5/03/2014 Auteur: Guy De Kinder, Ruiselede 3/3/2014 Starten met een moestuin (deel 2) Zaaien Planten 2 Starten met een moestuin in twee delen. Deel 1 (Vorige presentatie) Grondvoorbereiding Bemesten en bekalken van de moestuin. Onderhoud en Deel 2: teeltzorgen Nuttige tips per teelt Gratis nieuwsbrief Zaaien planten onderhoud en teeltzorgen nuttige tips per teelt Groente en Fruit Encyclopedie (auteurs Luc Dedeene & Guy De Kinder) Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Guy De Kinder – www.houtwal.be 3 4 I. Zaden en zaaien: soorten zaden (1) Zaadvaste rassen: Lagere prijs Goede oogstspreiding Zaadwinning is mogelijk Nadelen: F1-hybriden: Bekomen door natuurlijke bestuiving (zelf- of kruisbestuiving) vb. bijzondere tomaten en foto’s van tomaten. Geselecteerde zaden Voordelen: Ongelijke groei en uitzicht Lagere productie I. Zaden en zaaien: soorten zaden (2) Bekomen door speciale kruisingen Zeer gelijke groei en uitzicht. Voordelen: Hoogste productie en kwaliteit. Soms minder schimmels Nadelen: Hogere aankoopprijs Geen oogstspreiding Pillenzaad: Zaadlinten: Stroken papier (5 m lang) belegd met zaden. Voordeel: Nadelen: Biologische Duurder in aanschaf Soms problemen met de kieming. (Bodem moet gepast vochtig zijn) zaden: Aanbod neemt toe Voordelen: Soms sterker tegen ziekten Milieuvriendelijke teelt Betere en snellere opkomst Gemakkelijker op afstand te zaaien Snellere groei en oogst Niet voor alle groenten. Duurder in aanschaf De grond mag niet uitdrogen Iets hogere aankoopprijs Niet voor alle rassen Groente en Fruit Encyclopedie Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Nadeel: Hogere aankoopprijs 8 I. Zaden en zaaien: soorten zaden (5) Zelf zaden winnen: Voordelen: Goedkoper Beter aangepast aan de grond en klimaat voor moeilijk te vinden rassen (vb. tomaten en tomaten met fruitsmaak. Goed Nadelen: Zaad heeft een aantal bewerkingen ondergaan. Voordelen: Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Dunnen is niet meer nodig Brico.be Nadelen: 7 Gemakkelijke zaadverdeling Eén zaadje per (pers)pot Kwaliteitszaad met hoge kiemkracht Spaart veel werk uit. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder I. Zaden en zaaien: soorten zaden (4) Precisiezaad: Voordelen: Nadelen: Probleem met vruchtafwisseling (tweejarige groenten) op overdracht van ziekten en plagen Erg tijdrovend. Gevaar Vooral voor rucola, erwten, bonen en bijzondere tomaten. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 1 5/03/2014 10 11 I. Zaden en zaaien: zaden bewaren Lang bewaarbare zaden: Tomaten. Bonen, erwten Koolgewassen Radijzen Kort bewaarbaar: Sla Schorseneren Paprika, peper Pastinaak Wortels Kiemproef: Bewaarplaats: • Droog, • 10 zaden • Koel • Op vochtig keukenpapier • Geen temperatuurschommelingen. • Warm, (donker) en vochtig houden. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder I. Zaaien onder bescherming (1) Wat? Zaaien in een serre, veranda, koude bak of binnenshuis (tomaten, paprika) In ziektevrije zaaigrond Temperatuur en vochtigheid onder controle Voorzaaien als de buitenomstandigheden niet goed zijn. Voordelen: Betere opkomst. kieming Vroeger oogsten Betere plantkwaliteit Snellere Start moestuin (2). Door Guy De Kinder •Groente en Fruit Encyclopedie 12 13 I. Zaaien onder bescherming. (2) Zaaitemperatuur: De grondtemperatuur is belangrijker dan de luchttemperatuur Kweekbakje, miniserre, … Warm zaaien: Matig warm of koud zaaien: Kweekbakje/miniserre 25°: paprika, peper (20 februari) 20-25°: Tomaten, paprika, aubergine (15 maart) 15-20°: Komkommer, pompoen (1 mei) 5 -18°: Tuinbonen/paardebonen (febr-maart) 10-15°: Struikbonen (15 mei) Sla Zaaigrond: Aangekochte zaai- en stekgrond Bevat slechts weinig meststoffen Zeer luchtig http://fruitabc.blogspot.be/2013/03/bijzondere-tomaten-zaaien-kas-of_2.html Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 14 15 I. Zaden uitzaaien onder bescherming (3) Verspenen: Zaaien in zaaibakken Later verspenen in: Verspenen: volledig ontwikkeld én het eerste echte blad goed te zien. Te vroeg verspenen: Perspotten Bloempotjes Kweekplaten (trays) Verspenen = op grotere afstand zetten van zaailingen I. Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming (4) Kiemblaadjes Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Plantjes te zwak Wortels onvoldoende Meer uitval Gebruik potgrond voorzien van meststoffen. Kluitplanten hergroeien beter. Verspenen: selder, sla, andijvie, tomaten, paprika, … NIET verspenen: komkommers, pompoenen, bonen, … Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Te ontwikkeld laat verspenen: Verzwakte planten: langgerekt (gefileerd) door lichtgebrek Veel wortelbreuk Moeilijke hergroei Lichte bladstand door onvoldoende Start moestuin (2). Door Guy De Kinder voeding 2 5/03/2014 16 17 I. Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming (5) I. Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming (6) Verspenen: Verspenen Het eerste echte blad is zichtbaar. Zaailingen losmaken met een stokje Zaailingen voorzichtig uit elkaar halen Enkel met de zaadlobben vastnemen Verwijder kleinere of misgroeide zaailingen Kiemblaadjes boven de grond Putje maken met stokje (potlooddikte) en wortels erin laten zakken. Plantputje voorzichtig dichtmaken. Lichtjes aangieten (broezen) als de verspeenkist klaar is. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder en nazorgen: Lichtjes broezen Tijdelijk iets warmer zetten Beschermen tegen de felle zon: vliesdoek, krantenpapier, … Zodra de hergroei herneemt de temperatuur en luchtvochtigheid iets laten zakken. Na de hergroei --> zoveel mogelijk licht! Warmteminnende planten zoals paprika, tomaten en aubergine niet kouder dan 10°C. houden. (Beter is 15°) Geef niet te veel water De grond laten opdrogen! Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 18 19 I. Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming (7) Afharden: = zaailingen laten wennen aan de buitentemperatuur. Ca 7 tot 10 dagen voor het uitplanten Geleidelijk meer luchten: Eerst overdag Later ook ‘s nachts Hoe Altijd terplaatse op rijen zaaien: Wortelen, pastinaak, witloof, Radijzen, rammenas Hebben een penvormige of niet te verspenen afharden? In een koude bak Onder een kleine plastiektunnel. Plantjes iedere dag enkele uren in zetten (overdag). Minder I. Zaden en zaaien: zaaien in open lucht (1) Meestal open lucht lang afharden bij: wortel en zijn moeilijk terplaatse op rijen zaaien: Struikbonen Groenlof, (= suikerij of suikerbrood) Roodlof (Radicchio Rosso) rode biet, snijbiet of warmoes Planten onder groeidoek of onder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder gaatjesplastiek. 20 I. Zaden en zaaien: zaaien in open lucht (2) Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 21 I. Zaden en zaaien: zaaien in open lucht (3) Goed zaaibed maken: Grond Op een zaaibed om later te planten: Deze kunnen ook binnen voorgezaaid worden. Herfst- en winterprei Koolgewassen Selder Tip: Groente en Fruit Encyclopedie Stengelajuin (Luc Dedeene & Guy De Kinder) Start moestuin (2). Door Guy De Kinder spitten of goed losmaken luchtig! Eventueel voedingsstoffen of bodemverbeteraar inwerken Grond zaaiklaar (fijn) maken. Grond mag niet te nat zijn! Grond moet voldoende warm zijn! Samengevat: Onkruidvrij Luchtig en toch voldoende fijn Vochthoudend Niet bevroren en niet te nat! Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 3 5/03/2014 22 I. Zaden en zaaien: zaaien in open lucht (4) Grond van een zaaibed opwarmen: 23 II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (1) Zaaivoren (= zaaien in rijen) Naast een hofkoord Met een hak, stok of Wacht tot het weer wat warmer wordt. Maak de grond twee dagen op voorhand los met een cultivator spade een voortje maken Niet te diep (1 tot 2 x de zaaddikte) Bedek gedurende 5 dagen de grond met plastiekfolie Plaats 5 dagen voor het zaaien een kleine plastiek tunnel over het zaaibed. Zaden afdekken met mengsel van zand (1/2) en potgrond/zaaigrond (1/2). na de opkomst gemakkelijk om te schoffelen. Geeft een verzorgde indruk. Is Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 24 25 II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (2) Zaaidiepte Is afhankelijk van de zaadgrootte. Zaai niet te diep (1 tot 2 x de zaaddikte) Op lichte grond iets dieper zaaien. Probeer op een gelijke diepte te zaaien II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (3) Pleksgewijs Grote zaaien: zaden (erwten en bonen) op een vaste afstand uitleggen Soms zaden per twee uitleggen en na opkomst 1 verwijderen: pastinaak, schorseneer Auteur: Guy De Kinder, Ruiselede 3/3/2014 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 26 II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (4) Zaadverdeling: Niet gemakkelijk Hulpmiddelen: voor fijne zaden Een samengevouwd Zaad tussen duim en stuk papier wijsvinger nemen en door wrijven de zaden doen vallen Zaden mengen met wit zand en dan uitstrooien. Uitzaaien van bijzondere tomaten. 27 II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (5) Breedwerpig Voor Ongelijke Moeilijke Start moestuin (2). Door Guy De Kinder zaaien: de opkweek van kleine hoeveelheden plantgoed Voor snijsla en spinazie Zaden gelijkmatig verdelen over het zaaibed Zaden inharken Nadelen: opkomst onkruidbestrijding Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 4 5/03/2014 28 29 II. Zaden en zaaien: zaaimethoden (6) Zaden Grote II. Zaden en zaaien: uitdunnen (1) Waarom afdekken: zaden met de hark afdekken Kleine zaden voorzichtig met de hark of met de handen toedekken Eventueel de zaaivoortjes afdekken met (oude) zaaigrond uitdunnen? Om alle planten goed te laten uitgroeien. Voor dikkere knolgewassen Gezondere groei Grotere bladeren: warmoes, spinazie, … Wanneer? Zo vroeg mogelijk het eerste echte blad na de twee kiemblaadjes te zien is. (Wortels uitdunnen bij winderig of fris weer) Vanaf Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 30 31 II. Zaden en zaaien: uitdunnen (2) Hoe uitdunnen? Zwakkere planten verwijderen. Planten uittrekken Afnijpen met de nagels Met de hak Nazorgen? Uitgedunde zaailingen niet laten liggen geurstof lokt groentevliegen (o.a. wortelvlieg) III. Uitplanten: planttijdstip Voorbereiding: Planten op voorhand water geven. Plantbed klaar maken Plantgoed afharden als het onder bescherming gekweekt werd. Weer? In geen te natte grond. Sommige plantensoorten zijn koudegevoelig: tomaten, paprika, andijvie, … Op een bewolkte, droge en windstille dag. Eventueel afdekken met groeidoek/ vliesdoek. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 32 33 Gemakkelijke en moeilijke teelten? (1) Erg gemakkelijk: Amsoi (mosterdkool) Erwten: zaai feb/maart Tuinbonen: zaai feb/maart Radijzen: zaai maart-mei Rucola/notensla: zaai mrt.-aug. Struikbonen, staakbonen: zaai mei Courgette, pompoen: zaai mei Rode bieten: zaai mei Nieuw-Zeelandse spinazie: zaai mei (Sla: zaai april - augustus) Schorseneren: zaai april-mei Stengelajuin: zaai: april - juni Suikerij of groenlof: zaai 20 juni Suikermaïs: zaai mei Doorlevende groenten: Aardbeien Aardpeer Asperge Rabarber Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Auteur: Guy De Kinder, Ruiselede 3/3/2014 Gemakkelijke kruiden Bieslook Basilicum Doorlevende kervel (Roomse kervel) of Franse selder (= doorlevend) Munt (= doorlevend, kan woekeren) Lavas Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 5 5/03/2014 34 35 Gemakkelijke en moeilijke teelten? (2) Teelt van rucola (notenbladsla) Moeilijk te telen groenten: Wortels (wortelvlieg) insectengaas! Tomaten, aardappels (aardappelplaag) Paprika, peper (niet warm genoeg) Komkommer (meeldauw) Prei, ajuin (schimmels en insecten) Koolgewassen (knolvoet, koolvlieg, rupsen) Spinazie (vroegtijdig opschieten, onvoldoende stikstofmest) Witloof (te voedselrijke grond) Zaaien: Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 36 In openlucht vanaf ½ februari (mrt.) tot september Bij hoge temperatuur: snellere bloei en minder fijne smaak In rijen (op 15/20 cm) of breedwerpig zaaien Zaaidiepte: ca 0,5 cm Meerdere keren kleine hoeveelheid zaaien Op perceel van koolgewassen zaaien Oogsten: Drie tot vijf weken na het zaaien Enkel jonge bladeren Ook bloemen zijn eetbaar Meerdere keren oogsten Gezaaid in aug./sept. oogsten tot het voorjaar (Mits zachte winter) http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/rucola-of-notenbladslaraakt-bekend-bij-de-consument/ Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 37 Teelt van struikboontjes (1) Teelt van struikboontjes (2) Planten: Zaaien: voorzaaien in potten van 10 -12 cm vanaf half april. (4 zaden per pot) In openlucht vanaf ½ mei tot begin juli Goed opgewarmde, droge grond! In rijen zaaien. (Rijafstand 40-50 cm). In de rij op 8 cm. Zaaidiepte: 3 tot 4 cm Meerdere keren kleine hoeveelheid zaaien Op perceel van peulvruchten (Vlinderbloemigen) zaaien. Geen stikstofmeststoffen! Binnen Oogsten: Ongeveer 1,5 tot 2 maand na het zaaien. Meerdere keren oogsten Jonge peulen oogsten. Gezaaid begin/half juli. oogsten in september-oktober Voorgezaaide planten in pot. Vanaf half mei Zodra de planten minstens twee echte bladeren hebben. Zaadlobben net boven de grond. Goed aandrukken en gieten. http://www.plantaardig.com/groenteninfo/bonen_teelt.htm Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 38 Groenlof (suikerbrood) en roodlof (Radicchio) Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 39 Teelt van suikerij, groenlof en roodlof (Radicchio) (1) Zaaien: In openlucht vanaf 21 juni tot 21 juli In goed aangezakte, licht vochtige grond. In rijen zaaien. (Rijafstand 30 cm). Zaaidiepte: 1 cm In twee of drie keer zaaien (= oogstspreiding) Te vroege zaai (koude) vroegtijdig opschieten Op perceel van bladgroenten zaaien. Niet te veel bemesten! Na opkomst goed uitdunnen en eventueel verplanten. http://www.plantaardig.com/groenten_kalender_zaaien_planten_oogsten/bladg roenten/bggroenlof.htm Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 6 5/03/2014 40 Teelt van suikerij, groenlof en roodlof (Radicchio) (2) Uitdunnen en verplanten: Zo vroeg mogelijk na de opkomst. In juli Als nateelt na vroege aardappels. Rijafstand 30 cm. Afstand in de rij 30 cm Bij het uitplanten de planten sorteren op grootte. Goed aandrukken en aangieten na het planten. http://www.plantaardig.com/groenten_kalender_zaaien_planten_oogsten/bl adgroenten/bggroenlof.htm Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 41 Teelt van suikerij, groenlof en roodlof (Radicchio) (3) Oogsten Vroege zaaiing vanaf augustus tot oktober Late zaaiing tot maart (mits zachte winter). Zodra de krop een vaste structuur heeft. Meerdere weken houdbaar in de koelkast. Rauw gebruik iets bittere smaak Gekookt en gestoofd Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 42 Courgette in de “Groente en fruit encyclopedie” Plantkundige kenmerken. Soorten en teeltwijzen Standplaats en bemesting. Opkweek: zaaien, verspenen/inpotten, verzorging, afharden Planten: tijdstip, werkwijze Gewasonderhoud: water geven, bestuiving en steunen. Oogsten en bewaren Mogelijke problemen: grijsrot en echte meeldauw. Aanbevolen rassen: zaadvaste en hybriden. Blz 109-112 over courgette! Groente en Fruit Encyclopedie 43 Teelt van courgette (zomerpompoen) (1) Zaaien: In openlucht vanaf einde mei tot einde juni. (1 meter afstand) voorkeur voorzaaien in potten met zaaigrond vanaf einde april tot einde mei of juni. (Serre) Veel warmte en weinig water nodig bij de kieming! Indien de grond te nat of te koud is geen kieming! Geen vruchtafwisseling met komkommers of pompoenen. Raadpleeg een degelijk en praktisch moestuinboek: “Groente en Fruit Encyclopedie” Bij Slechts 35,00 Euro! Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder (6de druk, 2013) 44 Teelt van courgette (zomerpompoen) (2) Uitplanten: Op vruchtbare, niet te natte grond vruchtafwisseling met komkommers of pompoenen. Vanaf half mei (vorstgevoelig!) tot 15 juli Plantafstand 1 x 1 meter Voor een goede bestuiving best twee (of drie) planten zetten. Plantdiepte tot iets onder de kiemblaadjes. Geen Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 45 Teelt van courgette (zomerpompoen) (3) Oogsten: In jonge toestand oogsten meer opbrengst! Als de vruchten 15-20 cm lang zijn Afsnijden met een lang steeltje Groente en Fruit Encyclopedie Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 7 5/03/2014 49 50 Teelt van amsoi (mosterdkool, bladkool) Teelt van tuinbonen (labbonen, paardebonen) Zaaien in potjes januari, februari en maart. Zaaidiepte 3cm. Zaaien in volle grond maart (of in oktober) Uitplanten potteelt in maart-april Plantafstand: 15 (20) x 60 cm Beschermen tegen vogelvraat Oogsten in juni (jonge peulen) Opletten voor bladluizen vooral bij de late zaai (april mei) Goed gedroogde zaden in de diepvries bewaren (bonenkever) Zaaien maart oktober Oogsten in april-mei Bloemen en zaden laten vormen Volgende oogst van de nieuwe zaailingen 1 maand later. Weerstaat ook de winterkoude. Gebruik: jonge blaadjes in sla, oudere bladeren in de wok met andere stoofgroenten. Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Tuinbonen 51 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 52 Goede combinatieteelten 60 x 15 Bron: GroentenInfo (Luc Dedeene) http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nu-zaaien-inpotjes/ http://www.bolster.nl/groenten/peulvruchten/tuinboon+ratio++vicia+faba Filmpje: http://vimeo.com/61282460 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Groente en Fruit Encyclopedie (Luc Dedeene & Guy De Kinder) Platte bak maken? 53 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Invloed Kruid Hoofdteelt Bladluizen Bonenkruid, OostIndische kers Struikbonen, ajuin Koolwitje Pepermunt Koolgewassen Koolwitje, slakken Tijm en salie Koolgewassen, sla Bladluizen Lavendel Rozen Witte vlieg, bladluizen Knoflook Tomaten, rozen, aardbei, frambozen, fruitbomen Groeibevordering Dille, venkel en koriander Komkommer, wortel en ajuin Groeibevordering Basilicum, peterselie Tomaten, asperges, druiven. Wortelvlieg e.a. groentevliegen Knoflook, bieslook Wortels, pastinaak, peterselie, kolen, tomaten Krulziekteschimmel Knoflook Perzik, nectarine, amandel http://fruitabc.blogspot.be/2013/12/combinatieteelten-goede-en-slechteburen.html Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 54 Bladgroenten in de winter in serre? Groenlof/suikerbrood, snijbiet, selder, peterselie en rucola (notensla). Foto 17/2/2013 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 8 5/03/2014 Slot-dia: einde deel 2 55 58 Filmpjes Auteur: Guy De Kinder, Ruiselede 3/3/2014 Tuinbonen zaaien: http://vimeo.com/61282460 Tuinbonen van zaaien tot planten: http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nuzaaien-in-potjes/ Schaf je NU een degelijk moestuinboek aan! De Groente en Fruit Encyclopedie, auteurs Luc Dedeene en Guy De Kinder http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groente-en-fruitencyclopedie/ Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Aanbevolen boeken! 408 blz (A4) Deel 2: Grondvoorbereiding: Zaaien grondsoorten, Planten vruchtafwisseling Onderhoud en Bemesting en teeltzorgen bekalking van de Nuttige tips per moestuin. teelt Gemakkelijke en Deel 1 moeilijke teelten Vragen? Start moestuin (2). Door Guy De Kinder 62 Aanbevolen: www.plantaardig.com Website van Luc Dedeene www.houtwal.be 62 blz (A5) FruitABC-nieuwsbrief Groente en fruit Encyclopedie Groente- en Fruit Encyclopedie. Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder Kost slechts 35 Euro! Thuis in eigen tuin 1. Starten met een moestuin. Twitter je mee? Fruit ABC nieuwsbrief en inschrijven. Uitgave van de Landelijke Gilden. 61 Start moestuin (2). Door Guy De Kinder Start moestuin (2). Door Guy De Kinder http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groente-en-fruit-encyclopedie/ 9
© Copyright 2024 ExpyDoc
