BV-Nieuws 2014-2 - Betonvereniging

Agenda
Studiedagen
Cursussen
B-E-T-O-N-I-N-F-O
2
BV Nieuws
Betontechnologie:
(Zelf)herstel van beton
jaargang 2014 | maart, nummer 2
1
INHOUD
11
5
17
Nationale agenda
Vormvrijheid in beton
18 maart 2014
Cementrum Den Bosch
Self healing concrete,
stand van zaken
1 april 2014
TU Delft
Avondcollege
(praktisch) wapenen,
ARBO en de Eurocodes
10 april 2014
Uitgeest
Excursie omlegging
Zuid-Willemsvaart
15 april 2014
Rosmalen
2
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Agenda
2
Concreet
5
Studiedagen
8
Cursussen
13
Mededelingen/ B-E-T-O-N-I-N-F-O
17
MBO/HBO-docentendag
16 april 2014
Noord-Zuidlijn Amsterdam
Niet-constructief beton
6 mei 2014
Algemene Ledenvergadering
met excursie
14 mei 2014
Muziekcentrum Vredenburg
Utrecht
Markthal Rotterdam
21 mei 2014
Rotterdam
Constructeursdag
22 mei 2014
Noord-Zuidlijn Station
Vijzelgracht
Amsterdam
Funderingsdag 2014
2 oktober
Figi Zeist
Betondag 2014
20 november 2014
De Doelen Rotterdam
BV-NIEUWS
2014
Paviljoen Galderse meren
In het BV-Nieuws veel aandacht voor de Betonprijs 2013. In
dit nummer geen winnaar maar een genomineerde in de categorie Betontechnologie: Paviljoen Galderse meren.
Het paviljoen voor de Reddingsbrigade in Breda is waarschijnlijk het eerste project ter wereld dat is uitgevoerd met zelfherstellend beton. De dak- en gevelschil zijn uitgevoerd in 60 mm
spuitbeton als een buitenschil: vandaalwerend en niet waterdoorlatend. Het spuitbeton is voorzien van, voor mens en dier
onschadelijke bacteriën die zorgen voor kalksteenproductie,
waardoor eventuele scheuren in beton vanzelf hersteld worden. Hierdoor kunnen betonconstructies aanzienlijk dunner
worden uitgevoerd en is minder onderhoud benodigd. Belangrijk hierbij is dat de levensduur verlengd kan worden, de constructieve veiligheid op den duur beter geborgd is en door dit
alles de CO2 klimaatbelasting van het wereldwijd meest toegepaste materiaal (beton) sterk verminderd werd.
De jury is onder de indruk van de potentie van het hier toegepaste mengsel. Hoewel zelfherstellend beton zich nog in de
experimentele fase bevindt, zal het naar verwachting zorgen
voor grote veranderingen in onze betonwereld. Zelfherstellend beton, slankere constructies en minder onderhoud en
reparatie; een innovatie in het hart van de betonwereld. Voor
de jury is het hierbij tevens van belang dat dankzij gedegen
wetenschappelijk onderzoek aan de TU-Delft, Nederland op
dit gebied een relatieve internationale voorsprong heeft verworven.
In dit nummer 2 artikelen over Paviljoen Galderse meren
en zelfherstellend beton en een aankondiging voor de Studiedag hierover op 1 april in TU Delft.
Paviljoen Reddingsbrigade - Breda, de Galderse meren
Wereldprimeur:
eerste project met
zelfherstellend beton
Architect frank marcus is de eerste die een zelfherstellend bio-betonproduct in de praktijk toepast.
Samen met de afdeling ‘Selfhealing materials’ van
de TU Delft is een paviljoen voor de reddingsbrigade
aard een hoofdrol. Het gevarieerde en soms intensieve gebruik
van de directe landschappelijke omgeving van het paviljoen vroeg
om antwoorden op vragen als inpassing van aan- en afwezigheid,
klimaat, veiligheid, zon en zicht. Het programma van eisen
stelde, naast functionele inhoud, duurzame maar ook vandaalwerende doelstellingen.
aan de Galderse Meren in Breda voorzien van een
betonnen schil die slechts zestig millimeter dik is.
De ligging van dit Paviljoen aan het recreatiegebied, de Galderse
Meren, een voormalige zandwinlocatie ten behoeve van snelweg
-knooppunt Galder, (A16-A27-A58) nabij zowel de grens met
België maar ook de binnenstad van Breda, brengt een diversiteit
van dag- en nachtbezoekers. Landschappelijke en stedelijke activiteit komen heftig samen. Het gebied is onderhevig aan veel
soorten, gewenst en ongewenst vermaak. In het ontwerp van dit
paviljoen spelen, ondanks haar geringe omvang, vraagstukken
van landschappelijke, stedenbouwkundige en architectonische
3
Met het Paviljoen Galder is getracht een symbiose met landschap (waterkant, talud, ligging in bossage) en functie (toezicht,
redding & hulp) te ontwerpen. Constructief is gezocht ook naar
een overspanning met glooiende vorm, die werd gevonden in
gelamineerde (half)spanten en eenzelfde dak- en gevelhuid van
beton. De spanten hebben naast constructieve functie, dus ook
een organiserende en vormende betekenis (schelp). De spanten
met het dakbeschot van houten delen fungeren als een ‘verloren
bekisting’ voor de afwerking van dak- en gevelhuid. De dakgevelhuid van zelfherstellend beton is een wereldprimeur. Omwille
van ruimtelijke beleving in de dimensies van dit gebouw, maar
ook vanuit de metafoor schelp, zijn hier kolommen vermeden.
Het façade-beeld is gevolg van spantvorm. De gebogen dakgevelvorm komt ook voor bij typologie van grote stallen die met
dergelijke houten spanten worden gebouwd. Het openen van
een drie-scharnierspant wordt in dit paviljoen een stapje verder
gebracht. De dak- en gevelhuid van dit gebouw maakt als vrijdragende constructie ruim uitzicht mogelijk, wat een belangrijk
doel is voor deze reddingspost.
deel van deze producten zijn bacteriën die calcium carbonaat
-kalksteen- maken op het moment dat milieuomstandigheden
juist zijn, zoals beschikbaarheid van voldoende water en voedsel.
De bacteriën en geschikt voedsel worden in korrelvorm aan de
producten toegevoegd. Dit heeft tot gevolg dat optredende
scheurvorming na uitharding van het beton wordt gedicht zonder
of slechts met minimale actieve externe interventie. Op deze
manier proberen de onderzoekers een oplossing te bieden voor
een voorkomend praktijk probleem: op termijn ontwikkelen veel
betonconstructies scheurvorming, waarna indringend vocht
zorgt voor problemen zoals lekkage en voortijdige corrosie van
de stalen wapening. Deze roestvorming veroorzaakt van binnenuit drukspanning wat kan leiden tot meer scheurvorming en
uiteindelijk afbrokkeling van het beton. Het resultaat is betonrot.
Als ontwerper onderzocht Frank Marcus een duurzame maar
ook biologische vandaalwerende dak-gevelhuid. De gemeente
Breda als opdrachtgever stelde hoge eisen voor uitvoering, gebruik en beheer aan het gebouw, met name de eis ‘hufter-proof’
bracht uiteindelijk de voorkeur voor beton.
De dak- en gevelschil is door middel van 60 mm spuitbeton als
buitenschaal vandaalwerend uitgevoerd. Als façade zijn in de
open gevel om deze reden staalgaas en stalen lameldeuren toegepast. Het spuitbeton is na het aanbrengen behandeld met
een zelfherstellend impregneermiddel waarin, voor mens en dier
onschadelijke, bacteriën zorgen voor kalksteenproductie waardoor scheuren in beton hersteld kunnen worden zonder verder
actieve hulp van buitenaf. Het beton kon hierdoor dunner worden
uitgevoerd zonder deze waterdoorlatend te laten worden. Bovendien is veel minder onderhoud voor het beton nodig.
De afdeling ‘self healing materials’ van TU Delft monitort het
beton sinds oplevering. Het beton maakt de belofte van zelfherstellend materiaal ruimschoots waar. Gevormde scheuren vullen
zich spontaan met kalksteen waardoor lekkageproblemen verholpen worden. Het onderzoek aan de verdere ontwikkeling van
drie zelfherstellende betonsystemen, impregneermiddel, reparatiemortel en zelfherstellend beton, bevindt zich in een vergevorderd stadium. De goede resultaten behaald in de praktijk
met Paviljoen Galder vragen om navolging.
‘Op deze wijze wordt door toepassing van bio-beton de benodigde
hoeveelheid beton veel minder en wordt de CO2 klimaatbelasting
van het wereldwijd meest toegepaste bouwmateriaal -betonsterk verminderd. Een enorme duurzame stap’.(quote architect
frank marcus)
De zelfherstellende betontechnologie is ontwikkeld onder supervisie van Henk Jonkers en Sybrand van der Zwaag van de TU-Delft.
Het onderzoek is nu 6 jaar gaande. De onderzoekers maken verschillende producten zoals een vloeibaar impregneermiddel,
reparatiemortel en zelfherstellend beton. Belangrijk bestand-
4
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Opdrachtgever: Gemeente Breda
Ontwerp 2009
Ontwerp: marcus architecten, Leeuwen NL
footprint 49 m2 , GO 58 m2
Constructeur: ir. R. van Gestel, Archimedes bv, Eindhoven
Beton advies: Dr. H. Jonkers, TU Delft, Materials & Environment
- Self-healing materials
Aannemer Balemans Breda
UItvoering maart 2011- september 2011
bouwkosten ± € 267.000
BV-NIEUWS
2014
Con creet
Elan!
Onze betonwereld heeft het momenteel niet makkelijk. Bedrijven moeten
knijpen, maar er is ook veel persoonlijk leed. Je baan zal maar op de tocht
staan of erger. Het is natuurlijk een nationaal probleem, maar toch heb ik
het idee dat onze betonsector relatief flink aan de beurt is.
Ik neem even als voorbeeld de betonmortelbranche. Er moet worden omgegaan met een keiharde prijsconcurrentie en we zoeken het antwoord in nog
harder werken, nog meer efficiency en nog minder mensen. Als manager
heb je ook weinig keus. En uiteindelijk is er altijd wel iemand die met zijn
kuubprijs nog wat lager wil gaan. En dus moeten we nog efficiënter werken;
het is een vicieuze cirkel. Ik realiseer me hierbij best dat ik als relatieve buitenstaander makkelijk praten heb,
dingen zijn nou eenmaal zoals ze zijn. Waar ik me echt zorgen over maak is dat een zekere gelatenheid of zelfs
defaitisme zich van onze mensen meester lijkt te hebben gemaakt; “Het heeft allemaal toch geen zin, innovatie
loont niet, we worden toch niet gehoord…”.
Anderen (van buiten de betonsector) pikken dit soort signalen feilloos op. Composieten (anders dan beton) zijn hot
op dit moment. En ik geef toe dat in een niche markt (en je kijkt voor het aspect duurzaamheid even de andere
kant op) plastic heel leuk kan zijn in een constructieve toepassing. Maar we praten wel over anderhalve brug per
jaar. En dit zijn ook geen ontwikkelingen waar je je tegen moet afzetten, maar je kunt er juist inspiratie uit halen.
Dus kom op! Laten we onszelf niet minder belangrijk maken dan we zijn. Beton is het meest toegepaste materiaal,
er zijn fantastische nieuwe toepassingen. En wat nog veel belangrijker is: er zijn fantastische uitdagingen in de
komende jaren. Het vastgoedareaal van Rijkswaterstaat heeft een waarde van ergens in de buurt van 50 miljard
euro. Een groot deel daarvan bereikt in de komende tiental jaren het einde van de levensduur. Hoe gaan we dat
doen? Hoe zorgen we er slim voor dat kunstwerken vervangen kunnen worden zonder overlast voor de weggebruiker?
We hebben daar allerlei oplossingen voor, waar we best iets trotser op mogen zijn.
En de tijd is er, volgens mij, ook wel naar dat je van louter kostprijsconcurrentie iets kunt opschuiven in de richting
van het leveren van toegevoegde waarde. Opdrachtgevers werken toenemend in geïntegreerde bouworganisatievormen en dit geeft mogelijkheden voor ketensamenwerking. Elke verandering heeft natuurlijk een zekere massatraagheid, maar er zijn steeds meer projecten waar ook de toelevering vroeg aan tafel zit. En steeds weer blijkt
dat projecten dan beter, sneller of goedkoper kunnen verlopen. OK, ik weet dat er gelijk mensen opveren die stellen
dat je goede ideeën kunt inbrengen wat je wilt en dat je vervolgens toch weer op je kuubprijs wordt afgerekend,
dat de inkoop alles doodmaakt. Maar het is aan ons om de kolom te overtuigen, er is niemand anders die het voor
ons gaat doen. Laten we die goede voorbeelden van ketensamenwerking vooral uitdragen en daar niet te voorzichtig mee zijn.
Crux bij dit alles is natuurlijk verstand van zaken. Je wordt niet ingeschakeld als je niks te bieden hebt. En volharding
is ook nodig, inkopen op laagste prijs gebeurt al 100 jaar, dat is er niet in een jaartje uit. Maar een deskundige en
vooral een van zichzelf overtuigde toelevering, een toelevering met elan en zelfvertrouwen, zal in de komende
jaren echt het verschil gaan maken.
In dit BV-nieuws allerlei prachtige voorbeelden van wat je met beton kunt doen. Zelf herstellend beton; dit is internationaal echt vooraanstaande technologie. Maar ook een pleidooi van Remko Wiltjer. Hij waarschuwt nogmaals
voor de risico’s die er nu zijn met betrekking tot constructieve veiligheid. Een visie waar ik het hartgrondig mee
eens ben. Betontechnologie is een vakgebied om trots op te zijn, maar ook het constructeursvak verdient veel
meer ontzag en waardering dan dat het nu krijgt. Ook hier geldt dat iets meer elan het vakgebied niet zou misstaan. Een belangrijke voorwaarde voor al dat elan is natuurlijk praktische vakkennis uit opleidingen en cursussen.
En laat dit BV-nieuws nou volstaan met prachtige opleidingen en cursussen……
Frens Pries
5
(Zelf)herstel van beton
door toegevoegde bacteriën
Renée Mors, Henk Jonkers
Materials & Environment research group
Faculty of Civil Engineering and Geosciences
Delft University of Technology
De ontwikkeling van zelfherstellend materiaal klinkt misschien
inventief, maar zelfherstel is in de natuur een bekend fenomeen.
Denk bijvoorbeeld aan een hagedis die zijn staart loslaat bij een
aanval en hem daarna weer aangroeit. Dichter bij huis is de vorming van littekenweefsel bij het oplopen van een wond ons niet
vreemd. Het nieuw gevormde materiaal is misschien niet gelijk
aan het origineel, maar kan wel als zodanig functioneren. Voor
verschillende bouwmaterialen zijn momenteel zelfherstellende
varianten in ontwikkeling, zo ook voor beton. In dit geval kan de
vorming van nieuw steen in rotsformaties als natuurlijk voorbeeld dienen, wat onder andere mogelijk wordt gemaakt door
activiteit van bacteriën. Het opvullen van scheuren in beton met
nieuw steen komt de duurzaamheid en waterdichtheid ten goede.
Als we naar betonconstructies kijken zijn deze vrijwel altijd gescheurd. Wapening wordt in beton opgenomen om de trekspanningen over te nemen. Om de wapening te activeren dient de
betonmatrix eerst te scheuren. In de normen zijn maximale
scheurwijdtes opgenomen, het een en ander gebaseerd op esthetiek, duurzaamheid of functionaliteit van het materiaal. In het
geval van functionaliteit kunnen we bijvoorbeeld denken aan
waterdichte constructies, hier dienen geen lekkages op te treden.
Beton heeft reeds een ingebouwd systeem voor zelfherstel,
maar dit is vrij gelimiteerd. Wanneer het mogelijk is dit zelfherstel
uit te breiden, wordt het mogelijk gemaakt grotere scheurwijdtes
op te vullen en daardoor in meerdere gevallen waterdichtheid te
herstellen en de duurzaamheid te verlengen. Praktisch gezien
betekent dit dat er gedurende de levensloop van het project uitstel is van onderhoud en herstelwerkzaamheden. Zeker op lastig
bereikbare locaties kan het inbouwen van een zelfherstellend
Impregneren van dak Paviljoen Galderse Meren door handmatig aanbrengen.
Impregneren van plafond parkeerdek en vloer door spuiten.
6
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
BV-NIEUWS
2014
Waterlekkagetest scheur in parkeerdek zonder impregnatie (links) en met impregnatie (rechts), hierbij is te zien dat de
geïmpregneerde scheur minder lekkage vertoont.
Grootschalige productie van zelfherstellend middel om aan beton toe te voegen.
Zelfherstellend middel zonder beschermende behandeling (links) en behandeld (rechts).
Vorming van mineraal in gescheurde mortel met zelfherstellend middel ingemengd, voordat herstel optreedt (links), na 28 dagen in
water (midden) en na 56 dagen in water (rechts).
mechanisme een uitkomst bieden.
Het zelfherstellend mechanisme van beton is gebaseerd op de
vorming van kalksteen in ontstane scheuren. In ons geval wordt
additionele kalksteen gevormd door het omzetten van voedsel
door bacteriën. Bacteriën en hun nutriënten dienen dus toegevoegd te worden aan het beton om extra kalksteen te kunnen
vormen in de scheuren. Voor een bestaande constructie kan dit
bijvoorbeeld bereikt worden door een impregneermiddel op het
oppervlak te spuiten waarin de twee biologische componenten
zijn ingebracht. De vloeistof trekt in de scheuren, waar de bacteriën actief worden en het voedsel omzetten, wat vorming van
kalksteen tot gevolg heeft. In het geval van reparatiemortel of
betonmengsels kan een middel ingemengd worden dat bacteriën en voedsel bevat. Het middel zou niet mogen activeren tijdens het natte mengproces van mortel of beton, pas wanneer
de matrix is uitgehard en water binnenkomt door scheuren in
de matrix worden de bacteriën van het middel actief.
Om inmengen van het middel te vergemakkelijken worden korrels
geproduceerd die lijken op zand. Het vlokvormige middel kan bij
de droge componenten worden gevoegd en mee gemengd. De
manier waarop deze korrels gemaakt kunnen worden is als
volgt: Bacteriën en voedsel zijn beschikbaar in poedervorm en
worden samengeperst tot een soort lasagne. Deze lasagne wordt
vervolgens vermalen zodat er vlokken ontstaan van 1-4 mm. De
korrels zijn op dat moment nog oplosbaar in water. Voor bescherming tijdens het mengproces wordt een beschermende laag
aangebracht. Bij scheuren van de betonmatrix raakt de korrel
beschadigd, zodat de twee componenten vrijkomen. Wanneer
water in de scheuren treedt activeren de bacteriën en begint de
productie van kalksteen, zodat de scheur geblokkeerd raakt.
Momenteel zijn er grootschalige proeven uitgevoerd met het
impregneermiddel. Productie van het zelfherstellend middel
om toe te voegen aan beton is momenteel op een zodanige
schaal dat grotere praktijkproeven uitgevoerd kunnen worden.
Uiteindelijke commercialisatie van het product vergt nog vele
toekomstige stappen. Certificering en het werken met voor de
normen onbekende producten zijn hordes die genomen moeten
worden.
7
St udiedagen
dinsdag 1 april 2014 - faculteit Civiele Techniek, TU Delft
Avondcollege Zelfherstellend Beton
Sinds 2006 doen wetenschappers aan de TU Delft onderzoek
naar de ontwikkeling van zelf-herstellende materialen. Met
name op het gebied asfalt en beton zijn verschillende zelfhelende mechanismen ontwikkeld en deze materialen worden nu
al in de praktijk getest. Een aantal sprekers van de TU Delft zal
u de laatste stand van zaken schetsen.
Programma
15.30 uur Ontvangst met koffie en thee
16.00 uur Opening door uw dagvoorzitter
Frens Pries, Betonvereniging
16.15 uur Inleiding onderzoek zelfhelende materialen
Erik Schlangen en Henk Jonkers
16.45 uur Zelfhelend bacterie-beton: producten en
toepassingen
Renee Mors
17.15 uur ‘Porous network concrete’
Senot Sangadji
17.45 uur Pauze met koffie, thee, fris en broodjes
18.30 uur Zelfherstel in hoogovenslakbeton:
carbonatatiebescherming
Josepha Kempl
19.00 uur ‘Polymeric nano-materials for corrosion
control in concrete and steel offshore structures’
Ennery Leon Fuenmayor
19.30 uur Discussie
20.00 uur Sluiting
Kosten:
€ 115,- leden van de Betonvereniging
€ 155,- niet-leden
€ 50,- gepensioneerde leden Betonvereniging
€ 25,- studentleden van de Betonvereniging
Alle bedragen zijn incl. 21% btw.
Informatie/aanmelden:
www.scholz-benelux.com
U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging
www.betonvereniging.nl
U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
Pigmenten in elke vorm en verpakking
Poeder | Compact | Granulaat | Slurry
Kleurkracht en kleurcontinuïteit met
pigmenten van Scholz Benelux BV
Scholz Benelux BV
Nude 54 D
NL-6702 DN Wageningen
8
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
scholz
T +31 (0)317 61 70 44
T +32 (0)70 69 00 09
St udiedagen
BV-NIEUWS
2014
103737_Oms
lag Handb
oek:2
012
18-06-2012
09:05
Pagina 1
10 april 2014 van 14.00 – 20.00 uur.
Rondleiding door een Wapeningscentrale en aansluitend college over wapeningsconstructies incl. het “Handboek Praktisch
Wapenen editie 2012”.
Na dit Avondcollege bent u op de hoogte van alle actuele en
praktische informatie over het ontwerpen en uitvoeren van
wapeningsconstructies.
Bij het ontwerpen en uitvoeren van wapeningsconstructies
werken meerdere partijen samen.
Elke partij streeft zijn eigen doelstellingen na en hierdoor kunnen problemen ontstaan.
Dit college is met name bestemd voor constructeurs, tekenaar/
constructeurs en projectleiders. Voorafgaand aan de lezing
ontvangt u de handout van de PPP, een naslagwerk en tevens
een exemplaar van het Handboek Praktische Wapenen, editie
2012. Het handboek is een handleiding voor alle partijen betrokken bij het ontwerp, de productie en de montage van wapeningsconstructies.
- 53 92 33
info@betonve
reniging.nl
www.betonve
renining.nl
enen
Postbus 411
2800 AK Gouda
Telefoon:
0182
E-mail:
Internet:
Handboek Pr
aktisch Wap
Avondcollege (praktisch) wapenen,
ARBO en de Eurocodes
Handboek
Praktisc
Wapenenh
ED IT IE 20 12
Kosten:
€ 150,- voor leden van de Betonvereniging
€ 180,- voor niet-leden
€ 50,- voor gepensioneerde leden
€ 25,- voor studentleden Betonvereniging.
(alle bedragen incl. 21% btw).
Informatie/aanmelden:
U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging
www.betonvereniging.nl
U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
Programma:
14.00 uur Ontvangst met koffie en thee bij Spanberg,
Uitgeest
14.30 uur Rondleiding en aansluitend koffie- en theepauze
16.00 uur 1e deel lezing wapenen, Arbo, eurocodes door
Reint Sagel
17.30 uur Broodjesbuffet
18.00 uur 2e deel lezing door Reint Sagel
20.00 uur Einde programma.
9
Dinsdag 15 april 2015 Ontvangst in het Informatiecentrum
N279 Noord – ZWV – Kanaalpark Kloosterstraat 4, Rosmalen
Excursie omlegging Zuid-Willemsvaart
Om het vervoer over het water de komende jaren te kunnen
waarborgen, pakt Rijkswaterstaat de Zuid-Willemsvaart aan.
Met een 9 kilometer lang stuk nieuw kanaal, recent omgedoopt
tot Máximakanaal, wordt aan de oostkant van de stad een nieuwe
verbinding gemaakt tussen de bestaande Zuid-Willemsvaart
bij Den Dungen en de Maas. Om dit project mogelijk te maken
worden diverse zeer uiteenlopende kunstwerken gerealiseerd.
Tijdens deze excursie krijgt u een technische presentatie van ir.
Leon Lous, technisch manager ontwerp van de WillemsUnie
v.o.f. Aansluitend brengt u een bezoek aan Sluis Hintham en
brug N279.
Programma:
13.00 uur Ontvangst met koffie en thee in Informatiecentrum
13.15 uur Technische presentatie door Leon Lous
Technisch manager ontwerp WillemsUnie v.o.f.
14.30 uur Bezichting Sluis Hintham en aansluitend vervoer
per bus naar
De brugN279.
15.45 uur Retour en aansluitend aperitief in de directiekeet
van de Willemsunie, gelegen naast het informatiecentrum.
Kosten:
€ 95,- voor leden van de Betonvereniging
€ 125,- voor niet-leden;
€ 50,- voor gepensioneerde leden
€ 25,- voor studentleden van de Betonvereniging.
Alle bedragen incl. 21% BTW.
Informatie/aanmelden:
U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging
www.betonvereniging.nl
U leest hier ook onze voorwaarden voor het aanmelden en annuleren.
10
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
BV-NIEUWS
2014
Uitnodiging Betondag 2014
De Betondag 2014 is op 20 november in de
Doelen te Rotterdam en krijgt als thema
“Beton bindt!”.
De vernieuwingen die in 2013 zijn ingezet
(inzetten op een hoogwaardig kennisoverdracht-programma, verjonging en “leren
van elkaar” in de projectplaces) zetten we
in 2014 door.
We willen daarnaast specifiek aandacht besteden aan tijdelijke
constructies (steigers en kisten), wapening, thermische activering
en 3D modelleren en bouwen van betonconstructies. Maar er blijft
ook aandacht voor het onderwijs en de Studieprijs, en internationale projecten krijgen een prominente plek op de Betondag.
Eind januari hebben we een uitnodiging voor de Betondag verstuurd aan (mogelijke) exposanten, u vindt deze brochure ook op
onze website. Wilt u liever nog een exemplaar van deze uitnodiging per post ontvangen, dan kunt u dit aan ons doorgeven via
0182 – 539 233. Er is ook een Engelse versie van deze brochure
beschikbaar.
Zowel deelnemers als exposanten kunnen zich al aanmelden
voor de Betondag op 20 november 2014 via onze website www.
betondag.nl.
Met deze QR-code vindt u direct de juiste webpagina’s:
Aanmelden voor deelnemers
Aanmelden voor exposanten
De Betondag 2014 wordt zeker weer een topdag. Natuurlijk omdat
u in één dag meer relaties spreekt dan wanneer u 3 maanden
door Nederland rijdt, maar ook omdat het een dag is waarin we
als betonsector verdieping zoeken en laten zien dat bouwen een
feest van techniek kan zijn.
18 maart 2014, Cementrum, Den Bosch
Avondcollege Vormvrijheid in beton
Beton wordt vaak toegepast in rechthoekige constructies.
Door de meeste mensen wordt ervan uitgegaan dat vrije vormgeving in beton lastig is en dus duur. Beton wordt dus vooral
toegepast in rechte kolommen, vlakke vloeren en wanden en
blokken en stenen.
Toch zijn de vormgevingsmogelijkheden van modern beton
veel groter dan de meeste mensen in de bouw weten. Er zijn
nieuwe high-tech betonmengsels zoals hogesterktebeton, vezelbeton of hoogvloeibare beton. Door 3-D modellering kunnen
vrijwel alle mogelijke vormen in bekistingen worden ontworpen en kan wapening zeer nauwkeurig worden geprefabriceerd.
Bij elk succesvol project blijkt wel dat een goede voorbereiding
en samenwerking tussen verschillende disciplines van het
grootste belang is. En daarnaast zijn er die vele kleine praktische wetenswaardigheden, die in de praktijk bepalen of een
project succesvol wordt of dat er gedoe ontstaat. Leer nu van
mensen die in de praktijk hebben geleerd wat er wel en wat er
niet kan. Ontwerpprincipes en concepten worden toegelicht
aan de hand van praktijkvoorbeelden. Er wordt ingegaan op
materiaalgedrag, productietechnieken en beknopte rekenregels
(vuistregels). Ook wordt aandacht besteed aan materiaalkeuze
en kosten. Vragen die worden beantwoord zijn:
• Wat zijn veel gemaakte fouten en hoe voorkom je die?
• Wat zijn de grenzen van ontwerpvrijheid in beton, met welk
materiaalgedrag dient u rekening te houden en hoe kies je
het juiste betonmengsel?
• Hoe regel je een vlekkeloze uitvoering en hoe ga je om met
kwetsbare vormen?
• Welke praktijkvoorbeelden zijn er en wat is daarvan te leren?
Programma
Ontvangst met koffie en thee
Opening door de dagvoorzitter
Toine van Casteren,
B|A|S Research & Technologie
3D wapenen van beton
Herman Oogink, Nemetschek-SCIA
Bekistingen in alle vormen?
Steven Gelderman, NOE-Bekistingstechniek
De constructeur en het feestaardvarken
Hans van Vliet, ABT
Pauze
Betonmortels en vormvrijheid
Jaap van Eldik, MEBIN
Prefab en vormvrijheid
Rob Huijben, Hurks Delphi Engineering
Een prachtig dak!
Jan Versteegen, Pieters Bouwtechniek
Discussie
Aperitief en hapjes
Einde
11
Constructeursdag 22 mei 2014
De constructeur verdiept!
Ontmoeten en leren
Locatie: Station Vijzelgracht, Amsterdam
2 KE/PE punten Constructeursregister
Organisatie: Betonvereniging, Bouwen met Staal,
VNconstructeurs
Mede mogelijk gemaakt door Max Bögl.
Tijdens de Constructeursdag 2014 staat het ontmoeten van vakgenoten natuurlijk weer centraal. Onmisbaar element van het
constructeursvak is weten wat je doet; compromisloze beheersing
van praktijkkennis. Vandaar ook het lezingenprogramma. We verdiepen ons in een groot aantal onderwerpen. Belangrijk hierbij is
de interactie tussen de wereld van de geotechniek en de wereld van
het constructief ontwerpen. In de praktijk blijkt vaak dat juist op
dat grensvlak veel misgaat. Ook hier een kwinkslag naar het thema
van de dag. Hiernaast zal aandacht worden besteed aan duurzaam
construeren en moderne hoogbouw maar ook aan monitoring van
complexe binnenstedelijke bouwactiviteiten.
Unieke locatie: station Vijzelgracht (ruwbouw-fase)
Dank zij de gastvrijheid van Max Bögl is het mogelijk om de Constructeursdag 2014 in een absoluut unieke omgeving te houden;
het station Vijzelgracht, dat in ruwbouw grotendeels gereed is.
Het Station Vijzelgracht komt tussen de Weteringschans en de
Prinsengracht te liggen. Het perron waar de metro straks stopt
ligt op ongeveer 26 meter diepte. Het station is 240 meter lang en
20 meter breed. De verwachting is dat per dag 40.000 passagiers
gebruik zullen maken van dit station.
Beperkte toegankelijkheid, warme kleding!
Omdat het station nog in de ruwbouwfase
verkeert is er sprake van een beperkte toegankelijkheid. Mensen die slecht ter been zijn worden verzocht tijdig met de Betonvereniging contact op te nemen. En hoewel het op 22 mei al
volop voorjaar kan zijn, dient u er rekening mee te houden dat
de binnentemperatuur iets lager kan zijn dan u gewend bent.
Expo
Tijdens de dag is er een groot aantal exposanten die producten en
diensten tentoonstellen.
Kennisprogramma
12
Het programma voor de dag is:
12:00 uur Ontvangst plus rondleiding, EXPO
12:45 uur Opening dagvoorzitter en uitleg Bogl
12:55 uur De overheidsingenieur
13:15 uur Nooit meer doen
13:20 uur De tunnel als constructie
13:50 uur Het station Vijzelgracht: bouwen op dik water
14:20 uur PAUZE en EXPO
15:00 uur Monitoring van complexe projecten
15:30 uur Geo-impuls: lessen voor constructeurs
16:00 uur Nieuwe ontwikkelingen in hoogbouw
16:30 uur PAUZE en EXPO
17:00 uur Constructief rekenen aan duurzaamheid
17:30 uur Nooit meer doen
17.35 uur Jaarrede
17.45 uur Constructeur van het jaar
17:55 uur Beëdiging Constructeursregister
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
18:25 uur Borrel, buffet en EXPO
Rondleiding
Het is mogelijk om tijdens de Constructeursdag in een aantal
groepen verspreid over de dag een rondleiding te krijgen door het
Station Vijzelgracht en de tunnelbuizen van de Noord-zuidlijn. Bij
het inschrijfformulier kunt u zich hiervoor opgeven. Vanwege veiligheidsredenen is het aantal plaatsen hiervoor beperkt.
Constructeur van het jaar 2014
Ook dit jaar zal er een Constructeur van het jaar worden gekozen.
Bekende voorgangers zijn natuurlijk Laszlo Vakar van Movares
(2012) en John Kraus van Royal HaskoningDHV (2013). Wie wordt
de Constructeur van het jaar 2014? Welke constructeur is ambassadeur van het vak en maakt verbluffende constructies? We horen
heel graag wie u zou willen nomineren. Uw nominatie kunt u sturen
aan de secretaris van de jury Peter Hoes ([email protected])
Een deskundige jury onder leiding van Marc Unger van Prorail zal de
uiteindelijke keuze maken.
Nooit meer doen
In dit succesvolle onderdeel vertellen geroutineerde constructeurs
over missers uit hun eigen ervaring. Het gaat erom dat we als vakbroeders van elkaar moeten leren en sommige dingen nooit meer
moeten doen!
Beëdiging nieuwe registerconstructeurs
Voordat we de dag afsluiten met een borrel en buffet verwelkomen
we een aantal nieuw toegelaten registerconstructeurs en registerontwerpers.
Reisadvies
1) Openbaar vervoer: vanaf Centraal Station Amsterdam tramlijn
7 - richting Slotermeer – uitstappen halte Weesperplein.
2) P+R bij Amsterdam Arena (Burg. Stramanweg 130a), en Olympisch Stadion (Stadionplein 44), RAI (Europaplein)
3) Parkeergarages in de omgeving: o.a. Rokin 55, Stopera (Waterlooplein), Parkeergarage Heinekenplein (Eerste van der Helststraat 6)
Meer parkeergarages: http://www.parkeren-amsterdam.com/
parkeergarages
Kosten voor deelname:
Kosten voor deelname bedragen – zonder buffet:
€ 250,- leden BV, BmS, VNc
€ 300,- niet leden
€ 50,gepensioneerde leden
€ 25,studentleden
Kosten voor deelname bedragen – inclusief buffet:
€ 270,- leden BV, BmS, VNc
€ 325,- niet leden
€ 70,gepensioneerde leden
€ 45,studentleden
Kosten deelname expositie:
€ 850,- voor leden BV, BmS, VNc inclusief 2 toegangskaarten
€ 1.250,- voor niet leden, inclusief 2 toegangskaarten
Aanmelden:
U kunt zich aanmelden via de website van de Betonvereniging
www.betonvereniging.nl.U leest hier ook onze voorwaarden voor
het aanmelden en annuleren.
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Programma tot
zomer 2014
Cursussen
Practicum Betontechnologie Den Bosch
26-3-2014
Bouwkuipen en Kelders
26-3-2014
Nascholing Betonlaborant BV
2-4-2014
Bijzondere constructies met de EC-2
10-4-2014
Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu]
6-5-2014
Constructieve ankers voor Beton
15-5-2014
Nascholing Betontechnoloog BV
15-5-2014
Aanmelden www.betonvereniging.nl
Opleidingen
Practicum Betontechnologie [pte]
Inleiding
Een kennismaking met de werkzaamheden in het betonlaboratorium zodat de beproevingsresultaten op hun juiste waarde
kunnen worden geïnterpreteerd.
Deel 2 is meer toegespitst op het geschiktheidsonderzoek van
betonspecie en beton, zoals onderzoek naar volumieke massa,
luchtgehalte, water-cementfactor, consistentie, druksterkte en
de ijkgrafiek t.b.v. het rijpheidsonderzoek.
Bestemd voor
Plaats en tijd
De cursus is bestemd voor
diegenen die de opleiding Betontechnoloog BV volgen en niet in
het bezit zijn van het diploma Betonlaborant BV;
betontechnologen, die in hun opleiding tot Betontechnoloog BV
(voor 2003) geen practicum hebben gevolgd en die in het kader
van nascholing dit practicum alsnog willen uitvoeren.
Programma
Het practicum bestaat uit twee delen:
In deel 1 wordt hoofdzakelijk aandacht besteed aan de grondstoffen van betonspecie zoals monsterneming, vochthuishouding, korrelgroottebepaling, volumieke massa en kalibratie.
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Den Bosch
26 maart 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs*
Niet-ledenprijs
1.050,1.175,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal, het gebruik van het
laboratorium en de lunch inbegrepen.
13
Cur sussen
Bouwkuipen en Kelders
Inleiding
De cursus bouwkuipen en kelders behandelt het ontwerp en de
uitvoering rekening houdend met de bodem- en grondwatergesteldheid.
Tevens wordt er gerekend aan onderwaterbetonvloeren.
Bestemd voor
De cursus is bestemd voor ontwerpers, constructeurs, projectleiders, werkvoorbereiders en toezichthouders die in hun werk
te maken krijgen met bijzondere constructies.
Programma
Dagdeel 1 Inleiding
• Bouwput in breed perspectief
• Trends voor de toekomst
Risicosystematiek
• Risicomanagement
• Monitoring/observational methode; contracten
en verantwoordelijkheden
Grondonderzoek
• Parameterbepaling
Omgevingsbeïnvloeding Grondwater-aspecten
• Onderzoek en programma van eisen
Dagdeel 2 Trekelementen
Wanden
• Duurzaamheid en kosten
• Invloed op omgeving
Stempels & Gordingen
• Ontwerp, detaillering, uitvoering
Onderwaterbetonvloeren
• Dimensionering Werkvloeren
Dagdeel 3 Vloeren
• Interactie met onderwaterbeton en paalsystemen
Ontwerpkeuzen
Case
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
26 maart 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.045,1.175,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden
inbegrepen.
Nascholing Betonlaborant BV
Inleiding
Kosten [excl. BTW]
Nascholing voor gediplomeerde betonlaboranten waarmee
wordt voldaan aan de nascholingsverplichting zoals is omschreven in art. 9.6.1 van NEN 8005 en in art. 7.8.2 van de BRL 1801
Betonmortel.
Bestemd voor
Bestemd voor gediplomeerde betonlaboranten die het diploma
Betonlaborant BV vijf jaar of langer geleden behaalden en moeten
voldoen aan art. 7.8.2 van BRL 1801 Betonmortel.
Programma
In de cursus wordt aandacht besteed aan de Europese Norm
NEN-EN 206-1 en de herziene Nederlandse Aanvulling NEN
8005.
Vooral wordt ingegaan op de consequenties voor de Betonlaborant bij het uitvoeren van de proeven. De onderliggende
beproevingsnormen spelen ook een rol.
Tevens wordt aandacht besteed aan hogesterkte- en zelfverdichtend beton.
Plaats en tijd
14
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
2 april 2014
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Cursusgeld
€
Ledenprijs*
Niet-ledenprijs
935,1.060,-
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Bijzondere constructies met de EC2
Inleiding
Kosten [excl. BTW]
Het behandelen van onderwerpen die nog niet bekend zijn bij de
constructeurs. Het gaat om inzicht en niet om de rekenvaardigheid. Het streven is om de lacunes en onduidelijkheden te dekken
in de EC2 bij enkele onderwerpen ( zie programma).
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.165,1.355,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden
inbegrepen.
Bestemd voor
De cursus is bestemd voor zowel ontwerpers, constructeurs,
projectleiders en werkvoorbereiders die in hun werk te maken
krijgen met bijzondere constructies.
Programma
• Vakwerkanalogie/ schematisering/ relatie tot eurocodes/
voorbeelden
• Verhinderde vervorming / scheurvorming / vloeistofdichtheid
/ combinatiebelastingen
• Strokenvloer
• Onderwaterbeton/ waterdichtheid / scheurwijdte
• Progressive Collapse
• Diepwanden
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
10 april 2014
Verhardingsbeheersing en betontechnologische
uitvoeringsaspecten [vbu]
Inleiding
De deelnemer kan na afloop van de cursus:
• het fenomeen temperatuurbeheersing beschrijven, inclusief
aspecten als historie, oorzaken en gevolgen van scheurvorming, parameters die hierop van invloed zijn en de wijze
waarop de gevolgen kunnen worden voorkomen;
• uitleggen waarom gewapend beton, in strijd met het basisprincipe, onder bepaalde omstandigheden niet of slechts in
beperkte mate gescheurd mag zijn en deze ‘nieuwe’ eisen
vertalen in en lezen uit een prestatiebestek;
• uiteenzetten hoe scheurvorming in verhardend beton kan
worden voorkomen of beperkt in achtereenvolgens het ontwerpstadium, bij het samenstellen van de betonspecie en
tijdens de uitvoering;
• de invoer voor temperatuur- en spanningsanalyses beschrijven, de gevoelige parameters aangeven en de volledigheid
van de invoergegevens beoordelen;
• de uitkomsten van temperatuur- en spanningsanalyses interpreteren en vertalen in een werkplan
Bestemd voor
De cursus is bestemd voor een ieder die in zijn of haar functie te
maken heeft met verhardend beton, dus betonconstructeurs,
betontechnologen, (beton)uitvoerders en werkvoorbereiders.
Programma
•
•
•
•
•
temperatuurbeheersing
betontemperaturen en betoneigenschappen
temperatuur- en spanningsanalyses
cases
methoden ter bepaling van betonsterkte op dag j
Plaats en tijd
Voorbereiding
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
6 mei 2014
Hoofdcursus
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
13 mei 2014
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
10 juni 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
Hoofdcursus €
Voorbereiding €
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
780,970,-
245,270,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden
inbegrepen.
• betontechnologische uitvoeringsaspecten
• historisch overzicht
• scheurvorming in beton
15
Cur sussen
Constructieve ankers voor beton
Inleiding
De deelnemer leert de achtergronden van het gedrag van ankerverbindingen waardoor hij in staat is de juiste typen ankers en
plaatsing te kiezen bij gegeven omstandigheden.
Bestemd voor
De cursus is bestemd voor constructeurs en ontwerpers die bij
het ontwerp ankerverbindingen toepassen. En voor toezichthouders en uitvoerders die in de praktijk met de uitvoeringsproblemen worden geconfronteerd.
Programma
In vier dagdelen van vier uur worden de modules 1 t/m 4 gegeven
Module 1 Algemene informatie
• Toepassingsgebied
• Wet- en regelgeving, met o.a. ETA, TR en CEN/TS
• Vooraf- of achteraf aangebrachte ankers en verschil
• Ankertypen
• Keuze van typen
• Videopresentatie van het plaatsen van ankers
Module 2 Gedrag van ankers
• Toepassingsgebied CEN/TS 1992-4 / TR
• Achtergrond berekeningsmethoden
• Werkingsprincipe ankers
• Bezwijkmechanismen
• Afstandsmontage
• Kolomvoetplaatverbinding
Module 3 Uitvoering en praktijkgevallen
• CUR deel II / Uitvoering
• BRL 0509 en kwaliteitszorg
• Bijzondere belastingsgevallen
• Ankers in verhard beton
Module 4 Voor de constructeur
• Rekenvoorbeelden uit de praktijk
• Veiligheidsfilosofie en veiligheden
• Toepassing ETA/EOTA/TR/CEN-TS 1992-4 d.m.v.
voorbeelden
• Verschillen in uitgangspunten
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
15 mei 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs*
Niet-ledenprijs
1.165,1.355,-
In het cursusgeld zijn de cursusmap en documentatie inbegrepen.
Nascholing Betontechnoloog BV
Inleiding
De cursus is samengesteld met het doel Betontechnologen aan
hun nascholingsverplichting te laten voldoen als omschreven
in art. 7.8.1 van de BRL 1801 Betonmortel en in art 3.4 van de Criteria 93.
Bestemd voor
Voor Betontechnologen, die het diploma Betontechnoloog BV in
2009 of eerder hebben behaald.
Programma
De traditionele opzet van de nascholing is flink gewijzigd. Vanaf
komend voorjaar wordt gewerkt met aandachtsvelden en doelstellingen daarbinnen waaraan de nascholing moet voldoen. Cursisten kunnen zo gemakkelijker de nascholing in opeenvolgende
jaren volgen.
16
Specificatie
1. Geef aan op welke wijze beton wordt gespecificeerd in relatie
tot op te nemen belastingen – Eurocode 2/EN 206-1
2. Geef aan hoe voor de verschillende betontoepassingen (wanden, vloeren, kolommen) het ZVB-mengsel voor wat betreft
verwerkbaarheid moet worden gespecificeerd volgens de nieuwe EN 206.
Materiaalkeuze
1. Wat is de kwantitatieve invloed van de materiaalkeuze (cement, recyclemateriaal) op de totaal berekende CO2-uitstoot?
2. Wat is de relatie tussen mogelijke verontreinigingen in toeslagmateriaal en de schades die kunnen optreden (aan het oppervlak)?
3. Wat zijn binnen de huidige en nieuwe regelgeving (EN 206) de
mogelijkheden voor het inzetten van secundaire materialen,
waaronder betongranulaat?
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
4. In hoeverre en op welke wijze kan kalksteenmeel worden ingezet als bindmiddel?
5. Wat is de invloed van het gebruik van slibwater (en de eigenschappen van slibwater) op de eigenschappen van betonspecie
en beton?
Mengselsamenstelling
1. Maak een uitleveringsberekening voor een aardvochtig, traditioneel of ZVB-mengsel op basis van een gegeven specificatie.
2. Maak een mengselsamenstelling voor mengsels met ultra hoge
sterkte.
Uitvoering
1. Welke schades treden op bij vorst/dooi in combinatie met
dooizouten en op welke wijze is de kans hierop te verminderen?
2. Welke scheuren kunnen ontstaan en op welke wijze is de kans
hierop te verminderen?
3. Welke oppervlakteschades treden op en op welke wijze is de
kans hierop te verminderen?
Kwaliteit
1. Wat is de betekenis van CE-markering (sinds 1 juli – NPR)?
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
15 mei 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs*
Niet-ledenprijs
1.240,1.425,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden
inbegrepen.
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O
BV-NIEUWS
2014
Tijdbom constructieve
veiligheid tikt juist harder
Het constructeursvak ontwikkelt zich de
laatste jaren éígenlijk heel goed. We hebben
het Constructeursregister, de eigen beroepsvereniging VNconstructeurs en we zijn steeds
meer een volwaardige partner in het ontwerpproces. Maar paradoxaal genoeg neemt de
constructieve veiligheid juist verder af.
Niet alleen constructeurs moeten zich dat aantrekken, maar de héle bouw- en vastgoedwereld.
Al in 1997 spraken Jan Vambersky en Reint Sagel in een serie
artikelen in Cement over de tikkende tijdbom onder de bouw.
Prompt stortte vier jaar later de toneeltoren van de schouwburg in Hoorn in. In 2002 gebeurde dat met het parkeerdek van
een Van der Valk-hotel. Weer een jaar later werden twee mensen
bedolven onder neervallende balkons in Maastricht en in 2011
kwam het dak-in-aanbouw van het FC Twente-stadion naar beneden. Gevolg: een dode en veertien gewonden.
Recent zijn er weinig grote, geruchtmakende zaken geweest.
Dat zou de indruk kunnen wekken dat het anno 2014 wel meevalt met die tikkende tijdbom. Maar niets is minder waar. Met
de constructieve veiligheid gaat het helemaal niet goed. Het
aantal problemen en bijna-problemen, fouten en bijna-fouten,
instortingen en bijna-instortingen neemt juist toe. Ik zie dat bij
de vele second opinions die we doen. De kwaliteit is niet hoger
maar lager dan voorheen.
Vambersky en Sagel beschreven in 1997 al de kern van het probleem, namelijk de constructeur die steeds minder ruimte – lees:
honorarium – krijgt om zijn werk te kunnen doen. En precies dat
is de afgelopen jaren alleen maar erger geworden. Veel opdrachtgevers willen nog te vaak voor een dubbeltje op de eerste rang
zitten. En uiteraard is er altijd een constructeur te vinden die
het voor de helft wil doen. Maar die doet dan ook maar de helft
van het werk, onder het motto: ‘betaalt u minder, dan krijgt u
minder’.
Voor de goede orde: het gaat er dus niet om dat de constructeur
meer wil verdienen, dat er meer winst gemaakt zou moeten worden of iets dergelijks. Het gaat erom dat er voor dat ‘dubbeltje’
simpelweg onvoldoende tijd en aandacht kan worden besteed
aan die aspecten die bepalend zijn voor de constructieve veiligheid. Er is gewoon te weinig tijd voor overleg, reflectie en controle.
En dus zakt die veiligheid door de ondergrens.
Opdrachtgevers hebben hierin een grote verantwoordelijkheid.
Die kiezen er vaak bewust voor om het ontwerpproces, dat staat
ir. Remko Wiltjer RO is constructief ontwerper en directeur/
eigenaar van IMd Raadgevende Ingenieurs
17
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O
of valt met een integrale, gebalanceerde aanpak, in zo veel mogelijk kleine stukjes op te knippen en die bij zo veel mogelijk
partijen voor zo weinig mogelijk geld op de markt te zetten.
Zelfs als al die partijen top zijn en topwerk leveren, vallen er
onherroepelijk belangrijke zaken tussen wal en schip. Constructieve veiligheid is zo’n kind van de rekening.
En waar praten we over, in financiële zin? Op een prijs per vierkante meter van pakweg 1500 euro is het honorarium van de
constructeur zo’n 6 of 7 euro, afhankelijk van de omvang en
complexiteit van het project. Maar vaak gaat zo’n opdracht weg
voor 4 of 5 euro. Zet nu die ‘winst’ van 1 à 2 euro per meter eens
af tegen de prijs van tapijt. Dat kost al snel een paar tientjes per
meter. Zonder overdrijven kun je zeggen dat er meer aandacht
én geld voor vloerbedekking is, dan voor veiligheid.
De treurige waarheid is dat er eerst een écht grote calamiteit
nodig is voordat bij iedereen de schellen van de ogen vallen. Pas
als er meerdere dodelijke slachtoffers te betreuren zijn, is
Nederland, inclusief ‘Den Haag’, te klein. Dan vraagt iedereen
zich af hoe het in hemelsnaam zo ver heeft kunnen komen. Dan
pas komt er onderzoek naar de oorsprong van de problemen.
Het is cynisch om te zeggen, maar daarom niet minder waar.
Hetzelfde zagen we op brandveiligheidsgebied na de tragedie in
Volendam.
Toch ben ik zeker niet zonder hoop. Er zijn wel degelijk opdrachtgevers die de constructeur wél op waarde weten te schatten en
dus ook weten dat het betalen van een redelijk honorarium uiteindelijk goedkoper is dan prijsshoppen om vervolgens een veelvoud van de ‘winst’ aan faalkosten door het putje te zien spoelen.
Iedereen die zo’n opdrachtgever is, mag zichzelf een stevige
schouderklop geven. En wie dat nog niet is: ga eens met zo’n
opdrachtgever in gesprek. Laat u overtuigen van het feit dat het
anders kan.
Dat overtuigen is ook aan ons, constructeurs. Wij moeten laten
zien dat we in het ontwerpproces écht het verschil kunnen maken,
dat slimme constructies projecten die eerst te duur lijken, financieel haalbaar kunnen maken en dat duurzaam construeren geen
hype is maar een manier om heel concreet en praktisch de milieulast te verlagen. Maar maak ook keer op keer duidelijk dat voor
constructieve veiligheid aandacht, tijd en dus geld nodig is. En
dat er zonder dat wel degelijk een tijdbom tikt, iedere dag weer.
NBS BRUGGENDAG,
27 maart 2014
De Nederlandse Bruggen Stichting (NBS)
organiseert op 27 maart 2014 een Bruggendag,
met als thema ‘Fiets- en Voetgangersbruggen‘.
Bruggen zijn onderdeel van ons cultureel erfgoed. Waar bij de
grotere verkeersbruggen de constructie de boventoon voert,
zijn de honderden kleine bruggen voor langzaam verkeer die
Nederland rijk is, vaak een bron van inspiratie en innovatie
voor architect, constructeur en landschapsontwerper.
De markt voor langzaam verkeersbruggen is sterk in ontwikkeling. Nieuwe materialen, grotere overspanningen, toepassing
bij beweegbare bruggen en bijzondere vormgevingsontwerpen
zijn aan de orde van de dag.
Locatie: RWS kantoor Westraven, Utrecht
Datum: 27 maart 2014
Tijd: 12.45 tot 18.00 uur
Het programma luidt als volgt:
13.30 uur: Bruggendag 2014 met als thema fiets- en
voetbruggen
door de dagvoorzitter Joris Smits, bestuurslid NBS,
architect en brugontwerper - Royal HaskoningDHV en docent ontwerpen van draagconstructies Faculteit Bouwkunde TUD
14.00 uur: Bruggen in een landschap
door René Duifhuizen, projectmanager,
Gemeente Nijmegen projectorganisatie
stadsbrug “de Oversteek”
14.30 uur: Ontwerpwijzer bruggen langzaam verkeer
door Hillie Talens, projectmanager Verkeer &
Vervoer, CROW
Het eerste exemplaar van de ontwerpwijzer
wordt uitgereikt aan de voorzitter van de NBS,
Hans de Haan.
15.30 uur: Innovatie, trillingsgedrag, enz. bij fiets- en
voetbruggen
door Jaco Reusink, senior adviseur, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam
16.15 uur: Kunststof bruggen
door Jan Peeters, directeur R&D, FiberCore Europe
16.45 uur: conclusies en afsluiting door de dagvoorzitter
Joris Smits
Toegangsprijs:
- begunstigers van de NBS à € 40,- (incl. btw),
- leden van Bouwen met Staal of Betonvereniging à € 75,(incl. btw)
- overige belangstellenden à € 95,- (incl. btw),
- studenten/docenten à € 10,- (incl. btw).
Aanmelden en meer informatie op www.betonvereniging.nl
18
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Mededelingen/B - E-T- O - N - I - N - F - O
BV-NIEUWS
2014
De Herziene GTB: GTB 2013
In 2012 is bij de invoering van het Bouwbesluit 2012 het gebruik
van de Eurocodes de norm. Aangezien de praktische invulling
van de normen de nodige wijzigingen heeft gegeven op de GTB
2010, is in 2013 een herziene GTB gerealiseerd.
Om garant te staan voor de europese correcties, zijn diegenen
die de GTB 2010 Complete Uitgave hebben aangeschaft, automatisch geabonneerd op de wijzigingsbladen t/m 2015. De wijzigingsbladen 2013 worden in overleg toegestuurd.
De Beperkte Uitgave 2013 is geheel opnieuw samengesteld en is
gelijkwaardig aan die van de Complete Uitgave. Er is alleen een
keuze gemaakt in de onderwerpen die van belang zijn bij het
onderricht in het construeren van beton.
In deze uitgave is geen aandacht meer besteed aan strokenvloeren en mortelvoegen. Met het verschijnen van CUR-Aanbevelingen 99 en 108 is voldoende in de informatie voorzien.
De grootste wijzigingen zitten in hoofdstuk 6, Krachtsverdeling. In
dit hoofdstuk is NEN 8700:2011 ´Beoordeling van de constructieve
veiligheid van een bestaand bouwwerk bij verbouw en afkeuren –
Grondslagen`, die gelijk met het verschijnen van het Bouwbesluit
2012 een publiekrechtelijke status heeft verkregen, verwerkt.
In deze uitgave wordt veel naar de Eurocodes verwezen, waardoor
de toegankelijkheid tot deze normen wordt vergroot en de inhoud
ervan wordt toegelicht.
De Betonvereniging spreekt haar dank uit aan de leden van de
Werkgroep herziening GTB 2013, die hebben meegewerkt aan de
totstandkoming van deze herziening en daarmee een waardevol instrument, aangepast aan de meest recente normen, voor
betonconstruerend Nederland en Vlaanderen hebben verzorgd.
Meer info Peter Hoes, [email protected]
Bestellen via [email protected]
Betoninfo
Constructeursregister
RC/RO formeel erkend
Het landelijk register voor gekwalificeerde constructeurs “Constructeursregister RC/RO” heeft de erkenning verworven van
de Stichting Registerautoriteit Bètatechniek. De erkenning is
ingegaan op 15 november 2013 en loopt door tot 15 november
2018. De Registerautoriteit verzorgt de onafhankelijke toetsing
en validatie van registers en registerorganisaties die zich inzetten voor de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de technieksector. Het Constructeursregister is pas de tweede organisatie
die deze formele waardering van de Registerautoriteit ontvangt.
Het Constructeursregister is onder meer beoordeeld op onafhankelijkheid en representativiteit, de verdeling en invulling
van verantwoordelijkheden binnen de registerorganisatie én de
wijze en kwaliteit van toetsing van de deskundigheid en professionaliteit van de (aspirant-)leden.
Het Constructeursregister RC/RO heeft tot doel de deskundigheid
van constructeurs te bevorderen, bewaken en nader bekend te
maken. Zo wordt bijgedragen aan de constructieve veiligheid
van de gebouwde omgeving en tijdens bouwprocessen.
Het Constructeursregister is een onafhankelijke stichting. In 2010
hebben Bouwen met Staal en Betonvereniging het register opgezet. Naast de beide initiatiefnemers participeren: Bouwend
Nederland (VIB), Centraal Overleg Bouwconstructies (COBc),
KIVI-NIRIA, NEPROM, NLingenieurs, ProRail, Rijkswaterstaat en
VNconstructeurs.
Op dit moment telt het register 410 registerconstructeurs,
92 registerontwerpers en 435 kandidaat-leden.
Voor meer informatie: www.constructeursregister.nl en
www.registerautoriteit.nl.
Nieuwe editie van de
Wapeningswijzer verschenen
De VWN geeft al een aantal jaren een zgn. Wapeningswijzer uit,
waarin het standaard nettenprogramma is opgenomen. Dit is
een praktisch hulpmiddel bij het ontwerpen van de wapening.
Onlangs is een nieuwe versie van de Wapeningswijzer uitgebracht, waarin de eisen die Eurocode 2 stelt zijn verwerkt. Bo-
vendien is rekening gehouden met de geldende arbo-eisen.
Deze nieuwe Wapeningswijzer is in een digitale of gedrukte versie te verkrijgen of bij het VWN-secretariaat:
[email protected] of telefoon 055-578 2959.
19
De constructeur verdiept!
Ontmoeten en leren
22 mei 2014
Locatie:
Station Vijzelgracht,
Amsterdam
Inclusief mogelijkheid tot excursie
Bureau Betonvereniging
Colofon
BetonverenigingsNieuws is een uitgave van de Betonvereniging en bevat informatie voor leden en
geïnteresseerden in de vereniging en het materiaal beton in algemene zin. BetonverenigingsNieuws
verschijnt zevenmaal per jaar.
Uitgave:
Betonvereniging
Postbus 411, 2800 AK Gouda
Tel. 0182-539233
Fax. 0182-537510
E-mail:
[email protected]
Website: www.betonvereniging.nl
Opmaak: Quantes, Rijswijk
Druk:
Quantes, Rijswijk
20
BV-Nieuws | jaargang 2014 | maart, nummer 2
Abonnementen:
Leden van de Betonvereniging
ontvangen het BV-Nieuws gratis
Redactiesecretariaat: Bram Rensen
Advertenties:
Hetty Besseling
Abonnementen lopen parallel met het lidmaatschap
ISSN 1386-968X