Burgers aan zet - Eigen

Eigen Kracht-conferenties
Tekst en foto’s:
Stef Dehantschutter
Burgers aan zet
Een Eigen Kracht-conferentie is een manier om mensen bij elkaar te
brengen en hen de kans te geven samen een oplossing te zoeken voor
hun problemen door een plan te maken. Dat plan is niet door buitenstaanders bedacht, wel door vrienden en familie van de persoon in moeilijkheden. Dat geeft het alle kans tot succes, omdat ze de ‘eigen kracht’
aanspreken om tot een oplossing te komen.
Mirjam Beyers: “Eigen Kracht-conferenties garanderen een belangrijk burgerrecht: het recht om eerst zelf, met de mensen die je goed kennen,
een plan te bedenken om moeilijkheden aan te pakken.”
“Het is een recht van iedereen om zelf oplossingen te
zoeken voor de eigen problemen,” zegt Mirjam Beyers,
verantwoordelijke voor de Eigen Kracht-conferenties in
België. “Zorgverleners moeten hun tussenkomst starten met de vraag wat de persoon zelf wil, hoe hij zelf tot
de oplossing voor zijn probleem wil komen. Dan heeft
hij nog altijd de keuze om hierop in te gaan of, wanneer het probleem te groot is, het zoeken naar een oplossing geheel of gedeeltelijk in handen te leggen van
zorgverleners. De Eigen Kracht-conferenties staan dan
ook haaks op het vroegere zorgmodel dat erg bevoogdend was. De Eigen Kracht-conferentie daagt mensen
immers uit na te denken over welke krachten zij zelf,
samen met hun familiekring en netwerk van vrienden
kunnen inzetten om de eigen problemen aan te pakken. Daarnaast kunnen ze zelf ook beslissen welke
professionele hulp ze eventueel willen toevoegen.”
● Eigen Kracht-coördinator
Eigen Kracht-conferenties kunnen ingezet worden in
iedere situatie waarin belangrijke beslissingen moeten
30
maczima september 2014
genomen worden. Zij worden dan ook in heel verschillende situaties gebruikt: bij de zorg voor iemand met
een ziekte of handicap, bij opvoedingsproblemen, verkeersslachtoffers, vechtscheidingen, huiselijk geweld,
enz. Een Eigen Kracht-conferentie wordt opgestart
wanneer er een aanvraag is vanuit de persoon zelf, zijn
gezin of de hulpverlening zoals bv. de huisarts.
“ Families kennen vaak de
onderliggende oorzaak van een
probleem. Zij weten zelf wat
nodig is om het aan te pakken
of om moeilijkheden in de
toekomst te voorkomen.”
Een gezin in moeilijkheden is dikwijls moe, bezig met
overleven. Het netwerk rond dat gezin lijkt wel verdwenen en het is alsof iedereen rondom hen heeft
afgehaakt. Een Eigen Kracht-conferentie organiseren
is dan ook het laatste waaraan men denkt. Daarom
wordt het gezin in de voorbereiding van de conferentie
geholpen door een Eigen Kracht-coördinator. Dit is geen
professionele hulpverlener, maar een geëngageerde vrijwilliger, die een degelijke opleiding heeft gekregen. Hij
zoekt samen met het gezin of de persoon in moeilijkheden uit wie er naar de conferentie zou kunnen komen. Hij
spreekt deze mensen aan, informeert hen over het opzet
van de conferentie en motiveert hen om mee te werken.
Hij zoekt oplossingen voor de onvermijdelijke reacties als
‘ik-kom-niet-als-die-komt’ en zorgt mee voor de praktische organisatie.
Burgerrecht
● Drie fasen
Voorbeeld van een Eigen
Kracht-conferentie
Mirjam: “Een Eigen Kracht-conferentie bestaat uit drie
fasen: het delen van informatie, het maken van een plan
en de acceptatie en uitvoering ervan. Bij de start van
de conferentie krijgen de deelnemers alle informatie die
ze nodig hebben om een plan te maken. Zo bv. kan de
huisarts informatie geven over de oorzaak en het verloop
van een ziekte of kan een maatschappelijk werker de
wettelijke verplichtingen uitleggen in een bepaalde opvoedingssituatie.
Vervolgens trekken de coördinator en de professionele
hulpverleners zich terug en stelt de eigen kring een plan
op dat een antwoord wil zijn op de hulpvraag. Heel eigen is dat de deelnemers dit doen op de manier die bij
hen past, in een taal die ze gewoon zijn. Dit gesloten
gedeelte is erg belangrijk omdat in de kring, zonder buitenstaanders, veel vrijer gepraat wordt en er soms zaken
aan bod komen die anders nooit gezegd worden en die
misschien net de sleutels zijn om het probleem op te lossen of het plan te doen slagen. Verder is het belangrijk
dat het plan gezien wordt door de kring als hun plan,
waarmee iedereen kan instemmen en waarbij iedereen
waakt over de uitvoering ervan. Het plan is niet iets dat
van buitenaf wordt opgelegd, nee het is hun oplossing
voor het probleem. Het zegt wie wat gaat doen en wanneer.
● Netwerk
Deze aanpak zet in de eerste plaats in op de kracht van
mensen. Vraag is natuurlijk of dit ook effectief werkt? Mirjam Beyers: “Wanneer is een Eigen Kracht-conferentie
geslaagd? Als er een werkend plan is? Ja, maar ook en
misschien nog belangrijker: wanneer mensen opnieuw
de weg naar elkaar gevonden hebben, wanneer er terug
een netwerk rond een persoon of gezin is ontstaan, dat
sterk genoeg is om ook in de toekomst te functioneren
bij mogelijke problemen. We horen vaak bij de opstart
van een conferentie dat men niemand heeft om op terug
te vallen, dat men er niet in gelooft zelf tot een oplossing
te kunnen komen, zeker bij complexe problemen. Of dat
men niet verwacht zelf met zijn kring tot een oplossing te
De Eigen Kracht-conferentie garandeert een
belangrijk burgerrecht, namelijk het recht om
eerst zelf, met de mensen om je heen, een
plan te bedenken om moeilijkheden aan te
pakken. De Eigen Kracht-conferentie erkent
dat mensen als eigenaar van hun problemen,
ook best zelf eigenaar blijven van de oplossing.
Vader Frank wacht op een orgaantransplantatie. Zijn vrouw Anna werkt fulltime. De
combinatie van Frank die niets mag doen en
werkloos moet wachten op het verlossend
telefoontje van het ziekenhuis dat er een donor is gevonden, Anna die onregelmatige uren
heeft en de zorg voor hun drie (kleine) kinderen, maakt dat het allemaal wat te veel wordt.
Frank en Anna weten niet hoe ze alles georganiseerd moeten krijgen als het onverwachte
nieuws zal komen. Wat als Anna uit werken is,
wie kan er op de kinderen passen als Frank en
Anna ‘s nachts naar het ziekenhuis moeten,
wat na de operatie? Via een maatschappelijk
werker van het ziekenhuis doen ze beroep op
de Eigen Kracht-conferenties. Uit de eerste
gesprekken met Anna en Frank en de coördinator blijkt dat ze eigenlijk meer mensen kennen dan ze zelf denken. Deze worden door de
coördinator aangesproken en samengebracht
in een conferentie.
Eerst krijgen de deelnemers informatie over
de aandoening en het verloop van de transplantatie door de huisarts. Verder belicht hij
wat de revalidatie inhoudt en wat Frank in die
periode wel en niet mag doen. Op die manier
weten de deelnemers wat ze precies kunnen
verwachten en hoe ze zich daarop kunnen
verhouden. In het gesloten gedeelte gaan de
deelnemers met deze informatie aan de slag
om in alle praktische situaties die zich kunnen
voordoen een oplossing te vinden: wie kan
wanneer gebeld worden als Frank naar het
ziekenhuis moet, wie zal de kinderen opvangen zodat Anna bij Frank kan blijven? Er wordt
ook voor gezorgd dat de schoolplichtige kinderen naar school kunnen blijven gaan, wie
hen zal helpen bij het huiswerk, enz.
maczima september 2014
31
kunnen komen. Dan is het aan de Eigen Kracht-coördinator om mensen vertrouwen te geven in hun eigen
kunnen, om samen met hen op zoek te gaan om het
netwerk te herstellen. De coördinators zijn opgeleid om
met eenvoudige vragen en technieken dit proces op
gang te krijgen. Eens het netwerk opgebouwd is, stelt
men dan ook vaak vast dat men tot oplossingen komt
die men zelf vooraf nooit bedacht zou hebben, ook de
professionele hulpverleners niet. En gelukkig zien we
dat het niet blijft bij het plan, maar dat het netwerk later
ook blijft functioneren. En dat is veruit het belangrijkste.”
“ In Eigen Kracht-conferenties
behouden mensen maximaal
zelf de regie over hun leven.”
Ook professionele hulpverleners reageren doorgaans
zeer positief op de Eigen Kracht-conferenties. Zij geven
aan dat sommige problemen pas na een conferentie
scherp werden gesteld en dat de kring daardoor onder
elkaar tot echte oplossingen is gekomen. “Toch wil ik
benadrukken dat het niet de bedoeling is van de Eigen
Kracht-conferenties om de hulpverlening te schrappen,
wel om deze op een andere manier in te schakelen.”
Info
Eigen Kracht-conferenties
Gelbergenstraat 52
3471 Kortenaken
0486 82 44 02
[email protected]
http://www.eigen-kracht.be/EKC
Meer lezen?
Eigen Kracht-conferenties
Mirjam Beyers
Uitgeverij Garant
146 blz. – 19 euro
ISBN: 9789044130768
Meer weten?
Op het Forum van de patiënt zal Mirjam
Beyers een lezing geven over de werking
van de Eigen Kracht-conferenties.
Voor meer info: middenpagina’s van dit
nummer of www.forumvandepatient.be
32
maczima september 2014

Download Report