Thema: Algemene kennis grafimedia Veiligheid OPDRACHTKAART Veiligheid 1 Thema: Algemene kennis AK-04-01-01 Onderhoud en gereedschap Voorkennis: geen Intro: In een grafimedia-bedrijf hebben we te maken met dure machines. Deze machines moeten goed onderhouden worden. Deze opdracht gaat ook over gereedschap dat je gebruikt bij het onderhouden en werken aan de machines. Doelen: Aan het eind van deze opdracht kun je: – een smeerschema begrijpen – de toepassingen van de gereedschappen noemen Aan het eind van deze opdracht ken je: – de namen van de gereedschappen – de regels voor het omgaan met gereedschap Activiteiten: – Lees de tekst ’Onderhoud en gereedschap’ – Maak de toets. Tijd: Voor deze opdracht heb je ongeveer 1,5 lesuren: – theorie bestuderen: 1 lesuur – toets maken: 0,5 lesuur Materiaal: – tekst ’Onderhoud en gereedschap’ – toets Beoordeling: Laat de toets aan de docent zien. Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 AK-04-01-02 Onderhoud en gereedschap De machines in grafische bedrijven zijn erg kostbaar. Het is belangrijk dat de machines regelmatig nagekeken worden. Ze moeten ook gesmeerd worden. Regelmatig onderhoud voorkomt storingen. Het zorgt ervoor dat een machine langer meegaat. Slecht onderhoud kan een bedrijf dus veel tijd en geld kosten. Om een machine in goede conditie te houden moeten we regelmatig: – reinigen; – controleren; – smeren. Ook andere onderdelen moet je schoonmaken: – frame, – kleppen, – hendels – en knoppen. Als je dit meteen doet, laat de inkt zich gemakkelijk met oplosmiddel verwijderen. Gebruik voor aangedroogde inkt een sterker middel. Inkt verwijder je met een doek en oplosmiddel. Gebruik daarbij handschoenen, omdat het oplosmiddel slecht is voor de huid. Een gebruikte doek mag je dus ook nooit in je broekzak stoppen. 1 Reinigen Waar veel met papier gewerkt wordt, ligt papierstof. Van tijd tot tijd moet het papierstof van een machine verwijderd worden. Bij een drukpers ligt in de uitleg vaak ook poeder. Papierstof en poeder kunnen we met een doek of met een stofzuiger verwijderen. Bij de drukpers zit de inkt vaak niet alleen in de inktbak. Tegendrukcilinder en smetringen moeten na elke drukorder schoongemaakt worden. Als de inkt daar langer op zit, krijg je die er niet meer af. Dat is slecht voor de drukkwaliteit. Een dikke inktlaag op de smetringen veroorzaakt ook nog slijtage aan de pers. Werk je met wegwerpdoeken, dan horen de gebruikte doeken bij het chemisch afval. Doeken die gereinigd en hergebruikt worden, verzamel je in een speciale container. Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 AK-04-01-03 2 Controleren 3 Smeren Eens per jaar komt de monteur om de hele machine te controleren. Maar tijdens het reinigen kijkt de machinebediener ook of alles in orde is: – Zit de bedrading ergens los? – Is er een onderdeel stuk? – Zijn alle borstels aanwezig? – Zijn alle zuigers aanwezig? – Is er een lucht- of olieleiding lek? – Zit er een bout los? – Zijn de vellenremmen schoon? – Is het poederapparaat gevuld? – Moet het filter van de luchtpomp vervangen worden? Als je een draaiende machine bekijkt, zie je onderdelen bewegen: – op- en neergaan; – glijden; – rond draaien. Die onderdelen moeten gesmeerd worden. Tussen twee bewegende delen moet olie of vet zitten, anders slijten de delen. Voor grotere reparaties komt de monteur. Kleine reparaties kan de nabewerker of drukker zelf uitvoeren. Een leerling mag dit natuurlijk niet doen. Maar als er iets ontbreekt of niet in orde is, moet de leerling het wel melden. onderhoudsschema van een Quickmaster Tegenwoordig hoeven veel machines niet meer apart gesmeerd te worden. Dat gebeurt automatisch. Eens per jaar komt de monteur om de olie te verversen en het oliefilter te vervangen. Het enige dat we moeten doen is het oliepeil controleren. De nabewerker of drukker heeft kleine onderdelen die regelmatig vervangen moeten worden op voorraad. Het is verstandig om deze tijdig te vervangen, anders staat de machine een keer tijdens de productie stil. Dat is niet handig voor de planning. En machinestilstand kost het bedrijf geld. Andere machines moeten wel regelmatig gesmeerd worden. Als een bedrijf een machine koopt, levert de fabrikant een handleiding voor de machine. Daar zit ook een smeerschema bij. In een smeerschema staat: – waar de smeerpunten zitten; – welk smeermiddel we bij elk smeerpunt moeten gebruiken; – hoe vaak we elk smeerpunt moeten smeren. Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 Dit is vaak aangegeven op een schematische tekening van de machine. Sommige fabrikanten werken met foto’s van machinedelen. Hieronder zie je een voorbeeld van een smeerschema van een pers. AK-04-01-04 4 Gereedschap Bij het onderhoud en bij het afstellen van machines gebruik je gereedschap. Elk soort sleutel of tang heeft een speciale taak. Sleutels zijn er om bouten los te draaien, tangen om iets vast te houden. Met een zaagsnede-schroevendraaier draai je geen kruiskop-schroeven vast. Als je een machine bekijkt, zie je bouten en moeren. Hiermee worden machine-onderdelen aan elkaar vastgezet. Een bout lijkt op een schroef. Alleen de koppen verschillen. De kop van een bout heeft zes kanten. Om de bout vast te zetten, gebruik je een moer. smeerschema van een GTO Bij dit smeerschema geeft de kleur aan of een punt dagelijks, wekelijks of halfjaarlijks gesmeerd moet worden. Werk alle smeerpunten systematisch af, anders kan het gebeuren dat er een punt wordt overgeslagen. bout en moer 4.1 Sleutels Er zijn verschillende sleutels voor bouten en moeren: steeksleutels en ringsleutels. Gebruik voor sommige nippels de vetspuit, voor andere de oliespuit. Gebruik voor oliegaten een oliekan. Als je vet gebruikt, haal dan eerst het oude vet weg. Dat doe je met een poetsdoek. Zorg dat je bij het smeren altijd een doekje bij de hand hebt. Dan kun je gemorste of overtollige olie meteen wegvegen. Dat geldt ook voor de vloer. Olie op de vloer is gevaarlijk. Om te voorkomen dat iemand uitglijdt moet je de olie onmiddellijk opruimen. Dat doe je met een droge doek. Als een doek met vet of olie verontreinigd is, hoort deze bij het chemisch afval. steeksleutel ringsleutel Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 AK-04-01-05 Je kunt ook een bahco-sleutel gebruiken. Deze kan je op de gewenste grootte afstellen. Hij moet wel nauwkeurig afgesteld worden, anders beschadigen de bouten en moeren. bahco-sleutel Voor bouten die verdiept liggen, gebruik je de pijpsleutel of de dopsleutel. inbussleutel Het is belangrijk om altijd een sleutel te gebruiken die precies past. Als de sleutel iets te groot is, krijg je de bout wel los, maar de kop beschadigt. Na een tijd wordt deze bout onbruikbaar, want de sleutel heeft dan geen grip meer op de zeskant. pijpsleutel dopsleutel Er zijn ook bouten met een binnenzeskant. Die heten inbusbouten. Daarvoor gebruik je de inbussleutel. Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 4.2 Tangen Er zijn verschillende soorten tangen. We gebruiken een tang om iets vast te houden, maar er zijn ook tangen die kunnen knippen. AK-04-01-06 De waterpomptang is geschikt om ronde voorwerpen vast te houden. De bek kan op de juiste maat worden gezet. Voor dunne ronde voorwerpen kun je ook een combinatietang gebruiken. Om iets vast te pakken gebruik je de combinatietang of de punttang. waterpomptang combinatietang Met de kniptang kun je bijvoorbeeld draad doorknippen. Dat kan ook met een combinatietang. punttang kniptang Bouten en moeren kunnen beschadigen als je ze met een combinatietang of waterpomptang vastdraait. In het ergste geval kunnen ze zelfs zo erg beschadigen dat ze nooit meer los kunnen. Gebruik dus sleutels voor het vast- en losdraaien van bouten en moeren. Tangen zijn er om iets mee vast te houden. Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 4.3 Schroevendraaiers Er zijn twee soorten schroeven: met zaagsnede en met kruiskop. Vandaar dat er ook twee soorten schroevendraaiers zijn. AK-04-01-07 4.4 Omgaan met gereedschap Als je begint met schoonmaken of onderhoud, zorg je dat je alles bij de hand hebt. Neem het gereedschap mee naar de machine. Loop niet voor elke poetsdoek heen en weer. Kijk maar naar de foto. Er zitten niet voor niets wieltjes onder de houder met poetsdoeken. Het is belangrijk dat je de juiste maat schroevendraaier gebruikt. Als deze niet goed is, beschadigt de kop van de schroef. Daardoor kan de schroef onbruikbaar worden. Ruim gemorste oplosmiddelen of olie meteen op. Laat gereedschap niet slingeren. Dan weet je het altijd te vinden. En het is gevaarlijk om spullen op de machine te laten liggen. Als een steeksleutel in de draaiende machine valt, is niet alleen de sleutel kapot maar ook de machine. Berg alle spullen op de juiste plek op. Gereedschap hoort in de gereedschapslade of -kist. Als je ziet dat iets stuk of kwijt is, moet je dit meteen doorgeven aan je docent. Gebruikte doeken gooi je in de juiste container. Vetspuit en oliekan zet je altijd op dezelfde plaats terug. Dat bespaart iedereen zoekwerk. Gebruik gereedschap alleen waar het voor bestemd is. Dus geen schroevendraaier als beitel gebruiken en niet met een waterpomptang moeren vastdraaien. ■ Toets Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 Onderhoud en gereedschap Vraag 1 Na het schoonmaken van de pers ga je opruimen. Je wilt een papieren poetsdoek met inkt weggooien. Bij welk soort afval doe je de papieren poetsdoek met inkt? Kruis het juiste antwoord aan. O O O O oud papier chemisch afval gewoon afval maakt niet uit Vraag 2 Wat moet je doen als olie op de vloer is gemorst? Kruis het juiste antwoord aan. O O O O meteen melden aan de docent dweilen met warm water opruimen met een vochtige doek weghalen met een droge doek Vraag 3 Je ziet hier een deel van een smeerschema. De kleuren komen overeen met de kleuren van de smeerpunten. Bij elke kleur staat hoe vaak de machine gesmeerd moet worden. Kruis het juiste antwoord aan. Een bruin smeerpunt moet je ... O elke dag smeren. O elke week smeren. O elke maand smeren. O elke zes maanden smeren. AK-04-01-08 Toets Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 Vraag 4 Dit is het smeerschema van een drukpers. Bekijk het schema goed. De drukker smeert dagelijks zes punten. Is dit goed? Kruis aan. O Ja O Nee Vraag 5 Er zijn schroeven en bouten. Kruis de bout aan. Vraag 6 Zet de namen van de afgebeelde voorwerpen in de goede volgorde. binnenzeskant – schroeven – bout / moer 1 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 2 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 3 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– AK-04-01-09 Theorie Thema: Algemene kennis Veiligheid 1 Vraag 7 Je ziet op de foto verschillende tangen. Schrijf de namen in de juiste volgorde op. 1 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 2 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 3 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 4 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Vraag 8 Bij het stellen van sommige machines worden deze gereedschappen gebruikt. Zet de namen van de gereedschappen achter het juiste nummer. 1 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 2 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 3 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 4 –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Vraag 9 Welk van deze gereedschappen is de bahco-sleutel? Kruis het goede nummer aan. O O O O O nummer 1 nummer 2 nummer 3 nummer 4 nummer 5 AK-04-01-10 Theorie Veiligheid 1 Vraag 10 Welk van deze gereedschappen gebruik je voor een binnenzeskant? Kruis het goede gereedschap aan. Thema: Algemene kennis AK-04-01-11
© Copyright 2024 ExpyDoc