Agenda
Euregioraadsvergadering
op 26-11-2014, 14.00 uur
in het
Lago – Restaurant
(Domsamenhalle)
Schravelen 16 in 47626 Kevelaer
Punt 1
Opening en begroeting
Punt 2
Goedkeuring van het verslag van 28-05-2014
Punt 3
Verkiezing van een nieuw Dagelijks Bestuur voor de Euregio Rijn-Waal
Punt 4
Vaststelling van de Strategische Agenda Euregio Rijn-Waal 2020
Punt 5
Opname van een nieuwe lidgemeente
Punt 6
INTERREG
 Resultaten INTERREG IV A 2007 – 2013
 Informatie INTERREG V A 2014 - 2020
Punt 7
Financiën
 Begroting 2015
Punt 8
Actuele ontwikkelingen
 70 jaar Vrijheid
 Tolheffing Duitsland
 Winning schaliegas
 Windenergie
Punt 9
Afscheid van voormalige Euregioraadsleden
Punt 10
Mededelingen en rondvraag
 Eindejaarsbijeenkomst
 Vergaderschema 2015
Niet openbaar gedeelte
Punt 11
Euregio Rijn-Waal Erepenning
Punt 12
Personeelszaken
Afsluitend gelegenheid voor een hapje en een drankje.
Ulrich Francken
voorzitter
(toegestuurd op 09-07-2014)
Euregioraad
26-11-2014
Punt 3
Verkiezing van een nieuw bestuur van de Euregio Rijn-Waal
In de Euregioraadsvergadering van 10 februari 2010 is de huidige samenstelling van het
Dagelijks Bestuur voor de duur van 4 jaar tot eind 2014 vastgelegd. Tegelijkertijd zijn toen
ook de functies van de voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter en de voorzitters van de
commissies vastgelegd. (Hubert Bruls is op 23-05-2012 door de Euregioraad tot
plaatsvervangend voorzitter benoemd. Ulrich Francken is door de Euregioraad op 28-112012 tot voorzitter benoemd. Sören Link is door de Euregioraad op 28-11-2012 als lid van
het Dagelijks Bestuur benoemd. Leo Giesbers is tijdens deze vergadering tot voorzitter van
de Commissie voor Financiën en Projecten benoemd.)
Wegens het aflopen van de huidige zittingsperiode dienen de volgende functies opnieuw
bezet te worden:
1. Euregiovoorzitter
tevens voorzitter van het Dagelijks Bestuur
2. Plv. Euregiovoorzitter
tevens plv. voorzitter van het Dagelijks Bestuur
3. Voorzitter van de Commissie
voor Financiën en Projecten
tevens lid van het Dagelijks Bestuur
4. Voorzitter van de Commissie
voor Economische Aangelegenheden
tevens lid van het Dagelijks Bestuur
5. Voorzitter van de Commissie
voor Grensoverschrijdende
Aangelegenheden
tevens lid van het Dagelijks Bestuur
6. twee verdere leden
als leden van het Dagelijks Bestuur
Deze 7 personen vormen het Dagelijks Bestuur conform § 9 van de Statuten.
Ook moet er voor elk van de Commissievoorzitters (Pos. 3, 4 en 5) een plaatsvervanger
worden gekozen.
Bovendien kiest de Euregioraad 4 leden in de Financiële Controlecommissie (2 leden uit het
Nederlandse en 2 leden uit het Duitse deel van het werkgebied).
Met de volgende statutaire randvoorwaarden dient rekening te worden gehouden:
a) Alle functies dienen door leden van de Euregioraad te worden ingevuld.
b) Het Euregiovoorzitterschap moet door een Nederlands Euregioraadslid worden ingevuld.
c) Voorzitter en plv. voorzitter van de Commissies moeten afwisselend NL/D oder D/NLzijn (§ 12 lid 2)
d) Het verschil van omvang van de gemeenten dient in het Dagelijks Bestuur te worden
weerspiegeld.
Het Dagelijks Bestuur stelt verder voor:
Omdat de Euregiovoorzitter een Nederlandse Euregioraadslid dient te zijn, dienen de Duitse
leden één persoon meer in het Dagelijks Bestuur te benoemen (dus 3 NL, 4 D).
Op basis van de bovengenoemde randvoorwaarden heeft het Dagelijks Bestuur het
volgende bezettingsvoorstel uitgewerkt:
Voorstel voor invulling van de functies:
Dagelijks Bestuur:
1. Hubert Bruls
Voorzitter (burgemeester van Nijmegen)
2. Ulrich Francken
Plv. voorzitter (burgemeester van Weeze)
3. Thomas Ahls
Voorzitter Commissie voor Financiën en Projecten
(burgemeester van Alpen)
4. Karel van Soest
Voorzitter Commissie voor Grensoverschrijdende
Verstandhouding (burgemeester van Boxmeer)
5. Dr. Stefan Dietzfelbinger
Voorzitter Commissie voor Economische
Aangelegenheden (directeur van de Industrie- und
Handelskammer Duisburg-Wesel-Kleve)
6. Sören Link
Lid van het Dagelijks Bestuur (Oberbürgermeister van
Duisburg)
7. Petra van Wingerden-Boers
Lid van het Dagelijks Bestuur (burgemeester van
Rheden)
Voor de functie van plv. voorzitter van de Commissies:
8. Plv. voorzitter voor 3)
Willemien Vreugdenhil, Wethouder Gemeente Ede
9. Plv. voorzitter voor 4)
Günter Steins, burgemeester Gemeente Kranenburg
10. Plv. voorzitter voor 5)
Harry Keereweer, burgemeester Gemeente GroesbeekMillingen aan de Rijn
Financiële Controle Commissie:
11. Peter Driessen, burgemeester Gemeente Bedburg-Hau
12. Heiko Schmidt, burgemeester Gemeente Sonsbeck
13. Manon Pelzer, burgemeester Gemeente Bergen (L.)
14. Lex Roolvink, burgemeester Gemeente Grave
Besluitvoorstel:
De Euregioraad besluit, de functies 1 t/m 14 conform het voorliggende bezettingsvoorstel in
te vullen.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 4
Strategische Agenda 2020
In het voorjaar van 2013 werd een begin gemaakt met het proces om een Strategische
Agenda 2020 voor de Euregio Rijn-Waal op te stellen. Gedurende ruim anderhalf jaar heeft
het Dagelijks Bestuur in nauwe samenwerking met de leden van de Euregio Rijn-Waal,
samenwerkingspartners, (INTERREG)projectpartner en overige stakeholders en
belanghebbenden de Strategische Agenda 2020 opgesteld.
Op 27 juni 2014 hebben alle lidorganisaties, projectpartners, samenwerkingspartners en
overige stakeholders de conceptversie van de Strategische Agenda 2020 toegestuurd
gekregen met het verzoek, deel te nemen aan de consultatieprocedure. Reacties konden tot
25 september 2014 ingediend worden.
In totaal zijn er 17 reacties binnengekomen:
Arnhem
Duisburg
Druten
Ede
Gennep
Groesbeek
Heumen
Kleve
Land van Cuijk (Boxmeer, Sint Anthonis, Cuijk, Grave, Mill & St. Hubert)
Nijmegen
Rheden
Renkum
Rijnwaarden
St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg
Hogeschool van Hall Larenstein
Wageningen
Weeze
De reacties zijn op 10 oktober door het Dagelijks Bestuur besproken en voor elke reactie is
een standpuntbepaling geformuleerd, zie daartoe de bijlagen.
Op basis van deze standpuntbepalingen is de Strategische Agenda 2020 aangepast en
wordt nu ter goedkeuring aan de Euregioraad voorgelegd. De aangepaste Strategische
Agenda 2020 is eveneens bijgevoegd.
De organisaties die aan de consultatieprocedure hebben deelgenomen, ontvangen na
vaststelling van de Strategische Agenda 2020 een officiële reactie.
Besluitvoorstel:
Vaststelling van de Strategische Agenda 2020.
Strategische Agenda 2020
Euregio Rijn-Waal
Grensallianties in de Rhein-Waal-Regio
Inhoud
Voorwoord voorzitter
Inleiding
Euregionale Verankering
Draagvlak
Overeenkomsten
Verbindingen en kansen
Euregionale duurzame economische ontwikkeling
Euregionale soft skills
Onderweg naar 2020
Informeren
Inspireren
Internationaliseren
Innoveren
Investeren
Samenvatting
Geraadpleegde bronnen
Strategische Agenda 2020
2
VOORWOORD
Strategische Agenda 2020
3
INLEIDING
Voor u ligt de Strategische Agenda 2020 van de Euregio Rijn-Waal. Deze Strategische Agenda hebben
wij de ambitie “Grensallianties in de Rhein-Waal-Regio” meegegeven, omdat deze ambitie precies tot
uitdrukking brengt, wat de kracht van de Euregio Rijn-Waal is: mensen / bedrijven /
onderwijsinstellingen / organisaties en verenigingen grensoverschrijdend samenbrengen om zo
gezamenlijk meer te bereiken.
Zoals de naam al zegt wordt een toekomstvisie geschetst voor het jaar 2020. De Strategische Agenda
is echter meer dan alleen een toekomstvisie. Een visie is mooi, maar deze moet wel gerealiseerd
kunnen worden. Daarom biedt de Strategische Agenda 2020 diverse handvatten om de Rhein-WaalRegio te ontwikkelen tot een aantrekkelijke regio, die economisch voorop loopt.
Vanzelfsprekend gaat de Strategische Agenda 2020 daarom niet over de organisatie Euregio RijnWaal, maar wordt hier het gebied Rhein-Waal bedoeld. Uiteraard is bij het opstellen van deze agenda
ook naar de organisatie Euregio Rijn-Waal en haar rol richting 2020 gekeken.
De Euregio Rijn-Waal is sinds haar oprichting in 1971 een voorbeeld voor Europese integratie op
lokaal en regionaal niveau. Samenwerken over de landsgrenzen heen is sinds die tijd steeds
belangrijker geworden. Consumenten en bedrijven zijn mobieler geworden. Afzetmarkten zijn steeds
internationaler van karakter. De maatschappelijke en economische vervlechtingen tussen Nederland
en Duitsland zijn zo intensief als nooit tevoren. Waar de geografische ligging aan de grens vroeger
een nadeel was, wordt deze ligging dankzij het wegvallen van de binnengrenzen in de EU nu steeds
meer als een kans gezien.
Daarnaast hebben ook globale ontwikkelingen hun uitwerking op de Rhein-Waal-Regio: voor
welvaart is niet alleen geld maar steeds meer ook de kwaliteit van leven bepalend. Het bewustzijn
groeit, dat er grenzen zitten aan de economische groei. Duurzame energie, duurzame mobiliteit,
maar ook het gebruik van regionale en biologische producten worden vanzelfsprekend. Daarnaast
worden sociale waarden als betrokkenheid, contact met familie, vrienden en buren en
zelfontplooiing steeds belangrijker.
De Euregio Rijn-Waal heeft oog voor deze globale en Europese ontwikkelingen en is er van overtuigd,
dat daarmee een nieuwe impuls ontstaat voor de grensoverschrijdende samenwerking. Bij de
ontwikkeling van de Strategische Agenda 2020 staat daarom de volgende vraag centraal:
“Hoe kan het positieve potentieel voor de grensoverschrijdende samenwerking geïdentificeerd
worden en hoe kunnen gelijktijdig overheden, bedrijven, instellingen en organisaties hierin
meegenomen worden?”
De Strategische Agenda 2020 is tevens de opvolger van het strategiedocument “Euregio Rijn-Waal
2007-2013” en sluit qua looptijd en inhoudelijk aan op de Europa 2020 strategie. De Europa 2020
strategie kent drie speerpunten:
1. Innovatieve groei;
2. Duurzame groei;
3. Inclusieve (integratieve) groei.
De Euregio Rijn-Waal sluit bij de realisatie van deze doelstellingen aan bij het beleid van de provincies
Gelderland, Noord-Brabant en Limburg en de deelstaat Nordrhein-Westfalen. Als Euregio Rijn-Waal
hebben wij tot doel de uitgangspunten van beide landen te verbinden en samen met de regionale
partners tot uitvoer te brengen.
Strategische Agenda 2020
4
In de Strategische Agenda 2020 zal allereerst de euregionale verankering, de achtergrond en het hoe
en waarom van deze Strategische Agenda worden toegelicht. Ook wordt er in het kader van de
euregionale verankering ingegaan op de vele overeenkomsten tussen de verschillende deelregio’s,
steden en gemeenten. Deze overeenkomsten vormen de verbindende schakel in de euregionale
samenwerking en verdienen daarom extra aandacht.
De analyse van de huidige en potentiële verbindingen en kansen laat zien waar de Rhein-Waal-Regio
nu al sterk in is en hoe deze sterke punten nog beter benut kunnen worden. Hier is met name
aandacht voor de euregionale duurzame economische ontwikkeling en de soft skills van het gebied.
Tenslotte wordt de Rhein-Waal-Regio en de rol van de Euregio Rijn-Waal op weg naar 2020
beschreven. Aan de hand van de vijf speerpunten:
Informeren,
Inspireren,
Internationaliseren,
Innoveren,
Investeren,
zijn handvatten ontwikkeld, om de hier geschetste ontwikkelingen tot 2020 te realiseren.
Strategische Agenda 2020
5
EUREGIONALE VERANKERING
De Strategische Agenda 2020 Euregio Rijn-Waal heeft alleen kans van slagen als de gezamenlijke visie
daadwerkelijk in de regio is verankerd. Om zorg te dragen voor deze noodzakelijke euregionale
verankering, heeft de Euregio Rijn-Waal de Strategische Agenda 2020 in nauwe samenwerking met
haar partners ontwikkeld. Dit proces zal in dit hoofdstuk kort worden toegelicht. Tevens is er in dit
hoofdstuk aandacht voor de historische en landschappelijke verbondenheid in de Rhein-Waal-Regio.
Draagvlak
De Euregio Rijn-Waal is een samenwerkingsverband van ca. 55 gemeenten, steden, regionale
overheden en kamers van koophandel aan weerszijden van de grens. De oppervlakte van het
werkgebied van de Euregio Rijn-Waal (de Rhein-Waal-Regio) bedraagt 8.446 km² en in dit gebied
wonen ca. 3,7 miljoen inwoners. Er zijn ruim 300.000 bedrijven, die samen 2,2 miljoen banen bieden
en o.a. 15 universiteiten en hogescholen met 160.000 studenten in de Rhein-Waal-Regio gevestigd.
De Strategische Agenda 2020 wil recht doen aan de belangen van al deze groepen en aan de
verscheidenheid in de regio. Ook moet de Strategische Agenda gedragen worden door de leden ( 55
Nederlandse en Duitse gemeenten, regionale overheden en de Kamer van Koophandel / Industrieund Handelskammer en LVR) en overige stakeholders.
Daarom is voor het opstellen van deze agenda gekozen voor een meersporige aanpak.
Leden
Vanzelfsprekend heeft de Euregio Rijn-Waal haar leden intensief betrokken bij het opstellen van de
Strategische Agenda 2020. Alleen een Strategische Agenda, die gedragen wordt door haar leden, kan
daadwerkelijk uitgevoerd worden.
Sinds maart 2013 hebben er daarom diverse workshops en discussies met de Euregioraad, de
commissies en de Euregio-contactpersonen binnen de lidgemeenten plaatsgevonden. Tijdens deze
bijeenkomsten is intensief gediscussieerd over de toekomstige richting van de Euregio Rijn-Waal. Alle
tussenstappen zijn uitgebreid geëvalueerd. Tevens hebben alle lidorganisaties de gelegenheid
gekregen door middel van een enquête hun wensen en ideeën kenbaar te maken. Het Dagelijks
Bestuur heeft in dit kader met vertegenwoordigers van diverse lidorganisaties gesproken over de
thema´s en activiteiten die in de komende jaren voor de Euregio Rijn-Waal centraal moeten staan.
De ideeën, opmerkingen en impulsen vanuit deze workshops en discussies vormen de basis voor
deze Strategische Agenda. Alle stappen in de ontwikkeling van de Strategische Agenda 2020 zijn ter
beoordeling naar de lidorganisaties teruggekoppeld. Alle leden hebben in de zomer van 2014 de
gelegenheid om schriftelijk stelling te nemen, voordat de Strategische Agenda in november 2014 ter
vaststelling aan de Euregioraad wordt voorgelegd.
Stakeholders
Naast draagvlak onder de lidorganisaties is het ook essentieel, dat de overige stakeholders in de
Rhein-Waal-Regio zich in de werkzaamheden van de Euregio Rijn-Waal kunnen vinden en hun
belangen in de Strategische Agenda 2020 weerspiegeld zien.
Hiervoor is gebruik gemaakt van diverse studies over kansrijke economische en maatschappelijke
ontwikkelingen in de regio. Dit zijn o.a. de diverse lokale en regionale toekomstvisies van de
regionale en lokale stakeholders in de Rhein-Waal-Regio, de grensoverschrijdende potentieelanalyse
van de Kennisalliantie Rijn-Waal 2020 en de thema-analyse in het kader van het project Euregionale
2020.
Tevens is de Euregio Rijn-Waal de directe dialoog aangegaan met Nederlandse en Duitse
vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, wetenschap en maatschappelijk middenveld over
Strategische Agenda 2020
6
thema´s en activiteiten die de komende jaren grensoverschrijdend opgepakt en ontwikkeld dienen te
worden. De inbreng van de stakeholders was een belangrijke verdieping en concretisering van de
speerpunten van de lidorganisaties. Voordat de Strategische Agenda ter vaststelling aan de
Euregioraad is aangeboden, hebben ook de externe stakeholders tijdens een stakeholderdag de
gelegenheid om hun oordeel over de Strategische Agenda 2020 uit te spreken.
Uitvoering
Flankerend is tenslotte de (financiële) uitvoerbaarheid van de diverse ideeën getoetst. Het INTERREG
V A programma Deutschland-Nederland kent een looptijd van 2014- 2020 en loopt hiermee parallel
met de geldigheidsduur van de Strategische Agenda 2020. Bij het opstellen van de Strategische
Agenda 2020 wordt zoveel mogelijk geprobeerd, de mogelijkheden die het INTERREG-programma
biedt, ten bate te laten komen van de ontwikkeling van de Rhein-Waal-Regio tot een geïntegreerde,
dynamische grensregio. Waar ondersteuning in het kader van INTERREG V niet realistisch is, dient
gekeken te worden naar andere mogelijkheden om deze wensen te realiseren.
Input leden
- Workshops
- Bijeenkomsten
- Enquête
Input Stakeholders
Regionale studies
- Potentieelanalyse
Kennisalliantie
- Lokale en regionale visies
- Thema-analyse
Euregionale 2020
Operationeel Programma
INTERREG V A DeutschlandNederland / andere programma‘s
Strategische Agenda 2020
Euregio Rijn-Waal
Totstandkoming Strategische Agenda 2020 Euregio Rijn-Waal
Overeenkomsten
De Rhein-Waal-Regio omvat een zeer groot en enerzijds op het eerste gezicht een zeer divers gebied,
maar anderzijds zijn er ook belangrijke overeenkomsten te herkennen. Deze overeenkomsten
kunnen als uitgangspunt voor een succesvolle euregionale samenwerking dienen. Dit zijn met name
de lange gemeenschappelijke geschiedenis, taal, cultuur, dezelfde normen en waarden en de
bijzondere geografische eigenschappen (Rijn en Waal) en de ligging tussen Randstad en Ruhrgebiet.
Gemeenschappelijke geschiedenis
De ligging van de huidige grens tussen Nederland en Duitsland is voor ons een vanzelfsprekendheid.
In het dagelijkse leven realiseren we ons niet, dat deze grens een relatief jonge grens is. Het
Koninkrijk der Nederlanden bestaat sinds 1813. In dat jaar werd ook de grens met Duitsland
vastgelegd. Toen waren er echter in het Koninkrijk der Nederlanden nog diverse Duitse, of beter
gezegd Kleefse enclaves. Deze stukjes Duitsland in Nederland zijn in 1816 officieel bij Nederland
gekomen. De meest recente grensverschuivingen hebben zich na de Tweede Wereldoorlog
voorgedaan. Nederland kreeg ten compensatie diverse Duitse plaatsen aan de grens bij haar
grondgebied. Het merendeel van deze Duitse plaatsen, zoals Elten, is in 1963 weer aan Duitsland
teruggeven. Slechts één gebiedje is nu nog steeds Nederlands, de Duivelsberg bij Berg en Dal. De
definitieve grens tussen Nederland en Duitsland is dus pas 50 jaar oud.
Strategische Agenda 2020
7
Dat deze grens gedeeltelijk toevallig is getrokken, blijkt ook uit de lange gezamenlijke geschiedenis
van het Nederlandse en Duitse grensgebied. Zo doorsneed in de Romeinse tijd de Limes de RheinWaal-Regio. Het zuidelijke deel van deze regio tot aan de Rijn behoorde tot het Romeinse rijk.
Noordelijk van de Limes hadden de diverse Germaanse stammen het voor het zeggen. De huidige
Rhein-Waal-Regio was ten tijde van het Hertogdom Gelre (1339 – 1795) ook al een bijna aangesloten
gebied en deelt dus sinds die tijd een gezamenlijke geschiedenis. Hierdoor hebben de inwoners van
deze grensregio nog steeds eenzelfde culturele achtergrond die het onderlinge begrip vergroot.
Taal en cultuur
Deze gezamenlijke culturele achtergrond wordt nog versterkt door de grote overeenkomsten in taal
tussen Duitsland en Nederland. De inwoners van de steden en dorpen vlak langs de grens spreken
een vergelijkbaar dialect (Platt) en met name de oudere inwoners verstaan elkaar zo prima. Deze
gezamenlijke communicatiebasis neemt af naarmate de afstand tot de grens groter wordt. Dit was
ooit anders. Naarmate de grenzen tussen Nederland en Duitsland een vaster karakter kregen, werd
de invloed van het Nederlands en het Hoogduits op de plaatselijke dialecten sterker en werden de
verschillen groter. Gezien deze lange gezamenlijke taalgeschiedenis is het verheugend, dat er op
steeds meer scholen in Duitsland, ook verder weg van de grens, Nederlands wordt aangeboden. In
Nederland is Duits niet vast verankerd in het lesprogramma op de middelbare scholen. De kennis van
het Duits is met name bij de jonge generaties sterk afgenomen. Gelukkig komt langzaam het besef,
dat deze ontwikkeling bijzonder nadelig is voor de grensoverschrijdende (economische)
betrekkingen. Er worden diverse initiatieven ontplooid om Duits weer een grotere plek in het
onderwijs te geven. De Ler(n)ende Euregio is een van de trekkers.
Geografische eigenschappen
De bijzondere geografische ligging vormt een sterke verbindende factor voor de Rhein-Waal-Regio.
De basisstructuur voor ons huidige landschap is in de laatste ijstijd ontstaan. Het landijs vanuit
Scandinavië schoof het land voor zich uit en dwong de rivieren om hun loop te veranderen. De
sporen hiervan zijn nog steeds duidelijk herkenbaar in de Rhein-Waal-Regio. Bijvoorbeeld door de
stuwwallen op de Veluwe, bij Arnhem, Montferland en Nijmegen, die zich tot in Duitsland
uitstrekken. Door dit landschap stromen de Rijn en Waal, maar ook de Maas, Niers en IJssel zijn
belangrijke rivieren die door onze regio stromen. Rivieren vormen van oudsher belangrijke
handelsverbindingen. Langs de rivieren in de Rhein-Waal-Regio is in de loop der eeuwen een goede
infrastructuur met dorpen en steden ontstaan, die ook nu nog kenmerkend is. Met name Rijn en
Waal worden vaak genoemd als identiteitsvormend voor dit gebied. Men profiteert van de voordelen
en strijdt gezamenlijk tegen hoogwater en overstromingen. Dit schept een band, die over de
staatsgrens heen bestaat en komt onder andere tot uitdrukking in ons gedeelde pakket van normen
en waarden: verantwoordelijkheidsbesef, solidariteit en toekomstgerichtheid.
Door deze zelfde culturele achtergrond en de bijzondere geografische ligging wordt de grens in
steden en dorpen direct langs de grens de grens niet waargenomen in het dagelijkse leven. Familie
en vrienden wonen in het buurland, men heeft er werk gevonden en ook het verenigingsleven bij de
buren wordt goed bezocht. Verder weg van de grens wordt het verschil tussen Nederland en
Duitsland sterker waargenomen. De belangstelling voor grensoverschrijdende samenwerking is ook
hier sterk aanwezig. De bestaande verschillen of tegenstellingen tussen Nederland en Duitsland
worden als een verrijking gezien en vormen zo een belangrijke inspiratiebron om nieuwe wegen in te
slaan.
Verbindende schakel tussen Randstad en Ruhrgebiet
Bijzonder is ook de positie van de Rhein-Waal-Regio tussen Randstad en Ruhrgebiet. Vanuit de RheinWaal-Regio zijn beide metropoolregio´s goed bereikbaar. De Rhein-Waal-Regio is hiermee de
natuurlijke en vanzelfsprekende verbindende schakel tussen deze beide economische centra in
Nederland en Nordrhein-Westfalen. De ligging tussen Randstad en het Ruhrgebied biedt een
Strategische Agenda 2020
8
uitmuntende kans voor de regio zich economisch verder te ontwikkelen, waarbij de logistiek en
handel traditioneel belangrijke factoren zijn. Belangrijk is dat dit besef ook tot het bedrijfsleven
doordringt, want de bedrijven in het buurland worden nog te vaak als concurrenten gezien in plaats
van als mogelijke partners. Verbonden zijn Nederland en Duitsland in hun sociaaleconomische
streven naar continuïteit en consensus tussen overheid, werkgevers en werknemers, het
zogenoemde Rijnlandse model. Deze samenwerking staat garant voor een krachtige mensgerichte
economische ontwikkeling.
Toekomst
Hoewel de Strategische Agenda in eerste instantie tot 2020 reikt, betekent dit niet dat de Euregio
Rijn-Waal zich alleen op de nabije toekomst richt. Ook met de verre toekomst dient rekening
gehouden te worden. De mensen, bedrijven, instellingen en organisaties in de Rhein-Waal-Regio
maken niet alleen deel uit van Nederland, Duitsland of Europa maar ook van de wereld. De
uitdagingen op wereldniveau zijn ook uitdagingen, die in de Rhein-Waal-Regio aangegaan moeten
worden. Hierbij dient niet alleen gedacht te worden aan het behoud van de economische welvaart
maar met name ook aan het behouden van de leefbaarheid in ons gebied (bio-energie,
duurzaamheid, voeding). Samenwerking in een coöperatief systeem is daarbij noodzakelijk. Ons
gedeelde pakket van normen en waarden (verantwoordelijkheid, solidariteit en toekomstgerichtheid)
biedt hiervoor een stabiele basis.
De gezamenlijke geschiedenis, taal- en culturele achtergrond, de geografische eigenschappen en de
ligging tussen Randstad en Ruhrgebiet verbinden de inwoners aan weerszijden van de grens en
vormen een stevige gemeenschappelijke basis om gezamenlijk betekenisvolle grensallianties te
smeden.
Strategische Agenda 2020
9
VERBINDINGEN EN KANSEN
Om de Rhein-Waal-Regio verder te ontwikkelen tot een duurzame en economisch daadkrachtige
regio met een aangenaam leefklimaat wil de Euregio Rijn-Waal de komende jaren inzetten op 1)
Euregionale duurzame economische ontwikkeling en 2) het behoud en verbetering van de
Euregionale soft skills. Het zijn ook deze twee onderwerpen, die naar voren zijn gekomen als
speerpunten uit ledenenquête, de diverse workshops en discussies in de Euregiogremia, de lokale en
regionale visies, de grensoverschrijdende potentieelanalyse van de Kennisalliantie Rijn-Waal 2020 en
de voorstudie voor de Euregionale 2020 en uit de gesprekken met de stakeholders uit bedrijfsleven,
kennis- en maatschappelijke instellingen.
Een belangrijke voorwaarde voor succes op deze twee speerpunten is het versterken van bestaande
netwerken en het leggen van nieuwe verbindingen oftewel grensallianties. Een belangrijke
voorwaarde hierbij is dat er onder de leden, inwoners en stakeholders een gevoel van “euregionale
betrokkenheid” ontstaat. De beschreven overeenkomsten in geschiedenis, taal, cultuur, geografische
eigenschappen en de ligging tussen twee metropoolregio’s bieden hiervoor een goede basis.
Onderstaand worden de euregionale duurzame economische ontwikkeling en de euregionale soft
skills verder geconcretiseerd en worden de kansen en uitdagingen voor elk van deze punten
benoemd.
Euregionale duurzame economische ontwikkeling
De Euregio Rijn-Waal ziet het als haar primaire taak om de grensoverschrijdende samenwerking te
stimuleren. Voor een succesvolle regionale ontwikkeling is de grensoverschrijdende samenwerking
tussen wetenschap en bedrijfsleven de motor voor een succesvolle positionering in de mondiale
concurrentiestrijd. Met meer dan 3,7 miljoen inwoners omvat de Rhein-Waal-Regio grote delen van
de provincie Gelderland, Noord-Oost-Brabant en Noord-Limburg en de Kreise Kleve en Wesel en de
Stadt Duisburg. Of het nu gaat om agro-food, design, toerisme of logistiek, elke regio heeft zijn eigen
sterke punten.
Kansrijke sectoren voor grensoverschrijdende samenwerking in de Rhein-Waal-Regio zijn:
1) Agrofood
2) Arbeidsmarkt / beroepsopleiding
3) Energie / milieu / klimaat
4) Logistiek
5) Hightech industrieën
6) Vrijetijdseconomie / Toerisme
7) Gezondheid en Life Sciences
8) Creatieve Industrie
Zoals ook in andere grensgebieden hebben in de Rhein-Waal-Regio veel economische activiteiten
grensoverschrijdende raakvlakken vanwege de bereikbaarheid, de regionale structuur en de
gemeenschappelijke belangen. Op een aantal gebieden, zoals in de transport- en logistieke sector,
zijn deze gemeenschappelijke belangen evident. In andere sectoren wordt de noodzaak tot
structurele samenwerking nu pas zichtbaar en staat de samenwerking tussen het MKB en
onderzoeksinstellingen nog in de kinderschoenen.
Binnen de Rhein-Waal-Regio is geen sprake van één specifieke economische sector die overal in het
gebied even sterk vertegenwoordigd is. Er is eerder sprake van een wat diffuus beeld met regionale
concentraties van uiteenlopende sectoren. Gezamenlijk vormt deze diversiteit een stevig fundament.
Strategische Agenda 2020
10
Daarom ligt de keuze voor één specifieke economische sector als focus voor toekomstige
samenwerkingsinitiatieven in de Euregio Rijn-Waal niet voor de hand. Deze grote verscheidenheid
aan economische activiteiten is een belangrijk voordeel: het economisch landschap is te vergelijken
met een taart met verschillende smaken, alles is mogelijk. Voor elk van de genoemde sectoren zijn er
voldoende grensoverschrijdende aanknopingspunten voor intensivering van de samenwerking.
Bovendien bieden de geografische verschillen in bedrijvigheid juist aanknopingspunten voor
zogenaamde “cross overs”; samenwerkingsinitiatieven, waarbij de expertise van verschillende
sectoren met elkaar gecombineerd wordt. Het vormen van strategische grensallianties van bedrijven
(ook toeleveranciers) en kennisinstellingen (per sector) is hiervoor de basis. De strategische
grensallianties moeten leiden tot verbeterde bedrijfsstrategieën, meer innovatie en
internationalisering. Daarmee verbetert uiteindelijk niet alleen de marktpositie van de afzonderlijke
sectoren, maar ook de algehele marktpositie van de Rhein-Waal-Regio.
Duurzaamheid centraal
Voor alle economische kernsectoren geldt dat er in toenemende mate aandacht besteed wordt /
moet worden aan het thema duurzaamheid, gemeten in het verminderen van de CO₂ uitstoot. Een
duurzame economische ontwikkeling van de Rhein-Waal-Regio draagt bij aan een sterke
concurrentiepositie van de regio. De Rhein-Waal-Regio is daarmee ook in de toekomst een
gezonde plek om (samen) te leven.
De grensoverschrijdend kansrijke economische kernsectoren in de Rhein-Waal-Regio bieden ieder
voor zich belangrijke aanknopingspunten, waarvan wij als bewoners van dit grensgebied kunnen
profiteren:
Agrofood
De Agrofoodsector is een belangrijke economische sector in de Rhein-Waal-Regio en biedt werk aan
ca. 60.000 mensen. Het belang van deze sector wordt ook duidelijk in het grote aantal
kennisinstellingen in de Rhein-Waal-Regio dat Agrofood gerelateerde studies aanbiedt. Ook zijn er
veel netwerken op dit gebied: o.a. Food Valley, Agro Food Capital, Agrobusiness Niederrhein
Genussregion Niederrhein, Oregional en Agropole. De Agrofoodsector speelt bovendien een
belangrijke rol in de oplossing van meerdere van de grote maatschappelijke vraagstukken van de
toekomst, die ook terugkomen in de Europe 2020 strategie; een duurzame voedselvoorziening en
een gezonde bevolking. Een uitdaging voor de komende jaren ligt in het verbeteren van het
organiserend vermogen: tussen de deelregio’s, in de koppeling tussen agro en food en tussen de
Agrofood sector en de clusters waarmee interessante combinaties te verwachten zijn. De verbinding
met energie en milieu (biobased economy), de verbinding met de life sciences en biotechnologie, en
de verbinding met machinebouw en procestechniek bieden veel aanknopingspunten voor
innovatieve projecten. Er dient daarom versterkt ingezet te worden op de valorisatie van kennis,
waarbij de aandacht nadrukkelijk uit moet gaan naar de toegang van het bedrijfsleven tot de
kennisinstituten.
Arbeidsmarkt / beroepsopleiding
In het kader van de grensoverschrijdende samenwerking heeft Rhein-Waal-Regio zich in de laatste 20
jaar ontwikkeld tot de meest mobiele regio langs de Nederlands-Duitse grens. Sinds de jaren ´90 is de
stroom van grensoverschrijdende beroepspendelaars, scholieren en studenten voortdurend
gestegen. Ondertussen pendelen dagelijks ca. 20.000 personen tussen beide landen om in het
buurland te werken of te studeren. Dit is o.a. te danken aan de grensoverschrijdende samenwerking
binnen de Rhein-Waal-Regio. Veel projecten en initiatieven hebben de mobiliteit van de mensen met
betrekking tot werk en studie gestimuleerd. Als voorbeeld op het gebied van beroepsonderwijs
wordt hier gewezen op “Lerende Euregio”. Aan een beter functioneren van de grensoverschrijdende
arbeidsmarkt draagt EURES (EURopean Employment Services) bij met zijn veelzijdige
projectinitiatieven als het spreekuur voor grensgangers en de online banenzoekmachine
Strategische Agenda 2020
11
www.euregio-jobroboter.com. Het informatieaanbod voor grenspendelaars dient in het netwerk
“GrensInfopunt” te worden geïntegreerd. Dit netwerk omvat de gehele Nederlands-Duitse
grensregio. De spreekuren zouden met een telefonische advieslijn aangevuld kunnen worden. Zowel
voor arbeidsmarkt als voor beroepsopleidingen bestaan grensallianties, om de grensoverschrijdende
arbeids- en opleidingsmarkt op een kwalitatief hoogwaardiger niveau te brengen. Projecten als
“Lerende Euregio”, “Competent werken” of ook het pilotproject “Actief over de Grens 2.0” kunnen
hierbij voor de gehele Nederlands-Duitse grensstreek een voorbeeldfunctie vervullen. Voor het
speerpunt arbeidsmarkt / beroepsopleiding ligt het voor de hand om op de ingeslagen weg door te
gaan. Tegelijkertijd dienen initiatieven gestart te worden, die de ontwikkeling van een euregionale
arbeidsmarkt blijvend ondersteunen en antwoorden geven op toekomstige uitdagingen als
demografische ontwikkeling (vergrijzing), tekort aan vakkrachten en krimp.
Beroepsonderwijs
“Lerende Euregio” wordt naar verwachting uitgebouwd tot een alomvattend
opleidingsproject, waarin een brede verbinding tussen de opleidingsaanbieders
scholen en bedrijven gelegd wordt:
- Euregionaal onderwijscertificaat voor MBO, HBO en universiteit met
aandacht voor de taal en cultuur in het buurland. Duits resp. Nederlands is
leuk!
- Grensoverschrijdende stages maken deel uit van beroepsopleidingen
- Het aantal geautoriseerde beschrijvingen van beroepsopleidingen wordt
uitgebreid
- Het netwerk Lerende Euregio beperkt zich niet alleen tot de Rhein-WaalRegio, maar wordt een expertisecentrum voor de gehele grens.
Energie / milieu / klimaat
De sector energie en milieu is een belangrijke sector in de oplossing van meerdere van de grote
maatschappelijke vraagstukken van de toekomst (Europe 2020 strategie): een duurzame
energievoorziening; duurzame mobiliteit; een stabiel klimaat, milieu en grondstoffenvoorraad.
Milieubescherming en klimaatbescherming vormen daarmee ook in de Rhein-Waal-Regio een steeds
belangrijkere randvoorwaarde voor een duurzame economische groei. Voor een op lange termijn
concurrerende economie is een zorgvuldige omgang met de natuurlijke hulpbronnen noodzakelijk.
Nieuwe uitgangspunten en methoden op het gebied van bijvoorbeeld landschap, waterbeheer en
regionale infrastructuur zijn hiervoor een voorwaarde. Omdat milieu- en klimaatvraagstukken niet
aan de grens ophouden, is er meer grensoverschrijdende samenwerking op dit gebied nodig. De
Rhein-Waal-Regio zal versterkt moeten inzetten op de valorisatie van energie- en milieukennis in de
hightech sector, agrofood, bouw en logistiek. Daarbij moet de aandacht nadrukkelijk uitgaan naar de
toegang van het bedrijfsleven (MKB) tot innovatieve kennis en samenwerkingspartners. Belangrijke
thema’s voor de komende jaren zijn: efficiënt gebruik van grondstoffen, gebruik van reststromen en
afvalproducten, recycling en energiebesparing in de bebouwde omgeving. Voor de
Euregiogemeenten ligt hier een interessante uitdaging. Het KliKER initiatief, waarin nu al 10
Nederlandse en Duitse gemeenten samen werken aan een duurzaamheidsagenda met concrete
actiepunten kan bijvoorbeeld verder uitgebouwd worden.
Logistiek
Logistiek en transport zijn van oudsher belangrijk voor de Rhein-Waal-Regio vanwege de ligging
tussen Randstad en Ruhrgebiet. Niet voor niets zijn de Waal en de Rhein de meest bevaren rivieren
Strategische Agenda 2020
12
en heeft Duisburg de grootste binnenhaven van Europa. Voor een op lange termijn concurrerende
economie is een zorgvuldige (door-)ontwikkeling van de transportcorridors noodzakelijk. Nederland
en NRW spelen een belangrijke rol in de afhandeling van internationale transportstromen. In de
strook van de Randstad naar het Ruhrgebiet worden transport over water, weg en rail gezamenlijk
ingezet. De sector logistiek wil transport combineren met activiteiten van méér toegevoegde waarde:
regie van handelsstromen, E-fulfilment, supply chain finance etc.. Hierbij wordt o.a. ingezet op
synchromodaal transport: op ieder tijdstip is het mogelijk flexibel te switchen tussen verschillende
modaliteiten. Dit betekent ook meer standaardisatie, meer overslagplaatsen en meer ICTondersteuning. Daarnaast wordt ook duurzaam transport door schonere vrachtauto’s en schepen en
door een verschuiving van weg naar rail en water steeds belangrijker. In steden wordt gezocht naar
duurzame alternatieven als elektrisch vervoer. Ook speelt de sector een rol in hergebruik van
grondstoffen. In de Rhein-Waal-Regio is er een hoog economisch potentieel in de logistieke sector. Er
zijn diverse netwerken en activiteiten die aanknopingspunten vormen voor innovatieactiviteiten in
de logistieke sector. Daarnaast biedt ook het aanbieden van gespecialiseerde logistiek kansen; van
staal- tot voedingsindustrie is er behoefte aan gespecialiseerde logistieke kennis en leveranciers.
Tenslotte biedt ook internationale samenwerking, m.n. meer afstemming, meer overslagfaciliteiten
bij de grens en minder vertraging en kosten door douane en inspecties, kansen. Om bovenstaande
kansen te realiseren, zijn grensallianties met andere sectoren (voeding, gezondheid, afvalverwerking)
en overheden (rijk, provincies, Land en Bund) noodzakelijk. Gezamenlijk kunnen de uitdagingen van
nieuwe mobiliteitsconcepten grensoverschrijdend aangegaan worden, waarbij elektrische mobiliteit,
Green Logistics en Vallue-Added Logistics een euregionale meerwaarde kunnen bieden.
Hightech industrieën
Onder de hightech sector wordt hier verstaan de machines en apparaten producerende en
reparerende bedrijven en de ICT-bedrijven. In de Rhein-Waal-Regio werken in deze sector in totaal
ruim 85.000 mensen. Deze sector is de meest brede in technologisch en economisch opzicht,
variërend van ICT tot automotive en van nanotech tot metaalbewerking. De sector omvat zowel
kleine start-ups als grote multinationale bedrijven en alles daar tussen in. Deze sector is van groot
belang voor de Rhein-Waal-Regio, omdat de hightech sector oplossingen levert voor veel
maatschappelijke uitdagingen. Te denken valt hierbij aan de vergrijzing, duurzaamheid en
klimaatveranderingen, vernieuwing van traditionele sectoren, duurzame energie, landbouw en
verkeer. Voor al deze ontwikkelingen worden ook in onze regio oplossingen gezocht. Veel van de
ontwikkelingen in de hightech industrie vinden hun oorsprong in nieuwe wetenschappelijke
inzichten. Om de nieuwe wetenschappelijke inzichten te transfereren naar toepassing in een zeer
divers landschap van goederen producerende bedrijven is een intensieve samenwerking tussen
kennisinstituten onderling en in hun relatie met het bedrijfsleven noodzakelijk. Ook cross-overs
met andere sectoren dienen gelegd te worden. Een uitdaging voor de komende jaren ligt in het
verbeteren van het verbindend vermogen tussen de kennisleveranciers en de kennistoepassers.
Vrijetijdseconomie / Toerisme
De regio Zuid-Oost-Nederland en de Niederrhein worden gekenmerkt door een grote culturele en
landschappelijke verscheidenheid en bijzondere natuur. De musea, attractieparken, dierentuinen,
kastelen en andere bezienswaardigheden trekken jaarlijks miljoenen bezoekers. Ook de goede
fietspaden en bewegwijzerde fietsroutes (Via Romana, Rijnfietsroute, Herrensitzroute usw.) zijn een
belangrijke toeristische trekpleister. Hiermee zijn het toerisme en de vrijetijdseconomie zeer
belangrijke sectoren voor de euregionale economie. Het gevarieerde toeristische aanbod biedt
voldoende aanknopingspunten om deze belangrijke economische sector in de Rhein-Waal-Regio
verder te ontwikkelen. Voor de Rhein-Waal-Regio is de verdere ontwikkeling van duurzaam toerisme
(streekproducten, beleving van natuur en cultuur, landschapsontwikkeling) een kans, die door de
lokale toerismeaanbieders, de horeca en natuurbeschermingsorganisaties gegrepen zou moeten
worden. Een verdere bundeling van het toeristische aanbod aan weerszijden van de grens zet de
regio als toeristische bestemming beter op de kaart. Zo zou het Nederlandse
Strategische Agenda 2020
13
fietsknooppuntensysteem aan Duitse zijde kunnen worden voortgezet. Dankzij nieuwe
technologieën (mobiele websites, Apps etc.) kan het grote toeristische aanbod beter dan voorheen
ontsloten worden. Het platform Coolbreaks.com heeft deze ontwikkelingen succesvol opgepakt. Het
is belangrijk dat de bekende merken en platforms als Coolbreaks.com en Oregional (streekproducten,
agro-toerisme) blijvend voor een gezamenlijke toeristische promotie van de regio worden ingezet. De
toeristische grensallianties dienen verstevigd te worden, bijvoorbeeld tussen de
marketingorganisaties en aanbieders van toeristische producten. Productvernieuwing en inspelen op
trends staan hierbij centraal. Een geslaagd voorbeeld, dat navolging verdient, is de
Grenzlanddraisine, die intussen winstgevend is.
Gezondheid en Life Sciences
Met Gezondheid en Life sciences wordt hier naast de gezondheidszorg zelf ook de vervaardiging van
farmaceutische producten en verpleging en verzorging bedoeld. In de Rhein-Waal-Regio werken in
deze sector in totaal ruim 270.000 mensen. Het Euregionaal Forum Grensoverschrijdende
Gezondheidszorg verbindt meer dan 50 ziekenhuizen, zorgcentra, zorgverzekeraars, patiënten en
artsenorganisaties. Hier wordt informatie uitgewisseld en worden innovatieve zorgconcepten in
grensoverschrijdende pilots uitgevoerd. Via Health Valley (NL) en Gesundheitsinitiative Niederrhein
worden de belangen van zorg gerelateerde bedrijven en instellingen behartigd. De maatschappelijke
en sectorale trends met grote invloed op de gezondheidszorg in de komende jaren zijn voortgaande
demografische veranderingen en een vergrijzende samenleving; een tekort aan vakmensen (vooral
onder laagopgeleiden); behoefte aan hogere kwaliteit en meer efficiëntie in verzorging en
verpleging; nieuwe ontwikkelingen zoals ambient assisted living (AAL) en telecare. De bovenstaande
inzichten betekenen voor de Rhein-Waal-Regio dat de focus op proces- en organisatorische
innovaties zal komen te liggen. Interessante thema’s voor grensoverschrijdende samenwerking en
innovatie, waar gezamenlijk een meerwaarde te behalen is, zijn het tekort aan talent, kwaliteit en
efficiëntie in de gezondheidszorg, health technology en verpleging en cross-sectorale mogelijkheden.
Hierbij kan aangeknoopt worden bij huidige initiatieven in de Rhein-Waal-Regio als Telemedicine and
Personalized Care en grensoverschrijdende projecten als E-health, Senior Apotele en Zorg op
Afstand. De Euregio Rijn-Waal fungeert hierbij via het Euregionaal Forum Grensoverschrijdende
Gezondheidszorg als het verbindende netwerk voor dergelijke initiatieven.
Creatieve Industrie
Tot de creatieve industrie behoren o.a. uitgeverijen, film- en tv-productie en geluidsopname,
telecommunicatie, dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatietechnologie, diensten
op het gebied van informatie en design, mode, fotografie en vertaalbureaus. Verder horen ook
aanbieders op het gebied van kunst, cultuur, cultureel erfgoed en entertainment bij deze sector. Een
belangrijke trend is de medialisering van de samenleving (mobiele media, gebruik van Apps, sociale
media en sociale netwerken). Ook wordt er bij productontwikkeling in diverse sectoren steeds een
beroep gedaan op de creatieve industrie (design, marktintroductie). In de Rhein-Waal-Regio
concentreren de grensoverschrijdende projecten in deze sector zich op kunst en cultuur. De RheinWaal-Regio beschikt over een rijk cultureel aanbod, dat veel perspectieven biedt voor
grensoverschrijdende samenwerking. Hierbij zijn de diverse al bestaande netwerken en activiteiten
een belangrijk aanknopingspunt. De grensoverschrijdende contacten tussen musea, theaters, etc.
liggen er vaak al. Op het gebied van mode en design zijn er goede mogelijkheden om de
grensallianties verder uit te bouwen. Het is zaak deze grensallianties te laten uitgroeien tot een
grensoverschrijdend cultureel aanbod, dat bijdraagt aan een aantrekkelijke regio (zie daartoe ook
“Euregionale Soft Skills”). De creatieve industrie fungeert als creatieve motor voor innovatie in
andere sectoren. Te denken valt hierbij aan Cloud Computing, Smart Cities, Intelligente ziekenhuizen
/ Health Care Design en AAL (ambiant assistant living) en Telecare. Belangrijk is het creatieve
grensallianties tussen Nederlandse en Duitse instellingen, organisaties en initiatieven rondom mode
en design te vormen en via cross overs met andere sectoren.
Strategische Agenda 2020
14
Euregionale soft skills
De kwaliteit van een regio en daarmee ook die van de Rhein-Waal-Regio wordt niet alleen bepaald
door de economische vooruitzichten. Belangrijke aspecten die een aantrekkelijke regio kenmerken
zijn bijvoorbeeld voorzieningen als openbaar vervoer, huisvesting, onderwijsinstellingen, culturele
inrichtingen, zorgvoorzieningen en recreatiemogelijkheden. Deze zogenaamde soft skills zijn ook
voor de Rhein-Waal-Regio van groot belang. Deze bepalen namelijk voor een belangrijk deel het
vestigingsklimaat van een regio.
Met name de onderstaande soft skills spelen een centrale rol voor de toekomstige ontwikkeling
van de Rhein-Waal-Regio als aantrekkelijke regio in het hart van Europa:
1) Bereikbaarheid
2) Kennisregio / onderwijs / buurtaal
3) Cultuur/toerisme/recreatie/natuur
4) Demografische ontwikkeling en inclusie
5) Zorg en veiligheid
Bedrijven ervaren in toenemende mate de beschikbaarheid van goed opgeleid personeel als
problematisch. Om werknemers naar de regio te lokken of voor de regio te behouden is de
leefomgeving van zeer groot belang. De Rhein-Waal-Regio, met haar mix van stedelijke en landelijke
omgeving, voorzieningenniveau, onderwijsaanbod en aantrekkelijke woonomgeving scoort hier
goed. Door het leggen van grensoverschrijdende verbindingen en het gezamenlijk anticiperen op de
toekomstige uitdagingen dragen deze “soft skills” in belangrijke mate bij aan een goed
vestigingsklimaat als randvoorwaarde voor het versterken van de euregionale economie. Ook hier
geldt het strategische grensallianties van bedrijven, instellingen, organisaties en kennisinstellingen in
te richten, die zich gezamenlijk inzetten voor een aantrekkelijke regio.
De soft skills hebben elk hun unieke sterke punten en vragen ieder om een eigen aanpak:
Bereikbaarheid
De Rhein-Waal-Regio is met haar 3,7 miljoen inwoners een van de meest dichtbevolkte Euregio ´s
langs de Nederlands-Duitse grens. De Rhein-Waal-Regio ligt in het hart van de TEN-T corridor
Rotterdam-Genua. Dit komt in de Rhein-Waal-Regio tot uitdrukking in het grote aantal
grensoverschrijdende weg, water- en spoorverbindingen. Daarnaast beschikt de Rhein-Waal-Regio
met Airport Weeze over een internationale luchthaven. De internationale luchthavens van Eindhoven
en Düsseldorf zijn eveneens dichtbij. De snelwegen A12/A3 en A77/A57 doorsnijden de regio en
hebben diverse afritten aan beide zijden van de grens. Daarnaast zijn er diverse lokale en regionale
wegverbindingen tussen Nederland en Duitsland. Ook voor fietsers, voetgangers en ruiters zijn er
goede grensoverschrijdende verbindingswegen aanwezig. Deze infrastructuurverbindingen hebben
zich veelal ontwikkeld langs de belangrijke waterwegen Rijn, Waal en Maas. De Waal/Rhein is de
meest bevaren Nederlandse rivier, die Rotterdam met Duisburg, de grootste binnenhaven van
Europa verbindt. Daarnaast bieden deze rivieren samen met de Niers en IJssel in de zomer ook vele
toeristische mogelijkheden. Een goed functionerend openbaar vervoerssysteem over weg en spoor is
essentieel voor de bereikbaarheid en vormt een van de basisvoorwaarden voor de ontwikkeling van
de Rhein-Waal-Regio tot een echt geïntegreerde grensregio. Hier is de laatste jaren veel gebeurd,
maar het grensoverschrijdende OV-netwerk kan nog beter. Een lichtpunt is, dat vanaf januari 2017
weer een personentrein tussen Arnhem en Emmerich zal rijden. Met name voor de inwoners van de
Achterhoek (Montferland en Oude IJsselstreek) en de Kreis Kleve biedt deze verbinding extra
mogelijkheden. Algemeen liggen er kansen voor een gezamenlijk verkeersinformatiesysteem en
tariefintegratie voor de gehele grensregio, alsmede voor innovatieve vormen van vraag gestuurd OV.
De Euregio Rijn-Waal wil en kan in haar functie als belangenbehartiger van haar inwoners en leden
Strategische Agenda 2020
15
een belangrijke rol spelen bij het leggen van contacten, het faciliteren van overleg en het uitwerken
van concrete projectideeën en grensallianties.
Kennisregio / onderwijs / buurtaal
Sinds vele jaren zet de Euregio Rijn-Waal zich er voor in om mensen en daarmee ook hun kennis en
kunde voor de grensregio te winnen resp. te behouden. Er bestaan veel kleinere en grotere
grensoverschrijdende initiatieven, die ditzelfde doel nastreven. Belangrijk voor het slagen hiervan is
daarbij dat men al op jonge leeftijd in contact komt met grensoverschrijdend onderwijs en de
buurtaal. Met haar meer dan 15 universiteiten en hogescholen en ca. 30 ROC ´s/Berufskollegs, die
ruime ervaring hebben met grensoverschrijdende samenwerking, zijn in de Rhein-Waal-Regio de
voorzieningen aanwezig om jonge mensen te behouden of hier naar toe te trekken. Een van de
basisvoorwaarden om jonge mensen voor de regio te boeien of hier naar toe te trekken is dat aan
beide zijden van de grens een grensoverschrijdend (taal-) onderwijs voor alle schoolvormen
gegarandeerd is. Dit betekent, dat kinderen niet slechts sporadisch met de cultuur en taal van de
buren in aanraking komen, maar dat zij al in de onderbouw van de basisschool les krijgen in de
buurtaal. Het vroege contact met de buurtaal draagt bij aan een goed begrip voor het andere land.
Gezamenlijk met de nationale onderwijsministeries en regionale/provinciale overheden dient naar
mogelijkheden gezocht te worden, hoe taalonderwijs verankerd kan worden in het lesprogramma
van alle dicht bij de grens gelegen scholen. Om er voor te zorgen, dat kennis niet voor de regio
verloren gaat en de Rhein-Waal-Regio als werkgebied voor jonge mensen interessant blijft, is het
belangrijk dat studenten al tijdens hun studie de interessante bedrijven in de regio leren kennen.
Daarvoor is een nauwe samenwerking tussen de universiteiten/hogescholen het bedrijfsleven en
overheidsinstellingen aan beide zijden van de grens noodzakelijk.
Kennis en innovatie
De verbinding tussen het MKB, onderwijs en wetenschap dient verder
geïntensiveerd te worden. De Kennisalliantie Rijn-Waal zou hier een rol in kunnen
spelen door haar activiteiten uit te breiden met:
- Allianties tussen wetenschappers van Nederlandse en Duitse
onderwijsinstellingen in de Rhein-Waal-Regio
- Het aanbieden van double degrees voor excellente studenten
- Innovatiecheques voor innovatieve ondernemers in het MKB
- De contacten tussen MKB, gemeenten en kennisinrichtingen moet
geïntensiveerd worden. Een “innovatiemakelaar” zou hier bij en actieve
bemiddelende rol kunnen spelen.
- Een Euregionaal stagebureau i.s.m. onderwijsinstellingen, bedrijven en
overheidsinstanties
- Actieve bevordering van grensoverschrijdende cross-overs.
Cultuur/Toerisme/Recreatie/natuur
De Rhein-Waal-Regio heeft een rijk aanbod op het gebied van toerisme, cultuur en natuur. Intact
natuurlijk en cultureel erfgoed biedt de bewoners en bezoekers van deze grensregio goede
recreatiemogelijkheden en is een belangrijke omgevings- en vestigingsfactor. Het afwisselende
landschap en het hoge voorzieningenniveau zijn voor iedereen dichtbij en bereikbaar. Zeker als we
de grens wegdenken. Het uitdragen en promoten van deze natuurlijke kwaliteiten voor de toekomst
bijzonder belangrijk. Waar vergrijzing vaak gezien wordt als negatieve ontwikkeling, vormen de vitale
ouderen juist een aantrekkelijke doelgroep voor de Rhein-Waal-Regio (toerisme, wonen). Kansen
Strategische Agenda 2020
16
liggen er verder met name in de verbinding van grensoverschrijdend toerisme met het
grensoverschrijdende culturele aanbod in de Rhein-Waal-Regio. Kansen dienen ook benut te worden
in de verbinding van grensoverschrijdend toerisme met initiatieven op het gebied van
landschapsontwikkeling en natuurbescherming, bijv. door de promotie van de natuurlijke
bijzonderheden van de regio of de opwaardering van een landschapsvriendelijk natuurbelevening- en
recreatieaanbod. De mogelijkheden die voortkomen uit de ecologische, grensoverschrijdende
verbindingen tussen biotopen etc. dienen eveneens benut te worden. Deze ecologische
verbindingszones leveren een bijdrage aan de biodiversiteit van het gebied. Door op een duurzame
verantwoorde manier om te gaan met de culturele en natuurlijke schatten van onze regio, behouden
wij een leefbare en aantrekkelijke regio voor de komende generaties, waarin het prettig wonen,
werken en recreëren is.
Demografische ontwikkeling en inclusie
Zowel in Nederland als in Duitsland is er een streven naar meer inclusie. Dit betekent dat jongeren,
volwassenen, ouderen, mensen die een lichamelijke of geestelijke beperking hebben of mensen met
een allochtone achtergrond, zo gewoon mogelijk meedraaien in de maatschappij.
Een ontwikkeling die een aanpassing vraagt van de huidige structuren. Daarnaast heeft de gehele
Rhein-Waal-Regio in meer of mindere mate te maken met demografische veranderingen. Vergrijzing
en ontgroening vragen om een adequate aanpak. De bevolking wordt ouder, mensen krijgen minder
kinderen en er trekken meer mensen vanuit de landelijke gebieden naar de grotere steden.
Uitdagingen waar beide zijden van de grens mee geconfronteerd worden. Veel gemeenten,
organisaties en instellingen zijn al begonnen om oplossingen voor deze vraagstukken te ontwikkelen.
Een eerste grensoverschrijdende initiatief is INCLUSIE – CONCREET van Pluryn Nijmegen in
samenwerking met Benediktushof Reken en de Caritas Werkstätten Moers. Doel is het een
grensoverschrijdend kennis- en actienetwerk op te richten om mensen met een handicap te
ondersteunen bij het vinden van een baan. Dit pilotproject verdient een grootschaliger vervolg. Ook
op het gebied van demografische ontwikkeling worden de mogelijkheden voor grensoverschrijdende
samenwerking op dit moment verkend. Zo onderzoekt bijv. de organisatie “Gelders Genootschap” uit
Arnhem samen met het LWL Münster o.a. de ontwikkelingen in landelijke gebieden (sanering,
dorpsontwikkeling en demografie). Ook is er een grensoverschrijdende werkgroep “kleine kernen”
geformeerd op initiatief van de Nederlandse vereniging “Landelijke vereniging Kleine Kernen”, die
ervaringen uitwisselt en waar mogelijk gezamenlijk oplossingen ontwikkelt. Parallel ontwikkelen de
HAN en de Hochschule Rhein-Waal een grensoverschrijdend onderzoeksproject met betrekking tot
dit thema. Hiermee is de Rhein-Waal-Regio op weg naar een samenleving, waarin mensen met een
beperking volwaardig onderdeel van de maatschappij uitmaken en de leefbaarheid van de kleine
kernen behouden blijft.
Zorg en veiligheid
Grensoverschrijdende samenwerking in de zorg kan van levensbelang zijn. Hulp uit het buurland is in
sommige gevallen sneller ter plaatse dan die uit eigen land. Ook in de niet-spoedeisende maar
gerichte medische zorg zijn goede grensoverschrijdende zorgmogelijkheden voor de burgers in de
grensregio belangrijk en wenselijk. Patiënten moeten gebruik kunnen maken van de
gezondheidszorgvoorzieningen die zo dicht mogelijk bij de eigen woonplaats liggen. De verschillen op
het gebied van regelgeving en vergoedingssystemen vormen echter nog steeds een grote
belemmering. De Euregio Rijn-Waal zet zich er voor in om deze belemmeringen op te lossen. Daartoe
is het netwerk “Euregionaal Forum Grensoverschrijdende Gezondheidszorg” opgericht (ca. 50
organisaties waaronder overheden, ziekenhuizen, “Ärztekammer”, “Kassenärztliche Vereinigung”,
verzekeraars, etc.) Het Euregionaal Forum initieert grensoverschrijdende projecten en intensiveert
de grensoverschrijdende contacten in de zorg. Hierdoor is het voor de inwoners van deze regio
eenvoudiger gemaakt om gebruik te maken van medische zorg in het buitenland. Hoewel veel
grensbelemmeringen al zijn verdwenen, vraagt de transitie in de gezondheidszorg om nieuwe
vormen van grensoverschrijdende samenwerking. Met name de deelthema’s innovatie en
Strategische Agenda 2020
17
technologie, preventie, patiënten mobiliteit en zorgaanbod bieden een toegevoegde waarde voor
verdere ontwikkeling op euregionaal niveau. Samen zorgen wij voor een goede grensoverschrijdende
gezondheidszorg.
Om de veiligheid van de inwoners van de Rhein-Waal-Regio te garanderen, werken de diverse
veiligheidsregio´s, politie-eenheden, brandweer, hulpdiensten en de Koninklijke Marechaussee nauw
samen met hun Duitse collega´s van de Kreise Kleve en Wesel, de Feuerwehr, Rettungsdiensten,
Polizeibehörden en de Bundespolizei. Deze samenwerking vindt o.a. plaats in het kader van de door
de Euregio Rijn-Waal gefaciliteerde Ronde Tafel Openbare Orde en Veiligheid. Daarnaast is de
Euregio Rijn-Waal gesprekspartner bij de samenwerking bij hoogwaterbescherming. Deze
samenwerking zal de komende jaren worden voortgezet en waar mogelijk geïntensiveerd.
Maatschappelijke ontwikkelingen vragen om innovatieve oplossingen
De demografische ontwikkelingen, de toename van het aantal ouderen en de
aandacht voor inclusie vragen om innovatieve oplossingen. Aan weerszijden van
de grens ontwikkelt men hiervoor passende initiatieven.
Belangrijk is dat dergelijke succesvolle initiatieven gedeeld worden. Het wiel hoeft
niet telkens opnieuw te worden uitgevonden. Hierbij kan gedacht worden aan
zorg op afstand, domotica, leefbaarheid in kleine kernen, maar ook kinderen met
leerproblemen laten deelnemen aan het reguliere onderwijs.
Grensoverschrijdende cross-overs tussen de life sciences, hightech industrieën en
de creatieve industrie en samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen,
overheden en maatschappelijke organisaties bieden hiervoor de oplossing.
Strategische Agenda 2020
18
ONDERWEG NAAR 2020
De voorgaande analyses hebben duidelijk laten zien waar kansen en mogelijkheden voor een
succesvolle en zinvolle grensoverschrijdende samenwerking liggen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan
op de rol, die de Euregio Rijn-Waal de komende jaren voor zichzelf ziet weggelegd en hoe de Euregio
Rijn-Waal deze rol wil vervullen.
De Euregio Rijn-Waal wil zich nog duidelijker positioneren en onderscheiden als expert op het gebied
van grensoverschrijdende samenwerking. De Euregio Rijn-Waal is vertegenwoordigd in vele
netwerken aan beide zijden van de grens en heeft veel expertise in huis om grensoverschrijdende
vragen te kunnen beantwoorden. De Euregio Rijn-Waal is niet alleen expert op het gebied van het
Europese subsidieprogramma´s als INTERREG en Eures, maar is ook het aanspreekpunt voor haar
inwoners als het gaat om grensoverschrijdend wonen en werken. De Euregio Rijn-Waal faciliteert
actief de netwerken op het gebied van o.a. intergemeentelijke samenwerking, kennisvalorisatie,
gezondheidszorg en openbare orde en veiligheid. Met haar brede kennis wil de Euregio Rijn-Waal
haar leden, stakeholders en motiveren grensoverschrijdend actief te worden. Hiertoe wordt een
gecoördineerde branding- en communicatiestrategie opgezet en uitgevoerd.
Hoe ziet de Rhein-Waal-Regio er in 2020 uit?
In 2020 is in de Rhein-Waal-Regio grensoverschrijdende samenwerking vanzelfsprekend. Er zijn
nieuwe, duurzame sociaaleconomische grensallianties gelegd (ook cross-over) waarin overheden,
bedrijfsleven, kennisinstellingen en het maatschappelijk middenveld informatie uitwisselen en nauw
samenwerken. Bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden en het maatschappelijk middenveld
weten elkaar in alle sectoren grensoverschrijdend te vinden. Zij profiteren van elkaars kennis en
netwerken en beantwoorden samen de vraagstukken van de toekomst. Men ziet elkaar niet langer
als concurrent maar als partner. In 2020 treedt de Rhein-Waal-Regio daarom ook als eenheid op in
haar contacten met Den Haag, Düsseldorf, Berlijn en de Europese Unie.
Dankzij de volgroeide strategische grensallianties is kennis over grensoverschrijdend zakendoen,
studeren, wonen en werken letterlijk binnen handbereik gekomen. Grensoverschrijdend
samenwerken is net zo eenvoudig en vanzelfsprekend als samenwerken in eigen land.
De gezamenlijk geschiedenis en culturele achtergrond bieden een solide basis om de Europese
integratie in de praktijk te brengen. Daarom is grensoverschrijdende samenwerking in de RheinWaal-Regio vanzelfsprekend én succesvol.
De voorgaande analyses hebben laten zien, dat er binnen de Rhein-Waal-Regio voldoende
verbindingen, grensallianties en kansen voorhanden zijn om deze toekomstvisie te realiseren.
Daarvoor moet bij alle actoren het besef aanwezig zijn dat de kansen die dit geweldige gebied ons
biedt alleen gezamenlijk en grensoverschrijdend, verzilverd kunnen worden. Met een proactieve
open houding van haar leden en stakeholders zal de grens alleen nog een grens op papier zijn. Om dit
proces te faciliteren en te stimuleren, zet de Euregio Rijn-Waal in op vijf speerpunten:
Informeren
Inspireren
Internationaliseren
Innoveren
Investeren
Informeren
Informatie over de mogelijkheden, kansen en uitdagingen aan de andere kant van de grens is
essentieel. Vaak wordt de meerwaarde die grensoverschrijdende samenwerking biedt, niet benut,
Strategische Agenda 2020
19
omdat men onbekend is met de situatie aan de andere kant van de grens en de weg in het buurland
letterlijk en figuurlijk niet kent.
De Euregio Rijn-Waal wil zich er met haar leden en stakeholders de komende jaren voor inzetten, de
informatiestromen te optimaliseren. Hierbij kan gedacht worden aan een overzicht met alle actoren,
initiatieven en projecten op het gebied van de euregionale samenwerking. Een App zou hier op
informatieve en speelse wijze uitkomst kunnen bieden. Verder zijn netwerkbijeenkomsten met een
informatieve component uitermate geschikt als platform voor informatieoverdracht. De Euregio RijnWaal wil daartoe zichtbaarder in de regio worden. Deelname aan en het organiseren van
informatiebijeenkomsten, branche-events, workshops etc. dragen hier aan bij. Voor een succesvolle
informatiestroom is er een wisselwerking tussen de Euregio Rijn-Waal en alle andere euregionale
actoren noodzakelijk. Ook zij hebben een brengfunctie in richting van de Euregio Rijn-Waal en hun
euregionale partners.
Inspireren
Goede voorbeelden inspireren. Daarom is het belangrijk, dat mensen in de gelegenheid gesteld
worden elkaar te ontmoeten en elkaar te inspireren. Conferenties, themabijeenkomsten en
‘Stammtische’ voor jonge ondernemers kunnen deze inspirerende rol vervullen. Door elkaar over
wederzijdse en gezamenlijke successen te vertellen, ontstaat een wij-gevoel voor de regio. Men voelt
zich ambassadeur van de regio en wil zijn kennis, ervaring en netwerk delen. De Euregio Rijn-Waal wil
dergelijke activiteiten nog sterker dan tot nu toe het geval is faciliteren en ondersteunen.
Om de zichtbaarheid van de Euregio Rijn-Waal op al deze terreinen te vergroten, wil de Euregio RijnWaal de komende jaren een Euregio-Wegwijzer ontwikkelen, waarin de volgende activiteiten worden
ondergebracht:
- (Eu)regio promotie
- Informatie en cursussen op gebied van taal, cultuur, grensoverschrijdend zakendoen
- Advies voor grenspendelaars
- Communicatie platform voor instanties op het gebied van openbare orde en veiligheid
De Euregio-Wegwijzer is voor iedereen toegankelijk en houdt rekening met de verwachte regionale
ontwikkelingen.
Informeren en inspireren:
- Doelen:
o Optimaliseren informatiestromen
o Wisselwerking tussen Euregio Rijn-Waal en haar leden, stakeholders en partners
versterken
o Enthousiasmeren
- Middelen:
o Euregio-Wegwijzer
o Overzicht van alle actoren, projecten en initiatieven op gebied van euregionale
samenwerking
o App met spel om de Rhein-Waal-Regio met alle spelers, projecten etc. te leren
kennen
o Netwerkbijeenkomsten, workshops etc.
o Stammtische voor jonge ondernemers
Internationaliseren
De Rhein-Waal-Regio is een zeer actieve regio, waar veel interesse is voor grensoverschrijdende
samenwerking. Nederlanders en Duitsers kijken vaker over de grens voor nieuwe ideeën en partners.
Strategische Agenda 2020
20
Ook de jeugd is internationaal georiënteerd en de roep om goed buurtaalonderwijs wordt weer
luider. Grensoverschrijdende euregionale stages bereiden jongeren voor op een baan in een
internationale omgeving. Grensoverschrijdend ondernemen wordt gestimuleerd, zowel door
informatieverstrekking als ook financieel door subsidies voor marktonderzoek of concrete
samenwerkingsvoorstellen. Maar internationalisering houdt niet op in de grensregio en gaat verder
dan alleen Nederland en Duitsland. De Rhein-Waal-Regio is een belangrijke economische speler in
Europa, maar ook daarbuiten. Het is noodzakelijk om in dit verband als Rhein-Waal-Regio
gezamenlijk op te trekken.
Internationaliseren:
- Versterken van bestaande grensallianties als
o Ler(n)ende Euregio
 Euregionale onderwijsmodule
 Euregionale stages / Euregionaal stagebureau
o Kennisalliantie Rijn-Waal
 Double degrees
 Uitwisseling studenten
 Innovatievouchers voor grensoverschrijdende innovaties
o Duurzame ontwikkeling
 Euregionaal Energiebureau
o Euregionaal Forum Grensoverschrijdende Gezondheidszorg
 E-health
 Promotie zorgberoepen
o Ronde Tafel Openbare Orde en Veiligheid
 Centraal coördinatiepunt voor grensoverschrijdende veiligheidszaken
Innoveren
Continue innovatie van producten en processen vormt de basis van een gezond midden en
kleinbedrijf. Nieuwe, energiezuinige toepassingen en productinnovaties zijn nodig om ook in de
toekomst een goede concurrentiepositie ten opzichte van de rest van Europa en de wereld te
behouden. Tevens dragen deze bij aan een beter leefklimaat, waarin minder energie en grondstoffen
verbruikt worden. Hierbij staat het valoriseren van kennis centraal, bijvoorbeeld door middel van de
het uitbreiden van de Kennisalliantie Rijn-Waal, de inrichting van grensoverschrijdend energiebureau
etc.
De Euregio Rijn-Waal wil daarnaast inzetten op innovatieve allianties. Dit zijn innovaties in structuren
en samenwerkingsverbanden. Een optie hiervoor is het werken in regionale clusters. Er zijn op dit
moment al diverse gemeenten die zich in regionale clusters hebben verbonden om op bepaalde
terreinen samen te werken. Te denken valt daarbij aan het Land van Cuijk of Region Niederrhein.
Grensoverschrijdend werken de buurgemeenten Emmerich en Montferland nauw samen op gebied
van transport en logistiek en recent zijn de gemeenten in het Land van Cuijk en de kop van NoordLimburg samen met de Duitse gemeenten Weeze, Goch en Uedem een nauwere samenwerking
aangegaan. Maar ook grote steden als Nijmegen en Duisburg hebben elkaar gevonden. Het
optrekken van meerdere gemeenten in regionale (grensoverschrijdende) clusters kan de
grensoverschrijdende samenwerking een extra impuls geven.
Zowel de technologische innovaties als ook de innovatieve allianties kunnen in zogenoemde „Living
Labs“ getest worden. “Living Labs” hebben het voordeel, dat zowel nieuwe diensten alsook nieuwe
producten onder realistische omstandigheden getest kunnen worden. Zo kan goed ingeschat worden
of een grootschalige invoering succesvol zou zijn.
Strategische Agenda 2020
21
Innoveren:
- Technologische innovatie:
o Productinnovaties
 Energiezuinige toepassingen
 E-Health
o Valorisatie van kennis
 Samenwerking tussen kennisinstellingen
- Innovatieve allianties:
o Herzien van bestaande structuren
o Samenwerking in regionale clusters
o Cross-overs tussen economische sectoren
o Samenwerking tussen overheden, bedrijfsleven, kennisinstellingen en
maatschappelijk middenveld
Investeren
Bij het begrip “investeren” denkt men meestal al snel aan financiën, maar om succesvol in de regio te
kunnen investeren, moet dit begrip breder worden getrokken. Er dient ook geïnvesteerd te worden
in verbindingen, mensen en grensallianties en daarmee in het bewustzijn van de meerwaarde van
euregionaal samenwerken.
Een belangrijke investering in verbindingen is die in de euregionale betrokkenheid van overheden,
bedrijfsleven, kennisinstellingen, het maatschappelijk middenveld, maar ook van de inwoners van de
Rhein-Waal-Regio. Wij zijn allemaal grensbewoners. De Euregio Rijn-Waal zet zich er daarom voor in
de bestaande verbindingen te behouden en te versterken en nieuwe duurzame grensallianties te
leggen. Een verbeterde samenwerking voert niet alleen tot een nauwere betrokkenheid bij de RheinWaal-Regio, maar biedt ook perspectief voor nieuwe vormen van grensoverschrijdende
samenwerking op allerlei vlakken (innovatie, arbeidsmarkt en onderwijs). Ook voor thema´s als
ondernemerschap, vergrijzing (demografische ontwikkeling), CO₂ reductie en duurzame ontwikkeling
is een functionerend grensoverschrijdend bestuurlijk netwerk tussen bedrijven, instellingen,
organisaties en de Euregio Rijn-Waal van belang. Daarbij dienen burgerinitiatieven en
cultuurprojecten niet vergeten te worden. Met name deze projecten dragen sterk bij aan het
draagvlak voor grensoverschrijdende samenwerking. Door een structurele samenwerking tussen
overheden, bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke instellingen kunnen betere en
sterkere grensallianties gevormd worden, waarvan een extra impuls uitgaat voor de
grensoverschrijdende samenwerking. De al eerder genoemde regionale clusters vormen hiervoor een
aanzet, maar ook een sterkere branding en marketing van de Rhein-Waal-Regio als verbindende
schakel tussen Randstad en Ruhrgebiet.
Europese en nationale stimuleringsfondsen kunnen bijdragen aan de investeringscapaciteit van de
regio. Voor de hand liggend is hierbij het EU-programma INTERREG V A Deutschland-Nederland 2020.
In dit kader kunnen investeringen ondersteund worden, die de grensoverschrijdende innovatiekracht
van de grensregio versterken of bijdragen aan de sociaal-culturele en territoriale cohesie van de
grensregio. In de periode 2014-2020 is hiervoor voor de Nederlands-Duitse grensregio € 440 miljoen
euro beschikbaar, waarvan een substantieel deel voor de Rhein-Waal-Regio.
Op het gebied van arbeidsmarkt en opleiding biedt het EURES-programma mogelijkheden. Maar ook
andere Europese subsidieprogramma’s kunnen voor grensoverschrijdende initiatieven ingezet
worden: Horizon 2020, Ten-T, Erasmus+, Europa voor burgers of het Europese Cultuur Programma
(Creative Europe) bieden hiervoor mogelijkheden. Verder dienen ook de landelijke, regionale of
lokale subsidiemogelijkheden en ondersteuning door het bedrijfsleven (sponsoring) niet vergeten te
worden.
Strategische Agenda 2020
22
Investeren:
- Verbindingen:
o Euregionale betrokkenheid
o Duurzame grensallianties
o Nieuwe vormen van samenwerking
o Regionale clusters
o Branding en marketing van de regio
- Financieel:
o Europese fondsen
 INTERREG V, EURES Horizon 2020, Erasmus +, TEN-T, Creative Europe
o Nationale, regionale of lokale stimuleringsfondsen
o Sponsoring
De kracht van de Rhein-Waal-Regio is sterker dan de som der delen: de Euregio Rijn-Waal is aanjager
en inspirator. Gemeenten, de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Limburg, de Bezirksregierung
Düsseldorf, de deelstaat Nordrhein-Westfalen, bedrijven, onderwijs- en maatschappelijke
instellingen en organisaties vormen het hart en de dynamiek van een regio die haar
verantwoordelijkheid neemt onderweg naar 2020.
Strategische Agenda 2020
23
SAMENVATTING
Analyse (Eu)regionale speerpunten
Euregionale duurzame
economische ontwikkeling
 AgroFood
 Arbeidsmarkt /
beroepsopleiding
 Energie / milieu / klimaat
 Logistiek
 Hightech industrieën
 Vrijetijdseconomie / toerisme
 Gezondheid en Life Sciences
 Creatieve industrie
Euregionale soft skills
Euregionale Verankering






Bereikbaarheid
Kennisregio / onderwijs /
buurtaal
Cultuur / toerisme / recreatie
/ natuur
Demografische ontwikkeling
en inclusie
Zorg en veiligheid

Draagvlak onder leden en
stakeholders
Overeenkomsten
(gezamenlijke geschiedenis,
taal en cultuur, geografische
eigenschappen, ligging tussen
Randstad en Ruhrgebiet
Uitvoering
Instrument
Informeren &
Inspireren
Internationaliseren
Strategische Agenda 2020
Doelstelling
Grensoverschrijdende
samenwerking moet net
zo eenvoudig en
vanzelfsprekend worden
als samenwerking binnen
het eigen land
Mogelijke maatregelen
 Netwerken als Kennisalliantie Rijn-Waal, EURESnetwerk, Ler(n)ende Euregio, Kliker, Euregionaal
Forum Grensoverschrijdende Gezondheidszorg,
Ronde Tafel Openbare Orde en Veiligheid versterkt
als intermediairs inzetten.
 Overzicht van alle acteurs, initiatieven en projecten
per sector opstellen

„Stammtische“ voor jonge ondernemers
 Wederzijdse erkenning van beroepsopleidingen
 „Double degrees“ en Euregionale
uitwisselingsmogelijkheden voor studenten
 Euregionale stages en buurtaalonderwijs
 Subsididies voor grensoverschrijdende
ondernemersactiviteiten
 Gezamenlijke achtergrond /waarden uit
geschiedenis, cultuur, Rijnlands model
 Optimalisatie van de wederzijdse
informatiestromen
 Branding en communicatiestrategie
 Euregio-Wegwijzer uitbreiden met nieuwe
activiteiten ((Eu)Regio-marketing, taal- en
cultuurcursussen, advisering van grensgangers,
communicatieplatform, Euregionale redactie
 App met spel om de regio te leren kennen
 Netwerkbijeenkomsten (informatiebijeenkomsten,
branche-events, workshops etc.)
24
Instrument
Innoveren
Doelstelling
Versterken van de
regionale concurrentiepositie ten opzichte van de
rest van Europa en de
wereld en een verbetering
van de leefomgeving door
technologische innovaties,
kennisvalorisatie en het
bouwen aan innovatieve
grensallianties
Instrument
Investeren
Doelstelling
Een sterke Rhein-WaalRegio door het stimuleren
van grensallianties en
verbindingen tussen
mensen en een verhoging
van de regionale
investeringscapaciteit
Strategische Agenda 2020
Mogelijke maatregelen
 Toepassingen voor de reductie van de CO₂uitstoot
 E-Health, Ambient Assisted Living, Telecare
 Innovatieve oplossingen voor maatschappelijke
ontwikkelingen als demografische ontwikkeling,
tekort aan vakkrachten en krimp
 Duurzame energievoorziening
 Duurzaam grensoverschrijdend OV-aanbod
 Ontwikkeling en uitvoering van
mobiliteitsconcepten (e-mobilty, green logistics
und value-added logistics)
 Betere ontsluiting van het toeristische aanbod
(apps, mobiele Websites etc.) in verbinding met
ICT en marketing
 Verdere ontwikkeling van duurzaam toerisme
 Verbetering van de verbindingen tussen
ondernemers (ook toeleveranciers) en
kennisinstellingen
 Cross-overs tussen economische sectoren leggen
 Samenwerking van onderzoeks- en
onderwijsinrichtingen
 Centraal coördinatiepunt op het gebied van
openbare orde en veiligheid
 Innovatiecheques
 Herzien van bestaande structuren
 Samenwerking tussen overheden, bedrijfsleven,
kennisinstellingen en het maatschappelijk
middenveld
 „Living Labs“ voor producten en diensten
Mogelijke maatregelen
 Nieuwe vormen van samenwerking
 Uitbreiden van (bestaande) clusters en netwerken
tot duurzame grensallianties (Kennisalliantie RijnWaal, Ler(n)ende Euregio, Euregionaal Forum
Grensoverschrijdende Gezondheidsverzorging,
Openbare orde en veiligheid, euregionaal
energiebureau
 Euregionale betrokkenheid van overheden,
bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen,
maatschappelijk middenveld en inwoners
 Regionale Clusters van gemeenten
 Branding en marketing van de regio
 Nieuwe vormen van samenwerking
 Duurzame grensallianties
 Ondersteuning van burger- en cultuurinitiatieven
 Projecten op het gebied van inclusie
 EU-Fonds (INTERREG V, EURES, Horizon 2020,
Erasmus+, TEN-T, Creative Europe)
 Nationale, regionale of lokale stimuleringsfondsen
 Sponsoring
25
GERAADPLEEGDE BRONNEN
Intern materiaal / Internes Material
Enquete lidorganisaties / Umfrage Mitgliedsorganisationen Strategische Agenda 2020
Euregio Rijn-Waal / Euregio Rhein-Waal, Kleve Juni 2013 – Januari 2014
Input tijdens de onderstaande bijeenkomsten und vergaderingen :
Input während untenstehender Veranstaltungen und Sitzungen:
Euregioraadsvergaderingen / Euregioratssitzungen 2013, 2014
Commissievergaderingen / Ausschusssitzungen 2013, 2014
Contactpersonendagen / Kontaktpersonentage 2013, 2014
Stakeholderbijeenkomst / Stakeholderveranstaltung 05.02.2014
Stakeholderbijeenkomst / Stakeholderveranstaltung 07.02.2014
Strategische Visies / Strategische Zukunftsvisionen
Agenda Noordoost Brabant: “Richting 2020”
Benelux-Strategie der Landesregierung Nordrhein-Westfalen
Ministerium für Bundesangelegenheiten, Europa und Medien des Landes Nordrhein-Westfalen
Düsseldorf 20.11.2013
De omgevingsvisie in vogelvlucht Gelderland Anders
Gelderland Anders, Arnhem 15 mei 2013
Economische visie Provincie Gelderland Op weg naar een duurzame, innovatieve en internationaal
concurrerende regio
Provinciale Staten, Arnhem 9 november 2011
EMR2020
Een toekomststrategie voor de Euregio Maas-Rijn,
Stuurgroep EMR2020, Hasselt november 2013
Entwicklungskonzept Kranenburg 2020 Masterplan Grenzregion Nimwegen-Kleve
StadtUmBau Ingenieursgesellschaft mbH, Kranenburg, Dezember 2009
Hamminkeln junge Stadt mit Zukunft Vision 2030
Hamminkeln, 13.12.2012
Internationalisering in nieuw perspectief Strategienota internationalisering provincie Limburg
Provincie Limburg, Maastricht 20 december 2013
Kreisentwicklungskonzept Wesel 2020
Kreis Wesel, Januar 2013
Landesentwicklungsplan Nordrhein-Westfalen
Staatskanzlei des Landes Nordrhein-Westfalen Landesplanungsbehörde, Entwurf Stand 25.6.2013
Onbegrensd en Onbevangen Nijmegen in Europa. Kadernota 2013-2017
Gemeente Nijmegen, 2013
Strategische Agenda 2020
26
Overbetuwe verbindt….. Toekomstvisie+ Overbetuwe 2020
Gemeente Overbetuwe, Elst 8 september 2009
Regionale Structuurvisie Achterhoek 2011-2020
Portefeuillehouders Ruimtelijke Ordening van de Achterhoekse gemeenten, 2012
Smart Specialisation Strategy RIS3 Zuid De kunst van het combineren
Maart 2013
Stad in zicht Nijmegen 2020
Gemeente Nijmegen, 2013
Stadt Rees 2020 – Ziele und Strategien
http://www.reeserleben.de/index.asp?Ueb=1&Kategorie=Service%20und%20Verwaltung&Linkkennung=1000004956
Stadtentwicklungskonzept 2022 Wesel
Stadt Wesel, 12.12.2013
Strategische Marketingvisie Toerisme 2013-2016 Regio Arnhem Nijmegen
RBT KAN, Elst 2012
Strategische visie gemeente Cuijk 2030
Gemeente Cuijk, Mei 2012
Strategische visie Groesbeek 2025
BMC Advies en Management, Groesbeek 21 juni 2012
Strategische visie voor het Land van Cuijk
Strategische Visie Wijchen 2025
Gemeente Wijchen, maart 2007
Visie Ede
Ede kiest voor Food In een jonge, groene stad van ontmoeten en verbinden
Projectteam Ede2025, Ede maart 2012
Westervoort op weg naar 2026
Westervoort, 7 juli 2008
Zukunftsinitiative Kompetenzreigon NiederRhein
Stadt Duisburg, November 2010
Overig / Sonstiges
Europa 2020 Die Zukunftsstrategie der EU Fakten und Trends zu Deutschland und den anderen EUMitgliedstaaten
Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2013
Kennis in interactie HAN-Instellingsplan 2012-2016,
HAN, Arnhem 26 april 2013
Strategische Agenda 2020
27
Kennisalliantie Rijn-Waal Actieplan / Wissensallianz Rhein-Waal Handlungskonzept
Euregio Rijn-Waal / Euregio Rhein-Waal, Kleve 2014
Machbarkeitsstudie Euregionale 2020
Kreis Kleve, Konzept Frühjahr 2014
Operationeel Programma / Operationelles Programm 2014-2020 INTERREG V A DeutschlandNederland
Kleve, Versie / Version 28.03.2014
Regionale prognose 2013-2040: vier grote gemeenten blijven sterke bevolkingstrekkers
Statistics Netherlands, Planbureau voor de Leefomgeving, 1 oktober 2013
Websites:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Duivelsberg_(heuvel)
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://nl.wikipedia.org/wiki/Elten
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hertogdom_Gelre
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_Gelderland#Kleefse_enclaves
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://nl.wikipedia.org/wiki/Limes_(Romeinse_Rijk)
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://de.wikipedia.org/wiki/Platt
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
http://nl.wikipedia.org/wiki/Stuwwal
Geraadpleegd op 2 april 2014 / Besucht am 2. April 2014
Strategische Agenda 2020
28
Euregioraad
26-11-2014
Punt 4 Bijlage
Strategische Agenda 2020
Overzicht reacties en standpuntbepaling
(Voorstellen voor tekstuele veranderingen en aanvullingen voor de Strategische Agenda
2020 zijn in blauw weergegeven. De paginanummering geldt voor de Nederlandse versie).
Arnhem
Reactie binnengekomen op 25-09-2014
Reactie
De Gemeente Arnhem wil graag actief bij de volgende thema´s betrokken zijn en hier
eventueel het voortouw nemen:
1. Energie en milieutechnologie
2. Grensoverschrijdende vrijetijdseconomie
3. Stimulering van bedrijvenclusters in de creatieve industrie
4. Intensivering van verbindingen tussen universiteiten, hogescholen en MBO´s
5. Een open houding biedt nieuwe kansen voor investors en overige partners.
Standpuntbepaling
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Arnhem in kan stemmen met de
Strategische Agenda 2020. De bereidheid van de gemeente Arnhem om zich actief op het
gebied van bovengenoemde thema´s in te zetten wordt zeer op prijs gesteld en de Euregio
Rijn-Waal neemt dit aanbod graag aan.
De reactie van de gemeente Arnhem leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Duisburg (en Nijmegen)
Reactie binnengekomen op 06-10-2014
Reactie:
De steden Nijmegen en Duisburg begroeten de Strategische Agenda 2020 nadrukkelijk, niet
in de laatste plaats, omdat deze een uitstekend kader biedt voor de nieuwe subsidieperiode
INTERREG V A. Als de steden met de hoogste bevolkingsdichtheid in de Euregio Rijn-Waal
en als belangrijke locaties voor onderzoek, kennisoverdracht en innovatie zien de beide
steden een duidelijke verantwoordelijkheid voor zichzelf bij de uitvoering van INTERREG V
A.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal zeer, dat de steden Duisburg en Nijmegen een
gezamenlijke reactie hebben ingediend. Dit past uitstekend bij de voorgestelde vorming van
clusters en grensallianties. De bereidheid van de steden om verantwoordelijkheid te nemen
bij de uitvoering van INTERREG V en daarmee ook voor de Strategische Agenda 2020 wordt
zeer op prijs gesteld.
De reactie van de Stadt Duisburg leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda 2020.
Druten
Reactie binnengekomen op 22-09-2014
Reactie:
De Gemeente Druten stemt in met het voorgelegde concept en heeft geen verdere
opmerkingen of aanvullingen.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Druten van mening is, dat de
Strategische Agenda 2020 voldoende kansen voor de toekomst biedt. De Euregio Rijn-Waal
vindt het een goed idee, dat de gemeente Druten in 2015 een mini-symposium wil
organiseren om ondernemers over de Euregio Rijn-Waal en de kansen van euregionale
samenwerking wil informeren. De Euregio Rijn-Waal biedt graag haar ondersteuning voor dit
symposium aan.
De reactie van de gemeente Druten leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda 2020.
Ede
Reactie binnengekomen op 23-09-2014
Reactie:
De gemeente Ede stemt inhoudelijk in met de Strategische Agenda 2020. Thema´s als
duurzaamheid, milieu- en klimaatbescherming, duurzame economische ontwikkeling,
scheppen en behouden van werkgelegenheid en gezondheidszorg zijn ook voor Ede en de
Regio Food Valley belangrijke thema´s.
Ede verzoekt de Euregio Rijn-Waal om een actieve rol te spelen bij het promoten van
regionale samenwerkingsmogelijkheden en de subsidiefaciliteiten die daarvoor beschikbaar
zijn. Ede is daarbij graag behulpzaam.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Ede voor zichzelf en voor de Regio
Food Valley voldoende aanknopingspunten ziet. Het verzoek aan de Euregio Rijn-waal om in
de toekomst actiever over subsidiemogelijkheden te infomeren en samenwerkingsverbanden
beter te ondersteunen, komt overeen met het voornemen van de Euregio Rijn-Waal. Het
aanbod van de gemeente Ede om de Euregio Rijn-Waal hierbij te ondersteunen wordt op
prijs gesteld.
De reactie van de gemeente Ede leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda 2020.
Gennep
Reactie binnengekomen op 25-09-2014
Reactie:
De gemeente Gennep stemt in met de Strategische Agenda 2020 met de volgende
opmerkingen:
1. De gemeente Gennep verzoekt de Euregio Rijn-Waal, contact op te nemen om de
mogelijkheden te bespreken voor een deelname van de Euregio Rijn-Waal aan het
nieuw op te richten “Expertisecentrum voor internationale en euregionale
vraagstukken”.
2. Het zou bijzonder op prijs gesteld worden, wanneer binnen de Euregio Rijn-Waal
vroegtijdig actuele ontwikkelingen op het gebied van ruimtelijke ordening
gethematiseerd zouden kunnen worden, bijvoorbeeld de bouw van een
windmolenpark in het grensgebied, aangezien dergelijke ontwikkelingen natuur en
landschap aan beide zijden van de grens beïnvloeden en uitwerkingen op de
toeristische aantrekkingskracht hebben.
3. Er wordt niet voldoende rekening gehouden met de demografische diversiteit van de
regio en de daarmee verbonden kansen voor een multiculturele maatschappij.
4. Een goede samenvatting en illustraties, landkaart van de regio en grafische
toelichtingen zouden zinvol zijn.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Gennep van mening is, dat de
Strategische Agenda 2020 voor alle spelers in de grensregio een duidelijk
handelingsperspectief biedt, zodat de gewenste economische en maatschappelijke
stimulering van de regio bereikt kann worden. Met betrekkingen tot de suggesties wordt op
gemerkt:
Ad 1: De Euregio Rijn-Waal zal bij de provincie Limburg informatie inwinnen over de stand
van zaken met betrekking tot het „Expertisecentrum vor internationale en euregionale
vraagstukken“.
Ad 2: De Euregio Rijn-Waal informeert reeds haar leden over ontwikkelingen en plannen op
het gebied van ruimtelijke ordening en zal ook in de toekomst blijven informeren over
ontwikkelingen met grensoverschrijdende effecten (zoals bijv. tol, winning van schaliegas
enz.). De Euregio Rijn-Waal heeft met betrekking tot het door de gemeente Gennep
genoemde windmolenpark vroegtijdig grensoverschrijdende contacten gelegd.
Ad 4: De Strategische Agenda 2020 wordt aantrekkelijk vormgegeven, ook een
samenvatting is gepland. Daarmee is de vierde opmerking van de gemeente Gennep al
opgepakt.
De reactie van de gemeente Gennep leidt tot de volgende aanpassing van de Strategische
Agenda 2020:
Ad 3: De Strategische Agenda 2020 zal op blz. 17 als volgt worden aangevuld:
Zowel in Nederland als in Duitsland is er een streven naar meer inclusie. Dit betekent dat
jongeren, volwassenen, ouderen, mensen die een lichamelijke of geestelijke beperking
hebben of mensen met een allochtone achtergrond, zo gewoon mogelijk meedraaien in de
maatschappij.
Groesbeek
Reactie binnengekomen op 29-06-2014
Reactie:
De gemeente Groesbeek stemt in met de Strategische Agenda met de volgende
opmerkingen:
1. Vrijetijdseconomie / Toerisme: hier ontbreekt het punt landschapsontwikkeling.
Landschapsontwikkeling zou een belangrijke verbindende rol tussen economie en
natuur kunnen spelen.
2. Onder „Demografische ontwikkeling en inclusie“ wordt gesteld, dat het gehele
landelijke gebied met krimp kampt. Er zijn echter ook landelijke gemeenten, zoals
Groesbeek, die nog steeds groeien, omdat er grote steden in de buurt liggen.
Standpuntbepaling:
De Euregio Rijn-Waal verheugt zich over de in principe positieve reactie van de gemeente
Groesbeek en stelt de constructieve aanmerkingen op prijs, die aldus worden opgepakt:
Ad 2 wordt bemerkt, dat in de Strategische Agenda 2020 de algemene trend wordt
weergegeven, natuurlijk zijn er individuele gevallen uitzonderingen mogelijk. Dit is op blz. 17
door de formulering “Daarnaast heeft de gehele Rhein-Waal-Regio in meer of mindere mate
te maken met demografische veranderingen” afgedekt.
De reactie van de gemeente Groesbeek leidt tot de volgende aanpassingen in de
Strategische Agenda 2020:
1. Blz. 13: De regio Zuid-Oost-Nederland en de Niederrhein worden gekenmerkt door
een grote culturele en landschappelijke verscheidenheid en bijzondere natuur. De
musea, attractieparken, dierentuinen, kastelen en andere bezienswaardigheden
trekken jaarlijks miljoenen bezoekers. Hiermee zijn het toerisme en de
vrijetijdseconomie zeer belangrijke sectoren voor de euregionale economie. Het
gevarieerde toeristische aanbod biedt voldoende aanknopingspunten om deze
belangrijke economische sector in de Rhein-Waal-Regio verder te ontwikkelen. Voor
de Rhein-Waal-Regio is de verdere ontwikkeling van duurzaam toerisme
(streekproducten, beleving van natuur en cultuur, landschapsontwikkeling) een kans,
die door de lokale toerismeaanbieders, de horeca en
natuurbeschermingsorganisaties gegrepen zou moeten worden. […]
2. Blz 16: Kansen liggen er verder met name in de verbinding van grensoverschrijdend
toerisme met het grensoverschrijdende culturele aanbod in de Rhein-Waal-Regio.
Kansen dienen ook benut te worden in de verbinding van grensoverschrijdend
toerisme met initiatieven op het gebied van landschapsontwikkeling en
natuurbescherming, bijv. door de promotie van de natuurlijke bijzonderheden van de
regio of de opwaardering van een landschapsvriendelijk natuurbelevenings- en
recreatieaanbod. […]
Heumen
Reactie binnengekomen op 10-09-2014
Reactie:
De gemeente Heumen verwacht, dat de Strategische Agenda 2020 een impuls voor de
verdere ontwikkeling van de Euregio Rijn-Waal geeft en daarmee kansen voor de inwoners
en bedrijven in Heumen zal bieden. De gemeente Heumen heeft geen verder opmerkingen
of aanvullingen.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Heumen de Strategische Agenda 2020
positief beoordeelt en als een impuls voor de verdere ontwikkeling van de regio en Heumen
ziet.
De reactie van de gemeente Heumen leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Stadt Kleve
Reactie binnengekomen op 25-09-2014
Reactie
De Stadt Kleve stemt in met de inhoud van de Strategische Agenda 2020 met de volgende
suggesties:
1. Meer aandacht voor bereikbaarheid is gewenst, bijvoorbeeld een
grensoverschrijdend ticketsysteem.
2. Toerisme: fietstourisme, Via Romana App en de Grenzlanddraisine zouden expliciet
genoemd moeten worden.
Standpuntbepaling
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de Stadt Kleve in de Strategische Agenda 2020
concrete aanknopingspunten ziet voor de economische ontwikkeling, met name in de
combinatie met de gedeeltelijk inhoudelijk dezelfde onderwijsdisciplines van de Hochschule
Rhein-Waal. De suggestie o.a. fietstoerisme als belangrijke toeristische locatiefactor op te
nemen wordt graag aangenomen. De suggestie met betrekking tot de bereikbaarheid is door
de formulering “gezamenlijk verkeersinformatiesysteem en tariefintegratie voor de gehele
grensregio” op blz. 15 afgedekt.
De reactie van de Stadt Kleve leidt tot de volgende aanpassingen in de Strategische Agenda
2020:
1. Blz. 13-14: De regio Zuid-Oost-Nederland en de Niederrhein worden gekenmerkt
door een grote culturele verscheidenheid en bijzondere natuur. De musea,
attractieparken, dierentuinen, kastelen en andere bezienswaardigheden trekken
jaarlijks miljoenen bezoekers. Ook de goede fietspaden en bewegwijzerde fietsroutes
(Via Romana, Rijnfietsroute, Herrensitzroute usw.) zijn een belangrijke toeristische
trekpleister. Hiermee zijn het toerisme en de vrijetijdseconomie zeer belangrijke
sectoren voor de euregionale economie. […] Een verdere bundeling van het
toeristische aanbod aan weerszijden van de grens zet de regio als toeristische
bestemming beter op de kaart. Zo zou het Nederlandse fietsknooppuntensysteem
aan Duitse zijde kunnen worden voortgezet. Dankzij nieuwe technologieën (mobiele
websites, Apps etc.) kan het grote toeristische aanbod beter dan voorheen ontsloten
worden. […] De toeristische grensallianties dienen verstevigd te worden, bijvoorbeeld
tussen de marketingorganisaties en aanbieders van toeristische producten.
Productvernieuwing en inspelen op trends staan hierbij centraal. Een geslaagd
voorbeeld, dat navolging verdient, is de Grenzlanddraisine, die intussen winstgevend
is.
Land van Cuijk (Boxmeer, Sint Anthonis, Cuijk, Grave en Mill & St. Hubert)
Voorlopige reactie binnengekomen op 30-09-2014 (definitieve reactie wordt nagezonden)
Reactie:
Het Land van Cuijk ziet grote overeenkomsten met de „Strategische Visie Land van Cuijk“
en is graag bereid om samen met de Euregio Rijn-Waal de uitdaging aan te gaan, de doelen
van de Strategische Agenda 2020 te verwezenlijken, met name op het gebied van agrofood,
arbeidsmarkt, bereikbaarheid, energie, recreatie en toerisme en gezondheid.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal zeer, dat de gemeenten in het Land van Cuijk een
gezamenlijke reactie hebben ingediend. Dit past goed bij de voorgestelde vorming van
regionale clusters. De bereidheid van de gemeenten om een bijdrage aan de realisatie van
de doelstellingen te leveren, wordt zeer op prijs gesteld en de Euregio Rijn-Waal neemt dit
aanbod graag aan.
De gezamenlijke reactie van de gemeenten in het Land van Cuijk leidt niet tot wijzigingen in
de Strategische Agenda 2020.
Nijmegen
Reactie binnengekomen op 24-09-2014
Reactie:
De gemeente Nijmegen stemt in met de inhoud van de Strategische Agenda 2020 met de
volgende suggesties:
1. Kennisalliantie Rijn-Waal:
De gemeente Nijmegen stelt voor, de kennisalliantie uit te breiden met gemeenten
Een euregionale innovatiemakelaar zou MKB en kennisinstellingen actiever met
elkaar in contact kunnen brengen.
2. De gemeente Nijmegen stelt voor, de methode „Living Labs“ in te voegen
3. Ler(n)ende Euregio
Het UWV zou bij de Ler(n)ende Euregio betrokken moeten worden. Het project zou
ook open moeten staan voor werkzoekenden en scholieren, die niet aan een ROC
studeren.
4. Het spreekuur voor grensgangers zou vaker plaats moeten vinden.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Nijmegen in principe positief tegenover
de Strategische Agenda 2020 staat en stelt de constructieve suggesties op prijs, die als volgt
behandeld worden:
Ad 3: De kadertekst op blz. 12 zal niet aangepast worden, omdat de Ler(n)ende Euregio als
opleidingsinstrument en niet als werkbemiddelingsinstrument is ontwikkeld. De suggesties
van de gemeente Nijmegen worden doorgegeven aan de projectpartners van Ler(n)ende
Euregio.
De reactie van de gemeente Nijmegen leidt tot de volgende aanpassingen van de
Strategische Agenda 2020:
Ad 1: Kadertekst blz.16: Kennis en innovatie
De verbinding tussen het MKB, onderwijs en wetenschap dient verder geïntensiveerd te
worden. De Kennisalliantie Rijn-Waal zou hier een rol in kunnen spelen door haar
activiteiten uit te breiden met:
- Allianties tussen wetenschappers van Nederlandse en Duitse
onderwijsinstellingen in de Rhein-Waal-Regio
- Het aanbieden van double degrees voor excellente studenten
- Innovatiecheques voor innovatieve ondernemers in het MKB
- Een Euregionaal stagebureau i.s.m. onderwijsinstellingen, bedrijven en
overheidsinstanties
-
De contacten tussen MKB, gemeenten en kennisinrichtingen moet geïntensiveerd
worden. Een “innovatiemakelaar” zou hier bij en actieve bemiddelende rol kunnen
spelen.
Actieve bevordering van grensoverschrijdende cross-overs.
Ad 2: Blz 21-22: De passage „innoveren“ wordt met de volgende alinea aangevuld:
Zowel de technologische innovaties als ook de innovatieve allianties kunnen in
zogenoemde „Living Labs“ getest worden. “Living Labs” hebben het voordeel, dat
zowel nieuwe diensten alsook nieuwe producten onder realistische omstandigheden
getest kunnen worden. Zo kan goed ingeschat worden of een grootschalige invoering
succesvol zou zijn.
Blz. 25 De mogelijke maatregelen worden met de „Living Labs“ aangevuld.
Ad 4: Blz.12: Aan een beter functioneren van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt
draagt EURES (EURopean Employment Services) bij met zijn veelzijdige
projectinitiatieven als het spreekuur voor grensgangers en de online
banenzoekmachine www.euregio-jobroboter.com. Het informatieaanbod voor
grenspendelaars dient in het netwerk “GrensInfopunt” te worden geïntegreerd. Dit
netwerk omvat de gehele Nederlands-Duitse grensregio. De spreekuren zouden met
een telefonische advieslijn aangevuld kunnen worden.
Renkum
Reactie binnengekomen op 15-09-2014
Reactie:
De gemeente Renkum heeft enkele opmerkingen, die met name de opbouw van de
Strategische Agenda 2020 betreffen:
1. De gemeente Renkum is van mening, dat een Euregionale verankering belangrijk is,
maar wijst er op, dat een verankering alleen dan gewaarborgd is, als de Strategische
Agenda 2020 actief en structureel in het beleid van de individuele lidorganisaties
geborgd is.
2. Het verheugt de gemeente Renkum, dat er een stevig accent ligt op het
vestigingsklimaat, maar de gemeente Renkum zou dit zwaartepunt graag nog sterker
benadrukt zien.
3. De vijf speerpunten “informeren, inspireren, internationaliseren, innoveren en
investeren” ontbreekt het aan doelen en middelen.
Standpuntbepaling:
De Euregio Rijn-Waal stelt het zeer op prijs, dat de gemeente Renkum zich uitvoerig met de
Strategische Agenda 2020 heeft bezig gehouden. Met betrekking tot de verschillende
opmerkingen wordt het volgende bemerkt:
Ad 1: De Euregio Rijn-Waal is het met de gemeente Renkum eens, dat het voor de
uitvoering van de Strategische Agenda 2020 uitermate belangrijk is, dat de individuele
lidorganisaties de Strategische Agenda 2020 met het lokale beleid kunnen combineren.
Ad 2: De Euregio Rijn-Waal is het met de gemeente Renkum eens, dat het
vestigingsklimaat van deze regio zeer belangrijk is. De Euregio Rijn-Waal heeft echter
weinig mogelijkheden het vestigingsklimaat direct te beïnvloeden. Daarom hebben de
activiteiten van de Euregio Rijn-Waal eerder betrekking op de kansen, die het actuele
vestigingsklimaat biedt. In dit kader zijn op basis van een economische analyse 8
sectoren geïdentificeerd, die de komende jaren bijzonder kansrijk lijken te zijn, waarbij
opgemerkt moet worden, dat deze acht sectoren geen volledige lijst van kansrijke
sectoren voor grensoverschrijdende samenwerking vormen.
Ad 3: In de samenvatting vanaf blz. 24 worden de vijf instrumenten nogmaals opgesomd
en gekoppeld met concrete doelstellingen en maatregelen. Onder “investeren” worden
de afzonderlijke financiële middelen genoemd. Vanzelfsprekend bestaat de mogelijkheid
niet genoemde maatregelen, die er toe bijdragen de doelen van de Strategische Agenda
2020 te behalen, door te voeren. De Euregio Rijn-Waal is graag bereid tot een gesprek
met de gemeente Renkum over een verdere uitleg en concretisering van de
Strategische Agenda 2020.
De reactie van de gemeente Renkum leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Rheden
Reactie binnengekomen op 26-08-2014
Reactie:
De Gemeente Renkum herkent zich in de Strategische Agenda 2020 en heeft geen
inhoudelijke opmerkingen.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Rheden zich in de Strategische
Agenda 2020 herkend.
De reactie van de gemeente Rheden leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Rijnwaarden
Reactie binnengekomen op 17-10-2014
Reactie:
De Gemeente Rijnwaarden herkent zich in de Strategische Agenda 2020 en heeft geen
inhoudelijke opmerkingen, verbeteringen of aanvullingen.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Rheden met instemming kennis heeft
genomen van de Strategische Agenda 2020.
De reactie van de gemeente Rijnwaarden leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg
Reactie binnengekomen op 15-07-2014
Reactie:
Het St. Elisabeth Ziekenhuis stemt in met de inhoud van de Strategische Agenda 2020 met
de volgende opmerkingen:
1. Wegens het maatschappelijk belang is meer aandacht voor gezondheidszorg
gewenst. In het huidige concept wordt te sterk gefocust op de verbetering van het
zorgaanbod. Randvoorwaarden als ICT, shared decision making en het gebruik van
illustraties worden niet genoemd.
2. De besluitvorming dient geoptimaliseerd te worden. Inhoudelijke kwaliteit en
actualiteit zijn belangrijker dan draagvlak.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat het St. Elisabeth Ziekenuis de Strategische Agenda
2020 over het algemeen positief beoordeeld.
De Euregio Rijn-Waal heeft begrip voor de twee suggesties van het St. Elisabeth Ziekenhuis
en merkt hierover het volgende op:
Ad 1: Gezondheidszorg wordt zowel onder „duurzame euregionale economische
ontwikkeling“ als onder „euregionale soft skills“ gethematiseerd, waardoor er
verhoudingsgewijs al zeer veel aandacht voor dit thema is.
Ad 2: Deze opmerking heeft betrekking op de besluitvormingsprocedure binnen het
“Euregionaal Forum Grensoverschrijdende Gezondheidszorg” en is in die zin geen
onderdeel van de “Strategische Agenda 2020”.
De reactie van het St. Elisabeth Ziekenhuis leidt niet tot wijzigingen in de Strategische
Agenda 2020.
Hogeschool van Hall Larenstein
Reactie binnengekomen op 24-09-2014
Reactie:
Hogeschool van Hall Larenstein heeft geen inhoudelijke opmerkingen en zou een gesprek op
prijs stellen om samenwerkingsmogelijkheden te inventariseren.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat Hogeschool van Hall Larenstein zich in de
doelstellingen van de Strategische Agenda 2020 herkent en de Strategische Agenda 2020
als basis ziet voor een intensivering van de contacten met de Hochschule Rhein-Waal.
Hogeschool van Hall Larenstein is hartelijk welkom voor een gesprek.
De reactie van de Hogeschool Van Hall Larenstein leidt niet tot wijzigingen in de
Strategische Agenda 2020.
Wageningen
Reactie binnengekomen op 10-09-2014
Reactie:
De gemeente Wageningen heeft geen inhoudelijke opmerkingen en ziet kansen voor de
„KennisAs“ en Regio Food Valley.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Wageningen zowel de inhoud als het
proces van de Strategische Agenda 2020 positief beoordeeld en voldoende
aanknopingspunten voor toekomstige initiatieven ziet.
De reactie van de gemeente Wageningen leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Weeze
Reactie binnengekomen op 24-07-2014
Reactie:
De Strategische Agenda 2020 is naar mening van de gemeente Weeze, rekening houdend
met de bijzonderheden van het gebied van de Euregio Rijn-Waal, juist geformueerd. De
gemeente Weeze hoopt verder, dat iedereen een lijn zal trekken en gezamenlijk op weg gaat
naar 2020. Er zijn geen inhoudelijke opmerkingen.
Standpuntbepaling:
Het verheugt de Euregio Rijn-Waal, dat de gemeente Weeze de Strategische Agenda 2020
positief beoordeelt. De Euregio Rijn-Waal deelt de wens van de gemeente Weeze, dat alle
belanghebbenden zich in de komend jaren gezamenlijk en grensoverschrijdend voor de regio
zullen inzetten.
De reactie van de gemeente Weeze leidt niet tot wijzigingen in de Strategische Agenda
2020.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 5
Opname van een nieuwe lidgemeente
Met het schrijven van 29 september jl. heeft de Oberbürgermeister van de Landeshauptstadt
Düsseldorf de Euregio Rijn-Waal te kennen gegeven, dat de Landeshauptstadt Düsseldorf
het actieve lidmaatschap in de Euregio Rhein-Waal per 1 januari 2015 aanvraagt.
Deze intentieverklaring wordt afgegeven in verband met de uitbreiding van het
subsidiegebied voor het INTERREG V A Programma Deutschland-Nederland met o.a.
Düsseldorf. Tevens ziet Düsseldorf in het kader van de grensoverschrijdende samenwerking
mogelijkheden voor concrete projectontwikkelingen.
Het Dagelijks Bestuur heeft de intentieverklaring in haar vergadering d.d. op 10 oktober 2014
uitvoerig besproken. Men is unaniem van mening dat door de opname van Düsseldorf als lid
van de Euregio Rijn-Waal een beter evenwicht tussen het Nederlandse en het Duitse deel
van het werkgebied ontstaat. Bovendien wordt met het toetreden van Düsseldorf de
regionale samenwerking langs de Rijn versterkt.
Besluitvoorstel:
Het Dagelijks Bestuur adviseert de Euregioraad met het aangevraagde lidmaatschap van de
Landeshauptstadt Düsseldorf bij de Euregio Rijn-Waal in te stemmen.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 6
INTERREG
Resultaten INTERREG IV A 2007 - 2013
Als bijlage ontvangt u een actueel overzicht over de goedgekeurde projecten in het kader
van het INTERREG IV A Programma Deutschland-Nederland.
Alle projecten die in het kader van INTERREG IV A en de kaderprojecten People to People,
Focus Innovatie, Focus Duurzaamheid en Grensoverschrijdende Gezondheidszorg hebben
plaatsgevonden, zijn gebundeld in enkele publieksvriendelijke uitgaven. Deze publicaties
zullen ter vergadering worden uitgereikt.
Besluitvoorstel:
Ter kennisneming
Informatie INTERREG V A 2014 - 2020
Het CP (samenwerkingsprogramma) INTERREG V A is op 2 april 2014 als eerste
grensoverschrijdende programma bij de Europese Commissie ingediend.
De Europese Commissie heeft naar aanleiding van dit coöperatieprogramma een aantal
vragen gesteld. Deze hebben niet geleid tot ingrijpende veranderingen in het
Coöperatieprogramma.
Medio juni 2014 heeft het programma-management van de Euregio Rijn-Waal een aantal
stakeholderbijeenkomsten voor de volgende economische kernthema’s van het nieuwe
Interreg VA programma georganiseerd:
1.
2.
3.
4.
5.
Agribusiness/Food
High Tech Systems & Materials (HTSM)
Energie en CO₂-arme economie
Health & Life Sciences
Logistiek
In de bijeenkomsten voor de betreffende initiatieven werden met circa twintig Nederlandse
en Duitse deskundigen uit kennisinstellingen en bedrijfsleven de grote regionale lijnen
uitgezet. De volgende vragen stonden hierbij centraal:




Wat kunnen we in de Rijn-Waal-Regio concreet ondernemen op het betreffende
gebied?
Waar liggen de kansen en de uitdagingen?
Welke vormen van samenwerking en projecten zijn er mogelijk?
Zijn er ideeën?
Deze bijeenkomsten hebben geleid tot diverse projectideeën die op dit moment met de
betreffende initiatiefnemers worden besproken en wellicht in het voorjaar van 2015 aan de
commissies voorgelegd kunnen worden.
Op woensdag 19 november wordt het officiële startschot gegeven voor het vijfde DuitsNederlandse INTERREG- subsidieprogramma met de ondertekening van de INTERREG-
overeenkomst door de 15 programma-partners in Hengelo (Overijssel). Tijdens de
vergadering zal hiervan verslag worden gedaan.
Op 5 december a.s. vindt de constituerende vergadering van het Comité van Toezicht van
het INTERREG VA programma plaats. Het Comité van Toezicht INTERREG VA zal een
besluit nemen over de projecten van de technische bijstand alsmede over het project van het
Gemeenschappelijk Interreg Secretariaat. Het regionale programma-management van de
Euregio Rijn-Waal zal in het toekomstige INTERREG-programma voor de uitvoering
verantwoordelijk zijn. Tijdens de eerste vergadering van het Comité van Toezicht zullen de
hiervoor de nodige besluiten worden genomen.
De hoofdpunten van het INTERREG VA programma zullen door middel van een korte
PowerPoint presentatie tijdens de vergadering worden toegelicht.
Besluitvoorstel:
Ter kennisname
Euregio Rhein-Waal INTERREG IV A - Gesamtübersicht Kosten und Finanzierung Regionale Projekte
Vorhaben
Regio
23.06.2014
Priorität
Status
fb. Kosten
PRIORITÄT 1
EU-ZUBI ((I-1-03=017)
Beendet EVN
696.311,42
Kaderprojekt / Rahmenprojekt Fokus 1 (I-1-03=019)
Genehmigt
1.000.000,00
Unihealth (I-1-03=020)
Genehmigt
4.890.850,00
Lernende Euregio ((I-3-03-044)
Genehmigt
2.797.336,00
Cool Breaks (I-2-03=070)
Beendet EVN
1.860.253,21
Duwetech ((I-1-03=093)
Genehmigt
645.158,00
Leisure Valley (I-2-03=128)
Beendet EVN
1.344.730,32
X-Regio Werken aan Veiligheid (I-2-03=177)
Beendet EVN
312.085,87
2-Connect (I-2-03=179)
Genehmigt
1.381.245,00
School-IT-Rhein Waal (I-3-03=173)
Genehmigt
711.060,98
Smart Inspectors (I-1-03=176)
Genehmigt
3.165.462,29
Wissensallianz (I-1-03=187)
Genehmigt
4.953.220,14
tRHEINCO Logistik (I-3-3=155)
Genehmigt
825.756,95
Fernwandern (I-2-03=199)
Genehmigt
650.000,00
Fernwandern EU-Beitrag ERMN Genehmigt
0,00
Proef de Grensregio (I-2-03=203)
Genehmigt
746.000,00
Kompetent arbeiten in der Euregio (I-1-03=208)
Genehmigt
480.000,00
Genehmigt Priorität 1
100,0%
26.459.470,18
Gesamt Priorität 1
100,0%
26.459.470,18
Indikatives Budget
Rest Budget
PRIORITÄT 2
Gesunde Kinder in Gesunden Kommunen (II-2-03=035)
Beendet EVN
1.880.070,00
Kaderprojekt / Rahmenprojekt Fokus 2 (II-1-03=056)
Genehmigt
500.000,00
KFZ Buslinie 55 EG ((II-2-03=095)
Beendet EVN
853.291,34
NaGreWa ( ERMN + ERW) (II-3-03=130)
Beendet EVN
3.731.006,48
NaGreWa EU-Beitrag ERMN
0,00
VIEW (II-3-03=158)
Genehmigt
1.282.561,35
KlikER (II-1-03=159)
Genehmigt
1196700,00
ehec-HUPAction (II-2-03=201)
Genehmigt
2.395.088,03
Machbarkeitsstudie Bus Achterhoek-Kleve
Genehmigt
100.000,00
Duurzame regionale Kringlopen (II-3-03=202)
Genehmigt
308.822,00
Genehmigt Priorität 2
100,0%
12.247.539,20
Gesamt Priorität 2
Gesamt
Finanzierung
NL
Limburg
NL
Gelderland
NL
Brabant
NL
Sonstiges
Regional
Regional
Reg. Öffentlich Reg. Privat
104.446,46
49.600,00
694.102,00
419.600,00
279.037,99
96.774,00
198.606,68
0,00
180.312,00
106.659,15
430.700,00
742.983,02
123.863,54
97.500,00
0,00
111.900,00
72.000,00
3.708.084,84
3.708.084,84
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
347.051,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
166.049,98
371.491,51
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
884.592,49
884.592,49
0,00
8.184,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
8.184,00
8.184,00
34.815,82
33.232,00
347.051,00
240.000,00
210.646,32
96.774,00
119.164,01
21.085,87
180.312,00
106.659,15
166.049,98
296.491,51
123.863,54
97.500,00
0,00
111.900,00
50.000,00
2.235.545,20
2.235.545,20
34.815,82
8.184,00
0,00
170.000,00
68.391,65
0,00
26.480,90
0,00
0,00
0,00
0,00
75.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
22.000,00
404.872,37
404.872,37
34.814,86
0,00
0,00
9.600,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
44.414,86
44.414,86
170.318,75
363.005,00
1.001.717,00
683.390,00
465.063,29
161.290,00
225.290,00
165.000,00
149.061,00
108.665,24
687.783,40
788.305,04
46.440,25
0,00
0,00
186.500,00
120.000,00
5.321.828,97
5.321.828,97
0,00
37.795,00
276.674,00
0,00
0,00
0,00
179.329,36
0,00
250.000,00
69.100,00
290.420,89
450.000,00
159.998,99
162.500,00
0,00
0,00
0,00
1.875.818,24
1.875.818,24
ERW, RMN, EUR
1.880.070,00
500.000,00
853.291,34
3.731.006,48
0,00
1.282.561,35
1196700,00
2.395.088,03
100.000,00
308.822,00
12.247.539,20
940.034,98
250.000,00
364.300,00
1.678.952,91
-845.770,00
602.488,35
598350,00
1.196.847,83
50.000,00
154.411,00
4.989.615,07
145.195,14
29.351,29
0,00
559.650,97
0,00
170.876,50
179505,00
359.460,04
15.000,00
46.323,00
1.505.361,94
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
179.730,02
0,00
0,00
179.730,02
0,00
3.030,00
0,00
217.642,35
0,00
56.958,83
0,00
0,00
0,00
0,00
277.631,18
98.429,37
18.551,20
0,00
108.820,72
0,00
113.917,67
172333,90
179.730,02
15.000,00
46.323,00
753.105,88
49.214,69
4.610,03
0,00
233.187,91
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
287.012,63
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,0
0,0
0,00
647.195,82
194.457,48
310.500,00
932.751,62
0,00
99.000,00
246511,10
268.489,68
20.000,00
0,00
2.718.905,70
0,00
0,00
178.491,34
0,00
0,00
239.320,00
0,00
210.830,44
0,00
61.765,00
690.406,78
ERW, RMN, EUR
12.247.539,20
12.247.539,20
4.989.615,07
4.991.438,49
1.823,42
1.505.361,94
0,00
179.730,02
277.631,18
753.105,88
287.012,63
0,00
2.718.905,70
690.406,78
Genehmigt
Beendet
Genehmigt
Beendet EVN
Genehmigt
Genehmigt
100%
2.062.023,78
1.252.740,78
3.500.000,00
807.219,49
100.000,00
308.957,20
8.030.941,25
2.062.023,78
1.252.740,78
3.500.000,00
807.219,49
100.000,00
308.957,20
8.030.941,25
1.031.011,89
626.369,60
1.750.000,00
403.609,76
50.000,00
151.478,60
4.012.469,85
49.500,00
187.911,27
140.000,00
59.667,12
15.000,00
46.343,58
498.421,97
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
8.300,00
62.637,35
20.000,00
0,00
0,00
0,00
90.937,35
33.400,00
62.637,35
80.000,00
44.750,32
15.000,00
46.343,58
282.131,25
8.300,00
53.335,60
40.000,00
14.916,77
0,00
0,00
116.552,37
0,0
0,0
0,0
0,0
0,00
0,0
0,00
931.511,89
259.849,61
1.470.000,00
165.079,03
20.000,00
38.000,00
2.884.440,53
0,00
0,00
0,00
119.196,49
0,00
26.791,44
145.987,93
100%
8.030.941,25
8.030.941,25
4.012.469,85
4.012.469,85
0,00
498.421,97
0,00
0,00
90.937,35
282.131,25
116.552,37
0,00
2.884.440,53
145.987,93
Genehmigt
100%
100%
3.882.634,00
3.882.634,00
3.882.634,00
3.882.634,00
3.882.634,00
3.882.634,00
1.643.503,00
1.643.503,00
1.643.503,00
1.643.503,00
0,00
723.776,00
723.776,00
723.776,00
0,00
0,00
0,00
723.776,00
723.776,00
723.776,00
25.000,00
25.000,00
25.000,00
162.500,00
162.500,00
162.500,00
162.500,00
162.500,00
162.500,00
0,0
0,00
0,00
441.579,00
441.579,00
441.579,00
0,00
0,00
0,00
50.620.584,63
50.620.584,63
50.629.584,63
50.629.584,63
22.502.017,13
22.502.017,13
22.508.712,81
6.695,68
6.435.644,75
6.435.644,75
0,00 1.788.098,51
0,00 1.788.098,51
401.752,53
401.752,53
3.433.282,33
3.433.282,33
970.937,37
970.937,37
44.414,86
44.414,9
11.366.754,20
11.366.754,20
2.712.212,95
2.712.212,95
GENEHMIGT
100,0%
GESAMT (Inkl. Projektidee und Antrag)
100,0%
Indikatives Budget
Rest Budget
……………………………………………………
Priorität 1
Human Stress Predictor
Rhein-Waalgold; Erlebnisnetzwerk Mittelalter
Innovation im Baugewerbe
Open Source
U-Tools
Karottest
Integration Logistik (Int-Log)
NL
EL&I
317.099,71
500.000,00
2.224.255,00
1.274.746,00
837.113,96
290.320,00
595.859,37
135.000,00
621.560,00
319.977,44
1.424.458,04
2.228.949,06
371.590,63
292.500,00
-128.700,00
335.700,00
216.000,00
11.856.429,21
11.856.429,21
11.861.301,47
4.872,26
100,0%
Gesamt Priorität 3
Indikatives Budget (neu ab 07.03.2013)
Rest Budget
PRIORITÄT 4
Programmmanagement ERW (IV-1-03=054)
Genehmigt Priorität 4
Gesamt Priorität 4
Indikatives Budget
Rest Budget
D
D
NRW MWEBWVSonstiges
696.311,42
1.000.000,00
4.890.850,00
2.797.336,00
1.860.253,21
645.158,00
1.344.730,32
321.085,87
1.381.245,00
711.060,98
3.165.462,29
4.953.220,14
825.756,95
650.000,00
0,00
746.000,00
480.000,00
26.468.470,18
26.468.470,18
Indikatives Budget
Rest Budget
PRIORITÄT 3
People II People (III-3-03=055)
Hand in Hand (III-2-03=002)
Gesundheitsversorgung (III-1-03=018)
SMAX (III-3-03=075)
Persoonlijke dienstverlening grensarbeid (III-2-03=213)
Der Weg in die Freiheit (III-3-03=214)
Genehmigt Priorität 3
EU
Interreg
Nicht mehr Aktiv
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Zurückgezogen
LA/BA
Genehmigt
03.12.2008
ERW
03.12.2008
ERW
U.V. Jan.2009
ERW, RMN, EUR
01.04.2009
ERW, ERMN
01.04.2009
ERW
09.07.2009
ERW
U.V. Febr. 2010
ERW
22.06.2011
ERW/EUREGIO
28.09.2011
ERW
01.12.2011
ERW
01.03.2012
ERW
13.06.2012
ERW
21.01.2013
ERW/ERMN
21.01.2013
ERW/ERMN
ERW
05.06.2013
U.V Sept. 2013
U.V. Nov. + Dez.2008
ERW
03.12.2008
ERW
U.V. Aug.2009
ERW/ERMN
02.12.2009
ERW
01.12.10+Mai.14
28.09.2011
ERW
U.V Dez. 12+Mai 14
ERW
ERW/EUREGIO
U.V Juni 2013
ERW
U.V. Oktober 3013
ERW
17.07.2008/01.04.09
ERW
ERW
17.07.2008
03.12.2008
ERW
01.04.2009
ERW
U.V. Juli 2013
ERW
04.12.2013
ERW
U.V. Okt. 2008
Euregio Rhein-Waal INTERREG IV A - Gesamtübersicht Kosten und Finanzierung Regionale Projekte
Vorhaben
Regio
23.06.2014
Priorität
Cross Border Visits (ERMN + ERW)
STEX Pilot (Hankfkette 2)
Berufsbezogene Weiterbildung ERW
Status
fb. Kosten
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Nicht mehr Aktiv
Priorität 2
E-Mobility
Cool Nature
ESB (Schilf / Riet)
Nicht mehr Aktiv
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Priorität 3
Colum-Bus
Archiv Gaesdonck
Wagnis über die Grenze (Reserve Projekt)
Zurückgezogen
Zurückgezogen
Nicht mehr Aktiv
Gesamt
Finanzierung
EU
Interreg
D
D
NRW MWEBWVSonstiges
NL
EL&I
NL
Limburg
NL
Gelderland
NL
Brabant
NL
Sonstiges
Regional
Regional
Reg. Öffentlich Reg. Privat
LA/BA
Genehmigt
People II People
Kosten
Projektbudget
Projectmanagement
Budget Teilprojekte gesamt
Teilprojekte
Zukunft in der Vergangenheit
INTLOG
VIKING X Regio
Käuferströme
Falsche Freunde
Colum-Bus
Duits Lijntje/Boxteler Bahn
EDU-Astro NL/D
Licht, Licht, Licht
pARTner&Co
Gennep-Goch 440 Jahre
Studie Gefahrenabwehr NRW-NL
Euregionales Schmiedehandwerk
Beuningen on ice Euregionaal
Mini-Projekte
Dynamo
Inklusion Konkret-Netzwerk
Musik verbindet
Gender en Diversiteit
Mini-Projekte 2
Actief over de grens
Zorg op afstand
Senior Apotele
Kanon Oijpolder-Duffelt
Grenzeloze ruimtelijke kwaliteit
Prachtlandschap NederRhein
Monumenten tussen twee torens
Erhalt europ. Gartenkunst
2+2+2=1
Schilderijen in het landschap
VitaKom
Mozart grenzenloos
Mini-Projekte 3
Mini-Projekte 4
Gregorianik in der Euregio Rhein-Waal
Grensdialoog
be 1 grenzenlos Musik
MINT-Lab on tours
Regio RW in Farbe
Gedenkkonzerte
Euregio Endurance
Teilprojekte Gesamt
Restbudget Teilprojekte
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Fördermittel
Eigenanteil
Fördersatz
2.062.023,78 €
199.000,00 €
1.863.023,78 €
1.130.511,89 €
199.000,00 €
931.511,89 €
931.511,89 €
- €
931.511,89 €
54,83%
100,00%
50,00%
23.000,00 €
77.580,00 €
50.000,00 €
52.500,00 €
57.217,00 €
49.045,00 €
50.390,00 €
50.000,00 €
51.900,00 €
31.000,00 €
29.582,32 €
50.000,00 €
50.000,00 €
53.443,00 €
50.000,00 €
50.030,24 €
60.142,00 €
48.479,00 €
53.676,00 €
50.000,00 €
50.345,00 €
47.000,00 €
51.000,00 €
16.172,00 €
32.134,00 €
50.109,00 €
50.109,00 €
50.000,00 €
80.274,00 €
75.000,00 €
49.988,00 €
41.440,00 €
50.000,00 €
40.000,00 €
39.288,00 €
50.000,00 €
52.832,00 €
50.000,00 €
62.245,00 €
53.709,70 €
41.504,00 €
11.500,00 €
25.000,00 €
24.835,63 €
22.905,43 €
24.985,41 €
24.389,31 €
25.000,00 €
25.000,00 €
20.800,00 €
8.784,95 €
11.532,53 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
24.239,50 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
23.500,00 €
25.000,00 €
8.086,00 €
16.067,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
24.988,00 €
20.720,00 €
25.000,00 €
20.000,00 €
19.644,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
20.752,00 €
11.500,00 €
52.580,00 €
25.000,00 €
28.655,00 €
32.217,00 €
24.545,00 €
25.390,00 €
25.000,00 €
31.100,00 €
21.000,00 €
14.791,16 €
25.000,00 €
25.000,00 €
28.443,00 €
25.000,00 €
25.030,24 €
35.142,00 €
24.239,50 €
28.676,00 €
25.000,00 €
25.345,00 €
23.500,00 €
26.000,00 €
8.086,00 €
16.067,00 €
25.109,00 €
25.109,00 €
25.000,00 €
55.274,00 €
50.000,00 €
25.000,00 €
20.720,00 €
25.000,00 €
20.000,00 €
19.644,00 €
25.000,00 €
27.832,00 €
25.000,00 €
37.245,00 €
28.709,70 €
20.752,00 €
50,00%
32,22%
49,67%
43,63%
43,67%
49,73%
49,61%
50,00%
40,08%
28,34%
38,98%
50,00%
50,00%
46,78%
50,00%
49,97%
41,57%
50,00%
46,60%
50,00%
49,66%
50,00%
49,00%
50,00%
50,00%
49,90%
49,90%
50,00%
31,10%
33,30%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
47,30%
50,00%
40,16%
46,55%
50,00%
2.021.134,26 €
927.729,76 €
3.782,13 €
1.087.701,60 €
45,90%
Bewilligt
24.10.2008
23.01.2009
03.03.2009
03.03.2009
15.05.2009
26.06.2009
12.03.2010
12.03.2010
11.02.2011
15.04.2011
15.04.2011
29.06.2012
07.12.2012
11.11.2011
21.01.2013
15.02.2013
17.05.2013
21.06.2013
21.06.2013
13.09.2013
13.09.2013
13.09.2013
13.09.2013
13.09.2013
08.11.2013
06.12.2013
06.12.2013
06.12.2013
06.12.2013
06.12.2013
07.02.2014
07.02.2014
14.03.2014
14.03.2014
14.03.2014
14.03.2014
14.03.2014
14.03.2014
04.04.2014
04.04.2014
09.05.2014
FOKUS Innovation
Kosten
Projektbudget
Projectmanagement
Budget Teilprojekte
Fördermittel
Eigenanteil
Fördersatz
1.000.000,00 €
198.400,00 €
801.600,00 €
599.200,00 €
198.400,00 €
400.800,00 €
400.800,00 €
- €
400.800,00 €
59,92%
100,00%
50,00%
49.847,40 €
86.163,30 €
50.000,00 €
53.394,00 €
19.565,05 €
10.514,95 €
50.000,00 €
50.000,00 €
51.757,00 €
72.664,00 €
50.000,00 €
21.461,00 €
13.950,00 €
50.000,00 €
50.000,00 €
51.757,00 €
50.000,00 €
34.400,00 €
49.759,00 €
39.500,00 €
24.923,70 €
6.638,07 €
24.992,28 €
25.000,00 €
8.385,54 €
4.903,44 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
10.730,50 €
6.975,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
17.200,00 €
24.879,50 €
19.750,00 €
24.923,70 €
61.450,00 €
25.000,00 €
28.394,00 €
11.179,51 €
5.611,51 €
25.000,00 €
25.000,00 €
26.757,00 €
47.664,00 €
25.000,00 €
10.730,50 €
6.975,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
26.757,00 €
25.000,00 €
17.200,00 €
24.879,50 €
19.750,00 €
50,00%
28,70%
50,00%
46,80%
42,90%
46,60%
50,00%
50,00%
48,30%
34,40%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
48,30%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
904.732,70 €
399.378,03 €
1.421,97 €
487.271,72 €
Bewilligt
Teilprojekte
AgroFood Platform
NL-D Hochschultage
Wassertourismus
Via Romana 2.0
B2B meetings grenslogistiek
Grenzenlose kommunale Strategie
Wijzer met ijzer
LNG an Rhein und Waal
AZUBInfo
Fietstoerisme Bergen-Kevelaer
Wirtschaftlich impfen
Gemeinsam über die Grenze
Grenzeloze economie
Evaluatie toerisme en zorg
Energie Euregio 2020
AZUBI-Pilot
Forum Tiergesundheit
Zukunft Großhandel Blumen und Pflanzen
Windturbine
Innovativ grenzüberschreitend Bauen
Teilprojekte Gesamt
Restbudget
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
26.06.2009
12.03.2010
12.11.2010
29.06.2012
29.06.2012
12.10.2012
06.12.2014
07.02.2014
14.03.2014
14.03.2014
14.03.2014
04.04.2014
04.04.2014
09.05.2014
09.05.2014
04.07.2014
04.07.2014
04.07.2014
05.09.2014
10.10.2014
FOKUS Nachhaltigkeit
Kosten
Projektbudget
Projectmanagement
Budget Teilprojekte
Teilprojekte
Sand / Zand
Natur auf der Spur
Euregionaler Bürgerbus
Wildtiermanagement
Baumbuch 2.0
EuRegionale 2020
Geopaden
Met je paard de grens over
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Teilprojekte Gesamt
Restbudget
Projektideen:
Dann noch zur Verfügung:
1
Fördermittel
Eigenanteil
Fördersatz
500.000,00 €
111.085,03 €
388.914,97 €
305.542,52 €
111.085,03 €
194.457,49 €
194.457,48 €
- €
194.457,48 €
61,11%
100,00%
50,00%
52.686,56 €
59.141,84 €
14.454,70 €
75.152,00 €
24.000,00 €
50.000,00 €
40.210,00 €
50.000,00 €
24.986,56 €
24.697,85 €
7.227,35 €
25.000,00 €
12.000,00 €
25.000,00 €
20.105,00 €
25.000,00 €
27.700,00 €
34.443,99 €
7.227,35 €
50.152,00 €
12.000,00 €
25.000,00 €
20.105,00 €
25.000,00 €
47,42%
41,76%
50,00%
33,27%
50,00%
50,00%
50,00%
50,00%
365.645,10 €
164.016,76 €
30.440,73 €
201.628,34 €
44,86%
50.000,00 €
25.000,00 €
25.000,00 €
50,00%
5.440,73 €
Vorstand
03.04.2009
26.06.2009
12.03.2010
02.12.2011
29.06.2012
07.12.2012
15.02.2013
19.04.2013
Übersicht Rahmenprojekte - GGZ
GGZ
Grenzüberschreitende Gesundheitsversorgu Kosten
Projektbudget
Projektmanagement
Budget Teilprojekte
Teilprojekte
Eureg-Kind
Gehörverlust
Zorg zonder Grenzen
eHealth
Versorgung Pflegebed.
Proteus
Nachhaltig Gesund
Parkinson-Net
Beendet
Beendet
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Genehmigt
Vorbeh. Genehmigt
Fördermittel EU
3.500.000,00 €
1.750.000,00 €
560.000,00 €
2.940.000,00 €
280.000,00 €
1.470.000,00 €
174.290,61 €
236.700,47 €
266.052,74 €
360.768,11 €
461.666,26 €
311.836,48 €
722.407,00 €
438.823,19 €
87.145,31 €
118.272,65 €
133.026,37 €
180.384,05 €
215.986,63 €
155.918,24 €
361.202,66 €
218.064,09 €
2.972.545,02 €
1.470.000,00 €
Restbudget
Reserveprojekt
Ein Herz für die Euregio
Kofinanzierung
-
280.000,00 €
280.000,00 €
Bewilligt 2009
Bewilligt 2010
Bewilligt 2010
Bewilligt 2012
Bewilligt 2013
Bewilligt 2013
Bewilligt 2013
Bewilligt 2014
€
200.000,00 €
100.000,00 €
250.000,00 €
500.000,00 €
500.000,00 €
125.000,00 €
230.000,00 €
100.000,00 €
Projektidee
Dermatologie NL/D
Senioren v.d. Toekomst
Euregkind II
Bewilligt
Reserveprojekt
Euregioraad
26-11-2014
Punt 7
Begroting 2015
De begroting 2015 is opgesteld met inachtneming van de begrotingsprincipes volgens het
NKF. Rekening houdend met alle kosten en opbrengsten is er een positief bedrijfsresultaat
voorzien van € 7.122, -.
Bij het opstellen van de begroting 2015 zijn alle mogelijke bezuinigingsmaatregelen getoetst,
waaronder energieverbruik, schoonmaakkosten en materiaalkosten.
Daarbij dient rekening gehouden te worden met het feit, dat de inkomsten uit de
ledenbijdragen bijna volledig gereserveerd zijn voor de cofinancieringsverplichtingen voor de
doorvoering van de INTERREG- en EURES activiteiten tot en met 2015.
De subsidieperiode INTERREG IV A eindigt officieel op 31 december 2015. Het INTERREG
V programma zal naar verwachting op 19 november 2014 worden goedgekeurd. Concrete
financiële gegevens zijn op dit moment echter nog niet bekend, zodat er voor het
begrotingsjaar 2016 de financiële gegevens vanuit de voorjaren conform de huidige planning
in de begroting zijn opgenomen.
Bij de bijgevoegde begroting zijn slechts de totale winst- en verliesrekening en de
liquiditeitsrekening gevoegd. De complete begroting 2015 vindt u op de website
www.euregio.org organisatie organisatiestructuur  financiën van de Euregio Rijn-Waal
en kan daar worden gedownload.
Besluitvoorstel:
De Euregioraad stemt in met de voorgelegde begroting 2015 met de bijgevoegde verplichte
bijlagen.
Begroting 2015
pagina 1
Inhaltsverzeichnis
1. Algemeen ...............................................................................................................5
Inhoud van het voorverslag .............................................................................................................5
Toepassing van het Neue Kommunale Finanzmanagement (nieuw gemeentelijk financieel
beheer - NKF) ...............................................................................................................................5
Bestanddelen van de begroting ......................................................................................................5
Bijlagen bij de begroting ..................................................................................................................6
Bij de begroting is overeenkomstig § 1, lid 2 GemHVO NRW bijgevoegd:..............................6
Toelichting bij het resultatenplan en financieel plan van de Euregio Rijn-Waal voor het
boekjaar 2014 ...............................................................................................................................6
Toelichting bij het resultatenplan ..............................................................................................7
Toelichting bij het financieel plan ..............................................................................................9
P Euregio Rhein-Waal Gesamtergebnishaushalt .................................................. 19
P Euregio Rhein-Waal Gesamtfinanzhaushalt ...................................................... 19
2. Bijlage
Ontwiikkeling eigen vermogen ......................................................................................................... 19
Verplichtingen .................................................................................................................................. 20
Ontwikkeling Formatieplaatsen······
21
pagina 2
Begroting
van de Euregio Rijn-Waal
voor het boekjaar 2015
Op grond van §§ 78 e.v. van de Gemeindeordnung voor het Land Nordrhein-Westfalen in de versie
van de bekendmaking van 14 juli 1994 (GV NW 1994 p. 666), gewijzigd door de wet van 19
decemberl 2013 (GV.NRW .p.878) en de statuten van het openbaar lichaam Euregio Rijn-Waal van 1
november 1993, laatstelijk gewijzigd op 17 december 2009, heeft de Raad van de Euregio Rijn-Waal
op 26 november 2014 de hiernavolgende begroting aangenomen:
§1
De begroting (Haushaltsplan) voor het boekjaar 2015, die de voor de vervulling van de taken van de
Euregio Rijn-Waal vermoedelijke opbrengsten en ontstane kosten, alsmede de inkomende stortingen
en te verrichten betalingen en noodzakelijke vastleggingskredieten bevat, wordt
in het resultatenplan (Ergebnisplan) met
totaalbedrag van opbrengsten op
3.111.008,00 €
totaalbedrag van kosten op
3.103.886,00 €
in het financieel plan (Finanzplan) met
totaalbedrag van stortingen uit lopende administratieve activiteit op
3.059.008,00 €
totaalbedrag van uitbetalingen uit lopende administratieve activiteit op
3.033.985,00 €
totaalbedrag van stortingen uit de investeringsactiviteit en de
financieringsactiviteit op
00,00 €
totaalbedrag van uitbetalingen uit de investeringsactiviteit en de
financieringsactiviteit op
15.909,00 €
vastgesteld.
§2
Kredieten voor investeringen worden niet begroot.
§3
Vastleggingskredieten worden niet begroot.
§4
De vermindering van de vereffeningsreserve ter vereffening van het resultatenplan wordt op 0,00 EUR
vastgesteld.
§5
Op kredieten ter verzekering van de liquiditeit wordt geen aanspraak gemaakt.
§6
pagina 3
De bijdragen van de lidorganen worden overeenkomstig §19 GKG en § 13 (1) van de statuten van het
openbaar lichaam op € 460.000,00 vastgesteld.
Kleve, 26 november 2014
Voor de Euregioraad
U. Francken
Voorzitter Euregioraad
J.P.M. Kamps
Secretaris
pagina 4
Voorverslag
bij de begroting 2015
van de
Euregio Rijn-Waal
De begroting 2015 is opgesteld met inachtneming van de regelingsvoorstellen voor het lopende
financieel beheer van de gemeenten in Nordrhein-Westfalen (NKF-Finanzmanagement-NKF Fivo
NRW).
1. Algemeen
Inhoud van het voorverslag
In het voorverslag wordt een overzicht gegeven van de stand en de ontwikkeling van het
begrotingsbeheer. De in de begroting gestelde randvoorwaarden worden in geconcentreerde vorm
toegelicht. Bovendien geeft het voorverslag een vooruitblik, met name op wezenlijke veranderingen in
de randvoorwaarden van de planning en op de ontwikkeling van belangrijke onderdelen van de
planning. Het voorverslag heeft betrekking op de totale planningsperiode en bevat ook toelichtingen
over afzonderlijke winst- en verliesposten en financiële posten van de begroting.
Toepassing van het Neue Kommunale Finanzmanagement (nieuw gemeentelijk
financieel beheer - NKF)
Het belangrijkste ordeningsprincipe voor de begroting is de productgerichte indeling. De zeventien als
bindend verklaarde productgebieden vormen de basis voor de vergelijkbaarheid van de gemeentelijke
begrotingen, maar zijn slechts in enkele gevallen van toepassing op de Euregio Rijn-Waal. Daarom
zijn in overleg met de Bezirksregierung Düsseldorf de productgebieden 01 Intern beheer, 16
Algemeen financieel beheer als bindend verklaard. In productgebied 90 worden de lopende gelden
van de subprojecten in kaderprojecten weergegeven, welke de begroting van de Euregio Rijn-Waal
slechts in zoverre raken dat de subsidies aan de Euregio Rijn-Waal worden uitbetaald en door de
Euregio Rijn-Waal volledig aan de dragers van de subprojecten worden doorgegeven. Sinds 2010
worden hier ook de externe financiële middelen van het Interreg IV C-programma „Brain Flow“ en van
het Interreg IV B-project „Demarrage“ weergegeven. Voor het overige heeft de Euregio Rijn-Waal aan
de hand van de lokale situatie en op eigen verantwoording aan de productgroepen en producten
gestalte gegeven.
De begroting is opgesteld met de planningssoftware DATEV „Haushaltsplanung pro“.
Bestanddelen van de begroting
De begroting van de Euregio Rijn-Waal bestaat overeenkomstig § lid 1 GemHVO NRW uit:





het resultatenplan (Ergebnisplan),
het financieel plan (Finanzplan),
de productgerichte deelplannen bestaande uit
de deelresultatenplannen
de financiële deelplannen
pagina 5
Het resultatenplan bevat alle kosten (middelenverbruik) en opbrengsten (middelenomvang). Aan de
hand van te vormen totalen moet worden aangetoond of de opbrengsten de kosten dekken, dan wel of
er eventueel een tekort ontstaat. De geraamde bedragen vormen een totale volmacht voor kosten en
opbrengsten van het boekjaar.
Het financieel plan bevat een overzicht van alle stortingen en uitbetalingen. Het plan dient om de
liquiditeitstoestand weer te geven en te plannen. De verandering van het middelenbestand ten
opzichte van het bestand bij aanvang wordt aan het einde van de planningsperiode in de cijfers
opgenomen. Daarmee vormt het financieel plan de basis voor de ontwikkeling van
financieringstechnieken.
De totaalplannen (totaal resultatenplan / totaal financieel plan) vormen een samenvatting van de
bijbehorende deelplannen.
De deelplannen worden op het niveau van de productgebieden gehanteerd. Het totaal van alle
deelplannen komt overeen met de waarden van het totaalplan.
Productgerichte indeling van de deelplannen
De deelplannen worden ingedeeld in de volgende productgebieden:



01
16
90
Intern beheer
Algemeen financieel beheer
Extern/doorlopend
De inhoudelijke betekenis van de afzonderlijke productgebieden blijkt uit het productplan, dat in de
bijlage wordt opgevoerd.
Bijlagen bij de begroting
Bij de begroting is overeenkomstig § 1, lid 2 GemHVO NRW bijgevoegd:





het voorverslag (Vorbericht),
het formatieplaatsenplan (Stellenplan),
de balans van twee jaar geleden,
een overzicht van de vermoedelijke stand van de verplichtingen aan het begin van het
boekjaar,
ontwikkeling van het eigen vermogen
Een overzicht van de vastleggingskredieten is niet nodig, omdat vastleggingskredieten volgens de
begroting (Haushaltssatzung,) niet zijn voorzien.
Toelichting bij het resultatenplan en financieel plan van de Euregio Rijn-Waal voor het
boekjaar 2014
In principe is bij de planning van de ramingen zo te werk gegaan dat de te verwachten kosten
en opbrengsten c.q. stortingen en uitbetalingen zijn bepaald door de werkelijke waarden uit
het boekjaar 2014 te extrapoleren.
Daarbij zijn de gemiddelde waarden tot nu toe met inachtneming van de te verwachten
prijsstijgingen voortgezet. Bij de planning van de projectkosten zijn de desbetreffende
waarden van de planningsjaren op de afzonderlijke rekeningen omgeslagen.
De Interreg IV-subsidieperiode eindigt op 31 december 2015, zodat hier geen ramingen voor
de planjaren 2016 en 2017 kunnen worden gevormd. De huidige bekende gegevens voor de
Interreg V-subsidieperiode zijn onder de productgebieden 01 intern beheer op productbeheer
P018 Interreg V A begroot.
pagina 6
Het arbeidsprogramma EURES loopt vooralsnog tot 31 december 2015 door. De volgende
subsidieperiode vindt niet meer onder het beheer van de Euregio-Rijn-Waal maar onder het
beheer van de Bundesagentur für Arbeit plaats. Welke rol de Euregio Rijn-Waal erin speelt is
op dit tijdstip nog niet bekend. zal zijn, is op dit moment niet bekend.
Het miniprogramma Interreg IVC Brain Flow eindigde in april 2014. Het Interreg IV B-project
„Demarrage“ eindigt op 31 januari 2015.
Toelichting bij het resultatenplan
Het resultatenplan voorziet voor 2015
-
een resultaat uit lopende administratieve activiteit van
een gewoon bedrijfsresultaat van
7.122,00 €
en een jaarresultaat van
7.122,00 €
- 5.320,00 €
Opbrengsten
Subsidies en algemene omslagen
Van de leden worden jaarlijks financiële bijdragen geheven. De hoogte van de ledenbijdragen
richt zich naar het aantal inwoners. De ledenbijdragen bedragen voor 2015 € 460.000,00. De
Stadt Moers heeft de opzegging van haar lidmaatschap van de Euregio Rijn-Waal
heroverwogen en zal naar verwachting deze herfst besluiten, de opzegging te herroepen. De
Stadt Düsseldorf heeft de intentie uitgesproken om per 01-01-2015 het lidmaatschap van de
Euregio Rijn-Waal aan te vragen.
Ook worden hier de subsidiemiddelen voor de in het kader van de INTERREG IVA-, Interreg
IV B- en Interreg IV C-projecten en het arbeidsmarktprogramma EURES gemaakte kosten
opgenomen. Subsidiemiddelen worden door de EU, de deelstaat Nordrhein-Westfalen, de
deelstaat
Niedersachsen, het Ministerie van Economische Zaken, de provincie
Gelderland, de provincie Noord-Brabant en de provincie Limburg beschikbaar gesteld.
Publiekrechtelijke prestatievergoedingen
Van publiekrechtelijke prestatievergoedingen is bij de Euregio Rijn-Waal geen sprake.
pagina 7
Privaatrechtelijke prestatievergoedingen
Van privaatrechtelijke prestatievergoedingen is bij de Euregio Rijn-Waal geen sprake.
Overige gewone opbrengsten
Bij de overige gewone opbrengsten gaat het in essentie om vrijgevallene reservieringen en
samengevoegde inkomsten (vermischte Einnahmen).
Opbrengsten uit interne dienstverleningsrelaties
De opbrengsten uit interne dienstverleningsrelaties omvatten alle opbrengsten die door
verrekening tussen de productgerichte deelplannen ontstaan.
Kosten
Personeelskosten
De personeelskosten zijn samengesteld uit de volgende bestanddelen:
a)
Lopende inkomens van de secretaris en de functionarissen incl. bijkomende personele
kosten (bijdrage sociale verzekeringen, prestatievergoedingen, enz.)
b)
Voorzieningen voor gewerkte overuren en niet opgenomen verlof. De op de balansdatum
niet gebruikte verlofdagen en het verrichte overwerk dienen te worden geregistreerd,
beoordeeld en in de zin van een periodespecifieke vastlegging van de personeelskosten
als voorziening te worden opgenomen.
De hoogte van de personeelskosten richt zich vooral naar de verwachte invulling van de
formatieplaatsen. In het formatieplaatsenplan worden in totaal 25,3 in te vullen
formatieplaatsen opgenomen, waarvan momenteel 18,88 formatieplaatsen (stand juni 2014)
zijn ingevuld.
Kosten voor betalingen voor materiële kosten en diensten
Hier dienen alle kosten te worden opgenomen die economisch samenhangen met
administratieve handelingen of kosten dan wel administratieve opbrengsten. De kosten voor
betalingen van materiële kosten en diensten omvatten daarom onder meer kosten van
energie, water, afvalwater, kosten voor instandhouding (incl. reparatie- en onderhoudskosten)
en het beheer van de vaste activa.
Tot de kosten voor betalingen van materiële kosten en diensten behoren alle kosten van
verrichtingen door derden, welke niet in direct verband staan met de totstandbrenging van de
productie (bijv. kosten voor huur en energie, schoonmaak van de dienstruimten en overige
exploitatiekosten). Ook worden hier de kosten voor public relations en evenementen
opgenomen. De berekening is gebaseerd op geëxtrapoleerde ervaringsgegevens of op
concrete prognoses.
Afschrijvingen op de balans
De afschrijvingen op de balans vormen het waardeverbruik of middelenverbruik van de vaste
activa binnen een boekjaar.
Overige gewone kosten
De overige gewone kosten omvatten alle kosten die niet aan de tot nu toe genoemde
kostenposten, rentekosten en soortgelijke kosten kunnen worden toegewezen. Het gaat hierbij
hoofdzakelijk om juridische kosten en advieskosten, controlekosten, nascholings- en
reiskosten van medewerkers en om representatiekosten. De berekening is gebaseerd op
geëxtrapoleerde ervaringsgegevens of op concrete prognoses.
pagina 8
Financiële opbrengsten
Basis voor de berekening van de financiële opbrengsten en renteopbrengsten zijn de op
prognose gebaseerde gemiddelde liquiditeitsvoorraden en de vermoedelijke hoogte van de
financiële vaste activa.
Toelichting bij het financieel plan
De verschillen tussen het resultatenplan (Ergebnisplan) en het financieel plan (Finanzplan)
bestaan hierin dat in het financieel plan alleen de daadwerkelijke kapitaalstroom wordt
weergegeven en in het resultatenplan ook de voor het resultaat effectieve ramingen die geen
kapitaalstroom vormen. Hierbij gaat het bij de subsidies en algemene omslagen in detail om
de overboeking van bijzondere posten en voorzieningen, bij de kosten voor betalingen in
natura en diensten om de balansafschrijvingen.
Stortingen
Subsidies en algemene omslagen
Het verschil met het resultatenplan komt voort uit de in het resultatenplan geraamde
overboeking van bijzondere posten uit subsidies ter hoogte van 52.000,00 € en uit de
afschrijvingen van 69.901,00 €.
Publiekrechtelijke en privaatrechtelijke prestatievergoedingen
Van publiekrechtelijke prestatievergoedingen is bij de Euregio Rijn-Waal geen sprake.
Overige stortingen
De overige stortingen omvatten de geplande gemengde inkomsten en de rentestortingen.
Uitbetalingen
Uitbetalingen aan personeel
De hoogte van de uitbetalingen aan personeel komt overeen met de hoogte van de lopende
inkomens van de functionarissen incl. bijkomende personele kosten
Uitbetalingen ten behoeve van sociale voorzieningen
Bij de Euregio Rijn-Waal komen geen uitbetalingen ten behoeve van sociale voorzieningen
voor.
Uitbetalingen van materiële kosten en voor diensten
De betalingen in natura en diensten zijn conform de geraamde kosten in volle omvang
uitbetaald.
Rentes en overige uitbetalingen
Hier worden rentekosten en kredietverwervingskosten uit het gebruik van vreemd vermogen
ter hoogte van 7.312,00 € en de bijkomende kosten geldverkeer ter hoogte van 886,00 €
opgenomen.
pagina 9
Algemene informatie bij de begroting 2015
Tussen 2007 en 2013 (uitbetalingstijdvak tot 2015) investeert de EU meer dan 8,5 miljard euro
in de grensoverschrijdende samenwerking in heel Europa. INTERREG wordt gefinancierd
door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Het subsidieprogramma is
inmiddels in drie delen onderverdeeld:



INTERREG A (bevordering van grensoverschrijdende samenwerking). Subsidiabel zijn
regio’s die langs lands- en zeegrenzen liggen. Er bestaan talrijke verschillende
INTERREG A-programmagebieden; voor de Euregio Rijn-Waal het INTERREG IV Aprogramma „Deutschland – Nederland 2007-2013“
INTERREG B (bevordering van transnationale samenwerking), subsidiabel zijn alle
Europese regio’s. Er bestaan dertien geografisch samenhangende programmagebieden;
bijv. INTERREG B-programma North West Europe.
INTERREG C (bevordering van interregionale samenwerking, samenwerkingsnetwerken
en ervaringsuitwisseling. Het gehele grondgebied van de EU is subsidiabel.)
Interreg IV A
Programmamanagement
Het programmamanagement van de Euregio Rijn-Waal is belast met de technische
ondersteuning van de uitvoering van het INTERREG IV A programma. Het
programmamanagement ondersteunt, adviseert en begeleidt de projectaanvragers bij de
ontwikkeling en de uitvoering van projecten, toetst de aanvragen zowel inhoudelijk als
financieel draagt zorg voor de communicatie met de INTERREG-Partners en bereidt de
vergaderingen van de stuurgroepen voor.
Gemeenschappelijk Interreg Secretariaat
Voor het INTERREG IV A programma Deutschland-Nederland dient conform art. 14, lid 1 van
Verordening nummer 1080/2006 een gemeenschappelijk secretariaat opgericht te worden
(Gemeenschappelijk INTERREG Secretariaat, GIS), dat zich bezig houdt met alle technischadministratieve taken ter uitvoering van het programma, alsook de beheersautoriteit en
eventueel de controle instantie bij de administratieve taken voor het programma ondersteunt.
Een nieuw onderdeel van het toekomstige Duits-Nederlandse INTERREG IV A Programma
zijn de zogenaamde "majeure projecten": deze projecten strekken zich hoofdzakelijk uit over
een gebied van meerdere Euregio's en komen tegemoet aan de Lissabon- en Göteborgdoelstellingen. De intentie is in de toekomst grotere en voor de gehele grensregio
betekenisvolle projecten om te zetten. De majeure projecten zullen voor een deel door het
Gemeenschappelijk Secretariaat en voor een deel door de regionale secretariaten bij de
Euregio's geïnitieerd worden. Daarnaast zal er in de toekomst binnen het gezamenlijke
programma een grotere nadruk gelegd worden op de efficiëntie- en kwaliteitswaarborging van
projecten.
De financiering van het secretariaat zal met behulp van een project, dat uit de middelen van
de technische bijstand gefinancierd wordt, verzekerd worden. In deze aanvraag zijn de taken
en de kosten van het Gemeenschappelijk Secretariaat geschetst.
pagina 10
People & People
Na aanleiding van de grote navraag voor het People II People Project in de laatste
subsidieperiode wordt door de Euregio Rijn-Waal een nieuwe kaderproject "People II People"
ingediend. Ondanks de positieve resultaten en talrijke effecten op de verdere ontwikkeling van
de Duits-Nederlandse grenscontacten, zijn er nog steeds hiaten op het gebied van informatie,
communicatie en integratie. Doelstellingen van het project zijn naast de in het programma van
het communautaire initiatief Interreg IVA genoemde doelen ook de blijvende terugdringing van
de hierboven beschreven hiaten, met als doel grensoverschrijdende contacten (zowel
economische als maatschappelijke en sociale) duurzaam te verdiepen. "People II People" wil
voor potentiële projectpartners als basis fungeren, om elkaar binnen de concrete
projectactiviteiten te leren kennen. Na de aanmeldingsfase moeten de projecten bij de
projectpartners een zodanige eigen dynamiek ontwikkelen, dat er ook na beëindiging van een
project samenwerking/koppeling mogelijk is en dat de meerwaarde van het project op de
lange termijn behouden blijft. Door het grensoverschrijdend karakter van het project komen
zowel positieve effecten op de economie als ook op de arbeidsmarkt tot stand. Door de
koppeling aan de ene kant en de afbouw van drempels aan de andere kant wordt de
samenwerking in de grensregio bevordert en verder uitgebouwd.
Focus Innovatie
Het kaderproject Focus Innovatie is een subsidie instrument van de Euregio Rijn-Waal
waarmee kleine grensoverschrijdende projecten tot een volume van 25.000 euro met Eumiddelen gesubsidieerd kunnen worden. De lead-partners van deze projecten, vooral
universiteiten, hogescholen, onderzoeksinstellingen, innovatie- en technologiecentra, kamers
van koophandel of het bedrijfsleven aan Duitse en / of Nederlandse kant, kunnen samen met
hun partner aan de overkant van de grens hun idee realiseren. Dit idee moet inhoudelijk
passen bij een van de volgende thema's die onder prioriteit 1 van het OP vallen: 1.
technologie- en kennisoverdracht tussen onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven, 2.
economische netwerken en grensoverschrijdende samenwerking van bedrijven en 3.
Opleiding en training ten behoeve van de verbetering van het innovatieve potentieel van
bedrijven. Alle projectontwerpen moeten voldoen aan de criteria van de grensoverschrijdende
meerwaarde, de duurzaamheid, de duidelijke en realistische financiële en tijdelijke planning en
de financiering met eigen middelen. Voor de afwikkeling van het kaderproject is in het
secretariaat van de Euregio Rijn-Waal een projectcoördinator aangenomen die zich
bezighoudt met de begeleiding van het kaderproject zelf maar ook met de kleinschalige
projecten. Zij werkt nauw samen met het Dagelijks Bestuur van de Euregio Rijn-Waal en met
andere euregionale commissies en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het project
tegenover de stuurgroep.
Focus duurzaamheid
Het kaderproject Focus Innovatie is een subsidie instrument van de Euregio Rijn-Waal
waarmee kleine grensoverschrijdende projecten tot een volume van 25.000 euro met Eumiddelen gesubsidieerd kunnen worden. De lead-partners van deze projecten, vooral
universiteiten, hogescholen, onderzoeksinstellingen, innovatie- en technologiecentra, kamers
van koophandel of het bedrijfsleven aan Duitse en / of Nederlandse kant, kunnen samen met
hun partner aan de overkant van de grens hun idee realiseren. Dit idee moet inhoudelijk
passen bij een van de volgende thema's die onder prioriteit 1 van het OP vallen: 1.
technologie- en kennisoverdracht tussen onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven, 2.
economische netwerken en grensoverschrijdende samenwerking van bedrijven en 3.
Opleiding en training ten behoeve van de verbetering van het innovatieve potentieel van
bedrijven. Alle projectontwerpen moeten voldoen aan de criteria van de grensoverschrijdende
meerwaarde, de duurzaamheid, de duidelijke en realistische financiële en tijdelijke planning en
de financiering met eigen middelen. Voor de afwikkeling van het kaderproject is in het
secretariaat van de Euregio Rijn-Waal een projectcoördinator aangenomen die zich
bezighoudt met de begeleiding van het kaderproject zelf maar ook met de kleinschalige
projecten. Zij werkt nauw samen met het Dagelijks Bestuur van de Euregio Rijn-Waal en met
andere euregionale commissies en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het project
tegenover de stuurgroep.
pagina 11
pagina 12
Grensoverschrijdende Gezondheidszorg
Centraal voor het Euregionaal Forum Gezondheidszorg staan het handelen en het creëren
oplossingen voor vraagstukken: aan de ene kant de burger, de verzekerde, de patiënt en aan
de andere kant een optimaal inzetten en economisch gebruik van de zorgfaciliteiten.
Voor vakantiegangers is de grensoverschrijdende gezondheidszorg door Europese besluiten
geregeld. Knelpunten van binnenlandse zorg kunnen per geval grensoverschrijdend worden
opgelost. In zulke gevallen is het niet dringend noodzakelijk handelend op te treden. De
noodzakelijkheid voor verdere regelingen zien wij vooral in de Euregio-gebieden.
Mogelijkheden van een op de behoefte afgestemde grensoverschrijdende gezondheidszorg
worden getest in de zin van een praktijklaboratorium t.b.v. verdere Europese ontwikkelingen in
het kader van modelprojecten.
In de grensregio´s bestaan problemen bij de grensoverschrijdende gezondheidszorg. Daar
speelt zich het Europees leven van alledag af. Alhoewel de grensbewoners van de vrijheden
van het grenzeloze Europa profiteren, zijn de mogelijkheden van een grensoverschrijdend
gebruik van de gezondheidszorg in het buurland beperkt. Dit heeft verschillende oorzaken: verschillende gezondheidssystemen, - nationale, internationale regelingen en Europese
rechtsspraak. - tekort aan en ontbrekende transparantie en informatie, - tekort aan structuren
van een doelgerichte samenwerking, - gemis aan coördinatie en inzet van hulpbronnen
(gericht op de regio).
In de grensregio bevindt zich een uitstekend ontwikkelingspotentieel. Hier wordt de kans
geboden voor snelle en doeltreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg, als ook voor de
mogelijkheden voor grensoverschrijdende samenwerking van de aanbieders en instellingen en
optimale inzet van hulpbronnen.
Vanaf 01.07.2008 is het Interreg IVA kaderproject "grensoverschrijdende gezondheidszorg"
gestart.
Dit project heeft een looptijd tot 30.06.2015
Kennisalliantie Euregio Rijn-Waal 2020
De in het kader van het project Kennisalliantie nagestreefde samenwerking tussen de
kennisinstellingen moet enerzijds dienen ter verbetering van de profilering van de Euregio
Rijn-Waal als wetenschappelijke en academische locatie, maar wil anderzijds ook aan de
betrokken partners de mogelijkheid bieden een gezamenlijke identiteit als kennisregio te
ontwikkelen. Daartoe worden binnen in totaal zes werkpakketten gezamenlijke activiteiten
uitgevoerd:
1. Thematische uitwerking van de mogelijkheden, opstelling van een Handelingsconcept
Kennisregio 2014-2020
2. iLAB innovationLAB Rijn-Waal - Bridging Science to Business by Creativity, subsidiëring
van ten minste vijftien productinnovaties
3. Ondernemerschap en ondernemersgeest, optimalisatie van entrepreneurship op
universiteiten en hogescholen bij docenten en studenten
4. Versterking van de relaties tussen regionale ondernemingen en onderzoeks- en
onderwijsinstellingen, ontsluiting van het aanbod van universiteiten en hogescholen voor het
bedrijfsleven in de regio
5. Regionale verankering en verduurzaming van de kennisalliantie, alsook publiciteit,
stimulering van de innovatieve kracht van het regionale bedrijfsleven
6. Coördinatie
Het project vormt de opmaat tot de strategieontwikkeling van de Euregio Rijn-Waal voor de
Kennisalliantie 2020 en levert daarmee een niet-onaanzienlijke bijdrage aan de toekomstige
door de regio te kiezen richting en de verbetering van de grensoverschrijdende samenwerking
tussen het bedrijfsleven, wetenschappelijke instellingen en overheid.
pagina 13
"Miniprojecten" People to People
Ter ondersteuning van miniprojecten moet er in 2014 € 100.000 beschikbaar worden gesteld.
De hierboven genoemde ondersteuning moet beschikbaar zijn voor scholen,
sportverenigingen, culturele instellingen en andere verenigingen en organisaties op sociaalcultureel gebied en zodoende dicht bij de burgers en laagdrempelig grensoverschrijdende
contacten en samenwerking bevorderen. Het project "Miniprojecten" richt zich dus thematisch
op alle grensoverschrijdende activiteiten uit het spectrum aan onderwerpen van kaderproject 3
"People to People". Met het project wordt het voor kleine organisaties in het gehele
INTERREG-programmagebied van de Euregio Rijn-Waal mogelijk op grotere schaal
grensoverschrijdende activiteiten te organiseren en uit te voeren. Het project vervangt het
programma "Sport, sociale en culturele ontmoetingen", waarmee de Euregio Rijn-Waal tot nu
toe de kleinere sociaal-culturele activiteiten in haar lidgemeenten ondersteunt. De Euregio
Rijn-Waal heeft om verschillende redenen gekozen voor een project in het kader van
"Miniprojecten", omdat de subsidievoorwaarden voor People to People-projecten met een
geringe financiële omvang te complex zijn. Door deze projectopbouw wordt INTERREG ook
toegankelijk voor de organisaties die burgernabije activiteiten organiseren.
Saamhorigheidsgevoel kweken en Europa kunnen beleven.
INTERREG IV B „DEMARRAGE“
Naast de statutaire taken van de Euregio Rijn-Waal heeft het Duits-Nederlandse openbaar
lichaam zich nu ook met succes kandidaat gesteld als verantwoordelijke partner in het
INTERREG IV B Noordwest-Europa-project „DEMARRAGE“.
In DEMARRAGE worden verschillende grensoverschrijdende afzonderlijke initiatieven en
ervaringen van de grensoverschrijdende samenwerking langs de Rijn (bijv. DE-CH, NL-DE,
FR-DE) gebundeld. Deze driejarige transnationale samenwerking langs de Rijncorridor heeft
onder meer als doel het dienstenaanbod voor het langeafstandsfietsverkeer uit te breiden en
het regionale midden- en kleinbedrijf in de dienstverlenende sector in staat te stellen
transnationaal samen te werken. „DEMARRAGE“ verenigt daartoe alle relevante instanties en
openbare lichamen van de bron tot de monding van de Rijn, met als doel het “slapende”
economische potentieel van de Rijn aan de hand van de Rijnfietsroute gezamenlijk te
activeren en daar transnationaal voordeel uit te putten. In totaal nemen achttien partners uit
vijf landen (NL, D, FR, CH, BE) aan het project deel.
De groeiende markt van het langeafstandsfietsen biedt de regio’s langs de Rijncorridor grote
mogelijkheden op transnationaal niveau, voornamelijk in het toerisme en de horeca. Tot nu toe
is er op deze gebieden evenwel geen sprake van een gezamenlijke benadering van de markt
in deze regio’s. Daaruit komt de motivatie voor DEMARRAGE voort om
samenwerkingsvormen te stimuleren en zodoende voor het regionale bedrijfsleven en
fietstoeristen een meerwaarde tot stand te brengen.
Interreg IV C
Diensten en samenwerkingsverbanden
Voor diensten en samenwerkingsovereenkomsten is het productgebied 01 productgroep 04
aangemaakt.
Op 1 januari 2009 is een tussen het Wirtschaftsministerium NRW en de Euregio Rijn-Waal
gesloten samenwerkingsovereenkomst in werking getreden, waarbij aan de Euregio Rijn-Waal
taken zijn overgedragen die voor de implementatie van de Europese INTERREGprogramma’s van richting C „Interregionale samenwerking“ bij de deelstaat NordrheinWestfalen berusten.
Vanaf juli 2014 werd de overeenkomst zodra gewijzigd, dat de Euregio Rijn-Waal alle
ondersteunende taken betreffende de Interreg V A programma’s waarneemt.
De kosten hiervan zijn in productgebied 01 productgroep 06 begroot.
pagina 14
pagina 15
Interreg V A
Sinds de jaren ´90 worden met de INTERREG-programma’s grensoverschrijdende projecten
in de Nederlands-Duitse grensregio ondersteund. Voor de subsidieperiode 2014-2020 stelt de
Europese Unie opnieuw subsidiemiddelen ter beschikking. Voor het INTERREG-programma
Deutschland-Nederland gaat het om een bedrag van meer dan 220 miljoen euro. Met
aanvullende middelen van publieke en private partners wordt voor de genoemde periode
gerekend op een investeringsvolume van bijna 450 miljoen euro. Deze middelen worden
ingezet voor twee centrale doelstellingen:
Prioriteitsas 1: Verhoging van de grensoverschrijdende innovatiekracht van het
programmagebied
De beschikbare middelen in de eerste programmaprioriteit zullen in eerste instantie worden
ingezet voor projecten, die
kennistransfer, valorisatie en productinnovatie grensoverschrijdend vormgeven,
het midden- en kleinbedrijf - als drijvende economische kracht van het grensgebied meenemen in de samenwerking,
grensoverschrijdende samenwerking tussen partners via netwerken en clusters stimuleren en
duurzame samenwerkingsverbanden creëren.
Voor de eerste prioriteit staat in totaal ca. 135 miljoen euro aan Europese middelen ter
beschikking. Hiervan wordt 104 miljoen euro gefocusseerd ingezet voor de belangrijkste
programmasectoren Agribusiness/Food, Health & Life Sciences, HTSM, Logistiek en Energie
& CO2-reductie. In samenwerking met experts uit het bedrijfsleven, uit de wetenschap en van
de overheid worden zogenoemde „strategische initiatieven“ als thematische kaders voor
projecten in deze sectoren opgesteld.
Prioriteitsas 2: Sociaal-culturele en territoriale cohesie
In het kader van de tweede prioriteit as wordt een bedrag van ca. 73 miljoen euro ingezet voor
samenwerking op het gebied van
Werken, onderwijs, cultuur
Natuur, landschap en milieu
Structuur en demografie
Netwerkontwikkeling
Het doel van de tweede programmaprioriteit is het wegnemen van de barrières, die de grens
veroorzaakt.
De overige begrotingsposten zijn in overeenstemming met de ingediende projectgegevens
geraamd.
pagina 16
pagina 17
.
Version: 51
Seite 18
Produktber/Gesamt:
2015 Euregio R-W
Finanzplan
Ergebnisplan
Aufwands- und Ertragsarten
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Steuern und ähnliche Abgaben
Zuwendungen und allgemeine Umlagen
Sonstige Transfererträge
Öffentlich-rechtliche Leistungsentgelte
Privatrechtliche Leistungsentgelte
Kostenerstattungen und Kostenumlagen
Sonstige ordentliche Erträge
Aktivierte Eigenleistungen
Bestandsveränderungen
Ergebnis
2013
EUR
Ansatz
2014
EUR
Ansatz
2015
EUR
Planung
2016
EUR
Planung
2017
EUR
Planung
2018
EUR
0,00
2.512.796,68
0,00
0,00
0,00
0,00
15.114,07
0,00
0,00
0
2.781.713
0
0
0
0
25.700
0
0
0
3.085.108
0
0
0
0
15.900
0
0
0
2.329.055
0
0
0
0
5.900
0
0
0
2.367.092
0
0
0
0
15.900
0
0
0
2.429.375
0
0
0
0
15.900
0
0
10 = Ordentliche Erträge
2.527.910,75
2.807.413
3.101.008
2.334.955
2.382.992
2.445.275
11
12
13
14
15
16
1.424.269,84
0,00
773.867,68
71.813,33
0,00
259.757,27
1.599.372
0
817.439
67.667
0
343.045
1.679.468
0
990.099
69.901
0
356.220
1.606.110
0
427.410
69.105
0
234.297
1.648.960
0
424.692
68.317
0
243.596
1.700.924
0
430.096
67.531
0
249.442
Personalaufwendungen
Versorgungsaufwendungen
Aufwendungen für Sach- und Dienstleistungen
Bilanzielle Abschreibungen
Transferaufwendungen
Sonstige ordentliche Aufwendungen
17 = Ordentliche Aufwendungen
2.529.708,12
2.827.523
3.095.688
2.336.922
2.385.565
2.447.993
18 = Ergebnis der laufenden Verwaltungstätigkeit
(=Zeilen 10 und 17)
-1.797,37
-20.110
5.320
-1.967
-2.573
-2.718
19 Finanzerträge
20 Zinsen und sonstige Finanzaufwendungen
17.297,88
9.937,43
35.000
9.010
10.000
8.198
10.000
7.468
10.000
6.727
10.000
5.950
21 = Finanzergebnis (=Zeilen 19 und 20)
7.360,45
25.990
1.802
2.532
3.273
4.050
22 = Ordentliches Ergebnis (=Zeilen 18 und 21)
5.563,08
5.880
7.122
565
700
1.332
23 Außerordentliche Erträge
24 Außerordentliche Aufwendungen
0,00
0,00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25 = Außerordentliches Ergebnis (=Zeilen 23 und
24)
0,00
0
0
0
0
0
5.563,08
5.880
7.122
565
700
1.332
26 = Jahresergebnis (=Zeilen 22 und 25)
Version: 51
Seite 19
Produktber/Gesamt:
Einzahlungs- und Auszahlungsarten
1 Steuern und ähnliche Abgaben
2015 Euregio R-W
Ergebnis
2013
EUR
Ansatz
2014
EUR
Ansatz
2015
EUR
Planung
2016
EUR
Planung
2017
EUR
Planung 2018
EUR
0,00
0
0
0
0
0
2.447.461,19
2.724.713
3.033.108
2.250.543
2.287.723
2.349.102
3 Sonstige Transfereinzahlungen
0,00
0
0
0
0
0
4 Öffentlich-rechtliche Leistungsentgelte
0.00
0
0
0
0
0
5 Privat-rechtliche Leistungsentgelte
0,00
0
0
0
0
0
6 Kostenerstattungen, Kostenumlagen
0,00
0
0
0
0
0
232.532,84
55.700
15.900
5.900
15.900
15.900
2 Zuwendungen und allgemeine Umlagen
7 Sonstige Einzahlungen
8 Zinsen und ähnliche Entgelte
17.063,94
0
10.000
10.000
10.000
10.000
2.697.057,97
2.780.413
3.059.008
2.266.443
2.313.623
2.375.002
1.405.600,03
1.594.372
1.679.468
1.537.660
1.570.750
1.620.009
0,00
0
0
0
0
0
12 Auszahlungen für Sach-/Dienstleistungen
627.877,77
817.439
990.099
427.410
424.692
430.096
13 Zinsen und sonstige Finanzauszahlungen
9.883,81
9.010
8.198
7.468
6.727
5.950
0,00
0
0
0
0
0
262.153,39
343.045
356.220
234.297
243.596
249.442
2.305.515,00
2.763.866
3.033.985
2.206.835
2.245.765
2.305.497
391.542,97
16.547
25.023
59.608
67.858
69.505
18 Zuwendungen für Investitionsmaßnahmen
0,00
0
0
0
0
0
19 Einzahlungen aus der Veräußerung von Sachanlagen
0,00
0
0
0
0
0
20 Einzahlungen aus der Veräußerung von Finanzanlagen
0,00
0
0
0
0
0
21 Einzahlungen aus Beiträgen u.ä.Entgelten
0,00
0
0
0
0
0
22 Sonstige Investitionseinzahlungen
0,00
0
0
0
0
0
23
= Einzahlungen aus Investitionstätigkeit
0,00
0
0
0
0
0
24 Auszahlungen für den Erwerb von Grundstücken und Gebäuden
0,00
0
0
0
0
0
9
= Einzahlungen aus lfd. Verwaltungstätigkeit
10 Personalauszahlungen
11 Versorgungsauszahlungen
14 Transferauszahlungen
15 Sonstige Auszahlungen
16
= Auszahlungen aus lfd. Verwaltungstätigkeit
17
= SALDO AUS LFD. VERWALTUNGSTÄTIGKEIT
(=Zeilen 9 und 16)
25 Auszahlungen für Baumaßnahmen
0,00
0
0
0
0
0
18.387,19
0
0
0
0
0
27 Auszahlungen für den Erwerb von Finanzanlagen
0,00
0
0
0
0
0
28 Auszahlungen von aktivierbaren Zuwendungen
0,00
0
0
0
0
0
29 Sonstige Investitionsauszahlungen
0,00
0
0
0
0
0
18.387,19
0
0
0
0
0
26 Auszahlungen für den Erwerb von beweglichen Anlagevermögen
30
= Auszahlungen aus Investitionstätigkeit
31
= SALDO AUS INVESTITIONSTÄTIGKEIT (= Zeilen
23 und 30)
-18.387,19
0
0
0
0
0
32
= FINANZMITTELÜBERSCHUSS/-FEHLBETRAG
(=Zeilen 17 und 31)
373.155,78
16.547
25.023
59.608
67.858
69.505
0,00
0
-15.909
-16.640
-17.404
-18.203
14.542,57
15.210
15.909
16.640
17.404
18.203
33 Aufnahme und Rückflüsse von Darlehen
34 Tilgung und Gewährung von Darlehen
35
= SALDO AUS FINANZIERUNGSTÄTIGKEIT
-14.542,57
0
-31.818
-33.280
-34.808
-36.406
36
= ÄNDERUNG D.BESTANDES AN EIGENEN FINANZMITTELN (=Zeilen 32 und 35)
358.613,21
1.337
-6.795
26.328
33.050
33.099
37 Anfangsbestand an Finanzmitteln
1.845.372,29
1.941.233,27
1.942.570,27
1.935.775,27
1.962.103,27
1.995.153,27
38
1.941.233,27
1.942.570,27
1.935.775,27
1.962.103,27
1.995.153,27
2.028.252,27
= LIQUIDE MITTEL (=Zeilen 36 und 37)
Version: 51
Seite 20
Produktber/Gesamt:
2015 Euregio R-W
Übersicht über die Entwicklung des Eigenkapitals und des Anteils des Eigenkapitals an der Bilanzsumme 2015
Allgem. Rücklage
Ausgleichsrücklage
Ergebnisrücklage
Vorgetragener
Jahresüberschuss
Eigenkapital
Haushaltsjahre
Bilanzsumme am
Anteil des Eigen-
am 31.12.
am 31.12.
am 31.12.
Jahresfehlbetrag
Jahresfehlbetrag
am 31.12.
am 31.12.
Kapitals an der
In TEUR
In TEUR
In TEUR
In TEUR
am 31.12.
In TEUR
In TEUR
Bilanzsumme
In TEUR
1
2
3
2005
925
2006
4
5
In %
6
7
8
9
133
53
1.111
3.321
33
978
133
-52
1.059
3.269
32
2007
978
81
47
1.106
3.463
32
2008
978
128
166
1.272
3.497
36
2009
1139
133
22
1.294
3.380
38
2010
1161
133
-5
1.289
3.686
35
2011
1161
128
10
2.563
4.119
62
2012
881
418
3
1.302
3.652
36
2013
881
420
6
1.307
3.658
36
2014
881
426
7
1.314
3.665
36
2015
881
433
6
1.320
3.671
36
2016
881
439
1
1.321
3.672
36
2017
881
440
1
1.322
3.673
36
2018
881
441
1
1.323
3.674
36
Version: 51
Seite 21
Produktber/Gesamt:
2015 Euregio R-W
Verbindlichkeitenspiegel
2015
31.12.2007
Euregio Rhein-Waal
47533 Kleve
Art der Verbindlichkeiten
Gesam tbetrag des
Haushaltsjahres 2015
m it einer
Restlaufzeit
von
bis zu 1 Jahr
1 bis 5 Jahre
m ehr als 5
Jahre
EUR
2
EUR
3
EUR
4
EUR
1
1. Anleihen
2. Verbindlichkeiten aus Krediten für
Investitionen
2.1 von verbundenen Unternehmen
2.2 von Beteiligungen
2.3 von Sondervermögen
2.4 vom öffentlichen Bereich
2.4.1 vom Bund
2.4.2 vom Land
2.4.3 von Gemeinden (GV)
2.4.4 von Zw eckverbänden
2.4.5 vom sonstigen öffentlichen Bereich
2.4.6 von sonstigen öffentlichen
Sonderrechnungen
2.5 vom privaten Kreditmarkt
2.5.1 von Banken und Kreditinstituten
2.5.2 von übrigen Kreditgebern
3. Verbindlichkeiten aus Krediten zur
Liquiditätssicherung
3.1 vom öffentlichen Bereich
3.2 vom privaten Kreditmarkt
4. Verbindlichkeiten aus Vorgängen, die
Kreditaufnahm en w irtschaftlich
gleichkom m en
5. Verbindlichkeiten aus Lieferungen und
Leistungen
6. Verbindlichkeiten aus Transferleistungen
7. Sonstige Verbindlichkeiten
8. Sum m e aller Verbindlichkeiten
Gesam tbetrag des
Vorjahres
2014
EUR
5
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
164.974,69
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
15.908,68
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
71.282,43
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
77.783,58
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
180.184,99
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
990.099,00
990.099,00
356.220,00
1.511.293,69
0,00
356.220,00
1.362.227,68
Nachrichtlich anzugeben:
Es bestehen keine Haftungsverhältnisse aus
der Bestellung von Sicherheiten.
Version: 51
Seite 22
817.439,00
0,00
0,00
71.282,43
77.783,58
0,00
343.045,00
1.340.668,99
Anhänge
Stellenplan 2015
Verg.-Gruppe
Lohngruppe
Sondertarif
Zahl der Stellen
2015
Zahl der Stellen
2014
BBRA 15
1
1
1
TVÖD Entgeltgruppe 15
BBRA 12
2
2
2
TVÖD Entgeltgruppe 13
Sondertarif
2
2
0
indiv.Regelung
TVÖD Entgeltgruppe 14
1
1
1
BBRA13
TVÖD Entgeltgruppe 13
5
5
3
BBRA12
TVÖD Entgeltgruppe 12
2
2
0,64
BBRA 11
TVÖD Entgeltgruppe 11
3
3
4
BBRA 11
TVÖD Entgeltgruppe 10
3
3
3,52
BBRA 10
TVÖD Entgeltgruppe 9
2
2
2,08
BBRA 9
TVÖD Entgeltgruppe 8
3
3
0
BBRA 8
TVÖD Entgeltgruppe 7
1,5
1,5
1,64
BBRA 8
Gesam t
25,5
25,5
18,88
Auszubildende
Zahl der tats.
Erläuterungen
besetzten Stellen
entspricht
am 30.06.2014
2
2
2
Sondertarif Hausmeister
0,4
0,4
0,4
Sondertarif Euregio Ambassadeur
0,4
0,4
0,4
Sondertarif Reinigungskräfte
0,8
0,8
0,8
Gesam t
28,3
28,3
21,68
Version: 51
Seite 23
Version: 51
Seite 24
Euregioraad
26-11-2014
Punt 8
„70 Jaar vrijheid“
Zoals in de vorige raadsvergadering bericht, verleent de Euregio Rijn-Waal in 2014 en 2015
met voorrang subsidie aan grensoverschrijdende activiteiten die in het kader van “70 jaar
vrijheid” georganiseerd worden, omdat gezamenlijke herdenkingsbijeenkomsten en
bevrijdingsactiviteiten een belangrijke bijdrage leveren aan de verstandhouding tussen
inwoners aan beide zijden van de grens.
Activiteiten die in het kader van “70 jaar vrijheid” worden georganiseerd en waarbij een
grensoverschrijdende deelname uit het werkgebied van de Euregio Rijn-Waal is voorzien,
kunnen in principe aanspraak maken op deze regeling. Zowel gemeenten, verenigingen,
scholen alsook andere organisaties en instellingen kunnen een aanvraag indienen.
Nadat deze procedure op 9 mei door het Dagelijks Bestuur is vastgesteld, heeft de Euregio
Rijn-Waal haar lidorganisaties over deze subsidiemogelijkheid geïnformeerd.
Het verlenen van voorrang bij de ondersteuning van activiteiten in het kader van “70 jaar
vrijheid” werd zeer positief ontvangen en veel lidorganisaties hebben dit aanbod
aangenomen of doorgestuurd aan verenigingen en instellingen, die voor de organisatie van
herdenkingsbijeenkomsten en bevrijdingsfestiviteiten verantwoordelijk zijn. Ook hebben
enkele gemeenten via de lokale media over deze subsidiemogelijkheid geïnformeerd.
Inmiddels zijn er bij de Euregio Rijn-Waal 22 activiteiten met een geplande
grensoverschrijdende deelname bekend; 10 Nederlandse en 12 Duitse initiatieven. Er zijn al
12 aanvragen ingediend en er worden op korte termijn nog eens 8-10 aanvragen verwacht.
Een volledig overzicht van de reeds bekende activiteiten is als bijlage bijgevoegd.
Gezien het grote aantal grensoverschrijdende bevrijdings- en herdenkingsinitiatieven wordt
op verzoek van het Dagelijks Bestuur een online informatieportaal met kalender- en
archieffunctie ontwikkeld waarop alle activiteiten komen te staan. Naar verwachting gaat dit
informatieportaal eind dit jaar online. De lancering van het portaal zal gecombineerd worden
met een informatiecampagne. Het informatieportaal en de informatie campagne worden
mede ontwikkeld door studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Besluitvoorstel:
Ter kennisneming
Euregioraad
26-11-2014
Punt 8
Tolplannen van de Duitse bondsregering
De geplande invoering van een autotol op alle Duitse wegen stuit zowel op nationaal als
lokaal vlak in Duitsland en in Nederland op massieve kritiek. Ook het actuele wetsvoorstel
dient niet de belangen van de gresregio´s, noch lijkt dit wetsvoorstel met het Europese recht
verenigbaar.
Over de tolplannen zijn door gemeenten, Kamers van Koophandel, sociale partners en vele
andere partijen diverse resoluties ingediend om op de gevolgen van de tolplannen voor de
grensregio te wijzen.
De Euregio Rijn-Waal heeft namens de grensregio en haar leden een resolutie ingediend,
die ook in de lokale, regionale en nationale Nederlandse en Duitse media veel aandacht
heeft gekregen. Ook de Duitse partners van de WGEG (Werkgemeenschap Europese
Grensregio´s) hebben zich, op initiatief van de Euregio Rijn-Waal in het kader van de
jaarvergadering in een resolutie tegen de tolplannen uitgesproken. Ondersteund worden
deze acties ook door de kritische houding van de regionale afdelingen van de coalitiepartijen
in Nordrhein-Westfalen.
Inmiddels heeft minister Dobrindt een eerste wetsvoorstel naar buiten gebracht. De tol zou
alleen moeten gelden voor de autosnelwegen. Voor de Bundesstraßen (B wegen) zou evt.
vanaf 2018 alsnog een tolplicht ingevoerd kunnen worden. Regionale en lokale wegen
worden van de tolplicht uitgezonderd.
Voor de Euregio Rijn-Waal is dit slechts een gedeeltelijke verbetering aangezien alle
belangrijke grensovergangen (A12/A3, A77/57) in dit voorstel nog steeds tolwegen zouden
zijn of kunnen worden (B9, B220), wat onvermijdelijk ook zal leiden tot sluipverkeer.
De eerder ingebrachte bezwaren betreffende het creëren van nieuwe belemmeringen voor
het vrije verkeer van goederen en personen over onze landsgrenzen blijven ook in het
huidige wetsvoorstel bestaan.
Er moet daarom publieke druk uitgeoefend blijven worden om de tol in Duitsland en met
name ook in de bijzonder benadeelde grensregio´s te verhinderen.
Besluitvoorstel:
De Euregio Rijn-Waal vraagt de betrokken ministeries nogmaals rekening te houden met de
positie van deze grensregio en af te zien van de invoering van het nu voorliggende tolplan.
Tegelijkertijd dienen de regionale Europarlementariërs dienovereenkomstig geïnformeerd te
worden.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 8
Winning Schaliegas
De Nederlandse overheid wil de energiebronnen in Nederland zo goed mogelijk gebruiken.
Daarom kijkt zij naar schaliegas als nieuwe energiebron. De winning van schaliegas is echter
niet onomstreden, omdat hier chemicaliën voor ingezet worden. Vooral vanwege mogelijke
risico´s voor mens en milieu gaat de Nederlandse overheid in het kader van een planMER
onderzoeken of winning van schaliegas zinvol, levensvatbaar en verantwoord is. Afhankelijk
van de uitkomsten van dit onderzoek kunnen er vanaf eind 2015 op diverse plekken
proefboringen verricht worden. De locaties hiervoor staan nog niet vast.
In Duitsland staat de overheid kritischer tegenover de winning van schaliegas, ook het doen
van proefboringen is in Nordrhein-Westfalen op dit moment verboden. Dit neemt niet weg,
dat diverse energieconcerns op dit moment al diverse claims op potentiële
schaliegasgebieden in NRW hebben.
Zowel in Nederland als in Duitsland wordt er op dit moment op diverse niveaus veel
gediscussieerd over de mogelijke gevolgen van de winning van schaliegas. Het thema speelt
ook sterk in de Nederlands-Duitse grensregio, aangezien de potentiële winningsgebieden
grotendeels langs de grens liggen.
De gemeente Bergen verzoekt in haar schrijven van 25 september 2014 (zie bijlage) de
Euregioraad daarom een eenduidig signaal tegen de winning van schaliegas af te geven en
het thema “winning van schaliegas” voor de volgende vergadering te agenderen en hierover
een standpunt te formuleren.
De winning van schaliegas is in de Euregio-commissies voor Grensoverschrijdende
Verstandhouding en Economische Aangelegenheden gethematiseerd en er wordt
voorgesteld om de betrokken ministeries en overheden te verzoeken bij de besluitvorming
rondom de winning van schaliegas rekening te houden met mogelijke grensoverschrijdende
gevolgen van evt. proefboringen en met de verschillende opvattingen over het winnen van
schaliegas. De leden van de Euregio rijn-Waal dienen vroegtijdig geïnformeerd en bij het
consultatieproces betrokken te worden.
Besluitvoorstel:
De Euregio Rijn-Waal verzoekt middels een brief de betrokken ministeries en overheden om
bij de besluitvoering rondom de winning van schaliegas rekening te houden met mogelijke
grensoverschrijdende effecten en de Euregio Rijn-Waal en haar leden vroegtijdig te
informeren en bij eventuele consultatieprocedures (grensoverschrijdend) te betrekken.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 8
Windenergie
Bij ruimtelijke ordeningsprocessen is grensoverschrijdende betrokkenheid zinvol. Dit geldt
ook voor windenergie. Aan de hand van het actuele project in het Reichswald wordt hierover
bericht.
In de gemeente Kranenburg wordt een zone gepland voor een windmolenpark. Op dit
moment worden de mogelijkheden onderzocht voor een windmolenpark aan de
Kartenspielerweg in het Reichswald, vlakbij de Nederlandse grens. Er wordt een concept
ontwikkeld, waarbij ook burgers in de exploitatie van het windmolenpark kunnen participeren.
Eveneens wordt onderzocht of het windmolenpark mogelijkheden biedt voor toeristische en
educatieve activiteiten.
Vanwege de ligging nabij de grens met Nederland, worden de plannen voor het vastleggen
van gebieden voor windparken door de aangrenzende Nederlandse gemeenten nauwlettend
gevolgd. Er is de gemeente Kranenburg veel aan gelegen om grensoverschrijdend draagvlak
voor dit windpark te verkrijgen en daarom heeft burgemeester Steins van Kranenburg het
windenergie-concept in de Commissie voor Grensoverschrijdende Verstandhouding
gethematiseerd en aangeboden de achtergronden en inspraakmogelijkheden tijdens de
Euregioraadsvergadering toe te lichten.
Op verzoek van de Commissie voor Grensoverschrijdende Verstandhouding zal
burgemeester Günter Steins dit punt tijdens de vergadering namens de gemeente
Kranenburg toelichten.
Besluitvoorstel:
Toelichting en korte bespreking
Euregioraad
26-11-2014
Bijlage Punt 8
Initiatieven 70 jaar vrijheid
Lidorganisatie
Boxmeer
Organisator
Werkgroep Overloon, Mia Peeters
(0031-478641760)
Activiteit
Palenroute "Sporen van de oorlog", scholierenproject
Datum
Mini-Project
2500
Druten
Duisburg
KGZ Orpheus
Krupp-Gymnasium Europaschule
Herdenkingsdienst met NL, D en E koren
Scholierenproject met het Montessori College in Nijmegen - Lesprogramma 70 jaar vrijheid en
ontmoetingen
04.05.2014
2500
Duisburg
Stadt Duisburg
Publicatie waarin echte democraten, die tijdens de oorlog bijzonder menselijk hebben gehandeld,
worden geëerd.
Gennep
Gemeente Gennep i.s.m. o.a.
Stichting Summmertime Gennep, A.
de Winter, oorlogsveteraan
Herdenkingsprogramma Milsbeek, Gennep in februari (bestuurlijk niveau) en mei (voor inwoners), Februari, Mei 2015
Tentoonstelling
2325
Gennep
Parochiegemeenschap VenZelderheide
Met de seniorenverenigingen van Gennep, Ven-Zelderheide en Kessel naar Bevrijdingsmuseum
Overloon
Voorjaar 2015
1500
Gennep
Wielervereniging
Grensoverschrijdende wielertocht langs oorlogsbegraafplaatsen en -musea
Voorjaar 2015
Grave
Gemeente Grave
Herdenking bevrijding met Duitse betrokkenheid, parachutesprongen met NL en D parachutisten,
drietalige tentoonstelling in het Museum van Grave, Herdenkingsbijeenkomst met ca. 2.500
genodigden uit de geallieerde landen en Duitsland
Sep 14
2500
Groesbeek / Goch
Stichting Groesbeek Airborne
Vrienden, Heimat- und
Verschönerungsverein Hommersum
Gezamenlijke herdenkingsplaquette en onthulling
18.09.2014
529,85
Groesbeek
Stichting Wandelen in Vrijheid
Euregionale Vrijheidswandeling,
September/Oktober 2014, 750
14 september in EuregioForum
Hamminkeln
Heinrich-Meyer-Realschule i.sm.
Stadt Hamminkeln
Onderwijsprogramma met OBC Bemmel in het Humberghaus in Hamminkeln
Herfst 2015
Kalkar
St. Nikolai Chor
Gemeinsame Konzertreihe mit NL Chören
Herfst 2015
Kalkar
Städtisches Museum Kalkar
Ausstellung und Lesungen mit NL Partnern
Kevelaer
Heimatverein KevelaerWinnekendonk - Herr. Heistrüvers
Filmmiddag met bezoek aan Overloon
Kleve, Stadt
Haus der Begegnung Beth Hamifgash Serie Lezingen over het levensverhaal van Monika Bendorf, dochter van Nederlandse moeder en
Duitse soldaat, serie lezingen in werkgebied ERW
Kleve, Stadt
Stadtarchiv der Stadt Kleve
Fototentoonstelling i.s.m. Exodus Comité Huissen, VHS Kleve, Klevischer Verein für Kultur und
Geschichte, Deutsches Rotes Kreuz und Euregio Rhein-Waal
Kranenburg
Scholieren uit Kranenburg en Groesbeek bezoeken met de scholieren uit Körmend o.a. het
Nationaal Bevrijdingsmuseum Groesbeek en de Euregio Rijn-Waal
Nijmegen
Städtepartnerschaftsverein
Kranenburg, Groesbeek, Ubbergen,
Körmend
Radboud Universiteit Nijmegen
Oude Ijsselstreek
OVGG
Rheinberg
Stadt Rheinberg
Tentoonstelling in Ulft, Megchelen en Rees en enkele andere niet grensoverschrijdende
activiteiten
Noch keine Aktivitäten geplant, aber Thema sehr präsent, werden sich noch mit konkreten
Aktivitäten melden.
Wesel, Kreis
Soundtrack of Liberation - Muziekproject in Nijmegen, Kleve en Bevrijdingsmuseum, ter
nagedachtenis aan Market Garden. Nederlandse, Duitse en Amerikaanse jongeren zingen bekende
en onbekende liederen uit de Tweede Wereldoorlog, er wordt gebruik gemaakt van de originele
bladmuziek
April/Mai 2015
September/Oktober 2014,
14 september in EuregioForum
20.09-12.10.2014
23. September in EuregioForum
najaar 2014
Datum Euregio Rijn-Waal
nog niet bekend
Najaar 2014,
2500
Voorjaar 2015
1500
2500
2500
2500
Persbericht over ERW-initiatief
School in Wesel, die graag een kunstproject met een Nederlandse school wil opzetten
Wesel, Stadt
Total
Herdenking mei 2015 vernietiging tijdens WO II
24104,85
?
J
r
ü SEP, 2014
g@meenfe
..WM]..
l
1%
I
I
4
BERr.EN
r-
L-
imb
Postbus 140, 5854 ZJ Bergen
Aan de Euregioraad van de Euregio Rijn-Waal
Euregio Rijn-Waal
Telefoon (0485) 34 83 83
Postbus 220
Telefax (0485) 34 28 44
7040 AE 's-Heerenberg
E-mail [email protected]
ticg7ÖN!)E>4
4(H)-v
Q
(%
Datum:
25 septemb/er 20
Ons kenmerk:
R&S / NB
Onderwerp:
Besprekin4 van schaliegas in de Euregioraad
c.F!), '*üi4
www.bergen.nl
l-r(,(i
Geachte Euregioraad,
Momenteel loopt er in Nederland, maar ook in Duitsland, een maatschappelijke discussie over de
wenselijkheid van de mogelijke winning van schaliegas.
Op 8 juli 2014 heeft het college van burgemeester en wethouders van Bergen een inspraakreactie
gegeven op de in Nederland uitgebrachte concept notitie reikwijdte en detailniveau planMER
structuurvisie Schaliegas. Deze notitie dient als opmaat om te komen tot een milieueffectonderzoek
naar schaliegas. Dit milieueffectonderzoek moet ook antwoord geven op de vragen of schaliegas
dient te worden gewonnen en waar dat eventueel zou kunnen. Het standpunt van het college om
geen schaliegaswinning in onze gemeente en regio te willen, wordt onderschreven door de
gemeenteraad. Wij hebben in onze raadsvergadering van 23 september 2014 besloten het standpunt
van het college om geen schaliegaswinning in onze gemeente en regio te willen te onderschrijven,
tenzij onderzoek aantoont dat schaliegaswinning onschadelijk is. Tevens hebben wij besloten om ons
standpunt kenbaar te maken aan het Provinciebestuur van Limburg en de Euregio's "Rijn en Maas"
en "Maas en Waal".
Uit internetonderzoek en navraag bij gemeentes in deze regio blijkt dat diverse gemeentes eveneens
een negatief standpunt hebben ingenomen over de winning van schaliegas in deze regio. Ook in
Duitsland. In elk geval is bekend dat de gemeenten Cuijk, Boxmeer, Gennep, Grave, Groesbeek,
Mook en Middelaar, Goch en Weeze een vergelijkbaar standpunt hebben. Dit zijn ook allen
gemeenten die lid zijn van de Euregio Rijn-Waal. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het
onderwerp nadrukkelijk leeft en dat gemeentebesturen zich zorgen maken over de gevolgen van
mogelijke winning van schaliegas.
Ook de provincie Limburg heeft zich inmiddels, zij het iets terughoudender, kritisch geuit over de
eventuele winning van schaliegas. In het ontwerp Provinciale OmgevingsPlan (POL) is het volgende
standpunt verwoord:
"Onconventionele gaswinningen, zoals schaliegaswinning en steenkoolgaswinning, vallen buiten de
scope van het thema bodemenergie. Deze vormen van energie zijn niet duurzaam, omdat het gaat
om fossiele voorraden die niet hernieuwbaar zijn. In oktober 2013 is door het College van GS het
standpunt ingenomen dat (proef)boringen t.b.v. de winning van schaliegas pas plaats kunnen vinden
na:
!I
m
afronding van een brede maatschappelijke discussie over nut en noodzaak inclusief een
transparante analyse van kosten en baten, ook voor de regio;
specifiek onderzoek voor de Nederlandse situatie gericht op het vö6rkomen van schaliegas en de
risico's voor mens, natuur en milieu alsmede de beheersbaarheid daarvan;
s
een analyse van de impact van schaliegaswinning op de transitie naar een duurzame
energievoorziening."
Bezoekadres:
Raadhuisstraat 2
5854 AX Nieuw Bergen
De gemeenteraad van Bergen wil graag een krachtig signaal vanuit de (Eu)regio afgeven tegen de
winning van schaliegas. Het is hierom dat wij de Euregioraad verzoeken om het onderwerp
'schaliegaswinning' te agenderen voor bespreking in de Euregioraden en zich eveneens in die zin uit
te spreken.
Hoogachtend,
Namens de raad van de gemeente Bergen,
De
De voorzitter
.er
)i
li
M.H.E. Pel'fü
I.C. 'vhn 't Hof
r
Hoogachtend,
Bur:
n wetlqouders van Bergen,
%@7etaris,
de burgemee'l
>
ofö.i.dr:
s
M.H.E. Pelzer'
,,2Jg.,,
Euregioraad
26-11-2014
Punt 9
Afscheid vertrekkende Euregioraadsleden
Als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen in Duitsland op 25 mei 2014 verandert de
samenstelling van de Euregioraad.
In de vergadering zal kort stilgestaan worden bij de veranderde samenstelling van de
Euregioraad en zullen de vertrekkende (Duitse) Euregioraadsleden bedankt worden voor hun
inzet in de afgelopen raadsperiode.
Euregioraad
26-11-2014
Punt 10
Mededelingen en rondvraag
Eindejaarsbijeenkomst Euregio Rijn-Waal
Op maandag 15 december a.s. vindt de jaarlijkse eindejaarsbijeenkomst van de Euregio Rijn-Waal
plaats.
Als bijzonder highlight zal dit jaar tijdens de Eindejaarsbijeenkomst de wisseltentoonstelling
“Oranjesteden” worden geopend. De tentoonstelling is t/m 9 januari 2015 in het Euregio-Forum te
zien. De tentoonstelling is samengesteld in het kader van de feestelijkheden “200 jaar Koninkrijk
der Nederlanden”. De tentoonstelling werd in Apeldoorn (12 t/m 16 juni) geopend en zal tot eind
2015 in alle Oranjesteden steeds 3-4 weken te zien zijn.
Tijdens deze bijeenkomst zal verder de Euregio Rijn-Waal Erepenning worden uitgereikt en
worden de prijswinnaars van de jaarlijkse fotowedstrijd bekend gemaakt. Het thema is dit jaar
“Ho(o)g(t)e punten in de Euregio Rijn-Waal”.
De bijeenkomst begint dit jaar om 14.30 uur en vindt plaats in het Euregio-Forum, Emmericher
Straße 24 in 47533 Kleve.
Besluitvoorstel:
Ter kennisneming
Euregioraad
26-11-2014
Punt 10
Vergaderschema 2015
Bijgevoegd is het vergaderschema 2015 van de Euregio Rijn-Waal.
Op verzoek van de Provincie Gelderland (toezichthouder) wordt voorgesteld om de
Euregioraadsvergaderingen voortaan op donderdag i.p.v. woensdag te laten plaatsvinden, dit in
verband met de Statenvergaderingen die eveneens op woensdag plaatsvinden.
De Euregioraadsvergaderingen zullen plaatsvinden op:
Donderdag 28 mei 2015
Donderdag 26 november 2015
De informele Euregioraadsbijeenkomst zal plaatsvinden op 19/20 of 26/27 maart 2015.
Besluitvoorstel:
Ter kennisneming
Vergaderschema Euregio Rijn-Waal 2015
Dagelijks Bestuur:
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
6 februari
13 maart
10 april
8 mei
12 juni
10 juli
11 september
9 oktober
6 november
4 december
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9.00 uur
9 februari
13 april
2 november
14.00 uur
14.00 uur
14.00 uur
Woensdag
Woensdag
15 april
4 november
14.00 uur
14.00 uur
Donderdag
Donderdag
16 april
5 november
14.00 uur
14.00 uur
Commissie voor Grensoverschrijdende
Verstandhouding:
Maandag
Maandag
Maandag
Commissie voor Economische
Aangelegenheden:
Commissie voor Financiën en
Projecten:
Financiële Controlecommissie:
Vrijdag
Netwerkbijeenkomst Euregioraad:
Do/vr
19/20 of 26/27 maart
Euregioraad:
Donderdag
Donderdag
28 mei
26 november
14.00 uur
14.00 uur
Contactpersonendag:
Woensdag
17 juni
09.00 uur
Vrijdag
Vrijdag
Vrijdag
6 maart
19 juni
20 november
10.30 uur
10.30 uur
10.30 uur
Maandag
14 december
15.00 uur
Comité van Toezicht
Interreg IIIA & IVA:
8 mei
08.30 uur
Interreg-Stuurgroep:
Eindejaarsbijeenkomst:
Euregioraad
26.11.2014
Punt 12
Personeelsaangelegenheden
Contractverlenging van de secretaris en de plaatsvervanger
Conform §7.f. van de Statuten van de Euregio Rijn-Waal benoemt de Euregioraad een
secretaris in hoofdfunctie voor de duur van 6 jaar alsmede een plaatsvervanger. Een
Nederlandse secretaris heeft een Duitse plaatsvervanger, een Duitse secretaris heeft een
Nederlandse plaatsvervanger. Herbenoeming is toegestaan.
In de Euregioraadsvergadering van 19 november 2008 werd Sjaak Kamps met ingang van
01-04-2009 tot secretaris in hoofdfunctie van de Euregio Rijn-Waal benoemd. Andreas
Kochs werd tot plaatsvervanger benoemd.
Sjaak Kamps werkt sinds 1991 voor de Euregio Rijn-Waal. Eerst als coördinator van het
Interreg-Programma en van 1999–2009 als plaatsvervangend secretaris met de toenmalige
secretaris Erwin Schmitz. Vanaf 01-04-2009 is hij als secretaris in hoofdfunctie voor de
Euregio Rijn-Waal actief.
Andreas Kochs werkt sinds 1997 bij de Euregio Rijn-Waal als projectcoördinator in het
Interreg-Programma en sinds 01-04-2009 tegelijkertijd als plaatsvervangend secretaris.
Op 01-04-2015 eindigt de ambtsperiode van zes jaar van de secretaris in hoofdfunctie. Sjaak
Kamps is voor een verdere ambtsperiode beschikbaar.
Het Dagelijks Bestuur heeft zich in de vergadering van 10 oktober 2014 eenstemmig
uitgesproken voor een verlenging van de ambtsperiode van Sjaak Kamps als secretaris van
de Euregio Rijn-Waal tot 1 april 2021. Andreas Kochs wordt voor dezelfde periode als
plaatsvervanger voorgesteld.
Beschlussvorschlag:
De Euregioraad besluit, het contract met Sjaak Kamps als secretaris te verlengen tot 1 april
2021 met gelijktijdige verlenging van de functie van plaatsvervanger door Andreas Kochs.

TRAUMAOVERLEG EUREGIO Plenaire bijeenkomst voor

EERSTE GEMEENSCHAPPELIJKE “MARCHE EMT WANDELING

programma regionale conferentie 060614

140731 SI AgroFood_nl.indd - Interreg IV A Deutschland

3 september 2014 pagina 4

INTERREG V Deutschland-Nederland Ressortbesprechung NRW

Werkt u graag in een internationale omgeving?

Log.ON, het informatieplatform voor de logistieke en transportsector

Eerste Europese revalidatiecentrum met grensoverschrijdend

EMR Persbericht Duitse Tolheffing 26082014