adviesbureau Tauw (datum 9 april 2014, kenmerk N001

Notitie
Contactpersoon Jaap Steketee
Datum 9 april 2014
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
1 Inleiding en doelstelling
Deze notitie beschrijft de werkwijze bij en de resultaten van de plaatsing en bemonstering van het
grondwater van vijf peilbuizen op de locatie De Mars 9 te Coevorden.
Het doel van het onderzoek is het monitoren van de kwaliteit van het freatische grondwater in
verband met de toepassing van de IBC-bouwstof AEC-bodemas als funderingsmateriaal. Er zijn
nieuwe peilbuizen geplaatst omdat eerder geplaatste freatische peilbuizen verloren waren
gegaan. De nog aanwezige peilbuizen met diepe filters voldoen niet aan de eisen van het Besluit
bodemkwaliteit.
2 Uitgevoerde werkzaamheden
Op 24 maart 2014 zijn door Dries Nakken (certificaatnummer K54913) de onderstaande
werkzaamheden uitgevoerd:
 Het plaatsen van vijf peilbuizen (1000 tot en met 1004). De peilbuizen hebben alle een
filterstelling van 2,0 tot 3,0 m -mv
 Alle peilbuizen zijn ingemeten ten opzichte van NAP om de hoogte van de grondwaterstand
op een objectieve manier te kunnen weergeven
De situering van de peilbuizen is weergegeven in bijlage 1. De boorprofielen zijn opgenomen in
bijlage 2.
Op 31 maart 2014 is het grondwater bemonsterd door Jan Bouwmeester (certificaatnummer
K54913).
Het grondwater van de nieuw geplaatste peilbuizen is geanalyseerd op chloride, bromide, sulfaat,
antimoon, koper en molybdeen.
Het NEN-EN-ISO 17025 geaccrediteerde milieulaboratorium van AL-West heeft de analyses
uitgevoerd conform AS 3000.
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
1\6
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
Kwaliteit
Het keurmerk ‘kwaliteitswaarborg Bodembeheer’ geeft aan dat de activiteiten in het kader bodembeheer, waaronder
veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek goed en betrouwbaar volgens door de overheid opgestelde
protocollen en programma’s zijn/worden uitgevoerd. Tauw bv is erkend voor het uitvoeren van veldwerk bij
milieuhygiënisch bodemonderzoek conform de VKB-protocollen 2001, 2002, 2003 en 2018. Tauw bv verklaart dat
het veldwerk onafhankelijk van de opdrachtgever is/wordt uitgevoerd conform de eisen van BRL SIKB 2000. Bij
interne opdrachtverlening is/wordt gebruik gemaakt van interne functiescheiding onder de voorwaarden die het
Besluit bodemkwaliteit hieraan stelt.
De werkzaamheden worden uitgevoerd conform BRL SIKB 2000: Beoordelingsrichtlijn voor het
SIKB procescertificaat Veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek:
 VKB-protocol 2001: Plaatsen van handboringen en peilbuizen, maken van
boorbeschrijvingen, nemen van grondmonsters en waterpassen
 VKB-protocol 2002: Het nemen van grondwatermonsters
Tauw verklaart hierbij dat het een onafhankelijke positie heeft (en kan behouden) ten opzichte
van de opdrachtgever. Dat wil zeggen dat er geen organisatorische relatie bestaat met de
opdrachtgever (zuster- of moederbedrijf) of diens eigenaar, maar ook dat er geen
belangenverstrengeling is of kan optreden in relatie tot andere Tauw-projecten of andere
opdrachtgevers.
3 Resultaten
Grondwatermetingen
Tijdens de veldwerkzaamheden zijn grondwatermetingen uitgevoerd. Deze staan vermeld in
tabel 1. In deze tabel zijn tevens de coördinaten en NAP hoogtes van de peilbuizen opgenomen.
2\6
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
Tabel 1 Grondwatermetingen in het veld: hoogte, pH en geleidbaarheid
Peilbuis
X-coördinaat
Y-coördinaat
Z-coördinaat
NAP-hoogte
Grondwaterstanden
m -mv
NAP
pH (-)
EC (µS/cm)
101
246.140.507
518.702.937
9,417
1,12
8,30
-
-
102
246.102.537
518.714.732
9,302
0,93
8,37
-
-
103
246.276.313
518.640.757
9,786
1,55
8,24
-
-
104
246.243.206
518.586.355
9,575
1,22
8,36
-
-
105
246.216.169
518.656.533
9,460
1,20
8,26
-
-
1000
245.986.107
518.852.305
9,647
1,21
8,44
6,30
566
1001
246.132.239
518.760.369
9,520
1,16
8,36
6,69
3838
1002
246.100.196
518.713.438
9,365
1,03
8,34
4,69
3999
1003
246.270.105
518.641.337
9,488
1,18
8,31
6,50
2601
1004
246.235.926
518.595.253
9,459
1,14
8,32
6,50
2717
Uit de waterpassing is een zuidoostelijke grondwaterstromingsrichting af te leiden. Regionaal is
de grondwaterstromingsrichting zuidelijk gericht. De zuidoostelijke richting is wellicht het gevolg
van een grondwateronttrekking oostelijk van de locatie, met een capaciteit van 60 m3/h.
Gezien de grondwaterstroming en de ligging is peilbuis 1000 een bovenstroomse referentie
peilbuis. De peilbuizen 1002 – 1004 zijn door de laag bodemas heen geplaatst, ter plaatse van
peilbuis 1001 is een laag puin aangetroffen (wellicht afkomstig van de schone schouder
constructie).
Toetsingskader
De analyseresultaten zijn getoetst aan de toetsingswaarden uit de Circulaire bodemsanering zoals
gewijzigd op 1 juli 2013 en het Besluit bodemkwaliteit ingegaan per 1 juli 2008 conform bijlage G
onderdeel III van de Regeling bodemkwaliteit die per 1 juli 2013 in werking is getreden.
Dit toetsingskader bestaat uit Streefwaarden en Interventiewaarden voor grondwater. De
Tussenwaarden zijn gedefinieerd als T = ½(S + I) voor grondwater. De wijze van weergave in de
navolgende tabellen staat vermeld in het onderstaande overzicht van tabel 2.
Tabel 2 Overzicht toetsingskader
Concentratieniveau voor een stof
Weergave in tabellen
≤ S-waarde (of < rapportagegrens)
-
> S-waarde ≤ T-waarde
+
> T-waarde ≤ I-waarde
++
> I-waarde
+++
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
3\6
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
Grondwaterkwaliteit
In tabel 3 worden de getoetste analyseresultaten van het grondwater weergegeven. De toetsingswaarden zijn opgenomen in bijlage 3. De analysecertificaten zijn opgenomen in bijlage 4.
Tabel 3 Analyseresultaten grondwater en interpretatie
Peilbuis
1000
Filterdiepte (m -mv) 2,0-3,0
1001
1002
1003
1004
2,0-3,0
2,0-3,0
2,0-3,0
2,0-3,0
METALEN
antimoon (Sb)
<3
<<
<3
<<
<3
<<
<3
<<
<3
<<
koper (Cu)
<2
-
<2
-
<2
-
<2
-
<2
-
molybdeen (Mo)
<2
-
<2
-
4,7
-
<2
-
<2
-
940
>>
3000
>>
59
-
420
>>
ANORGANISCHE VERBINDINGEN
chloride (mg/l)
55
-
bromide (mg/l) *
< 0,1
<<
4,1
>>
14
>>
0,27
>>
1,8
>>
sulfaat (mg/l) *
50
>.
540
>>
200
>>
1000
>>
870
>>
* Voor bromide en sulfaat zijn geen STI-waarden vastgesteld
>> concentratie aangetoond boven de rapportagegrens
<< concentratie aangetoond beneden de rapportagegrens
Bespreking resultaten en conclusies
De grondwaterstand ter plaatse van de toepassing van de bodemas is op het moment van
onderzoek circa 8,3 m +NAP. Deze waarde komt overeen met metingen ten tijde van het
nulonderzoek en voldoet aan de afgeleide maatgevende grondwaterstand van 8,68 m +NAP. Uit
divermetingen (zie bijlage 5) blijken relatief stabiele grondwaterstanden met een maximale
grondwaterstand van circa 8,4 m +NAP.
Uit de boorstaten is op te maken dat bij de peilbuizen 1001 en 1002 wordt voldaan aan de
droogleggingseis van 50 cm maar bij de peilbuizen 1003 en 1004 niet. Het grondwater staat daar
circa 30 cm onder de bodemas. Oorzaak van de ontoereikende drooglegging is dat de laag
bodemas die is aangebracht dikker is dan de ontwerpwaarde. Overigens staat het concept van de
maatgevende grondwaterstand toe dat 1 % van de meetwaarden niet voldoen aan de droogleggingseis van 50 cm.
4\6
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
In vergelijking met het nulonderzoek en de referentiepeilbuis zijn de metaalconcentraties niet of
nauwelijks verhoogd, maar de zoutconcentraties wel. Hiervoor zijn de volgende oorzaken
denkbaar:
 het materiaal heeft na het aanbrengen nog een tijd open gelegen voordat het asfalt is

aangebracht. In deze periode kon regenwater infiltreren en kon uitloging optreden
uit informatie van Dollegoor blijkt dat het openliggende materiaal in de droge zomerperiode is
bevochtigd om stofvorming te voorkomen. Dit kan in extra uitloging geresulteerd hebben
Beide factoren speelden alleen in de aanlegperiode een rol zodat effecten van deze initiële
uitloging na verloop van tijd zullen uitdoven. Aangezien het materiaal geen direct contact met het
grondwater heeft, is dit niet de oorzaak van de verhoogde zoutconcentraties. De risico’s van de
aangetroffen zoutverontreiniging kunnen als gering worden beoordeeld. Bij het strooien van zout
voor gladheidbestrijding ontstaan vergelijkbare chloride-concentraties.
De indruk bestaat dat de zoutconcentraties afnemen. Uit eerder uitgevoerde indicatieve metingen
in oktober 2013 in drie peilbuizen blijkt een gemiddelde chloride-concentratie van 1320 mg/l (nu is
deze 1105 mg/l, gemiddelde vier peilbuizen) en een gemiddelde sulfaatconcentratie van 743 mg/l
(nu 653 mg/l). De verhoogde zoutconcentraties zijn daarom wellicht als een aanlegprobleem te
beschouwen. Naast uitloging gedurende de periode van open liggen van de bodemas, kan ook
het voor de schone schouder gebruikte puingranulaat initieel een bijdrage leveren aan de
uitloging van zouten.
Bijlage(n)
1. Situering peilbuizen
2. Boorprofielen
3. Toetsingswaarden
4. Analysecertificaten
5. Resultaten divermetingen
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
5\6
Kenmerk N001-1222993JJS-rlk-V01-NL
6\6
Monitoring grondwater de Mars 9, Coevorden
Bijlage 1: Situering peilbuizen
Grondwaterstromingsrichting
Opdrachtgever
Overig
Schaal
Dollegoor GmbH
1 : 2.000
Peilbuis
Project
Gebouwen
Coevorden, De Mars 9
Formaat
A3 297x420
Status
Definitief
Projectnummer
1222993
Locatie
Onderdeel
Situering peilbuizen
Dat. 4.4.2014 12:00
Getek.
Gec.
Tekeningnummer
P00015
wdo
N
0
50
100m
Postbus 133
7400 AC Deventer
Tel. (0570)699911
Fax (0570)699666
Grondwaterstromingsrichting
Opdrachtgever
Peilbuis
Schaal
Dollegoor GmbH
1 : 2.000
Gebouwen
Project
Locatie
Coevorden, De Mars 9
Onderdeel
Situering monsterpunten
Formaat
A3 297x420
Dat. 4.4.2014 13:44
Getek.
Gec.
Status
Concept
Projectnummer
1222993
Tekeningnummer
P00016
wdo
N
0
50
100m
Postbus 133
7400 AC Deventer
Tel. (0570)699911
Fax (0570)699666
Bijlage 2: Boorprofielen
Legenda boorprofielen
1
0,00 t.o.v. MV
klei
kleiig
leem
siltig
Indicatieve
geurzone
klei
zwak fijnzandig
leem
matig zandig
-1,00
1 = zeer licht
2 = licht
3 = matig
4 = sterk
5 = zeer sterk
G:
monsterpunt nummer
0,10
1
bovenkant peilbuis tov mv
monstercodering
steekbusmonster
grondwaterstand
fijn zand
zandig
fijn zand
sterk humeus
2
-2,00
peilbuis
Bijzonderheid
matig grof zand
bodemluchtmonster
1 = zeer licht
2 = licht
3 = matig
4 = sterk
5 = zeer sterk
matig grof zand
sterk humeus
zwak kleiig
-3,00
3
casing
zeer grof zand
bentoniet
grind
grindig
-4,00
filter
veen
humeus
-5,00
arcering conform NEN 5104
grind
0,00 t.o.v. MV
1000
1001
grijs (donker)
bruin (donker)
1002
asfaltlaag
klinkerlaag
betonbr
bruin (licht)
stootijzer
puinbr
riversd
puinlaag
bodemas
OVERIG
-0,50
groen
grijs
riversd
geel (licht)
wit
-1,00
edelman
bruin (licht)
geel
grijs (licht)
edelman
grijs
-1,50
edelman
bruin (licht)
-2,00
grijs
-2,50
hout(3/m.grof)
zuigerb
grijs
zuigerb
bruin (donker)
zuigerb
grijs
-3,00
Profielen conform NEN 5104
1222993 : Dollegoor de Mars monitoring
0,00 t.o.v. MV
1003
1004
asfaltlaag
asfaltlaag
betonbr
-0,50
betonbr
bodemas
OVERIG
bodemas
OVERIG
puinbr
riversd
edelman
stootijzer
puinbr
riversd
edelman
stootijzer
-1,00
-1,50
geel (licht)
edelman
grijs (licht)
zuigerb
bruin
geel
edelman
-2,00
-2,50
grijs (licht)
zuigerb
-3,00
Profielen conform NEN 5104
1222993 : Dollegoor de Mars monitoring
Bijlage 3: Toetsingwaarden
Labmonster(s):
Pb 1000 F(2,0-3,0), Pb 1001 F(2,0-3,0), Pb 1002 F(2,03,0), Pb 1003 F(2,0-3,0), Pb 1004 F(2,0-3,0)
So
To
Io
antimoon (Sb)
-
10
20
koper (Cu)
15
45
75
molybdeen (Mo)
5
152
300
100000
-
-
METALEN
ANORGANISCHE VERBINDINGEN
chloride
So:
Streefwaardenwaarden grondwater [ug/l]
To:
Tussenwaarden grondwater [ug/l]
Io:
Interventie grondwater [ug/l]
Streefwaarden grondwater en Interventiewaarden bodemsanering uit de Circulaire Bodemsanering per 1 juli 2013
(Staatscourant 27 juni 2013, 16675)
Achtergrondwaarden uit Toepassen van grond en baggerspecie in oppervlaktewater conform Staatscourant 2007,
247
Bijlage 4: Analysecertificaat
AL-West B.V.
Dortmundstraat 16B, 7418 BH Deventer, the Netherlands
Postbus 693, 7400 AR Deventer
Tel. +31(0)570 788110, Fax +31(0)570 788108
e-Mail: [email protected], www.al-west.nl
TAUW DEVENTER
Wim Dorgelo
POSTBUS 133
7400 AC DEVENTER
Datum
Relatienr
Opdrachtnr.
04.04.2014
35003840
428657
Blad 1 van 2
ANALYSERAPPORT
Opdracht 428657 Water
Uw referentie
35003840 TAUW DEVENTER
1222993 Dollegoor, Coevorden de Mars 9 monitoring
Opdrachtacceptatie
Monsternemer
Opdrachtgever
Opdrachtgever
31.03.14
Geachte heer, mevrouw,
Hierbij zenden wij U de resultaten van het door u aangevraagde laboratoriumonderzoek.
De analyses zijn, tenzij anders vermeld, uitgevoerd overeenkomstig onze erkenning voor de werkzaamheid
"Analyse voor milieuhygiënisch bodemonderzoek" van het Besluit Bodemkwaliteit.
Indien u gegevens wenst over de meetonzekerheden van een methode, kunnen wij u deze op verzoek
verstrekken.
Dit rapport mag alleen in zijn geheel worden gereproduceerd. Eventuele bijlagen zijn onderdeel van het rapport.
Indien u nog vragen heeft of aanvullende informatie wenst, verzoeken wij u om contact op te nemen met
Klantenservice.
Wij vertrouwen U met de toegezonden informatie van dienst te zijn.
Met vriendelijke groet,
AL-West B.V. Dhr. Peter Wijers, Tel. +31/570788111
Klantenservice
AL-West B.V.
Dortmundstraat 16B, 7418 BH Deventer, the Netherlands
Postbus 693, 7400 AR Deventer
Tel. +31(0)570 788110, Fax +31(0)570 788108
e-Mail: [email protected], www.al-west.nl
Blad 2 van 2
Opdracht 428657 Water
Monsternr. Monsteromschrijving
Monstername
533647
533648
533649
533650
533651
31.03.2014
31.03.2014
31.03.2014
31.03.2014
31.03.2014
Pb 1000 F(2,0-3,0)
Pb 1001 F(2,0-3,0)
Pb 1002 F(2,0-3,0)
Pb 1003 F(2,0-3,0)
Pb 1004 F(2,0-3,0)
Eenheid
Monsternamepunt
533647
533648
533649
533650
533651
Pb 1000 F(2,0-3,0)
Pb 1001 F(2,0-3,0)
Pb 1002 F(2,0-3,0)
Pb 1003 F(2,0-3,0)
Pb 1004 F(2,0-3,0)
mg/l
-55
-940
-3000
-59
-420
Sulfaat (SO4)
mg/l
mg/l
-540
-4,1
-200
-14
-1000
-0,27
-870
Bromide
-50
-<0,10
Antimoon (Sb)
µg/l
-<3,0
-<3,0
-<3,0
-<3,0
-<3,0
Koper (Cu)
µg/l
µg/l
-<2,0
-<2,0
-<2,0
-4,7
-<2,0
-<2,0
-<2,0
Molybdeen (Mo)
-<2,0
-<2,0
Klassiek Chemische Analyses
Chloride
-1,8
Metalen (AS3000)
-<2,0
Verklaring:"<" of na betekent dat het gehalte van de component lager is dan de rapportagegrens.
Begin van de analyses: 31.03.2014
Einde van de analyses: 04.04.2014
De onderzoeksresultaten hebben alleen betrekking op het aangeleverde monstermateriaal. Monsters met onbekende herkomst kunnen slechts
beperkt gecontroleerd worden op plausibiliteit.
AL-West B.V. Dhr. Peter Wijers, Tel. +31/570788111
Klantenservice
Dit electronisch gegenereerde rapport is gecontroleerd en vrijgegeven. In overeenstemming met de
vereisten van NEN EN ISO/IEC 17025:2005 voor eenvoudige rapportage is dit rapport zonder handtekening
rechtsgeldig.
Toegepaste methoden
conform NEN-EN-ISO 10304-1: Bromide
Protocollen AS 3100: Chloride Sulfaat (SO4) Antimoon (Sb) Molybdeen (Mo) Koper (Cu)
Bijlage 5: Resultaten divermetingen: Peilbuis 1 = 102, 3 = 105
op plattegrond bijlage 1
Coevorden De Mars
pb-3
pb-1
Verloop grondwaterstanden tov bk peilbuis
0
17 maart 2014
22 maart 2014
27 maart 2014
1 april 2014
-20
GWS-mv
-40
-60
-80
-100
-120
-140
Datum
6 april 2014
11 april 2014