concept Techniekpact Gelderland

TECHNIEKPACT GELDERLAND
Nederland is als kenniseconomie gelukkig weer terug is in de top 5 van meest concurrerende
economieën in de wereld. Die positie is bereikt door innovatieve bedrijven en kennisinstellingen
en de samenwerking daartussen.
Om daar te blijven moeten we investeren in méér en nog beter opgeleiden in bètatechnische vakken. Zowel
in onderwijs, bedrijfsleven als onderzoek, zodat de Nederlandse topsectoren hun plaats in de wereld kunnen
versterken en vergroten. Meer mensen moeten de uitdaging van bèta, techniek en technologie aan willen
gaan om de positie van Nederland in de wereld waar te blijven maken. De overheid ondersteunt deze acties
door het creëren van een goed playing field. Met dit Techniekpact Gelderland willen we de aansluiting van het
onderwijs op de technische arbeidsmarkt verbeteren en het tekort aan technisch personeel terugdringen.
Gelderland deelt de ambitie van Nederland om zich
als kenniseconomie te blijven ontwikkelen. Onze
regio huisvest zowel hoogwaardige opleidings- en
onderzoeks-instituten als innovatieve proces- en
maakindustrieën, die binnen hun respectievelijke
topsectoren een belangrijke plaats innemen.
van mensen die met pensioen gaan komen we de
komende jaren honderden mensen tekort. Dit heeft
grote gevolgen voor de innovatiecapaciteit van de
regio. Het reguliere onderwijs alléén kan dit
probleem niet oplossen. Zelfs als de instroom bij
bètatechnische opleidingen zou verdubbelen moet
Gelderland: sterk in veelzijdigheid
Anders dan regio’s als Eindhoven of Rotterdam kent Gelderland geen grote monopolistische bedrijven. Wel zijn er
veel kleinere MKB bedrijven die hoogwaardige technologie ontwikkelen of toepassen. Door de grote diversiteit aan
innovatieve MKB bedrijven is Gelderland sterk in veel verschillende sectoren.
De provincie Gelderland ondersteunt de technische bedrijvigheid met behulp van een provinciale Human Capital
Agenda (HCA). Door de veelzijdigheid van het Gelderse bedrijfsleven focust de provincie niet op de HCA van één
topsector, maar op alle topsectoren die voor de regio van groot belang zijn: (Agro)Food, Chemie, Energie, Health,
HTSM, Logistiek en Creatieve industrie. De Gelderse Maakindustrie is – naast deze landelijke topsectoren – door de
provincie tot extra aandachtsgebied benoemd.
Gelderse bedrijven hebben zich gebundeld in thematische clusters (zoals Health Valley, Stichting kiEMT, Food Valley
en Business Cluster Semiconductors) of geografische clusters (zoals Industriële Kring Nijmegen, Ondernemers
Kontakt Arnhem en Lindus) die steeds nauwer samenwerken met universiteiten, hbo en mbo in de regio.
Innovatieve regio
De kennisintensieve MKB bedrijven in Gelderland
zijn onmisbaar in de economische keten. Zij zorgen
voor de vertaling van kennis en uitvindingen naar
oplossingen voor maatschappelijke en economische
thema’s. Toegepaste techniek en technologie zijn
belangrijke motoren voor de innovatieve regio.
Dit geldt niet alleen voor bedrijven in de technische
branche. In alle economische sectoren wordt in
toenemende mate gebruik gemaakt van technologie.
Krappe arbeidsmarkt
De vraag naar technische arbeidskrachten neemt de
komende jaren sterk toe, maar het aantal technische
professionals neemt af. Alleen al voor de vervanging
nog steeds fors worden geïnvesteerd in
flexibilisering van de arbeidsmarkt, zij-instroom en
omscholing van werklozen naar bètatechnische
beroepen.
Ambitie
De ambitie van het Techniekpact Gelderland is om te
zorgen voor een gezond en duurzaam economisch
innovatieklimaat, nu en in de toekomst. Hierbij zijn
heldere afspraken tussen bedrijfsleven en onderwijs
cruciaal, zowel op nationaal als op regionaal niveau.
De Gelderse regio wil gezamenlijk met het kabinet
een partnership vormen om de uitdagingen voor
bèta en techniek aan te gaan.
Techniekpact Gelderland
1
Acties in de regio
Techniekpact Gelderland
Techniekpact Gelderland is ondertekend door
tientallen partijen die samen honderden bedrijven
en instellingen vertegenwoordigen. De nadruk ligt op
een duurzame organisatie van het innovatieve
Gelderse bedrijfsleven en kwalitatief goed
bètatechnisch onderwijs. Techniekpact Gelderland
zet in op drie hoofdlijnen:
Lijn 1: Kiezen in techniek
Speerpunten zijn: Techniekoriëntatie en -promotie,
een beeldvorming van bètatechniek bij bedrijven.
Lijn 2: Leren in techniek
De focus ligt op excellent en aantrekkelijk onderwijs,
professionalisering van docenten en de aansluiting
onderwijs – arbeidsmarkt.
Lijn 3: Werken in techniek
Er wordt ingezet op aantrekkelijke loopbanen, oog
voor ondernemerschap en goede
informatievoorziening.
Regionale verbinding en afstemming
Het aantal activiteiten, initiatieven en partners op het gebied
van bèta en techniek in de regio is groot. Een aantal jaren
geleden gaven bedrijven en instellingen regelmatig aan dat
ze door de bomen het bos niet meer zagen.
Door de inzet van Regionale Centra voor Technologie (RCT’s)
en Platforms Onderwijs-Arbeidsmarkt (POA’s) zijn regionale
partners en acties goed verbonden. Daarnaast is de regionale
invulling, coördinatie en facilitering van landelijke en
bovenregionale programma’s grotendeels bij één
ondersteunende organisatie gelegd: het Kenniscentrum Bèta
Techniek. Daarmee is de verbinding en afstemming tussen
alle verschillende activiteiten sterk gegroeid.
Op de volgende pagina’s worden de drie hoofdlijnen
geconcretiseerd. Ook beschrijven we wat er op
nationaal niveau nodig is om de Gelderse ambitie
waar te kunnen maken.
Lijn 1: Kiezen in techniek
Techniekoriëntatie en -promotie
 Scholen bieden een
breed scala aan keuzeonderwijs en
profielwerkstukken op het gebied
van techniek en ondernemerschap.
Voldoende instroom in technische opleidingen
door vroegtijdige talentontwikkeling en
bekendheid met technische opleidingen en de
toekomstperspectieven. Regionale doelen voor
2016:





Alle basisscholen in de regio nemen minstens
eenmaal per jaar deel aan een activiteit ter
bevordering van talentontwikkeling in bèta,
techniek en technologie;
Jaarlijks worden techniekdagen, First Lego
League wedstrijden en techniekwedstrijden in
de gehele regio uitgevoerd, in samenwerking
met het regionale bedrijfsleven, onderwijs en
overheid;
De technisch educatieve centra en
technieklokalen in de regio zijn uitgebouwd en
geprofessionaliseerd;
Er zijn schakelprogramma’s ontwikkeld voor
leerlingen die de verkeerde sector (vmbo) of een
verkeerd profiel (havo, vwo) hebben gekozen;
Scholen hebben een samenwerkingsverband
met het regionale bedrijfsleven. Bedrijven
denken mee met het onderwijs en leveren via
stages, gastlessen en onderwijsmarkten hun
bijdrage, 50% van de samenwerkingsverbanden
is geformaliseerd in TechNet of Jet-Net.
Nationale impuls:
 Ontwikkeling van doorlopende
onderwijsprogramma’s techniek in po en vo;
 Basisscholen die de keuze voor bètatechniek,
ondernemerschap en creativiteit stimuleren
worden extra beloond vanuit de prestatiebox.
 Structurele financiële prikkels voor studenten
techniek (bv. via prestatiebeurs,
collegegeldteruggave, OV-kaart);
Beeldvorming
Bedrijven en instellingen laten zien wat ze in
huis hebben op het gebied van bèta en techniek.
Regionale doelen voor 2016:


Bedrijven en instellingen zetten minimaal twee
maal per jaar hun deuren open voor
belangstellenden;
Bij de organisatie van voorlichtingsactiviteiten
wordt gebruik gemaakt van landelijke en
regionale pools van techniekambassadeurs;
Techniekpact Gelderland
2
Lijn 2: Leren in techniek
Excellent en aantrekkelijk onderwijs
Een aantrekkelijk en herkenbaar aanbod van
bètatechnische opleidingen in samenwerking
met het bedrijfsleven. Regionale doelen voor
2016:






Minstens drie scholen voor vo in de regio
hebben een bètatechnologisch programma voor
excellente leerlingen;
Er zijn doorlopende leerlijnen gerealiseerd
tussen vmbo-mbo voor alle techniek- en
technologieopleidingen van ROC’s in de regio;
Er zijn in mbo-hbo doorlopende leerlijnen en
fasttracks ontwikkeld tussen de ROC’s en alle
techniek- en technologieopleidingen van de
hbo-instellingen;
Er zijn Centra voor Innovatief Vakmanschap en
Centres of Expertise voor minimaal drie
topsectoren in de regio;
Er zijn excellentie-opleidingen ontwikkeld voor
minimaal drie van de vijf opleidingsinstituten
Techniek van de HAN;
Binnen niet-technische opleidingen wordt
structureel aandacht besteed aan de toepassing
van techniek en ICT in de desbetreffende sector;
Nationale impuls:

Structurele verbetering van regelgeving en
fiscaliteit rondom publiek-private
samenwerkingsvormen;

Schaf de hogere bekostigingsfactor (mbo) voor
techniek niet af;

Maak een uitzondering voor techniek bij
plannen om het deeltijdonderwijs uit de
bekostiging te halen.
Professionalisering
docenten
Docenten worden continu
gestimuleerd om als een eigentijdse
inspiratiebron voor leerlingen en studenten
te fungeren. Regionale doelen voor 2016:



Er is een structuur opgezet voor docentstages bij
bedrijven. Alle bètatechnische docenten lopen
eens in de drie jaar stage;
De (techniek)docenten in het po en vo zijn
bijgeschoold op het gebied van bèta en
techniek.
Alle pabo-studenten krijgen ‘Natuur en
Techniek’ in het curriculum;
Nationale impuls

Voer ’Natuur en techniek’ in als verplicht vak in
het pabo curriculum;

Structurele financiering van de scholing van poen vo-docenten die techniekonderwijs
verzorgen.
Aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt
Iedereen die belangstelling en aanleg heeft voor
bèta, techniek en technologie (inclusief zijinstromers) wordt gemotiveerd om te kiezen
voor een baan in bètatechniek. Regionale
doelen voor 2016:






Het bètatechnische onderwijs heeft een nauwe
relatie met de praktijk en er is goed zicht op de
mogelijkheden voor stages en banen;
Het bedrijfsleven ontwikkelt samen met het
onderwijs innovatief en excellent vakmanschap;
Het bedrijfsleven ontwikkelt technologie- en
vakmanschapsroutes in het vmbo;
Bedrijfsleven en onderwijs delen mensen en
faciliteiten;
Bedrijven en instellingen garanderen
stageplaatsen of afstudeeropdrachten voor alle
technische studenten uit mbo en hbo en wo;
Bij minstens vier ROC’s is maatwerk ontwikkeld
voor zij-instromers in de technische sector;
Nationale impuls:
 Structurele verbetering van regelgeving rondom
de inzet van duale aanstellingen
bedrijf/kennisinstelling. Zowel met betrekking
tot bevoegdheden als met betrekking tot
geaccepteerde onderwijstijd.
Techniekpact Gelderland
3
Lijn 3: Werken in techniek
Aantrekkelijke loopbanen
Bevorderen van het behoud van werkenden
in de techniek en intersectorale mobiliteit.
Regionale doelen voor 2016:





In minstens drie (clusters van) bedrijven wordt
gewerkt aan een functiehuis waarin de beloning
van vakmanschap en technische specialisatie op
dezelfde manier groeit als beloning van functies
op managementniveau;
In minstens drie (clusters van) bedrijven wordt
gewerkt aan een arbeidsomgeving die
leeftijdsfase-bewust of doelgroepbewust is;
Bedrijven investeren in
Beroepspraktijkvormingsplaatsen (BPV) in het
kader van de aanpak van jeugdwerkloosheid;
Er is een krachtig en flexibel onderwijsaanbod
voor werknemers die zich willen bij- of
omscholen in de technische sector;
Er is een goed werkende EVC-structuur die de
kennis en vaardigheden van werknemers in
beeld brengt en hun bij- of opscholing
vergemakkelijkt;
Nationale impuls:
 Een Leven Lang Leren wordt (fiscaal)
gefaciliteerd en gestimuleerd voor zowel
bedrijven als individuele werknemers.
 Omscholing naar technische beroepen mogelijk
maken voor niet werkende werkzoekenden met
behoud van de uitkering;
 Structurele verbetering van regelgeving en
fiscaliteit om experimentele vormen van
werkgeverschap en HR mogelijk te maken.
Feitelijke informatie
Informatie over arbeidsmarkt,
bedrijven, banen en stages is actueel,
vindbaar en leesbaar. Regionale doelen
voor 2016:


De regio heeft inzicht in de kwantitatieve
gegevens van in-, door- en uitstroom in het
bedrijfsleven en het onderwijs;
Informatie over technische bedrijven, banen en
stageplaatsen in de regio is up-to-date en
gemakkelijk te vinden via digitale kanalen;
Oog voor ondernemerschap
Ondernemerschap in de techniek is in beeld
en wordt ondersteund in mbo, hbo en wo.
Regionale doelen voor 2016:



Ondernemerschap is standaard onderdeel van
de Centra voor innovatief vakmanschap en
Centres of expertise;
Bedrijfsleven, banken, Kamers van Koophandel
en provinciale ontwikkelfondsen zijn nauw
betrokken bij experimenten met studentondernemingen en startende ondernemers;
De keten kennis-kunde-kassa wordt versterkt
door zowel ondersteuning op juridisch en
financieel gebied als door ondersteuning op
inhoudelijk gebied.
Nationale impuls:
 Structurele maatregelen op het gebied van
regelgeving en fiscaliteit ten behoeve van
kennisvalorisatie en startend ondernemerschap.
Contact
Het Techniekpact Gelderland is tot stand gekomen onder redactie van Kenniscentrum Bèta Techniek,
in nauwe samenwerking stakeholders uit de regio. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
Kenniscentrum Bèta Techniek:
Adres
Ruitenberglaan 26
6826 CC Arnhem
Contact
T: 026-3203440
E: [email protected]
Techniekpact Gelderland
4
Samenvatting
Lijn 1: Kiezen in techniek
Lijn 2: Leren in techniek
Lijn 3: Werken in techniek
Korte
termijn
Beeldvorming: Bedrijven en
instellingen zetten twee
maal per jaar hun deuren
open voor belangstellenden.
ROC’s ontwikkelen
maatwerk voor zijinstromers in de technische
sector.
Bedrijven investeren in
Beroepspraktijkvormingsplaatsen (BPV) in het kader
van de aanpak van
jeugdwerkloosheid.
Lange
termijn
Scholen hebben
geformaliseerde
samenwerkingsverbanden
met het regionale
bedrijfsleven (Zoals TechNet
of Jet-Net).
Er zijn doorlopende
leerlijnen gerealiseerd
tussen vmbo-mbo, havohbo, en tussen mbo-hbo bij
alle ROC’s en hogescholen
die technische opleidingen
aanbieden.
Er is een krachtig en flexibel
onderwijsaanbod voor
werknemers die zich willen
bij- of omscholen in de
technische sector: Leven
Lang Leren programma’s.
Korte
termijn
Structurele financiële
prikkels voor studenten
techniek (bv. via
prestatiebeurs,
collegegeldteruggave, OVkaart).
Structurele verbetering van
regelgeving rondom de inzet
van duale aanstellingen
bedrijf/kennisinstelling.
Zowel met betrekking tot
bevoegdheden als met
betrekking tot
geaccepteerde
onderwijstijd.
Omscholing naar technische
beroepen mogelijk maken
voor niet werkende
werkzoekenden met
behoud van de uitkering.
Lange
termijn
Ontwikkeling van
doorlopende
onderwijsprogramma’s
techniek in po en vo en
scholing docenten.
Structurele verbetering van
regelgeving en fiscaliteit
rondom publiek-private
samenwerkingsvormen.
Structurele maatregelen op
het gebied van regelgeving
en fiscaliteit ten behoeve
van kennisvalorisatie en
startend ondernemerschap.
Landelijk
Regionaal
Belangrijkste ambities op regionaal en landelijk niveau waarbij de grootste effecten verwacht worden:
Techniekpact Gelderland
5
Intentieverklaring
Techniekpact Gelderland
Hiermee verklaart de ondergetekende:
- de ambities van het Techniekpact Gelderland te onderschrijven;
én
- een bijdrage te leveren aan het realiseren van deze ambities.
Ondertekening:
Naam: ……………………………………………………………………………………………………………
Namens organisatie: ……………………………………………………………………………………..
Functie: ………………………………………………………………………………………………………….
Datum en plaats: ……………………………………………………………………………………………
Handtekening: ……………………………………………….
Contactgegevens:
Adres: ……………………………………………………………………………………………………………
Postcode: …………………………………… Plaats: ……………………………………………………
E-mailadres: ……………………………………………………………………………………………………
Telefoonnummer: …………………………………………………………………………………………
Techniekpact Gelderland
6

Download Report