadkamer en
samenwerkingsrelaties)
Relevante cursussen ‘Materieel
recht’
Draagt zorg voor een up-to-date
kennisniveau en zorgt voor het
verwerken van Europeesrechtelijke
aspecten.
2
Intro in de RO
Bespreken van overeenkomsten en verschillen
tussen cursus intro RO en sectorspecifieke
aspecten met kandidaat of indien mogelijk met
medekandidaten.
Cursus ‘Algemene introductie
in de RO’
Oa bespreken van het beeld dat
kandidaten inmiddels hebben van de
functie van rechter.
Bespreken maatschappelijke context
en relevantie
3
Introductie sector
4
Introductie/dossier
Ervaren collega (bv EMA) bereid vinden
kandidaat uitleg te geven over dossiervorming
en -routing en de werking van het
registratiesysteem binnen de sector (COMPAS)
De kandidaat maakt een procesbeschrijving.
Ervaren collega (bv jur.medewerker) bereid
vinden kandidaat uitleg te geven over de
zoeksystemen (bibliotheeksystemen). De door
de kandidaat te maken opdrachten met de
systemen nabespreken. Deze opdrachten waar
mogelijk koppelen aan benodigde informatie
voor zaken waaraan wordt gewerkt door
kandidaat of collega.
5
Introductie
Cursus ICT
6
Introductie
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 1: tweedaagse)
Op basis van verworven inzicht in
voorgaande po, aanbieden van
ontbrekende kennis
Basisdeel met theorie van
communicatie en veel
praktijkvoorbeelden.
Oefenen in kortdurende rollenspellen
waarin een deelvaardigheid centraal
staat. Iedere deelnemer heeft een eigen
rol. Video-opname tbv gerichte
feedback.
Tbv blok 2 vragen na te denken over
leerwensen/specifieke oefensituaties
PO: Maken procesbeschrijving
gedurende stage
griffie/administratie
(procedures, werkwijzen)
PO: ICT
(hanteren zoeksystemen bij vinden
van relevante informatie)
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
7
Introductie
Kandidaat in situaties brengen waarin hij
bewust bezig kan zijn met geleerde in training.
Voor blok 2 moet kandidaat oefenwens tbv
rollenspel met acteur toesturen aan docent.
PO: Communicatieve
vaardigheden
(of verweven in andere
praktijkopdrachten)
8
Introductie
Training ‘Communicatieve
vaardigheden’
(blok 2)
Obv toegestuurde oefenwensen van
kandidaten overleggen met acteur over
inhoud rollenspelen
9
Introductie
Cursus ‘Introductie in
intervisie’ (iedere 2 maanden
bijeenkomst) [waar van belang
koppelen aan
praktjikopdrachten]
Training waarin de theoretische basis
van intervisie wordt uitgelegd
(feedback geven en ontvangen,
intervisiemodellen en -technieken).
Oefenen van intervisietechnieken
adhv tevoren ingestuurde
onderwerpen en vorming van
intervisiegroepjes.
10
Introductie
11
Introductie
Cursus ‘strafvordering’
Nadruk leggen op het
noodzakelijkerwijs volgen van de
procedure en het aanleren van de te
volgen routine hierin
Cursus ‘time management’
In deze training vooral te leren dat
door goed selecteren van relevante
stukken uit een dossier tijdwinst kan
worden geboekt.
Belang relatie met ketenpartners benadrukken
en overzien gehele (keten)proces
Excursie/stage Parket,
RC, politie
Bijwonen intervisie-bijeenkomst
van rechters.
(welke methode hanteert
mijn rechtbank en hoe
gaat dat in z’n werk?)
12
Dossier
13
Dossier
14
Dossier
15
Dossier
16
Dossier
Het kunnen omgaan met een dossier (lees: snel
de weg vinden) is cruciaal voor het effectief
functioneren van een rechter. Kandidaat moet
dus leren: hoe zo’n dossier is opgebouwd en
waar de relevante informatie is te vinden
Kandidaat leren in eigen zaken de procedure
(formele stappen) toe te passen en de relevante
inhoudelijke (materiële) zaken te selecteren op
effectieve wijze. Relatie leggen met digitale
zoeksystemen (zie ook regel 4)
De leidraad vormt voor de rechter op de zitting
het stramien op basis waarvan de belangrijke
Po: dossier analyse (algemeen) aan
de hand van een voorbeelddossier
(referentie)
Po: dossier analyse (formeel en
materieel recht)
Po: leidraad maken behandeling
zitting
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
informatie in het dossier kan worden
teruggevonden in de juiste volgorde. Dit goed
kunnen is relevant(als opmaat) voor het zelf
doen van zittingen.
Kandidaat zal zicht moeten krijgen op de
procedure die op de zitting wordt gehanteerd bij
strafzaken. Tevens bij de bespreking aandacht
geven aan gedragsaspecten van de rechter en
andere partijen
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
(1 dag) Training
‘communicatieve
zittingsvaardigheden’
Oa. voorbereiden van het zitten (tijd,
tafels, stoel) en de behandeling tijdens
zitting (uitleggen doel en planning,
ondervragen, horen, samenvatten,
bejegening, regievoering,
tijdbewaken, presenteren uitspraak,
afsluiten). Plus de algemene
vaardigheden mbt specifieke
vaardigheden die typerend zijn voor
strafzittingen.
Aandacht voor psychologie tijdens
zitting, besef eigen houding en gedrag,
impact daarvan op verloop zitting en
partijen, omgaan met emoties, etc.,
Evt. video-opnames van good and bad
practices bespreken. Oefenen.
Als rechter sta /zit je in het
middelpunt van de belangstelling. De
wijze van presenteren en profileren is
van grote invloed op het verloop van
de zitting en de houding van de
deelnemers. In feite gaat het hier over
het op non-verbale manier de juiste
balans weten te vinden tussen ruimte
nemen en ruimte geven. Het vertonen
van authentiek gedrag is daarbij
cruciaal.
Trainen (rollenspelen) van de
specifieke (communicatieve)
17
Zitting
18
Zitting
19
Zitting
20
Zitting
Training ‘presenteren’
21
Zitting
Training ‘horen justitiabelen
sector straf’ (de huidige training
Kandidaat zal langzamerhand vertrouwd
moeten worden met de wijze van horen en het
uitvoeren daarvan.
Bij het aanleren van deze vaardigheid kiezen
voor een oplopende moeilijkheidsgraad,
afgestemd op het leertempo.
Ter ondersteuning maken van een goede
taakverdeling tussen rechters.
Po: observeren
(gedrag/procedure/aanpak en
bespreken met pr.opl.)
Po: horen ter zitting in oplopende
moeilijkheidsgraad beginnend bij
‘drankzittingen’
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Kandidaat zal moeten laten zien dat zijn
organisatie tijdens de zitting goed is (stukken
voorbereid) en dat hij ter zitting de informatie
op juiste wijze ordent. Deze opdracht is een
vervolg op de vorige, ma.w. ook het horen blijft
aandacht vragen, waarbij het geleerde tijdens de
trainingen gebruikt moet worden bij de
reflecties
Werkplek
22
Zitting
23
Zitting
24
Zitting
Net als bij de voorgaande opdracht gaat het hier
om een stapeling: horen, organisatie en
informatieverwerking blijven aandacht vragen,
waarbij nu de gehele procedure en de houding
van de kandidaat meer aandacht gaan krijgen
Po: auditeren: zelfstandig
voorbereiden en behandelen van
gehele MK-zaak
25
Raadkamer
Po: Observeren wijzen van
aanpak
26
Raadkamer
Deze observatieopdracht moet de kandidaat
bewust maken van de verschillende aanpakken
van raadkameren, waarbij bewustzijn ontstaat
over het belang een eigen (passende)stijl te
ontwikkelen
Op basis van de theorie van de
communicatiestijlen reflectie geven over de
wijze van communiceren (relationeel)
Verder inhoudelijke feedback geven over de
argumentatie en bewijsvoering
27
Vonnis
28
Vonnis
Eerste deel po bestaat uit het maken van relatief
eenvoudige vonnissen in eigen zaken (kopstaart vonnissen en uitgewerkte appèls). Let op
dat hierbij een opbouw in oplopende
moeilijkheidsgraad wordt gehanteerd.
SSR
Aandachtspunten
docent
Horen van justitiabelen
behandelt tevens de theorie van
communicatiestijlen)
vaardigheden die bij verhoren in
strafzaken essentieel zijn. Aandacht
voor de ‘toon’, vasthoudendheid en
doorvragen.
Training ‘horen getuigen’
Trainen van de specifieke
(communicatieve) vaardigheden die
bij verhoren in strafzaken essentieel
zijn.
Cursus ‘vonnissen maken’
(tweedaagse)
Cursus bestaat uit twee
aaneengesloten dagen, waarin na
behandeling theoretisch kader aan de
hand van cases geleerd en geoefend
wordt in het maken van vonnissen.
Aan eind van cursus eerste deel
opdracht meegeven voor praktijk:
‘Maken strafvonnis’
Po: behandelen zaken in
oplopende moeilijkheidsgraad
Po: raadkameren (voor- en
nabespreken van behandelde
zaken)
Po: strafvonnissen maken
No Onderwerp
Aandachtspunten
praktijkopleider
Werkplek
SSR
Aandachtspunten
docent
Cursus ‘vonnissen maken’
(reflectiedag)
Aan de hand van vooraf
geïnventariseerde leerpunten
maatwerkprogramma maken, dat
ingaat op deze punten. Hierbij gebruik
maken van competenties andere
kandidaten door
uitwisselingswerkvormen toe te
passen.
Achter de hand houden van casus die
het oefenen van leerpunten mogelijk
maakt.
Meegeven po: complexe vonnissen.
Cursus ‘Beroepsethiek voor
rechters’
Naast zittingssituaties ook aandacht
voor maatschappelijke
omstandigheden van alledag, waarin
van een rechter een andere reactie
wordt verwacht dan van willekeurige
burger.
Evt rollenspel.
Aan de hand van de ervaringen en reflecties op
basis van de ‘aandachtspunten voor een goed
vonnis’ zal de kandidaat leerpunten moeten
opstellen en deze een week voor de
terugkomdag naar de docent moeten sturen.
Kandidaat is hiervoor verantwoordelijk
29
Vonnis
30
Vonnis
Vervolg vonnissen maken, maar dan nu de
complexere zaken. Bij voldoen aan de norm
(=bekwaamheid voor het maken van complexe
vonnissen) het vonnis als bewijs laten opnemen
in het portfolio.
Kandidaat is verantwoordelijk voor
administratie.
Bij eventuele specifieke vragen kan de
kandidaat gebruik maken van de expertise van
medekandidaten (bijvoorbeeld in de vorm van
een ELO, of intervisie)
31
Algemeen
Door kennis te nemen van wat een uitspraak
Optioneel: Excursie naar
betekent zal de kandidaat in staat zijn een goede inrichting (tbs, Jellinek, hvb)
onderbouwing en verantwoording te kunnen
geven op gemaakte keuzes.
32
Algemeen
Po: complexe vonnissen maken

Download Report