Antw_CU-Kluijver_Hoogspanningslijnen in

2014/29
Raadsvragen van het raadslid raadslid Jan de Kluijver van de fractie ChristenUnie ingevolge artikel
43 van het Reglement van Orde van de gemeenteraad.
Binnengekomen d.d. 11 september 2014
Onderwerp: ‘Uitkoopregeling huizen onder hoogspanningslijnen’ / Hoogspanningslijnen
boven Ede
Datum: 11 september 2014.
Het kabinet heeft een besluit genomen omtrent het ondergronds brengen van hoogspanningsleidingen. Daarbij is vanaf 2017 overheidsgeld gereserveerd in verband met
het mogelijk uitkopen van eigenaren van woningen, die direct onder hoogspanningslijnen
liggen.
De fracties van de ChristenUnie en de VVD hebben al eerder aandacht gevraagd voor de
hoogspanningslijnen boven bewoonde wijken van Ede. Tot op heden was er juridisch geen
dwingende reden om hier actief mee aan de slag te gaan. Ook de financiën, die met een
dergelijke operatie gemoeid zijn, waren voor het toenmalige college reden om nog geen
concrete plannen te maken. Inmiddels heeft de landelijke overheid een nieuwe regeling
vastgesteld waarvan de uitwerking vanaf 2017 begint.
De Fractie van de ChristenUnie heeft daarom de volgende vragen:
1. Kunt u de raad nog dit jaar in een memo nader informeren over de toepassing van deze
regeling op de Edese situatie? Wilt u daarin zowel het al-dan-niet ondergronds brengen
van hoogspanningslijnen als de mogelijke uitkoopregeling van eigenaren betrekken?
2. De overheidsmaatregelen impliceren dat er vanaf 2017 geld voor gemeenten
beschikbaar is mits de gemeente daarbij ook 25% van de kosten mee zal dragen. Is deze
financiële regeling ook voor Ede van toepassing?
3. Houdt u in de komende meerjaren-begroting al rekening met een reservering vanaf 2017
voor dit doel?
4. De regeling betreft bestaande bouw onder hoogspanningslijnen. Heeft deze regeling ook
invloed op vlekken onder hoogspanningslijnen, waar woningbouw gepland staat? Zo ja,
welke?
5. Heeft dat (financiële) consequenties voor de gemeente, als zij eigenaar van de grond is?
Om hoeveel m2 gaat het daarbij en is daarvan bij het grondbedrijf de grondwaarde juist
verwerkt?
Een voorbeeld: de gemeente heeft de grond waar eerder schoolgebouw “StreekAmsterdamseweg” stond. Er is sprake geweest van woningbouw op die locatie. Is
woningbouw pal onder een hoogspanningslijn nog mogelijk? Zo nee, wat betekent dat
voor de grondwaarde van deze vlek? Is dat ook als zodanig in onze financiën verwerkt?
Beantwoording van het college van burgemeester en wethouders d.d. 14 oktober 2014
In oktober 2013 en maart 2014 is de raad geïnformeerd over de toepasselijkheid van de
regeling op de Edese situatie. De memo’s zijn als bijlagen bijgevoegd. Zie ook zaaknummers
5914 en 11703.
ad 1. Zie bijlage 1 en 2.
ad 2. Zie bijlage 1 en 2.
ad 3. Er wordt geen momenteel geen geld gereserveerd voor het verkabelen van de
hoogspanningslijn boven Ede.
ad 4. Nee. De werkingssfeer van de regeling beperkt zich tot bestaande situaties (bestaande
hoogspanningslijnen boven bestaande woningen). In Ede komt alleen de 50 kV-lijn boven de
kern van Ede in aanmerking voor verkabeling. De uitkoopregeling is voor Ede niet van
toepassing. Netbeheerder Liander heeft aangegeven dat op termijn (over 10 tot 15 jaar) alle
50 kV-lijnen verdwijnen en vervangen worden door ondergrondse 20 kVmiddenspanningskabels. Zie ook bijlage 1 en 2.
ad 5. In de MPG 2014 staan twee plannen waar hoogspanningslijnen doorheen lopen:
Kernhem C/E en Bettekamp. Daarnaast is recent de locatie van Het Streek aan de
Amsterdamseweg vrijgekomen. Dit is nog geen grondbedrijfplan. Indien de
hoogspanningslijnen onder de grond verdwijnen geldt voor alle locaties dat de grond meer
waard wordt. Hoeveel dat is zal per locatie goed getaxeerd moeten worden en is sterk
afhankelijk van de bestemming en de stedenbouwkundige invulling.
In onderstaande figuur zijn de locaties weergegeven:
A. Kernhem C/E: De grond is gewaardeerd met als uitgangspunt dat verspreid door
het gebied grote woon(-werk)kavels komen. Er is hierbij rekening gehouden met
de strook van 40 meter aan weerszijden van de hoogspanningslijn waarbinnen
geen gevoelige bebouwing1 mag worden gerealiseerd. Gezien de ruime opzet is
er voldoende ruimte naast de hoogspanningszone om bebouwing neer te zetten.
B. Bettekamp (naast nr. 99: onbebouwd kavel waar nu een skatebaan ligt): Dit is een
plan met een maatschappelijke bestemming in de initiatieffase. Hier is echter
weinig animo voor. Woningbouw zou beter passen en meer opbrengst genereren.
Dit is echter niet mogelijk zolang de hoogspanningslijn over dit kavel loopt.
C. Voormalige locatie Het Streek, Amsterdamseweg 56: De locatie is nog niet
gewaardeerd. Uiteraard zal bij de waardering rekening gehouden worden met de
aanwezigheid van de hoogspanningslijn.
Overleg met netbeheerder Liander
In eerdere gesprekken heeft netbeheerder Liander aangegeven dat de 50 kVhoogspanningslijn tussen Dodewaard en Harderwijk naar verwachting binnen een periode
van 10 tot 15 jaar zal verdwijnen. Dit in verband met het overstappen op een ondergronds 20
kV-middenspanningsnet.
De komende tijd zal contact opgenomen worden met Liander om af te tasten of er
mogelijkheden zijn om de hoogspanningslijn boven Ede eerder ondergronds te krijgen en
wat de financiële consequenties voor Ede zijn. Op een later moment wordt u geïnformeerd
over de uitslag van deze gesprekken.
1
Onder gevoelige bebouwing wordt verstaan: bebouwing waar kinderen gedurende lange tijd aanwezig zijn, zoals woningen,
scholen en kinderdagverblijven.
Figuur 1: Ligging grondposities gemeente Ede onder hoogspanningslijnen.
Ruimtelijk Beleid
Memo
Aan
Van
Datum
Projectnummer
Bijlagen
Onderwerp/
Bestandsnaam
:
:
:
:
:
College van burgemeester en wethouders
Rikkert Snitselaar, Adviseur geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid
3 oktober 2013
n.v.t.
1. figuur ligging 50 kV hoogspanningslijn
2. brief van Ministerie van EZ van 12 september 2013: Uitkoop en
verkabeling
: Infomemo B&W verkabeling 50 kV hoogspanningslijn, Ede
Door middel van deze memo wil ik u informeren over de stand van zaken met betrekking tot het
dossier hoogspanningslijnen.
Inleiding
Volgens het RIVM wijst internationaal onderzoek erop dat kinderen die dichtbij bij bovengrondse
hoogspanningslijnen wonen meer kans hebben om leukemie te krijgen. Dit is echter niet 100%
bewezen. Voor andere aandoeningen zijn geen aanwijzingen voor verhoogde kansen.
Boven de kern van Ede loopt een 50 kV hoogspanningslijn van Ede-Noord (Knuttelweg) via de
Zeeheldenbuurt, Indische buurt, Klaphek en Galvanistraat naar de Pascalstraat waar de lijn
ondergronds via de Rietkampen in zuidelijke richting loopt en te zuiden van de A12 weer boven
de grond komt en doorloopt langs Wageningen naar Dodewaard. In de bijlage is de ligging van
de 50 kV bovengrondse hoogspanningslijn binnen de kern van Ede weergegeven.
Naast winst op het gebied van gezondheid heeft het verkabelen (ondergronds leggen)
voordelen van esthetische/stedenbouwkundige aard en biedt het (in beperkte mate) kansen om
percelen gelegen onder of bij de masten van de hoogspanningslijn te ontwikkelen.
Voorgeschiedenis
De gemeente is al jaren op zoek naar financiële middelen om de 50 kV hoogspanningslijn te
verkabelen. Hieronder een opsomming van de ontwikkelingen van de laatste jaren:
•
•
•
•
1
geschatte kosten voor het ondergronds brengen van de hoogspanningslijn (peildatum
2009): € 5 mln, opbrengsten: € 250.000,-- vanuit verkoop van gemeentegrond en
€ 450.000,-- bijdrage tengevolge van particuliere ontwikkelingen (alle bedragen
peildatum 2009)1;
Naar aanleiding van raadsvragen van de VVD-fractie over de verkabeling en over
veiligheidsrisico’s besluiten B&W op 15 september 2009: ‘Vanwege het ontbreken van
middelen voorlopig af te zien van verdere pogingen tot het ondergronds brengen van de
50 kV hoogspanningsleiding in de bebouwde kom van Ede’ en ‘Geen brief te sturen aan
de netwerkbeheerder met het verzoek om zodanige doeltreffende voorzieningen te
treffen dat het inklimmen van de masten niet mogelijk is dan wel bemoeilijkt wordt.’;
18 maart 2013 heeft B&W een brief naar de provincie Gelderland gestuurd met de vraag
om een financiële bijdrage vanuit de NUON-gelden voor de verkabeling van de 50 kVlijn. Dit naar aanleiding van de toezegging van de provincie om ruim € 1 mln
beschikbaar te stellen aan de gemeente Apeldoorn om een hoogspanningslijn te
verkabelen;
25 maart 2013 raadsvragen (fractie ChristenUnie) naar aanleiding van de brief van B&W
aan de provincie Æ antwoord: provincie onderzoekt momenteel wat de omvang van het
probleem in heel Gelderland. B&W wacht die reactie af.
Kosten voor verkabeling op peildatum 2013 worden ingeschat op € 6 mln. De opbrengst van grondverkoop e.d. zal
naar verwachting gezien het huidig economisch klimaat naar beneden bijgesteld moeten worden.
Blz. 2
Nieuwe informatie en landelijke verkabelingsprogramma en
uitkoopregeling
Op 16 april 2013 heeft minister Kamp (EZ) een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met als
onderwerp ‘Wonen in de buurt van hoogspanningsverbindingen’, waarin een voorstel wordt
gedaan voor een landelijk verkabelingsprogramma en een uitkoopregeling voor 110 en 150 kV
lijnen. Dit voorstel is besproken in het algemeen overleg van 22 mei 2013. Uit het verslag blijkt
dat de heer Leegte (VVD) de problematiek bij 50 kV lijnen (Ede wordt met naam en toenaam
genoemd) aan de orde stelt en dat de minister toezegt ook deze lijnen mee te nemen in het
plan:
De heer Leegte (VVD): "....Ik heb nog wel een aanvullend punt. We spreken over 380 kV en over 150 kV, maar in Nederland is er
ook een knelpunt over de 50 kV. Er is zo'n 150 kilometer aan leidingen van regionale netbeheerders waarbij ook knelpunten zijn,
bijvoorbeeld in de gemeente Ede. Kan de minister in de totaaloplossing voor de 380 kV en de 150 kV meteen de 50kVleidingen meenemen, zodat we na dit AO één oplossing hebben voor alle infrastructuur op het gebied van de elektriciteit in
Nederland?"
Reactie Minister Kamp: "....De heer Leegte zei dat het gaat om hoogspanningsverbindingen van 110, 150, 220 en 380 kV, maar dat
er ook nog hoogspanningsverbindingen zijn van 50 kV. Dat is waar. Dat zijn er niet veel. In Ridderkerk en in Ede hebben wij ze. Ze
zijn niet van TenneT maar van andere beheerders. Het zegt de bewoners niet veel of een kabel nu van TenneT is of van een ander
en of daar nu 110 kV doorheen gaat of 50 kV.
Ik heb bekeken wat dit nu zou betekenen. Kabels over een halve kilometer extra onder de grond brengen is bij 110 kV en hoger niet
mogelijk, maar bij 50 kV wel. Als je dat doet en er blijven nog zeven huizen over die je ook wegkoopt volgens dezelfde systematiek
als wij hier doen, denk ik dat wij dat kunnen meenemen omdat de bedragen die ik heb genoemd allemaal maximumbedragen zijn.
Daarbij ga ik ervan uit dat iedereen die het aanbod krijgt om uitgekocht te worden, dat accepteert en dat iedere gemeente
meebetaalt en meewerkt met het bestemmingsplan. Het zal vast zo zijn dat sommige mensen zich niet willen laten uitkopen en dat
sommige gemeenten niet willen meewerken, dus dan houd ik wat geld over. Ik ben bereid om dat in die 50kV-verbindingen te
steken, waarmee zij dus worden meegenomen in het totale plan.
Uit het algemeen overleg is gebleken dat brede steun van de politieke partijen is voor het
voorstel. De minister heeft toegezegd om de regelingen, die nodig zijn om het voorstel uit te
voeren, verder uit te werken. Uitvoering van het voorstel start in 2017.
Inhoud van het programma
Op 12 september 2013 heeft de gemeente een brief gekregen van het ministerie van EZ waarin
de 50 kV lijn van Ede wordt genoemd als zijnde een lijn die in aanmerking komt voor het
verkabelingsprogramma. Volgens de brief liggen in het buitengebied van de gemeente geen
woningen direct onder overige hoogspanningslijnen.
Verkabeling
Verkabeling is van toepassing op 50/110/150 kV verbindingen die door bewoond gebied van
bevolkingskernen lopen. Voor verkabeling regelt het voorstel van het kabinet dat 75% van de
kosten die de netbeheerder maakt in rekening mag worden gebracht bij afnemers via de
transporttarieven. De gemeente is verantwoordelijk voor de resterende 25% van de kosten die
de netbeheerder maakt. Dit betekent niet dat de gemeente per definitie zelf de kosten moet
betalen, maar wel dat de gemeente zorgt dat het benodigde bedrag bijeenkomt.
Uitkoop
Uitkoop is van toepassing op alle woningen loodrecht onder 50/110/150 kV verbindingen buiten
de bevolkingskernen. Bewoning van het betreffende pand moet vervolgens door de gemeente
planologisch onmogelijk worden gemaakt en het pand moet eventueel worden gesloopt.
Uitkoop geschiedt op vrijwillige basis vanuit de bewoner. Na controle blijkt inderdaad dat binnen
de gemeente Ede geen woningen loodrecht onder een hoogspanningslijn liggen. Deze regeling
is dan ook niet aan de orde voor Ede.
Tot slot
Op 5 november 2013 organiseert het ministerie van EZ een informatiebijeenkomst om alle
betrokken gemeenten een uitgebreide toelichting te geven en de mogelijkheid te bieden om
vragen te stellen. Rikkert Snitselaar zal namens de gemeente Ede aan deze bijeenkomst
deelnemen. Hij neemt dit dossier over van Arie van den Andel. Na de bijeenkomst van 5
november wordt het college door de portefeuillehouder nader geïnformeerd over de uitkomsten
van de bijeenkomst en de mogelijke gevolgen voor de gemeente Ede.
schaal = 1 : 10000
452000
Ligging hoogspanningslijn 50 kV, Ede
400 m
19 sep 2013, 15:38
0m
451000
450000
449000
173000
174000
Gemeente Ede
172000
Wegverkeerslawaai - RMW-2012, [handige informatie - Ligging hoogspanningslijn 50 kV, Ede] , Geomilieu V2.13
f kkQj 1
Skçr
ONTVANGEN 1 7 SEP 2013 23092013
Ministerie van Economische Zaken
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag
Directoraat-generaal
Energie, Telecom &
Mededinging
Directie Energiemarkt
Gemeente Ede
tav. portefeuillehouder Ruimtelijke Ordening
Postbus 9022
6710 HK EDE GLD
Bezoekadres
Bezuidenhoutseweg 73
2594 AC Den Haag
r
'•'
1
Om.
Datum12 september 2013
BetreftUitkoop en verkabeling
1
Postadres
Postbus 20401
2500 EK Den Haag
Factuuradres
Postbus 16180
2500 BD Den Haag
Overheidsidentificatienr
00000001003214369000
T 070 379 8911 (algemeen)
www.rijksoverheid.nl/ez
Behandeld door
drs. M.E. Reuver
Geachte heer, mevrouw,
T 070 379 6723
F070 379 7841
m.e.reuver©minez.nl
In de loop van de tijd zijn er situaties ontstaan waar woningen en
hoogspanningsverbindingen zich zeer dicht bij elkaar bevinden. Volgens onze Ons kenmerk
DGETMEM / 13153241
gegevens is dit ook het geval in uw gemeente. Zoals u wellicht weet, heeft het kabinet een voorstel ontwikkeld om bewoners zoveel mogelijk te ontlasten van Uw kenmerk
bestaande hoogspanningsverbindingen die door woongebieden lopen. Op basis
Bijlage(n)
van dit voorstel komen woningen in uw gemeente in aanmerking voor een uitkoopregeling en/of zijn er hoogspanningsverbindingen die in aanmerking
komen om onder de grond gebracht te worden.
De brief van 16 april 2013 van de Minister van Economische Zaken aan de Tweede
Kamer waarin het voorstel omschreven staat, vindt u als bijlage. Op 22 mei jI.
heeft de Minister over dit voorstel gesproken met de Tweede Kamer. Daaruit bleek
brede steun van de politieke partijen voor het voorstel. De Minister heeft
toegezegd om de regelingen, die nodig zijn om het voorstel uit te voeren, verder
uit te werken. Uitvoering van het voorstel start in 2017.
Deze brief is bedoeld om u te informeren over de achtergrond en de inhoud van
dit voorstel, over de mogelijkheden die het voorstel u als gemeente biedt en over
het verdere proces. Daarnaast willen we u vragen de gegevens voor uitkoop en
verkabeling in uw gemeente te controleren.
Op 5 november 2013 organiseert het ministerie van Economische Zaken een
informatiebijeenkomst om aan alle betrokken gemeenten een uitgebreide
toelichting te geven en de mogelijkheid te bieden om vragen te stellen. Graag
nodig ik u uit om aanwezig te zijn bij deze bijeenkomst.
Waarom dit voorstel?
De hoge bevolkingsdichtheid van Nederland in combinatie met de vraag naar
elektriciteit en het bijbehorende transportnetwerk hebben ertoe geleid dat in de
loop van de tijd situaties zijn ontstaan waar woningen en
hoogspanningsverbindingen zich zeer dicht bij elkaar bevinden. Bij de aanleg van
nieuwe hoogspanningsverbindingen is het beleid om woningen zoveel mogelijk te
vermijden. Dit is het zogenaamde voorzorgsbeleid ten aanzien van magneetvelden
dat sinds 2005 gehanteerd wordt. Er is zodoende een groot verschil ontstaan
Pagina 1 van 5
23092013
Directoraat-generaal
Energie, Telecom &
Mededinging
Directie Energiemarkt
tussen het beleid voor nieuwe verbindingen en voor bestaande verbindingen. Het
kabinet heeft een voorstel ontwikkeld om hier wat aan te doen en zo het verschil
tussen bestaande en nieuwe situaties te verkleinen.
DGETM-EM / 13153241
Het is belangrijk om te benadrukken, zoals de Minister ook in zijn brief doet, dat
er in Nederland nergens sprake is van een onveilige situatie. Regelmatig wordt in
de discussies over wonen in de buurt van hoogspanningsverbindingen verwezen
naar gezondheids- of veiligheidsrisico's. Nergens worden echter normen
overschreden. Dit is dan ook niet de reden voor het kabinet om dit voorstel te
doen. Het kabinet erkent wel dat er een maatschappelijke wens is ontstaan om
ook bij bestaande verbindingen bewoners te ontlasten.
Wat is het voorstel?
Het voorstel is een combinatie van het ondergronds brengen van verbindingen
(verkabeling) en het uitkopen van woningen. Het uitgangspunt is om waar
mogelijk hoogspanningsverbindingen te verkabelen. Dat is echter niet bij alle
verbindingen mogelijk of (financieel) proportioneel. Verkabeling is van toepassing
op 50/110/150 kV verbindingen die door bewoond gebied van bevolkingskernen
lopen. Verbindingen van 220/380 kV kunnen niet ondergronds gebracht worden.
Bewoners die direct onder deze verbindingen wonen, met andere woorden waar
de hoogspanningslijnen loodrecht boven de woning hangen, kunnen een aanbod
tot uitkoop krijgen. Dit laatste geldt ook voor bewoners onder 50/110/150 kV
buiten bevolkingskernen. Beide regelingen gaan uit van vrijwilligheid. Geen enkele
bewoner wordt door de uitkoopregeling gedwongen te verhuizen en geen enkele
gemeente wordt gedwongen om te verkabelen.
In de brief van de Minister staat een uitgebreidere toelichting in welke situaties
verkabeld kan worden en voor welke situaties uitkoop een optie is. Tijdens het
Kamerdebat heeft Minister Kamp aangegeven ook bovengrondse verbindingen van
50 kV aan de regeling toe te voegen.
Vanwege de huidige financieel-economische situatie zullen beide regelingen niet
eerder dan per 1 januari 2017 van kracht worden. Dit biedt het kabinet de
gelegenheid om de regelingen verder uit te werken in overleg met betrokken
partijen en de Elektriciteitswet aan te passen voor verkabeling. Het biedt
daarnaast gemeenten de tijd om een beslissing te nemen over uitkoop en/of
verkabeling en om eventuele voorbereidingen te treffen.
Wat betekent dit voor uw gemeente?
Bij zowel uitkoop als verkabeling heeft de gemeente een belangrijke rol bij de
uitvoering. In de bijlage treft u de gegevens aan over uitkoop en/of de gegevens
over verkabeling voor uw gemeente zoals wij die kennen. Als er woningen in
aanmerking komen voor de uitkoopregeling, ziet u de adressen in de bijlage. Als
een 50/110/150 kV verbinding in uw gemeente in aanmerking komt voor
verkabeling, treft u van de betreffende verbinding een kaart. De gegevens zijn
indicatief. Het is mogelijk dat er woningen tussen staan, die zich niet direct onder
de verbinding bevinden, of juist woningen ontbreken die wel aan dit criterium
Pagina 2 van 5
23092013
Directoraat-generaal
Energie, Telecom &
Mededinging
Directie Energiemarkt
voldoen. Voor de uitwerking van de regeling is het van belang dat de gegevens
kloppen. Ik zou het zeer op prijs stellen als u de gegevens voor uw
gemeente wilt controleren op juistheid en uw reactie aan EZ wilt sturen
via het mailadres onderaan deze brief.
DGETM-EM / 13153241
UitkooD is van toepassing op alle woningen loodrecht onder 220/380 kV
hoogspanningsverbindingen en op woningen onder 50/110/150 kV verbindingen
buiten de bevolkingskern. Het gaat uitdrukkelijk alleen om woonhuizen. Als een
bewoner in aanmerking wil komen voor uitkoop, meldt hij zich bij zijn gemeente.
Aan uitkoop stelt het kabinet de voorwaarde dat de woning na uitkoop niet
opnieuw bewoond mag worden. Wij zien vooralsnog twee opties om aan deze
voorwaarde te voldoen: herbestemming waardoor het pand een andere functie
krijgt of herbestemming én sloop van het pand. Indien de gemeente niet aan deze
voorwaarde wil voldoen, stelt het Rijk geen geld beschikbaar voor uitkoop van
deze woning. Als de gemeente bereid is tot herbestemming en eventueel sloop,
krijgt de bewoner op zijn verzoek een aanbod tot uitkoop van de gemeente. Hoe
de hoogte van het aanbod wordt vastgesteld, zal nog nader worden besproken.
Vervolgens zorgt het Rijk dat de gemeente het benodigde bedrag krijgt. Hiervoor
reserveert het kabinet vanaf 2017 geld op de Rijksbegroting.
Verkabeling is van toepassing op 50/110/150 kV verbindingen die door bewoond
gebied van bevolkingskernen lopen. Voor verkabeling regelt het voorstel van het
kabinet dat 75% van de kosten die de netbeheerder maakt, in rekening mogen
worden gebracht bij afnemers via de transporttarieven. De gemeente is
verantwoordelijk voor de resterende 25% van de kosten die de netbeheerder
maakt. Dit betekent niet dat de gemeente per definitie zelf deze kosten moet
betalen, maar wel dat de gemeente zorgt dat het benodigde bedrag bijeenkomt.
Overigens als een gemeente op dit moment zou willen verkabelen, komen de
kosten voor 100% voor rekening van de gemeente.
Hoe gaat het verder?
De komende tijd werken wij verder aan de vormgeving van de uitkoopregeling en
de benodigde wetswijziging voor verkabeling. Op 5 november organiseren we in
de ochtend voor uitkoop en in de middag voor verkabeling een bijeenkomst om
aan alle betrokken gemeenten een uitgebreide toelichting te geven en de
mogelijkheid te bieden om vragen te stellen. TenneT, de landelijk netbeheerder,
zal bij de bijeenkomst over verkabeling aanwezig zijn om toelichting te geven op
de praktijk van verkabeling.
Tot nu toe heeft het ministerie nog geen specifieke informatie verstrekt aan
bewoners. Omdat de gegevens indicatief zijn verzoeken wij u dit ook nog niet te
doen. Tijdens de bijeenkomst kunnen we afspraken maken over communicatie
met bewoners.
Pagina 3 van 5
23092013
Directoraat-generaal
Energie, Telecom &
Mededinging
Directie Energiemarkt
Verzoek om reactie Ik verzoek u om aan te geven of u interesse heeft om deze
informatiebijeenkomst over uitkoop en/of verkabeling bij te wonen en of
onze gegevens juist zijn. Graag verneem ik zo spoedig mogelijk en
uiterlijk 4 oktober of u wel of niet aanwezig bent, of dat een
afgevaardigde van uw gemeente aanwezig kan zijn, via
uitkooDenverkabelingminez.nl. Na aanmelding ontvangt u verdere
praktische informatie over de informatiebijeenkomst.
DGETM-EM / 13153241
Indien u vragen heeft dan kunt u die bij aanmelding stellen zodat wij hiermee
rekening kunnen houden bij de voorbereiding van de informatiebijeenkomst.
Uiteraard kunt u ons ook telefonisch bereiken via 070 3798911.
Met vriendelijke groet,
Mevr. mr. drs. J.H. Brouwer
MT-lid directie Energiemarkt
Pagina 4 van 5
4
23092013
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Vergaderjaar 2012-2013
31 574
PKB Randstad 380 kV verbinding
Haarlemmermeer Oost
Nr. 29
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 16 april 2013
Onlangs heeft uw Kamer mij verzocht (Kamerstuk 31 574, nr. 28) uitsluitsel
te geven over een uitkoopregeling voor woningen die zich onder of in de
nabijheid van hoogspanningsverbindingen bevinden. In de zomer van
2011 heeft de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
aangegeven (Kamerstukken 112010/11,31 574, nr. 18) een regeling uitte
werken om bewoners zoveel mogelijk te ontlasten van hoogspanningsverbindingen die door woongebieden lopen en daarbij de betaalbaarheid van
de energievoorziening in gedachten te houden. Deze toezegging volgde
op éen hoorzitting van uw Kamer en een brief van TenneT aan uw Kamer
over deze problematiek.
In deze brief schets ik u het voorstel voor een verkabelingsprogramma en
uitkoopregeling zoals ik dat heb uitgewerkt conform de toezegging van
mijn voorganger. Het programma en de regeling zullen starten in 2017.
Het kabinet kiest voor deze termijn vanwege de huidige staat van de
overheidsfinanciën en de inkomensposities van burgers en bedrijven.
Aanleiding
Nederland kent een hoge bevolkingsdichtheid en een bijbehorend dicht
transportnetwerk voor elektriciteit. Dit heeft ertoe geleid dat in de loop
van de tijd situaties zijn ontstaan waar woningen en hoogspanningsverbindingen dicht bij elkaar staan. Deze situaties zijn niet door toedoen van
één partij ontstaan. Tenneî heeft op grond van de wet de verantwoordelijkheid om te zorgen voor voldoende hoogspanningsverbindingen om
daarmee te kunnen voldoen aan de vraag naar transport van, elektriciteit.
Gemeenten hebben bestemmingsplannen vastgesteld waarmee wonen
onder hoogspanningsverbindingen is toegestaan. Er zijn wijken onder of
tegen verbindingen aangebouwd. Burgers hebben de keuze gemaakt om
een woning te betrekken in de buurt van hoogspanningsverbindingen.
kst-31574-29
ISSN 0921 - 7371
s-Gravenha g e 2013 Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 31 574, nr. 29
Er is in Nederland nergens sprake van een onveilige situatie. Vanuit de
Europese Unie is een referentiewaarde' ten aanzien van de magneetveldsterkte bepaald voor bescherming van burgers. Aan deze referentiewaarde van 100 microîesla wordt in Nederland op alle voor het publiek
toegankelijke plaatsen voldaan, dus ook bij (bestaande) hoogspannings
verbindingen.
Wel is er sprake van verschil van behandeling tussen relatief nieuwe
verbindingen en bestaande verbindingen. Vô5r 2005 waren er bij de
planning van hoogspanningsverbindingen en de ontwikkeling van
woningbouw in de buurt van verbindingen nauwelijks beperkingen.
Tegenwoordig wordt bij de bouw van nieuwe hoogspanningsverbindingen nadrukkelijker dan eerder naar de ruimtelijke inpassing gekeken.
Bij het bepalen van nieuwe tracés wordt het zogenaamde voorzorgsbeginsel betrokken.2 Hierbij worden woningen (en andere «gevoelige
bestemmingen») zoveel als redelijkerwijs mogelijk vermeden.
Destijds is gekozen om het voorzorgsbeginsel te beperken tot nieuwe
situaties, omdat maatregelen in bestaande situaties vaak maatschappelijk
grote gevolgen hebben (bijvoorbeeld de verplaatsing van woningen of
hoogspanningslijnen). Daar staat tegenover dat in nieuwe situaties vaak
veel meer keuzemogelijkheden aanwezig zijn en dat preventie aanzienlijk
goedkoper kan zijn dan sanering.
Al met al is er op meerdere plaatsen een duidelijk verschil in ruimtelijke
inpassing ontstaan tussen nieuwe en al bestaande hoogspanningsverbindingen.
Voorstel aanpak uitkoop en verkabeling
Met dit voorstel komt het kabinet vanaf 2017 tegemoet aan de maatschap
pelijke wens om ook in bestaande situaties bewoners te ontlasten van
hoogspanningsverbindingen. Dit voorstel biedt een structurele oplossing
voor de meest directe gevallen van wonen in de buurt van hoogspanningsverbindingen.
Het voorstel is een combinatie van het ondergronds brengen van
verbindingen (verkabeling) en het uitkopen van woningen. Het
uitgangspunt is om waar mogelijk hoogspanningsverbindingen te
verkabelen. Buiten bevolkingskernen is het verkabelen van hoogspanningsverbindingen (financieel) echter niet proportioneel vanwege het
relatief kleine aantal woningen. Daarom wordt buiten bevolkingskernen
gekozen voor het uitkopen van het beperkte aantal woningen dat direct
onder de geleiders staat. Binnen bevolkingskerqen is verkabelen
(financieel) wel proportioneel. Nettechnisch is vérkabeling echter alleen
verantwoord voor hoogspanningsverbindingen van 1101150 kV. Deze
verbindingen zullen binnen bevolkingskernen dan ook worden verkabeld.
Verbindingen van 220/380 kV kunnen op dit moment vanwege nettechnische redenen niet onder de grond worden gebracht. Woningen die
direct onder de hoogspanningslijnen liggen bij verbindingen van 220/380
kV krijgen daarom, net als buiten bevolkingskernen, een aanbod tot
uitkoop.
1
2
Aanbeveling (19991619/EG)
Met het voorzorgbeginsel adviseert het Rijk sinds 2005 om nieuwe situaties te voorkomen
waarin kinderen langdurig worden blootgesteld aan een magneetve)dsterkte die hoger is dan
0,4 microTesla.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 31 574, nr. 29
23092013
1101
Verkabelingsprogramma
Hoogspanningsverbindingen van 110 en 150 kV die door bewoond gebied
van een bevolkingskern 3 lopen, komen in aanmerking voor verkabeling.
Het gaat dus niet om verbindingen die bijvoorbeeld over een industriegebied, sportvelden of weiland lopen. Door het toepassen van deze en
een aantal technische criteria, kan circa 135 kilometer bovengrondse
verbinding verkabeld worden. De landelijke netbeheerder TenneT krijgt de
taak om de verkabeling uit te voeren. De totale kosten voor verkabeling
komen op ongeveer € 440 mln. Het totale programma zal in 15 jaar
afgerond moeten zijn.
Uitkoopregeling
Woningen die direct onder de geleiders (de hoogspanningslijnen) staan
van 220 en 380 kV verbindingen en 110 en 150 kVverbindingen buiten de
bevolkingskernen, komen in aanmerking voor uitkoop. Hierbij is van
belang dat er een structurele oplossing komt. Dat betekent dat de woning
na uitkoop niet opnieuw op de woningmarkt komt. De gemeenten krijgen
zodoende een nadrukkelijke rol. Een bewoner die wil verhuizen meldt zich
bij de gemeente. Het Rijk stelt uitsluitend geld beschikbaar voor de
uitkoopregeling aan de betrokken gemeenten als die besluiten tot
verwijderen van de woonfunctie (door herbestemming en/of sloop). Op
die manier kan er, afhankelijk van de lokale situatie en wensen, maatwerk
geleverd worden. De regeling heeft een looptijd van 5 jaar. Het gaat bij dit
voorstel om circa 400 woningen. De kosten zijn ongeveer € 140 mln.
Financiering
De totale kosten van de regelingen bedragen € 580 mln.: € 440 mln voor
verkabeling en € 140 mln, voor uitkoop. Dit zijn maximale kosten,
uitgaande dat alle gemeenten bijdragen aan verkabeling en dat alle
bewoners uitgekocht willen worden. De kosten worden in het voorstel
gedragen door de Rijksoverheid, gemeentes, burgers en bedrijven.
Voor verkabeling voorziet het voorstel in een bijdrage van de betrokken
gemeenten van 25% van de kosten, omdat verkabeling lokale voordelen
oplevert. De verbindingen verdwijnen immers onder de grond. Indien de
gemeente niet voorziet in deze drempelbijdrage, zal de verkabeling in die
gemeente niet plaatsvinden. De overige kosten (€ 330 mln) kan TenneT,
na een wetswijziging, doorberekenen in de transporttarieven. Deze kosten
lopen enkele tientallen jaren mee in de tarieven van TenneT. Door
verkabeling stijgt de kapitaalsbehoefte van TenneT met maximaal € 100
mln. Het uitvoeren van het verkabelingsprogramma leidt tot hogere
uitgaven voor burgers en bedrijven als gevolg van hogere transporttaneven voor elektriciteit.
Aan de hand van de huidige methode voor tariefregulering die de
Autoriteit Consument en Markt (ACM) voor TenneT hanteert, zijn de
effecten van verkabeling voor afnemers berekend. Het effect op de
tarieven van kleinverbruikers loopt naar verwachting tijdens deze periode
op tot een maximum van ongeveer € 1,30 euro extra per jaar en zal
daarna weer afgebouwd worden. Voor een gemiddelde grote industriële
verbruiker, met uitzondering van de energie-intensieve industrie, stijgt de
rekening volgens hetzelfde systeem tot € 15.000 per jaar. Hoewel het voor
alle afnemers een verhoging van slechts 0,5 â 1 procent van de totale
Aansluiting is gezocht bij de definitie van bevolkingskernen van het centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS). Centraal Bureau voor de Statistiek, «Bevolkingskernen in Nederland, 2008»,
Den Haag 2012.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 31 574, nr. 29 3
11 ,
elektriciteitsrekening betreft, gaat het bij een klein aantal bedrijven in de
energie-intensieve industrie toch om grote bedragen. Zoals eerder aan uw
Kamer gemeld laat ik de mogelijkheden onderzoeken om via aanpassing
van de tarievensystematiek voor Nederlandse grootverbruikers een
vermindering van netkosten (waaronder de transportkosten) te
bewerkstelligen.
Uitkoop past niet bij de wettelijke taken van de netbeheerder TenneT, het
aankopen en slopen van woningen zou een wezensvreemde taak voor
TenneT zijn. De kosten kunnen daarom niet verrekend worden in de
transporttarieven. Deze kosten zullen worden gedekt vanuit de algemene
middelen. De uitgaven lopen via de EZ-begroting.
Gezien het koopkrachtbeeld en de budgettaire situatie heeft het kabinet
besloten dat de eerste uitgaven voor uitkoop en verkabeling in 2017
plaatsvinden. Deze termijn geeft TenneT, gemeenten, burgers en het Rijk
de gelegenheid om de uitkoop en verkabeling goed voor te bereiden en in
2017 ook daadwerkelijk te beginnen.
Afsluitend
Het kabinet vindt het gezien de voorgeschiedenis van belang dat
bewoners en gemeenten hiermee zekerheid krijgen. Om nadere duidelijkheid te verschaffen, bereid ik in overleg met betrokken partijen een
wetswijziging voor vrkabeling voor en ontwerp ik een uitkoopregeTing,
zodat beide tijdig in werking kunnen treden.
Voor de volledigheid wijs ik erop dat met het verkabelingsprogramma
wordt voldaan aan het uitruilbeginsel uit de Structuurvisie Elektriciteitsvoorziening III (SEV III). Dit beginsel houdt in dat voor elke kilometer
nieuwe doorsnijding van een 220/380 kV hoogspanningverbinding ergens
anders een kilometer 1101150 kV verkabeld moet worden. Bovenstaand
verkabelingsprogramma voldoet ruimschoots aan dit beginsel.
Over SEV III is overigens in 2010 aan uw Kamer toegezegd (Kamerstukken
II 2009/10, 31 410, nr. 17) dat het gedurende de looptijd van 2010-2020 drie
keer zal worden geëvalueerd. De eerste evaluatie zou plaatsvinden in
2012. Vanwege prioritering van werkzaamheden en omdat de voorbereiding meertijd in beslag nam dan voorzien, was het niet mogelijk om
zoals toegezegd de evaluatie in 2012 te laten plaatsvinden. Inmiddels is de
evaluatie gaande. Belanghebbende partijen zijn hierbij betrokken. Ik
verwacht u voor het zomerreces 2013 te informeren over de resultaten
van de evaluatie.
De minister van Economische Zaken,
H.G.J. Kamp
Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 31 574, nr. 29 4
Ruimtelijk Beleid
Memo
Aan
Van
Datum
Projectnummer
Bijlagen
Onderwerp/
Bestandsnaam
:
:
:
:
:
:
College van burgemeester en wethouders
Rikkert Snitselaar, Adviseur geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid
11 maart 2014
S11103
1. Infomemo verkabeling d.d. 3 oktober 2013
Infomemo B&W verkabeling 50 kV hoogspanningslijn, Ede - deel 2
Inleiding
Door middel van deze memo wil ik u nader informeren over de stand van zaken met betrekking
tot het dossier 50 kV hoogspanningslijn kern Ede (voor de ligging: zie onderstaande figuur). Dit
naar aanleiding van de raadsvraag waarin om verduidelijking over de wijze van financiering
wordt gevraagd en het ambtelijk overleg met de netbeheerder (Liander) van 30 januari
jongstleden. Voor meer achtergrond verwijs ik u naar mijn memo van 3 oktober 2013 (zie
bijlage).
Figuur 1: Ligging 50 kV-lijn Ede (stippellijn).
Raadsvraag financiering
Vanuit de VVD-raadsfractie is de vraag gekomen of de 75% bijdrage van het Rijk voor de
verkabeling een ‘koekje van eigen deeg’ is. Betalen we de kosten via de netwerkbijdrage
uiteindelijk zelf?
Het ministerie zegt hier het volgende over:
De totale kosten van de regelingen bedragen € 580 mln.: € 440 mln voor verkabeling en € 140 mln, voor uitkoop. Dit zijn
maximale kosten, uitgaande dat alle gemeenten bijdragen aan verkabeling en dat alle bewoners uitgekocht willen
worden. De kosten worden in het voorstel gedragen door de Rijksoverheid, gemeentes, burgers en bedrijven.
Blz. 2
Voor verkabeling voorziet het voorstel in een bijdrage van de betrokken gemeenten van 25% van de kosten, omdat
verkabeling lokale voordelen oplevert. De verbindingen verdwijnen immers onder de grond. Indien de gemeente niet
voorziet in deze drempelbijdrage, zal de verkabeling in die gemeente niet plaatsvinden. De overige kosten (€ 330 mln)
kan TenneT, na een wetswijziging, doorberekenen in de transporttarieven. Deze kosten lopen enkele tientallen jaren
mee in de tarieven van TenneT. Door verkabeling stijgt de kapitaalsbehoefte van TenneT met maximaal € 100 mln. Het
uitvoeren van het verkabelingsprogramma leidt tot hogere uitgaven voor burgers en bedrijven als gevolg van hogere
transporttarieven voor elektriciteit. Aan de hand van de huidige methode voor tariefregulering die de Autoriteit
Consument en Markt (ACM) voor TenneT hanteert, zijn de effecten van verkabeling voor afnemers berekend. Het effect
op de tarieven van kleinverbruikers loopt naar verwachting tijdens deze periode op tot een maximum van
ongeveer € 1,30 euro extra per jaar en zal daarna weer afgebouwd worden. Voor een gemiddelde grote industriële
verbruiker, met uitzondering van de energie-intensieve industrie, stijgt de rekening volgens hetzelfde systeem tot €
15.000 per jaar. Hoewel het voor alle afnemers een verhoging van slechts 0,5 â 1 procent van de totale
elektriciteitsrekening betreft, gaat het bij een klein aantal bedrijven in de energie-intensieve industrie toch om grote
bedragen. Zoals eerder aan uw Kamer gemeld laat ik de mogelijkheden onderzoeken om via aanpassing van de
tarievensystematiek voor Nederlandse grootverbruikers een vermindering van netkosten (waaronder de
transportkosten) te bewerkstelligen.
Gezien het koopkrachtbeeld en de budgettaire situatie heeft het kabinet besloten dat de eerste uitgaven voor uitkoop en
verkabeling in 2017 plaatsvinden. Deze termijn geeft TenneT, gemeenten, burgers en het Rijk de gelegenheid om de
uitkoop en verkabeling goed voor te bereiden en in 2017 ook daadwerkelijk te beginnen.
Overleg met netbeheerder Liander en EZ: 2 opties
Uit ambtelijk overleg met netbeheerder Liander en het ministerie van EZ volgt dat, zoals het er
nu naar uitziet, de volgende opties mogelijk zijn aangaande de 50 kV-hoogspanningslijn:
1. Als Ede geen actie onderneemt zal Liander naar verwachting binnen een periode van
10 tot 15 jaar zelf de lijn ondergronds brengen. In de netstructuurplannen van Liander is
namelijk opgenomen dat alle bovengrondse 50 kV-lijn op termijn worden vervangen
door ondergrondse 20 kV-middenspanningskabels. Liander draagt de volledige kosten
voor deze transitie. De enige benodigde bijdrage van de gemeente is medewerking bij
de benodigde ruimtelijke procedures (bestemmingsplanwijzigingen, vergunningprocedures e.d.).
2. Wil Ede de hoogspanningslijn boven de kern van Ede eerder weg hebben, dan kan
gebruik gemaakt worden van de verkabelingsregeling van het ministerie van EZ1. 25%
van de totale kosten voor verkabeling is voor de gemeente Ede. De overige 75% wordt
zoals hierboven beschreven gefinancierd vanuit een verhoging van de
transporttarieven.
De voorbereidingstijd tot aan de aanbesteding van het werk bedraagt volgens Liander
circa 1 tot 1,5 jaar. Dit betekent dat als in 2015 begonnen wordt met de voorbereidingen
(tracékeuze, ontwerp, bestek e.d.), de aanbesteding van het werk in 2017 kan
plaatsvinden, zodra de regeling van kracht wordt. Uitvoering kan dan binnen een jaar
plaatsvinden. Liander noemt als eerste grove schatting voor de totale kosten € 5 mln
(peildatum 2014). Dit komt neer op een gemeentelijke bijdrage van € 1,25 mln. De
bijdrage van Ede in de voorbereidingskosten is volgens Liander gering en kan naar
verwachting betaald worden uit de bestaande milieubudgetten.
In het verleden is de provincie Gelderland meerdere malen om een financiële bijdrage
gevraagd. Steeds is dit verzoek afgewezen. Voor het laatst is per brief van 18 maart
2013 om een bijdrage gevraagd. Aanleiding hiervoor was de provinciale bijdrage aan de
gemeente Apeldoorn voor een verkabelingsproject in Apeldoorn-Zuid. Uit navraag bij de
gemeente Apeldoorn blijkt echter dat deze bijdrage gekoppeld is aan de
herstructurering van een woonwijk en niet specifiek aan de verkabeling: de verkabeling
is noodzakelijk om de wijk goed te kunnen herinrichten. Overigens heeft de provincie
nog niet inhoudelijk gereageerd op onze laatste brief. Er is alsnog om een reactie
gevraagd. De verwachting is echter dat het verzoek wederom zal worden afgewezen,
aangezien de verkabeling van de 50 kV-lijn in Ede niet is gekoppeld aan een brede
herontwikkeling van de stedelijke omgeving rond het hoogspanningstracé.
1
Hierbij ga ik er van uit dat de verkabelingsregeling van het Rijk per 1 januari 2017 in werking treedt. Uit navraag bij het
ministerie van EZ blijkt dat het vrijwel zeker is dat de regeling er komt. De verwachting is dat nog voor de zomer van
2014 de Tweede Kamer per brief wordt geïnformeerd over de regeling.

Download Report