Verenigingsorgaan van KNMG District Limburg | nummer 17 | december 2014 Schelmenstreek Wat kan het KNMG-district Limburg voor u betekenen? Welkom in het Bonnefantenmuseum voor de Nieuwjaarsbijeenkomst Detectie en diagnose van atriumfibrilleren KNMG Limburg heeft een actieve studentenwerkgroep Maastro Clinic; een eeuw radiotherapie in Limburg Kijk ook op onze website: www.knmglimburg.nl Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 1 1 07-12-14 22:01 Ten geleide Coverfoto: Bonnefantenmuseum te Maastricht. foto: Kim Zwarts Colofon © 2014 Schelmenstreek is het opiniërend verenigingsorgaan van de KNMG District Limburg en verschijnt drie keer per jaar in april, augustus en december Adres KNMG-Limburg www.knmglimburg.nl [email protected] Redactie Hein Berendsen (eindredactie), Harry Houben, Paul Muijrers, Roy van Poppel, Sander Schop, Marieke Verspaget Redactie-adres [email protected] Bospad 1 6373 CX Landgraaf T (045) 569 1199 Kopij Ingezonden stukken en reacties met correcte adressering kunnen worden gestuurd aan het redactieadres. De redactie behoudt zich het recht voor inzendingen in te korten en/of te weigeren. Abonnementen De Schelmenstreek wordt gratis toegezonden aan leden van KNMG Limburg en haar relaties. De kosten van een abonnement bedragen e 12,60 per jaar. Aanmelden: [email protected] Adverteren Voor meer informatie over adverteren kunt u contact opnemen met Hein Berendsen, [email protected] Bezorging Vragen, klachten of mutaties inzake de bezorging kunt u sturen naar: [email protected] Oplage 5.000 ISSNL 1878-8254 Schelmenstreek nr. 18 verschijnt in april 2015 2 KNMG-district Limburg is veel dank verschuldigd aan dr. Leo Baur, die met veel inzet en vasthoudendheid, jarenlang de uitgave van de Schelmenstreek organiseerde. In het voorjaar gaf Leo Baur - na twee periodes als voorzitter gediend te hebben - het stokje over. Het bestuur zit midden in een vernieuwingsproces en zal zich op de komende Nieuwjaarsbijeenkomst - op zondag 11 januari 2015 van 13 tot 17 uur - in het Bonnefantenmuseum graag aan de leden presenteren. Het bestuur heeft Hein Berendsen bereid gevonden de redactie en productie van de Schelmenstreek te gaan verzorgen. Hij was bijna 25 jaar werkzaam als hoofd PR en Communicatie bij Atrium MC en brengt zijn ruime ervaring in om continuïteit te brengen in het verschijnen van ons verenigingsorgaan. Voor u ligt het eerste blad dat onder zijn leiding tot stand kwam. De uitnodiging voor de bijzondere Nieuwjaarsbijeenkomst op een bijzondere locatie treft u los aan bij deze Schelmenstreek, maar voor alle zekerheid hebben we ook pagina 5 hiervoor ingeruimd. Museumdirecteur Stijn Huijts geeft op pagina 4 al in algemene zin een schets van het prachtige museum, waar u zowel van oude meesters als hedendaagse kunst kunt genieten. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst zal de directeur ons persoonlijk rondleiden door het museumgebouw dat ontworpen is door de wereldberoemde architect Aldo Rossi en al 20 jaar een landmark is in de skyline van Maastricht. Het bestuur hoopt u daar op 11 januari in groten getale te mogen ontmoeten. Meld u wel even aan via onze website: www.knmglimburg.nl. Vanuit de Universiteit Maastricht wordt een breed scala aan huisartsgeneeskundige onderzoeken verricht. Zo nu en dan lichten we daar een studie uit die voor u interessant kan zijn. Dit keer zoomen we in op een diagnostische studie naar atriumfibrilleren (AF). Deze studie zal naar verwachting begin 2015 van start gaan. De onderzoekers zijn nog op zoek naar enthousiaste huisartsen die willen deelnemen. Wie weet is het iets voor u? Zie de pagina’s 6, 7 + 9 voor het zeer lezenswaardige artikel van de AIOTHO’s Nicole Verbiest-van Gurp en Steven Uittenbogaart. KNMG-district Limburg kan zich gelukkig prijzen met haar actieve Werkgroep Studenten. Waar andere districten vergrijzen, heeft district Limburg op tijd een nieuwe weg ingeslagen, door ruim baan te maken voor verjonging en inbreng van studentenleden. Al voor de tiende keer op rij organiseerde de werkgroep de succesvolle Studenten-Geneeskundequiz. Lees hierover meer op pagina 10 en 11. Ook nu weer zat het Grand Café goed vol en waren er mooie prijzen te winnen, mede dankzij de sponsor. Veertig jaar geleden werd het Radiotherapeutisch Instituut Limburg [RTIL] gesticht. Maar de radiotherapie wordt in Limburg al ruim honderd jaar toegepast. Maastro Clinic, de rechtsopvolger van het RTIL, gaf de zeer ervaren schrijvers Jos van Engelshoven, Harry Hillen en Léon Lodewick, opdracht die geschiedenis samen te brengen in één boek. Op 3 oktober presenteerde de Raad van Bestuur van Maastro Clinic vol trots een prachtig boek: ‘Een eeuw radiotherapie in Limburg’. Lees meer op pagina 13 en 14. Tot slot gaat onze dank uit naar onze adverteerders Adelante, Atrium MC, MUMC en Maastro Clinic. Wij wensen u veel leesplezier, een mooie Kerst en een gelukkig en gezond Nieuwjaar. De redactie Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 2 07-12-14 22:01 Wat kan het KNMG-district Limburg voor u betekenen? - door Marieke Verspaget - De gezondheidszorg gaat ons allen aan. Dat geldt vanzelfsprekend zowel voor dichtbij huis als in de regio, in het district Limburg. De artsen uit het KNMG-district Limburg komen graag met u in gesprek, om samen optimale regionale zorg te verwezenlijken. Waarom? Het KNMG-district stelt de behoefte aan zorg en de organisatie daarvan voorop, zonder zakelijk belang na te streven. KNMG-district Limburg wenst u allen prettige feestdagen en een voorspoedig 2015 Wanneer moeten we de handen ineenslaan bij keten- en netwerkzorg? Hoe maken we zorg transparant in de regio? Welke beslisondersteunende activiteiten voor patiënten kunnen wij samen opzetten? Hoe zorgen wij ervoor, dat de patiënt zijn verantwoordelijkheid neemt in het zorgproces? Hoe stimuleren wij de eigen verantwoordelijkheid voor een gezonde leefstijl bij de burger? Op welke manier kunnen wij samen de regionale gezondheidszorg in kaart brengen, analyseren en verbeteren? Kortom: hoe zetten wij samen plannen van beleidsmakers om in beter werkende zorg? De gezondheidszorg is en blijft in beweging. Op landelijk en regionaal niveau. Dat heeft consequenties voor de manier waarop wij allen in het zorgproces staan: op bestuurlijk niveau en in de dagelijkse praktijk. Het is daarom van belang de krachten te bundelen en de dialoog aan te gaan. Zeker als het gaat om gemeenschappelijke lokale en regionale aandachtspunten. De KNMG is de landelijke federatie van en voor alle artsen van verschillende medische disciplines. Van medisch specialist tot huisarts, van jeugdarts tot bedrijfsarts. De federatie maakt zich sterk voor de kwaliteit van de geneeskunde en van de volksgezondheid. Via de 23 KNMG-districten is de KNMG aanwezig op regionaal en lokaal niveau. District Limburg biedt u graag de helpende hand bij het formuleren van gezondheidszorgbeleid en denkt mee over oplossingen voor concrete knelpunten. Ook kan District Limburg een stimulerende rol vervullen bij de uitvoering van beleid. Voorbeelden? De organisatie van acute zorg, de aanpak van kindermishandeling, asielzoekerszorg, de zorg voor psychiatrische patiënten, knelpunten op de grens tussen zorg en maatschappelijke ondersteuning en meer transparantie in de zorg. District Limburg komt in actie als artsen knelpunten in de Limburgse zorg signaleren en zoekt lokaal en regionaal de dialoog. Doet u mee? Daarnaast organiseert District Limburg met grote regelmaat tal van activiteiten, waar leden elkaar ontmoeten, met elkaar van gedachten kunnen wisselen en van elkaar kunnen leren. Samen met de actieve Werkgroep Studenten worden nieuwjaarsbijeenkomsten en symposia georganiseerd, met lezingen en paneldiscussies over actuele vraagstukken. Daarnaast worden er specifieke activiteiten voor de studentenleden georganiseerd, zoals studenten-geneeskundequizen en workshops. De Nieuwjaarsbijeenkomst 2015 vindt plaats op zondag 11 januari en de Algemene Ledenvergadering 2015 op donderdag 12 maart a.s. in het Pesthuys in Maastricht. Houd voor actuele data en tijdstippen onze website in de gaten: www. knmglimburg.nl. Met uw vragen voor meer informatie kunt u een mail sturen naar [email protected]. Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 3 3 07-12-14 22:01 Foto: Aldo Rossi, Verlust der Mitte (1991). Het Bonnefantenmuseum is een museum voor oude meesters en hedendaagse kunst met een wisselend internationaal tentoonstellingsaanbod, diverse rondleidingen en kinderactiviteiten. Het gebouw van de Italiaanse architect Aldo Rossi schittert aan de skyline van Maastricht. Het Bonnefanten is een kunstmuseum dat zich ontwikkelt op het snijvlak van traditie en vernieuwing. Het Bonnefantenmuseum -door Stijn Huyts, directeur Bonnefantenmuseum‘Het museum is sinds haar oprichting in 1884 gestaag uitgegroeid tot een echt kunstmuseum. De collectie bestaat onder meer uit een belangrijke verzameling middeleeuwse religieuze voorwerpen, Maaslandse houtsculptuur, vroeg Italiaanse schilderkunst uit de periode 1300-1600 en ZuidNederlandse schilderkunst uit de periode circa 1475-1625. Het museum beheert ook een omvangrijke collectie hedendaagse kunst van internationaal gerenommeerde kunstenaars. Belangrijke deelcollecties daarbinnen zijn te relateren aan conceptuele kunst, Minimal Art en Arte Povera, maar ook aan individuele oeuvres van kunstenaars die een onderscheidende positie innemen in de internationale hedendaagse beeldende kunst. Het museum is tevens een thuishaven voor kunstenaars werkzaam in de regio rond Maastricht en herbergt een zogeheten kerncollectie Limburg met bijvoorbeeld: Pierre Kemp, Werner Mantz en Shinkichi Tajiri en een belangrijk ensemble van de beeldsnijder Jan van Steffeswert en de 4 Tentoonstellingen Highlights 2015 zogeheten Meester van Elsloo. Henri de Fromantiou (06.03.2015 - 28.06.2015) Op 6 maart 2015, een week voor de TEFAF, opent het Bonnefantenmuseum de deuren voor de allereerste overzichtstentoonstelling van Henri de Fromantiou. Tot en met juni toont het Bonnefanten een grote selectie schilderijen van deze 17de-eeuwse stillevensschilder, geboren in Maastricht. Wij brengen deze Maastrichtse meester graag voor het voetlicht en vullen daarmee een kunsthistorische lacune. In de tentoonstelling ligt de nadruk op Henri de Fromantiou’s oeuvre, zijn hoogtijdagen als hofschilder in Potsdam en zijn rol als kunsthandelaar. Als hofschilder vervaardigde hij vele stillevens voor Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg. De Fromantiou had het talent om een vorstelijke wereld te scheppen, en deed dit in Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 4 07-12-14 22:01 prestigieuze jachtstillevens en stillevens van luxe producten als bloemen en fruit. Door de jaren raakte zijn naam in de vergetelheid en zijn schilderijen werden toegeschreven aan grote meesters als Willem van Aelst, Jan Davidsz de Heem en Jan van Huysum. Aldo Rossi (26.06.2015 - 01.11.2015) Weinig architecten hebben zó intens de architectuur zelf tot onderwerp gemaakt als Aldo Rossi (19321997). Als redacteur, docent en auteur, als praktiserend architect en ontwerper en als tekenaar en prentmaker, gaf hij impulsen aan het hernieuwd zelfvertrouwen van de discipline in de jaren dat die verengd dreigde te worden tot functionalistisch middel. Hij zocht de immanente basis van het architectonisch denken in de voortdurende wisselwerking van analyse en creativiteit. Tekenen was zijn tweede natuur, getuige de onophoudelijke stroom tekeningen, vaak zeer poëtisch, kleurrijk en humoristisch en altijd herkenbaar in een voortdurend spel met visuele analogieën. Niet toevallig werd Rossi graag getoond in de galerieën in Italië, Zürich en New York, die zich toelegden op het ‘nieuwe’ genre van de architectuurtekening en –grafiek. Het Bonnefanten wijdt een tentoonstelling aan het grafische oeuvre van architect Aldo Rossi, ter gelegenheid van het twintigjarige museumgebouw, ontworpen door Rossi. In samenwerking met internationale partners, zoals de Fondazione Aldo Rossi, het Nationale Instituut voor Grafiek in Rome en de Polytechnische Universiteit van Lausanne. De expositie, die op 25 juni 2015 opent in Maastricht, zal Ceramix reizen naar Berlijn, Lausanne en Italië. Keramische kunst van Gauguin tot Schütte (16.10.2015 - 05.02.2016) In samenwerking met Maison Rouge in Parijs en de Cité de la céramique de Sèvres presenteert het Bonnefantenmuseum in Maastricht in 2015 een grote tentoonstelling over het gebruik van keramiek door 20een 21e-eeuwse kunstenaars van grote internationale faam. Het zal de eerste expositie over de 20e-eeuwse toepassing van dit materiaal zijn met een internationale opzet. Het idee voor het project is Foto: Paul Gauguin, ontstaan naar aanleiding van het feit dat de beeldhouwkunst momenteel een ingrijpende Orivi (1894). vernieuwing ondergaat, een transformatie die grotendeels te danken is aan een nieuwe, vrijere toepassing van keramiek. In de tentoonstelling zal een selecte keuze van werken worden getoond uit het begin van de 20e eeuw en zal de nadruk liggen op de internationale naoorlogse artistieke productie van keramiek, vanaf de inmiddels klassieke experimenten van de Europese avantgarde, via de verspreiding in Noord-Amerika en Azië, tot en met de huidige toepassing van keramiek in de kunst wereldwijd, in vele landen en continenten. Ceramix is te zien in het Bonnefantenmuseum van 16 oktober 2015 tot en met 7 februari 2016 en in Maison Rouge en in Cité de la céramique van maart tot en met mei 2016. Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 5 5 07-12-14 22:01 Studie naar opsporing va D2 F Detecting & Diagnosing Atrial Fibrillation D2AF: Detectie en D Vanuit de Universiteit Maastricht wordt een breed scala aan huisartsgeneeskundige onderzoeken verricht. Zo nu en dan lichten we er een studie uit die voor u interessant zou kunnen zijn. Dit keer zoomen we in op een diagnostische studie naar atriumfibrilleren (AF). Deze studie zal naar verwachting begin 2015 van start gaan. De onderzoekers zijn nog op zoek naar enthousiaste huisartsen die willen deelnemen. Wie weet is het iets voor u? -door Nicole Verbiest-Van Gurp en Steven UittenbogaartHet onderzoek dat hier besproken wordt, is de D2AF studie. Dit acroniem staat voor Detectie en Diagnose van AtriumFibrilleren. Atriumfibrilleren (AF) is een ‘hot topic’ in de medische wereld. Dit is niet voor niets, want we beseffen meer en meer wat de gevolgen zijn van AF op de gezondheid. Het is een veel voorkomende aandoening, vooral onder ouderen. Eén op de twintig 65-plussers, één op de tien 75-plussers en één op de vijf 85-plussers heeft AF. Kortom, de prevalentie is aanzienlijk. AF kan vervelende klachten geven, zoals hartkloppingen, duizeligheid of een verminderde inspanningstolerantie. Daarnaast zijn de complicaties van AF groot. Het zorgt voor een verhoogde mortaliteit, een afgenomen kwaliteit van leven, een hoger risico op hartfalen en een vijfmaal verhoogd risico op een beroerte. Een beroerte is niet alleen enorm invaliderend, maar het kost de maatschappij ook veel geld. De kosten voor beroertes omvatten 2,2 tot 4,4% van de totale zorgkosten in Nederland. Door behandeling van AF met anticoagulantia wordt het risico op een beroerte verlaagd met 60%. Echter, om behandeld te kunnen worden, moet de patiënt uiteraard wel gediagnosticeerd zijn. Helaas is slechts een deel van de mensen met AF hiermee bekend bij een arts. Misschien zien we alleen het topje van de ijsberg. 6 Wim Lucassen, dr. Petra Erkens, drs. Steven Uittenbogaart en drs. Nicole Verbiest. Steven en Nicole zijn AIOTHO, wat betekent dat ze naast de huisartsopleiding tevens een promotietraject volgen. Wellicht herkent u ook onderzoekers van de AMUSE-projecten. Deze intussen afgeronde studies onderzochten de diagnostiek van trombosebenen en longembolieën met behulp van een beslisregel en een point-of-care d-dimeer test. De onderzoekers bouwen voort op deze eerdere samenwerking en verleggen nu de aandacht naar AF. U kent nu de achtergrond die de inspiratie vormde voor D2AF. Het doel van het onderzoek is dus om mensen met AF in een zo vroeg mogelijk stadium te detecteren. Wat zou hiervoor de beste manier zijn? Men zou kunnen denken aan een algemeen bevolkingsonderzoek, waarbij alle mensen van een bepaalde leeftijd worden oproepen voor screening. U begrijpt wel dat dit een zeer grote onderneming zou worden, waarbij de kosten hoog op zullen lopen. Men kan echter ook specifiekere groepen screenen, bijvoorbeeld de mensen die de praktijk bezoeken voor een griepprik. Het nadeel van deze methode is dat hier veel mensen tussen zitten die - mochten ze AF hebben - geen indicatie hebben voor behandeling met anticoagulantia op basis van hun risicoprofiel. Opsporing van deze mensen is daarom minder nuttig. Men zou zich daarom beter kunnen richten op case-finding, ook wel opportunistische screening genoemd. Dit betekent dat men in een bepaalde risicogroep alert is op het mogelijk bestaan van AF. De D2AF studie is hierop gebaseerd. Dit komt doordat AF vaak asymptomatisch is en bovendien paroxysmaal kan voorkomen. Patiënten komen in dat geval niet met klachten naar de huisarts en de diagnose kan bovendien gemist worden door een normaal ECG. Hierdoor wordt AF pas vaak vastgesteld als er al een beroerte is opgetreden. Dit is de belangrijkste reden om onderzoek te doen naar manieren om deze mensen in een vroeg stadium te detecteren. We zullen nu dieper ingaan op het onderzoek zelf. Voor D2AF zijn 96 huisartspraktijken nodig. De looptijd van de studie is één jaar voor elke praktijk. Na toezeggen van deelname aan de studie worden deelnemende praktijken gerandomiseerd, ze worden dus willekeurig aangemerkt als interventie- of controlegroep. In de interventiepraktijken wordt een case-finding protocol uitgevoerd. In de controlepraktijken verandert niets aan de normale gang van zaken. Dit probleem motiveerde onderzoekers in Maastricht en Amsterdam om samen te starten met een grootschalig project: D2AF. Laten we u voorstellen aan de onderzoekers. De projectleiders van deze studie zijn prof. dr. Henk van Weert en dr. Jelle Stoffers. Laatstgenoemde ontving hiervoor een ZonMw subsidie. De kern van het onderzoeksteam bestaat verder uit prof. dr. André Knottnerus, prof. dr. Harry Crijns (cardioloog), dr. De onderzoekspopulatie bestaat uit mensen van 65 jaar en ouder die (nog) niet bekend zijn met AF. Bij aanvang van de studie worden per praktijk 200 patiënten geïdentificeerd die 65 jaar of ouder zijn en op dat moment nog geen diagnose AF hebben in het HIS. Als één van deze patiënten om wat voor reden dan ook het spreekuur bezoekt in een interventiepraktijk, dan komt D2AF om de hoek kijken. Bij het openen van het Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 6 07-12-14 22:01 ng van atriumfibrilleren in de eerste lijn n Diagnose van AtriumFibrilleren dossier verschijnt een melding om aan te geven dat dit een studie patiënt is. Op dat moment kan men kiezen om een extra of langere afspraak te maken voor deze patiënt, zodat er voldoende tijd is voor de onderzoekshandelingen. Eerst worden er vragen gesteld over klachten die mogelijk passen bij AF. Vervolgens wordt er op drie verschillende manieren gekeken of er sprake is van een irregulaire pols: 1. Pols palpatie 2. 1-Kanaals hand-ECG apparaat (MyDiagnostick) 3. Elektronische bloeddrukmeter (WatchBP Home A) met ingebouwd algoritme om AF vast te stellen. Elk van deze methoden geeft een positieve of negatieve uitkomst. Als alle drie de uitkomsten negatief zijn, is de kans op AF op dat moment laag. Voor de zekerheid krijgt 10% van deze mensen ter controle een 12-kanaals ECG. Als één of meer van de uitkomsten positief zijn, wordt altijd een 12-kanaals ECG verricht. de praktijk. Bij acute ernstige afwijkingen op het ECG wordt de praktijk natuurlijk direct gewaarschuwd. In het kader van de studie wordt een steekproef van de ECG’s en de Holters gecontroleerd door een onafhankelijke tweede en zo nodig door een derde cardioloog. Aan het einde van het jaar wordt een tweede HIS-extractie uitgevoerd, zowel in de interventie- als in de controlepraktijken. De onderzoekers bekijken dan hoeveel van de 200 mensen die aan het begin van de studie zijn uitgekozen na een jaar de diagnose AF hebben gekregen. Als het 12-kanaals ECG geen AF laat zien, kan de patiënt nog steeds AF hebben. Een sinusritme sluit paroxysmaal AF namelijk niet uit. Om deze mensen er toch tussenuit te pikken, krijgt iedereen met een negatief ECG gedurende twee weken een Holter en een hand-ECG mee naar huis. MyDiagnostick Dit is één van de apparaten die gebruikt wordt voor D2AF. Het heeft de vormgeving van een stokje, waarbij aan beide uiteinden een metalen handvat zit. In deze handvatten electrodes verwerkt die een 1-kanaals ECG opnemen. Bij detectie van een irregulaire pols licht een rood lampje op. De resultaten worden opgeslagen en kunnen via een USBverbinding op de PC worden bekeken. WatchBP Home A Deze bovenarms bloeddrukmeter is één van de apparaten die in deze studie worden gebruikt om een irregulaire pols vast te stellen. Het apparaat meet driemaal automatisch de bloeddruk en berekent zelf het gemiddelde. Bij detectie van een irregulaire pols wordt het icoon ‘Afib’ zichtbaar. De beoordeling van de ECG’s en van de Holter opnames wordt verricht door analisten, gesuperviseerd door een cardioloog. Huisartsen hoeven niet zelf een oordeel te geven over het ECG. De beoordelingen komen binnen een dag retour naar Bent u al aan het bedenken hoe deze studie in uw praktijk uitgevoerd zou kunnen worden? Hier leggen we uit wat deelname aan de studie betekent voor een praktijk. Om te beginnen: ‘Wie schrijft die blijft’. Onder wat papierwerk komen de onderzoekers niet uit. De deelnemende praktijk tekent de onderzoeksverklaring, zoals opgesteld door de CCMO. Ook wordt een onderzoekscontract getekend met de betreffende universiteit (UM of AMC). De contactpersoon in de praktijk levert een kort CV aan, waarvoor een format beschikbaar is bij de onderzoekers. In praktijken die nog niet bij NIVEL zijn aangesloten, wordt een contract ondertekend voor de duur van het studiejaar, om de HIS-extracties te mogen doen. Nadat het papierwerk afgerond is, kan het echte werk beginnen. De praktijken stellen hun HIS ter beschikking aan de onderzoekers, zodat er tweemaal een HIS-extractie kan Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 7 7 07-12-14 22:01 Adelante als opleider Jonge professionals dragen nieuwe kennis aan, houden je scherp en in beweging. Reden genoeg om in hen te investeren. Dit uit zich in een breed aanbod aan opleidingen op diverse niveaus en in diverse zorgdisciplines. “Mijn eerste kennismaking was de revalidatie voor mensen met niet aangeboren hersenletsel. Dit zijn vaak jonge mensen waarmee je je identificeert; zij het dan dat hun toekomstperspectief in één klap radicaal veranderd is. Dat raakte mij. Ik heb toen meteen gesolliciteerd naar een aios plaats in het opleidingscircuit revalidatiegeneeskunde OOR-ZON. Mijn opleiding heb ik bij Adelante gevolgd. Zowel bij de volwassenenrevalidatie van Adelante in Hoensbroek als bij verschillende ziekenhuizen in de regio heb ik mijn opleiding doorlopen. In het revalidatiecentrum heb ik in bijna alle behandelteams meegewerkt. Sinds maart 2014 werk ik bij Adelante als kinderrevalidatiearts: een mooie, zinvolle baan. Precies dat waar mijn hart in de loop van de opleiding steeds meer naar uit ging.” Jeroen Bekkers 8 meer info 045 - 528 20 32 | www.adelante-zorggroep.nl Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 8 07-12-14 22:01 worden uitgevoerd. De controlepraktijken hoeven verder niets meer te doen. In de interventiepraktijken worden de studiehandelingen verricht zoals hierboven beschreven. Dit kan door verschillende mensen worden uitgevoerd, afhankelijk van de voorkeur van de praktijk. Men kan hierbij denken aan de huisarts, praktijkondersteuner of doktersassistente. Ze worden hierbij ondersteund door een speciaal ontwikkeld computerprogramma waarin de onderzoeksgegevens kunnen worden ingevoerd. We verwachten dat de studiehandelingen ongeveer twintig minuten kosten per patiënt. Bij een klein gedeelte zal extra onderzoek worden verricht, dit kost nog ongeveer dertig minuten extra per patiënt. Lang niet alle 65-plussers komen eenmaal per jaar naar de huisarts. We gaan er dus vanuit dat niet alle 200 patiënten daadwerkelijk gezien zullen worden. Uiteraard wordt de gevraagde inspanning van de praktijken ook beloond. De interventiepraktijken worden uitgerust met verschillende devices: • Drie multifunctionele apparaten die worden gebruikt voor het maken van de 12-kanaals ECG’s en voor de Holter opnames. De apparatuur wordt gehuurd door de onderzoekers en gaat na het studiejaar weer terug naar de leverancier. • Drie hand-ECG apparaten. Eén om op de praktijk te leggen en twee om aan patiënten mee naar huis te kunnen geven. Aan het einde van de studie mag de praktijk één stick zelf houden. • Twee exemplaren van de eerder genoemde bloeddrukmeters. Na de studie mag de praktijk deze bloeddrukmeters houden. In overleg met verschillende zorgverzekeraars is besloten dat de consulten besteed aan het onderzoek gedeclareerd mogen worden. Tevens mogen ECG’s en Holters in het kader van reguliere zorg gedeclareerd worden. De controlepraktijken hoeven minder inspanning te verrichten. Dat neemt echter niet weg dat de onderzoekers ze graag bedanken voor hun inzet. Zij ontvangen dan ook een bloeddrukmeter na afloop van het studiejaar. De studie eindigt als alle deelnemende praktijken het studiejaar hebben voltooid. Op dat moment kunnen de studiegegevens geanalyseerd worden door de onderzoekers. De belangrijkste eindpunten zijn: 1. Het verschil in aantal nieuwe gevallen van AF tussen case-finding en gebruikelijke zorg. De onderzoekers verwachten dat er in de controlepraktijken ongeveer 1.3% van de mensen in de studie gediagnosticeerd zal worden met AF. Ze verwachten dit percentage te verdubbelen in de interventiegroep. 2. De diagnostische eigenschappen van de drie verschillende detectiemethoden. Welk van de drie methoden is het beste om te gebruiken voor casefinding? Daarnaast wordt geprobeerd de volgende vragen te beantwoorden: 1. Wat is de kosteneffectiviteit van case-finding en van de afzonderlijke detectiemethoden? 2. Wat zijn de diagnostische eigenschappen van het handECG apparaat voor thuisgebruik, vergeleken met de twee weken Holter als gouden standaard? 3. Hoe groot is het aantal mensen met een negatieve uitslag op de drie index testen, bij wie toch (paroxysmaal) AF wordt gevonden? 4. Hoe worden mensen in de reguliere zorg gediagnosticeerd met AF en via welk diagnostisch pad gebeurt dit? 5. Wat is de huidige prevalentie en incidentie van (paroxysmaal) AF in Nederland in de eerste lijn? 6. Wat zijn de karakteristieken van mensen met (paroxysmaal) AF? Zijn er bijvoorbeeld verschillen tussen het Kaukasische en niet-Kaukasische ras? 7. Wat is de kwaliteit van leven bij asymptomatische AF patiënten in vergelijking met mensen zonder AF? 8. Kan er een predictiemodel ontwikkeld worden voor detectie van (verschillende typen van) AF? Met deze studie wordt er een aantal kennislacunes aangepakt. We stellen de beste route naar de diagnose AF vast. Het doel is om meer mensen met AF op te sporen, vóór er ernstige complicaties optreden. Hoe eerder deze ijsberg boven water komt, hoe beter! CONTACT Wilt u graag meedoen met uw praktijk of heeft u vragen? Neem dan contact op met de onderzoekers via onderstaande contactgegevens, of kijk op: www.d2af.nl Nicole Verbiest - Van Gurp AIOTHO (Arts in Opleiding Tot Huisarts en Onderzoeker). [email protected] Tel: 043-3882947 Steven Uittenbogaart AIOTHO (Arts in Opleiding Tot Huisarts en Onderzoeker). [email protected] Tel: 020-5668382 Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 9 9 07-12-14 22:01 Van link Andrea 1 jaar b meteen organis Jorne ( het beg Roy (2 chirurg Hellen in Maa voorzit Carolin hoopt destijds landelij Sander Zit in d hij leuk KNMG-Limburg heeft actieve Werkgroep Studenten -door Hein BerendsenHet KNMG-district Limburg beschikt over een actieve Werkgroep Studenten, die binnen de KNMG de belangen behartigt van de studenten-leden. Zo organiseert de werkgroep regelmatig goed bezochte activiteiten voor de studenten en is ze zichtbaar aanwezig op bijeenkomsten, zoals de start van het studiejaar van de Universiteit Maastricht. De werkgroep werd in augustus 2011 opgericht, op initiatief van het KNMG-bestuur om de stem van de studenten-leden meer te laten doorklinken binnen het district. Het eerste bestuur bestond uit Hellen Römkens (voorzitter), die het voortouw nam, en onder meer Jorne Ubachs, Caroline van der Steen en Roy van Poppel. Hellen Römkens vertegenwoordigde de studenten-leden ook in het KNMG-districtbestuur. Na haar vertrek werd ze daarin opgevolgd door Roy van Poppel. Op het ogenblik bestaat het bestuur van de werkgroep uit Roy van Poppel (voorzitter), Caroline van der Steen, Jorne Ubachs, Sander Schop, Andrea Hoff en Emmely van der Steen. Voorafgaand aan de tiende editie van de bekende Geneeskunde-quiz vertellen zij op 28 oktober jl. wat meer over hun werk. Voorzitter Roy van Poppel: ‘In oktober 2011 vond de eerste editie van deze Geneeskundequiz voor de studenten-leden plaats, eveneens hier in Grand Café Centre Ville. Voor die gelegenheid huren we telkens het hele Grand Café af en gaat de deur op slot voor niet-leden.’ Jorne Ubachs: ‘We doen dit drie keer per jaar en elke quizavond zit het Grand Café lekker vol. Aan het begin van het studiejaar altijd iets minder dan op het einde. Vanavond is het al de tiende keer dat we de quiz organiseren, tot genoegen van de studenten.’ Sander Schop: ‘Deze activiteit zorgt ervoor dat het werk van de KNMG bekender wordt onder de studenten- 10 leden. Het mes snijdt aan twee kanten. De studentenleden beleven een gezellige avond en steken en passant weer wat op over de verschillende specialismen en de werkgroep en de KNMG werken tegelijkertijd actief aan haar naamsbekendheid. Caroline van der Steen: ‘Het concept van de quiz staat vast. Drie specialisten/artsen van drie specialismen vertellen wat over hun specialisme en stellen daar vervolgens tien vragen over. In totaal zijn dat dan 30 vragen. Deelnemers zijn de bachelorstudenten van jaar 1 tot en met 3.’ Andrea Hoff: ‘Voor de winnaars hebben we drie bijzondere prijzen. De 1e prijs is een Lunch bij Beluga (twee Michelinsterren), de 2e prijs mooie geneeskunde studieboeken en de 3e prijs een Lunch bij La Bodega. Ik heb zelf als student meteen de eerste quiz gewonnen en we vonden het met ons team heel erg leuk en lekker om te winnen. Later zijn we nog een keertje terug geweest bij Beluga. Het was heel bijzonder dat ze ons meteen terugkenden. Misschien was dat omdat er weinig jonge mensen komen.’ Roy van Poppel: ‘We horen elke keer terug van de studenten dat ze zowel de quiz als de prijzen de moeite waard vinden. Boeken hebben ze toch nodig en eten moeten ze ook, dus zo’n lunch is altijd mooi meegenomen. Daarbij is het altijd een leuke avond in een gemoedelijke sfeer met een hapje en een drankje, waarbij de studenten Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 10 07-12-14 22:01 Van links naar rechts: Andrea (23) uit Eindhoven, woont in Maastricht. Zit in het 3e jaar. Is sinds 1 jaar bij de werkgroep. Ik ben gewoon op de werkgroep afgestapt en kon meteen gaan meedoen. Ze vindt het leuk om ook dingen buiten de studie te organiseren, mits ze gerelateerd zijn aan de studie Tiende editie Jorne (24) uit Landgraaf, woont ook in Maastricht. Is 5e jaars en hij is al vanaf het begin lid van de werkgroep. weer een succes Roy (26) uit Eindhoven. Is 6e jaars en ook bezig met een onderzoekstage chirurgie in het Catharina in Eindhoven. Hij werd al in het begin door Hellen gevraagd. (Zij is nu oogarts-in-opleiding en bezig met promoveren in Maastricht). Hoopt in juni af te studeren als arts Sander zal zijn taak als voorzitter grotendeels overnemen. Caroline (23) uit Maasbracht. Is 6e jaars en bezig met een onderzoekstage; ze hoopt in juli af te studeren. Ze kwam bij de werkgroep via Ruud Hagenouw, destijds een van haar studenten in het 2e jaar; hij was voorzitter van het landelijke KNMG-bestuur. Sander (25) uit Groot-Ammers bij Gorkum. Werd 2,5 jaar geleden via Roy lid. Zit in de 2e fase van de Master Arts-klinisch onderzoeker. Organiseren vindt hij leuk; heeft eerder ook al een congres georganiseerd. zich goed vermaken. We krijgen budget van de KNMG voor het ontplooien van de activiteiten voor de studenten. In aansluiting daarop is ABNAMRO bereid gevonden de quiz voor een gedeelte te sponsoren.’ Jan Bronckers, financieel adviseur van de bank hierover: ‘Dat klopt. ABNAMRO heeft affiniteit met medische studenten en we bieden verschillende pakketten aan voor medische studenten. We zijn hier vanavond ook aanwezig voor het uitreiken van de prijzen. En als er studenten zijn die interesse hebben in onze producten, is een afspraak vlug gemaakt.’ Sander Schop: ‘Samen met het KNMG-bestuur staan we elk jaar op de twee facultaire introductiedagen van de Universiteit Maastricht. Voor de nieuwe studenten is dat de eerste kennismaking met de universiteit en daarmee het juiste moment om aan ledenwerving te doen voor de KNMG. Caroline van der Steen: ‘En in mei hebben we een avond georganiseerd voor de studenten omver promoveren en promotieplaatsen. Omdat het steeds moeilijker is om een opleidingsplek te krijgen zie je dat veel studenten al nadenken over promoveren. Die avond was dan ook heel goed bezocht.’ Jorne Ubachs: ‘Op de planning staat ook het organiseren van een activiteit voor masterstudenten. Mogelijk gaat het dan over het voorbereiden op coschappen, maar dit is nog niet concreet genoeg. Als dat lukt, krijgen we ook banden met meer Limburgse ziekenhuizen.Tot slot wordt ook nagedacht over een activiteit voor de laatstejaars, wellicht over de medische vervolgopleidingen, waarop bezuinigd wordt.’ Ambities genoeg, maar de realiteit gebiedt te vermelden dat de studenten het vooral heel erg druk hebben met hun studie. En als ze vanwege hun studie uit Limburg vertrekken, komt er ook een einde aan hun lidmaatschap van de werkgroep. Dit gaat met name in de toekomst spelen voor Roy van Poppel en Caroline van der Steen. Sander Schop: ‘Dus dan ontstaan er weer vacatures. Het is een kenmerk van deze werkgroep dat we rekening moeten houden met de doorstroming. KNMG-Geneeskundequiz - door Roy van Poppel De meest voorkomende soa’s, Pinky & The Brain en de ALS Ice Bucket Challenge passeerden de revue tijdens de 10e editie van de Geneeskundequiz van KNMG Limburg, waaraan ook dit maal studenten vol enthousiasme deelnamen om prachtige prijzen te winnen. Na negen succesvolle edities van de KNMG-Geneeskundequiz, kon een tiende editie niet uitblijven. De studentenwerkgroep van KNMG Limburg organiseerde op dinsdag 28 oktober 2014 dan ook een nieuwe avond met andere specialisten. Weer was het evenement een groot succes. Grand-Café Centre Ville in Maastricht was met 45 enthousiaste studenten gezellig druk. Voorzien van een goody bag, een hapje en een drankje, waren zij er helemaal klaar voor. Drs. Anne Dirks en drs. Vishal Hira, beiden arts-microbiologen-in-opleiding beten het spits af met een presentatie over infectieziekenten en soa’s, tot groot vermaak van de aanwezige studenten. Sommigen zullen echter gemerkt hebben dat hun kennis over dit onderwerp nog tekort schoot. Vervolgens hield neuroloog dr. Julie Staals een presentatie over verschillende neurologische ziektebeelden. Zij verraste de studenten met didactische filmpjes. Natuurlijk kwamen de studenten primair voor een gezellige en interessante avond, maar ook wilden zij meedingen naar de felbegeerde prijzen. ABNAmro stelde drie volledig verzorgde lunches bij een sterrenrestaurant beschikbaar voor het winnende team dat bestond uit Gwen Thomas, Ghislaine Waltman en Merel Gommers. Vervolgens was het even spannend vanwege een ex aequo. Een determinatievraag van de microbiologen maakte een einde aan de onzekerheid. Het tweede team won drie mooie geneeskundeboeken en het team dat de derde prijs bemachtigde ging ook met gevulde handen naar huis. Het ontving drie dinerbonnen. De volgende editie van de KNMG Geneeskundequiz vindt plaats op 10 februari 2015. Wil je meer weten over de activiteiten die KNMG Limburg voor studenten onderneemt, kijk dan op: www.knmglimburg.nl. Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 11 11 07-12-14 22:01 12 Uit: Nummer 1 Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 12 07-12-14 22:01 MAASTRO Clinic heeft nu ook een eigen eeuwboek Een eeuw radiotherapie in Limburg -door Hein Berendsen- Op 3 oktober jl., presenteerde Maastro Clinic in het Maastrichtse NH Hotel tijdens een geanimeerde bijeenkomst vol trots een prachtig boek: ‘Een eeuw radiotherapie in Limburg’. De Raad van Bestuur – prof. Philippe Lambin en drs. Maria Jacobs - straalde en was vol lof over het redactieteam: Jos van Engelshoven (hoofdredacteur), Harry Hillen en Léon Lodewick. Het team heeft meer dan een jaar aan het boek gewerkt, op geheel vrijwillige basis. De redactieleden wilden geen vergoeding en hebben een mooi werkstuk afgeleverd. Eindredacteur Eric van Royen zorgde ervoor dat de verhalen voor iedereen goed leesbaar zijn. Het boek is zeer rijk geïllustreerd; het telt 224 pagina’s. ISBN-nummer: 978-90-811802-3-8. Het azM, Atrium MC en Orbis MC hebben bij hun eeuwfeest een respectabel boek gemaakt. Waarom moest Maastro - dat nog niet zo lang bestaat - hier dan nu al bij aansluiten? Directeur Bedrijfsvoering drs. Maria Jacobs: ‘In 2014 is het precies 40 jaar geleden dat de Stichting Radiotherapeutisch Instituut Limburg (RTIL) werd opgericht, de voorloper van Maastro Clinic. Het RTIL ging de radiotherapie verzorgen voor de patiënten van de Zuid- en Midden-Limburgse ziekenhuizen. Inmiddels wordt ongeveer de helft van de oncologische patiënten bestraald. Van de van kanker genezen patiënten heeft 40 procent radiotherapie gehad; een bewijs dat de therapie effectief is. Het RTIL is in 2003 omgevormd tot Maastro Clinic dat sinds de verhuizing naar Maastricht een succesvolle academisering heeft doorgemaakt. Maastro is altijd een relatief kleine organisatie geweest, maar groot in de samenwerking. Medewerkers die de begintijd nog hebben meegemaakt, begonnen de afgelopen jaren uit dienst te treden. Daarbij hoorden we veel verhalen uit de begintijd, die niet verloren mochten gaan. Die laatste 40 jaar wilden we dus zeker vastleggen. Maar de toepassing van röntgenstraling bij de behandeling van kanker kent een nog langere geschiedenis. De radiotherapie in Limburg is al ruim een eeuw oud. Het leek ons een uitdaging om die bredere geschiedenis te beschrijven. We hadden het geluk dat we voor de geschiedschrijving konden terugvallen op drie zeer ervaren schrijvers: Jos van Engelshoven (voormalig hoogleraar radiologie), Harry Hillen (voormalig hoogleraar Interne Geneeskunde en decaan) en Léon Lodewick (huisarts en bestuurder bij Atrium MC, waar de RTIL-wieg stond).’ Hoofdredacteur Jos van Engelshoven: ‘De huidige positie van Maastro Clinic komt natuurlijk ook aan de orde in het boek, maar het gaat toch vooral over wat aan Maastro vooraf ging. We hebben ons als redactie met plezier gericht op die bredere scoop van het beschrijven van 100 jaar radiotherapie in Limburg. We vinden dat dit een zeer interessant boek is geworden.’ Uit het boek ‘MAASTRO Clinic, een eeuw radiotherapie in Limburg Begin 1896 had dr. Heinrich Hoffmans, de directeur en docent wis- en natuurkunde van de Maastrichtse HBS, een enorme primeur. Pas enkele weken eerder had Conrad Röntgen in zijn laboratorium in Würtzburg de opzienbare X-stralen ontdekt, die door lichaamsweefsel en andere materialen gingen. Nu al wist Hoffmans deze stralen voort te brengen in zijn schoollaboratorium. Hij gaf hier lezingen over voor bomvolle zalen. Bij deze proeven betrok hij dr. Lambert van Kleef, de directeur-geneesheer van Ziekenhuis Calvariënberg, dat toen nog Gesticht Calvariënberg heette. Amper twee jaar later beschikte Ziekenhuis Calvariënberg in Maastricht al over een eigen röntgeninrichting. Dokter Van Kleef betaalde uit eigen zak fl. 1208,73 voor de levering van een röntgeninrichting. Calvariënberg was daarmee het eerste ziekenhuis in Nederland met een röntgenapparaat. De introductie Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 13 13 07-12-14 22:01 van röntgenstralen in de geneeskunde verliep stormachtig en de techniek verbeterde snel. Dokter Johan Overbosch (Calvariënberg) en dokter Frans de Wever (St. JosephZiekenhuis Heerlen) kunnen worden beschouwd als de Limburgse pioniers en de eerste Limburgse röntgenologen. Overbosch vernieuwde na zijn aantreden in 1908 vrijwel de gehele röntgenrinrichting voor 3500 gulden. De Wever bouwde in Heerlen een nieuw ziekenhuis, waar in 1910 de eerste röntgenapparatuur werd geïnstalleerd. De Wever droeg zelf 2500 gulden bij in de kosten. De röntgenologie werd een belangrijk deel van zijn werk. Vier jaar later hoorde zijn ziekenhuis bij de drie grootste katholieke ziekenhuizen van het land. Maastricht maakte zich terecht zorgen dat het werd overvleugeld door Heerlen. Overbosch moest ondanks zijn verdiensten in 1927 weg vanwege een ordinaire ruzie en De Wever moest zijn enthousiasme uiteindelijk in 1940 met de dood bekopen; kort na zijn door ziekte gedwongen afscheid overleed hij. Waarschijnlijk heeft hij zich in de eerste jaren te weinig tegen de schadelijke röntgenstraling beschermd. Het was een selfmademan, een huisarts en technicus die zijn eigen Mercedes uit elkaar haalde. Het duurde tot de jaren zestig voordat radiotherapie als een volwaardige behandelmethode voor kankerpatiënten werd beschouwd. Dr. Henri Lokkerbol was in Limburg de eerste echte radiotherapeut. In het Antoni van Leeuwenhoek had hij 20 jaar gewerkt en aan de wieg gestaan van spectaculaire ontwikkelingen: de ‘kobaltbom’ en ‘het wiel van Lokkerbol’, een roterende telecobaltinstallatie. Hij was een technisch gedreven arts die voortdurend op zoek was naar verbetering van de bestralingsmogelijkheden. Lokkerbol startte in 1965 als radiotherapeut in het St.-Joseph-Ziekenhuis in Heerlen en richtte de eerste radiotherapieafdeling op. In 1969 verhuisde zijn afdeling naar een ondergrondse vleugel op het terrein van het fonkelnieuwe De Wever-Ziekenhuis. Lokkerbol hield ook spreekuur in Sittard en Maastricht; een voorloper van het regionale RTIL. Op 15 mei 1974 richtten geneesheer-directeur Lindeboom van het De Wever-Ziekenhuis, samen met directeuren van de ziekenhuizen van Maastricht, Roermond, Sittard, Geleen, Brunssum en Kerkrade het Radiotherapeutisch Instituut Limburg op.Tussen 1975 en 2000 groeide de radiotherapie uit tot een volwassen specialisme binnen de oncologie. Per 1 januari 1977 werd Lokkerbol opgevolgd door dr.Ton Keijser, de eerste directeur van het RTIL. Per 1 januari 1977 werd Lokkerbol opgevolgd door dr. Ton Keijser, de eerste directeur van het RTIL. Keijser bouwde het RTIL in Uit: Limburgs Dagblad 22 september 1983. hoog tempo op. In 1982 werd hij hoogleraar radiotherapie aan de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Maastricht. Bij zijn afscheid in 1987 waren de personele formatie en het budget verdubbeld. Vanwege haar behoefte om te academiseren verhuisde het instituut vijftien jaar geleden naar Maastricht, waar het de naam Maastro Clinic aannam. De benoeming van prof Ph. Lambin tot voorzitter van de Raad van Bestuur was het startpunt voor de academisering en internationalisering. Maastro heeft de ambitie een wereldspeler te worden inmiddels waargemaakt, publiceert zo’n 70 wetenschappelijke artikelen per jaar en verwerft daarvoor jaarlijks zo’n driekwart miljoen euro subsidie. Er wordt samengewerkt met onder meer Aken, Luik, Hasselt, Zimbabwe, Australie, Shanghai, Philadelphia,Toronto, Bangalore, ZuidAfrika en procedures van Maastro worden door veel instituten overgenomen. De door Maastro ontwikkelde website biedt in open source oplossingen voor collega’s in de hele wereld; de site telt duizenden bezoekers. Kunst zal het worden om de innovaties ook te vertalen in financiele opbrengsten. De toekomst voor Maastro ligt in de protonentherapie. Prof Lambin: ‘we willen onze pioniersspirit behouden’. 14 AGENDA 2015 KNMG-district LIMBURG 11 januari Nieuwjaarsbijeenkomst 2015, Bonnefantenmuseum, Maastricht 10 februari Studenten-geneeskundequiz Grand-Café Centre Ville, Maastricht 12 maart Algemene Ledenvergadering LimburgPesthuys, Maastricht 9 juni Studenten-geneeskundequiz Grand-Café Centre Ville, Maastricht CALL FOR ABSTRACTS MOSA CONFERENCE Presenteer jouw (bio)medisch onderzoek 23 en 24 juni 2015 op Mosa Conference en win geweldige prijzen! Mosa Conference is een internationaal studenten-onderzoekscongres dat gehouden wordt op de Universiteit Maastricht. Naast de studentenpresentaties worden er ook zeer interessante lezingen en workshops gehouden rondom het thema Searching For Disease. Ben jij bezig met (bio)medisch onderzoek en wil je dit graag presenteren aan een publiek en vakjury? Ga dan naar www.mosaconference.nl en stuur jouw abstract op voor 1 april, 2015! CALL FOR ABSTRACTS MOSA CONFERENCE Present your (bio)medical research June 23rd and 24th 2015 at Mosa Conference and win amazing prizes! Mosa Conference is an international student research conference that is being held at Maastricht University. Besides the student presentations, there are also very interesting lectures and workshops being held revolving around the theme Searching For Disease. Are you working on (bio)medical research and would you like to present this to a croud and a professional jury? Then go to www.mosaconference.nl and submit your abstract before April 1st, 2015! MUMC_COR Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 14 07-12-14 22:01 Wiel neemt vandaag de tijd. De natuur in met zijn kleinzoon. Dat vinden wij bij Maastricht UMC+ een gezond idee. Want wie de tijd neemt voor ontspanning werkt aan een gezonder leven. Mensen die de tijd nemen voor een verzetje worden immers minder snel ziek. En dat zien we graag, als academisch centrum dat voorop loopt in preventie. Natuurlijk komt u bij ons als u ziek bent. Dan bent u bij ons in de best mogelijke handen en weet u zich verzekerd van goede en persoonlijke zorg. Zevenduizend medewerkers zetten zich elke dag met veel energie en gedrevenheid in om de beste zorg te leveren. Daarbij baseren ze zich op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en dragen bij om deze verder te ontwikkelen. Maar het liefst zien we u gezond en wel. Gezond houden en maken. Daar zorgen wij samen voor. Met Wiel en zijn kleinzoon. En met u. Wiel neemt de tijd Ontdek meer gezonde ideeën op gezondidee.mumc.nl MUMC_CORP ADS_220X275.indd 3 16-09-14 12:08 Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 15 15 07-12-14 22:01 De beste zorg bepalen we samen Sara ziet de zon weer achter de wolken www.atriummc.nl 16 Schelmenstreek 17 | december 2014 | District Limburg schelmenstreek 17 dec 14.indd 16 07-12-14 22:01
© Copyright 2024 ExpyDoc