TOERISTISCHE GIDS 2014

04 • Rijk Verleden 06 • Gallo-Romeins Museum 08 • Vikingen! 10 • Middeleeuws
Tongeren 12 • Religieus Tongeren 14 • Uniek Begijnhof 16 • Shoppen in Tongeren
18 • Cultuurwandelen 20 • Natuurwandelen 22 • Door Haspengouw
24 • Haspengouwse toppers 26 • Tongeren van Morgen 30 • Culinair Tongeren
32 • Culinair Limburg 34 • Daguitstappen 36 • Geleide bezoeken 40 • Gastvrij
Logeren 53 • Bereikbaarheid en stadsplan
Toerisme Tongeren
Via Julianus 5
3700 Tongeren
tel: 012 80 00 70
fax: 012 80 00 78
e-mail: [email protected]
www.tongeren.be
Openingsuren:
01/10-31/03
01/04-30/09
juli en augustus
weekdagen 08.30u-12.00u en 13.00u-17.00u
weekends en feestdagen 10.00u-16.00u
weekdagen 08.30u-12.00u en 13.00u-17.00u
weekends en feestdagen 09.30u-17.00u
weekdagen 08.30u-17.00u
weekends en feestdagen 09.30u-17.00u
Sluitingsdagen:
1 januari en 2 januari 2014
18 september 2014 (foordag)
15 november 2014
25 en 26 december 2014 (Kerstmis en tweede kerstdag)
24 en 31 december 2014 vanaf 12u00
• • • RIJK VERLEDEN
De oudste stad van België ademt geschiedenis. Van de Romeinse en middeleeuwse stadswallen tot de imposante
gotische basiliek en het bekoorlijke begijnhof, beschermd als UNESCO-werelderfgoed ... In Tongeren bekoort het
verleden.
• • • PRIKKELEND HEDEN
En toch prikkelt de stad ook met zijn moderne geest. Kooplustigen laven zich aan de vele trendy winkels en hippe
boetieks. Bourgondiërs nippen van een lokaal Amburonbiertje op gezellige terrasjes aan de vernieuwde Grote
Markt. Fijnproevers laten zich gastronomisch verwennen in een van de stijlvolle restaurants.
• • • KOOPZONDAGEN
Zelfs op zondag bruist Tongeren. Met de grootste antiek- en brocantemarkt van de Benelux. Of op de maandelijkse
koopzondagen wanneer alle winkels de deuren wijd open zetten en er tal van activiteiten zijn voor het hele gezin.
• • • SPRAAKMAKEND
En dan is er nog het Gallo-Romeins Museum, in 2011 verkozen tot Europees Museum van het jaar.
In oktober 2014 pakt het museum opnieuw uit met een spraakmakende tijdelijke tentoonstelling, ditmaal met
‘Vikingen!’
Voel je het al kriebelen? Mooi zo! Deze brochure is de perfecte gids voor je bezoek aan onze stad. Een bezoek met
een Romeins kantje. Want nergens anders is die bekende Latijnse spreuk zó van toepassing: ‘Carpe diem’. ‘Pluk de
dag’ … in Tongeren!
Verantwoordelijke uitgever:
Stadsbestuur Tongeren, Ac Praetorium, Maastrichterstraat 10, 3700 Tongeren.
Fotografie: Stad Tongeren, Henri Savenay / Gallo-Romeins Museum / Kristien Wintmolders/
Josi Grosemans/ Serge Servaes
INHOUDSTABEL • STAD TONGEREN • 02 • • •
• • • 03 • STAD TONGEREN • WELKOM •
• • • DE EBURONEN
In ’54 voor Christus verslaan de lokale stammen de Romeinen nabij Tongeren. Een van de leiders is Ambiorix, koning van de Eburonen. Zijn vreugde is van korte duur. De legioenen keren wraakbelust terug en
halen genadeloos uit. De Eburonen worden nagenoeg uitgeroeid. Ambiorix ontsnapt en verdwijnt. Tot hij
in 1866 plots opduikt op de Grote Markt van Tongeren … als standbeeld.
• • • ROMEINSE WELVAART
Onder Romeins bewind groeit ‘Atuatuca Tungrorum’ uit tot een van de grootste steden in Noord-Gallië.
Het wordt een strategische halte op de Romeinse heerbaan tussen Keulen en Bavay in het huidige NoordFrankrijk. De Romeinse bouwwoede onderstreept het belang van de stad. Vandaag bewonder je nog altijd
de gedeeltelijke overblijfselen van een aquaduct, Romeinse tempel en … imposante verdedigingsmuren.
• • • OMWALDE STAD
Het begin van de 2de eeuw na Christus: de Romeinen starten met de bouw van een omwalling rond de
stad. De muur is zes meter hoog, twee meter dik en 4544 meter lang: langer nog dan die van de toonaangevende Romeinse stad Keulen. In de loop der eeuwen verbrokkelt de muur. Net zoals de Romeinse
invloed. Maar ook na de val van het Romeinse Rijk blijft Tongeren bewoond.
• • • MIDDELEEUWS DRAMA
Vanaf de 11de eeuw kent Tongeren een economische heropbloei. Handelswijken en ambachten schieten
uit de grond. Vanaf de 13de eeuw komt er een nieuwe omwalling die gedeeltelijk het tracé van zijn Romeinse voorganger volgt. Torens en toegangspoorten – gebouwd met Romeinse silexblokken – beschermen de stad tegen indringers. Kloosters, kerken en een begijnhof verfraaien de binnenstad. Tot een grote
brand in 1677 nagenoeg het hele centrum in de as legt.
• • • MODERNE CHARME
Tongeren komt deze klap maar langzaam te boven. Pas in 1830 – de oprichting van België – volgt er
een nieuwe heropbloei. Vandaag is Tongeren weer die bruisende plek van weleer. Waar de geest van de
Romeinen en de economische ijver van de middeleeuwse gilden versmelten in een boeiende en gezellige
stad met alle hedendaags comfort.
MET DANK AAN AMBIORIX
De beroemdste inwoner van Tongeren is ongetwijfeld Ambiorix. De lokale
Eburonenkoning bracht het Romeinse leger in ’54 voor Christus een zware
nederlaag toe, waarop Julius Caesar de Belgen omschreef als de dappersten
aller Galliërs en hen vervolgens ... in de pan hakte.
Ambiorix ontsprong de dodelijke dans. Miraculeus. Hij werd nooit gegrepen.
RIJK VERLEDEN • STAD TONGEREN • 04 • • •
• • • 05 • STAD TONGEREN • OUDSTE STAD VAN BELGIË •
• • • PERMANENTE COLLECTIE
De permanente tentoonstelling schetst het veelzijdige verhaal van de bewoners in deze regio:
van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen. Boeiend, bruisend, hedendaags. De objecten zijn
sfeervol uitgelicht in strakke en open ruimtes. Educatieve films, levensechte figuren, maquettes en
animaties sleuren je helemaal het verleden binnen. Een tijdloze ervaring!
• • • TIJDELIJK TENTOONSTELLINGEN
De tentoonstellingen ‘De Etrusken- ‘Una storia particolare’, ‘Sagalassos, City of Dreams’, ‘Ambiorix:
Koning van de Eburonen’, Neanderthalers, … Deze spraakmakende tijdelijke exposities lokten
duizenden bezoekers naar het museum. Van 18 oktober 2014 tot en met 15 maart 2015 geven de
Vikingen hun geheimen prijs.
• • • MUSEUMKAFEE EN SHOP
Het Gallo-Romeins Museum heeft alles voor een leuk dagje uit. In het museumkafee geniet je met
het hele gezin van een snack, pannenkoek, koffie of streekbier. De museumshop lonkt met tal van
boeiende historische boeken en ‘tijdloze’ geschenken of aandenkens. Heerlijk om te combineren
met een dagje Tongeren of een weekendje Haspengouw.
PRAKTISCH
Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15,
3700 Tongeren, + 32 12 67 03 30,
www.galloromeinsmuseum.be
Open
Dinsdag t.e.m. vrijdag van 9 - 17 u.
Zaterdag, zon- en feestdagen van 10 - 18 u.
Tijdens Belgische schoolvakanties: dinsdag t.e.m.
zondag van 10 - 18 u.
TOEGANGSPRIJZEN
Permanente tentoonstelling: volwassenen: € 7; kinderen
en jongeren tot 26 jaar: € 1; groepen vanaf 20 personen,
55+, andersvaliden en kortinghouders: € 5; gezinnen:
€ 15
Tentoonstelling ‘Vikingen!’: volwassenen: € 10;
kinderen en jongeren tot 26 jaar: € 1; 55+, andersvaliden, kortinghouders en groepen: € 8; gezinnen: € 21
Tentoonstelling ‘Vikingen!’: + permanente collectie:
volwassenen: € 15; kinderen en jongeren tot 26 jaar: €
1; 55+, andersvaliden, kortinghouders en groepen: € 10;
gezinnen: € 31
EUROPEES MUSEUM VAN HET JAAR 2011
In mei 2011 riep ‘The European Museum Forum’ het Gallo-Romeins Museum uit tot Europees
museum van het jaar 2011. Een onderscheiding voor het beste nieuwe of onlangs gerenoveerde museum van Europa. De jury prees de fijne manier waarop het museum jong en oud weet
te boeien voor de wereld van het verre verleden.
GALLO-ROMEINS MUSEUM • STAD TONGEREN • 06 • • •
• • • 07 • STAD TONGEREN • BELEEF HET VERLEDEN •
Bezoek het Gallo-Romeins Museum
en het verre verleden
laat je nooit meer los!
18 OKTOBER 2014
15 MAART 2015
0OUEFLIFUWFSIBBMWBOEFNFOTJOEFSFHJP
WBOEFQSFIJTUPSJFUPUIFUFJOEFWBOEF3PNFJOTFUJKE
,JKLOBBSNFFSEBOBVUIFOUJFLFPCKFDUFO-FFSPWFSIFUWFSSF
WFSMFEFOWJBFEVDBUJFWFGJMNTMFWFOTFDIUFGJHVSFOFOQSBDIUJHFNBRVFUUFT
(FOJFUTBNFONFUKFLJOEFSFOWBOUPGGFBOJNBUJFT#F[PFLUFOTMPUUFIFUGJKOF
NVTFVNDBG£FOMPPQFWFOMBOHTJOEFTIPQNFUFFOHSPPUCPFLFOBBOCPEPWFS
IFUWFSSFWFSMFEFO,PSUPNIFU(BMMP3PNFJOT.VTFVNJTFFOQMFLXBBSIFUGJKOJT
PNWFMFVSFOEPPSUFCSFOHFONFUIFUIFMFHF[JO
Van 18 oktober 2014 t.e.m. 15 maart 2015 doorprikt het Gallo-Romeins Museum
van Tongeren het stereotype beeld van de Noormannen. 500 mooi uitgelichte
objecten tonen hun uitzonderlijke vakmanschap. Van juwelen, textiel en wapens
tot een heus Vikingschip. Via interactieve displays en multimedia doorgrond je
hun veelzijdige cultuur. Uniek in België!
K!DS
PROOF
GALLO-ROMEINS MUSEUM
GALLO-ROMEINS MUSEUM
Een initiatief van de
provincie Limburg
,JFMFOTUSBBUq#5POHFSFO
www.galloromeinsmuseum.be
Ze schuimden de zeeën af: bloeddorstig, vernielzuchtig,
hongerig naar schatten. Zo zien we de Vikingen. Maar wie waren
ze echt? Vooral moordlustige plunderaars of ook kunstenaars,
handelaars en ontdekkingsreizigers? En welke rol speelde de vrouw
bij dit fascinerend volk?
Een initiatief van de
provincie Limburg
,JFMFOTUSBBUq#5POHFSFO
www.galloromeinsmuseum.be
• • • DE MOERENPOORT
Deze toegangspoort overleefde als enige van haar zes soortgenoten
de tand des tijds. De Moerenpoort stamt uit 1379 en bleef helemaal
intact. Vandaag is de robuuste toren omgetoverd tot een boeiend
museum over de militaire geschiedenis van de stad. Hedendaagse
opstellingen brengen een bewogen overzicht van de gewapende
conflicten die de poorten en torens van de verdedigingsmuren op de
proef hebben gesteld. Het museum is verspreid over drie
verdiepingen. Op de toren geniet je van een indrukwekkend
panorama over de binnenstad en het begijnhof.
• • • LAKENMAKERSTOREN
Hier en daar zie je in de stad nog restanten van de middeleeuwse
muur. Ook verschillende torens overleefden de eeuwen. Zoals de
Velinxtoren en de … Lakenmakerstoren. Dit schilderachtig torentje
maakte deel uit van de middeleeuwse verdedigingsmuur langs de
Jeker-rivier. In de middeleeuwen nam elke stadsgilde in Tongeren de
verdediging van één toren voor zijn rekening. Dat verklaart meteen
de naam ‘Lakenmakerstoren’. De halfronde constructie stamt uit de
13de eeuw en is hoofdzakelijk opgebouwd uit silex. Dat materiaal kwam
van de oorspronkelijke Romeinse muur.
Tentoonstelling WOI
Naar aanleiding van 100 jaar Groote Oorlog organiseert de Dienst Erfgoed van de stad
Tongeren een tentoonstelling rond deze gebeurtenis. De tentoonstelling focust op
Tongenaren die vertrokken naar het front, maar eveneens op de situatie in de stad zelf
tijdens 4 jaar bezetting. Deze tentoonstelling is gratis te bezoeken van eind september tot eind december 2014 in cultuurcentrum De Velinx, Dijk 111, 3700 Tongeren.
PRAKTISCH
Moerenpoort
Leopoldwal z/n, 3700 Tongeren
TOEGANGSPRIJZEN
€ 2; tot 26 jaar: € 1; gezinsticket: € 4
MIDDELEEUWS TONGEREN • STAD TONGEREN • 10 • • •
Open
oktober tot paasvakantie: zaterdag van 13 - 16 u.,
zondag van 10 - 12 u. en 13 - 16 u. Paasvakantie t.e.m.
september: woensdag t.e.m. zaterdag van 13 - 17 u.,
zondag van 9.30 - 12 u. en 13 - 17 u.
• • • 11 • STAD TONGEREN • OMWALDE STAD •
MARIABEELD ‘OORZAAK
ONZER BLIJDSCHAP’
Tongeren staat bekend
om haar Mariaverering.
Dit prachtige beeld van
Onze-Lieve-Vrouw werd
in 1479 vervaardigd in
een Antwerps atelier. Je
kunt het beeld bewonderen in de basiliek.
• • • GOTISCH TOPWERK
De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek is een van de mooiste gotische religieuze bouwwerken
van België. De constructie nam meer dan 300 jaar in beslag. De eerste stenen werden al
in 1240 gelegd, boven op de restanten van nog veel oudere gebouwen. De basiliek rust
onder andere op de allereerste Mariakerk ten noorden van de Alpen.
• • • RELIGIEUZE SCHATKAMER
De schatkamer van de basiliek is een van de rijkste van het land. Ze bevat talloze pareltjes
van religieuze kunst die in de loop van de eeuwen verzameld werden. En nog steeds geeft
de ondergrond nieuwe vondsten prijs. Momenteel wordt druk gewerkt aan de inrichting
van een hedendaagse schatkamer (museumformule). Deze zal in de loop van het jaar
2016 klaar zijn en dus te bezichtigen voor het brede publiek. Gelet op de werken is de
kerkschat momenteel slechts in beperkte mate te bezichtigen. De ‘archeologische kelder’
onder de basiliek biedt vanaf einde 2017 een boeiende blik op 2000 jaar geschiedenis,
een unicum in haar soort!
• • • ROMAANSE KLOOSTERGANG
Aan de oostzijde van de basiliek bevindt zich een romaanse kloostergang uit de 12de
eeuw, een van de zeldzame getuigen van romaanse bouwkunst in België. De kloostergang werd in het begin van de 13de eeuw vergroot en herbouwd in zijn huidige vorm. Dit
maakte de verlenging mogelijk van het gotische koor van de basiliek. De rechtop geplaatste grafstenen en de hoekkapellen aan de oostzijde dateren uit latere perioden.
KRONINGSFEESTEN 2016
Elke zeven jaar speelt het befaamde Mariabeeld de hoofdrol in de Tongerse Kroningsoptochten, kleurrijke processies waaraan 3500 Tongenaren deelnemen en die op één
week 500.000 bezoekers trekken. Als oudste Maria-oord ten noorden van de Alpen
werden in Tongeren reeds in de middeleeuwen heiligdomsvaarten georganiseerd.
Toen in 1890 het miraculeuze beeld van Onze-Lieve-Vrouw gekroond werd, besloot
de Tongerse bevolking de heiligdomsvaarten uit te bouwen tot zevenjaarlijkse Kroningsfeesten. Deze traditie wordt tot op de dag van vandaag in ere gehouden.
PRAKTISCH
Prijzen schatkamer: volwassenen € 4, groepen vanaf 10
personen, 60+, Klasse, begeleider andersvalide:
€ 3, jongeren van 12 tot 25 jaar: € 2, leerlingen < 12 en
andersvaliden: gratis, gezinsprijs (1 koppel + 1(klein)
RELIGIEUS TONGEREN • STAD TONGEREN • 12• • •
kind < 12 jaar): € 8 of gezinsprijs (1 koppel + 3 (klein)
kinderen tss. 12 en 25 jaar): € 10.
• • • 13 • STAD TONGEREN • IMPOSANTE BASILIEK •
• • • AGNETENKLOOSTER
Het Agnetenklooster is één van de weinige kloosters waarvan de gebouwen
nog altijd het straatbeeld sieren. Het ligt centraal op de toeristische as die het
stadscentrum met het begijnhof verbindt. Enkel de binnentuin is toegankelijk, maar
achter het schitterende gebouwencomplex schuilt een boeiende wereld boordevol kleine
en grotere verhalen. Wil je die ontdekken? Vraag dan bij Toerisme Tongeren naar de
publicatie ‘Salighe Susteren - Agnetenklooster’. Ze kost € 3.
• • • BEGIJNHOFKERK
De sfeervolle Sint-Catharinakerk bevat een rijke verzameling kunstvoorwerpen. Vooral het
houtsnijwerk en de schilderijen vallen op. De kerk is vroeggotisch en stamt uit 1294. Ze
onderging verschillende verbouwingen. Na de Franse Revolutie kwam ze in het bezit van
de Tongerse Godshuizencommissie. Die verhuurde ze in 1899 voor 99 jaar aan de Paters
Minderbroeders. Daarom is ze vooral bekend onder de naam Paterskerk.
• • • BEGIJNHOFMUSEUM ‘BEGHINA’
Op het idyllische pleintje ‘Onder de Linde’ ligt een authentieke begijnenwoning uit 1660.
Bewaard en ingericht zoals de begijnen hier vroeger woonden. Je krijgt dan ook een
unieke inkijk op het afgezonderde leven van deze uitzonderlijke vrouwen die geen kloosterlingen maar ook geen leken waren. Snuister ook door het begijnenwinkeltje en bezoek
het kruidentuintje. In de museumkelder geniet je van een ambachtelijk begijnenbiertje.
• • • ‘MET EEN BEGIJNTJE OP STAP’
Een begijntje neemt je op sleeptouw en dompelt je met anekdotes en feiten onder in de
wondere wereld van het 18de-eeuwse begijnhof. Je herontdekt oude gebruiken en de
oorsprong van hedendaagse spreekwoorden. Na een bezoek aan het begijnhofmuseum
geniet je in de middeleeuwse kelder van een kop koffie of thee met een stuk ‘begijnentaart met vruchten uit den boomgaard’. Afsluiten doe je met een biologisch kruidenbiertje
‘Het Dagelyckx Bier’ (8°) of een frisse vlierbloesemlimonade. Beide met blokjes netelkaas.
PRAKTISCH
Begijnhofkerk
De kerk bezoeken in groep? Neem dan contact op met
Toerisme Tongeren, Via Julianus 5, 3700 Tongeren, tel.:
+ 32 12 80 00 70, fax: + 32 12 80 00 78, [email protected].
Begijnhofmuseum ‘Beghina’
Onder de Linde 12, 3700 Tongeren, 32 12 21 32 59.
Openingsuren zie www.begijnhofmuseumtongeren.be.
UNIEK BEGIJNHOF • STAD TONGEREN • 14 • • •
‘Met een begijntje op stap’
Locatie: Museum Beghina, Onder de linde 12, 3700
Tongeren, + 32 12 21 32 59,: www.begijnhofmuseumtongeren.be
Duur: 2 uur
Prijs: € 10 p.p.
Prijs gids: € 55 (minimum 6 personen en max. 20 pers./
gids)
• • • DE SINT-JANSKERK
Deze verborgen parel dateert waarschijnlijk uit de 10de eeuw. Een legende vertelt dat
leerlooiers de kerk bouwden op een plek waar ooit een gewijde kapel stond voor hun patroonheilige Sint-Jan. In de loop van de eeuwen bekostigden rijke buurtbewoners tal van
verbouwingen: van Maaslandse renaissancestijl in de 17de eeuw tot classicistische kerk
in 1752. Tijdens de Franse overheersing zetelde hier de gemeenteraad. Pas in 1836 werd
het gebouw weer een parochiekerk. De laatste grote verbouwing vond vanaf 1888 plaats
onder leiding van de Tongerse architect Mathieu Christiaens.
• • • URSULAKAPEL
Kort na 1262 werd een infirmerie gebouwd voor de verzorging van bejaarden en begijnen.
Ze diende ook als gastenverblijf. Het huidige gebouw dateert uit 1659 en bevat een brasserie. In 1294 werd naast de infirmerie een kapel gewijd aan de heilige Sint-Ursula. De gerestaureerde kapel is vandaag een barok zaaltje dat dient als polyvalente ruimte voor kamerconcerten, thematentoonstellingen, voordrachten en andere culturele evenementen.
• • • ROMEINSE TEMPELSITE
Aan de noordrand van de stad werd aan het einde van de eerste of het begin van de
tweede eeuw op een kunstmatig aangelegd terras een stenen tempel gebouwd. Deze
tempel zou één van de imposantste in de wijde omgeving van Tongeren zijn geweest.
Het is momenteel nog steeds niet duidelijk aan welke godheid de tempel was gewijd en
of hij werd gebruikt voor de keizerscultus. Op basis van de resterende funderingen en
aan de hand van eigentijdse materialen wordt een beeld geschapen van wat een kleine
2000 jaar geleden een verheven plaats is geweest. Een aantal infopanelen geven daarbij
de nodige achtergrondinformatie.
PRAKTISCH
Sint-Janskerk
Open: dagelijks van 9 - 18 u.
Ursulakapel
Enkel toegankelijk bij kamerconcerten,
themavoorstellingen, voordrachten en
culturele evenementen.
Romeinse tempelsite
De tempel is toegankelijk via de Keverstraat of via de
trap aan de Romeinse Muur in de Caesarlaan en ligt op
het traject van de groene Mijlpaalroute.
Van 1 april t.e.m 30 september dagelijks te bezoeken
van 10u00 tot 16u00.
Van 1 oktober t.e.m 31 maart op weekdagen toegankelijk van 10u00 tot 16u00 en tijdens de weekends en
feestdagen van 10u30 tot 15u30, met uitzondering van
18 september (foordag), 15 november, 24, 25, 26 en 31
december en 1 januari.
• • • 15 • STAD TONGEREN • VERBORGEN PARELS •
• • • DE ANTIEKMARKT
De grootste antiek- en brocantemarkt van de Benelux vind je in Tongeren. Elke zondag
vanaf 7 uur stallen 40 antiekzaken en 350 standhouders hun grootste schatten uit.
Eeuwenoud antiek, design uit vervlogen jaren, vintagespullen of die speciale objecten die
nog net ontbreken in je verzameling … Ze liggen hier op je te wachten. De markt strekt
zich uit aan de Moerenpoort, de Leopoldwal en de omliggende straten. Bekend tot ver
buiten de grenzen, maar altijd even gemoedelijk!
• • • HIPPE WINKELSTRATEN
Dé winkelstraat van Tongeren is de lange Maastrichterstraat die de Grote Markt
met het Station verbindt. Hier liggen ketens, lokale winkels en
eetgelegenheden zij aan zij. Ook de verkeersvrije pittoreske Sint-Truiderstraat
en de Hemelingenstraat doen de harten van shoppers sneller kloppen.
Ronddwalen, etalages kijken, even binnenwippen … in Tongeren is shoppen
een heerlijke bezigheid.
• • • T-Forum
Het nieuwe winkelpark T-Forum biedt plaats voor 27 grootschalige winkels.
Het bevindt zich op de Luikersteenweg, buiten het centrum van de stad.
TIP! KOOPZONDAGEN IN
EVENEMENTENSTAD
TONGEREN
De eerste zondag van elke
maand openen de Tongerse
winkels tussen 13.00 en 17.00u
massaal de deuren. Meestal
vindt er tegelijk ook een leuk
evenement plaats. Kortom: een
heerlijke zondagsuitstap voor
het hele gezin.
• • • JULIANUS SHOPPING CENTER
Shopping Julianus combineert eeuwenoude muren met grootse moderne glaspartijen en
geeft de moderne winkels zo een extra sfeervol tintje. Van hippe kleding tot parfums en
schoenen …
PRAKTISCH
Julianus shopping
Ingang via Maastrichterstraat, Via Julianus, Hospitaalplein, Veemarkt of Leopoldwal
www.julianusshopping.be
In Tongeren vind je altijd je ding ... oude en unieke stukken
op de grootste Antiek- en Brocantemarkt van de Benelux.
Nieuw en hip in de talloze winkels en boetieks! En als extraatje is er
elke eerste zondag van de maand koopzondag met leuke animatie.
T-Forum
T-Forum is gelegen op de Luikersteenweg, op 4 minuten met de wagen van de binnenstad. Meer info?
Surf naar www.t-forum.be.
Antiekmarkt
Meer info? Vraag naar het antiekmagazine bij Toerisme
Tongeren, Via Julianus 5, 3700 Tongeren, tel.: + 32 12 80
00 70, fax: + 32 12 80 00 78, [email protected]
• • • 17 • STAD TONGEREN • VAN ANTIEK TOT DESIGN •
• • • ERFGOEDWANDELING
De Mijlpaalroute loodst je door de geschiedenis en langs het rijke erfgoed van de stad. Je volgt
de stapstenen met de gekleurde letter M op de grond. Er zijn drie routes: rood, blauw en groen.
Onderweg geven mijlpalen en gevelborden je meer informatie over de bezienswaardigheden.
• • • ROUTE OP MAAT
Starten kan op de Motten of aan het station. De locaties staan op het plan aangeduid als sterretje. De drie routes sluiten op elkaar aan. Zo kun je je wandeling tot één route beperken, of er
twee of drie combineren. Een handig plan toont je niet alleen de instappunten, maar geeft ook
hier en daar extra achtergrondinformatie.
• • • BEKEN KLEUR
De rode en blauwe route leiden je door het centrum van de stad. De groene route verlaat het
centrum en loodst je naar de stadsrand van Tongeren. Hier sluit je vlot aan op de erfgoedwandeling ‘Verborgen Moois’ van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren.
• • • ROOD VOOR KIDS
Heb je kinderen bij? Dan is de rode route door het stadscentrum een ideale keuze. Een speciaal
kinderparcours maakt de wandeling extra belevingsvol voor jonge stappertjes. Er werd ook een
aparte kinderbrochure uitgewerkt. Vraag ernaar bij de toeristische dienst.
DOMEIN BEUKENBERG
Dit mooie wandelgebied vlakbij het
stadscentrum is eigenlijk het restant
van een Romeins aquaduct. De kunstmatige aarden ophoging was vroeger
voorzien van een houten waterbekken en voorzag Romeins Tongeren van
drinkbaar water. De Beukenberg werd
erkend als beschermd archeologisch
monument ... het grootste van België!
De Verborgen Moois-wandeling Beukenberg, toont je deze historische schat
van zijn ... mooiste kant.
CULTUURWANDELEN • STAD TONGEREN •18 • • •
• • • 19 • STAD TONGEREN • DE MIJLPAALROUTE •
Greenspots Haspengouw
Deze eersteklas wandelgebieden brengen je tot in het
hart van de Haspengouwse natuur. Elke greenspot
heeft duidelijk bewegwijzerde routes van verschillende
afstanden. Aan de start is er telkens een parking en
overzichtsbord voorzien. Per greenspot is er ook een
foldertje verkrijgbaar. De drie greenspots in de buurt
van Tongeren zijn Heks, Vrijhern en Zammelen.
Wandelbox ‘Stapvoets door Tongeren’
De wandelbox Stapvoets door Tongeren bundelt 10
wandelingen op grondgebied van Tongeren, samen
goed voor meer dan 130 km aan wandelplezier.
Jekerhippodroom
De enige drafrenbaan van Limburg. Elke zaterdag races
van eind maart tot eind november.
Japanse Shindotuinen
Ghislain en Celestina Konings heten je welkom in hun
Japanse tuinen met cafetaria en bezoekerscentrum.
De tuinen zijn rolstoelvriendelijk.
LANDSCHAPSPARK DE KEVIE
Via bewegwijzerde wandelroutes ontdek je de uitzonderlijke flora en fauna in en rond de Jeker. Een zeldzaam stukje
Haspengouwse natuur. Het park bevindt zich ten zuidoosten
van Tongeren en is 200 ha groot. Georganiseerde groepswandelingen zijn mogelijk na afspraak.
JEAN MOTTART WANDELPAD
Een natuurwandeling van zo’n 8 km door de Tongerse deelgemeente Nerem. Je vertrekt aan het Neremplein en volgt
de houten paaltjes. De route is vernoemd naar Jean Mottart,
geboren in 1931 en één van de spilfiguren in het culturele en
politieke leven van Nerem. Na zijn dood in 1987 vernoemde
de KWB Nerem deze mooie wandelroute naar hem.
HET EVERMARUSPAD
Tongeren en het dorpje Rutten waren van oudsher belangrijke haltes voor pelgrims op doortocht naar Santiago de
Compostela. De gasthuiskapel en andere historische
gebouwen zijn hiervan stille getuigen. Het Compostelagenootschap en de Stad Tongeren bewegwijzerden een
stukje van deze historisch belangrijke wandelroute.
NAAR DE HERKWINNING
Deze lusvormige wandeling van 7 km vertrekt aan de kerk in
Overrepen en voert je langs stille getuigenissen van ons rijk
verleden, talrijke fruitplantages en doorheen het waardevolle
natuurgebied van de Herkwinning. In de wandelfolder vind
je een gedetailleerde routebeschrijving met uitleg over het
landschap, de fruitteelt en de bezienswaardigheden. Wandelschoenen zijn aangeraden, de route is niet toegankelijk
voor rolstoelgebruikers en kinderwagens.
JAN ZONDER VREES WANDELING – RUTTEN EN HERSTAPPE
De vroegere ‘Jan zonder Vrees Wandeling’ werd nieuw leven
VERBORGEN MOOIS WANDELINGEN
Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren ontwikkelde
drie boeiende wandelingen in de dorpjes rond Tongeren. De
routes leiden je langs heel wat verborgen moois.
••• VERBORGEN MOOIS BEUKENBERG
Deze wandeling van 3,5 of 7 km loodst je langs fascinerend
Romeins erfgoed. Zo passeer je de Romeinse muur en een
oud Romeins aquaduct dat ooit zuiver bronwater naar de
stad bracht. De aarden wal die de houten waterleiding
beschermde, is nog altijd zichtbaar.
••• VERBORGEN MOOIS LAUW
Een wandeling van 6 km door deelgemeente Lauw. Je wandelt door de golvende Jeker-vallei, omringd door open akkervelden en oude hooilanden met meidoornhagen. Onderweg
passeer je het kerkdorpje Lauw, verschillende holle wegen en
natuurreservaat ‘Jekervallei’.
••• VERBORGEN MOOIS BERG
Deze wandeling van 6 km dompelt je onder in de fascinerende wereld van de holle wegen. Hier tref je een rijke
biodiversiteit aan: van vossen, dassen, vogels en vlinders tot
vleermuizen en knaagdieren. De glooiende route leidt je ook
door de pittoreske dorpjes Berg en Ketsingen.
PRAKTISCH
Landschapspark De Kevie
Info en afspraken: + 32 12 23 53 60, + 32 472 37 80 80,
[email protected], www.kevie.be.
Verborgen Moois Wandelingen
Beukenberg, Berg en Lauw
Info: wandelroute verkrijgbaar tegen € 1,50 bij Toerisme
Tongeren.
Jean Mottart Wandelpad, Het Evermaruspad,
Naar de Herkwinning, Jan Zonder Vrees wandeling
Tongeren
Info: wandelroute verkrijgbaar tegen €1 bij Toerisme
Tongeren, Via Julianus 5, 3700 Tongeren,
tel.: + 32 12 80 00 70, fax: + 32 12 80 00 78,
[email protected].
Hippodroom
Rutterweg 85, 3700 Tongeren, +32 12 24 18 37. Info
drafrennen: Hedwig Sleurs, Lindekapelstraat 47, 3730
Hoeselt, +32 477 51 99 33, [email protected]. Info tribune: Olivier Rommens, Vermeulenstraat 3, 3700 Tongeren, +32 12 23 72 36, o.rommens@
portima.be
Wandelbox Toerisme Tongeren
Info: wandelbox verkrijgbaar tegen € 15 bij Toerisme
Tongeren.
Japanse Shindotuinen
Bredeweg 29, 3700 Overrepen, +32 12 23 80 87,
[email protected]. Te bezoeken van april t.e.m.
oktober, gesloten op maandag, dinsdag en de eerste
zondag van de maand. Groepen en gidsbeurten enkel
op afspraak, www.shindotuinen.be.
Greenspots Haspengouw
Info: wandelroute verkrijgbaar tegen € 2,50 bij Toerisme
Tongeren.
NATUURWANDELEN • STAD TONGEREN • 20 • • •
ingeblazen. De wandeling van 5.5 km, met een mogelijke
uitbreiding van 4 km, vertrekt aan het gemeentehuis van
Herstappe en loopt voor een groot stuk doorheen de uitgestrekte velden van Rutten. De route brengt je langs mooie
vergezichten, het Heilig Huisje en de Ezelsbeek. Het was hier
dat in het begin van de 15de eeuw de bloederige ‘Slag van
Haspengouw’ plaats vond. De wandeling is toegankelijk voor
rolstoelgebruikers en kinderwagens.
• • • 21 • STAD TONGEREN • OP DE BUITEN •
• • • FIETSROUTENETWERK
Limburg is hét fietsparadijs bij uitstek. Fietsroutenetwerk Limburg telt meer dan
1800 km aan goed onderhouden en vaak autovrije fietspaden. De routes zijn bewegwijzerd en verbonden via genummerde knooppunten. Zo maak je jouw fietstocht net zo
lang als je zelf wil. Zin om dit ‘achtste wereldwonder’ te ontdekken? Spring op je eigen
fiets of huur er één bij Toerisme Tongeren.
• • • MOUNTAINBIKENETWERK EUREGIO
Dit netwerk loopt grotendeels over landelijke paden en veldwegen in de provincies
Belgisch- en Nederlands-Limburg en Vlaams-Brabant. De infobrochure is verkrijgbaar bij
Toerisme Tongeren. Ze kost € 10.
• • • CRUISEN MET DE VESPA
De glooiende heuvels, vruchtbare gronden, feeërieke dorpjes: Haspengouw staat ook bekend als het Toscane van het noorden. Met een vespa maak je dit gevoel compleet. Huur
deze charmante tweewieler bij Toerisme Tongeren. Een aangepast gps-toestel serveert je
een aantal aantrekkelijke voorgeprogrammeerde routes. Laat ‘La Dolce Vita’ maar beginnen.
• • • AUTO- EN MOTORROUTES
Zoveel mogelijk van Haspengouw ontdekken? De Haspengouw
auto- en motorroutes brengen je naar alle prachtige plekjes van
Zuid-Limburg. Met de begeleidende brochure blijf je op het
juiste pad én krijg je de nodige achtergrondinfo over
omgeving en bezienswaardigheden. Inclusief uitstap- en
wandelmogelijkheden.
Prijs brochure: € 6, verkrijgbaar bij Toerisme Tongeren.
DOOR HASPENGOUW • STAD TONGEREN • 22 • • •
VERVOER HUREN
Uitleen van fietsen en vespa’s is
mogelijk bij:
Toerisme Tongeren, Via Julianus 5, 3700
Tongeren, tel.: + 32 12 80 00 70,
fax: + 32 12 80 00 78,
[email protected].
Wanneer: van 1 april t.e.m. 30 september, elke weekdag van 8.30 - 16.30 u., op
zaterdag, zon- en feestdagen van
9.30 - 16.30 u.
Huurprijs Fiets: € 5 per dag plus waarborg van € 10 (cash te betalen bij
Toerisme Tongeren)
Huurprijs Vespa: € 59 per vespa plus een
waarborg van € 250 per vespa (cash te
betalen bij Toerisme Tongeren).
• • • 23 • STAD TONGEREN • OP TWEE OF VIER WIELEN •
•••
Waterburchten, kasteeldomeinen, prachtige landhuizen … De adel drukte eeuwenlang
haar stempel op deze regio. Wist je dat er meer dan 100 kastelen het Haspengouwse
landschap sieren? Als parel aan de kroon de imposante Landcommanderij Alden Biesen
in Bilzen. Bilzen is het best bekend als thuishaven van deze Landcommanderij maar het is
ook een gezellig Demerstadje met een sfeervol historisch centrum en leuke shops.
Meer info: Toeristisch Onthaal – Bilzen – Alden Biesen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen
(Rijkhoven), +32 89 51 56 54, [email protected], www.bilzen.be
Landcommanderij Alden Biesen
•••
Kerken, kloosters, kapelletjes, een Unesco-beschermd begijnhof … Sint-Truiden is de
zesde grootste monumentenstad van Vlaanderen en de grootste van Limburg. De stad
telt meer dan honderd religieuze monumenten. Bezoek zeker de gerenoveerde abdijsite
met de panoramische abdijtoren, academiezaal, keizerszaal en vernieuwde crypte.
Meer info: Toeristisch Onthaal Limburg – Sint-Truiden, Grote Markt, 3800 Sint-Truiden,
+32 11 70 18 18 , [email protected], www.toerisme-sint-truiden.be
•••
Niet alle monumenten staan bovengronds. In de omgeving van Riemst strekt zich onder
je voeten een kilometerslang gangenstelsel uit. Met dank aan de eeuwenlange exploitatie
van mergel die startte vóór de 15e eeuw.
Meer info: Toerisme Riemst, Tongersesteenweg 8, 3770 Riemst, +32 12 44 03 75,
[email protected], www.toerismeriemst.be
•••
Wijnkasteel Genoelselderen
Borgloon is het hoogst gelegen historisch stadje van Vlaanderen. Je kan er genieten van
prachtige panorama’s over het fruitlandschap. Samen met Sint-Truiden vormt ze immers
het hart van de fruitstreek. Tijdens de bloesem -en oogstfeesten van april t/m oktober vinden heel wat festiviteiten plaats en openen fruitbedrijven en wijndomeinen hun deuren
voor een rondleiding. Bij enkele fruittelers pluk je zelfs je eigen kersen of appels. Ideaal
om een blik te werpen achter de schermen van de fruitindustrie.
Meer info: Toerisme Borgloon, Stadhuis, Markt, 3840 Borgloon, +32 12 67 36 53,
[email protected], www.borgloon.be
Borgloon
HASPENGOUWSE TOPPERS • STAD TONGEREN • 24 • • •
• • • 25 • STAD TONGEREN • HASPENGOUWSE TOPPERS •
• • • DE GROTE MARKT
Het standbeeld van Ambiorix kijkt vandaag met extra trots uit over het hart van Tongeren. Want ‘zijn’ Grote Markt kreeg onlangs een volledige facelift. Volledig verhard en met
een sfeervolle bomenrij is dit meer dan ooit dé plek bij uitstek voor een gezellig terrasje.
Bovendien werden er stijlvolle doorsteken gecreëerd naar andere pleinen en markten
waardoor je het stadscentrum nu nog intiemer beleeft.
• • • PLEINEN EN PARKEN
Ook de omgeving van de basiliek onderging een ware metamorfose. Pleinen werden
heringericht met sobere materialen zodat de historische gebouwen extra tot hun recht
komen. Aan de stadsrand groeit de Pliniussite uit tot een stadspark waarin water een centrale rol speelt. Een groene oase die een mooie verbinding vormt tussen het historische
stadscentrum en het groene Haspengouw.
• • • AUTOLUWE STRATEN
De stad Tongeren neemt ook maatregelen om de binnenstad autoluw te maken.
Parkeerlussen loodsen bezoekers naar grote comfortabele parkings op
wandelafstand van het centrum. Ook stadspark De Motten, dat zijn
recreatieve invulling volledig behoudt, krijgt een randparking.
OUD EN NIEUW
Dit park groeit zo uit tot een overgangszone tussen het
Tongeren steekt ook enkele historische
historisch stadscentrum en de zuidelijke woonwijken.
toppers in een nieuw kleedje.
Impressie van het Toeristisch
Onthaal Limburg – Tongeren
(voormalige Gasthuiskapel).
Opening: Najaar 2014
TONGEREN VAN MORGEN • STAD TONGEREN • 26 • • •
Foto links: Schatkamer OLV-Basiliek
(opening 2016)
Foto rechts: Archeologische
museumsite (opening 2017)
Museumkelder
De romaanse kloostergang en het
kapittelgebouw van de basiliek krijgen
een grondige restauratie. De schatkamer van de basiliek krijgt hier ook zijn
plek. Van hier kunnen bezoekers rechtstreeks de basiliek en de nieuwe museumkelder betreden. Deze museumkelder zal op zijn beurt direct toegang
bieden tot de archeologische site onder
het Vrijthof. De schatkamer zal toegankelijk zijn vanaf 2016, de museumkelder
vanaf 2017.
• • • 27 • STAD TONGEREN • SFEERVOL EN COMFORTABEL •
Uiterlijk op 1 april 2014 opent het Plinius-stadspark zijn deuren.
De ontwerpers hebben getracht om de historische functie en oorspronkelijke betekenis
van de Pliniusbron te koppelen aan het herstel van het Haspengouwse landschap.
De eeuwenoude Pliniusbron is in Tongeren en omstreken erg goed bekend, maar ook de
oude Fonteinbeek geldt als ‘drager’ binnen het nieuwe stadspark. De bron werd op zijn
huidige plaats op een eigentijdse en sobere manier in beeld gebracht. De Fonteinbeek
is terug opengelegd en op een natuurlijke wijze geïntegreerd in het landschap. Het park
heeft tevens twee vijvers: de eerste bestaande vijver werd getransformeerd in zijn oorspronkelijke, natuurlijke habitat; de tweede vijver is een eerder gedempt relict dat opnieuw werd uitgegraven.
Het nieuwe park heeft de ambitie een aantrekkelijke toeristische toegangspoort te worden. Vanuit het park vertrekt immers de Mijlpaal-wandelroute die de toerist langs talrijke
Tongerse bezienswaardigheden loodst.
De Pliniussite beschikt over een grote parking en heeft de potentie om uit te groeien tot
dé ideale vertrek- en stopplaats voor de verkenning van het Haspengouws fietsroutenetwerk. Aan de voorkant van het – in een latere fase - nog te bouwen toeristisch paviljoen
werd een voorplein ingericht met een grote fietsparking. Voor de rondreizende mobilhometoerist werden eveneens een aantal uitgeruste standplaatsen voorzien. Een standplaats op deze mobilhome parking is betalend en het verblijf is er beperkt tot 24 uur.
Het 15ha grote park kreeg een open karakter met een aantal deelgebieden. Het groene
evenemententerrein is het meest open gebied met gemaaide velden en verspreide aanplanting van streekeigen bomen en struiken. Rond de Fonteinbeek en de vijvers verandert de inrichting in een natuurlijk gebied met ruimte voor ruigte, rietkragen, bloeiende
oevers en inheemse bermplanten en bomen. Bestaande parkings blijven behouden.
Het park is enkel toegankelijk voor voetgangers en voor fietsers. Het belangrijkste pad in
het park wordt de Cherry Walk, een brede wandelweg afgeboord met kerselaren. Andere
smallere wandelpaden sluiten aan op deze hoofdas en laten toe alle zones van het park
te bereiken. Eigentijdse banken bieden u de mogelijkheid om te genieten het landschap.
Toegang tot het park en het gebruik van de parking zijn gratis.
PLINIUSSITE • STAD TONGEREN • 28 • • •
De Gasthuiskapel ter hoogte van het Hospitaalplein krijgt momenteel een grondige restauratiebeurt. In het najaar van 2014 opent in dit gebouw het regionaal toeristisch bezoekerscentrum Tongeren zijn deuren. Dit bezoekerscentrum maakt de toeristen op een professionele manier wegwijs in de stad en regio. De Gasthuiskapel wordt met andere woorden het
ideale startpunt om het centrum en de omgeving op een actieve manier te verkennen.
De kapel behoorde tot het voormalige St-Jacobusgasthuis waarvan de
oorsprong terug gaat tot in de twaalfde eeuw. Pelgrims op weg naar
Santiago De Compostela vonden hier een welgekomen rustplaats.
Dankzij schenkingen groeide het gasthuis al snel uit tot een rijke
instelling. De Franse Revolutie aan het einde van de 18de eeuw
maakte hieraan een eind. Na deze woelige periode werd het
complex ingericht als ziekenhuis, weeshuis en rusthuis.
Tot 1980 bleef het een ziekenhuis, nadien werd het gebruikt
door de stadsdiensten en nu is het een hotel, woonen shoppingcomplex. De kapel vormt ook het startpunt voor
de Evermarusroute, een 11 kilometer lange wandeling in de
voetsporen van de voormalige pelgrims op weg naar Santiago
de Compostela.
De VELINX profileert zich in het Limburgse cultuurlandschap door een kwalitatief en uitgebreid aanbod van de podiumkunsten, waarbij het aandeel van ‘theater’ (zowel theater,
dans- als familievoorstellingen) doorweegt. Hiernaast kan u in de VELINX ook terecht
voor de ‘grotere namen’ uit het podiumcircuit (muziek en humor). Verder staan ook klassieke concerten, rockconcerten , schoolvoorstellingen, wekelijkse filmvertoningen en
tentoonstellingen op het programma. Check het programma van de VELINX via
www.develinx.be of informeer ernaar bij onze toeristische dienst. Een bezoekje aan
de VELINX loont zeker de moeite!
• • • 29 • STAD TONGEREN • GASTHUISKAPEL EN CULTUURCENTRUM DE VELINX •
LEUKE KOOPJES
Bij Toerisme Tongeren vind
je heel wat lekkere streekproducten. Hier kan je ook
terecht voor toffe souvenirs
zoals kleine replica’s van
Ambiorix of van een Romeinse wegwijzer, ook mijlpaal
genoemd.
• • • STERREN ETEN
Tongeren ontpopt zich meer en meer tot
een culinair centrum in Limburg. Zo beloonde de Michelin-gids in 2013 twee Tongerse restaurants met een ster: De Magis en
De Mijlpaal. Gastronomische toppers die
je verrassen met pure, verse en creatieve
gerechten. Of je nu gaat voor specialiteiten
van de kaart of een van de uitgebalanceerde menu’s … je geniet van de eerste tot de
laatste hap.
• • • LIMBURGSE WATERKERS
Smakelijk én gezond: waterkers zit bomvol
vitamines, mineralen en actieve inhoudsstoffen. De Limburgse waterkers behoort
tot de beste van het land en vindt dagelijks
de weg naar de Brusselse vroegmarkt.
LEKKERE KOOPJES
De smaak van Tongeren mee naar huis nemen? Kies
uit enkele unieke streekproducten.
CULINAIR TONGEREN • STAD TONGEREN • 30 • • •
Tongerse koekjes
Het caëderkükske is een smakelijk kokoszanddeegkoekje in de vorm van de ‘dodecaëder’. Dit mysterieuze Romeinse voorwerp vind je in het Gallo-Romeins
Museum terug. De Tongerse mop is ideaal voor wie
houdt van anijs. Een andere lekkernij zijn de Tongerse
speculaaskoekjes waarop het beeld van onze lokale
held, Ambiorix, prijkt.
Ambiorixchocolade
Deze gevulde melk- en fondantchocolaatjes hebben
de vorm van Ambiorix. Ze zijn per twintig verpakt in
een stijlvolle doos.
Steenuilpraline
Tongerse pralines in melk- en fondantchocolade
gevuld met Haspengouws fruit.
Tongerse drankjes
Het Caesaar’ke is een smakelijke brandewijn met
gerstemout en rogge. Ook wel bekend als het
‘Tongers witteke’. Meer goesting in hop? Het lokale
Amburonbier is een bier van hoge gisting met een
fruitig aroma. Je kiest uit Amburon Blond (7 %) of
Amburon Pils (5,2 %). Amburon wordt ongefilterd
afgevuld op fles en vat. Recent werden er 2 nieuwe
Tongerse bieren op de markt gebracht. La Cress is
een amberkleurig bier op basis van waterkers en het
Limbiorix bier is een blond bier gemaakt uit 100 %
Belgische hop. Beide bieren hebben een alcoholpercentage van 6.5 %.
• • • ZUIDFLANK
Begin september 2013 lanceerde VTM een
nieuwe fictiereeks genaamd ‘Zuidflank’.
Het verhaal speelt zich af in en rond Tongeren en Riemst, in het zuiden van de
Belgische provincie Limburg. Twee families
betwisten al honderd jaar de Zuidflank,
een wijngaard die elk jaar schitterende wijn
oplevert.
Deze wijngaard gelegen in Genoelselderen,
een grensdorpje van Riemst, is geen fictie.
Meer zelfs, het Wijnkasteel Genoels-Elderen
is het enige wijnkasteel in België! De wijnen
concurreren moeiteloos met de Franse
toppers dankzij de Riemster mergelondergrond, verwant aan die van de klassieke
Franse wijnstreken.
Wil je zelf de Zuidflank ontdekken? In dit
deel van het vruchtbare Haspengouw is
er voor ieder wat wils! Beleef het culturele
Tongeren met haar Romeins verleden en
geniet tevens van trendy winkels, koopzondagen en gastronomische toppers. Combineer dit met het uitgebreide aanbod aan
wandel- en fietsroutes in de wijde omgeving van Tongeren en Riemst.
Krijg je er al zin in? Wacht niet langer en
neem een kijkje op www.zuidflank.be.
Reserveren kan via deze website of telefonisch op het nummer 016 23 20 53 (maandag tem vrijdag van 9u30 tot 18u)
• • • 31 • STAD TONGEREN • SNOEPEN VAN TONGEREN •
• • • LOONSE STROOP
Op een pannenkoek, warme wafel of boterham met kaas of spek … stroop smaakt overheerlijk. De Loonse stroop van de familie Bleus is bekend in heel België. De familierecepten gaan tot 150 jaar terug. De stroop wordt nog altijd ambachtelijk vervaardigd, met
puur Haspengouwse vruchten zoals appels, peren, kersen, aardbeien, frambozen, braambessen, kweeperen en stekelbessen.
• • • HASPENGOUWSE WIJNEN
Haspengouw is een topregio voor wijn. De kalkrijke bodem en het microklimaat creëren
hier dezelfde omstandigheden als in de grote wijnstreken van Frankrijk. Vooral de witte
wijnen en schuimwijnen scoren hoog en staan bij vele toprestaurants op de kaart.
• • • LIMBURGSE BIEREN
Limburg is ook een echte bierprovincie. Van kasteelbieren over trappist en kriek tot pils ...
Het bierglas is hier altijd goed gevuld. Enkele toppers: kasteelbrouwerij Ter Dolen, Trappistenbier van de Achelse Kluis, Binkbier van Brouwerij Kerkom, de bieren van de Brouwerij
van Wilderen, …
• • • LIMBURGSE JENEVER
Hasselt staat bekend als dé Belgische jeneverstad bij uitstek. Maar ook in andere delen
van Limburg kun je volop genieten van dit korte geestrijke drankje. Zoals in Tongeren, van
het Caesaar’ke, ook wel Tongerse witte genoemd (zie pagina 31). Of van het Voers drupke,
een jenever gemaakt van sleedoornbessen uit de Voerstreek. Vele korte drankjes voor
lang plezier.
• • • PIPO FRUITSAPPEN
Het Pipo-appelsap van Fruitdomein Truilingen komt recht van de boom. Tijdens de oogstmaanden worden de vers geplukte appels meteen geperst en al dan niet gemengd met
ander Haspengouws fruit zoals bramen, frambozen, kersen, peer en aardbei. Het resultaat? Een pure lekkernij.
PRAKTISCH
Loonse stroop: www.gebroedersbleus.be
Limburgse wijnen: www.limburgsewijn.com
Brouwerij Kerkom: www.brouwerijkerkom.be
Kasteelbrouwerij de Dool: www.terdolen.be
CULINAIR LIMBURG • STAD TONGEREN • 32 • • •
Brouwerij en alcoholstokerij Wilderen:
www.brouwerijwilderen.be
Trappistenbrouwerij der Sint-Benedictusabdij De
Achelse Kluis: www.achelsekluis.org
Pipo Appelsappen: www.truilingen.be
• • • 33 • STAD TONGEREN • PROEVEN VAN LIMBURG •
Minimum aantal deelnemers : 15 personen
Praktisch
bezoek aan het Gallo-Romeins Museum is
niet mogelijk op maandag
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
• • • Programma 4
• • • Programma 1
TONGEREN, EEN STAD EN HAAR VERLEDEN
10.00 u. Ontvangst met koffie en twee lokale
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan het Gallo-Romeins
Museum of bezoek aan de tentoonstelling
‘Vikingen!’.
12.00 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
menu’s)
14.00 u. Stadswandeling met bezoek aan de
Grote Markt, Ambiorix, de Onze-LieveVrouwebasiliek, romaanse kloostergang (beperkt toegankelijk in 2014), schatkamer, het
begijnhof en de Middeleeuwse omwalling
16.00 u. Koffie en Haspengouwse fruittaart
Prijs zonder lunch
Dagtrip met bezoek aan het GRM: € 16,60 p.p.
Dagtrip met bezoek aan de tentoonstelling
‘Vikingen!’: € 19,60 p.p.
Prijs per gids: € 110 (max. 25 personen per
gids)
Praktisch
Bezoek aan het Gallo-Romeins Museum is
niet mogelijk op maandag.
Bezoek aan de tentoonstelling ‘Vikingen!’:
mogelijk van 18 oktober 2014 tot 15 maart
2015, behalve op maandag.
Minimum aantal deelnemers per groep:
15 personen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
• • • Programma 2
OP BEZOEK IN DE MIDDELEEUWEN
10.00 u. Ontvangst met koffie en twee lokale
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan de Grote Markt, Ambiorix
en de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, romaanse
kloostergang (beperkt toegankelijk in 2014)
en schatkamer.
12.00 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
DAGUITSTAPPEN • STAD TONGEREN • 34 • • •
menu’s)
14.00 u. ‘Met een begijntje op stap’: wandeling door het begijnhof met bezoek aan het
Moerenpoortmuseum en aan het begijnhofmuseum ‘Beghina’. Je sluit af met een
biologisch kruidenbiertje ‘Het Dagelyckx Bier’
16.00 u. Koffie en begijnentaart in het begijnhofmuseum ‘Beghina’
Prijs zonder lunch
Per persoon: € 19,10
Prijs per gids: € 110 (max. 25 personen per
gids)
Praktisch
Begijnhofmuseum ‘Beghina’ is gesloten: elke
maandag en op 1/1, bij Pasen en op 25/12
Minimum aantal deelnemers per groep: 15
personen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
• • • Programma 3
ROMEINS TONGEREN
10.00 u. Ontvangst met koffie en Tongerse
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan het Gallo-Romeins
Museum
12.00 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
menu’s)
14.00 u. Wandeling door Romeins Tongeren :
standbeeld van Ambiorix – Vrijthofsite –
Medusamonument – replica Jupitergigant –
Keizer Julianus – Dodecaëder
15.15 u. Rondrit met eigen bus door Romeins
Tongeren : Romeinse muur – Romeinse
tempel – Romeins Aquaduct Beukenberg –
Tumuli
16.00 u. Koffie met Haspengouwse fruittaart
Prijs
Prijs per persoon : € 13,60
Prijs per gids : € 110 (max. 25 personen per gids)
IN DE SPOREN VAN MONNIKEN EN
RIDDERS
10.00 u. Ontvangst met koffie en twee lokale
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan de Grote Markt,
Ambiorix, de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek
11.15 u. Rondrit met eigen bus in de omgeving van Tongeren
12.00 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
menu’s)
14.00 u. Vertrek naar Alden Biesen
14.30 u. Bezoek aan landcommanderij Alden
Biesen, het grootste kasteelcomplex tussen
Loire en Rijn.
16.00 u. Terug naar Tongeren met aansluitend koffie en Haspengouwse fruittaart.
Prijzen zonder lunch
Per persoon: € 8,60
Inkom + gids Alden Biesen: € 5,50 p.p.
Prijs gids voormiddag : € 55 (max. 25 personen per gids)
Praktisch
Tijdens evenementen is het bezoek aan
Alden Biesen niet mogelijk.
Minimum aantal deelnemers per groep: 15
personen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
• • • Programma 5
TONGEREN EN HET WIJNKASTEEL
GENOELSELDEREN
10.00 u. Ontvangst met koffie en twee lokale
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan het begijnhof, het
begijnhofmuseum ‘Beghina’, en het Moerenpoortmuseum
12.30 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
menu’s)
14.30 u. Vertrek naar Genoelselderen
15.00 u. Bezoek aan Wijnkasteel Genoelselderen mét degustatie
17.00 u. Einde van het programma
Prijs
Prijs per persoon zonder lunch : € 13,60
Prijs per gids: € 110 (max. 25 personen per
gids)
Praktisch
Bezoek aan het Wijnkasteel is niet mogelijk
op zon- en feestdagen.
Begijnhofmuseum ‘Beghina’ is gesloten: elke
maandag en op 1/1, bij Pasen en op 25/12
Minimum aantal deelnemers per groep: 15
personen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
• • • Programma 6
TONGEREN EN MAASTRICHT
10.00 u. Ontvangst met koffie en twee lokale
specialiteiten
10.30 u. Bezoek aan het Gallo-Romeins
Museum of bezoek aan de tentoonstelling
‘Vikingen!’
12.00 u. Mogelijkheid tot lunch (toeristische
menu’s)
14.00 u. Vertrek naar Maastricht
14.45 u. Stadswandeling door het historische
centrum van Maastricht bezoek aan de oude
stadswallen, het gerestaureerde Stokstraatkwartier, het Jekerkwartier en het Vrijthof.
16.15 u. Einde van het programma
Prijs zonder lunch
Dagtrip met bezoek aan het GRM: € 9.10 p.p.
Dagtrip met bezoek aan de tentoonstelling
‘Vikingen!’: € 12,10 p.p.
Prijs per gids Tongeren: € 55 (max. 25 personen per gids)
Prijs per gids Maastricht : € 83,30 (max. 20
personen per gids)
Praktisch
Bezoek aan het Gallo-Romeins Museum is
niet mogelijk op maandag.
Bezoek aan de tentoonstellingen ‘Vikingen!’
is mogelijk van 18 oktober 2014 tot 15 maart
2015, behalve op maandag.
Minimum aantal deelnemers per groep:
15 personen.
• • • 35 • STAD TONGEREN • DAGUITSTAPPEN •
TUSSEN POT EN PINT
Stadswandeling met bierdegustatie. Wandeling langs tal van bezienswaardigheden in
het centrum van de stad. Tussendoor geniet
je van een lekker abdij- en trappistenbier
in één van de vele gezellige cafés van het
centrum.
Duur: 3 uur
Prijs gids: € 82,50 (max. 25 personen per gids)
Minimum 15 deelnemers.
Bierdegustaties: € 8,20
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
CULTURELE STADSWANDELING
Onder leiding van een gids verken je Tongeren te voet. Je bezoekt de Grote Markt met
het standbeeld van Ambiorix, de gotische
Onze-Lieve-Vrouwebasiliek met romaanse
kloostergang, het unieke begijnhof met haar
smalle straatjes en gezellige pleintjes, de
begijnhofkerk, het Agnetenklooster, de Moerenpoort en een deel van de middeleeuwse
wallen.
Duur: 2 uur
Prijs gids: € 55 (max. 25 personen per gids)
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
ROMEINSE STADSWANDELING
Wandeling door Romeins Tongeren: standbeeld van Ambiorix – Vrijthofsite – Replica
van het Medusamonument – Keizer
Julianus – Dodecaëder. Aansluitend rondrit met eigen bus door Romeins Tongeren:
Romeinse muur – Romeinse tempel –
Romeins Aquaduct Beukenberg – Tumuli.
Duur : 2 uur
Prijs gids : € 55 (max. 25 personen per gids)
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
RONDRIT MET EIGEN AUTOBUS
Heb je eigen vervoer? Dan stapt de gids aan
boord van je autobus en toont je de mooiste
plekjes van Tongeren. Tijdens deze rondrit
maak je kennis met de bezienswaardigheden
aan de rand van het centrum. Ook landelijk
Haspengouw in de omgeving van Tongeren
komt aan bod.
GELEIDE BEZOEKEN • STAD TONGEREN • 36 • • •
Duur: 1,5 uur
Prijs gids: € 55 (1 gids per bus)
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
TONGEREN BY NIGHT
Je ontdekt Tongeren by night tijdens een
feeërieke stadswandeling van zo’n 2 uur. Het
licht speelt op monumenten en markante bomen en maakt natuurlijke schaduwen. Deze
schaduwen zetten de mooiste hoekjes van de
oudste stad in een ‘ander licht’.
GALLO-ROMEINS MUSEUM
Ontdek het verhaal van de mens in de regio,
van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd. Kijk naar meer dan 2000 authentieke objecten. Leer over het verre verleden
via educatieve films, levensechte figuren en
prachtige maquettes. Geniet samen met je
kinderen van toffe animaties. Eindig lekker in
het museumcafé en snuister in de Museumshop.
Duur: 2 uur
Prijs gids: € 55 (max. 25 personen per gids)
Duur: 1,5 uur
Prijs gids: € 55 (max. 25 personen per gids)
Toegangsprijs Gallo-Romeins Museum: € 5 p.p.
Bezoek aan het Gallo-Romeins Museum is
niet mogelijk op maandag
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
BEZOEK AAN DE ONZE-LIEVE-VROUWEBASILIEK – ROMAANSE KLOOSTERGANG
- SCHATKAMER
Je gaat op zoek naar de rijke christelijke geschiedenis van Tongeren en haar Onze-LieveVrouwebasiliek en ontdekt het middeleeuws
stedelijk leven dat zich rond het Onze-LieveVrouwekapittel opbouwde. Meer dan 300
jaar was er nodig om de prachtige gotische
basiliek met haar rijke verzameling kunstvoorwerpen te voltooien.
TIJDELIJKE TENTOONSTELLING
‘ VIKINGEN!’
(18 oktober 2014 tot 15 maart 2015)
Meer dan duizend jaar geleden doemden de
Vikingen voor het eerst op voor de kusten
van Engeland, Nederland en België. Ze
drongen met hun schepen door tot ver in het
binnenland van Europa. De veelal kerkelijke
geschiedschrijvers uit die tijd maken melding
van vreselijke verwoestingen door heidense
barbaren. Maar wat weten we nu eigenlijk
van dit volk dat wij Vikingen noemen? Hoe
leefden ze en hoe zag hun wereldbeeld er
uit? Waren het werkelijk alleen maar duivelse
plunderaars of blijken ze in wezen niet veel
gewelddadiger dan de troepen van Karel de
Grote? De tentoonstelling ‘Vikingen!’ in het
Gallo-Romeins Museum vertelt je er alles
over.
Duur: 1,5 uur
Prijs gids: € 55 (max. 25 personen per gids)
Optioneel bezoek aan de schatkamer:
€ 3,00 p.p.
Omwille van werken is de romaanse kloostergang beperkt toegankelijk
Duur: 1,5 uur
Prijs toegang tentoonstelling: € 8 p.p.
Prijs gids: € 55 (max. 25 pers/gids)
De tentoonstelling kan bezocht worden van
18 oktober 2014 tot 15 maart 2015, behalve
op maandag.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
MET EEN BEGIJNTJE OP STAP
Een begijntje neemt je op sleeptouw door
het begijnhof en het begijnhofmuseum. Met
anekdotes en feiten dompelt ze je onder in de
wereld van het begijnhof. In de middeleeuwse
kelder geniet je van een kopje koffie of thee met
een stukje ‘begijnentaart met vruchten uit den
boomgaard’. Je sluit het bezoek af met een biologisch kruidenbiertje ‘Het Dagelyckx Bier’ (8°) of
een vlierbloesemlimonade.
Duur: 2 uur
Prijs per persoon: € 10
Prijs gids: € 55 (max. 25 pers/gids)
Minimum 6 personen per groep.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
BEZOEK AAN WATERKERSKWEKERIJ
SINT-LUCIE
De familie Vansimpsen begon al in 1938 met
een waterkerskwekerij. In 2012 werd hun
waterkers erkend als Vlaams streekproduct.
Waterkers zit vol gezonde voedingsstoffen.
Tijdens de rondleiding verneem je alles over
het kweekproces, de oogst en de talrijke
voordelen van dit gezonde plantje.
Duur: 1 uur
Prijs per persoon met als afsluiter een waterkerssoepje: € 5,00
Prijs per persoon met als afsluiter een biertje
op basis van waterkers (La Cress):€ 6,00
Prijs per persoon met als starter een waterkerssoepje en als afsluiter een biertje op basis
van waterkers (La Cress): € 7,50
Mogelijk voor groepen vanaf 15 personen
met eigen vervoer.
Tot 50 personen per groep.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
BEZOEK AAN CHOCOLATIER CHOCOLATO
Tijdens je bezoek deelt chocolatier Dimitry
zijn passie voor chocolade met jou. Je leert
• • • 37 • STAD TONGEREN • GELEIDE BEZOEKEN •
er alles over chocolade: van cacaoboon tot
praline. Aan het einde van de rondleiding geniet je van enkele proevertjes en een jenever
op basis van chocolade. Bovendien krijgt u
een chocoladepakket om mee naar huis te
nemen.
Duur: 1 uur
Prijs per persoon: € 14
Maximaal 25 personen per groep.
Minimum 8 personen per groep.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
BEDRIJFSBEZOEK SCHOENFABRIEK
AMBIORIX
In 1895 startte Louis Steyns een schoenmakerij in Tongeren. Hieruit groeide een
fabriek die vandaag 100.000 paar schoenen
per jaar produceert. Sinds 2007 is de enige
schoenfabriek van Belgïe in handen van de
familie Vavedin. Op een rondleiding ontdekt
u hoe de schoenen ook vandaag nog met het
grootste vakmanschap worden gemaakt.
Duur: 1,5 uur
Prijs gids: € 55
Maximaal 15 personen per groep.
Groepsbezoek alleen mogelijk op afspraak
van maart t.e.m. juni en van september t.e.m.
oktober, op dinsdag, woensdag en donderdag, telkens om 10u00 of 14u00.
Maximum 2 groepen per dag.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
TOERISTISCHE MENU’S VOOR GROEPEN
VANAF 15 PERSONEN
in combinatie met een bezoek met gids
Menu 1: € 17
Dagverse soep met brood
Haspengouws stoofpotje met frietjes en een
salade fantasie
Koffie met een zoetje
Menu 2: € 19
Een mediterrane pastasalade met snippers
beenham
Filet van hoevekip met een sausje van grotpaddenstoelen
Schepijs met een Haspengouwse fruitcoulis
Filet van Ijslandse witvis in witte wijnsaus en
fijne groentjes
een zoete afsluiter van de chef
Broodmaaltijd + soep: € 12
Assortiment van wit en bruin brood met 4
soorten beleg
2 tassen koffie of thee
Koffie en taart : € 4,50
1/8 stuk fruittaart en 1 tas koffie of thee
Ontvangst met koffie en Tongerse
specialiteiten : € 3,10
1 tas koffie of thee met 2 Tongerse
specialiteiten (1 caëderkükske + 1 Ambiorixchocolade of 1 Steenuilpraline).
Praktisch
• Wil je voor je groep graag een
gastronomisch menu of menu à la carte?
Bespreek dit dan rechtstreeks met het
restaurant.
• Alle prijzen zijn geldig voor groepen
vanaf 15 personen. Per gids worden er
maximaal 25 personen toegelaten.
• De prijzen kunnen wijzigen in de loop
van het jaar.
• Administratiekosten: € 1 p.p.
• De toeristische menu’s kun je alleen
bestellen als je een groepsbezoek
reserveert. Voor één groep kun je geen
verschillende menu’s bestellen. Je kunt
koffie vervangen door thee.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
NUTTIGE INFO
Info en reserveren: Toerisme Tongeren, Via
Julianus 5, 3700 Tongeren, tel.: + 32 12 80 00
70, fax: + 32 12 80 00 78,
[email protected]
Praktisch
Reserveer minstens 3 weken voor je bezoek:
telefonisch, schriftelijk of persoonlijk. Na je
reservering sturen we je een bevestiging per
post of via mail. Jouw groepsverantwoordelijke controleert de bevestiging en stuurt een
exemplaar terug: ondertekend voor akkoord.
Reserveren kan elke werkdag van 9 - 12 u. en
van 13 - 16 u.
Wil je genieten van het groepstarief? Dan
moet je groep minimaal 15 personen tellen.
We voorzien 1 gids per groep van maximaal
25 personen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
SCHOOLPROGRAMMA
10.30 u. Bezoek aan het Gallo-Romeins Museum of de tijdelijke tentoonstelling ‘Vikingen!’
12.00 u. Middagpauze
13.00 u. Wandeling door Romeins Tongeren: standbeeld van Ambiorix - Vrijthofsite
- Medusamonument - replica Jupitergigant
- Keizer Julianus - Dodecaëder
14.15 u. Rondrit met eigen bus door Romeins
Tongeren: Romeinse muur - Romeinse
tempel - Romeins Aquaduct Beukenberg Tumuli
15.00 u. Einde van het bezoek
‘Wat zit er in de doofpot ?’
Interactieve rondleiding met begijntje in het
17de eeuwse begijnhofmuseum ‘Beghina’.
Kinderen moeten zelf aan de slag en ontdekken al doende de betekenis van vele spreekwoorden en gezegden. Ze mogen zelf iets in
de doofpot steken en kunnen zelf een tandje
bijsteken terwijl ze moeten opletten dat er
geen roet in het eten valt. Het bezoek wordt
afgesloten met een begijnenkoekje en een
begijnenlimonade.
Prijs: € 2,50 per kind (zonder koekje en limonade: € 1,50 per kind)
Gids: € 55 per groep.
Duur: 1,5 uur
Maximum 20 kinderen per groep.
Prijs per leerling: € 1
Prijs per gids: € 110
Bezoek museum: max. 15 lln per gids
Stadswandeling: max. 25 lln per gids
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Educatieve zoektocht : ‘Jonge onderzoekers in Tongeren’
Aan de hand van de educatieve zoektocht
ontdekken de leerlingen de bezienswaardigheden in het centrum en leren ze over de
rijke geschiedenis van Tongeren.
De brochure is gratis te bestellen of af te halen
bij toerisme Tongeren.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Menu 3: € 20
Tongerse waterkerssoep
GELEIDE BEZOEKEN • STAD TONGEREN • 38 • • •
• • • 39 • STAD TONGEREN • GELEIDE BEZOEKEN •