3D-Bulletin 200

46
COSIMA
Introductie door de redactie
COSIMA bestaat inmiddels 10 jaar. In 2006 is het besproken door Johan Steketee in
3D-Bulletin 172. Sindsdien is het uitgebreid met veel nieuwe functies. Reden om opnieuw
aandacht te schenken aan dit programma. Onderstaand artikel van Gerhard P. Herbig, de
maker van COSIMA, is overgenomen uit Stereoscopy nr. 97 het magazine van de International Stereoscopic Union. Hij presenteert COSIMA in twee delen. Dit eerste deel is gericht
op beginners en legt de basisprincipes van COSIMA uit. Als voorbeeld wordt een eenvoudig
proces beschreven waarmee MPO-bestanden (zoals van de Fuji W3 camera) bewerkt worden voor weergave op een 3D TV. Deel twee zal ingaan op eigenschappen van COSIMA die
naar zijn mening specifiek het vermelden waard zijn.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Wat is het doel van COSIMA?
COSIMA is een universeel programma om
stereofoto’s en stereovideo’s samen te
stellen. Het corrigeert fouten en stelt automatisch een correct schijnraam in. Het
bijsnijden van de beelden kan zowel automatisch (symmetrisch) als handmatig. In
de handmatige mode is het bijsnijden en
het instellen van het schijnraam in één stap
samengevoegd, waarin ook de verdere aanpassingen zijn meegenomen. Ik neem aan
dat de lezers van dit bulletin ervan overtuigd zijn dat voor een ontspannen stereobeleving het absoluut noodzakelijk is dat
alle hoogte- en rotatiefouten en verschillen
in afmeting nauwkeurig gecorrigeerd worden, hetgeen alleen mogelijk is met de ondersteuning van geschikte software.
Hoe is het COSIMA-verwerkingsproces georganiseerd?
Als er stereobeelden verwerkt moeten worden, dan moeten er eerst vele keuzes gemaakt worden, bijvoorbeeld: in welke vorm
moet het resultaat opgeslagen worden (losse linker- en rechterbeelden, verbonden
paar, MPO, …), met welke resolutie, hebben de bronbestanden zwarte randen van
het inscannen van dia’s welke afgesneden
moeten worden, etc., etc.? Al deze keuzes
worden aan het COSIMA-programma doorgegeven middels COSIMA-parameters, die
worden gepresenteerd in een grafische gebruikersinterface. Een complete set parameters vormt een procestaak en deze kan
worden opgeslagen in een COSIMA-project-
bestand (ook wel een inifile genoemd). Als
een bepaald taak, bv. het bewerken van
een MPO-bestand voor presentatie op een
3D TV, regelmatig uitgevoerd moet worden,
dan hoeft het projectbestand voor deze
taak maar één keer gemaakt te worden en
kan vervolgens steeds opnieuw gebruikt
worden.
Het doel van de COSIMA-projectbestanden.
Je kan COSIMA-projectbestanden delen
met vrienden. De bestanden kunnen ook
centraal gemaakt worden en daarna verdeeld worden. Voor bepaalde taken (en om
beginners te helpen de eerste obstakels te
overwinnen) is er een aantal kant-en-klare
projectbestanden beschikbaar op de COSIMA-homepage. Een voorbeeld is http://
www.cosima-3d.de/releases/mpo_to_3dtv.
ini, dat een MPO-bestand bewerkt voor presentatie op een 3D TV. Als je langer met
COSIMA werkt, verzamel je vanzelf projectbestanden voor al je belangrijkste verwerkingsprocessen, in het gunstigste geval
met beschrijvende namen waardoor je in
een oogopslag het soort proces herkent.
Waar zal ik de projectbestanden
opslaan?
Je kan al je projectbestanden centraal opslaan in bv. Dropbox (of vergelijkbaar) zodat ze altijd op al je computers beschikbaar
zijn. Ik beveel echter aan om een kopie te
plaatsen in de map waarin de bestanden
staan die je gaat bewerken.
Het COSIMA-verwerkingsproces
Nu zijn we klaar om onze MPO-bestanden
in 6 stappen te bewerken voor weergave
op een 3D TV:
Stap 1: Download het COSIMA-setup-programma van de website http://www.
cosima-3d.de/releases/setup_cosima_
gui_0.9h5.exe en voer het uit. Accepteer
alle voorkeursinstellingen, bv. installeer
COSIMA in C:\Cosima en niet in C:\Program Files of vergelijkbaar, want COSIMA
maakt en gebruikt tijdelijke bestanden in
de installatiemap. Als je Windows 7 of Win-
dows 8 gebruikt heb je administrator rechten nodig om in deze mappen te werken en
niet iedereen heeft of wil dat.
47
Stap 2: Kopieer alle MPO-bestanden die
je wilt verwerken van je Fuji W3 (of willekeurig welke andere camera) in een nieuwe
map en noem deze D:\CosimaTest of elke
andere naam die je voorkeur heeft.
Stap 3: Download het projectbestand
http://www.cosima-3d.de/releases/mpo_
to_3dtv.ini en kopieer het naar de nieuwe
map met je foto’s (D:\CosimaTest).
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Afbeelding 1. COSIMA Gui na het laden van MPO_to_3DTV.ini
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
48
Stap 4: Open de Windows Verkenner,
klik met de rechtermuisknop op het projectbestand en selecteer Kopiëren naar >
Cosima_gui. Cosima_gui opent nu (afbeelding 1). Met deze methode weet de
COSIMA Gui automatisch de map waarin
je foto’s staan en hoef je dat niet apart in
te stellen. Natuurlijk is het ook mogelijk
Cosima_gui te starten en van hieruit vervolgens het projectbestand te laden.
Stap 5: Verander voorlopig geen parameters maar start de COSIMA run direct
door op de gele startknop te
drukken: COSIMA gaat nu aan
de slag. We kunnen zien welke foto wordt verwerkt in de
twee kleine vensters. Gedurende de berekeningen zien we het originele beeld met een rode rand en tijdens
het opslaan van het resultaat het gecorrigeerde beeld met een groen rand (afbeelding 2 en 3).
Stap 6: Omdat we verwachten dat de
originele beelden van de W3 een 4:3
beeldverhouding hebben en de 3D TV een
16:9 scherm heeft, is het zinvol te kiezen
voor handmatig bijsnijden (manual cropping method). Bij deze methode berekent
COSIMA eerst de benodigde correcties,
opent vervolgens de COSIMA Viewer,
toont een anaglief voorbeeld (afbeelding
4, op passieve 3D monitoren wordt interlaced weergave ook ondersteund) en stelt
een standaardselectie op basis van symmetrische uitsnede voor. Met de linkermuisknop kunnen de randen van de selectie worden verschoven. Met de middelste
muisknop kan de diepte ten opzichte van
het schijnvenster worden aangepast. Als
je tevreden bent over het beeld, druk je
op Enter om alle wijzigingen toe te passen en vervolgens wordt het definitieve
beeld gemaakt in overeenstemming met
alle gebruikersinstellingen. Na afloop kun
je de bestanden vinden in de ce-submap
onder de originele map (ce staat voor
COSIMA Extra) van waaruit je ze op een
USB-stick kan zetten en perfecte beelden
op iedere 3D TV kan tonen.
Welke instellingen (COSIMA-parameters) kan ik zinvol wijzigen?
De meeste standaardinstellingen zijn over
het algemeen goed en hoeven slechts sporadisch aangepast te worden. Sommige
moeten vaker worden aangepast. Klik daarvoor op de blauwe P en je krijgt alle COSIMA
Parameters keurig gegroepeerd
naar functie op tabbladen. De
meest gemaakte aanpassingen
zijn hieronder toegelicht.
De vorm waarin de beelden worden opgeslagen kan worden ingesteld
op tabblad Output-1 waar je de uitvoer voor
losse linker- en rechterbeelden, verbonden paar (side-by-side), anaglief, en een
van al de andere vormen (zoals interlaced,
top-bottom, MPO, etc.) kiest. Deze vier basisvormen kunnen onafhankelijk van elkaar
aan- en uitgezet worden. De parameters
hiervoor heten LeftRightOutput, StereoOutput, AnaglyphOutput en ExtraOutput.
De resolutie van de beelden wordt
ingesteld met de parameters OutputHeight
en OutputWidth op het tabblad Output-2.
Als je veel foto’s in batch mode wilt verwerken is het bij iedere foto verschijnen
van de COSIMA Viewer storend. Deze kan
onderdrukt worden met de parameter PostViewerActive = 0 (No stop, no interactive
action) op het tabblad External. Als bijsnijden noodzakelijk is (bv. als een beeldverhouding 4:3 of 16:9 is geselecteerd) dan
gebeurt dat symmetrisch.
Beelden van gekoppelde camera’s bestaan als losse linker- en rechterbeelden.
Maak in dat geval twee submappen, \l\ voor
de linkerbeelden en \r\ voor de rechterbeelden, waar je de te verwerken foto’s plaatst.
Voor deze methode zet je InputMode = 9
(All images in the PathofImages\l\ and -\r\
or -\s\ subdir) op tabblad Input-1. COSIMA moet ook weten dat er losse linker- en
rechterbeelden verwerkt moeten worden.
Zet hiervoor op hetzelfde tabblad StereoImageInput = 2 (Two separate (mono) files
for the left and right image). Vaak staat
bij gekoppelde camera’s de linker camera
49
Afbeelding 2. Het originele beeld met rode randen tijdens de berekeningen.
Afbeelding 4. Cosima Viewer voor het bijsnijden en het instellen van het schijnraam.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Afbeelding 3. Het gecorrigeerde beeld met groene randen tijdens het opslaan van het
resultaat.
50
op z’n kop. Zet in dat geval ook RotMirInputLeft = 2 (Rotation by 180 degrees) op
tabblad Input-2. Zet het projectbestand
niet in een van de submappen maar in de
overkoepelende map, dus bv.: het projectbestand in PathofImages = D:\CosimaTest,
de linkerbeelden in D:\CosimaTest\l en de
rechterbeelden in D:\CosimaTest\r.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Automatisch
beelden
koppelen.
Het is vervelend als een van de camera’s
niet betrouwbaar reageert op de ontspanknop, of als er voor wat voor reden dan
ook een verschillend aantal foto’s in de
submappen voor linker- en rechterbeelden
staan. Normaliter verwerkt COSIMA de afbeeldingen uit de submappen op alfabetische volgorde. Met de parameter Input-1/
ExifTimeTolerance wordt aangegeven wat
het maximale verschil mag zijn tussen de
tijdstippen waarop de foto’s zijn genomen
(bv. ExifTimeTolerance = 3 voor maximaal
3 seconde tijdverschil). COSIMA selecteert
de te koppelen afbeeldingen dan automatisch op basis van de in de foto opgeslagen
EXIF-tijdinformatie. Als je ook Input-3/
RenameOrphans = 1 (moves orphans to
subfolders ‘\lo’ (left) and ‘\ro’ (right) )
instelt, worden de afbeeldingen die geen
stereopaar vormen naar aparte submappen verplaatst. Na een eerste doorloop (of
na het maken van een lijst van
afbeeldingen ListofImages, zie
knop hiernaast) zijn de submappen opgeschoond en bevatten alleen nog stereoparen.
De camera’s hoeven niet exact in tijd opgelijnd te zijn. COSIMA bepaalt op basis
van het alfabetische eerste paar het verschil in EXIF-tijd tussen de camera’s.
Dia’s scannen. Wanneer je dia’s scant,
ontstaan er vaak zwarte randen die verwijderd moeten worden voordat de correcties
berekend kunnen worden. Dit gebeurt automatisch als je op tabblad Input-2 parameter Passepartout = 4 (Original images
with explicit rectangular masking (scanner mode) with automatic detection of the
framing colors) instelt.
Help. Naast iedere COSIMA-Parameter
staat een knop met een vraagteken (afbeelding 5). Deze knop leidt naar een gedetailleerde uitleg over deze parameter.
Specifieke help informatie voor de COSIMA Viewer verschijnt bij het klikken op het
vraagteken in de linkerbenedenhoek van
het Viewer-venster. Meer help-informatie
is te vinden in het helpmenu – Cosima Gui
Help.
Opmerking: Tot nu toe is een van de belangrijkste parameters nog niet genoemd:
PathofImages. Met deze parameter geeft
de gebruiker aan in welke map de afbeeldingen staan die verwerkt moeten worden.
Echter, met de hiervoor beschreven methode (het projectbestand is in deze map
geplaatst en vanuit de Windows Verkenner
geopend met Kopiëren naar > Cosima_gui)
is deze parameter automatisch ingesteld en
hoeft dus niet expliciet te worden ingevuld.
Mocht je de afbeeldingen en het projectbestand (de inifile) in verschillende mappen
hebben staan dan moet je COSIMA aan-
Afbeelding 5. De help knoppen voor iedere COSIMA parameter.
geven waar de afbeeldingen staan, met de
parameter PathofImages (klik op de knop
select en selecteer de map).
COSIMA is een uitgebreid analyse
gereedschap. COSIMA maakt voor ieder
COSIMA licentie. Alle functies kunnen
zonder licentie getest worden (inclusief het
automatisch koppelen van stereoparen in
submappen), maar in de gecorrigeerde afbeeldingen wordt een logo geplaats: Mounted with COSIMA.
Een licentie voor twee computers kost
€ 99,- en kan besteld worden via de
COSIMA-website:
http://www.cosima-3d.de/ordering.html.
Gebruikers kunnen vragen stellen op het
open COSIMA User Forum:
http://de.groups.yahoo.com/group/cosima-3d
of direct aan mij [email protected].
Gerhard P. Herbig
(vertaling Dennis Boersma)
51
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
stereobeeld een rapport in platte tekst en
HTML-formaat. Het HTML-bestand wordt
door dubbelklikken geopend in je internetbrowser. Je kan ook vanuit de COSIMA Gui
(File menu - Show last report file) de browser starten met het meest recente rapport.
Als je browser om veiligheidsredenen weigert het HTML-bestand te tonen dan moet
je browserveiligheidsinstelling voor lokaal
internet (intranet) verlaagd worden.
In het rapport worden voor ieder verwerkt
stereopaar de geometrische fouten en, indien noodzakelijk, de schijnvenstercorrectie
gegeven inclusief de dispariteit en deviatie.
Bij een hogere instelling van de parameter
VerboseMode (op tabblad General) wordt
meer informatie over het stereobeeld gegeven, bv. een dieptematrix. Een voorbeeld
van een eenvoudig rapport is te vinden
op de COSIMA-website: http://www.cosima-3d.de/cosima_report_en.html.

Download Report