Collegebesluit met bijlagen

Collegevoorstel
Openbaar
Onderwerp
Uitvoering restauratie Stevenskerk en Stevenstoren
Programma / Programmanummer
BW-nummer
Facilitaire diensten / 1043
BW-01336
Portefeuillehouder
H. Kunst
Samenvatting
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Op 19 november 2013 heeft ons College het besluit genomen de
voorbereidingen voor de restauratie van de Stevenskerk en
Stevenstoren op te starten conform het plan van aanpak
“Uitvoeringsfase restauratie Stevenskerk en Stevenstoren”. Voor de
restauratie is een totaalbedrag geraamd van € 2,4 miljoen. Dit bedrag
wordt gedekt uit het investeringskrediet van € 1,3 miljoen van de
stadsbegroting 2014 en uit de toegekende subsidie van € 1,1 miljoen
van de provincie aan de Stichting Stevenskerk. De Stichting
Stevenskerk en de gemeente staan nu aan de vooravond van de
aanbesteding voor de restauratie. In dit voorstel wordt gevraagd om het
restant van het investeringskrediet voor Stevenstoren vrij te geven.
Tevens willen wij de Raad informeren over de stand van zaken en de
aanpak van de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren.
VA22, David Berhitu, 9925
Datum ambtelijk voorstel
24 maart 2014
Registratienummer
14.0003463
Ter besluitvorming door het college
1. Van het krediet K000203 ten bedrage van € 1,3 miljoen voor de
restauratie Stevenstoren het restant van € 1.235.000 vrij te geven
voor de noodzakelijke restauratie van de Stevenskerk en
Stevenstoren.
2. De bijbehorende begrotingswijziging BW-01336 vast te stellen.
3. De bijgevoegde brief aan de Raad vast te stellen.
Paraaf
akkoord
Datum
Paraaf
akkoord
Datum
Concern B & V
Leidinggevende
E. Peperkamp, VA20
Programmamanager
P. Kluver,
Programmadirecteur,
R. van Wuijtswinkel,
 Alleen ter besluitvorming door het College
 Actief informeren van de Raad
Besluit B&W d.d. 1 april 2014
 Conform advies
 Aanhouden
 Anders, nl.
nummer: 4.1
Bestuursagenda
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
2014 0324 Cvs Uitvoering restauratie Stevenskerk en Stevenstoren.docx
Collegevoorstel
1
Probleemstelling
De Stevenskerk (inclusief toren) heeft unieke stedenbouwkundige en cultuurhistorische
waarden en het gebouw is onmisbaar voor het stadssilhouet. Nijmegenaren dragen de
Stevenskerk dan ook een warm hart toe. In 2011 werd de noodklok geluid voor de
Stevenskerk en Stevenstoren: vooral stukken natuursteen dreigen van de Stevenskerk naar
beneden te vallen. Dit is voor dit historisch erfgoed, dat intensief wordt gebruikt en bezocht,
niet aanvaardbaar. Vanaf 2012 wordt nauw samengewerkt tussen de gemeente en Stichting
Stevenskerk aangezien zij beiden eigenaar zijn van het rijksmonument, met respect voor de
eigen verantwoordelijkheden van beide partners.
Op 19 november 2013 heeft ons College het besluit genomen de voorbereidingen voor de
restauratie op te starten conform het plan van aanpak “Uitvoeringsfase restauratie
Stevenskerk en Stevenstoren”.
De kosten van de restauratie worden in totaal geraamd op € 2,4 miljoen. Voor de restauratie
van de Stevenstoren is een krediet van € 1,3 miljoen vastgesteld door de Raad. Daarvan is
met het besluit van 19 november 2013 een bedrag van € 65.000 voor de voorbereiding
vrijgegeven. Met dit voorstel willen wij het restantkrediet van € 1.235.000 inzetten voor de
restauratie van de Stevenstoren, de keermuur en de klokken.
Recent heeft de Provincie Gelderland in het kader van de “Robuuste Investeringsimpuls” een
subsidie aan de stichting Stevenskerk toegekend voor een bedrag van € 1,1 miljoen voor de
noodzakelijke restauratie van de Stevenskerk.
De Stichting Stevenskerk en de gemeente staan nu aan de vooravond van de aanbesteding
voor de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren.
2
Juridische aspecten
De gemeente is eigenaar van de Stevenstoren. De Stichting Stevenskerk is eigenaar van de
Stevenskerk. De gemeente werkt intensief samen met de Stichting Stevenskerk aan de
restauratie van het monument. De gemeente en de stichting zullen samen aanbesteden op
basis van één gezamenlijk aanbestedingsvoorstel. De kerk en de toren zijn zo nauw met
elkaar verbonden dat het de uitdrukkelijke voorkeur heeft om de werkzaamheden door één
partij te laten uitvoeren.
3
Doelstelling
Uitvoering geven aan de noodzakelijke restauratie van de Stevenskerk en Stevenstoren in de
periode medio mei 2014 tot juli 2015 door het restantkrediet van € 1.235.000 voor de
Stevenstoren vrij te geven. De uit te voeren onderdelen zijn vastgelegd in een tweetal
aanbestedingsbestekken.
4
Argumenten
Samenwerking tussen de gemeente en Stichting Stevenskerk
De gemeente trekt gezamenlijk op met het bestuur van de Stichting Stevenskerk in het kader
van het restauratieproject. Door het gelijktijdig en slim uitvoeren van de werkzaamheden
kunnen de kosten mogelijk worden gereduceerd en kan de besparing worden ingezet voor
bijvoorbeeld het onderhoud van de kerk. Op deze wijze geven wij uitvoering aan de motie
‘Werk met werk voor toren en kerk’ (raadsvoorstel perspectiefnota 2014, 12 juni 2013).
Collegevoorstel
Vervolgvel
2
Buitenschil rijksmonumenten en veiligheid
Het natuursteenwerk van de Stevenskerk en Stevenstoren behoeft dringend restauratie.
Onderzoek heeft uitgewezen dat het natuursteenwerk dat is toegepast bij de naoorlogse
restauratie toe is aan herstel. In samenwerking met de Stichting Stevenskerk hebben wij ons
ten doel gesteld het herstel van de buitenschil van het gebouw spoedig uit te voeren omdat
het veilig gebruik van het gebouw niet veel langer gewaarborgd kan blijven.
Nijmeegse inwoners nauw betrokken bij de Stevenskerk en Stevenstoren
De indrukwekkende monumentale kerk met toren is niet alleen gezichtsbepalend voor de
stad, maar heeft ook stedenbouwkundige en cultuurhistorische waarden. De restauratie van
een van de belangrijkste rijksmonumenten van Nijmegen springt in het oog en wordt
nauwgezet gevolgd door de Nijmegenaren. De mensen in Nijmegen zijn erg betrokken bij dit
monument.
Raadsinformatiebrief
Met dit voorstel stellen wij de Raad actief op de hoogte van de stand van zaken en de aanpak
van de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren.
5
Klimaat
Met de restauratie wordt beoogd om de rijksmonumenten toekomstbestendiger te maken en
te zorgen voor een duurzame instandhouding.
6
Financiën
De restauratiewerkzaamheden van de Stevenskerk en de Stevenstoren bedragen in totaal
€ 2,4 miljoen. Voor de restauratie van de Stevenstoren is een krediet van
€ 1,3 miljoen vastgesteld door de Raad. Daarvan is met het besluit van 19 november
2013 een bedrag van € 65.000 voor de voorbereiding vrijgegeven. Het restantkrediet van
€ 1.235.000 willen wij inzetten voor de restauratie van de Stevenstoren, de keermuur en de
klokken.
Ambtelijk hebben wij de Stichting Stevenskerk ondersteund met de aanvraag voor de
subsidie ten bedrage van € 1,1 miljoen bij de Provincie in het kader van de “Robuuste
Investeringsimpuls”. Deze subsidie is onlangs door de Provincie aan de Stichting Stevenskerk
toegekend. De Stichting Stevenskerk draagt de verantwoordelijkheid voor de verantwoording
aan de Provincie. De provinciale bijdrage moet eind 2015 in zijn geheel zijn besteed.
7
Participatie en Communicatie
Om omwonenden, het publiek, huurders en bezoekers van de Stevenskerk en de
Stevenstoren te informeren over de restauratie en de verschillende werkzaamheden is een
communicatieplan opgesteld door de Stichting Stevenskerk en de gemeente. Ook bij de
uitvoering van de communicatie trekken de Stichting Stevenskerk en de gemeente samen op.
De Stevenskerk blijft gedurende de restauratieperiode voor huurders en bezoekers open.
Tijdens de restauratie van de Stevenstoren zullen wij zoveel mogelijk rekening houden met
de activiteiten van het Gilde.
Momenteel zijn wij samen met de stichting Stevenskerk bezig om sponsors te werven voor
steigerdoekreclame.
8
Uitvoering en evaluatie
Meervoudig onderhands aanbesteden en leer/werkplekken
In samenspraak met de Stichting Stevenskerk en Van Hoogevest architecten heeft onlangs
marktconsultatie plaatsgevonden. Hiervoor zijn (lokale en regionale) marktpartijen
uitgenodigd. Uit de consultatie met de aannemers is naar voren gekomen dat het restaureren
Collegevoorstel
Vervolgvel
3
van natuursteen een vak apart is. De restauratiewerkzaamheden vragen vele specialistische
vaardigheden die bij de kleinere restauratieaannemers niet vanzelfsprekend aanwezig zijn.
Om de kwaliteit voor de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren te waarborgen,
gaan wij aannemers, zowel lokaal als regionaal, selecteren die zijn aangesloten bij de
Vakgroep Restauratie met het ERB certificaat (Erkend Restauratie Bouwer).
Bouwbedrijven die zijn aangesloten bij de Vakgroep Restauratie onderscheiden zich door de
kwaliteit die zij kunnen waarborgen. Alvorens lid te kunnen worden, wordt een
restauratiebouwbedrijf streng getoetst aan eisen van onder meer bedrijfsorganisatie,
bouwkundig vakmanschap en deskundigheid op het specifieke gebied van restauratie. Op
deze manier is een opdrachtgever ervan verzekerd dat de restauratie van zijn eigendom
wordt toevertrouwd aan een expert. De toetsing is gebaseerd op de Beoordelingsrichtlijn
Erkend Restauratie Bouwbedrijf 2009 (BRL-ERB 2009) en wordt uitgevoerd door
certificeringsinstelling KIWA.
Het restauratieproject is specialistisch van aard. Desondanks zetten wij ons ervoor in dat een
deel van de restauratiewerkzaamheden door leerlingen van de opleidingen in de bouw en
deels door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden gerealiseerd. Deze
voorwaarden zijn opgenomen in het kader van de Robuuste Investeringsimpuls van de
Provincie. Daarnaast is de gemeente (maatschappelijk verantwoorde opdrachtgever) één van
de deelnemers van het Stimuleringsfonds Leren/Werken.
Uitvoering restauratie en planning
Tijdens de voorbereidingen is gebleken dat de vijftiende-eeuwse “Van Wou” klok toe is aan
een restauratie en om de klok weer lui baar te maken is er een nieuwe klokkenstoel nodig.
Daarnaast is de keermuur op het St. Stevenskerkhof in zeer slechte staat en deze behoeft
groot onderhoud. Om het geheel in één keer in goede staat te brengen worden deze
werkzaamheden meegenomen in het restauratieproject.
De restauratie van de Stevenstoren is onder te verdelen in vier deelrestauraties:
 Toren: restauratie van natuursteen, voeg- en metselwerk, lei- en loodbekleding;
 Keermuur: onderhoud van voeg- en metselwerk, vervangen buitenriolering nabij de
keermuur en het plateau;
 Onderhoud: restauratie van schilderwerk, gaaswerk, galmgaten, e.d.;
 Klokken: restauratie van de “Van Wou” klok en ophangen in een nieuwe klokkenstoel.
De restauratie van de buitenschil van de Stevenskerk bestaat uit de volgende deelprojecten:
 Restauratie Gerfkamer en Oostdeel;
 Restauratie Zuiderkapel;
 Restauratie grote Zuiderportaal;
 Restauratie kleine Zuiderportaal;
 Restauratie West- en Noorddeel.
Vervolgens worden ook de Heerenbank en muurschilderingen in het interieur van de kerk
gerestaureerd.
Planning
De planning is de restauratie van de rijksmonumenten uit te voeren in de periode van medio
mei 2014 tot juli 2015. Voor de uitvoering van de restauratiewerken zullen de nodige steigers
worden geplaatst. Uitgangspunt is dat de genoemde restauratiewerkzaamheden zowel voor
de Stevenskerk als voor de Stevenstoren gelijktijdig worden opgepakt.
Het opbouwen van het steigerwerk duurt ca. 6 tot 8 weken. De werkzaamheden zullen ieder
geval meer dan 1 jaar beslaan en zijn afgerond voor de Vierdaagse van 2015.
Collegevoorstel
Vervolgvel
4
9
Risico
Vierdaagse, voorraad natuursteen en weeromstandigheden


Over het evenementenbeleid tijdens de Vierdaagse is in een ambtelijk overleg de
veiligheid afgestemd. Gelet op uitvoeringsplanning en aangezien het weer afbreken en
opbouwen van de steigers een exorbitant deel van het investeringskrediet voor de
Stevenstoren en de subsidie van de Provincie voor de Stevenskerk opslokt, mogen de
steigers tijdens de Vierdaagse van 2014 blijven staan. Het verschuiven van de
restauratiewerkzaamheden na de Vierdaagse biedt weinig soelaas, omdat de
restauratiewerkzaamheden volgens planning langer dan 1 jaar duren. Het
veiligheidsaspect gedurende de restauratieperiode en in het bijzonder tijdens de
Vierdaagse zullen worden gewaarborgd.
De levering van de juiste voorraad natuursteen en de weersomstandigheden kunnen
mogelijk een belemmerende factor spelen bij het realiseren van de planning. Door
gelijktijdig de restauratiewerkzaamheden voor de Stevenskerk en de Stevenstoren op te
pakken en uit te voeren willen wij het risico zoveel mogelijk reduceren.
Bijlage(n):
 Brief aan de Raad
 Begrotingswijziging
Vastgoed, Sport en Accommodaties
Vastgoed
Nieuwe Dukenburgseweg 21
6534 AD Nijmegen
Telefoon 14024
Telefax
(024) 329 30 41
E-mail
[email protected]
Aan de gemeenteraad van Nijmegen
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
Datum
Ons kenmerk
Contactpersoon
1 april 2014
VA22/14.0003464
David Berhitu
Onderwerp
Datum uw brief
Doorkiesnummer
Uitvoering restauratie Stevenskerk en
Stevenstoren
(024) 3299925
Geachte leden van de Raad,
Op 19 november 2013 heeft ons College over het plan van aanpak “Uitvoeringsfase restauratie
Stevenskerk en Stevenstoren” een besluit genomen. Hiervan is uw Raad in kennis gesteld. In
deze brief brengen wij uw Raad op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Samenwerking met de Stichting Stevenskerk
In het plan van aanpak zijn wij ingegaan op de samenwerking met de Stichting Stevenskerk.
Tevens hebben wij aangegeven hoe wij de werkzaamheden willen aanbesteden, wat de planning
is en op welke wijze de financiering van de uitvoeringsfase is gedekt.
De samenwerking met de Stichting Stevenskerk is in de onderzoeksfase als erg positief ervaren
door beide partijen. In de uitvoeringsfase wordt de intensieve en constructieve samenwerking met
de Stichting Stevenskerk voortgezet.
Financiën
De restauratiewerkzaamheden van de Stevenskerk en de Stevenstoren bedragen in totaal
€ 2,4 miljoen. Voor de restauratie van de Stevenstoren is een krediet van € 1,3 miljoen
vastgesteld door uw Raad.
Ambtelijk hebben wij de Stichting Stevenskerk ondersteund met de aanvraag voor de subsidie ten
bedrage van € 1,1 miljoen bij de Provincie in het kader van de “Robuuste Investeringsimpuls”.
Deze subsidie is onlangs door de Provincie aan de Stichting Stevenskerk toegekend. De Stichting
Stevenskerk draagt de verantwoordelijkheid voor de verantwoording aan de Provincie.
Meervoudig onderhands aanbesteden
De Stichting Stevenskerk en de gemeente staan nu aan de vooravond van de aanbesteding voor
de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren. In samenspraak met de Stichting
Stevenskerk en Van Hoogevest architecten heeft onlangs een marktconsultatie plaatsgevonden.
Hiervoor zijn (lokale en regionale) marktpartijen uitgenodigd. Uit de consultatie met de aannemers
is naar voren gekomen dat het restaureren van de natuursteen een vak apart is. De
www.nijmegen.nl
2014 0324 Brf Raad Uitvoering restauratie Stevenskerk en
Stevenstoren.docx
Gemeente Nijmegen
Vastgoed, Sport en Accommodaties
Vastgoed
Vervolgvel
1
restauratiewerkzaamheden vragen vele specialistische vaardigheden die bij de kleinere
restauratieaannemers niet vanzelfsprekend aanwezig zijn.
Om de kwaliteit voor de restauratie van de Stevenskerk en de Stevenstoren te waarborgen, gaan
wij aannemers, zowel lokaal als regionaal, selecteren die zijn aangesloten bij de Vakgroep
Restauratie met het ERB certificaat (Erkend Restauratie Bouwer).
Bouwbedrijven die zijn aangesloten bij de Vakgroep Restauratie onderscheiden zich door de
kwaliteit die zij kunnen waarborgen. In de aanbestedingsvoorwaarden zullen wij aandacht
schenken aan het vastgestelde gemeentelijk beleid over social return.
Uitvoering restauratie
Tijdens de voorbereidingen is gebleken dat de vijftiende-eeuwse “Van Wou” klok toe is aan een
restauratie en om de klok weer lui baar te maken is er een nieuwe klokkenstoel nodig. Daarnaast
is de keermuur op het St. Stevenskerkhof in zeer slechte staat en deze behoeft groot onderhoud.
Om het geheel in één keer in goede staat te brengen worden deze werkzaamheden
meegenomen in het restauratieproject.
De restauratie van de Stevenstoren is onder te verdelen in vier deelrestauraties:
 Toren: restauratie van natuursteen, voeg- en metselwerk, lei- en loodbekleding;
 Keermuur: restauratie van voeg- en metselwerk, vervangen buitenriolering nabij de keermuur
en het plateau;
 Onderhoud: restauratie van schilderwerk, gaaswerk, galmgaten, e.d.;
 Klokken: restauratie van de “Van Wou” klok en ophangen in een nieuwe klokkenstoel.
De restauratie van de Stevenskerk bestaat uit de volgende deelprojecten:
 Restauratie Gerfkamer en Oostdeel;
 Restauratie Zuiderkapel;
 Restauratie grote Zuiderportaal;
 Restauratie kleine Zuiderportaal;
 Restauratie muurschilderingen;
 Restauratie West- en Noorddeel.
Vervolgens worden ook de Heerenbank en muurschilderingen in het interieur van de kerk
gerestaureerd.
Planning
De planning is de restauratie van de rijksmonumenten uit te voeren in de periode van medio mei
2014 tot juli 2015. Voor de uitvoering van de restauratiewerken zullen de nodige steigers worden
geplaatst. Uitgangspunt is dat de genoemde restauratiewerkzaamheden zowel voor de
Stevenskerk als voor de Stevenstoren gelijktijdig worden opgepakt.
Het opbouwen van het steigerwerk duurt ca. 6 tot 8 weken. De werkzaamheden zullen ieder geval
meer dan 1 jaar beslaan en zijn afgerond voor de Vierdaagse van 2015.
Communicatie
Om omwonenden, het publiek, huurders en bezoekers van de Stevenskerk en de Stevenstoren te
informeren over de restauratie en de verschillende werkzaamheden is een communicatieplan
opgesteld door de Stichting Stevenskerk en de gemeente. Ook bij de uitvoering van de
communicatie trekken de Stichting Stevenskerk en de gemeente samen op.
www.nijmegen.nl
2014 0324 Brf Raad Uitvoering restauratie Stevenskerk en
Stevenstoren.docx
Gemeente Nijmegen
Vastgoed, Sport en Accommodaties
Vastgoed
Vervolgvel
2
De Stevenskerk blijft gedurende de restauratieperiode voor huurders en bezoekers open. Tijdens
de restauratie van de Stevenstoren zullen wij zoveel mogelijk rekening houden met de activiteiten
van het Gilde.
Momenteel zijn wij samen met de stichting Stevenskerk bezig om sponsors te werven voor
steigerdoekreclame.
Vierdaagse, voorraad natuursteen en weeromstandigheden
Over het evenementenbeleid tijdens de Vierdaagse is in een ambtelijk overleg de veiligheid
afgestemd. Gelet op uitvoeringsplanning en aangezien het weer afbreken en opbouwen van de
steigers een exorbitant deel van het investeringskrediet voor de Stevenstoren en de subsidie van
de Provincie voor de Stevenskerk opslokt, mogen de steigers tijdens de Vierdaagse van 2014
blijven staan. Het verschuiven van de restauratiewerkzaamheden na de Vierdaagse biedt weinig
soelaas, omdat de restauratiewerkzaamheden volgens planning langer dan 1 jaar duren. Het
veiligheidsaspect gedurende de restauratieperiode en in het bijzonder tijdens de Vierdaagse
zullen worden gewaarborgd.
De levering van de juiste voorraad natuursteen en de weersomstandigheden kunnen mogelijk een
belemmerende factor spelen bij het realiseren van de planning. Door gelijktijdig de
restauratiewerkzaamheden voor de Stevenskerk en de Stevenstoren op te pakken en uit te
voeren willen wij het risico zoveel mogelijk reduceren.
Wij zullen uw Raad met regelmaat over mijlpalen van de restauratie informeren.
Hoogachtend,
College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen,
De Burgemeester,
De Gemeentesecretaris,
drs. H.M.F. Bruls
drs. B. van der Ploeg
www.nijmegen.nl
2014 0324 Brf Raad Uitvoering restauratie Stevenskerk en
Stevenstoren.docx

Download Report