Programma

Opleiding Gebiedsontwikkeling - Projecten en processen in de open ruimte
Na de succesvolle eerste editie van de VRP-opleiding ‘Gebiedsgerichte Regionale Ontwikkeling’ start
in het najaar de tweede reeks. De opleiding wil een cultuur voor gebiedsgericht werken in
Vlaanderen ontwikkelen en instrumenten aanreiken om aan de slag te gaan. De Vlaamse open
ruimte heeft immers nood aan kwaliteitsinjecties, die gedragen worden op alle bestuurlijke niveaus.
Tijdens het zesdaagse vormingstraject zoomen we in op de verschillende projectfases en het
procesmanagement van gebiedsgerichte projecten. De opleiding heeft aandacht voor praktijk en
theorie en omvat een terreinbezoek (24 oktober). De belangrijkste invalshoek is die van de
ruimtelijke planning. Ook aanverwante disciplines (milieu, mobiliteit, economie,
landschapsontwikkeling en bestuurskunde) komen aan bod.
Lesdagen:
Dagonderwerp
Locatie
Dag
Gebiedsontwikkeling, verleden, heden, toekomst
Brussel
Vrijdag 26 september
Van initiatie- naar planningsfase
Antwerpen
Vrijdag 10 oktober
Terreinbezoek: De Merode
Averbode
Vrijdag 24 oktober
Project- en procesmanagement
Leuven
Vrijdag 14 november
Van planning naar uitvoering
Gent
Vrijdag 28 november
Monitoring en evaluatie
Brussel
Vrijdag 12 december
Praktisch:
-
-
Inschrijvingsmodaliteiten
o
Inschrijven via www.vrp.be vanaf 26 juni 2014
o
Deelnameprijs: VRP-leden aan 525€ | niet-leden aan 795€
o
Maximum aantal deelnemers: 25
VRP vzw organiseert de opleiding.
Joris Voets, bestuurslid van VRP vzw, neemt de rol van opleidingsvoorzitter op.
-
De opleiding komt tot stand dankzij de steun van de provincies Antwerpen, Limburg, OostVlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen.
versie 02/07/2014
Programma per lesdag
Het programma wordt regelmatig geüpdated.
Lesdag 1: Introductiedag (26 sept - Brussel)
Voormiddag:

9u30 -10u15 Intro en voorstellingsronde

10u15-11u GRO: waar spreken we over (Pieter Leroy – Radboud Universiteit Nijmegen)

Pauze

11u15-12u00 De toekomst van GRO (Sylvie Van Damme – Voorzitter VRP/ Hogeschool
Gent)

12u00-12u45 Scenario’s voor toekomstgerichte synergiën in de Vlaamse open ruimte.
(Joachim De Clerck – Architecturale Workroom Brussels )
Namiddag: gebiedsactoren in beeld
Enkele sleutelactoren in het veld geven een overzicht van verleden, heden en toekomst. Hoe
hebben ze gebiedsontwikkeling in het verleden opgenomen en zien evolueren tot wat het nu is, en
op welke manier kijken ze naar de toekomst? Waarom zijn ze actief? Wat is hun missie? Wat is hun
relatie tot andere actoren?

13u30 Regionale landschappen (Johan Van Den Bosch)

14u00 VLM (Griet Celen)

14u30 Provincie West-Vlaanderen (Tom Vermeersch)

15u00 Departement Ruimte Vlaanderen (Marijke Maes)

Pauze

15u45-16u45 Rondetafel tussen sprekers voormiddag (theorie) en sprekers namiddag
(praktijk)
Lesdag 2: Opstart van een gebiedsgericht project en proces (10 okt - Antwerpen)
De lesdag focust op de vraag hoe een gebiedsgericht project en proces op de agenda komt. Hoe
worden mensen en organisaties warm gemaakt? Hoe de nodige hefbomen en een gedeeld
urgentiebesef ontwikkelen? Hoe te weten komen wie best op welke manier aan de tafel te brengen?
Hoe nieuwe en verfrissende allianties creëren? Hoe de opgave van sectorale projecten (bv. grote
infrastructuurprojecten) ombuigen tot een opgave van bredere gebiedsontwikkeling? Hoe speelt
daarbij het spanningsveld tussen initiatieven en aansturing van top-down (bv. de Vlaamse overheid
neemt initiatief) en bottom-up (nl. lokale actoren nemen initiatief)? Hoe kom je uiteindelijke tot een
gebiedsplan (ook visieplan, masterplan, integraal plan, … genoemd)? Hoe relevante thema’s (bv.
klimaat, water en energie) betrekken om tot sterkere integratie te komen? Welke structuren
opzetten om het proces te voeren en tot besluitvorming te komen? Hoe de planperiode
overbruggen door korte termijn realisaties? Hoe individuele burgers en gebruikers betrekken op een
werkbare manier?
versie 02/07/2014
Voormiddag:

9u30-10u00 Intro: De verschillende fases (Joris Voets)

10u00-11u Van initiatie tot planning (Guy Vloebergh – Omgeving/projectleider
Albertknoop)

Pauze

11u15-12u30 Toonaangevende buitenlandse case (spreker nog niet gekend)
Namiddag:

13u30-14u30 Dragende case 1 De Merode (Erik Verhaert - VLM)

14u30-15u30 Dragende case 2 Kanaalzone Roeselare-Ooigem (Pieter Bekaert – WestVlaanderen)

Pauze

15u45-16u45 Specifieke case 2: T.OP Limburg (Liesl Vanautgaerden – departement Ruimte
Vlaanderen)
Terreinbezoek (24 okt - Averbode)
Tijdens deze excursiedag bezoeken we een van twee dragende cases van deze Masterclass
Stadsstudio, namelijk De Merode:

Plaatsbezoek De Merode: fietstocht

Dialoog met actoren
Het gedetailleerde programma van deze dag volgt binnenkort.
Lesdag 3: Project- en procesmanagement (14 nov - Leuven)
Deze dag gaat expliciet in op een aantal vragen over project- en procesmanagement. Centraal staat
de rol van de project- of procesmanager zelf en inzichten over hoe hij/zij dat management kan
verbeteren. Wat is het onderscheid tussen beide? Hoe het evenwicht vinden tussen een meer
technische projectmanagementbenadering en bijhorende tools (bv. projectmanagementsoftware)
en een meer inhoudelijke procesmatige benadering (bv. structurering project en participatie van
stakeholders)? Wat zijn een aantal nuttige kapstokken voor beide?
Voormiddag:

9u30-10u00 Intro (Joris Voets)

10u00-11u Proces- en projectmanagement (Tom Coppens – Universiteit Antwerpen)

Pauze

11u15-12u30 Procesmanagement in actie: een ervaren procesmanager over de knepen van
het vak (Lambert Schoenmaekers –Projectleider Maasvalei (onder voorbehoud))
versie 02/07/2014
Namiddag:

13u30-14u30 Proces = co-creatie: stakeholderparticipatie in de praktijk? (Hella Rogiers –
Common Ground)

14u30-15u30 De toolbox van projectmanagement (Peter Prins- Prins Projectmanagement
en Advies, NL)

Pauze

15u45-16u45 Rondetafel over project- en procesmanagement
Lesdag 4: Van planning naar uitvoering (28 nov - Gent)
In lesdag 4 proberen we in beeld te krijgen hoe je met verschillende instrumenten (inclusief
financiële) aan de slag kunt gaan. Hoe breng je een projectidee (plan) tot uitvoering? In de
uitvoeringsfase moet de visie concreet gemaakt worden, door bijvoorbeeld een uitvoerings- en
financieringsplan uit te werken maar ook door (verdere) actie op het terrein. Dergelijk plan of
programma omvat bijvoorbeeld een ruimtelijke voorstelling van doelen en maatregelen en een
beschrijving van wie wat wanneer doet met welke middelen, gebaseerd op een verdere detaillering
naar terrein, analyse van eigendom en gebruik, concrete afspraken met eigenaars, gebruikers en
financiers (dit kan zich vertalen in landinrichtingsplan, ruilverkavelingsplan, natuurinrichtingsplan,
gebiedsovereenkomsten, contracten). De visie wordt in deze fase omgezet naar een concreet
actieplan en harde engagementen. Welke instrumenten zijn er zoal ter beschikking om tot
uitvoering te komen? Hoe zacht of hard kunnen engagementen gemaakt worden?
Voormiddag:

9u30-10u00 Intro (Joris Voets)

10u00-11u Het Eilandje in Gent (Michel Deveen - Waterwegen en Zeekanaal)

Pauze

11u15-12u30 Rural alliances: Alternatieve financieringssystemen voor het platteland (Sylvie
Fosselle, VLM)
Namiddag:

13u30-15u Hoe komen tot een gebiedsgericht businessplan? (Luuk Oost – Dienst Landelijk
Gebied, NL)

Pauze

15u15-15u45 Dragende case 1 De Merode (Erik Verhaert -VLM)

15u45-16u15 Dragende case 2 Kanaalzone Roeselare-Ooigem (Pieter Bekaert- Provincie
West-Vlaanderen)

16u15-16u45 Afsluitende reflectie
versie 02/07/2014
Lesdag 5: Monitoring en evaluatie (12 dec - Brussel)
De laatste lesdag spitst zich toe op de opvolgingsfase, waarin het verzekeren van ‘continuïteit’
(beheer en onderhoud van realisaties, blijvende structuren voor gebiedsontwikkeling) centraal staat.
Hoe garanderen dat de gebiedsvisie en uitvoering van het programma blijft lopen en hoe dit
eventueel actualiseren? Welke rollen voor welke partners? Hoe het beheer op tijd verzekeren in een
vroege fase van project (zodat randvoorwaarden voor een duurzaam beheer al worden
meegenomen in visie en uitvoering)? Daarnaast wordt de opleiding grondig geëvalueerd met de
deelnemers en nog overblijvende noden en wensen in kaart gebracht. Tot slot wordt een
burgemeester uitgenodigd om te reflecteren over hoe politici omgaan met gebiedsgerichte
regionale ontwikkeling. Wat zijn de triggers voor politici en waar haken zij op af?
Voormiddag:

9u30-10u00 Intro (Joris Voets)

10u00-11u Monitoring, indicatoren en evaluatie (Ann Pisman – departement Ruimte
Vlaanderen)

Pauze

11u15-12u30 Gebiedsontwikkeling Gentse Kanaalzone: hoe voortgang opvolgen en
verzekeren? (Veerle De Bock – projectleider Gentse Kanaalzone)
Namiddag:

13u30-14u30 Dragende Cases (Erik Verhaert / Pieter Bekaert)

Pauze

15u15-16u Het perspectief van de politicus (Michel Doomst – Burgemeester Gooik)

16u15-17u afsluitende receptie
versie 02/07/2014

Download Report