0
Naast dit formele jaarverslag wordt een beknopte samenvatting geproduceerd die wordt gelardeerd
met een aantal interviews met o.a. co-producenten en stakeholders van CultuurSchakel die zich
uitspreken over de making of CultuurSchakel.
De eindredactie en de vormgeving van het formele jaarverslag is belegd bij de afdeling Communicatie,
voor de samenvatting is aan Vruchtvlees gevraagd een lay-out te ontwerpen en wordt Global
Reporting belast met het maken van de interviews met stakeholders en de eindredactie.
Colofon
© CultuurSchakel, maart 2014
Samenstelling: directie en medewerkers CultuurSchakel
Eindredactie & opmaak: Marketing & Communicatie
Vormgeving omslag: Vruchtvlees
1
Voorwoord
Vanaf september 2013 geeft CultuurSchakel materieel inhoud aan de taak om cultuureducatie en
cultuurparticipatie te matchen, met het doel iedere jongere in Den Haag tijdens zijn schoolcarrière
kennis te laten maken met kunst en cultuur.
De introductie van de marktwerking in het vrijetijdsaanbod onder vermindering van subsidie resulteert
in een sector in een transitie waarin nieuwe dynamiek ontstaat en waardoor CultuurSchakel maatwerk
levert door het matchen vraag en aanbod.
Inspanningen moeten leiden tot een extra impuls voor actief cultureel burgerschap in Den Haag.
De aansluiting tussen binnen- en buitenschoolse cultuureducatie krijgt onder meer vorm door inzet
van het Expertisecentrum Cultuureducatie en het Servicecentrum Cultuurparticipatie, met name door
de introductie van stadsdeelgericht werken.
Een kick-start van de totstandkoming van CultuurSchakel was mogelijk door de inzet van voormalig
medewerkers (het goud) van Culturalis en Koorenhuis en de adequate beleidsmatige voorbereiding
door de gemeente Den Haag
Het ontwikkelen van een effectieve organisatievoorwaarde, de inrichting van processen, het
verkennen van de ambities en mogelijkheden van het onderwijs, de kunst- en cultuurinstellingen en de
wereld van cultuurparticipatie, werpt zijn vruchten af. Bemiddeling tussen vraag en aanbod krijgt
inhoud in de praktijk van coaches en adviseurs. De digitalisering en daarmee de 24/7-dienstverlening
krijgen inhoud in april 2014.
Met dit halfjaarverslag expliciteren wij onze resultaten uitgebreid om de werkwijze en continuïteit te
borgen van CultuurSchakel in de volgende organisatiefase.
Namens CultuurSchakel
Everard Warffemius
Directeur-bestuurder a.i.
2
Inhoudsopgave
1. Samenvatting ....................................................................................................................................... 6
1.1
Typering CultuurSchakel ......................................................................................................... 6
1.2
Missie....................................................................................................................................... 7
1.3
Visie ......................................................................................................................................... 7
1.4
Expertisecentrum Cultuureducatie .......................................................................................... 7
1.5
Cultuureducatie op zijn Haags................................................................................................. 7
1.6
Servicecentrum Cultuurparticipatie ......................................................................................... 8
1.7
Het Subsidieloket ..................................................................................................................... 8
1.8
Begroting 2014 ........................................................................................................................ 9
2. Expertisecentrum Cultuureducatie .................................................................................................... 10
2.1
Inleiding ................................................................................................................................. 10
2.2
De cultuurcoaches ................................................................................................................. 10
2.3
Voortgezet Onderwijs - Diamant College .............................................................................. 12
2.4
Monitoring en Evaluatie ......................................................................................................... 13
2.5
Bijeenkomst voor schoolleiders, 17 oktober 2013 in Panorama Mesdag ............................. 13
2.6
PABO Haagse Hogeschool en De Haagse Scholen ............................................................. 14
2.7
Extra impuls en Haagse Cultuuronderwijs Prijs .................................................................... 14
2.8
Schoolvoorstellingen ............................................................................................................. 15
3. Cultuureducatie op zijn Haags .......................................................................................................... 16
3.1
Inleiding ................................................................................................................................. 16
3.2
De Haagse situatie – kansen en uitdagingen ........................................................................ 16
3.3
Deskundigheidsbevordering .................................................................................................. 19
3.4
Leerlijnontwikkeling ............................................................................................................... 20
3.5
Visie leerlijn algemeen........................................................................................................... 20
3.6
Ontwikkeling leerlijn tot 01-01-2014 ...................................................................................... 21
3.6.1
Leerlijn Oriëntatie op Kunst & Cultuur ............................................................................... 21
3.6.2
Leerlijn Beeldende kunst, Architectuur en Vormgeving .................................................... 22
3.6.3
Leerlijn Cultureel erfgoed .................................................................................................. 22
3.6.4
Leerlijn Dans ...................................................................................................................... 22
3.6.5
Leerlijn Literatuur ............................................................................................................... 22
3.6.6
Leerlijn Mediacultuur ......................................................................................................... 23
3.6.7
Leerlijn Muziek ................................................................................................................... 23
3.6.8
Leerlijn Theater .................................................................................................................. 23
3.7
Stuurgroep, afstemmingsoverleg en voortgangsgesprekken ................................................ 24
3.8
Monitoring en evaluatie ......................................................................................................... 25
3.8.1
Samenvatting SWOT-analyse van de projectgroepen ...................................................... 26
3
3.8.2
4.
Servicecentrum Cultuurparticipatie ................................................................................................ 28
4.1
Inleiding ................................................................................................................................. 28
4.2
Kunstdisciplines en adviseurs cultuurparticipatie .................................................................. 28
4.2.1
Dans .................................................................................................................................. 29
4.2.2
Beeldende kunst ................................................................................................................ 30
4.2.3
Muziek algemeen .............................................................................................................. 31
4.2.4
Popmuziek ......................................................................................................................... 32
4.2.5
Wereldmuziek .................................................................................................................... 33
4.2.6
Koren ................................................................................................................................. 34
4.2.7
Theater .............................................................................................................................. 35
4.2.8
Letteren.............................................................................................................................. 36
4.2.9
Media ................................................................................................................................. 37
4.2.10
Cultureel Erfgoed ............................................................................................................... 38
4.3
5.
Nulmeting/Cultuurscan ...................................................................................................... 27
Rondetafelconferentie ........................................................................................................... 39
Subsidieloket .................................................................................................................................. 40
5.1
Inleiding ................................................................................................................................. 40
5.2
De subsidievormen ................................................................................................................ 40
5.3
Subsidies 2013 – aantallen ................................................................................................... 41
5.4
Projectsubsidie ...................................................................................................................... 42
5.5
Beoordelingscommissie Projectsubsidie ............................................................................... 42
5.6
Bezwaarcommissie ................................................................................................................ 42
6.
Plaats in de stad ............................................................................................................................ 43
7.
Marketing & Communicatie ............................................................................................................ 44
7.1
Inleiding ................................................................................................................................. 44
7.2
Focus Marketing & Communicatie......................................................................................... 44
7.2.1
Corporate Identiteit ............................................................................................................ 44
7.2.2
Aanwezigheid in het veld ................................................................................................... 45
7.2.3
Online aanwezigheid ......................................................................................................... 46
7.2.4
Aanwezigheid in pers en media......................................................................................... 47
7.2.5
Onderzoek ......................................................................................................................... 47
7.3
8.
Focus Marketing & Communicatie in 2014............................................................................ 47
Bestuursverslag ............................................................................................................................. 48
8.1
Werkgeverschap .................................................................................................................... 48
8.2
Taak- en functiebeschrijving .................................................................................................. 48
8.3
Functieontwikkeling ............................................................................................................... 48
8.4
Werktijden .............................................................................................................................. 48
8.5
Werknemers .......................................................................................................................... 48
8.6
Verzuimbeleid ........................................................................................................................ 49
4
8.7
Medezeggenschap ................................................................................................................ 49
8.8
Werkoverleg........................................................................................................................... 49
8.9
Managementteam .................................................................................................................. 49
8.10
Transitieteam ......................................................................................................................... 49
8.11
Interne communicatie ............................................................................................................ 50
8.12
Changemanagement CultuurSchakel ................................................................................... 50
8.12.1
Beleidsplan en externe betrekkingen ................................................................................ 50
8.12.2
Communicatie .................................................................................................................... 50
8.12.3
Organisatie ........................................................................................................................ 50
8.12.4
Personeel........................................................................................................................... 51
8.12.5
Administratieve en financiële organisatie .......................................................................... 51
8.12.6
Informatievoorziening ........................................................................................................ 52
8.12.7
Juridisch............................................................................................................................. 52
8.12.8
Huisvesting, technologie en instrumenten......................................................................... 52
8.12.9
Investeringsplan en opstartkosten ..................................................................................... 52
8.13
Cultural Governance .............................................................................................................. 52
8.14
ANBI-status............................................................................................................................ 53
9. Raad van Toezicht............................................................................................................................. 54
9.1
Goedkeuring verslag ............................................................................................................. 54
9.2
Verantwoording toezicht ........................................................................................................ 54
9.3
Vergaderingen ....................................................................................................................... 54
9.4
Samenstelling Raad van Toezicht ......................................................................................... 55
9.5
Integriteit en Cultural Governance ......................................................................................... 56
10.
Statutaire gegevens ................................................................................................................... 57
11.
Medewerkers ............................................................................................................................. 58
5
1. Samenvatting
1.1
Typering CultuurSchakel
De oprichting van CultuurSchakel is het resultaat van de fundamentele stelselwijziging voor
Cultuureducatie en Cultuurparticipatie, vastgelegd in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 20132016 “Haagse Nieuwe”. De omslag van aanbod naar vraagsturing is verder geconcretiseerd in het
Deltaplan Cultuureducatie 2013 en leidt voor CultuurSchakel tot de volgende uitgangspunten:
 iedere jongere in den haag maakt tijdens zijn schoolcarrière kennis met cultuur
 de vraag vanuit het onderwijs wordt centraal gesteld
 naar een betere aansluiting van vraag en aanbod
 cultuureducatie is één van de kerntaken van culturele instellingen
 marktwerking in het vrijetijdsaanbod
 efficiënter gebruik van middelen
CultuurSchakel moet een geheel nieuwe reputatie opbouwen, maar kan dankzij doorplaatsing van
medewerkers (het goud van Culturalis en Koorenhuis), bouwen op een doorlopende en kwalitatieve
serviceverlening.
CultuurSchakel staat voor kennis, verbinding en verwondering. CultuurSchakel is het onafhankelijke
kenniscentrum en de culturele bemiddelingsorganisatie voor cultuuronderwijs en amateurkunst in Den
Haag. CultuurSchakel informeert, adviseert, ondersteunt, verbindt, stimuleert en promoot op de
gebieden van cultuuronderwijs op scholen en actieve amateurkunstbeoefening in Den Haag en is
gestart in juli 2013.
De kick-off van CultuurSchakel is mogelijk gemaakt door:
 beoordelings- en bezwaarcommissies projectsubsidie
 externe adviseurs
 freelancers
 kwartiermaakster
 leden raad van toezicht
 medewerkers
CultuurSchakel bestaat uit twee pijlers:
1. het Expertisecentrum Cultuuronderwijs vormt de verbindende schakel tussen het onderwijs en de
culturele sector;
2. het Servicecentrum Cultuurparticipatie stimuleert en promoot de Haagse amateurkunst in al haar
facetten.
Beide onderdelen van CultuurSchakel werken voor een grote diversiteit aan doelgroepen,
respectievelijk het onderwijsveld en alle individuele dan wel groepen amateurkunstbeoefenaars in Den
Haag. CultuurSchakel streeft naar synergie tussen het Expertisecentrum Cultuuronderwijs en het
Servicecentrum Cultuurparticipatie. Dit krijgt onder meer vorm doordat de cultuurcoaches en de
adviseurs cultuurparticipatie stadsdeelgericht werken. Dus samen op trekken waardoor
binnenschoolse educatie en buitenschoolse talentontwikkeling meer in elkaars verlengde kunnen
worden gerealiseerd.
Vanaf het eerste moment is werk gemaakt van marktverkenningen, nulmetingen, de introductie van
CultuurSchakel, het formuleren van missie en visie, het realiseren van deelplannen voor de
afdelingen, voor corporate communicatie, voor huisstijlontwikkeling, de introductie van het nieuwe
werken en de inrichting van het kantoor.
De directeur-bestuurder van CultuurSchakel is verantwoordelijk voor de aansturing van de gehele
organisatie en de communicatie met de Raad van Toezicht, de gemeente en partners. Hij heeft ook de
dagelijkse leiding van het Servicecentrum Cultuurparticipatie. De dagelijkse leiding van het
Expertisecentrum Cultuureducatie ligt grotendeels bij het hoofd Expertisecentrum.
CultuurSchakel Den Haag is gevestigd aan de Prinsegracht 27.
6
1.2
Missie
De missie van CultuurSchakel omvat de omschrijving van de primaire functie van de organisatie.
 CultuurSchakel verankert cultuuronderwijs en verhoogt de kwaliteit ervan
 CultuurSchakel verbindt scholen en culturele aanbieders
 CultuurSchakel informeert, adviseert, bemiddelt en subsidieert amateurkunstbeoefenaars en
legt verbindingen met culturele aanbieders
 CultuurSchakel ontsluit cursusaanbod en faciliteiten, promoot de amateurkunsten en maakt
deze zichtbaar
 CultuurSchakel draagt bij aan een hogere kwaliteit van cultureel burgerschap en een
levendige culturele stad met een grote cultuurparticipatie
 CultuurSchakel is Haags en werkt voor alle Hagenaars en Haagse organisaties.
1.3
Visie
De visie van CultuurSchakel omvat de omschrijving van de ambities van de organisatie en die van het
beeld dat de organisatie heeft van haar positie en haar omgeving.
CultuurSchakel werkt daar waar de doelgroep is en verbindt zich met de Cultuurankers in de stad.
CultuurSchakel stimuleert culturele nieuwe initiatieven en crossovers.
CultuurSchakel is creatief, spitsvondig en improvisatievol teneinde het beste in elke situatie en bij elk
vraagstuk te bewerkstelligen. CultuurSchakel denkt buiten grenzen en gebaande paden.
Vanwege de diversiteit in taken van de organisatieonderdelen, te weten het Expertisecentrum
Cultuuronderwijs en het Servicecentrum Cultuurparticipatie, is de visie ten aanzien van die onderdelen
hieronder dan ook apart geformuleerd.
1.4
Expertisecentrum Cultuureducatie
Het Expertisecentrum Cultuureducatie draagt bij aan een vanzelfsprekend kwalitatief, hoogwaardig
cultuuronderwijs. Het biedt kennis, verwondering en verbeelding.
Door cultuuronderwijs in het hart van de school te plaatsen, ontwikkelen kinderen hun creatieve
vermogens waardoor zij vanuit een wisselend perspectief naar zichzelf en de wereld om zich heen
kijken. Cultureel burgerschap krijgt hiermee vorm en inhoud.
Gestart met 9 cultuurcoaches, inmiddels met 11, werkzaam in 8 stadsdelen is kennisgemaakt met 138
van 167 scholen. Bij ruim 50% van de scholen is een cultuurscan afgenomen waarmee de actuele
stand van zaken Cultuuronderwijs in Den Haag in beeld wordt gebracht.
De Haagse Cultuuronderwijs Prijs
Deze in het najaar 2013 door wethouder Cultuur, Marjolein de Jong, ingestelde prijs gaf de scholen de
gelegenheid te opteren voor een extra impuls van hun cultuuronderwijs. Ruim 30 scholen maakten
hier gebruik van. Naast de aanvraag konden scholen een filmpje insturen om te tonen wat
cultuuronderwijs voor hun school en leerlingen betekent. In 2014 leidt dat tot een beoordeling van de
ingezonden filmpjes en een prijsuitreiking.
Schoolvoorstellingen
In de eerste helft van 2013 is vanuit het Koorenhuis een programma schoolvoorstellingen voorbereid;
onder regie van CultuurSchakel zijn podia vanaf dit jaar zelf verantwoordelijk voor de selectie en
inkoop van de voorstellingen en de begeleidende educatie. In het totaal schreven 41.281 leerlingen
zich in; bijna de helft van de voorstellingen speelt zich af op school en de andere helft in het theater.
1.5
Cultuureducatie op zijn Haags
Middels doorlopende leerlijnen voor alle basisschoolleerlingen van groep 1 t/m 8 zullen in het kader
van dit programma alle Haagse kinderen in aanraking kunnen komen met kunst en cultuur. Op 24 juni
2013 heeft het Fonds voor Cultuurparticipatie de aanvraag van Den Haag gehonoreerd en is het
stedelijke programma van de landelijke regeling van Cultuureducatie met Kwaliteit een realiteit.
Met 32 culturele instellingen en 21 scholen wordt intensief gewerkt aan kwalitatief verantwoorde
leerlijnen die door ontwikkelscholen samen met culturele instellingen worden ontwikkeld, door
testscholen getest en beschikbaar zijn per 1 januari 2017 voor het basisonderwijs in Den Haag.
CultuurSchakel is de regisseur en budgethouder van dit programma in samenwerking en afstemming
met een stuurgroep, met representanten vanuit het onderwijs, culturele instellingen en de gemeente
Den Haag. Een afstemmingsoverleg van de projectleiders is voorzien in een visie op de leerlijn, het
aanbrengen van horizontaliteit en het beschrijven van tussendoelen per groep en leerlijn. Over 8
leerjaren wordt gewerkt aan leerinhoud, verdeeld over 40 lesuren per jaar in 8 projectgroepen. In
7
totaal is er dus sprake van het ontwikkelen van 320 uur cultuuronderwijs, die beschikbaar zullen
komen via een digitale ladekast met de volgende kunstdisciplines: Oriëntatie op Kunst en Cultuur,
Beeldende kunst, Architectuur en Design, Cultureel erfgoed, Dans, Literatuur, Mediacultuur, Muziek
en Theater.
1.6
Servicecentrum Cultuurparticipatie
Het Servicecentrum Cultuurparticipatie beschikt over 8 adviseurs die stadsbreed opereren ten dienste
van kunstbeoefenaren in de vrijetijd, in de disciplines Dans, Beeldende kunst, Muziek (algemeen),
Koren, Popmuziek, Wereldmuziek, Theater, Letteren, Media en Cultureel erfgoed. In deze periode is
de markt van vraag en aanbod zo in kaart gebracht.
Om vraag en aanbod met elkaar te verbinden, passend advies te geven, amateurs en professionals
met elkaar te verbinden, zijn podia gezocht en geboden, en is gewerkt aan de bevordering van de
deskundigheid van amateurkunstbeoefenaren in de vrije tijd. Dit heeft o.a. geleid tot participatie in Den
Haag Danst, Your Stage en het Haags Letterenoverleg, en is het initiatief genomen de coördinatie van
de Week van de Amateurkunst in Den Haag 2014 op zich te nemen.
Het Haagse amateurveld heeft op 11 december 2013 in de Rondetafelconferentie gesproken over de
stimulansen en belemmeringen alsmede ondersteuning en subsidie voor de amateurkunst in Den
Haag. Hier hebben ruim 80 instellingen en verenigingen aan deelgenomen.
1.7
Het Subsidieloket
Het Subsidieloket voert de Haagse regeling Amateurkunst uit: Deze bestaat uit een drietal
subsidievormen t.w. basis-, uitvoerings- en projectsubsidies. In totaal verwerkte het loket 476
aanvragen waarvan 97 Theater, 374 Muziek, 17 Dans en 16 mengvormen/crossovers.
8
1.8
Begroting 2014
A.
BEGROTING 2014 X 1.000
2014
2014
2014
Cultuurschakel
Cultuureducatie
Totaal
BATEN
A1
A2
A3
A
Opbrengsten
Publieksinkomsten
Overige inkomsten
Diverse inkomsten
Totale opbrengsten
B1
B2
B3
B4
B
0
0
0
0
0
0
0
0
Bijdragen
Subsidie ministerie OCW
Subsidie provincie
Subsidie gemeente Den Haag
Overige bijdragen
Totale bijdragen
0
0
2.681
0
2.681
396
396
792
0
0
3.077
396
3.473
TOTALE BATEN (A+B)
2.681
792
3.473
LASTEN
C1
C2
C
Beheerlasten personeel
Beheerlasten materieel
Totale beheerslasten
341
247
588
38
12
50
379
259
638
D1
D2
D
Activiteitenlasten personeel
Activiteitenlasten materieel
Totale activiteitenlasten
1.113
979
2.092
680
212
892
1.793
1.191
2.984
TOTALE LASTEN (C+D)
2.680
942
3.622
1
-150
-149
RESULTAAT
Conform de voorschriften maakt de begroting 2014 deel uit van het jaarverslag 2013.
9
2. Expertisecentrum Cultuureducatie
2.1
Inleiding
De werkzaamheden van het Expertisecentrum Cultuureducatie waren in de periode voorafgaand aan
de oprichting van CultuurSchakel vanuit het Koorenhuis voorbereid en ontwikkeld door het toenmalige
hoofd Onderwijs en enkele coördinatoren. Bij de twee laatste onderdelen bood het HCO
ondersteuning
 Presentatie ‘Van Deltaplan Cultuureducatie naar Expertisecentrum’.
 Werkwijze van het Expertisecentrum
 Programma schoolvoorstellingen
 Instrumenten, documenten en materiaal voor het begeleiden van visietrajecten met scholen
 Scholingsprogramma voor de cultuurcoaches.
2.2
De cultuurcoaches
Op 1 juli 2013 was Stichting CultuurSchakel een feit, met 9 medewerkers van het Koorenhuis die in de
functie van cultuurcoach in het Expertisecentrum geplaatst werden.
Tot de zomervakantie rondden zij voor het Koorenhuis hun lopende werk voor de scholen af en
maakten zij kennis met CultuurSchakel, d.w.z. met de nieuwe directeur-bestuurder en collega’s en
met de missie, werkwijze en taakstelling van het Expertisecentrum. Na individuele startgesprekken
werd de verdeling van de stadsdelen onder de cultuurcoaches vastgesteld. Daarnaast kregen zij elk
een specialisme, stadsbreed in te zetten voor de Leerlijnen, Voortgezet Onderwijs en Speciaal
Onderwijs.
Cultuurcoaches per stadsdeel en per stadsbreed-specialisme
In totaal 5,49 fte excl. Mechteld van Dijk (Escamp) en Catherine Klaverwijden (Laak)
Centrum
Beeldende
kunst
Cultureel
erfgoed
Dans
Escamp
Haagse
Hout
Laak
Leidschenveen/
Ypenburg
Loosduinen
Scheveningen
Segbroek
Caroline
Gresnigt
Mechteld
Van Dijk*
Pauline
Verhallen
Literatuur
Mediacultuur
Irene
Bakker
Ingeborg
Dennesen
Muziek
Oriëntatie op
de Kunsten
Coby
Wisse
Herma
Roos
Theater
Gerbry Junte
Speciaal
Onderwijs
Voortgezet
Onderwijs
Vaststellen
specialisme
In 2014
Eric Schulp
Marga
van
Ravels
Catherine
Klaverwijden*
Catherine
Klaverwijden*
* Mechteld van Dijk en Catherine Klaverwijden zijn tot 1 januari 2014 in dienst bij de Cultuurankers van respectievelijk Theater
Dakota en het Laaktheater en vanaf 2014 bij CultuurSchakel.
De cultuurcoaches gingen op vakantie met een boven hun verwachting duidelijk beeld van het nieuwe
werk dat hen na de vakantie te doen stond. Vanaf 1 september 2013 gingen zij met grote inzet en de
blik vooruit aan de slag. De periode tot de kerstvakantie werd besteed aan:
10
1. Inwerken
 Thuisraken in CultuurSchakel en de Cultuurankers, inlezen, inwerken, voorbereidende
werkzaamheden.
 Vier trainingsdagen bij het HCO en een traject voor Persoonlijke Ontwikkelingsplannen.
Bij het HCO ging het om teambuilding en werd aandacht besteed aan onderwerpen die in
het onderwijs spelen, bv. passend onderwijs, ouderbetrokkenheid, taalontwikkeling, 21th
century skills en visieontwikkeling.
 Thuisraken in het stadsdeel en van start met het in kaart brengen van de culturele
omgeving.
2. Aan de slag in de praktijk
 Van start met Projectgroepen leerlijnen Cultuureducatie op zijn Haags (zie hoofdstuk
Cultuureducatie op zijn Haags).
Aan de projectgroepen van elke leerlijn neemt stadsbreed een cultuurcoach deel, die tot
taak heeft de brug te slaan tussen het cultuuronderwijs en de school, gedacht vanuit de
visie, de behoefte/vraag en de situatie van de school. Deze discipline-coaches voeren
samen met de cultuurcoach van het stadsdeel waar de school gevestigd is, de
cultuurscan en andere trajecten uit.
Zie verder het hoofdstuk Cultuureducatie op zijn Haags.
 Kennismaken met de basisscholen in het stadsdeel. Resultaat tot nu toe:
Primair Onderwijs
Kennismakingen
en Cultuurscans
Centrum
Escamp
Haagse Hout
Laak
LeidschenveenYpenburg
Loosduinen
Scheveningen
Segbroek
Speciaal
(basis) Onderwijs**
Totaal
Totaal
aantal
scholen
35
30
15
10
13
Kennisgemaakt
met
33
20
15
10
13
11
15
17
19
10
14
13
9
165
137
Cultuurscan
In 2013
uitgevoerd
4
7
5
Cultuurscan
In 2014 t/m februari
uitgevoerd
21
13
5
3
4
7
7
5
4
1
17*
69*
* Er is met (nog) niet alle scholen kennisgemaakt. Van september 2013 t/m februari 2014 zijn in
totaal 86 cultuurscans afgenomen, ruim 50%. Vóór 1 mei 2014 moeten alle cultuurscans uitgevoerd
zijn bij de scholen die vallen onder schoolbesturen waarmee het convenant is afgesloten.
** Het Speciaal Onderwijs is hier meegenomen in het totaal, maar een aantal S.O.-scholen vraagt
om een ander type traject van kennismaken en cultuurscan, dat zich over meerdere jaren uitstrekt.
Kennisgemaakt met en Cultuurscans uitgevoerd op
PO-scholen in 2013
Segbroek
Scheveningen
Loosduinen
Leidschenveen‐Ypenburg
Laak
Haagse Hout
Escamp
Centrum
0
Totaal aantal scholen
5
10
15
Kennisgemaakt met
20
25
30
35
40
Cultuurscan in 2013 uitgevoerd
11
Toelichting op overzicht Kennismaking en Cultuurscans in het primair onderwijs
Er is nog niet met alle scholen kennisgemaakt, waar verschillende redenen voor waren:
 Scholen huizen wegens nieuwbouw in een tijdelijke locatie en hebben het daar nu te druk
mee. Men wil wachten tot de nieuwe locatie betrokken is. Of de huidige schooldirecteur is
langdurig afwezig of zal met pensioen gaan, wat maakt dat de school wil wachten tot de
(nieuwe) directeur er (weer) is.
 Scholen zijn er stellig in dat hun bestaand cultuurbeleid goed is en dat zij dit willen
handhaven, of zij willen zelf contact opnemen met de cultuurcoach, pas als de school eraan
toe is.
 Het Expertisecentrum heeft om financiële redenen en Sociaal plan van het Koorenhuis in
2013 niet het beoogde aantal fte cultuurcoaches kunnen inzetten, namelijk slechts 5,49 in
plaats van 8 tot 10 fte. Ook waren de cultuurcoaches in Laak en Escamp tot 1 januari 2014
nog in dienst van het Cultuuranker, waardoor zij slechts ten dele konden werken voor
CultuurSchakel, dus vanuit de nieuwe taakstelling.
Dit betekent dat niet alles zo hard ging als we wilden, al zat de vaart er al behoorlijk in.
Vanaf 2014 is er meer formatie, door toevoeging van de cultuurcoaches uit de stadsdelen
Laak en Escamp en iets meer formatieruimte voor huidige cultuurcoaches.
In totaal komt dit op 7.21 fte.
 Bij een aantal scholen leefde onvrede over de cultuurbezuinigingen. Zo was men bijvoorbeeld
tevreden over de diensten van het Koorenhuis en vreesde of ervoer al dat het Koorenhuis
door de bezuiniging niet meer hetzelfde voor hen kon betekenen als voorheen.
Het vraagt uitleg en tijd van cultuurcoaches om scholen duidelijk te maken hoe het culturele
landschap er nu uitziet en welke doelen gediend worden met het nieuwe cultuurbeleid.
Maar scholen hebben ook zo gereageerd:
 ‘Dit is ons eerste jaar na een fusie en we hebben geen aandacht voor cultuureducatie. Maar
jouw kennis en hoe je er met ons over praat, heeft ons doen inzien dat het juist nu een kans
is.’
 ‘We hebben nog nooit zo naar de mogelijkheden van teken-, handvaardigheid en muziek
gekeken, wij willen onderzoeken of het aansluit bij onze sociaal-emotionele methode en daar
cultuuronderwijs aan koppelen. Dit is een ingang bij het team die we moeten gebruiken om
draagvlak te krijgen. Het gaat nu alleen maar om taal en rekenen.’
 ‘Kans om de nieuwe visie van de school te koppelen aan de visie die we nu ontwikkelen voor
cultuuronderwijs.’
 ‘We hebben alles goed voor elkaar: leerlijnen, vakdocenten binnen het LKP, maar er valt altijd
nog iets te verbeteren. We doen nog niets met volgen en beoordelen van de kinderen. Fijn dat
jullie ons erbij gaan ondersteunen. Wij hebben daar echt de tijd en kennis niet voor.’
 ‘We doen te veel en te veel hapsnap, we moeten keuzes gaan maken. Fijn om nu met een
coach alles te onderzoeken en keuzes te gaan maken. Minder maar beter.’
 Volgend schooljaar 2014/2015 een werkgroep om de visie te ontwikkelen en verder de
ambities uit de scan uit te werken. ‘Wil jij een deel van de teambijeenkomst verzorgen? Zoals
jij het vertelt kan ik het niet.’
 ‘Je hebt ons laten inzien dat we op een andere manier naar een aantal vakken op het rooster
kunnen kijken en naar de mogelijkheden die het biedt.’
 ‘Veel doen we al jaren zo, goed om nu eens pas op de plaats te maken.’
2.3
Voortgezet Onderwijs - Diamant College
De eerste jaren gaat de meeste inzet naar het basisonderwijs. In 2014 wordt onderzocht met welke
diensten het Voortgezet Onderwijs het best geholpen is. Tot die tijd worden scholen die een beroep
doen op het Expertisecentrum voor advies, informatie of bemiddeling, zo goed mogelijk bediend.
Het Diamant College in Haagse Hout/Mariahoeve vroeg om ondersteuning bij de totstandkoming van
het beleidsplan Cultuuronderwijs, dat dit schooljaar een feit moet zijn.
CultuurSchakel heeft hiervoor een extern adviseur ingeschakeld die, in samenwerking met de
cultuurcoach, het traject van visie- en beleidsontwikkeling door de vakgroep Cultuur begeleidt. Naar
tevredenheid van de school.
12
Streven is om dit te laten leiden tot:
 cultuur in het hart van de school;
 aansluiting bij de leerlijn die ontwikkeld wordt door de tegenover het Diamant College gelegen
basisschool De Vuurvlinder;
 een (flexibel) model voor totstandkoming van beleidsplannen op andere VO-scholen.
2.4
Monitoring en Evaluatie
Bureau ART draagt bij aan het kwaliteitsbeleid van CultuurSchakel, door het monitoren en evalueren
van het werk van het Expertisecentrum en de cultuurcoaches en daarmee van de ontwikkelingen van
scholen:
Cultuurscan Scholen 2013 (en 2014)
Met de Cultuurscan verzamelen de cultuurcoaches jaarlijks informatie over de scholen op een aantal
indicatoren. Deze indicatoren hebben zowel betrekking op het reguliere beleid van CultuurSchakel ten
aanzien van alle ca. 150 scholen voor primair onderwijs in Den Haag als op het beleid in het kader
van Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK). De gegevens worden in een database ondergebracht ten
behoeve van de monitoring van de ontwikkelingen op de scholen.
In 2013 heeft Bureau ART in overleg met het team van het Expertisecentrum de vragenlijst van de
cultuurscan definitief vastgesteld. Hieruit volgde het samenstellen van een Excel-bestand (dat later in
het statistisch programma SPSS werd ingevoerd) en het ontwikkelen van een SPSS-database.
De gegevens in de database van de Cultuurscan-scholen worden in de eerste helft van 2014
geanalyseerd met behulp van het statistisch programma SPSS, zodat verbanden kunnen worden
gelegd tussen diverse typen scholen, verschillende ambitieniveaus e.d. De eerste analyse, op basis
van de gesprekken die tot en met februari 2014 door de cultuurcoaches met scholen zijn gevoerd,
wordt begin maart besproken met het management van CultuurSchakel en het team van het
Expertisecentrum.
De gegevens uit gesprekken die in de periode maart tot en met mei 2014 worden gevoerd, worden
door Bureau ART later toegevoegd in het SPSS-bestand.
Scholen krijgen de eigen scores van CultuurSchakel terug in vergelijking met de gemiddelde scores
van de andere scholen, zodat zij ook baat hebben bij het verstrekken van de gegevens.
Cultuurscan Scholen 2013 en 2014 bestaat uit:
 Samenstellen Excel-bestand Cultuurscan
 Overleg team Expertisecentrum over evaluatie en bijstellen instrument
 Ontwikkelen database in SPSS
 Verwerken data schriftelijke vragenlijst Cultuurscan in database
 Analyse data en korte jaarrapportage aan CultuurSchakel
 Overleg management CultuurSchakel en team Expertisecentrum over uitkomsten analyse
 Rapportages naar alle scholen waarvan gegevens zijn verzameld
Vooruitblik 2014: Interviews scholen:
 Ontwikkelen checklist met vragen in overleg met CultuurSchakel
 Afnemen 8 persoonlijke interviews en 8 telefonische interviews en verslag
 Korte rapportage t.b.v. CultuurSchakel
2.5
Bijeenkomst voor schoolleiders, 17 oktober 2013 in Panorama Mesdag
Op 17 oktober 2013 is op initiatief van de wethouder Onderwijs in samenwerking met CultuurSchakel
een bijeenkomst georganiseerd om schoolleiders kennis te laten maken met de cultuurcoaches, om
hen te informeren over wat het Expertisecentrum voor hen kan betekenen en over de werkwijze van
het Expertisecentrum. Er zijn praktijkvoorbeelden getoond over hoe verankering van cultuurbeleid
plaats kan vinden. Ook is de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen Cultuuronderwijs in het kader
van 'Cultuureducatie op zijn Haags' toegelicht en hield wethouder Ingrid van Engelshoven een
gloedvol pleidooi voor het belang van cultuuronderwijs.
Er waren 37 afgevaardigden van scholen aanwezig, naast de wethouder, medewerkers van het Expertisecentrum
en Panorama Mesdag, beleidsmedewerkers van de gemeente en schoolbesturen, HCO en Stichting Brede
Buurtschool.
Een inhoudelijk verslag is te vinden op de website van CultuurSchakel, met mogelijkheid door te
klikken naar de presentaties en filmpjes die tijdens de bijeenkomst getoond werden.
13
2.6
PABO Haagse Hogeschool en De Haagse Scholen
We willen dat cultuuronderwijs een plaats krijgt in het hart van de school. Hoe groter het draagvlak bij
leerkrachten in opleiding (LIO), hoe groter de kans van slagen op langere termijn voor het
basisonderwijs. Om deze reden heeft CultuurSchakel initiatief genomen tot samenwerking met de
PABO van de Haagse Hogeschool en het bestuur van De Haagse Scholen, omdat zij een convenant
hebben afgesloten met afspraken over stages van studenten van de PABO bij De Haagse Scholen.
In 2013 is de samenwerking voorbereid en in 2014 wordt deze operationeel.
De voornemens en afspraken:
Doel van de samenwerking:
1. We willen elkaar uitdagen om van elkaar te leren, elkaar op de hoogte te houden van en bij te
dragen aan de nieuwste onderwijsontwikkelingen en elkaars expertise.
2. CultuurSchakel wil graag aansluiten bij het convenant dat de Pabo en De Haagse Scholen
hebben afgesloten. Dit houdt in dat studenten naar aanleiding van profielen van de scholen
een stageplek kiezen voor hun derdejaars stage en voor hun eindstage in het vierde jaar (LIOstage). De Pabo en de stageschool dragen beide zorg voor gerichte begeleiding van de
student.
De school:
 De school neemt in het stageprofiel een tekst op over cultuuronderwijs als extra facet voor de
student. Het Expertisecentrum kan hier desgewenst bij helpen.
 De interne coach is de begeleider van de student. Hij/zij wordt voor het facet cultuuronderwijs
geassisteerd door de cultuurcoach van het Expertisecentrum. Dit geldt ook voor de
afstudeeropdracht. Alles vanzelfsprekend i.s.m. de PABO, het stagebureau en SLB.
 Het is bedoeld voor de scholen die ontwikkel- of testschool zijn binnen het leerlijnenprogramma Cultuureducatie op zijn Haags en voor scholen die van plan zijn cultuurbeleid te
ontwikkelen of te herijken met ondersteuning van het Expertisecentrum.
De student:
 De student verbindt eventueel ook de afstudeeropdracht aan cultuuronderwijs en ontvangt
een passend certificaat, wat een (extra) profiel op zijn cv betekent.
 Studenten komen in aanmerking mits zij geïnteresseerd zijn in cultuur. Zij zien het als een
uitdaging om hun kennis te verbreden en om mee te gaan in de ontwikkeling van iets nieuws.
 Op scholen die leerlijnen ontwikkelen en testen voor Cultuureducatie op zijn Haags zal de
student culturele activiteiten uitvoeren of helpen bij de uitvoering, deelnemen aan overleggen
waar scholen en instellingen met elkaar de leerlijn ontwikkelen en helpen bij monitoring van de
leerlijn. (In het derde jaar en in combinatie met de minor Kunst en Cultuuronderwijs).
 Op scholen die cultuurbeleid ontwikkelen of herijken zal de student deelnemen aan
beleidssessies en -overleggen en al naargelang zijn/haar mogelijkheden een bijdrage leveren.
Ook draagt hij bij aan het uitvoeren, helpen en begeleiden van culturele activiteiten die de
school onderneemt met de leerlingen.
 Studenten die de minor volgen kunnen eventueel al meelopen in projectgroepen van
leerlijnen.
2.7
Extra impuls en Haagse Cultuuronderwijs Prijs
In het najaar stelde de wethouder Cultuur Marjolein de Jong een bedrag van € 40.000,- ter
beschikking. Hiermee werd scholen aangeboden, gebruik te maken van een extra financiële impuls ter
ondersteuning van hun cultuuronderwijs. CultuurSchakel geeft handen en voeten aan de impuls:
1. Scholen ontvingen in december 2013 een nieuwjaarswens ‘2014 Nieuw jaar – Nieuwe kans’.
Na hun belangstelling te hebben gemeld, ontvingen scholen een formulier waarop zij
toelichting gaven op hun plannen voor besteding van het gevraagde bedrag van maximaal
€ 1000,-.
2. Gebruikmaking van de extra impuls betekent dat de school automatisch meedingt naar de
Haagse Cultuuronderwijs Prijs. In een filmpje van maximaal drie minuten, laat de school zien
wat cultuuronderwijs voor hun leerlingen betekent. De prijs is een bedrag van
€ 3.500,-.
14
De nieuwjaarsaankondiging werd zowel per post als digitaal verstuurd. Daarnaast speelden en spelen
de cultuurcoaches een actieve rol bij het motiveren van scholen voor de impuls en het desgewenst
ondersteunen bij het inschrijven en het maken van het filmpje.
In 2014 worden de activiteiten uitgevoerd en de prijs uitgereikt.
Er doen 30 scholen mee aan de extra impuls, waarmee het streven van CultuurSchakel bereikt is.
2.8
Schoolvoorstellingen
In de eerste helft van 2013 werd het programma van schoolvoorstellingen voorbereid vanuit het
Koorenhuis, met een overgang van de oude naar de nieuwe werkwijze van Koorenhuis naar
CultuurSchakel. Tot dan toe was het Koorenhuis verantwoordelijk voor de coördinatie en de
inhoudelijke, financiële en organisatorische uitvoering van het programma.
In april 2013 kwam onder de vlag van het Koorenhuis, met inzet van Suzanne Verboeket als freelance
medewerker, de brochure met schoolvoorstellingen 2013-2014 uit die volgens de nieuwe werkwijze
ingericht was.
Vanaf juli 2013 zijn podiuminstellingen zelf verantwoordelijk voor de selectie en inkoop van
voorstellingen en begeleidende educatie. De instellingen worden verzocht het aanbod op elkaar af te
stemmen v.w.b. de verschillende disciplines en het aantal te bereiken leerlingen per leerjaar:
CultuurSchakel heeft een digitale tool ontwikkeld waarmee instellingen in de voorbereidende fase
elkaars aanbod kunnen zien.
Instellingen bepalen zelf welk tarief ze aan de scholen rekenen. met een maximum van € 5,50 per
leerling, Als ze gebruik willen maken van de beschikbare € 3,50 subsidie per bereikte leerling, mag
hun tarief per leerling maximaal € 5,50 bedragen.
CultuurSchakel coördineert het aanbod, brengt de brochure uit, behandelt de inschrijvingen van
scholen, maakt roosters en regelt busvervoer. Hierbij wordt opnieuw gebruikgemaakt van de expertise
van Suzanne Verboeket.
De extra financiële impuls voor schoolvoorstellingen heeft de gemeente opgenomen in het Deltaplan
Cultuureducatie. Doel is om podiuminstellingen te ondersteunen in de nieuwe situatie, waar zij zelf
financieel verantwoordelijk zijn voor de inkoop van schoolvoorstellingen. Alle Haagse
podiuminstellingen mogen gebruikmaken van de subsidie, waardoor het aanbod veel groter is dan
toen het Koorenhuis een selectie van voorstellingen maakte: het aanbod is gestegen van ca. 45 naar
ca. 70 titels.
De voorstellingen gingen na de herfstvakantie van start dus over de resultaten is nog niet veel te
zeggen, behalve dat de uitvoering over het algemeen naar wens verloopt. Podiuminstellingen en de
busmaatschappij sturen hun rekening rechtstreeks naar de scholen; in de loop van het schooljaar zal
blijken welke impact deze verandering heeft.
Dit schooljaar werden in totaal 41.281 leerlingen ingeschreven, waarvan 7.153 voor het Voortgezet Onderwijs.
Bijna de helft van de voorstellingen speelt op school, de andere helft in het theater.
15
3. Cultuureducatie op zijn Haags
3.1
Inleiding
Het project Cultuuronderwijs op z’n Haags is het resultaat van de inzet van tientallen culturele
instellingen, tientallen scholen in Den Haag en medewerkers van CultuurSchakel, dat op 1 juli 2013
haar activiteiten startte. Het project sluit naadloos aan op het beleid van de Gemeente Den Haag om
te komen tot een kwaliteitsverbetering en een breder bereik van cultuuronderwijs. Dit beleid heeft zijn
weerslag gekregen in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2013-2016 ‘Haagse Nieuwe’, dat
onder andere voorziet in een fundamentele stelselwijziging van Cultuuronderwijs in Den Haag, en het
Deltaplan Cultuureducatie, om het Den Haag van de 21ste eeuw vorm te geven, een stad met
internationale allure waarin verschillende culturen en culturele stromingen “zichtbaar, hoorbaar en
proefbaar” zijn. Op 24 juli 2013 heeft het Fonds voor Cultuurparticipatie de aanvraag van Den Haag
gehonoreerd en werd Cultuureducatie op zijn Haags als stedelijk programma van de landelijke
regeling Cultuureducatie met Kwaliteit een feit. Doel is dat alle basisschoolleerlingen van groep 1 t/m
8 middels doorlopende leerlijnen in aanraking komen met kunst en cultuur. De Haagse culturele
instellingen en scholen willen zelfs een stapje verder gaan; in denken en handelen willen ze de
voorschool en leerlingen van groep 1 en 2 van het voortgezet onderwijs in de doorlopende leerlijnen
meenemen.
32 Culturele instellingen en 24 scholen werken wekelijks samen om 8 kwalitatief verantwoorde,
doorlopende leerlijnen te realiseren per 1 januari 2017:
leerlijn Oriëntatie op Kunst en Cultuur, leerlijn Beeldende kunst, Architectuur en Design, leerlijn
Cultureel erfgoed, leerlijn Dans, leerlijn Literatuur, leerlijn Mediacultuur, leerlijn Muziek en leerlijn
Theater.
CultuurSchakel is door de gemeente Den Haag in voorjaar 2013 aangewezen als regisseur van dit
project. CultuurSchakel heeft dan ook de uitgangspunten van het Deltaplan Cultuureducatie omarmd
en laat deze uitgangspunten met raad en daad in zijn werk en in het programma instromen:
 Ieder kind, iedere jongere maakt tijdens zijn schoolcarrière kennis met cultuur.
 De vraag van het onderwijs wordt centraal gesteld.
 Er wordt gestreefd naar een betere aansluiting van vraag en aanbod.
 Cultuuronderwijs is een van de kerntaken van culturele instellingen.
 Er heerst marktwerking in het vrijetijdsaanbod.
 Er komt een efficiënter gebruik van middelen.
In Cultuureducatie op zijn Haags staat dus de vraag van de scholen centraal. Scholen werken in
projectgroepen samen met culturele instellingen om de leerlijnen te ontwikkelen. Deze verbindingen
zijn in onze optiek essentieel voor het slagen van het project. Deskundigheid van zowel scholen
alsook culturele instellingen wordt bevorderd, de relatie van scholen met hun culturele omgeving wordt
versterkt en samen wordt er over beoordelingsinstrumenten nagedacht. Den Haag wil graag
aansluiten bij de landelijke ontwikkeling met betrekking tot doorlopende leerlijnen. Daarom wordt er
binnen Cultuureducatie op zijn Haags nauw contact gezocht met theorieën, ideeën en
vertegenwoordigers van de Authentieke Kunsteducatie, het SLO, Cultuur in Spiegel en de 21ste
Century Skills om deze uitgangspunten, kennis, gedachten en ervaringen in theorie en handelen
binnen de leerlijnen op te nemen en te verwerken.
3.2
De Haagse situatie – kansen en uitdagingen
De Haagse situatie is op bepaalde punten uitzonderlijk. Door gemeentelijke keuzes is het aantal
spelers binnen het cultuuronderwijs de afgelopen twee jaar gewijzigd en werden culturele organisaties
aangemoedigd om nauw samen te werken. De inzet van de instellingen binnen het programma
Cultuureducatie op zijn Haags is een van de eerste vruchten van deze veranderingen. Met de
oprichting van CultuurSchakel heeft de gemeente Den Haag ervoor gekozen om het denken over
cultuuronderwijs in Den Haag structureel te veranderen. Nieuw, en soms wennen, is het voor het
culturele veld dat vanaf nu de vraag van de school centraal staat. Samen ontwikkelen aanvrager en
aanbieder, school en culturele instelling, producten die kwalitatief hoog zijn op inhoudelijk en
didactisch gebied. Om die redenen is er binnen de aanvraag ook voor gekozen om de cultuurcoaches
van CultuurSchakel structureel aan dit project te verbinden, om te bewerkstelligen dat de vraag van de
school centraal is en centraal blijft.
Ook scholen moeten een denkomslag maken. Van hun wordt ondanks beperkte tijd en budgetten
eigen inzet en betrokkenheid binnen cultuuronderwijs verwacht. Per schoolbestuur zijn in een
16
convenant afspraken vastgelegd over de mate waarin scholen aandacht besteden aan
cultuuronderwijs, en de kwaliteit ervan. Tevens komt het vormen van vaste verbanden tussen scholen
en culturele instellingen terug in de convenanten, teneinde verankering van cultuuronderwijs in het
onderwijskundig beleid verder te bevorderen. Op 16 juli 2013 zijn de convenanten ondertekend door
24 schoolbesturen; zo’n 80 à 90% van het scholenveld. De ondertekening vond plaats bij
CultuurSchakel, in aanwezigheid van de wethouders Ingrid van Engelshoven (Onderwijs en
Dienstverlening) en Marjolein de Jong (Cultuur, Binnenstad en Internationaal).
Naast medewerking bij de ontwikkeling van Cultuureducatie op zijn Haags en het verankeren van
cultuuronderwijs in het beleid van de school, zijn er nog meer initiatieven tot verankering gekomen. In
december 2013 is de Pabo van de Haagse Hogeschool in samenwerking met het schoolbestuur van
de Haagse Scholen bij het project betrokken. Vanaf september 2014 zullen derdejaars Pabostudenten vanuit hun stageschool aansluiten bij de projectgroepen en het project onderwerp van hun
onderzoek laten zijn.
Den Haag heeft zijn aanvraag laat mogen indienen. Door het grote enthousiasme, de bereidheid om
de handen ineen te slaan en de go die uit de aanvraag sprak, heeft het Fonds voor Cultuurparticipatie
goedkeuring gegeven voor het gehele aangevraagde bedrag. Den Haag mocht meteen met de
uitvoering van het plan beginnen, er zijn géén aanvullende voorwaarden opgelegd..” Het Fonds voor
Cultuurparticipatie is tevreden over dat de “activiteiten gekoppeld (zijn) aan groter beleid dan het
programma, hier wordt goede basis gelegd (en een) impuls op fundament (geven). (…) Het plan van
monitoring en evaluatie wordt als sterk (beschouwd), het idee van de ladekast komt aan vraag van de
scholen tegemoet en de splitsing van het traject in ontwikkel- en testscholen draagt bij aan de
haalbaarheid.”
Door de grote omwenteling in de sector is er pas sinds de komst van CultuurSchakel op 1 juli 2013,
sprake van centrale regie. Verwachtingen die sinds 2012 bij de culturele instellingen met betrekking
tot geldverdeling, inhoud en aanpak gewekt waren, zijn slechts deels vervuld. In de zomer van 2013
moesten instellingen opnieuw een omwenteling meemaken, accepteren en verwerken. Dit heeft tot
enige aarzeling binnen het project geleid. Bij de officiële start van het project tijdens het eerste
afstemmingsoverleg op 16 oktober 2013 waren nog niet alle projectgroepen samengesteld en heeft
CultuurSchakel achteraf het volgende geconstateerd en daar onderstaande conclusies aan
verbonden:
1. In plaats van vier jaar is de feitelijke tijdsomvang van het project in Den Haag drie jaar en vier
maanden.
Dat betekent een strakke regie met een heldere tijdsplanning op alle vlakken. De
programmamanager wordt binnen CultuurSchakel door een aantal medewerkers ondersteund,
de projectgroepen krijgen naast organisatorische steun ook inhoudelijk advies door
leerlijnexpert Frits Wielders.
2. In plaats van dat er bij aanvang van het project een door de stuurgroep goedgekeurd
projectplan ligt, is dit pas op 26 november 2013 na de eerste bijeenkomst van de stuurgroep
het geval.
Dit heeft tot consequentie dat het project zal werken volgens voortschrijdend inzicht.
Daarnaast heeft CultuurSchakel ervoor gekozen om gehoor te geven aan de
cultuurverschillen binnen elke projectgroep. Volgens een gegeven formaat stelt elke
projectgroep haar eigen projectplan op.
3. In de ingediende en goedkeurde begroting werd de inzet van culturele instellingen op PM
gezet, met de aanname dat structureel gesubsidieerde instellingen vanuit Den Haag in de
kunstenplan perioden 2013-2016 minstens 5% van hun budget aan cultuuronderwijs moesten
besteden. Echter, de instellingen geven aan dat deze besteding al voor 2013 vastgelegd werd
en dat zij in die zin de gelden niet meer of slechts ten dele in konden zetten voor
Cultuureducatie op zijn Haags. Gevolg was dat er een herziene begroting moest komen.
CultuurSchakel heeft, na overleg met de financiers, besloten dat er een tegemoetkoming komt
voor alle leden van de projectgroepen, zowel van de scholen als van de culturele instellingen.
Deze gelden komen uit de activiteitenbudgetten. De keuze is in het najaar 2013 met het Fonds
voor Cultuurparticipatie gecommuniceerd en goedgekeurd.
4. De keuze van de gemeente Den Haag voor centrale regie bij een project van deze omvang
eist uren en mankracht. In de subsidieaanvraag was hier maar ten dele in voorzien. In
combinatie met deze taak beleggen bij een nieuw opgestarte organisatie betekent met een
steile leercurve het programmamanagement moest worden geïmplementeerd.
17
Eventuele vertragingen die hieraan verbonden zijn, worden ingecalculeerd en in de
communicatie meegenomen. Aan de deadline van 31 december 2016 wordt niet getornd,
sommige taken moeten simpelweg in een korter tijdsbestek plaatsvinden.
5. Deskundigheidsbevordering is een van de speerpunten binnen de aanvraag. Over wat een
doorlopende leerlijn is en wat deze inhoudelijk moet bevatten volgens eisen waaraan een
school moet voldoen, is deels een leerproces voor culturele instellingen en brengt een
denkomslag met zich mee.
CultuurSchakel heeft het gemeenschappelijke gesprek samen met scholen met bijhorende
consensus hierover een plaats gegeven binnen de studiemiddagen die in januari, maart en
april 2014 gepland staan. In de inhoudelijke ontwikkeling zal vanuit voortschrijdend inzicht
moeten worden gehandeld. Daarnaast is het thema onderwerp van gesprek in de acht
projectgroepen en in het afstemmingsoverleg.
6. Het overwinnen van gevoeligheden, teleurstellingen, andere verwachtingen en de acceptatie
dat de centrale regie bij CultuurSchakel is neergelegd, heeft bij een aantal culturele
instellingen tijd nodig. Naast het daadwerkelijk uitvoeren van het projectplan richt
CultuurSchakel zijn aandacht ook op de ´politieke´ kant van het project om alle, in elk geval
zoveel mogelijk, deelnemers aan boord te houden en deels nog aan boord te krijgen.
Deze aanpak heeft zijn vruchten afgeworpen. Een vijftal instellingen dat dreigde te stoppen
met het project is nog steeds, of wederom, met plezier en enthousiasme betrokken.
7. Er is geen tijd voor vertraging, op 31 december 2016 moeten de 8 leerlijnen gereed zijn.
Deze deadline helpt alle betrokkenen bij Cultuureducatie op zijn Haags scherp te zijn en te
blijven waar het gaat om beheersing op tijd, geld, kwaliteit, informatie en organisatie.
De projectgroepen van de leerlijnen Beeldende kunst, Architectuur en Vormgeving, Literatuur,
Mediacultuur en Muziek zijn in september 2013 van start gegaan. In oktober volgde Dans, in
november zijn Cultureel erfgoed en Theater begonnen en sinds december 2013 is Oriëntatie op Kunst
en Cultuur aan de slag. Er is veel passie en inzet te bespeuren binnen de projectgroepen. Ondanks
de krappe tijd zijn de resultaten voor 2013 behaald:
1. De Visie voor Cultuureducatie op zijn Haags is geformuleerd.
2. Er is een visie per leerlijn ontwikkeld.
3. De tussendoelen van andere aanbieders en organisaties in het land zijn vergeleken en
bestudeerd.
4. Voor groep 1,2,3,4,5,6,7 en 8 zijn de tussendoelen geformuleerd.
5. Er is een begin gemaakt van de begrippenlijst en Haagse Canon, waarbij ervoor gekozen is
om deze tijdens de ontwikkelfase verder aan te vullen.
6. Er begint een horizontaliteit en kernbegrippen te ontstaan.
7. Elke projectgroep heeft zijn eigen werkplan opgesteld.
8. Elke projectgroep heeft een SWOT-analyse gemaakt.
9. De groepen hebben een begin gemaakt om Haagse en landelijke culturele aanbieders die
eventueel bij het verzorgen van lesinhouden een rol zouden kunnen spelen, in kaart te
brengen.
10. Er is een begin gemaakt van een digitale ladekast.
Financieel zijn er onzekerheden rond BTW binnen het project Cultuureducatie op zijn Haags.
Weliswaar zijn kinderen de doelgroep, maar gaat het tot stand komen van leerlijnen uiteraard verder
dan het rechtstreeks uitvoeren van activiteiten met kinderen. Er moeten zaken worden besproken,
uitgedacht, vastgelegd en georganiseerd. Hierdoor kan er sprake zijn van BTW-plicht. Bij de
bijeenkomst bij het Fonds voor Cultuurparticipatie op 14 november 2013 werd helder dat alle
aanvragers in het land met deze vraag worstelen en dat het Fonds in die zin (nog) geen helder
antwoord richting de betrokkenen kon geven. De oplossing moet decentraal gevonden worden.
CultuurSchakel heeft vervolgens een financiële specialist in de arm genomen en is in gesprek met de
belastingdienst gegaan. De uitkomst van deze gesprekken wordt in februari 2014 verwacht.
CultuurSchakel houdt er rekening mee dat naar aanleiding van het gesprek opnieuw een wijziging in
de begroting moet worden doorgevoerd.
Daarnaast moeten er verschillende opvattingen over de financiële bijdrage van scholen en de
consequenties ervan met betrekking tot cultuuronderwijs in Den Haag in het algemeen nog bij elkaar
gebracht worden.
Eind maart 2014 zal de eerste versie van de digitale ladekast van de 8 leerlijnen Cultuureducatie op
zijn Haags af zijn. Met het laden van leerinhoud en lessen kan kort daarop een begin worden
18
gemaakt. De inhoudelijke ontwikkeling hiervan gaat via de aangetrokken leerlijnontwikkelaar in nauwe
samenspraak met de projectgroepen en het Expertisecentrum. Ook worden Alice Moves en landelijke
ontwikkelingen erbij betrokken. Technische uitvoering en vormgeving liggen in handen van Just en
Vruchtvlees.
3.3
Deskundigheidsbevordering
CultuurSchakel werkt op verschillende niveaus aan deskundigheidsbevordering in en om het project
Cultuureducatie op zijn Haags.
1. Samenstelling projectgroepen
Bij de samenstelling van de 8 projectgroepen is er voor gekozen om deze samen te stellen uit
50% leden vanuit scholen en 50% leden vanuit culturele instellingen. Om zo het van elkaar
leren te stimuleren en het gemeenschappelijke gesprek vanzelfsprekend te laten zijn.
2. Advisering en coaching on the job
Sinds augustus 2013 is leerlijndeskundige Frits Wielders als extern adviseur bij het project
betrokken. Hij heeft ruime ervaring in het ontwikkelen van leerlijnen. Met zijn ondersteuning en
advies werken de 8 projectgroepen aan visie, tussendoelen, leerinhouden en worden zij
gestimuleerd om de achtergrondinformatie tot zich te nemen en te verwerken. Daarnaast is er
sprake van Coaching on the Job, deze inspanningen leiden er mede toe dat de leden van de
projectgroepen op kwalitatief hoog niveau, efficiënt en volgens de nieuwste inzichten werken,
waarbij de vraag van de school centraal staat.
3. Studiebijeenkomsten
Onder de noemer Cultuureducatie op zijn Haags organiseert CultuurSchakel tot de zomer
2014 een drietal studiebijeenkomsten.
 In januari 2014 is het thema Van Visie Naar Leerlijn waarin de uitgangspunten van de
Authentieke Cultuureducatie, Cultuur in de Spiegel en de 21ste eeuwse competenties
binnen de Haagse cultuurleerlijnen zichtbaar gemaakt worden. Piet Hagenaars, Emiel
Heijnen en Astrid Rass zijn onder andere sprekers tijdens deze bijeenkomst.
 In maart 2014 staat Samenwerking Tussen Onderwijsinstellingen En Culturele Instellingen
centraal om de structurele gelijkwaardige samenwerking te optimaliseren. Project Dialoog
is deze middag een van de kennis- en ervaringsbronnen.
 In april 2014 gaat het over Beoordelen En Volgen Binnen De Haagse Cultuurleerlijnen en
het volgen van producten en processen die binnen de leerlijnactiviteiten ontstaan met
gebruik van een Cultuurportfolio/Cultuurdossier. Sprekers zullen waarschijnlijk Diederick
Schönau (Cito, ontwikkeling en toetsing kunstcompetenties), Corina Lok (Ontwerper van
een theaterbeoordelingsmodel met rubrics) en Dirk Monsma (toetsdeskundige) zijn.
Vanaf september 2014 zal het Bureau Scholing van CultuurSchakel onder leiding van Nelleke
Douw, ontwerp en organisatie van de studiemiddagen in het kader van Cultuureducatie op zijn
Haags op zich nemen. Vanaf dat moment worden de bijeenkomsten ook opengesteld voor alle
scholen en andere belanghebbenden uit Den Haag.
4. Cultuurcoach
Aan elke projectgroep is een cultuurcoach verbonden. Deze helpt de groepen de vraag van
de scholen centraal te houden. De cultuurcoach helpt de scholen bij het formuleren van het
interne cultuurbeleid en denkt mee en informeert over het ontwikkelen van leerlijnen en aan
welke eisen, ook vanuit didactisch oogpunt, een leerlijn moet voldoen.
5. Project Dialoog
Een aantal deelnemende culturele instellingen en scholen hebben van oktober 2012–februari
2013 ervaringen opgedaan tijdens het Project Dialoog om leerinhouden en activiteiten te
koppelen aan kerndoelen en tussendoelen. Op drie manieren worden de resultaten van het
project verwerkt bij Cultuureducatie op zijn Haags:
 Een van de experten van het project, Elly Koene, is als lid van de stuurgroep betrokken bij
Cultuureducatie op zijn Haags om op die manier haar ervaringen in te brengen.
 De projectgroepen Dans en Theater nemen hun ervaringen mee in de
afstemmingsoverleggen en delen deze daar met de collega’s.
Tijdens een van de studiebijeenkomsten in 2014 zal het project Dialoog onderwerp van
gesprek en discussie zijn.
19
6. Bijeenkomsten Fonds voor Cultuurparticipatie
Het Fonds voor Cultuurparticipatie organiseert jaarlijks twee werkconferenties. Hiervoor zijn
de 8 projectleiders Cultuureducatie op zijn Haags door de programmamanager uitgenodigd
om vervolgens hun kennis weer met de projectgroepleden te delen. Bij de conferentie “Eerlijk
zullen we delen” op 12 december 2013 waren de projectleiders Literatuur, Cultureel erfgoed,
Muziek, Beeldende kunst, Architectuur en Design aanwezig.
De volgende werkconferentie zal in samenwerking met CultuurSchakel op 19 juni 2014 in Den
Haag plaatsvinden. Hiervan zijn inmiddels alle 64 projectgroepleden op de hoogte gebracht.
3.4
Leerlijnontwikkeling
Binnen het project Cultuureducatie op zijn Haags hanteren we op dit moment de norm van een
reguliere leerlijn, waarbij we ervan uitgaan dat deze 40 lesuren per schooljaar per groep omvat. Elk
van de 8 projectgroepen ontwikkelt voor acht leerjaren leerinhouden, verdeeld over 40 lesuren. In het
totaal dus 8 x 40 uur = 320 uur leerinhouden. In de gehonoreerde subsidieaanvraag is er sprake van
te ontwikkelen lespakketten met lessen. Hier zullen de projectgroepen in het afstemmingsoverleg een
keuze moeten maken, gezien de beperking van het budget waarmee géén 2560 uitgewerkte lessen
kunnen worden gerealiseerd.
Er zijn stappen gezet om een eenduidige taal te ontwikkelen.
1.
2.
3.
4.
Onder einddoel verstaan wij de kerndoelen 54, 55, 56.
Tussendoelen en kernbegrippen zijn door de 8 projectgroepen vastgesteld.
De leerinhoud verwijst naar het WAT van de les. WAT ga je geven aan leerstof?
Leerstof of lesstof is in het onderwijs een afgebakende hoeveelheid kennis die men moet
opdoen, oftewel datgene dat binnen onderwijs geleerd wordt of geleerd dient te worden. De
afbakening wordt bepaald door de wetgever of door de schoolinstelling, aan de hand van de
verwachtingen die men bij een bepaald niveau van onderwijs van de leerlingen heeft. Binnen
Cultuureducatie op zijn Haags zullen de leerkrachten leerstof uit de digitale ladekast halen
voor alle 320 lessen.
5. De lesinhoud omvat activiteiten die de basisschoolleerkracht gaat doen in de les om de
leerinhoud te bereiken. De lesinhoud wordt door de basisschoolleerkracht zelf ontwikkeld. Hier
reiken de projectgroepen alleen enkele voorbeeldactiviteiten aan. Gezien de beperking in
budget werken de projectgroepen géén 40 uur lesinhouden per leerjaar uit.
6. Het in overleg met de school ontwikkelde en/of afgestemde aanbod van een culturele
instelling vanaf 1 januari 2017 kan de volgende punten binnen de leerlijn omvatten:
 Leerstof in welk medium dan ook, die voldoet aan de leerlijn
 Volledige lesinhoud(en)
 Aanvullende materialen die verder gaan dan vanaf de website te downloaden materialen.
Een culturele instelling kan wel totale lesinhouden pakketten ontwikkelen die vervolgens in de
ladekast kunnen worden aangeboden, mits zij voldoen aan de door de projectgroepen vastgestelde
leerinhouden.
De ontwikkeling hiervan wordt echter niet gefinancierd door de subsidie Cultuuronderwijs met Kwaliteit
en is dus volledig aan een culturele aanbieder zelf.
3.5
Visie leerlijn algemeen
Projectgroepleden, CultuurSchakel en leerlijndeskundige Frits Wielders zijn in november 2013 de
volgende algemene visie op Cultuureducatie op zijn Haags overeengekomen. Deze visie kan in de
komende drie jaar nog bijgesteld worden:
Visie
De Haagse leerlijn Cultuuronderwijs stelt basisschoolleerkrachten, cultuurprofessionals,
cultuurcoaches en educatiemedewerkers van culturele instellingen in de gelegenheid om, in
samenwerking, betekenisvol cultuuronderwijs te verzorgen waarbij de leerling in zijn belevingswereld
én de Haagse culturele omgeving uitgangspunt is.
Bij dit onderwijs staan het creatieve proces en de 21ste eeuwse competenties centraal en worden
denken, maken, beschouwen en beleven, geïntegreerd aangeboden met als doel dat leerlingen hun
creatieve vermogen ontwikkelen en betekenis leren geven aan hun leefomgeving.
Leerlingen die bewust en actief bezig zijn met kunst, erfgoed en media ontwikkelen begrip voor
andere normen, waarden en culturen en staan zelfbewuster in dialoog met de samenleving.
20
De ontwikkeling van de creatieve vermogens leidt ertoe dat het leren grotere diepgang en kwaliteit
krijgt met als gevolg dat de prestaties vooruit gaan.
Deze leerlijn is een inspiratiebron en gids voor het cultuuronderwijs waardoor de Haagse leerlingen
van 4-14 jaar:
 kennismaken met het Haagse culturele aanbod
 hun voorkeuren, talenten en interesses ontwikkelen
 binnen creatieve processen leren werken
 de waarde van cultuur leren inzien
 cultuur leren beleven
 zelfbewuster participeren in de samenleving
3.6
Ontwikkeling leerlijn tot 01-01-2014
Beeldende kunst
Cultureel erfgoed
Dans
Literatuur
Mediacultuur
Muziek
Theater
1.
Oriëntatie op bestaande leerlijnen
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
2.
Inventarisatie benodigdheden Haagse leerlijn
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
3.
Beschrijving uitgangspunten/visie leerlijn concept 1
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nv
t
nv
t
nv
t
4.
5.
6.
Afstemmingsoverleg projectgroepleiders operationeel
Vaststellen samenstelling projectgroep en start
Oriëntatie op uitgangspunten/visie op leerlijn per
projectgroep
Oriëntatie op bestaande disciplineleerlijnen
Beschrijving disciplinevisie concept 1
Beschrijving tussendoelen concept 1
Jan.
201
4
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
Legenda
afgerond
in ontwikkeling
nog niet gestart
nvt
niet van toepassing
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
16.
Oriëntatie op mogelijke leerinhouden per leerlijn en
beschrijving kader/format voor projectgroepen
Oriëntatie op uitgangspunten beoordelingsmodellen en
vormen
Horizontale afstemming tussendoelen per groep/bouw
Beschrijving door projectgroepen van de karakteristiek
in beelden van de discipline voor op website
Oriëntatie op scholingsbijeenkomst 1, thema van visie
naar leerlijn, 29 januari 2014
Oriëntatie op Begrippenlijst/Canon Haagse leerlijn
Leerlijn Algemeen
Oriëntatie op K&C
Cultuuronderwijs op z’n Haags
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
nvt
3.6.1 Leerlijn Oriëntatie op Kunst & Cultuur
De leerlijn Oriëntatie op Kunst & Cultuur is pas in december 2013 opgezet. Om het draagvlak zo groot
mogelijk te houden, heeft CultuurSchakel ervoor gekozen om de vraag neer te leggen bij de musea en
podia. In juli 2013, kort na de oprichting van CultuurSchakel, is hen de vraag voorgelegd wie zich
wilde aansluiten bij de groep. Daarnaast was in de subsidieaanvraag van mei 2013 bepaald dat een
medewerker uit het Koorenhuis zitting in de groep zou nemen. Helaas konden noch de podia noch
musea geschikte afgevaardigden voordragen. Het Koorenhuis was niet in staat om een projectleider
noch een vaste medewerker te leveren, en koos daarom voor twee projectmedewerkers die elkaar
afwisselen. Slechts een van de twee Koorenhuis-medewerkers is leerlijndeskundige.
Om de projectgroep gewicht en kans van slagen te geven, heeft CultuurSchakel in november 2013
actie ondernomen en een zeer ervaren en daadkrachtige projectleider voor de groep aangesteld.
Bovendien is een cultuurcoach met uitstekende contacten en ervaringen in het Haagse onderwijs aan
de groep gelieerd.
In de kortste tijd heeft de groep dan ook een eerste visie voor de leerlijn kunnen ontwikkelen.
Werkplan met bijhorende SWOT-analyse volgt begin 2014.
21
nv
t
nv
t
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers van ontwikkelscholen: Yuri Oostvriesland (Liduinaschool), Ellen Hal
(vervanger), Corinne Metzlar (O.G.Heldringschool);
 drie vertegenwoordigers van culturele instellingen: Sandra Bal (Cultuurmenu), Wim Biesheuvel en
Cynthia Pietersen (Koorenhuis), Janneke Gilsink (Mauritshuis);
 cultuurcoach is Herma Roos, projectleider is Sandra Bal.
3.6.2 Leerlijn Beeldende kunst, Architectuur en Vormgeving
De projectgroep Beeldende kunst, Architectuur en Vormgeving staat voor de uitdaging het grote
enthousiasme vanuit culturele instellingen te managen. De instellingen willen het liefst allemaal binnen
de 1e kring betrokken zijn, tegelijkertijd moet de projectgroep operationeel blijven en is het budget
beperkt. Daarnaast is beeldend Den Haag niet gewend om op zo´n grote schaal zo nauw samen te
werken en is de groep hierin een werkmodus aan het vinden.
De projectgroep bestaat uit:
 drie vertegenwoordigers van de ontwikkelscholen: Marjolein Boon (De Spoorzoeker), Kien van Rijn
(Paul Krugerschool) en Suzan Gielesen (M.M. Boldingh);
 vijf vertegenwoordigers culturele instellingen: Laura van Eeden ( Art-S-Cool), Jet van Overeem
(Gemeentemuseum), Marijn Ottenhof (Nest), Carin Hack (Haags Kinderatelier) en Jane Huldman
(Stroom Den Haag);
 vijf testscholen: De Buutplaats, Basisschool Galvani, Nutsschool Laan van Poot, Basisschool De
Parkiet. Naar een vijfde testschool wordt gezocht;
 cultuurcoach is Caroline Gresnigt en de projectleider is Laura van Eeden.
3.6.3 Leerlijn Cultureel erfgoed
De projectgroep bestaat uit drie Haagse erfgoedinstellingen, (nu nog) twee scholen, een cultuurcoach
en een projectleider. Deze groep is in oktober 2013 van start gegaan. Nauwe samenwerking tussen
scholen en culturele instellingen kenmerken deze groep.
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Anne Schiereck (Montessori Leidschenveen ICC),
Theo Westerduin (Basisschool Onze Wereld ICC). De projectgroep zoekt op het moment nog een
derde ontwikkelschool;
 drie vertegenwoordigers van culturele instellingen: Mayan Smidt (educator Museon), Eline
Zantvoort (educator Haags Gemeentearchief), Diana Timmer (hoofd afdeling Publiekszaken Haags
Historisch Museum/Museum de Gevangenpoort);
 cultuurcoach is Mechteld van Dijk, projectleider is Karen de Moor.
3.6.4 Leerlijn Dans
Aandachtspunt blijft de relatief kleine vertegenwoordiging van culturele organisaties in deze groep,
zeker gezien het brede spectrum dans in Den Haag. Daarnaast zijn op dit moment slechts twee
ontwikkelscholen betrokken, waarbij de partnership tussen de projectgroep en de scholen nog niet
helemaal stabiel is.
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Judith Pijpers (SBO Merlijn), Marian van Dijck (OBS
De Zonnebloem);
 twee vertegenwoordigers van culturele instellingen: Yolanda van der Heijden (Holland Dance),
Martine van Dijk (vervanger), Pascale Price (Nederlands Dans Theater), Chantal Storchi
(vervanger), Saskia Bosman (vervanger);
 cultuurcoach is Pauline Verhallen, projectleider is Yolanda van der Heijden.
3.6.5 Leerlijn Literatuur
De projectgroep Literatuur kenmerkt zich door grote betrokkenheid en vakmanschap. De groep heeft
zich vanaf het begin geconformeerd aan de missie van Cultuureducatie op zijn Haags en zoekt met
grote voortvarendheid aansluiting bij landelijke ontwikkelingen.
22
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Paule Lindeman-Hertsig (Archipelschool), Eric van der
Zalm (Maria Montessorischool), Marian Gijsbertse (vervanger);
 vier vertegenwoordigers van culturele instellingen: Trees Steeghs (Huis van Gedichten), Ingrid
Verkiel (Kinderboekenmuseum), Marijke Brinkman (vervanger), Saskia Kuus (Bibliotheek Den
Haag), Olivier van Nooten (Theater Branoul);
 cultuurcoach is Irene Bakker, projectleider is Trees Steeghs.
3.6.6 Leerlijn Mediacultuur
De projectgroep Mediacultuur kenmerkt zich door een gelijkwaardige werkwijze, alle overleggen zijn
samen met scholen en culturele instellingen. Waar nodig, scheppen de culturele instellingen in
samenwerking met de projectleider de kaders voor de overleggen, omdat de scholen het als prettig
ervaren, om “ergens op te reageren”.
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Patrick Bruijstens (RKBS de Fontein), Peter Pols (BS
De Vuurvlinder);
 twee vertegenwoordigers van culturele instellingen: Eva Vesseur (Museum voor Communicatie),
Renske Gasper (Filmhuis Den Haag), Noël Sies (Digitale Leeromgeving);
 cultuurcoach is Ingeborg Dennesen, projectleider is Krista te Brake.
3.6.7 Leerlijn Muziek
De culturele instellingen binnen de projectgroep Muziek zijn nog zoekende binnen Cultuureducatie op
zijn Haags. CultuurSchakel en/of leerlijndeskundige Frits Wielders hebben vele gesprekken gevoerd
met projectgroep, projectleider en cultuurcoach om te komen tot een leerlijn die in principe uitvoerbaar
is door de leerkracht zelf, die betaalbaar is voor de school en dus uitgaat van € 10,90 per leerling per
schooljaar en die in de basiseducatie muziek voorziet, die ook populaire muziek als gelijkwaardige
stroming toelaat, die er rekening mee houdt dat veel basisscholen muziekonderwijs wel willen maar
geen budgetten hebben om instrumenten aan te schaffen.
De projectgroep Muziek heeft geen werkplan en ook geen SWOT-analyse bij de programmamanager
ingeleverd.
De projectgroep bestaat uit:
 twee vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Ira Sloof (BS De Vlieger), Renald Gunsch (Van
Ostadeschool);
 vier vertegenwoordigers van culturele instellingen: Annelies van Gent (Koorenhuis), Petra Wolters
(Residentieorkest), Julia Stegeman (Koninklijk Conservatorium), Janwillem van der Poll
(Percossa);
 cultuurcoach is Coby Wisse, projectleider is Annelies van Gent.
3.6.8 Leerlijn Theater
De projectgroep Theater startte verlaat op. Door allerlei politieke perikelen werd pas in december
2013 een vaste projectleider vanuit de culturele instellingen aangewezen. Inmiddels is er een
gemeenschappelijke taal van scholen en culturele instellingen in ontwikkeling, en wordt niet meer over
´huiswerk voor de scholen´ gepraat, maar in gezamenlijke bijeenkomsten worden de verdere stappen
besproken en vastgesteld. De gedachte dat de vraag van de school centraal staat, zoals aangegeven
in het Deltaplan Cultuuronderwijs, begint vorm te krijgen.
Knelpunt is nog de deelname van Jeugdtheaterschool Rabarber. Tot op heden zijn de culturele
instellingen vertegenwoordigd in de projectgroep niet bereid om Rabarber als lid in de eerste kring op
te nemen. Uitkomst op dit moment is dat Rabarber binnen de 2e kring bij het project betrokken wordt
bij de leerlijn Theater.
De projectgroep bestaat uit:
 vijf vertegenwoordigers ontwikkelscholen: Casper van Kalleveen (Haagse Scholen Vereniging),
Toby Hammersley en Paula Barten (Krullevaar), Dick Slooter (Jan van Nassau), Geert Snijders en
Willy van der Zalm (De Parkiet);
23
 vier vertegenwoordigers van culturele instellingen: Muriel Besemer (NTjong), Leo Sterrenburg
(vervanger), Sonja Rinkel (Koninklijke Schouwburg), Sara Vesseur (Theater Dakota),
Saartje Oldenburg (Theater aan het Spui);
 cultuurcoach is Gerbry Junte, projectleider is Sonja Rinkel.
Bereik in termen van tussen- en einddoelen per jaar van het programma Cultuureducatie op zijn
Haags:
Doel
Bereik
scholen
Bereik
leerlingen
Bereik
scholen
Bereik
leerlingen
Bereik
scholen
Bereik
leerlingen
2013-II
2013-II
2014-I
verwacht
gerealiseerd
Oriëntatie op Kunst en Cultuur
3
2
3
2014-II
2015-I
2015-II
2016-I
2016-II
8
8
40
40
78
0
750
2000
2000
10000
10000
19500
Overige leerlijnen
21
18
21
49
49
70
70
91
0
0
5250
12250
12250
17500
17500
22750
Totaal
24
20
24
55
55
80
80
110
0
0
6000
13750
13750
20000
20000
27500
0
Het aantal betrokken scholen bij de leerlijnontwikkeling blijft iets achter bij het voorgenomen bereik, dit
heeft geen gevolgen voor het ambitieniveau. In 2014 zal er steeds op worden ingezet om meer
scholen te betrekken bij het programma.
3.7
Stuurgroep, afstemmingsoverleg en voortgangsgesprekken
3.7.1 Stuurgroep
De stuurgroep van CEozH bespreekt de belangrijkste stappen binnen het programma CEozH en kan
gekwalificeerd advies uitbrengen aan de projectorganisatie van CultuurSchakel. Daarnaast kan zij in
voorkomende gevallen voorzien in rapportage en terugkoppeling naar de betrokken partijen.
De betrokken partijen zijn: Fonds voor Cultuurparticipatie en Gemeente Den Haag (de financiers), de
culturele sector en de schoolbesturen.
De leden zijn vertegenwoordigers van schoolbesturen, het culturele veld en de gemeente Den Haag.
Deze leden maken deel uit van de stuurgroep zonder last of ruggespraak. Verwacht wordt dat zij hun
respectievelijke werkveld waar nodig consulteren.
Gestreefd wordt naar een zo breed mogelijke vertegenwoordiging van deze geledingen.
De stuurgroep komt vier maal per schooljaar bijeen en bestaat uit de volgende personen:
Vanuit het onderwijs: Ellen Hal, directeur Liduina Basisschool; Marianne Wolters, strategisch
beleidsmedewerker, De Haagse Scholen.
Vanuit de culturele instellingen: Bas van Nooten, erfgoed en beeldende kunst; Elly Koene, podia.
Vanuit de Gemeente Den Haag: Thimo de Nijs, OCW.
Voorzitter is de directeur-bestuurder van CultuurSchakel.
De volgende plaatsvervangende leden zijn aangesteld:
Vanuit het onderwijs: Inez van Winden, beleidsmedewerker Lucas Onderwijs.
Vanuit de culturele instellingen: Martine van Dijk, zakelijk directeur Holland Dance; Jeannette Smit,
adjunct-directeur, hoofd Bedrijfsvoering en Financiën Letterkundig Museum / Kinderboekenmuseum.
In 2013 is de stuurgroep éénmaal bijeen geweest en heeft de volgende thema’s besproken:
het concept reglement van de stuurgroep, de aanvraag en honorering Cultuureducatie op zijn Haags,
voortgangsrapportage programma Cultuureducatie op zijn Haags en de vergaderplanning.
24
3.7.2 Afstemmingsoverleg
Het afstemmingsoverleg leerlijnontwikkeling bestaat uit de projectleiders van de acht projectgroepen,
de programmamanager en de directeur-bestuurder CultuurSchakel. Tijdens dit overleg komen de
volgende punten aan de orde: voortgang projectgroepen, knelpunten, onderlinge afstemming en
thematische dwarsverbanden tussen de projectgroepen.
In 2013 hebben er drie afstemmingsoverleggen plaatsgevonden, op steeds andere locaties.
Het eerste afstemmingsoverleg vond plaats op 16 oktober 2013 bij CultuurSchakel.
Hoofdonderwerpen waren concretisering van de visie op de productie van de leerlijn Cultuuronderwijs
en de beoogde inzet, resultaten en verwachtingen van projectgroepen en de projectleiders.
Het tweede afstemmingsoverleg was op 18 november 2013 bij Art-s-Cool.
Hoofonderwerpen waren de ingrediënten van de Haagse Ladekast en de voortgang bij de
projectgroepen met aandacht voor kansen en belemmeringen.
Het derde afstemmingsoverleg vond plaats op 16 december 2013 in het Kinderboekenmuseum.
Hoofdonderwerpen waren horizontaliteit en leerinhouden van de leerlijnen, de scholingsagenda en de
begroting.
Inhoudelijk zijn de volgende punten binnen het overleg per leerlijn bereikt:
de tussendoelen zijn beschreven, de visie leerlijn algemeen, de visie per leerlijn, de kernbegrippen, de
horizontaliteit is aangebracht en er is een begin gemaakt met de Haagse Canon.
Organisatorisch zijn de volgende resultaten bereikt:
bij de meeste projectgroepen zijn drie of meer ontwikkelscholen en culturele instellingen betrokken,
voortgangsberichten zijn uitgewisseld, het werkplan 2014 is per projectgroep vastgelegd,
de SWOT-analyse per werkgroep is bepaald, de tweede kring culturele instellingen is betrokken, de
contactpersonen zijn in kaart gebracht en de behoefte aan een herkenbaar beeldmerk is gemarkeerd.
Financieel zijn de volgende stappen ondernomen:
De begroting 2014 is overall en per project – op twee projectbegrotingen (Dans en Theater) na –,
vastgesteld, de contracten met de projectleiders zijn opgesteld en ondertekend.
Deelnemers aan het afstemmingsoverleg zijn: Everard Warffemius (voorzitter), Frits Wielders (extern
adviseur leerlijnen), Stephanie Hermes (programmamanager) en de projectleiders: Krista te Brake
(projectgroep Mediacultuur), Laura van Eeden (projectgroep Beeldend), Annelies van Gent
(projectgroep Muziek), Sonja Rinkel (projectgroep Theater), Diana Timmer (projectgroep Erfgoed),
Sandra Bal (projectgroep Oriëntatie op de kunsten), Yolanda van der Heijden (projectgroep Dans),
Saskia Kuus (projectgroep Literatuur), Panja Zwaan (projectmedewerker vanuit CultuurSchakel) en
Marjolein de Heer (secretariële ondersteuning).
3.7.3 Voortgangsgesprek Cultuureducatie met Kwaliteit
Dit is een standaard agenda, die we elk voortgangsgesprek zullen hanteren, eventueel aangevuld met
extra, op dat moment actuele, punten. Over sommige onderdelen valt op dit moment wellicht nog niet
veel te zeggen, maar ook dat is belangrijk om te constateren, opdat we de voortgang voor die
onderdelen met elkaar vastleggen en kunnen monitoren.
Deelnemers aan de voortgangsgesprekken zijn: Tynke Hiemstra (Programmacoördinator
Cultuureducatie met Kwaliteit, Fonds voor Cultuurparticipatie), Thimo de Nijs (Gemeente Den Haag,
beleidsmedewerker OCW), Everard Warffemius (directeur-bestuurder CultuurSchakel a.i.), Nelleke
Douw (hoofd Expertisecentrum), Stephanie Hermes (programmamanager).
De volgende thema’s zijn besproken:
De stand van zaken rond de uitvoering van de voorgenomen activiteiten, de mate van verankering van
de activiteiten in het primair onderwijs, de afstemming tussen betrokken culturele instellingen en het
onderwijs/de scholen, de stand van zaken met betrekking tot landelijke ontwikkelingen en er worden
afspraken en acties vastgesteld.
3.8
Monitoring en evaluatie
Binnen het programma Cultuureducatie op zijn Haags is monitoring en evaluatie een belangrijk
onderdeel om de doeltreffendheid van de regeling te meten.
25
Kwantitatief letten wij op de volgende punten:
 aantallen ontwikkelde leerlijnen en lespakketten;
 het aantal deelnemende scholen bij de ontwikkeling en het testen van leerlijnen;
 het aantal scholen dat (delen van) de ontwikkelde leerlijnen afneemt;
 het aantal leerlingen dat bereikt wordt.
Kwalitatief meten wij het volgende:
 de kwaliteit van de ontwikkelde leerlijnen: opbouw, interne samenhang, leerinhouden;
 samenhang met het onderwijs in andere domeinen (met name taalverwerving, wereldoriëntatie);
 de mate van bereikte ouderbetrokkenheid;
 de mate waarin scholen betrokken zijn in het proces.
Wij hebben gekozen voor een combinatie van proces- en effectevaluatie.
3.8.1 Samenvatting SWOT-analyse van de projectgroepen
Vanuit de projectgroepen kunnen we het volgende zeggen over de kracht en zwakte, de bedreigingen
en kansen van het project.
Kracht
 grote betrokkenheid van scholen en cult. instellingen bij de ontwikkeling en implementatie van
de leerlijn
 met aanbod inspelen op bestaand curriculum van de school
 de urgentie van het werken naar tussen- en kerndoelen
 diversiteit in aanbod leerlijn
 kunst als brug om scholen en instellingen met elkaar te verbinden
 intensivering samenwerking met collega’s binnen de culturele sector en scholen
 begeleiding door onderwijskundige(n) en adviseur leerlijnen
 raakvlak met vele vakken en leergebieden,
 enthousiasme en expertise
 samenwerking professionals
 de verschillen in expertise van de drie scholen zorgt voor een stevig inhoudelijk fundament
 vanaf aanvang kijken we naar leermiddelen waarin scholen een structuur kunnen vinden voor
activiteiten die leerkrachten zelf in zetten
 door het netwerk van de participerende culturele instellingen samen ook buiten
projectgroepen draagvlak voor leerlijn
 sterk ontwikkelde visie op kunsteducatie
Zwakte
 weinig tijd om tot een inhoudelijk en kwalitatief hoogwaardige leerlijn te komen
 onzekerheid of tijd en (financiële) middelen voor scholen en instellingen toereikend zijn om de
leerlijn adequaat te laten functioneren
 uiteenlopende ideeën omtrent inhoud en aanpak
 relatief groot aantal leerlingen per les/workshop
 breedheid kan onduidelijkheid scheppen
 nog geen duidelijk profiel van de leerlijn
 eventuele hoge kosten
 planning in samenwerking met vele partijen
 financiën, hoge kosten
 scholen weinig tijd voor ontwikkeling en uitvoering activiteiten en draagvlak creëren.
 culturele instellingen die geen deel uitmaken van de projectgroep (4) staan vooralsnog op
afstand
 het jaarlijkse bedrag dat scholen (vooralsnog) aan cultuuronderwijs kunnen besteden is erg
laag.
 het budget voor de ontwikkeling van leermiddelen is beperkt.
 teveel enthousiasme en daardoor teveel tijd stoppen in ontwikkelen leerlijn
 de projectgroep is groot qua samenstelling
26
Bedreigingen
 complexiteit van de vraag vanuit CultuurSchakel voor het te realiseren leerlijn-programma
 extra belasting en tijdgebrek voor scholen en betrokken docenten
 elkaar beconcurrerend aanbod vanuit de cult. instellingen
 onzekerheid over beschikbaarheid voldoende financiële middelen t.b.v. implementatie leerlijn
na 2016
 door vele aanbod en mogelijkheden ziet de docent door de bomen het bos niet meer
 financiering na afloop
 afzetmarkt vinden (tijd en geld in het onderwijs ontbreken soms)
 concurrerende leerlijnen die in den haag worden ontwikkeld binnen en buiten dit kader
 kwaliteitsbewaking
 doordat het van aanvang af duidelijk is dat er een klein budget is voor de 40 uur
cultuuronderwijs per klas jaarlijks zal een groot deel van de leerlijn in uitvoerende zin
gedragen moeten worden door de scholen en hun leerkrachten
 achterlopen op financiële afspraken en vastleggingen: contract, begroting, declaraties
 haalbaarheid van de planning. er moet veel gebeuren in een korte tijd.
 de concurrerende leerlijn van het koorenhuis en de communicatie daarover.
 wie gaat over de kwaliteitsbewaking en hoe moeten we deze uitvoeren
Kansen
 bekend maken met diverse kunstdisciplines
 bevorderen van een groter bewustzijn voor artistieke processen en de resultaten daarvan
 het creëren van een groter bewustzijn t.a.v. de betekenis van kunst en cultuur op de
omringende wereld
 het tonen van maatschappelijke relevantie van kunst en cultuur
 het leggen van verbindingen tussen docenten, leerlingen en kunstenveld
 via primair onderwijs vanuit de basis leren waarderen waar kunst voor staat
 op persoonlijk-, wijk-, stad-, land- en wereldniveau te bekijken
 veel aanbod in de stad
- inventarisatie en afstemming educatief dans-veld
- verdieping samenwerking met de projectgroep toneel
- start samenwerking overige disciplines
- samenwerking met de scholen uitbreiden.
 passende en duurzame leerinhouden ontwikkelen
 samen met scholen en culturele instellingen langdurig aan doelen, leerinhouden en
leermiddelen werken kan een grote inhoudelijke en concrete rijkdom opleveren
 belang van leerlijn is goed uit te leggen is maakt dat fondsenwerving of sponsoring waar nodig
misschien realiseerbaar is – voor de ontwikkeling, en in een later stadium ook voor een
duurzame uitvoering.
 mogelijkheid om duurzaam materiaal te ontwikkelen, of bestaand materiaal duurzaam te
maken
3.8.2 Nulmeting/Cultuurscan
In opdracht van hoofd Expertisecentrum nemen de cultuurcoaches van CultuurSchakel vanaf oktober
2013 een nulmeting af op alle basisscholen, Cultuurscan genoemd. Vorm is een interview met een
medewerker van de basisschool. Deze scan is in overleg met alle betrokkenen ontwikkeld door
Bureau Art/Peter van Zanten. De eerste resultaten verwachten wij in juli 2014.
Voortgangsbericht
Om de drie maanden maken de projectleiders een schriftelijk voortgangsbericht over hun werk in de
projectgroepen.
SWOT-analyse
Alle projectgroepen hebben een SWOT-analyse met betrekking tot hun leerlijn gemaakt.
Leerlingenbereik
Kwantitatieve cijfers over leerlingenbereik, inzet leerkrachten op basisscholen en vakdocenten brengt
CultuurSchakel via een CRM-systeem in kaart. Dit systeem wordt op dit moment gebouwd en in april
2014 opgeleverd.
27
4.
Servicecentrum Cultuurparticipatie
4.1
Inleiding
Het Servicecentrum Cultuurparticipatie draagt ertoe bij dat alle Hagenaars hun cultureel talent kunnen
ontwikkelen en maakt hen wegwijs in de Haagse cultuurmarkt. Het Servicecentrum informeert,
adviseert, bemiddelt en subsidieert amateurkunstbeoefenaars. Daarnaast zorgt het Servicecentrum
ervoor dat het cursusaanbod in de Haagse markt goed wordt ontsloten en verzorgt het promotie voor
de amateurkunsten. Het Servicecentrum maakt vraag en aanbod inzichtelijk, verspreidt kennis, biedt
amateurkunstbeoefenaars een podium maar legt vooral ook verbindingen. Hagenaars kunnen
rekenen op een toegankelijke en waardevolle interactieve website en op kundig advies van de
adviseurs die het Servicecentrum in alle kunstdisciplines kent.
Ook in het Haags cultuurbeleid wordt het verschil tussen professionele- en amateurkunst gemarkeerd.
Amateurkunst is kunstbeoefening uit liefhebberij, buitenschools, niet beroepshalve en dus in de vrije
tijd. Vele duizenden mensen beleven er plezier aan. Kunstbeoefening inspireert, overstijgt het
alledaagse en biedt de mogelijkheid tot zelfexpressie en ontwikkeling. De amateurkunstbeoefenaars
dragen bij aan (cultuur)participatie maar ook aan de integratie, sociale cohesie en leefbaarheid van de
stad.
Als onderdeel van de nulmeting en verkenning van de vraag die leeft in het amateurveld is in
december 2013 een grote – online – enquête verstuurd naar ca. 400 cultuurverenigingen,
-stichtingen en -aanbieders in de stad.
4.2
Kunstdisciplines en adviseurs cultuurparticipatie
Het Servicecentrum Cultuurparticipatie heeft adviseurs cultuurparticipatie in alle kunstdisciplines in
dienst:
Jolanda Boejharat (Dans), Yves de Block (Beeldende kunst), Hans van der Maas (Muziek algemeen),
Margreet Schuemie (Koren, Letteren en Theater), Arie Spaans (Popmuziek), André Mosis
(Wereldmuziek), Peter Paalvast (Cultureel erfgoed en Theater), Panja Zwaan (Media).
Ten aanzien van elke discipline wordt de markt van vraag en aanbod zo zorgvuldig mogelijk in kaart
gebracht om zodoende goed en passend advies te kunnen geven. Amateurs en instellingen worden
met elkaar verbonden, podia gezocht en geboden, deskundigheid wordt vergroot en kwaliteit
verbeterd.
Hiervoor dient de inventarisatie van het werkveld te worden gecomplementeerd. Resulterend in een
overzicht van actoren, verenigingen, stichtingen en personen met actuele (n.a.w.)-gegevens en
bereikbaarheid t.b.v. een database die de amateurkunstkaart van vraag en aanbod in beeld brengt.
Tevens worden de ervaringen van CultuurSchakel met advies en ondersteuning én de behoefte aan
ondersteuning in de nabije toekomst geïnventariseerd. Dit maakt het mogelijk om op basis daarvan
adequaat te kunnen blijven adviseren en bemiddelen.
Er wordt een stadspanel geraadpleegd voor een zogenaamde nulmeting om vraag en aanbod in de
werkvelden inzichtelijk te maken. De uitvoering van deze raadpleging vindt begin 2014 plaats. Ook
worden relatienetwerken inzichtelijk gemaakt en vervolgens onderhouden.
Opdracht juli 2013 voor alle adviseurs
Kennismaken met en onderzoeken van het amateurkunstenveld met als doel:
1. Kennis te verwerven en de behoefte aan deskundigheidsbevordering te inventariseren.
2. Nulmeting uitvoeren bij alle ons bekende amateurgroepen.
3. Voorbereiden Onderzoek cultuurparticipatie in samenspraak met de gemeente Den Haag
m.b.t. Stadspanel.
4. Bijdragen aan kwaliteitsontwikkeling van CultuurSchakel.
5. Initiëren en coördineren van events op stedelijk niveau.
6. Bemiddelen van vraag en aanbod cultuurparticipatie offline en online 24/7.
7. Stimuleren van nieuwe culturele initiatieven en crossovers.
8. Oriëntatie op de toegewezen stadsdelen ter voorbereiding van stadsdeelgericht werken vanaf
2014.
28
Kennismaking met het Haagse culturele circuit
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Kennismaking met professionele aanbieders (totaal 88x)
Kennismaking met het amateurveld (totaal 147x)
4.2.1 Dans
Adviseur Jolanda Boejharat maakt de nieuwe structuren binnen de dansorganisaties in Den Haag
inzichtelijk, van amateurs tot professionals en van zelfdoeners tot faciliterende organisaties, podia,
dansscholen en opleidingen.
In dit verslag zijn naast de kennismaking en onderzoek van het Haags dansveld ook de activiteiten en
nieuwe initiatieven als het Haags danspodium op het Haags UIT Festival, Den Haag Danst en Colours
of India opgenomen.
Doelrealisatie kwalitatief
In relatie tot de taken van CultuurSchakel wordt hernieuwd kennisgemaakt met het veld. Door de
verbreding van taken is de doelgroep ook veranderd. Vanuit Culturalis was er al contact met de
traditionele dansstichtingen en verenigingen en de anders georganiseerde werelddans en ad hoc
urban formaties. Vanuit CultuurSchakel kunnen ook kinderen en ouderen, en de balletscholen als
‘klanten’ beschouwd worden. Daarnaast zijn diegenen die aan deze amateurs lesgeven belangrijker
voor ons geworden. De nulmeting is met name voor deze nieuwe groep gebruikt om ze te leren
kennen en een indicatie te krijgen van hun wensen en eventuele problemen en ze te informeren over
onze mogelijkheden (database etc.). Tevens is stadsdeel Loosduinen aan de taken van de adviseur
Dans toegevoegd en is erin geïnvesteerd om daar de infrastructuur en haar culturele krachten te
ontdekken.
Resultaat
Veel groepen en initiatieven vinden het prettig in gesprek te gaan of eens door te praten, een enkele
keer staat men daar afwijzend tegenover (dit maakt geen deel uit van de opsomming). Als adviseur
kun je meteen aan de slag met vragen die gesteld worden tijdens de gesprekken. Overigens is het
bijzonder leuk om een kijkje te krijgen in al die dansscholen, plekken waar de energie en danspassie
vanaf spatten.
Doelrealisatie kwantitatief
13 nieuwe dansscholen:
Sharon Kleinegris, Marsha Kestler, New Dance Centre, Wil Korving, Danca Sala, balletschool Ypenburg,
Quadsk8, Dancerella, Mienke Zandleven, Just Latin, Fafa, Mouna Zerhani, Dapa.
plus 5 nieuwe urban contacten: Umad Dance Squad (azonto), Jochem Aller (design), Moves Den Haag
(dans), rappers zoals Brian /Braaz, Saa, Your Class (rap).
Activiteit: amateurdanspodium tijdens Het Haagse UIT Festival (september 2013)
Amateurdansers konden zich tijdens het HUF presenteren op een speciaal podium, een
samenwerking tussen het Atrium, Den Haag Danst en CultuurSchakel.
29
Resultaat kwalitatief: Uiteindelijk was er een 4 uur durend zeer gevarieerd dansprogramma, vol
werelddans en urban dans. Het werd door de groepen zelf als zeer positief ervaren. Dit onderdeel van
het HUF liet de kracht van de amateurdans zien, hun enthousiasme en creativiteit.
Resultaat kwantitatief: 29 dansgroepen bestaande uit gemiddeld 5 dansers = 145 amateurs
Publiek: circa 400.
Conclusie: Dansscholen hebben de behoefte om op te treden, en hun leerlingen zo de kans te bieden
om podiumervaring op te doen. Het Atrium is in feite niet meer dan een harde vloer met gewoon
daglicht. Het zou de amateurdansers en hun dans ten goede komen als zij konden werken op een
professioneel podium en dus ook ervaring kunnen opdoen in het presenteren in een theater.
Activiteit: Den Haag Danst (DHD)
DHD is het dansplatform voor Haagse dansorganisaties en houdt zich bezig met de promotie van
dans. Hun website biedt een overzicht van dansscholen, talentontwikkelingstrajecten, voorstellingen
etc. De betalende partners in het platform zijn organisaties die het professionele dansveld
vertegenwoordigen. Tot 2013 heeft het voormalige Culturalis deelgenomen aan dit platform.
Conclusie: In december 2013 is bekrachtigd dat CultuurSchakel tot het Platform DHD zal toetreden in
2014. CultuurSchakel vertegenwoordigt hierin de amateurs en behartigt als zodanig dus hun
belangen. Door onderdeel te zijn van dit dansorgaan kunnen gemakkelijker verbindingen worden
gelegd tussen de professionals en amateurs.
Activiteit: Colours of India
Haagse Indiase amateurdansgroepen (van beginners tot gevorderden) kregen de kans om zich op het
professionele podium van het Korzo Theater te presenteren tijdens het internationale India Dans
Festival. COI was een samenwerking tussen CultuurSchakel en het Korzo Theater.
Resultaat kwalitatief: een mooi divers programma, en een fraai totaalplaatje van de aanwezige stijlen
in Den Haag. Ook bood het programma de gelegenheid aan jonge choreografen die zich nog aan het
ontwikkelen zijn.
Resultaat kwantitatief: 13 Indiase dansgroepen, in totaal 70 amateurdansers on stage.
Publiek: ca. 200.
Conclusie: De samenwerking bood ruimte aan groepen om te werken/experimenteren met een
lichtplan, doorloop op het podium (plaats bepalen) en men had de gelegenheid om samen naar
elkaars werk te kijken. Dit programma voldoet absoluut aan de behoefte van het Indiase dansveld.
Aandachtspunt: Het realiseren van dit soort kansen voor andere dansstijlen en communities in 2014.
4.2.2 Beeldende kunst
Adviseur Yves de Block ontplooit initiatieven om dit werkveld een kwaliteitsimpuls te geven opdat
meer participatie optreedt. Er is een aanvang gemaakt met de inventarisatie van een 60-tal initiatieven
in de stad op het gebied van beeldende kunst, voornamelijk door middel van internetonderzoek.
Daaropvolgend zijn er contacten gelegd met netwerken en gesprekken gevoerd met sleutelfiguren.
Daaruit is relevante informatie opgehaald over de aanbieders/gebruikers van het veld, deze zal
gebruikt worden voor een stadsbreed aanbod van lessen en cursussen op het gebied van beeldende
kunst. Al deze initiatieven zullen worden uitgenodigd hun aanbod te presenteren op de website van
CultuurSchakel.
Doelrealisatie kwalitatief
Samenwerking met Stroom met het oog op participatie van beeldend kunstenaars die zijn aangesloten
bij Stroom, te interesseren om een aanbod te ontwikkelen en/of te publiceren op de website van
CultuurSchakel op het gebied van beeldende cursussen. Ten behoeve van The Hague International
Art Club amateur/semiprofessioneel is een adviestraject ingezet over het ontwikkelen van
lesactiviteiten en andere activiteiten met als doel het vergroten van het activiteitenbereik. Met
kunstenaarsvereniging Spanjaardshof zijn oriëntatiegesprekken gevoerd over het cursusaanbod met
als doel een kwalitatief cursusaanbod te ontwikkelen in een professionele setting.
30
Ten behoeve van directie en het bestuur van Art-S-Cool is een adviestraject gestart om de
schaalvergroting van Art-S-Cool te borgen en de subsidieaanvraag voor de komende
Kunstenplanperiode voor te bereiden.
Activiteiten in Leidschenveen/Ypenburg
Vooruitlopend op het per 1-1-2014 stadsdeelgericht werken, zijn in dit stadsdeel contacten gelegd.
Hier zijn de Haagsche Amateur Filmclub (HAF) en het Cultuuranker Leidschenveen-Ypenburg met
elkaar in contact gebracht, wat heeft geleid tot samenwerking. Er is een onderzoek gedaan naar het
cursusaanbod in de welzijnssector, daarnaast zijn verenigingen en commerciële aanbieders van
cursussen in kaart gebracht.
Er zijn inventarisaties gemaakt van amateurkunstenaars en professionelen en van de beschikbare
ruimtes voor culturele activiteiten. Deelname aan de adviescommissie van het Cultuuranker ter
advisering en bemiddeling met verenigingen buiten de wijk.
Landelijke activiteiten
In de stuurgroep van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is
bijgedragen aan het ontwikkelen van een nieuwe landelijke digitale informatiestructuur.
Doelrealisatie kwantitatief
Het laden met verzamelde gegevens van de CultuurSchakel-website is van belang om 24/7dienstverlening en netwerken van en door CultuurSchakel op de kaart te zetten, de evidente
voordelen van bemiddeling te benutten en op deze manier de cultuurparticipatie te stimuleren.
Door advisering bijdrage aan de toename van het bereik en het aantal aangeboden cursussen:
The Hague International Art Club: het aantal deelnemers in 2013 was 112;
Kunstenaarsvereniging Spanjaardshof: circa 10-15 cursussen in 2013.
Art-S-Cool: heeft in 2012 ongeveer 1500, in 2013 circa 3000 kinderen en ouders bereikt met
kunstactiviteiten. De ambitie is om in 2014 het bereik opnieuw substantieel te laten toenemen en te
investeren in kwaliteitsverbetering op basis van een nieuw meerjarig ondernemersplan.
Activiteiten in Leidschenveen/Ypenburg
Haagsche Amateur Filmclub: in 2013 circa 40 leden en een cursusaanbod van circa 30 cursussen.
Uit de inventarisatie kwam al snel een eerste knelpunt naar voren m.b.t. muziekactiviteiten. Deze
stuiten op het probleem van geluidsoverlast doordat er onvoldoende geluidsisolerende ruimtes
beschikbaar zijn.
In Leidschenveen/Ypenburg zijn een tiental beeldende amateurkunstenaars en drie door Stroom
erkende professionele beeldende kunstenaars actief.
Aandachtspunten
Het voornemen is om in 2014 alle culturele broedplaatsen in Den Haag te bezoeken.
Uit de inventarisatie van de beschikbare ruimtes voor culturele activiteiten blijkt dat veel van deze
ruimtes beperkt tot slecht geoutilleerd zijn. In 2014 zal het netwerk van aanbieders van culturele
ruimtes uitgebreid worden door meer te focussen op samenwerking met scholen.
De coördinatie van de Week van de Amateurkunst.
4.2.3 Muziek algemeen
Adviseur Hans van der Maas maakt kennis met het bestaande (amateur)veld in Den Haag om zowel
persoonlijk als inhoudelijk en zakelijk tot een overzicht te komen van verenigingen en activiteiten.
Doelrealisatie kwalitatief
Gebruikmakend van het databestand van het voormalige Culturalis zijn de Haagse
muziekverenigingen benaderd voor een kennismaking en inventarisatie. Met ongeveer de helft van de
ons bekende verenigingen is contact gelegd. Met de andere verenigingen wordt in 2014 contact
opgenomen nadat adresgegevens zijn geüpdatet. De ensembles die anders georganiseerd zijn en
veelal ook kleiner zoals deze voorkomen in klassieke kamermuziek en jazz, zijn in deze periode nog
niet benaderd.
De gekozen werkwijze is intensief en tijdrovend, maar wordt zeer gewaardeerd. De gesprekken zijn
persoonlijk en behalve de mensen leren wij ook de muziek kennen, de speelwijze, de
verenigingscultuur, de repetitieruimte, etc.
Naast reguliere concerten en optredens zijn er festivals en gebundelde uitvoeringen. Er is
dienaangaande een goed contact met de Haagse Federatie van Muziekgezelschappen (echter er zijn
wel gesprekken nodig over functies, taakverdeling en taakopvatting). Er is goed contact met het
Haags Notûh Festival en er zijn gesprekken geweest met Festival Classique en het Prinses Christina
Concours. Uitwisseling van contactgegevens gebeurt regelmatig, zeker nu er met steeds meer
verenigingen is kennisgemaakt.
31
Er zijn een aantal gesprekken geweest met verenigingen over aanvragen van subsidies, andere
vragen zijn nog spaarzaam. Wij nemen aan dat men ons na de kennismakingsronde weet te vinden,
vooralsnog worden we overal met open armen ontvangen. De Rondetafelconferentie op 11 december
2013 heeft bij de aanwezigen het ijs gebroken en er waren veel vertegenwoordigers van verenigingen
en orkesten aanwezig.
Doelrealisatie kwantitatief
Alle verenigingen, aangetroffen in het databestand, zijn per mail benaderd vanuit het oogpunt hen
daadwerkelijk te ontmoeten, musicerend te zien, te spreken en te horen. Het gaat om 48
verenigingen. In totaal zijn daarvan 12 verenigingen bezocht waarvan 9 tijdens de repetitie en 3
tijdens het concert.
Te weten: Collegium Musicum Haganum (kamerorkest), Die Hofstädter Musikanten (Egerländer), Haags
Dagorkest (harmonie), TAVENU (harmonie), St. Caecilia (marchingorkest), Residence Bigband, Randstad Brass
Adventure, ’s GravenDaags Symfonieorkest, Showkorps Federatieband, Nieuw Geluid (projectorkest),
Straatorkest Eigen Hulp, Streetband FF AnderZ, The Hague Highland Pipe Band, Viotta Jeugdorkest, Zuid
Hollands Symfonie Orkest, Mandolinevereniging Oefening Baart Kunst.
In de stedelijke infrastructuur zijn gesprekken geweest met vier organisaties:
de Haagse Federatie, het Haags Notûh Festival, het Festival Classique en het Prinses Christina Concours.
Daarnaast zijn de Cultuurankers bezocht om te inventariseren wat er speelt in hun wijk, wat zij nodig
hebben of missen en wat hun mogelijkheden zijn. Tot nu toe zijn de volgende drie Cultuurankers
bezocht: Theater Dakota, Escamp; Diamanttheater, Mariahoeve; Muzee, Scheveningen.
Resultaat
Het bekijken van zalen en repetitieruimten is een interessante bijkomstigheid. Het is goed om hiervan
kennis te nemen, omdat de orkesten vragen hebben over geschikte zalen en repetitieruimten. Een
voorzichtige conclusie is dat er gebrek is aan concertzaalruimte van middelgrote omvang, ongeveer
250/300 stoelen. Er zijn wel kleinere zalen (rond 150/200 stoelen) en heel grote (meer dan 500).
Aandachtspunten
Wat betreft ruimte voor concerten is er gebrek aan middelgrote zalen in Den Haag. De verenigingen
laten grote verschillen zien in ledenaantallen en hoe daarmee wordt omgegaan. Dienaangaande zijn
er zowel positieve als negatieve ontwikkelingen. Er is een wisselende behoefte aan ondersteuning.
Sommige verenigingen zitten met de handen in het haar, andere functioneren geheel als zelfstandige
orkesten en weten alle regelingen en mogelijkheden te vinden. Er is veel verschil in activiteit en
kwaliteit binnen besturen. De eisen die tegenwoordig aan besturen worden gesteld zijn tamelijk hoog
en niet alle besturen kunnen hier even goed mee omgaan.
4.2.4 Popmuziek
Adviseur Arie Spaans: Den Haag geniet landelijke bekendheid in de popwereld, de stad heeft een rijke
traditie aan popmuziek en heeft vele bands en muzikanten voortgebracht. CultuurSchakel zet zich in
om meer samenwerking en afstemming te krijgen in het veld en om de mogelijkheden en ontwikkeling
voor bandjes en individuen te vergroten en te verbeteren.
Doelrealisatie kwalitatief
Het afgelopen half jaar heeft vooral in het teken gestaan van de introductie en rolverkenning van
CultuurSchakel in het bestaande popnetwerk van Den Haag.
Door het bezoeken van poppartners, festivals, optredens en Cultuurankers is het Haagse pop-aanbod
in kaart gebracht en is het aanbod van activiteiten ook bij de Cultuurankers verkend.
Met Musicon is een samenwerkingsverband aangegaan voor Your Stage. Met het HPC is de
benodigde infrastructuur voor pop Den Haag verkend.
Vooruitlopend op stadsdeelgericht werken met ingang van 2014, zijn er contacten gelegd in stadsdeel
Scheveningen met o.a. Muzee Scheveningen (cultuur- en natuurhistorisch museum).
Doelrealisatie kwantitatief
Gesprekken zijn gevoerd met 6 initiatieven te weten:
1 gesprek Talent Event, 1 gesprek Parkpop, 1 gesprek Cultuur Scheveningen Bad, 1 Cultuuranker, 2 gesprekken
Musicon, 4 gesprekken Haags Pop Centrum (HPC), 1 gesprek Popschool Den Haag, 2 gesprekken Prins 27.
Er zijn 9 optredens en uitvoeringen bezocht:
5 popfestivals, 1 uitvoering, 3 optredens bandavonden
32
Stadsdeel Scheveningen
Een eerste verkenning van de mogelijkheden in 3 ontmoetingen o.a. met Cultuur Scheveningen Bad,
Cultuuranker Muzee Scheveningen en Jongen makers.
Een mooi Schakelsuccesje: Het Haagse singer-songwriter collectief Thisssfest (meer dan 200 singer-songwriters)
is gekoppeld aan Cultuuranker Scheveningen. Zij zullen daar meerdere avonden organiseren. In 2014 zal dit ook
bij andere Cultuurankers geïnitieerd worden.
Resultaat
CultuurSchakel is bekend binnen het bestaande netwerk van het Haagse popveld en het popaanbod
is in kaart gebracht. CultuurSchakel neemt geen centrale coördinatiefunctie in, maar functioneert
vraaggericht vanuit het veld. Matching van vraag en aanbod voor bandjes en popmuzikanten kreeg
inhoud, veelal n.a.v. ontmoetingen rondom popfestivals en optredens.
In 2014 zullen, in samenwerking met Musicon, in het kader van het project Your Stage circa 350
jongeren worden voorzien van cultureel advies.
Met Musicon zijn verkennende besprekingen gevoerd die in 2014 kunnen leiden tot een presentatie
van kunstbeoefening in de vrijetijd op Parkpop. De Cultuurankers kunnen worden ondersteund en
geadviseerd m.b.t. een brede muziekprogrammering. De adviseurs Muziek willen de Cultuurankers
daarin gezamenlijk benaderen en adviseren.
Aandachtspunten
Het aanbod meer gedetailleerd en 24/7 onder de aandacht van het publiek brengen door middel van
de website en zo de participatie op het gebied van popmuziek te stimuleren.
In samenwerking met de partners in de stad het netwerk versterken en de expertise verdiepen.
Concretiseren van de rol en bijdrage die CultuurSchakel voor het Haagse popveld kan vervullen.
4.2.5 Wereldmuziek
Adviseur André Mosis: Het fenomeen dat instrumenten, genres en stijlen van muziek een
voedingsbodem vinden in een andere cultuur dan die waarin zij is ontstaan, wordt binnen Den Haag
geïnventariseerd. Naast het officiële circuit van zalen en festivals is er een informeel circuit van
horecagelegenheden, zorgcentra, theehuizen, religieuze gebouwen en privéfeesten waar
wereldmuziek in alle vormen en maten klinkt.
Het gespecialiseerde zalennetwerk waar wij in Nederland over konden beschikken bestaat niet meer.
Het Tropentheater (Amsterdam), RASA (Utrecht), Korzo, Volksbuurt Museum, Zcala, Theater de
Regentes (Den Haag) en De Doelen (Rotterdam) waren de vaste pijlers. Deze zalen organiseerden
gezamenlijk jaarlijks zo’n dertig tournees voor buitenlandse artiesten. Uit het Haagse nieuwe
Meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2013-2016 blijkt dat de programmering van wereldmuziek sinds
2005 door de gemeente neergelegd is bij het Korzo Theater.
Doelrealisatie kwalitatief
Het in kaart brengen en zichtbaar maken van wereldmuziek vraagt speciale aandacht, ook van de
spelers in het Haagse culturele veld. De wereldmuzieksector heeft zichzelf nog niet duidelijk
gedefinieerd en is anders georganiseerd. Wereldmuziekbeoefenaars komen vaak uit
minderheidsgroeperingen die de sociale kaart van Den Haag niet voldoende kennen. Een relatief
kleine groep muzikanten (autochtonen en allochtonen, vaak zzp´ers met een eigen aanbod) is
goedgeschoold en redelijk georganiseerd. Bij het in kaart brengen van wereldmuziek en het bieden
van een podium dient men rekening te houden met deze diversiteit en te investeren in de
ondersteuning bij de aanvraag van subsidies.
Doelrealisatie kwantitatief
Na gesproken te hebben met zo’n 30 representanten blijkt de opgave waar Wereldmuziek voor staat,
als volgt samen te vatten; Wereldmuziek stimuleren zich te presenteren op diverse podia in de stad
tijdens evenementen, festivals, nationale en internationale manifestaties. Tevens verdient
Wereldmuziek een laagdrempelig podium in de stad.
Resultaat
De wereldmuzieksector kan zichzelf beter presenteren om zo wereldmuziek zichtbaar te maken in
Den Haag, een nieuwe aanpak is hierbij onvermijdelijk. Daarbij zal de motivatie van
wereldmuziekbeoefenaars zelf centraal staan.
Na een eerste inventarisatie zijn een dertigtal initiatieven van zowel amateurkunstenaars als
professionals bekend in het Haagse veld.
33
Aandachtspunten
Het coachen van jonge talenten en het ondersteunen van nieuwe initiatieven van getalenteerde
beoefenaars van wereldmuziek behoeft onze aandacht.
Om dit te verwezenlijken zal CultuurSchakel samenwerkingsverbanden aangaan met de pijlers van de
Haagse wereldmuziek, te weten de beoefenaren, de podia en de overige spelers.
De beoefenaren; families en individuele muzikanten die hun volksmuziek in ere houden en verder
ontwikkelen door het verzorgen van trainingen, workshops en optredens bij diverse gelegenheden,
sleutelfiguren uit diverse culturen, verenigingen, stichtingen, clubhuizen, religieuze organisaties,
muziekcafés, netwerkorganisaties die aandacht besteden aan beoefenaars van wereldmuziek.
De podia; Theaters, Cultuurankers, organisatoren van festivals en evenementen die wereldmuziek
programmeren.
En de overige spelers in het culturele veld: subsidiënten en sponsoren.
4.2.6 Koren
Adviseur Margreet Schuemie maakt kennis met het bestaande (amateur)veld in Den Haag om zowel
persoonlijk als inhoudelijk en zakelijk tot een overzicht te komen van verenigingen en activiteiten.
Doelrealisatie kwalitatief
Het onderzoek van het amateurkunstenveld Koren leidt tot het volgende beeld.
In Den Haag zijn er ruim 95 verenigingen van zeer divers artistiek niveau, bestuurlijk inzicht en genre.
De Haagse bevolking heeft op dit gebied zeer veel mogelijkheden. De betrokkenheid en
deskundigheid van de besturen zijn over het algemeen hoog, en de leden van de vereniging zijn ook
zeer betrokken. De koren hebben een helder beeld over het veld (andere koren). Er is belangstelling
voor samenwerking (bijv. in festivalverband). Er vindt samenwerking plaats met professionals. Er
wordt incidenteel samengewerkt met basisscholen om kinderen te betrekken bij uitvoeringen. Een
aantal koren heeft een grote uitvoeringspraktijk en treedt regelmatig tegen een vergoeding op bij
bejaardencentra, winkelcentra, ziekenhuizen e.d. Dit versterkt de verankering in de samenleving. Er
zijn koepelorganisaties: te weten Stichting Kamerkoren en Haagse Residentiekoren.
Concluderend wordt kennismaking met en onderzoek door CultuurSchakel zeer op prijs gesteld, wat
kan worden getypeerd als ‘eindelijk een gezicht bij de stedelijke organisatie als aanspreekpunt´.
Sinds september 2013 wordt actief gebruik van de website 24/7 gestimuleerd; koren hebben
belangstelling de website te benutten voor het werven van nieuwe leden, PR voor uitvoeringen en
concerten en een podium bieden voor koren om zich te presenteren.
In september 2013 is gestart met het onderzoek, dit is in eerste instantie gericht op de koren die
subsidie ontvangen van CultuurSchakel en eerder van haar voorgangster Culturalis. Persoonlijke
kennismaking gaf een gezicht aan CultuurSchakel en de mogelijkheid om een band op te bouwen.
Doelrealisatie kwantitatief
Den Haag telt ruim 95 verenigingen van zeer divers artistiek niveau, bestuurlijk inzicht en genre.
Met de volgende 23 van deze koren is contact is geweest in het kader van kennismaking en
onderzoek:
Matrozenkoor, Morgana kamerkoor, Haags Renaissance Kamerkoor, Kinderkoor, Odess, Willy Caron
Theaterkoor, Vrijetijdskoor, Haags Vocaal Ensemble, Mannenkoorts, Kerkkoor Scheveningen, Entre Nous,
Musica Sacra, Vocal Pitch Control, Haags Scala Koor, Haags Klein Koor, Cantamus Alati, Voces del Mundo, Koor
de Buren, Haags Toonkunstkoor, Residentie Koor, Hervormd Kerkkoor, Cantate Domino, Christelijk Vocaal
Ensemble
Daarnaast zijn er contacten geweest met 7 particuliere initiatiefnemers/zzp´ers om te kunnen voldoen
aan de behoefte om vraag en aanbod te matchen en waar nodig advies te geven:
Jacqueline de Klerk adem- en ontspanningstherapie/pr, Peter le Feber, Skrjabin, voorbereiding op
conservatorium en muziekvakopleiding/ participatie cultuuranker, Kees Visser, Koningkerk/podium, Anton Stig,
Lourdeskerk/ festival opzetten, James van Velzen, stadsklooster/ podium/verhuur ruimten, Peter le Feber,
Haagse Muziek Academie/rondleiding, Giusto Ensmeble/subsidie-aanvraag
Resultaat
Het bezoeken van een repetitie geeft een informele setting waarbij veel naar boven komt. Het lid zijn
van een koor speelt een belangrijke rol in het leven van mensen: inspiratie, passie, vriendschappen,
gebruik expertise, culturele vorming en presentatie in de stad. Positieve uitwisseling van
actieve/receptieve kunstbeoefening. Er is een duidelijke ambitie qua kwaliteitsverbetering.
34
Aandachtspunten
In het veld is er zorg over subsidievermindering.
Versterken van samenwerking tussen de koren op het gebied van uitvoeringen, workshops en
festivals (materieel en immaterieel).
Het mogelijk bijstellen van het vaak hoge ambitieniveau qua voorstellingen (uitvoeringen met solisten,
orkest en kostuums e.d.).
Werving van nieuwe leden (vooral heren en jongeren) is een belangrijk punt.
Vanaf januari 2014 start de adviseur Koren met het initiëren en coördineren van de Week van de
Amateurkunst en een festival in de Lourdeskerk (projecten op stedelijk niveau).
4.2.7 Theater
Adviseurs Peter Paalvast en Margreet Schuemie beogen de publieksparticipatie te inventariseren en
de mogelijkheden te onderzoeken om zowel een uitwisselings- als stimuleringsfunctie te creëren
tussen amateurs en professionele organisaties.
Den Haag heeft een rijke geschiedenis op het gebied van theater.
Doel is om de publieksparticipatie te inventariseren en de mogelijkheden te onderzoeken om zowel
een uitwisselings- als stimuleringsfunctie te creëren tussen amateurs en professionele organisaties.
Vanaf september 2013 is er begonnen met deze inventarisatie. Voorts zijn er verschillende
gesprekken gevoerd met toneelverenigingen, en is er contact gelegd met overkoepelende
organisaties en Cultuurankers om ook best practices in kaart te brengen.
Doelrealisatie kwalitatief
Het resultaat van deze inventarisering en kennismakingsgesprekken is dat de verenigingen
CultuurSchakel weten te vinden en dat er gekeken kan worden naar een inhoudelijke en kwalitatieve
uitwisseling tussen verenigingen en initiatieven onderling. De adviseurs konden vaststellen dat de
initiatieven over het algemeen van een hoog niveau zijn. Ook is er een begin gemaakt om de
initiatieven en verenigingen te bundelen en zo een meer coherente samenhang te realiseren. Tevens
wordt er door CultuurSchakel meegedacht om de op handen zijnde 20% subsidievermindering op te
vangen.
In de kennismaking met de Haagse Vereniging van Amateurtoneel zijn niet alleen de faciliteiten die
deze vereniging de aangesloten theaterinitiatieven biedt, verkend maar ook wat het belang is en wat
de criteria zouden moeten zijn voor basis- en voorstellingssubsidie.
Doelrealisatie kwantitatief
In Den Haag zijn er ruim 60 verenigingen die zich op enigerlei wijze met theater en toneel
bezighouden. Te veel om allemaal in deze periode te bezoeken, maar er is met 16 theaterinitiatieven,
verenigingen en professionals contact gelegd en voorstellingen bezocht. Ook is er overleg geweest
met het VAK (Centrum voor de Kunsten Delft).
Lijst van bezochte voorstellingen, verenigingen, personen en initiatieven:
Randstad Theater, Vrij Theater, Herman Taal, HVA, Spelegast, Drang (combinatie professioneel/amateur), Haags
Theaterhuis, Theater a/h Spui, Parade, Nueva Tradicion (Centrale Bibliotheek), De Regentes, Theatergroep
Theaterspot, Stichting Jurusalem Passion, Theatergroep Wats, Toneelgroep ADO DVS, Toneelgroep Venster
Resultaat
Op basis van de bevindingen is cultuurparticipatie Theater verankerd binnen het Haagse theateramateurkunstveld. Met de Haagse Vereniging Amateurtoneel kan dit veld beschikken over een
stedelijke infrastructuur en een sterke vertegenwoordiging.
Er is vastgesteld dat de verenigingen veelal solistisch opereren en veel waarde hechten aan hun
(eigen) identiteit. Dit terwijl er ook belangstelling is voor vernieuwing en cross-over producties.
Aandachtspunten
De cultuurparticipatie binnen theater is groot en enthousiast en wenst zich in de toekomst sterker te
profileren, en daarmee de zichtbaarheid in de stad te vergroten.
Voor CultuurSchakel is hier een rol weggelegd om deze ontwikkeling daar waar mogelijk te
ondersteunen o.a. door middel van marketing en PR. Aandachtspunt voor de toekomst is om
verenigingen te stimuleren en te motiveren om voor wat betreft faciliteiten en overhead meer samen te
gaan werken, om zo de bezuinigingen binnen dit veld enigszins op te vangen. Ook inhoudelijke
samenwerking kan op bepaalde gebieden stimulerend en uitdagend werken. Van CultuurSchakel
mogen op deze aandachtspunten initiatieven worden verwacht in 2014. Enerzijds door de organisatie
van het WAK en anderzijds door de lancering van de nieuwe website van CultuurSchakel.
35
4.2.8 Letteren
Adviseur Margreet Schuemie wil Den Haag als literatuurstad nog beter op de kaart zetten en het
amateurveld een hand reiken en een podium geven om te kunnen groeien.
Doelrealisatie kwalitatief
In september 2013 is gestart met onderzoek op grond van bovengenoemde uitgangspunten. Hierbij
heeft zij zich in eerste instantie gericht op de leden van het Letterenoverleg en daarna op de zzp’ers
die actief zijn in het Haagse veld. Door persoonlijke kennismakingen ontstond er een gezicht van
CultuurSchakel en de mogelijkheid om een band op te bouwen. Daarnaast heeft zij diverse
letterenmanifestaties bijgewoond.
Sinds september 2013 is actief gebruik van de website 24/7 onder de aandacht gebracht, met als doel
het werven van nieuwe cursisten voor zzp’ers en het aanbieden van podia aan
voordrachtskunstenaars.
Doelrealisatie kwantitatief
Kennismaking met het Letterenoverleg dat bestaat uit 16 deelnemende organisaties:
De Bibliotheek, Haags Kunstkring, Meermanno Westreenianum (museum van het boek), Boekids, Huis van
Gedichten, Branoul, Het Dichtersgilde, Dichter aan Huis/Verhaal halen, Haagse Poëzieroute, Haganum Festival,
Jan Campert Stichting, Letterkundig en Kinderboeken Museum, Literair tijdschrift Extaze, Louis Couperus
Museum, Vrienden van de Hofvijver, Writer’s Unlimited.
Daarnaast is in het kader van veldverkenning en onderzoek met de onderstaande 14 organisaties
contact gelegd:
Week van de poëzie, Voorleesexpress, F.A.S.T. Theater (podium), Podium X, Bodega de Posthoorn (podium),
Gedichtendag, Schrijfkeuken/Verhalenvertellers, Schrijven Wijzer, Writerskitchen, Voorleesmarathon, Nederland
Leest, Haagse Schrijfkeuken, Volksuniversiteit, Het Schrijfatelier (online)
Resultaat
De zzp’ers stellen het zeer op prijs dat er contact met hen wordt gezocht en dat er actief PR voor deze
groep wordt gemaakt.
Het deelnemen aan cursussen en workshops speelt een belangrijke rol in het leven van mensen:
inspiratie, passie, vriendschappen, gebruik expertise, culturele vorming en presentatie in de stad.
Positieve uitwisselen actieve/receptieve kunstbeoefening. Er is een duidelijke ambitie qua
kwaliteitsverbetering.
De zzp’ers bieden lessen en cursussen aan ten behoeve van de amateurkunst. Zij hebben behoefte
aan een klankbord en promotie van hun aanbod.
Er zijn contacten gelegd met kerken, wijkgebouwen, Resto van Harte en cultuurankers. Deze bieden
podia aan voor uitvoeringen.
Het letterenveld vertoont eilandgedrag. Het aandachtspunt is niet sterk op jongeren gericht.
De bibliotheek speelt een belangrijke rol als ankerpunt v.w.b. informatiepunt en podium.
Er vindt samenwerking plaats met professionals.
Er wordt incidenteel samengewerkt met basisscholen en middelbare scholen om kinderen te
betrekken bij uitvoeringen.
Aandachtspunten
Stimuleren van samenwerking tussen de gevestigde orde en nieuwe initiatieven op het gebied van
uitvoeringen, workshops en festivals (materieel en immaterieel).
Vanaf januari 2014 wordt gestart met het initiëren en coördineren van de Week van de Amateurkunst
en een festival in de Lourdeskerk (projecten op stedelijk niveau). Dit heeft een multidisciplinair
uitgangspunt.
Zitting nemen in een commissie van Haags 2015 dat voorkomt uit Den Haag City of
Literature/Culturele hoofdstad.
De onafhankelijke positie van CultuurSchakel geeft goede handvatten om deze doelstellingen te
bereiken. Door niet belanghebbend te zijn ben je niet bedreigend en sta je alleen ten dienste als
servicepunt.
De samenwerking met de cultuurcoaches wordt sterker waardoor nieuwe slagen te maken zijn:
participatie met scholen en vice versa.
Vanaf februari 2014 wordt door CultuurSchakel een letterenborrel georganiseerd waar niet alleen de
leden van het Letterenoverleg aan deelnemen, maar ook vers bloed. Dit met als doelstelling om uit de
eilandvorming te geraken.
36
4.2.9 Media
Adviseur Panja Zwaan brengt fotografen, filmers, interactieve media design ontwerpers, animatieontwerpers, multimedia gebruikers, game-ontwikkelaars in Den Haag in kaart, hun plek, structuren en
sleutelfiguren en ondersteunt hen met advies en bemiddeling.
Doel realisatie kwalitatief
De focus lag in dit eerste half jaar op het in kaart brengen van de verschillende stichtingen en
verenigingen die zich bezighouden met Media. Dit bleek lastiger dan van te voren in geschat; veel
verenigingen bestaan niet meer of zien nog niet in wat CultuurSchakel voor hen zou kunnen
betekenen. Hierdoor is de doelstelling ‘het in kaart brengen van het gevarieerde Media- amateurveld’
een doorlopende doelstelling geworden die ook in 2014 wordt voortgezet.
Ondanks de opstartproblemen hebben de volgende bemiddelingen plaatsgevonden:
 Door bemiddeling van CultuurSchakel zijn De Haagsche Amateur Fotografen en de Haagse
Filmclub in gesprek met Cultuuranker De Vaillant en wordt er gekeken naar structurele
samenwerking voor wisselende exposities en het gebruik van de mediaruimte in het theater.
 De Haagse Filmclub was ook aanwezig bij de Rondetafelconferentie Amateurkunst en heeft door
bemiddeling van de adviseur contact kunnen leggen met de Haagse Vereniging Amateur Toneel,
het Haags Notûh Festival en Musicon. Hier zijn verschillende vervolggesprekken uit
voortgekomen. De Filmclub bekijkt nu hoe er een samenwerking kan worden opgezet met de HVA
en haar verschillende theaterverenigingen.
 Stichting Voor Welzijn kan geen culturele activiteiten meer aanbieden, maar gaat klanten via
CultuurSchakel doorverwijzen naar verschillende verenigingen en stichtingen.
 Er heeft een positief gesprek plaatsgevonden met de Centrale Bibliotheek die verschillende
workshops op het gebied van Nieuwe Media aanbiedt. Hier gaan de adviseur Nieuwe media en de
programmaleider Media wijsheid een samenwerking aan om het workshopaanbod van de
Centrale Bibliotheek te ontsluiten voor de verschillende culturele verenigen. Daarnaast wordt
gekeken naar workshops op maat.
Doelrealisatie kwantitatief
Door deskresearch, waarbij naast internet gebruik is gemaakt van informatie van Culturalis- en
Koorenhuis- bestanden, zijn de volgende 20 initiatieven en organisaties in kaart gebracht.
Amateurkunst initiatieven:
de Haagsche Amateur Fotografen Vereniging (HAFV) en AmFo Fotogroep KPN, Haags Amateur Film vereniging,
Fotoclub Retouche, Fotoclub Couvée, Haga Fotoclub, Fotoclub Diafragma, Filmclub Laak, DNR Filmclub,
Stichting Foundema
Professionele contacten op mediagebied:
Centrale Bibliotheek Media Wijsheid, Filmhuis, Stimuleringsfonds Creative Industrie, Fonds 1818, Stichting Voor
Welzijn, Shoot me, Theater de Valliant, Cultuuranker de Nieuwe Regentes, Kamera Kultura – Nutshuis, Musicon,
ROC Mondriaan onderwijsgroep.
Resultaat
Zoals hierboven beschreven blijkt het in kaart brengen van de doelgroep lastiger te zijn dan ingeschat.
Dit wordt mede veroorzaakt door de gebruikte term ‘Nieuwe Media’. De initiatieven in de stad hebben
zich georganiseerd rond de discipline Media. Hiermee wordt ook (oude) media bedoeld zoals Foto en
Film.
Aandachtspunten
Voorgesteld wordt om in het vervolg de discipline aan te duiden met ‘Media’.
Binnen deze discipline is extra aandacht voor ‘Nieuwe Media’.
Het is mogelijk om te bemiddelen en te schakelen tussen amateurs en (semi-) professionals. Ook het
ontsluiten van een workshopaanbod/deskundigheidsbevordering in deze discipline blijkt tot de
mogelijkheden te behoren en wordt geoperationaliseerd in 2014.
De doelgroep laat zich niet gemakkelijk vinden, ook al omdat een stedelijke infrastructuur voor deze
discipline niet beschikbaar is. Hierdoor is er dus meer doorlooptijd nodig voor een meer complete
inventarisatie. Nadat er contact is gelegd met de initiatieven constateren we dat er positief wordt
gereageerd. Eerste stappen zijn gezet in de richting van verbinding en ontwikkeling waardoor nieuwe
perspectieven ontstaan.
Daarnaast stellen we vast dat de professionele organisaties ervoor openstaan om hun aanbod open te
stellen voor de Haagse amateurs en wordt samenwerking met CultuurSchakel positief tegemoet
gezien.
37
4.2.10 Cultureel Erfgoed
Adviseur Peter Paalvast maakt, in samenspraak met erfgoedorganisaties, de gemeente Den Haag, de
provinciale overheid en inwoners en verenigingen, een staalkaart van de publieksparticipatie Erfgoed
in Den Haag.
Doelrealisatie kwalitatief
Vanaf september 2013 is begonnen met een inventarisatie van het veld van cultureel erfgoed en
daarbinnen specifiek van de rol van cultuurparticipatie. Voorts zijn er verschillende gesprekken
gevoerd die het komende jaar zullen doorgaan, zijn de beleidsstukken doorgelezen om een optimale
afstemming te realiseren en is er contact gelegd met erfgoedorganisaties buiten Den Haag om kennis
te nemen van best practices.
Door deze kennismaking weten de instellingen en verenigingen CultuurSchakel te vinden en er kan
een inhoudelijke en kwalitatieve uitwisseling tussen instellingen, verenigingen en initiatieven
gecreëerd worden. De instellingen en initiatieven die zich met erfgoedparticipatie bezighouden blijken
van hoog niveau te zijn, veelal bestaat het veld uit mensen die zelf werkzaam zijn geweest binnen het
cultureel erfgoed en die kennis meenemen. Ook is er een begin gemaakt om de initiatieven en
verenigingen te bundelen en zo een meer coherente samenhang te realiseren.
Doelrealisatie kwantitatief
Omdat Cultureel erfgoed een ‘nieuwe’ discipline in het veld van de uitvoerende kunsten (beeldend,
theater, muziek, literatuur, dans) is, vergt de aanpak enige nuance en zal het ook niet verbazen dat de
grenzen en verschillen respectievelijk ruim en groot kunnen, en zullen zijn. Bij de bestaande
uitvoerende disciplines bestond al een structuur van groeperingen, verenigingen en instellingen die
binnen cultureel erfgoed niet of in mindere mate aanwezig is. Daarom is een inventarisering gemaakt
binnen een glijdende schaal van professionele erfgoedinstellingen die zich bezighouden met
publieksparticipatie tot verenigingen en particulier initiatief die zich tot erfgoedinstellingen verhouden.
Dit heeft geresulteerd in een lijst van ruim 60 instellingen en verenigingen die zich op enigerlei wijze
met erfgoed en publieksparticipatie bezighouden. Een groot verschil met het reguliere veld van de
uitvoerende kunsten is, dat het gebied van erfgoed participatie zich minder als een locatiegebonden
fenomeen voordoet maar zich eerder manifesteert rond (historische) gebeurtenissen en projectmatige
activiteiten. Ook zijn de initiatieven niet alleen wijk- of stadsdeeloverschrijdend, maar strekken die zich
uit tot buiten stadsgrenzen tot op provinciaal en soms zelf landelijk niveau.
Met de volgende 32 instellingen en personen zijn gesprekken gevoerd:
Affiche galerij, Haags Historisch Café, Muzee Scheveningen, Museon, Maartje de Haan, Bas van Nooten,
Museum Hofwijck, Fonds 1818, Aart de Groot, Openbare bibliotheek, Karen de Moor, Museumnacht, Mesdag
Collectie, MoMA, Gemeentemuseum, Kasteel Duivenvoorde, Die Haghe, Vereniging Vrienden van Den Haag,
Cultuurcentrale Alkmaar, Haags Historisch museum, Museum Boijmans, De Vaillant, UvA Erfgoedlab,
Museumcongres, Erfgoedhuis Zuid Holland, Erfgoeddag, Carien Jansen-van Raay, LKCA, De Lakenhal,
Reinwardt akademie (Erfgoedarena), Panorama Mesdag, Abdijkerk Loosduinen
Resultaat
Publieksparticipatie binnen het culturele erfgoed is zeer divers en varieert van initiërende activiteiten
tot adhoc-deelname aan tijdelijke evenementen. Ook zijn de initiatieven niet zozeer wijk- of
stadsdeelgebonden, maar omvatten meestal heel Den Haag en de regio. Er bestaat over het gehele
veld een hoge participatieambitie, en er is een begin gemaakt met het bundelen van initiatieven en
verenigingen. De professionele instellingen zoals archieven, musea en (gemeentelijke- en provinciale)
diensten, gericht op erfgoed, staan zeer positief tegenover deze publieksparticipatie en zullen dan ook
graag willen samenwerken om tot een gezamenlijk hoogstaand product te komen. Zij zien de
publieksparticipatie als een zeer welkome en inhoudelijk en kwalitatief sterke aanvulling op hun eigen
activiteiten.
Aandachtspunten
De publieksparticipatie binnen het veld van cultureel erfgoed is groot en enthousiast en zal zich naar
verwachting in de toekomst sterk profileren. Voor CultuurSchakel is hier een rol en uitdaging
weggelegd om deze ontwikkeling daar waar mogelijk te ondersteunen.
Tevens zal de aandacht gericht zijn op participatie binnen de samenwerking tussen de professionele
erfgoedinstellingen en de publieksparticipatie. Erfgoedinstellingen willen graag meer met
publieksparticipatie en de diverse groepen willen graag samenwerken met de erfgoedinstellingen. Hier
ligt de rol voor CultuurSchakel om hiertussen te schakelen.
38
4.3
Rondetafelconferentie
Op 11 december 2013 organiseerde CultuurSchakel voor het Haagse amateurveld een conferentie
waarin per kunstdiscipline de stimulansen en belemmeringen voor de amateurkunst werden
geïnventariseerd.
De avond werd geopend door wethouder De Jong, gelardeerd met een column van Frans de Leef, en
afgerond met een forumdiscussie waarin de conclusies uit de rondetafelsessies werden voorgelegd
aan een panel van zes Haagse gemeenteraadsleden en twee directeuren van cultuurankers.
De rondetafelsessies werden geleid door de adviseurs cultuurparticipatie. Tijdens deze sessies werd
aan de hand van stellingen gediscussieerd door de aanwezigen uit het amateurkunstcircuit.
De genodigden van de avond waren amateurkunst-aanbieders uit Den Haag (verenigingen en
stichtingen uit alle kunstdisciplines dans, muziek, theater, letteren, erfgoed, dans-, muziektheaterscholen, zzp’ers, enz.). In totaal waren er ca. negentig personen aanwezig.
Voorafgaand aan de avond kregen de genodigden achtergrondinformatie toegestuurd in de vorm van
acht stellingen over stimulansen, beperkingen, ondersteuning en subsidie en een studie van het LKCA
“Ruimte voor amateurkunst - Voorzieningen voor kunstbeoefening 2013”. Centrale begrippen in deze
studie zijn: doen – leren – tonen.
De avond werd geleid door Everard Warffemius en was een groot succes. Van de avond is een
videoverslag gemaakt, een schriftelijk verslag wordt in 2014 gepubliceerd op de website.
39
5.
Subsidieloket
5.1
Inleiding
Het Subsidieloket is belast met de uitvoering van de Haagse Regeling amateurkunst. Het
Subsidieloket is vrijwel naadloos overgegaan van de Stichting Culturalis naar de nieuwe Stichting
CultuurSchakel. Dit was mogelijk doordat het Koorenhuis een overbruggingsperiode heeft gefaciliteerd
in de periode maart t/m juni 2013. Verplichtingen aangegaan door Culturalis tot een bedrag van
€ 459.000,- zijn door CultuurSchakel afgewikkeld.
Het subsidieloket wordt gevormd door administratief medewerker Els Hogendoorn en de secretaris
Gerda Wessels; waarbij Els Hogendoorn de continuïteit van het subsidieloket gewaarborgd heeft in de
overgangsperiode.
De Regeling Haagse amateurkunst bestaat uit een drietal subsidievormen te weten: basis-,
uitvoerings- en projectsubsidie. Het totaal beschikbare budget per jaar is € 765.000.
5.2
De subsidievormen
1. basissubsidie
De basissubsidie is bedoeld voor groepen en verenigingen die zich bezighouden met
amateurpodiumkunsten in Den Haag, als tegemoetkoming in de kosten voor artistieke leiding en
zaalhuur ten behoeve van repetities in verband met amateurpodiumkunsten in Den Haag
(maximaal 50% van de repetitiekosten ten behoeve van zaalhuur (maximumbedrag € 1.800,-) en
artistieke leiding (maximumbedrag € 2.250,-)).
2. uitvoeringssubsidie
De uitvoeringssubsidie is bedoeld voor de eenmalige kosten die gemaakt worden bij
podiumuitvoeringen in Den Haag (maximaal 75% van het begrote tekort van de uitvoering, de
subsidie is nooit hoger dan tweemaal de begrote inkomsten uit kaartverkoop).
Twee speciale vormen van de uitvoeringssubsidie zijn:
a) de zorguitvoeringen: optredens in bejaardencentra en zorginstellingen | € 200,- per optreden |
per aanvrager zijn maximaal twee optredens subsidiabel | er worden max. 100 zorgoptredens per
jaar gesubsidieerd en
b) de C(CultuurSchakel)-concerten: C-concerten zijn concerten die zich voornamelijk buiten
afspelen | CultuurSchakel is verantwoordelijk voor de verdeling van de C-concerten | € 360,- per
optreden | er worden max. 100 C-concerten per jaar gesubsidieerd.
3. projectsubsidie
De projectsubsidie is bedoeld voor de kosten die gemaakt worden voor een project dat artistiek of
programmatisch vernieuwend is, bijvoorbeeld doordat het project een multidisciplinair,
multicultureel of educatief element bevat. Ook wordt er gekeken naar het aandeel dat amateurs
binnen het project vervullen.
4 keer per jaar is er een vergadering waarin de aanvragen worden beoordeeld door een
onafhankelijke beoordelingscommissie. De commissie brengt advies uit aan de directie, die op
basis van deze adviezen het definitieve besluit neemt.
40
5.3
Subsidies 2013 – aantallen
In 2013 is er in totaal 140 keer een basissubsidie verstrekt, 117 keer een uitvoeringssubsidie en 34
keer een projectsubsidie; deze aantallen zijn vergelijkbaar met 2012 (respectievelijk 139x, 115x en
36x).
Als we kijken naar de procentuele verdeling over de verschillende kunstdisciplines dan is er bij de
basis- en uitvoeringssubsidie ook niet veel gewijzigd t.o.v. 2012. Bij de projectsubsidie is er wel een
duidelijke verschuiving waarneembaar; in 2013 werd als volgt gehonoreerd: theater 8,8% (was
27,8%), muziek 23,5% (was 33,3%), dans 20,6% (was 11,1%) en mengvorm 47,1% (was 27,8%).
2013
totaal
theater
muziek
dans
mengvorm
abs.
%
abs.
%
abs.
%
abs.
%
basis
140
23
16,4%
111
79,3%
6
4,3%
0,0%
uitvoering
117
37
31,6%
77
65,8%
3
2,6%
0,0%
zorguitvoeringen
84
6
7,1%
78
92,9%
0
0,0%
0,0%
3
8,8%
8
23,5%
7
20,6%
16
47,1%
C-concerten
100
project
34
100
nieuwe initiatieven
1
totaal
476
69
14,5%
374
78,6%
17
3,6%
16
3,4%
nieuw gesubsidieerde groepen
26
5
19,2%
10
38,5%
4
15,4%
7
26,9%
1
verdeling in aantallen verstrekte subsidies
per discipline
mengvorm
3%
dans
4%
theater
14%
muziek
79%
verdeling in aantallen verstrekte subsidies
per subsidievorm
project
7%
basis
30%
uitvoering
63%
41
5.4
Projectsubsidie
In 2013 zijn er vier beoordelingscommissievergaderingen geweest: twee in de Culturalis-periode
(januari en april) en twee in de CultuurSchakel-periode (juli en oktober). In totaal zijn er in deze vier
perioden zestig aanvragen geweest. Van deze 60 zijn er uiteindelijk 33 gehonoreerd. De redenen dat
overige aanvragen niet toegekend zijn, waren: niet doorgaan van het project (5x), project
doorgeschoven naar 2014 (2x), 1 project is doorgeschoven naar de uitvoeringssubsidie en 20x was er
een negatief advies of werd een project niet in behandeling genomen.
De redenen om een project niet in behandeling te nemen: het projectplan was te laat ingediend of de
stichting/vereniging was niet statutair gevestigd in Den Haag. De redenen om een negatief advies uit
te brengen, lopen zeer uiteen; enkele citaten uit die adviezen: “het projectplan is dermate summier”,
“niet bijdraagt aan de ontwikkeling van de amateurpodiumkunsten”, “nauwelijks nog sprake is van
eenmalige bijzondere projecten”, “het een beeldende kunstproject betreft en in die hoedanigheid niet
valt onder de richtlijnen voor projectsubsidie”, “Het project is puur gericht op cultuuronderwijs”, “er
nemen aan het maken en presenteren van de voorstelling geen amateurspelers deel”, “Er is geen
sprake van een vernieuwend of innovatief evenement. De commissie is van mening dat het niet veel
toevoegt aan de voorstellingen die alle amateurverenigingen al spelen”, “voldoet niet aan de richtlijnen
van de projectsubsidie; het is niet artistiek vernieuwend”, “De commissie acht dit niet realistisch en te
ambitieus. Het plan is niet evenwichtig en de begroting is niet helder”.
5.5
Beoordelingscommissie Projectsubsidie
In juli 2013 bestond de beoordelingscommissie uit zes personen (Suzanne Verboeket, Nathalie van
der Hak, Harrie van de Louw, André Mosis, Laudie Vrancken en Huub de Vriend). André Mosis is in
juli 2013 aangesteld als adviseur cultuurparticipatie bij CultuurSchakel en moest derhalve de
commissie verlaten. De overige leden hadden al diverse zittingstermijnen achter de rug, dus was er de
uitdrukkelijke wens tot vernieuwing. In november is een vacaturetekst opgesteld en geplaatst op de
websites van CultuurSchakel en het LKCA, en deze is verspreid binnen het netwerk en onder de
medewerkers van CultuurSchakel. Dit heeft geresulteerd in dertien sollicitanten. In december zijn daar
elf van op gesprek geweest (met directeur-bestuurder CultuurSchakel en secretaris Subsidieloket).
Het uitgangspunt van de gesprekken was om te komen tot de juiste mix van expertise, ervaring en
kennis van de diverse kunstvormen, projecten en subsidies. Uiteindelijk zijn er vijf personen
geselecteerd voor de nieuw te vormen commissie: Aart de Groot, Jolanda Keurentjes, Jeroen
Kunstman, Sonja Rinkel en Marthe de Vet (in juli 2014 is de gehele commissie vernieuwd). Gezien de
kwaliteit van alle kandidaten is aan de overige zes personen gevraagd of zij bereid zouden zijn om in
een nieuw te vormen klankbordgroep voor CultuurSchakel zitting te willen nemen; allen hebben daarin
toegestemd. De klankbordgroep wordt gevormd in 2014.
5.6
Bezwaarcommissie
Elke aanvrager heeft het recht om in beroep te gaan tegen de genomen beslissing. In eerste instantie
wordt er gekeken of het probleem opgelost kan worden in overleg met medewerkers van
CultuurSchakel en degene die het bezwaar heeft ingediend. Als dit niet tot een oplossing leidt, gaat
het bezwaar naar de onafhankelijke Bezwaarcommissie, bestaande uit Abe van der Werff, Annet
Schipper en Eveline Asselbergs.
In 2013 is dit twee keer voorgekomen. In een geval is het bezwaar toegekend: twee entiteiten die
onder één stichting vallen, kunnen twee keer subsidie aanvragen, en een keer is het afgewezen: bij
een project was er gerede twijfel of het evenement daadwerkelijk plaats had gevonden, er is
uiteindelijk geen sluitend bewijsmateriaal overlegd.
42
6.
Plaats in de stad
CultuurSchakel richt zich op ‘gebruikers van kennis’ zoals scholen, culturele instellingen, aanbieders
van cultuuronderwijs en beoefenaars van amateurkunst, kunstvakopleidingen, lerarenopleidingen en
overheden. Deze ‘gebruikers van informatie’ zijn ook leverancier.
Scholen en culturele instellingen hebben ieder hun eigen specifieke kennis die niet vanzelfsprekend
op elkaar aansluit.
De rol van CultuurSchakel is om een vertaalslag te maken en partijen bij elkaar te brengen om zo tot
kwalitatieve cultuuronderwijs en cultuurparticipatie te komen. CultuurSchakel heeft lokaal overzicht
over alle relevante kennisaspecten voor cultuuronderwijs en amateurkunst. Er is meer nodig dan
passief kennis aan te bieden aan de verschillende partners, CultuurSchakel zal zich hierin proactief
opstellen.
43
7.
Marketing & Communicatie
7.1
Inleiding
CultuurSchakel is een nieuw opgerichte organisatie die op 1 juli 2013 van start is gegaan als dé
partner voor cultuuronderwijs en amateurkunst in Den Haag. Voor de doelgroep een onbekende
speler in het veld. De gezichten achter CultuurSchakel zijn daarentegen bij velen bekend, aangezien
het merendeels gaat om medewerkers die zijn doorgestroomd vanuit het Koorenhuis en Culturalis.
De afdeling Marketing & Communicatie bestaat uit Katja Groenendijk, Sanneke Knippenberg en
Gerda Wessels, die tezamen 2,0 fte vervullen.
7.2
Focus Marketing & Communicatie
In het eerste half jaar van het bestaan van CultuurSchakel lag de focus van Marketing en
Communicatie op het ontwikkelen van een herkenbare identiteit, waarmee CultuurSchakel zich kon
presenteren aan de doelgroep en stakeholders. Om zich te profileren als nieuwe speler in het veld,
heeft CultuurSchakel diverse acties ondernomen. Zo heeft zij zich een identiteit aangemeten, die net
zo kleurrijk en divers is als de doelgroep waarmee zij de verbindingen legt.
CultuurSchakel onderscheidt op hoofdlijnen de volgende doelgroepen voor:
Onderwijs
 Scholen: besturen, directies, docenten, cultuurverantwoordelijken
 Culturele instellingen/aanbieders
Amateurkunst
 Alle in (amateur)kunst geïnteresseerde Hagenaars
 Amateurkunstenaars: verenigingen, groepen en individuen
 Culturele instellingen/aanbieders
 Cultuurankers Den Haag
Intern
 Medewerkers
 Raad van Toezicht
Organisatie
 (Toe)leveranciers
 Wijken en buurtinstellingen in Den Haag
CultuurSchakel onderscheidt verschillende stakeholders:
 (Gemeente)politiek
 Subsidieverstrekkers en fondsen
7.2.1 Corporate Identiteit
De huisstijl van CultuurSchakel is ontworpen door Studio Vruchtvlees. Zij hebben een cultuurcode
ontwikkeld die de diversiteit en dynamiek van en de verbindingen tussen de doelgroep en de
organisatie verbeeldt. Dankzij het logo en de huisstijl heeft CultuurSchakel een gezicht gekregen en is
zij herkenbaar geworden voor de doelgroep. Hiervoor zijn de volgende corporate middelen ontwikkeld:
briefpapier, enveloppen, with compliments cards en visitekaartjes.
Ter introductie en promotie van de organisatie zijn diverse middelen ontwikkeld, zoals:
 Promotiekaart
Deze kaarten bevatten in het kort informatie over wat CultuurSchakel doet en ze zijn
beschikbaar in twee varianten (gericht op cultuuronderwijs en op amateurkunst). De kaarten
zijn verspreid tijdens evenementen en bijeenkomsten, maar ook naar wijkbibliotheken,
cultuurankers en andere locaties in de stad.
 Ansichtkaart
Deze kaart dient als gadget ter promotie van CultuurSchakel en is verspreid tijdens
evenementen, bijeenkomsten, maar ook naar wijkbibliotheken, cultuurankers en andere
locaties in de stad.
 Banners
De banners, waarmee CultuurSchakel haar aanwezigheid kenbaar maakt en bezoekers naar
zich toe trekt, zijn ingezet bij evenementen en bijeenkomsten.
44




Programmafolder
Deze informatieve folder is verspreid tijdens het Haags UIT Festival en 48 uur Live in het
Koorenhuis en bevatte het amateurprogramma dat mede dankzij CultuurSchakel tot stand
kwam.
Nieuwjaarskaart Extra impuls cultuuronderwijs
Verzonden naar alle po-scholen in Den Haag, met de uitnodiging zich aan te melden voor een
extra financiële impuls voor cultuuronderwijs, ter beschikking gesteld door de gemeente Den
Haag.
Nieuwjaarskaart
Met deze nieuwjaarswens markeert CultuurSchakel nogmaals haar aanwezigheid in het veld
en inspireert tot out of the box-denken op cultureel gebied. De kaart is verzonden naar
stakeholders en alle in- en externe relaties (excl. po-scholen, zie hierboven).
Bodywarmer
Tijdens evenementen dragen medewerkers een bodywarmer in de huisstijl van
CultuurSchakel, waarmee zij herkenbaar zijn voor de doelgroep.
7.2.2 Aanwezigheid in het veld
Ondertekening convenant Cultuuronderwijs
Per schoolbestuur zijn in een convenant afspraken vastgelegd over de mate waarin scholen aandacht
besteden aan cultuuronderwijs, en de kwaliteit ervan. Op 16 juli 2013 zijn de convenanten, voor de
schooljaren 2013-2018, in aanwezigheid van Ingrid van Engelshoven (wethouder Onderwijs en
Dienstverlening) en Marjolein de Jong (wethouder Cultuur, Binnenstad en Internationaal), ondertekend
bij CultuurSchakel in het Koorenhuis. De bijeenkomst werd opgeluisterd door een aantal mooie
praktijkvoorbeelden van wat cultuuronderwijs tot stand kan brengen.
48 uur Live in het Koorenhuis
In het verlengde van het culturele weekend ‘De 48 uur van Den Haag’ organiseerden de in het
Koorenhuis gevestigde organisaties op 7 en 8 september 2013 gezamenlijk een open huis met een
bruisend cultureel programma. Op uitnodiging van CultuurSchakel hebben verschillende
amateurdans-, theater- en muziekgroepen in het Koorenhuis opgetreden. Daarnaast was er beide
dagen een continu door CultuurSchakel-medewerkers bemande infotafel waar de nieuwe huisstijl
uitbundig werd gepresenteerd (banners, promotiekaarten, ansichtkaarten, informatie over het
Subsidieloket en medewerkers in bodywarmers). Zo’n 750 Hagenaars hebben het evenement
bezocht.
Haags UIT Festival (HUF)
Bij het Haags UIT Festival was CultuurSchakel op zondag 8 september 2013 volop aanwezig met een
amateurprogramma en een informatiekraam op het Spuiplein. De kraam werd gemarkeerd door de
hagelnieuwe banners en er waren promotiekaarten en flyers in de nieuwe huisstijl beschikbaar.
Amateurs (groepen en individuen) kregen de gelegenheid hun promotiemateriaal via de
informatiekraam onder de aandacht te brengen. Daarnaast was er in samenwerking met Den Haag
Danst en Atrium Den Haag een middagvullend dansprogramma in het Atrium. Via CultuurSchakel
hebben diverse amateurmuziek- en dansgroepen een podium gekregen tijdens het Haags UIT
Festival, dat ca. 95.000 bezoekers trok.
Rondetafelconferentie amateurkunst
Op 11 december 2013 organiseerde CultuurSchakel voor het Haagse amateurveld een conferentie
waarin per kunstdiscipline de stimulansen en belemmeringen voor de amateurkunst voor het voetlicht
kwamen. Daarnaast waren het gebruik en de toekomst van het Subsidieloket onderwerp van gesprek
in een zestal parallelle ronde-tafelsessies. Op onze website is de link naar het videoverslag van deze
bijeenkomst te vinden, die sinds plaatsing 95 keer bekeken is. De conferentie werd bezocht door 90
deelnemers.
Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs
Rijk, provincies, gemeenten en schoolbesturen committeren zich officieel aan goed cultuuronderwijs
voor alle kinderen. De minister en staatssecretaris van OCW, de PO-Raad, wethouders en
gedeputeerden voor cultuur én onderwijs waren op 16 december 2013 te gast bij CultuurSchakel en
het Koorenhuis, alwaar het Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs werd ondertekend.
Hiermee werden voor de komende tien jaar concrete afspraken over cultuuronderwijs gemaakt.
45
Netwerken en werkbezoeken
De cultuurcoaches en adviseurs cultuurparticipatie legden contacten met en bezochten de Haagse
scholen, instellingen, (voorstellingen van) groepen en verenigingen. Ook waren de cultuurcoaches
vertegenwoordigd bij de ondertekening van convenanten door gemeente en scholen in het
Koorenhuis, een kennismakingsbijeenkomst voor coaches en scholen in Panorama Mesdag, alsmede
diverse netwerkbijeenkomsten en conferenties in het land.
In december 2013 werd de Haagse Binnenstadsborrel georganiseerd in het Koorenhuis, waar de
directies van CultuurSchakel, Koorenhuis en Prins27 optraden als gastheer.
Een medewerker Marketing & Communicatie maakt deel uit van de projectgroep ´Bewonersoverleg
Koorenhuis´; in maandelijkse overleggen wordt besproken welke gezamenlijke acties kunnen worden
ondernomen om de in het Koorenhuis gevestigde organisaties zo prominent mogelijk voor het
voetlicht te brengen. Dit heeft geresulteerd in 48 uur Live in het Koorenhuis in september, en in
december 2013 is een gezamenlijke kerstweek georganiseerd voor bewoners en publiek.
Tijdens al deze netwerkbijeenkomsten en werkbezoeken kwam CultuurSchakel intensief in contact
met de doelgroepen en stakeholders.
WAK
De Week van de Amateurkunst (WAK) is een jaarlijks terugkerend evenement waarin de
amateurkunst(enaars) centraal staat. Eind 2013 heeft CultuurSchakel de taak op zich genomen om de
WAK in 2014 te coördineren voor de stad Den Haag. De WAK-week zal plaatsvinden van 17 t/m 25
mei 2014 en het thema is: Kunst Werkt!
7.2.3 Online aanwezigheid
Website
Tijdens de opstartfase van de organisatie vormde de voormalige website van Culturalis de basis, maar
deze kreeg wel de look en feel van CultuurSchakel. Op de site verschijnt regelmatig informatie over
amateurvoorstellingen, -activiteiten, cursussen en workshops. Daarnaast bevat het algemene en
actuele informatie over cultuuronderwijs en amateurkunst. Deze informatie wordt gedeeld via social
media als Facebook en Twitter en via digitale mailings. Zo stimuleert CultuurSchakel online verkeer
via diverse kanalen en bedient hiermee een brede doelgroep. In de tussentijd werkt CultuurSchakel
i.s.m. Just (technische realisatie) en Vruchtvlees (vormgeving), aan een nieuwe website. De
verwachting is dat de eerste oplevering van de website eind maart 2014 live is en een uitgebreid
aanbod aan cultuuronderwijs en amateurkunst bevat. De huidige website is het afgelopen half jaar
zo’n 1.780 keer bezocht door 810 unieke bezoekers.
Facebook
In het half jaar sinds de oprichting van de organisatie zijn 200 personen CultuurSchakel gaan volgen
via Facebook en hierin is een duidelijk stijgende lijn te zien. Op Facebook publiceert CultuurSchakel
berichten over activiteiten en nieuwsberichten over cultuuronderwijs en amateurkunst. Hierbij wordt
veelal een link naar de website gelegd, om ook het verkeer naar de website te stimuleren.
‘Cultuureducatie op zijn Haags’ heeft een eigen Facebookpagina die zich richt op haar specifieke
doelgroep en sinds november 203 volgers heeft.
Twitter
CultuurSchakel heeft het Twitter-account van Culturalis overgenomen en wist daarmee een groot
aantal volgers aan zich te binden. Op deze pagina tweet CultuurSchakel over activiteiten en nieuws
over cultuuronderwijs en amateurkunst. Intussen heeft CultuurSchakel 1.069 volgers.
LinkedIn
‘Cultuureducatie op zijn Haags’ heeft hier een groepspagina, met 34 leden. Steeds meer
geïnteresseerden vinden elkaar in levendige discussies via dit platform.
Digitale mailings
Sinds 1 juli 2013 zijn 9 digitale nieuwsbrieven verstuurd over verschillende onderwerpen.
Het aantal verzonden mails was ca. 9.270. Hiervan werd gemiddeld 29% van de mail daadwerkelijk
geopend en bij ongeveer 12% doorgeklikt naar o.a. de website. Het gemiddelde openingspercentage
van de non-profit industrie in de kunsten ligt op 23,4%, het doorklikpercentage op 9,2%.
46
7.2.4 Aanwezigheid in pers en media
Sinds de oprichting in juli 2013 heeft CultuurSchakel een drietal persberichten uitgegeven.
Informatie over CultuurSchakel-activiteiten is geplaatst in o.a. Algemeen Dagblad/HC, Posthoorn en
de Haagse Stadskrant. Daarnaast is op verschillende websites aandacht besteed aan CultuurSchakel,
en werd CultuurSchakel vermeld in festivalprogramma’s en op promotiemateriaal van
groepen/verenigingen die ondersteuning ontvingen van het Subsidieloket.
Medio juli 2013 heeft directeur-bestuurder CultuurSchakel een radio-interview gegeven op Den Haag
FM.
Ter lancering van de nieuwe huisstijl en om bezoekers te genereren voor het HUF en de 48 uur live in
het Koorenhuis is op 6 september 2013 een advertentie ter grootte van een halve pagina geplaatst in
Den Haag Centraal.
7.2.5 Onderzoek
Enquête inventarisatie amateurcircuit
In december 2013 is een grote –online– enquête verstuurd naar ca. 400 cultuurverenigingen, stichtingen en -aanbieders in de stad. De geselecteerde adressen kwamen voornamelijk uit het
Culturalis-bestand. Het doel van de enquête was om een goed beeld te krijgen van het amateurcircuit
in Den Haag. Welke problemen ervaren ze, wat is het ambitieniveau, hoeveel leden/cursisten hebben
ze, wat weten ze van CultuurSchakel? De resultaten zullen in de loop van 2014 gerapporteerd
worden.
Stadspanel
In samenwerking met de gemeente Den Haag is een enquête voorbereid die in 2014 wordt
voorgelegd aan het Stadspanel. Het Haagse Stadspanel bestaat uit ruim 4000 Hagenaars die over
allerlei onderwerpen in hun wijk en stad hun opinie geven. Zij vormen een representatieve
afspiegeling van de bevolking. De uitvoering en rapportage is in handen van de gemeente Den Haag.
7.3
Focus Marketing & Communicatie in 2014
Corporate communicatie
Het uitgangspunt voor het communicatiebeleid van 2014 wordt gevormd door de beleids- en
projectdoelstellingen, de missie en visie, en de positionering van CultuurSchakel. Via een
middelenmatrix worden de diverse doelgroepen en doelstellingen op elkaar afgestemd, waardoor
CultuurSchakel niet alleen doelgroepgericht communiceert, maar ook de gewenste doelstellingen en
resultaten kan bereiken. Hiervoor zijn voor het jaar 2014 een aantal communicatieprojecten en
doelstellingen geformuleerd.
Voortbouwend op een stakeholdersoverzicht is het communicatiebeleid vastgelegd in een corporate
communicatieplan, met heldere strategieën, acties en middelen. Hierin is vastgelegd met welke
doelstellingen, op welke wijze en met welke middelen CultuurSchakel communiceert met haar
doelgroepen en stakeholders.
Begin 2014 ligt de focus van Marketing en Communicatie op de ontwikkeling van de nieuwe
dynamische website van CultuurSchakel, die eind maart gereed zal zijn. CultuurSchakel heeft een
24/7-mentaliteit, waardoor onderwijsinstellingen, vragers en aanbieders uit het kunst- en cultuurveld
en de overige doelgroepen op een laagdrempelige wijze, altijd bij CultuurSchakel terecht kunnen.
Deze site wordt de kennisbank, de ontmoetingsplek voor de doelgroepen en het digitale gezicht en
kloppende hart van CultuurSchakel. Dankzij weldoordachte technologie is de website geschikt voor
moderne handheld devices, zoals een smartphone en tablet, en overal benaderbaar. Op de nieuwe
website van CultuurSchakel komt alles samen; op gebied van cultuuronderwijs en amateurkunst in
Den Haag vindt de webbezoeker hier de informatie die hij/zij nodig heeft. Het is de culturele portal van
Den Haag.
Later in het jaar zal Marketing & Communicatie zich met name concentreren op het stimuleren van
aanbieders om gebruik te maken van de mogelijkheden die de site biedt en het verkeer op de website
en via social media te stimuleren. Daarnaast blijven de adviseurs en coaches volop actief aanwezig in
het veld.
47
8.
Bestuursverslag
8.1
Werkgeverschap
Voorafgaand aan de start van de nieuwe organisatie is in de periode mei-juni 2013, in
overeenstemming met de vastgelegde plaatsingsprocedure in het Sociaal Plan d.d. 24 april 2013
(het plan loopt tot 31 december 2014), inhoud gegeven aan plaatsing van en sollicitatiegesprekken
met medewerkers van Stichting Koorenhuis en Stichting Culturalis. Plaatsing en gesprekken hebben
plaatsgevonden onder regie van het Transitieteam, belast met de uitvoering van het Sociaal Plan en
flankerend beleid en de afdeling P&O van Stichting Koorenhuis.
Met ingang van 1 juli 2013 was CultuurSchakel opdrachtgever van 22 ex-medewerkers Stichting
Koorenhuis en werkgever van 4 ex-medewerkers Stichting Culturalis.
Na toepassing van de regels rond afspiegeling en herplaatsing, bestaat het personeelsbestand van
CultuurSchakel momenteel nog uit circa 85% voormalige Koorenhuis-medewerkers.
Interim-management
Per 1 juni is Everard Warffemius ad interim als directeur-bestuurder aangesteld, daartoe aangezocht
door de kwartiermaakster Anja Overhoff en de voorzitter van de Raad van Toezicht Harry van Zon.
Pensioenaanspraken
Om de pensioenaanspraken recht te doen van het overgrote deel van de medewerkers was vrijwillige
aansluiting bij het ABP aangewezen. Dit heeft een lange doorlooptijd gehad, voordat een
vrijstellingsverklaring was verkregen van het Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Het is deze
omstandigheid die maakte dat het Koorenhuis voor het merendeel van het personeel ook dit werkjaar
heeft voorzien in het formele werkgeverschap. Boekhoudkundig is dit achteraf rechtgetrokken nadat
het ABP vrijwillige aansluiting van CultuurSchakel heeft mogelijk gemaakt.
Overleg Arbeidsvoorwaarden Kunsteducatie
Een van de condities in het sociaal plan van Stichting Koorenhuis was dat de nieuw op te richten
stichtingen de arbeidsvoorwaarden van Koorenhuis zouden continueren, namelijk de
arbeidsvoorwaardenregeling van de Gemeente Den Haag (direct afgeleid uit de CAR-UWO).
Dit betekent, hoewel CultuurSchakel qua omvang, product en financiële mogelijkheden beter onder
een andere CAO - zoals de CAO-kunsteducatie - zou kunnen vallen, zij gehouden is aan het volgen
van de ARG.
Omdat hier tijdens de looptijd van het sociaal plan niet van afgeweken kan worden, heeft Stichting
CultuurSchakel het OAK dan ook om ontheffing van toepassing van de CAO-Kunsteducatie gevraagd.
In 2014 zal de CultuurSchakel zich voorbereiden op een overgang naar alle waarschijnlijkheid de
CAO-Kunsteducatie.
8.2
Taak- en functiebeschrijving
Bij de start van CultuurSchakel zijn alle functies beknopt getypeerd. De functiebeschrijving van
cultuurcoaches en –adviseurs zijn nader beschreven.
8.3
Functieontwikkeling
Middels een ontwikkelassessment zijn de cultuurcoaches en -adviseurs in de gelegenheid gesteld om
een actuele set aan mogelijkheden in beeld te brengen en te plaatsen in een ontwikkelingsperspectief.
Met dat inzicht is een aanzet gegeven voor het formuleren van persoonlijke ontwikkelplannen (POP).
De overige medewerkers van CultuurSchakel krijgen eveneens toegang tot een ontwikkelassessment
en op basis daarvan het formuleren van persoonlijke ontwikkelplannen begin 2014.
8.4
Werktijden
De omvang van de werktijden is vastgelegd in de arbeidsovereenkomsten. Daar waar het gaat om
verlof en sparen voor verlof zijn weliswaar veranderingen in het vooruitzicht gesteld, maar zijn de
secundaire arbeidsvoorwaarden van het Koorenhuis nog leidend geweest.
8.5
Werknemers
Het personeelsbestand bestaat uit coaches en adviseurs, daarnaast zijn er medewerkers Marketing
en Communicatie, Subsidieloket, administratie en Financiële administratie. In totaal gaat het om:
 26 vaste medewerkers
 Totaal aantal fte is 20,62
48




8.6
8 mannen en 18 vrouwen
Met een gemiddelde leeftijd van 49,8
2 medewerkers met een andere dan West-Europese achtergrond en 3 medewerkers met een
Westerse maar niet-Nederlandse achtergrond
6 freelancers
Verzuimbeleid
Omdat de organisatie is opgestart met medewerkers die in het recente verleden een turbulente
periode achter de rug hebben door de reorganisatie, is geïnvesteerd in een veilig en voorspelbaar
werkklimaat.
Uitgangspunt is vitaal en gezond perspectief met zo weinig mogelijk verzuim. Dit heeft geresulteerd in
een proactief beleid en nabijheid van het management en korte lijnen met de Arbo-arts.
Kortdurend verzuim:
Veelal is er sprake van kortdurend verzuim. Regelmatig verzuim leidt snel tot gesprekken om de
oorzaak van het verzuim op te sporen en aan te kunnen pakken.
Verzuimpercentage: 3,1% | Meldingsfrequentie: 0,78 | Aantal ziektedagen totaal: 102 |
Aantal ziekmeldingen: 21 verdeeld over 13 personen
8.7
Medezeggenschap
De werkgever heeft een modelreglement vastgesteld voor een personeelsvertegenwoordiging (PVT)
en deze aangeboden aan het personeel op de eerste personeelsbijeenkomst op 24 juni 2013. Daarna
is in de personeelsvergadering van 23 september 2013 medezeggenschap opnieuw tot onderwerp
gemaakt, waarbij het personeel te kennen heeft gegeven op dat moment een voorkeur te hebben voor
een personeelsvergadering i.p.v. een PVT.
Belangrijke overweging op dat moment was dat alle aandacht uitging naar het opstarten van de
nieuwe organisatie en het personeelsbelang in belangrijke mate was gewaarborgd in het sociaalplan
en flankerend beleid.
8.8
Werkoverleg
De afdelingen Expertisecentrum cultuureducatie en Servicecentrum cultuurparticipatie hebben
tweemaal per maand overleg.
Marketing & Communicatie overlegt eveneens tweemaal per maand; daarnaast zijn er één keer per
maand werkoverleggen van administratie en het Subsidieloket.
8.9
Managementteam
Het managementteam bestaande uit de directeur-bestuurder en plaatsvervangend directeur,
vergadert sinds augustus 2013 wekelijks en één keer per maand samen met de programmamanager
Cultuureducatie op zijn Haags.
De volgende thema’s zijn in het MT-overleg besproken;
Personeelszaken zoals; secundaire arbeidsvoorwaarden, opleidingsbeleid, Arbo, Poortwachter,
Pensioenfonds, functieomschrijvingen, functioneringsgesprekken, inhuur externen en P&O in de vorm
van shared services.
Financieel beleid en beheer: begroting 2013 en 2014, subsidieaanvraag Onderwijs, subsidieaanvraag
Fonds 1818, Extra impuls ‘Voer voor de verbeelding’, AO/IC vastgesteld
Evenementen: UIT-festival en 48 uur in het Koorenhuis op 7 en 8 september, bijeenkomst
schoolleiders in het Museon 17 oktober, Conferentie Cultuurparticipatie op 11 december
Overige thema’s: schoolvoorstellingen, organisatie ontwikkeling, website, Cultuureducatie op zijn
Haags, evaluatie en monitoring, werkplan 2014, jaarverslag 2013, werkdruk, overleg met de
cultuurankers.
8.10
Transitieteam
Het Transitieteam voorziet in de coördinatie van de drie transitieplannen te weten die van Stichting
Koorenhuis, Stichting Prins27 en Stichting CultuurSchakel. De laatste twee rechtspersonen zijn tot
stand gebracht als gevolg van de aangekondigde bezuinigingen en stelselwijziging in het Haagse
kunstenplan ´Haagse Nieuwe´ meerjarenbeleidsplan kunst & cultuur 2013-2016 en de nadere
uitwerking in het Deltaplan Cultuuronderwijs 2013.
Het transitieteam bestaat uit Anja Overhoff (kwartiermaakster tot juni), Jan Pieter van de Klashorst
(extern adviseur) en de drie directeuren t.w. Maurits Haenen (Koorenhuis tot juli, Prins27 vanaf juli tot
oktober), Gert Jan Bots (Koorenhuis vanaf juni), Everard Warffemius (CultuurSchakel vanaf juni) en
Erik Jan Elfferich (Prins27 vanaf november).
49
De volgende thema’s zijn in het Transitieoverleg besproken:
Verkenning van de samenwerking, aansturen van gedeelde thema’s zoals personeel en Sociaal Plan,
transitiekosten en huisvesting, ICT, BHV, huurcontracten en accountant, klussenlijst
Verkenning en afstemming gecoördineerde inkoop en Shared Services.
Personeelszaken zoals: ontslagaanvragen UWV, vrijstelling PFZW en aansluiting bij ABP, onderzoek
cao, inzet re-integratiemedewerkers en medezeggenschap.
Toedeling inventaris en opzet instrumentenfonds.
Afstemming Koorenhuis en CultuurSchakel.
8.11
Interne communicatie
Door middel van (on)regelmatig verschijnende nieuwsbrieven en memo’s worden de medewerkers
geïnformeerd over nieuwe ontwikkelingen, voorgenomen activiteiten en behaalde resultaten.
8.12
Changemanagement CultuurSchakel
Formuleren en realiseren van deelplannen, missie & visie ontwikkeling, uitzetten corporate
communicatie en huisstijlontwikkeling, globaal inrichtingsplan kantoor, ontwerp nieuwe werken en de
daarbij passende werkomgeving, vormgeven aan marktverkenning en nulmeting, introductie
CultuurSchakel.
De changemanagementstijl, interactieve managementstijl met gerichte aandacht voor medewerkers,
taken en resultaten, sfeer en samenwerking.
8.12.1 Beleidsplan en externe betrekkingen
Operationaliseren van het beleidsplan voor het Expertisecentrum, Servicecentrum, Subsidieloket en
Cultuureducatie op zijn Haags. Subsidieaanvraag gemeente Den Haag tweede halfjaar 2013,
kennismaking met stakeholders in de markt, de gemeente, het onderwijs, het culturele veld en
amateurkunstorganisaties, voorzien in een overzicht van stakeholders.
Werkplan ontwikkeling Expertisecentrum, Servicecentrum, Subsidieloket en Cultuureducatie op zijn
Haags. Actieplan 2013 en werkplan 2014.
8.12.2 Communicatie
Voorzien in een crashprogramma voor communicatie met gebruikmaking van de digitale omgeving
van voormalig Culturalis.
De te vroeg ingezette huisstijlontwikkeling wordt afgebroken, opnieuw gepitched en ondergebracht bij
Vruchtvlees, opleverdatum september 2013.
Websiteontwikkeling om 24/7 beschikbaar te zijn voor bemiddeling en informatie wordt opnieuw
gepitched en ondergebracht bij JUST, opleverdatum april 2014.
Documentbeheer en mappenstructuur
Ten behoeve van het beheren van documenten is een logische documentstructuur ontworpen die de
processen en de structuur van de organisatie volgt en aansluit op de behoefte van de gebruikers
alsook overzicht geeft en naamgeving uniformeert.
8.12.3 Organisatie
Voorzien in een herzien organisatieontwerp en een daarvan afgeleid organogram (zie afbeelding op
de volgende bladzijde), nadere beschrijving van taken en activiteiten per functie. Beschrijving van het
dienstverleningsconcept, werkwijze en processen Expertisecentrum, Servicecentrum, Subsidieloket
en Cultuureducatie op zijn Haags.
50
Organogram CultuurSchakel
Raad van
Toezicht
Directeur-bestuurder
P&O 1
Marketing & Communicatie
Medewerker Kwaliteitsbeleid 2
Controller 3 / Administrateur
Secr. / Adm. ondersteuning
Leerlijnadviseur 4
Hoofd Expertisecentrum
Programmamanager
Cultuuronderwijs op zijn
Haags
Teamleider 5
Serviceorganisatie &
Subsidieloket
Projectleiders van
de leerlijn
Adviseurs Cult. Participatie
Secretaris Subsidieloket
Administratieve
ondersteuning Subsidieloket
Cultuurcoaches
Coördinatie
Schoolvoorstellingen
1.
P&O freelance als shared services ingevuld
De medewerker kwaliteitsbeleid is anders ingevuld, namelijk door het aantrekken van de externe deskundigheid van
Bureau ART
3.
Controller freelance ingevuld
4.
Leerlijnadviseur is extern ingevuld door Frits Wielders
5.
Beoogde invulling Servicecentrum begin 2014
2.
8.12.4 Personeel
Voorzien in een arbeidsovereenkomst medewerkers, keuze Pensioenfonds, overdracht en
actualiseren personeelsdossiers, ontwikkeling functieboek, formuleren verzuimbeleid, inregelen
ziekmeldingen, ontwikkelen van de uiteindelijke CAO-keuze, P&O-functie inhoud geven en
voorbereiden als Shared Services.
Toepassen van de sollicitatiecode: bij het aantrekken van personeel en/of vrijwillig medewerkers (bijv.
de beoordelingscommissie projectsubsidie) worden de spelregels van de Nederlandse Vereniging
voor Personeelsmanagement & organisatieontwikkeling gevolgd.
8.12.5 Administratieve en financiële organisatie
Ontwikkelen en vaststellen financieel-administratieve organisatie heeft achteraf gezien meer
doorlooptijd gevraagd dan voorzien. Aandacht ging uit naar o.a. overdracht dossiers van Koorenhuis
en Culturalis naar CultuurSchakel, aanbesteding accountant, oplossen van de BTW- problematiek met
51
behulp van externe advisering en overleg met de belastingdienst, verwerven van bankfaciliteiten,
opleveren van een halfjaarbegroting, begroting opstartkosten, balans 2013, begroting 2014,
verrekening bevoorschotting met Koorenhuis en overdracht verplichtingen Subsidieloket aangegaan
door Culturalis.
8.12.6 Informatievoorziening
Crash ICT-faciliteiten en netwerk en werkstations, e-mailaccounts, ter beschikking gesteld door het
Koorenhuis en door Prins27, ICT-oplossingen, met behulp van extern advies voorzien in netwerk,
laptops, mobiele telefonie, e-mailaccounts, mediabeheer, cloud-oplossingen en vaste
telefoonaansluitingen. CultuurSchakel heeft behoefte aan een compleet nieuw ingerichte
informatievoorziening passend bij het nieuwe werken, inclusief de daarbij behorende hardware.
Aangezien er in ´eigen huis´ onvoldoende kennis is om die voorzieningen te beheren, wordt gezocht
naar een concept waarbij CultuurSchakel opdrachten geeft aan een marktpartij die de benodigde
voorzieningen levert en werkend houdt. Dat impliceert dat er kennis moet zijn om als opdrachtgever
op te kunnen treden. Het valt nog niet uit te sluiten dat er (eenvoudige) beheerswerkzaamheden
zullen worden verricht. De informatie van CultuurSchakel wordt bij voorkeur ingericht op basis van een
saas-concept: Software As A Service.
8.12.7 Juridisch
Vastleggen van de tijdelijke regeling tewerkstelling van ex-medewerkers Koorenhuis met het
Koorenhuis.
Voorzien in een directiereglement en een reglement voor de Raad van Toezicht.
Contractbeheer ten aanzien van beschikkingen van de gemeente en het Fonds voor
Cultuurparticipatie, Prins27, overeenkomsten met derden; freelancers inzetbaar ten behoeve van
CultuurSchakel en/of het programma Cultuureducatie op zijn Haags.
Inregelen medezeggenschap; voorgenomen oprichting Personeelsvertegenwoordiging welke
vooralsnog wordt vormgegeven door de personeelsvergadering.
Wettelijke aansprakelijkheidsverzekering RvT, directie en aansluiting brancheorganisatie
toezichthouders culturele instellingen.
8.12.8 Huisvesting, technologie en instrumenten
Ontwikkelen van een kwalitatief goede werkomgeving met 14 flex-werkplekken en 8 vaste
werkplekken. Tevens zijn er ICT- en mobiele telefoniefaciliteiten gerealiseerd voor coaches en
adviseurs om op locatie en vanuit de Cultuurankers in de stad te werken.
Toereikend aantal m2 kantoorruimte inhuren bij Prins27.
Ruimtelijke indeling met behulp van extern advies, vernieuwing vergaderfaciliteit.
Overdracht van kantoormeubilair vanuit Koorenhuis geregeld.
8.12.9 Investeringsplan en opstartkosten
Met dat de huisvesting de benodigde technologie, communicatie-inspanningen en infrastructuur in
kaart zijn gebracht, kon ook worden voorzien in het ramen van de opstartkosten voor CultuurSchakel.
8.13
Cultural Governance
De Governance Code Cultuur is van toepassing op de bedrijfsvoering van CultuurSchakel en is
leidraad geweest bij het formuleren van de reglementen voor de directie en de Raad van Toezicht.
Deze Code wordt toegepast en waar deze niet wordt gevolgd, wordt uitgelegd waarom daarvan wordt
afgeweken.
Aan de Raad van Toezicht is op 9 september een reorganisatieplan CultuurSchakel voorgelegd,
waarin in afwijking van het eerste organisatie ontwerp zoals meegegeven bij de totstandkoming, het
organogram een de daarmee samenhangende formatie is gewijzigd. Zo maakt vanaf dat moment een
controller en een teamleider voor het Servicecentrum deel uit van de (voorgenomen) formatie, alsook
een parttime directeur-bestuurder. De implementatie van dit reorganisatieplan is leidend geweest voor
het werkplan 2014 en de daarmee samenhangende begroting.
In afwijking van deze voornemens en het werkplan 2014 heeft de Raad van toezicht de opdracht
verstrekt van de werving van een directeur-bestuurder met een fulltime dienstverband. De implicaties
van een fulltime directeur-bestuurder op de voorgenomen reorganisatie gegeven de beperkte
financiële middelen zal in 2014 tot onderwerp van beraad en besluitvorming worden gemaakt.
52
8.14
ANBI-status
CultuurSchakel heeft de ANBI-status aangevraagd en deze inmiddels ook verkregen.
Een ANBI is een Algemeen Nut Beogende Instelling. Een instelling kan alleen een ANBI zijn, als ze
zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. CultuurSchakel heeft daardoor toegang tot
donatieprogramma’s, o.a. die van TechSoup.
TechSoup geeft non-profitorganisaties met een ANBI-status toegang tot de donatieprogramma’s van
technologieleveranciers. Hierdoor kunnen wij voordelig beschikken over voor ons van belang zijnde
software en hardware en zo efficiënt ons werk doen.
Daarnaast lijkt het van belang om financiering aan te trekken voor nader te bepalen projecten en
programma’s van CultuurSchakel.
Voor donateurs van culturele ANBI's geldt bijvoorbeeld een extra giftenaftrek.
Nader beleid op dit onderwerp zal met ingang van 2014 inhoud krijgen.
53
9. Raad van Toezicht
9.1
Goedkeuring verslag
De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van het jaarverslag 2013 van Stichting CultuurSchakel.
De Stichting is op verzoek van de gemeente Den Haag, de subsidiegever, opgericht
op 17-05-2013. Het is haar taak om de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen op het gebied
van cultuuronderwijs en -participatie te ondersteunen en te bevorderen.
Aan de oprichting van de Stichting is een hectische periode van reorganisaties voorafgegaan, waarin
de Stichting Koorenhuis ingrijpend is gereorganiseerd als gevolg van een forse bezuiniging en de
Stichting Culturalis werd opgeheven. De gemeente Den Haag koos er voor om de taakuitvoering in
het veld van cultuuronderwijs en -participatie grondig te vernieuwen en te moderniseren, en de door
de gemeente gesubsidieerde werkzaamheden in dit veld te verdelen over 3 nieuwe stichtingen. Naast
de Stichting CultuurSchakel zijn daarbij taken toebedeeld aan de nieuw opgerichte stichtingen Prins27
en Het Nieuwe Koorenhuis.
Mede op basis van het Sociaal Plan dat was opgesteld voor de medewerkers van de voormalige
Stichting Het Koorenhuis, is een aantal medewerkers van deze Stichting en van de voormalige
Stichting Culturalis ingestroomd in de nieuwe Stichting CultuurSchakel. Gezien de bij dit proces
vereiste zorgvuldigheid heeft dit de nodige tijd genomen. Inmiddels is, tot ons genoegen, ook de
toepasselijke pensioenvoorziening ingelost, i.c. neerkomend op vrijwillige aansluiting bij het ABP.
Terugblikkend kan worden gesproken van een moeilijke maar ook uitdagende periode, waarin
CultuurSchakel zich niet alleen heeft geïntroduceerd in het veld, maar ook reeds tastbare resultaten
heeft bereikt. De Raad van Toezicht constateert dat de medewerkers zich enthousiast inzetten om de
nieuwe doelstellingen van de subsidiegever in de vernieuwde structuur vorm en inhoud te geven.
Het jaarverslag en de jaarrekening zijn uitgebracht door de directeur-bestuurder van Stichting
CultuurSchakel en besproken in de vergadering van de Raad op 17 maart 2014. Deloitte Accountant
heeft op 24-3-2014 een accountantsverklaring bij de jaarrekening 2013 afgegeven. De Raad van
Toezicht keurt de jaarrekening en het jaarverslag over 2013 goed, na kennisneming van de
bevindingen van de accountant. De genoemde documenten geven voldoende inzicht in de
inspanningen en activiteiten van Stichting CultuurSchakel in het (half) verslagjaar. Deze passen
binnen de doelstellingen van de stichting.
De Raad spreekt zijn waardering uit aan een ieder voor de door haar/hem geleverde bijdrage aan dit
resultaat.
9.2
Verantwoording toezicht
De Raad van Toezicht heeft besloten de Code Cultural Governance te hanteren (recent bijgewerkt in
de publicatie Governance Code Cultuur 2014) volgens het principe ‘pas toe of leg uit’.
In een periode van opbouw moet het toezicht nog wel eerst vorm en inhoud krijgen. De Raad van
Toezicht toetst de strategie, de financiële risicobeheersing en de opgedragen taken aan de statuten
en de beleidsstukken van de gemeente (o.a. het Deltaplan Cultuuronderwijs). De planvorming van de
Stichting zelf is in een vergevorderd stadium van wording, evenals de structurering van de
bedrijfsprocessen. De administratieve organisatie is recent gedefinieerd, de (kwartaal-)rapportages
beginnen vorm te krijgen. De focus van de Raad van Toezicht ligt op het toezicht op de
bedrijfsvoeringsprocessen en de daarmee samenhangende informatievoorziening. Jaarlijks worden de
bevindingen van de accountant vanuit de controle van de administratie en de jaarrekening met de
accountant besproken. Dit gesprek vond op 17 maart 2014 plaats.
9.3
Vergaderingen
De Raad van Toezicht heeft in 2013 vier vergaderingen gehouden.
De belangrijkste besproken onderwerpen waren:
 ontwikkeling van het beleidsplan, inrichting van de organisatie en begroting
 opstellen en goedkeuren van een Reglement op de Raad van Toezicht en een
Directiereglement
 dialoog met het personeel
 de communicatie naar het veld
 het afwikkelen van het sociaal plan en rechtspositionele issues
 het aanstellen van een interim-manager en het voorbereiden van de werving van een nieuwe
directeur-bestuurder
 het werven van een vijfde lid van de Raad
 ontwikkeling van de bedrijfsvoeringsprocessen en administratieve organisatie
54


benoemen van de accountant
aansluiting bij de Nederlandse Vereniging Toezichthouders Cultuur (NVTC)
Leden van de Raad van Toezicht bezochten daarnaast enkele activiteiten van CultuurSchakel.
De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft regelmatig overleg met de directeur-bestuurder.
Secretariaat
Het secretariaat van de Raad van Toezicht is onder verantwoording van de interim directeurbestuurder de heer E.M.P. Warffemius uitgevoerd door de management secretaresse.
Beloning directeur-bestuurder
De beloning van de interim directeur-bestuurder heeft plaatsgevonden op basis van urendeclaratie; de
beloning van de aan te trekken nieuwe directeur-bestuurder zal worden vastgesteld bij benoeming.
Vooruitlopend op het voornemen tot toepassing van de cao Kunsteducatie, zal deze cao daarbij als
leidraad worden gekozen.
In de opstartfase in het gebroken boekjaar 2013 hebben geen functioneringsgesprekken
plaatsgevonden, noch met de directeur-bestuurder ad interim, noch met de leden van de Raad van
Toezicht.
Honorering Raad van Toezicht
Voor de leden van de Raad van Toezicht is de mogelijkheid opengesteld een vergoeding te ontvangen
ter bestrijding van de kosten. Voor een lid bedraagt deze € 1000 per vergaderjaar, voor de voorzitter
€ 1500 (excl. BTW; sinds 1 januari 2013 zijn deze vergoedingen met BTW belast).
Profielschets Raad van Toezicht CultuurSchakel
De Raad van Toezicht heeft een profielschets opgesteld. Doelstelling van deze profielschets is het
geven van een schets van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT en van de
eisen die aan de RvT in totaal en aan de individuele leden worden gesteld.
9.4
Samenstelling Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht bestaat uit ten minste drie en ten hoogste zeven personen. De leden van de
Raad van Toezicht zijn benoemd aan de hand van een schriftelijke profielschets.
De samenstelling van de Raad van Toezicht is per 31 december 2013:
Naam:
de heer dr. H. van Zon
Functie:
voorzitter
Benoemd:
17 mei 2013
Herbenoembaar:
2015
Geboortedatum:
31 december 1950
Functie dagelijks leven:
projectdirecteur Rijksoverheid
Relevante nevenfuncties:
gemeenteraadslid, directeur Harry van Zon BV, voorzitter Stg JAM (kunstspreiding/kunstprojecten,
Amsterdam), vereffenaar Stg Culturalis, penningmeester StgTheatergroep Toetssteen, Amsterdam)
Naam:
mevrouw A. van Kampen
Functie:
lid
Benoemd:
17 mei 2013
Herbenoembaar:
voorjaar 2016
Geboortedatum:
26 november 1947
Functie dagelijks leven:
zelfstandig adviseur en mediator
Relevante nevenfuncties:
Toezichthouder bij 2Samen (kinderopvang), ROC Mondriaan, Stichting Leerplan Ontwikkeling, Dansen Muziekcentrum en Stichting Voorall. Bestuurslid van Het begint met Taal en lid van de Nationale
Unesco Commissie
Naam:
Functie:
Benoemd:
Herbenoembaar:
Geboortedatum:
mevrouw V. Budhu Lall
lid
17 mei 2013
najaar 2016
28 juli 1958
55
Functie dagelijks leven:
Advocaat en belastingadviseur, Meijer Advocaten en
Belastingadviseurs B.V.
Relevante nevenfuncties:
Bestuurslid Kamer van Koophandel Den Haag, bestuurslid VNO-NCW West Kring Den Haag,
bestuurslid stichting XTRA te Den Haag, voorzitter VBM Businessclub te Den Haag
Naam:
de heer A.J. Kroezen
Functie:
lid
Benoemd:
17 mei 2013
Herbenoembaar:
voorjaar 2017
Geboortedatum:
15 februari 1963
Functie dagelijks leven:
Director Group Control Imtech NV Gouda
Relevante nevenfuncties:
Voorzitter kascommissie Cartouche Voorburg
Naam:
mevrouw A. Goedvolk
Functie:
lid
Benoemd:
29 oktober 2013
Herbenoembaar:
najaar 2017
Geboortedatum:
25 september 1975
Functie dagelijks leven:
Managing Director Festival Classique
Relevante nevenfuncties:
Algemeen bestuurslid Dutch Harp Festival, Algemeen bestuurslid Vereniging Vrienden van het
Residentie Orkest, Secretaris Vocaal Ensemble Octavia, Secretaris Sectoroverleg Haagse
Evenementen
9.5
Integriteit en Cultural Governance
De leden van de Raad van Toezicht opereren onafhankelijk van de Stichting Culturalis en de Stichting
Koorenhuis. Er is in 2013 geen sprake van tegenstrijdige belangen geweest. In de vergadering van de
Raad is aan de orde geweest dat de voorzitter van de Raad van Toezicht tevens voorzitter van de
Raad van Toezicht (en vervolgens vereffenaar) is van de Stichting Culturalis.
Cultural Governance
De Stichting CultuurSchakel hanteert de principes van de Governance Code Cultuur.
56
10. Statutaire gegevens
Datum oprichting 17 mei 2013
De naam van de stichting is: Stichting CultuurSchakel.
De stichting heeft haar zetel in de gemeente Den Haag.
Doel, inkomsten en vermogen
De stichting heeft ten doel cultuuronderwijs in het Haagse onderwijs en de actieve
amateurkunstbeoefening van alle Hagenaars te bevorderen.
De stichting tracht haar doel te bereiken door: inzet van expertise, verlenen van service en het
verstrekken van subsidie.
Door het vervullen van de volgende activiteiten:
Het ondersteunen van scholen bij het formuleren van vraag naar en ontwikkelen van visie op
cultuuronderwijsbeleid.
Het desgevraagd adviseren en begeleiden van scholen bij implementatie van cultuuronderwijsbeleid.
Het bevorderen van divers en kwalitatief goed onderwijs in alle kunstvakken door de hele stad.
Het ondersteunen van aanbieders van cultuuronderwijs in de stad om aanbod te ontwikkelen en te
presenteren.
Het bevorderen van vraaggericht cultuuronderwijsaanbod door aanbieders in de stad.
Het faciliteren (organisatie, logistiek) van schoolvoorstellingen (in ieder geval voor een
overgangsperiode).
Centrale aanvrager subsidie FCP ´Cultuuronderwijs met kwaliteit´.
Het inhoudelijk adviseren en bemiddelen in de volle breedte van het kunstenpalet van Haagse burgers
die individueel of in groepsverband kunst willen beoefenen (amateurkunstbeoefenaars en
amateurgroepen voor kunstbeoefening in de volle breedte).
Advisering op inhoudelijk (kwaliteitsbevorderend), organisatorisch/zakelijk en facilitair/ technisch
niveau.
Het bemiddelen tussen aanbieders van lessen en cursussen enerzijds en amateurkunstbeoefenaars
anderzijds.
Het leggen van verbindingen met de professionele kunsten en de bemiddeling bij deelname in
professionele projecten.
Het bieden van informatie over amateurkunst en culturele activiteiten van amateurs in de gehele stad.
Het bevorderen van de kwaliteit en diversiteit van de amateurkunsten.
Eventuele andere activiteiten ter bevordering van de cultuurparticipatie.
Het uitvoeren en de procesbewaking van de Basis- en Uitvoeringssubsidie Haagse Amateurkunst.
Het assisteren bij het maken van aanvragen door amateurkunstenaars.
Het bieden van administratieve registratie van het uitvoeren van bovengenoemde regeling.
De inkomsten en het vermogen van de stichting worden gevormd door:
Gemeentelijke subsidie, waaronder ook middelen ten behoeve van uitvoering van de Basis- en
Uitvoeringssubsidieregeling Haagse Amateurkunst.
Middelen voor administratieve overhead uit de regeling ´Cultuuronderwijs met Kwaliteit´ van het Fonds
voor Cultuurparticipatie (deels gemeentelijk, deels landelijk).
Andere financieringsbronnen.
Het vermogen van de stichting dient ter verwezenlijking van het doel van de stichting.
57
11. Medewerkers
Directeur-bestuurder a.i.
Hoofd Expertisecentrum
Everard Warffemius
Nelleke Douw
(Freelance)
Programmamanager Cultuureducatie op zijn Haags
Leerlijn-adviseur
Stephanie Hermes
Frits Wielders
Cultuurcoaches
Beeldende kunst
Cultureel erfgoed
Dans
Dans
Letteren
Media
Muziek
Muziek
Theater
Theater
Caroline Gresnigt
Mechteld van Dijk
Herma Roos
Pauline Verhallen
Irene Bakker
Ingeborg Dennesen
Coby Wisse
Eric Schulp
Gerbry Junte
Marga van Ravels
Segbroek
Escamp
Schoolvoorstellingen
Suzanne Verboeket
(Freelance)
Adviseurs Cultuurparticipatie
Beeldende kunst
Cultureel erfgoed
Dans
Letteren, muziek en theater
Media
Muziek
Popmuziek
Wereldmuziek
Yves de Block
Peter Paalvast
Jolanda Boejharat
Margreet Schuemie
Panja Zwaan
Hans van der Maas
Arie Spaans
André Mosis
Leidschenveen/Ypenburg
Centrum
Loosduinen
Haagse Hout
Segbroek
Escamp
Scheveningen
Laak
Subsidieloket
Secretaris Subsidieloket
Administratief medewerker
Gerda Wessels
Els Hogendoorn
PR & communicatie
Medewerker
Medewerker
Medewerker
medewerker
Katja Groenendijk
Sanneke Knippenberg
Gerda Wessels
Laurine Tavecchio
Bureau
Administrateur
Controller
Administratief medewerker
Administratief medewerker
Management secretaresse
Ronald Weverling
Ineke Osseman
Marjolein de Heer
Hélène Esenwein
Saskia Kuijpers
Personeelszaken
Ellen Vermond
(Freelance)
Scheveningen (Freelance)
Segbroek
Centrum
Haagse Hout
Loosduinen
Leidschenveen/Ypenburg
Haagse Hout
(Freelance)
(Freelance)
(Sociaal plan/shared services)
58

Cultuurcoach (m/v) voor 0,67 fte (24 uur) per week.

CV Payam Karbor 2014

Persbericht Wereld in Den Haag oktober 2014

RIS270600 Contante betaling inschrijfgeld

Gastenlijst Benoordenhout

Bekijk de eerste Haags Thuis hier.

Den Haag - Health Works Fitness

Haagse Lente - Ekklesia Den Haag

Longlist Die Haghe Prijs, juni 2014

Uitnodiging Symposium 12-14lr