Goed Gevoel en Nederlands, december 2013

DONADARIAnieuws
THEMANIEUWSBRIEF VAN KENNISCENTRUM EMANCIPATIE ROTTERDAM
JAARGANG 8, NUMMER 44, DECEMBER 2013
Emanciperen in Gezondheid
VERSCHILLEN
ERKENNEN
GOED
GEVOEL
PREVENTIEVE
AANPAK
OP ONS
BORDJE
Gezondheid en Participatie
Gerda Nijssen
Voor Kenniscentrum Dona Daria is het agenderen van emancipatie een on-going proces. Anno
2013 is het nog steeds nodig dat er gepleit wordt
voor bijvoorbeeld evenveel keuzevrijheid en
gelijke mogelijkheden voor ontplooiing van mannen en vrouwen. Uiteraard zetten we dit in 2014
voort. Eind 2014 verschijnt ook de nieuwe landelijke Emancipatiemonitor. Vooruitlopend op de
publicatie spreken we hierover met Ans Merens,
wetenschappelijk onderzoeker bij het Sociaal en
Cultureel Planbureau. De Emancipatiemonitor
laat zien hoe het bijvoorbeeld gaat met de positie
van vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt, de
combinatie van arbeid en zorg en veiligheid. Wij
zijn nu vooral benieuwd naar de gezondheid van
vrouwen en mannen en hoe deze zich verhoudt
tot hun participatie en emancipatie in de samenleving. Waar richten de onderzoekers zich op? Is
er een verschuiving in accent waarneembaar en
waar liggen de kansen en uitdagingen?
Belangrijke thema’s in de Emancipatiemonitor 2014
Zelf mag ik me gelukkig prijzen met een doorgaans goed functionerend lijf. Deze maand had ik wat klachten en kwam ik na ettelijke (plusminus 10) jaren weer eens bij de huisarts. Het bleek een
vrouw te zijn. Ik had haar nooit ontmoet, maar voelde me gelijk
bij haar op mijn gemak. Ik vertelde dat ik eigenlijk van de homeopathie ben, maar geen homeopathische huisarts in de omgeving
vinden kon. Ze zei er niet veel over, maar bij het aanraden van
geneesmiddelen hield ze er wel degelijk rekening mee. “Ja, daar
heeft dr. Vogel ook iets voor”, zei ze met een aller-charmantste
glimlach. Volgens mijn collega’s kan ik streng kijken, als iemand
op het werk met vette happen luncht of grote klonten suiker in de
koffie laat plonsen. Verder is bewegen regelmatig onderwerp van
gesprek tijdens onze sociale babbels. “Doe vooral iets waar je lol
in hebt”, is mijn credo. Vind je zwemmen vreselijk, ga dan liever
wandelen of fietsen of ….. En mijn collega’s vragen allang niet meer
of ik een weekendje op stap ga als ik ’s ochtends aankom met die
grote sporttas op mijn rug.
Maar soms worden we weer ingehaald door zorgmakende
nieuwsberichten. Er is heel wat op het gebied van gezondheid
om beducht voor te zijn. Ik blijf me verbazen over wat de dames
en heren medici nu weer ontdekt hebben. Vrouwen lijken grotere verantwoordelijkheden daaromtrent te dragen. We dragen
immers ook de zorg voor het ongeboren vrucht. En daarna moet
er gezoogd worden en is het veelal moeders die thuis voor de kleinen zorgt; later ook als mantelzorger voor (schoon)ouders. En ons
lijf lijkt zoveel meer aandacht te behoeven. Vrouwen met siliconen
borstimplantaten oppassen! Griezelig idee dat je iets in je lichaam
hebt zitten, waarvan je niet goed weet of het wel veilig is. Bepaalde
anticonceptie pillen hebben ziekmakende bijwerkingen. Roken
is voor vrouwen risicovoller dan voor mannen. En hartfalen geeft
andere signalen af bij vrouwen dan bij mannen.
“Gezondheid is geen gebruikelijk
thema in de Emancipatiemonitor.
De Emancipatiemonitor bestaat
sinds 2000 en voor het laatst
kwam het ter sprake in 2008. In de
komende Emancipatiemonitor is er
weer aandacht aan besteed omdat
het een expliciet thema is van het
ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap (OCW). Dit omdat
het steeds meer duidelijk wordt dat er grote verschillen in
gezondheid zijn tussen mannen en vrouwen. Bijvoorbeeld: we
hebben nu het inzicht dat hormonen bij vrouwen niet alleen
van belang zijn voor de voortplanting, geslachtsorganen en
borsten. Ze spelen ook een belangrijke rol bij het functioneren van allerlei andere delen van het lichaam. Het feit dat
het oestrogeengehalte in de overgang daalt, heeft allerlei
gevolgen. Het betekent o.a. dat vrouwen na de overgang een
grotere kans hebben op een hartinfarct. Vóór de overgang
is die kans heel erg klein. Dat soort dingen zijn meer bekend
geworden de afgelopen jaren. Daar komt bij dat een hartinfarct bij vrouwen veel minder duidelijk te herkennen is. Bij
mannen is er doorgaans sprake van pijn op de borst en pijn
in de linkerschouder. Bij vrouwen ziet het er soms ook zo uit,
maar vaak zijn symptomen veel vager. Ze voelen zich vooral
erg moe en kunnen griepverschijnselen hebben. Deze zaken
worden niet altijd onderkend. Het gevolg is dat het dan verkeerd kan aflopen en achteraf blijkt het dan een hartinfarct
te zijn geweest. Een ander punt van zorg is dat medicijnen
voornamelijk op mannen getest worden. De achtergrond van
sekseverschillen spelen vrijwel geen rol. Dit terwijl vrouwen
anders reageren op medicijnen, dus wordt er ook steeds
Onlangs is het “Handboek vrouwspecifieke geneeskunde verschenen”. “Om gelijke kansen op gezondheid te realiseren, is het
maken van verschil noodzakelijk”, stellen Ineke Klinge, associate
professor of Gender Medicine aan de Universiteit Maastricht,
en Toine Lagro-Janssen, huisarts en hoogleraar Vrouwenstudies
Medische Wetenschappen aan het UMC St Radboud Nijmegen.
Het nagelnieuwe in december uitgekomen handboek behandelt
in 27 hoofdstukken een breed scala aan zorg speciaal gericht
op vrouwen. Doordat het toegankelijk is geschreven hopen de
auteurs een brede doelgroep aan te spreken, waaronder ook
zorgmanagers, zorgverzekeraars en beleidsmakers. We schijnen
in Nederland achter te lopen op het gebied van gender specifieke zorg. “Artsen moeten zich realiseren dat er genderverschillen zijn, dat we het nu niet goed doen”, aldus Fauser (hoofd van
de Divisie Vrouw en Baby aan het UMC Utrecht en hoogleraar
Voortplantingsgeneeskunde aan de Universiteit Utrecht).
We gaan er maar eens induiken. Maar ik moet er ook een beetje
van zuchten. “Komt weer op ons bordje, ladies.”
2
Migrantenvrouwen en Gezondheidsbeleving
“Migranten hebben over het algemeen een minder goede
gezondheid dan autochtone Nederlanders. De man-vrouw
verschillen zijn vooral bij mensen met een Turkse afkomst erg
groot. Als je naar de percentages kijkt, kun je stellen dat 38%
van de vrouwen met een Turkse afkomst zichzelf ongezond
of minder gezond voelen. Bij de mannen is dit slechts 20%.
Bij mensen van Marokkaanse afkomst is er ook een verschil
maar niet zo groot: 25% van de vrouwen en 19% van de mannen voelt zich niet gezond. Ter vergelijking, bij autochtone
Nederlanders is het verschil nog iets kleiner: 22% van de vrouwen en 18% van de mannen. Er is dus ook een enorm verschil
tussen Turkse en andere vrouwen”, aldus Ans Merens.
meer gepleit voor een verandering in de wijze van testen”,
aldus Ans Merens.
In de Hoofdlijnenbrief – Emancipatiebeleid 2013-2016
van Jet Bussemaker wordt er ook gesproken over het
streven naar een genderbewuste gezondheidszorg, met
een gelijkwaardige behandeling. Op welke wijze wordt er
in de emancipatiemonitor gekeken naar gezondheid?
Ans Merens: “ We proberen eerst een algemeen beeld te
schetsen. Welke ziektes komen er voor bij mannen en welke
bij vrouwen? De meeste ziektes komen trouwens het meeste
voor bij vrouwen. Daarnaast kijken we naar de psychische
gezondheid, de levensverwachting en de doodsoorzaken. In
hoeverre vrouwen gebruik maken van de gezondheidzorg,
hoe vaak ze een huisarts of medisch specialist bezoeken. Een
ander onderdeel is het onderzoek naar hoe het staat met hun
leefstijl. Hoe staat het bijvoorbeeld met roken, drinken en
bewegen. Daarna gaan we in op de relatie tussen deze zaken
en de participatie van vrouwen en mannen in de maatschappij. Wat het betekent op het gebied van arbeid, op het gebied
van onderwijs en vrijwilligerswerk. Participatie is immers een
belangrijke doelstelling in het emancipatiebeleid en dan gaat
het niet alleen om arbeidsparticipatie. Ik ben ook lid van de
Alliantie Gender en Gezondheid, een landelijke werkgroep
die de genderbewuste gezondheidszorg hoger op de agenda
probeert te krijgen. Er is daarbij behoefte aan cijfers, bijvoorbeeld over doodsoorzaken. De Alliantie is gevormd vanuit het
ministerie van OCW en bestaat uit verschillende voortrekkers,
zoals onderzoekers en andere professionals uit het veld”.
Minder gezond of ongezond. Om welke ziektes of klachten gaat het dan? En welk effect heeft dit op de arbeidsparticipatie?
“Vooral gewrichtsklachten en rugklachten komen veel voor.
Dit zijn aandoeningen die kunnen leiden tot een beperking
en een beperkte mobiliteit. En dat kan dan gevolgen hebben
voor de arbeidsparticipatie. Een huidprobleem, bijvoorbeeld,
kan heel vervelend zijn, maar hoeft niet te leiden tot een
beperking. Pas als er sprake is van een beperking, kan een
ziekte een belemmering vormen voor de arbeidsparticipatie.
Ziektes hebben bij migrantenvrouwen wel een meer remmend effect op de arbeidsparticipatie dan bij autochtone
vrouwen. Zij ervaren ziektes anders. Daarnaast speelt het
opleidingsniveau van de vrouwen ook een belangrijke rol.
Mensen met een hoger opleidingsniveau hebben over het
Gezondheid Mannen en Vrouwen
vrouwen hoger is, ligt de gezonde levensverwachting lager dan bij
mannen. Deze was in 2012 voor vrouwen 62,6 jaar en voor mannen
64,7 jaar (CBS StatLine).
Lichamelijke aandoeningen
Vrouwen hebben vaker dan mannen meerdere aandoeningen
tegelijk (Multi-morbiditeit) Het aandeel bij 3 of meer langdurige
aandoeningen = vrouwen :16,3 % / Mannen: 9,3 %
Doodsoorzaken
Voor vrouwen zijn hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1,
direct gevolgd door kanker op nummer 2. De verschillen in sterfte
van vrouwen aan deze ziekten zijn echter vrij klein. Bij mannen
vormt kanker veruit de belangrijkste doodsoorzaak en hart- en
vaatziekten de tweede doodsoorzaak
Sinds de jaren tachtig is de sterfte van vrouwen en mannen
aan hart- en vaatziekten flink afgenomen als gevolg van betere
behandeling en meer preventie. De sterfte aan kanker is iets
toegenomen. Weliswaar is het risico om aan kanker te overlijden
gedaald, maar het aantal mensen dat kanker krijgt, stijgt door de
vergrijzing. Bij vrouwen is de sterfte aan borstkanker gedaald, maar
aan longkanker toegenomen doordat vrouwen 20-30 jaar geleden
veel meer zijn gaan roken.
Psychische Problemen
Vrouwen rapporteren meer psychische problemen dan mannen:
12,9% resp. 8,9% heeft een score van minder dan 60 op de zgn.
Mental Health Inventory (MHI), een meetinstrument met vragen
over nervositeit.
Levensverwachting en ziektelast
Vrouwen hebben al tientallen jaren bij geboorte een hogere
levensverwachting dan mannen. In 2012 was dit 82,8
jaar bij vrouwen en 79,1 jaar bij mannen. Het verschil in
levensverwachting is sinds midden jaren 1980 echter steeds
kleiner geworden, van toen ruim 6 jaar tot nu ongeveer 3,7 jaar
(CBS StatLine). Ook de levensverwachting op 65 jarige leeftijd is
bij vrouwen hoger (21,2 jaar) dan bij mannen (18,3 jaar), maar het
verschil wordt ook daar kleiner. Hoewel de levensverwachting bij
De volledige factsheet over Gezondheid van vrouwen en mannen is
beschikbaar op www.scp.nl/publicaties
Samengesteld door Ans Merens, Sociaal en Cultureel Planbureau
3
algemeen een betere gezondheid. Tal van factoren spelen
een rol en dat maakt het ook gecompliceerd. Een belangrijke
speler is ook de bedrijfsarts. Bij langdurig ziekteverzuim stimuleren zij mannen, meer dan vrouwen, om weer te gaan
werken. Dit heeft soms te maken met vooroordelen ten
opzichte van (migranten)vrouwen. Ze hebben het idee dat ze
minder te stimuleren zijn. Daar komt bij dat door cultuurverschillen en taalproblemen er tal van misverstanden kunnen
ontstaan”, stelt Ans Merens.
beroep doen op mantelzorg van naasten. Echter, er is steeds
minder tijd beschikbaar voor mantelzorg. Er wordt veel van de
burgers verwacht, maar de burger moet daar wel toe in staat
zijn. Burgers die al gezondheidsproblemen hebben, zullen het
zwaarder krijgen. Ten slotte zie ik een uitdaging als het gaat
om delen van kennis over de verschillen tussen mannen en
vrouwen. Er valt nog heel veel te winnen. Als de symptomen
van hartfalen bij vrouwen beter worden onderkend en de
richtlijnen daarvoor worden aangepast voor huisartsen en
medewerkers van de spoedeisende hulp, kan het sterftecijfer
voor vrouwen aanzienlijk lager worden. Natuurlijk wordt er
al veel gedaan, maar het kan allemaal nog beter”, aldus Ans
Merens.
In een tijd waarin participatie in de samenleving, op allerlei fronten, een belangrijk speerpunt is, waar zijn er dan
nog meer knelpunten of uitdagingen als het gaat om de
gezondheid?
“Mensen die gezondheidsproblemen hebben kunnen minder
makkelijk zorg krijgen van professionals en moeten meer een
persoonlijk
Naam: Dr. Sylvie Lo Fo Wong
Functie: Huisarts in deelgemeente Charlois & Senior Onderzoeker
Radboudumc afdeling Gender & Women’s health
kelijkheid is dan belangrijk. Op het moment dat je meer
controle hebt over je eigen leven en eigen keuzes kunt
maken, ben je ook beter in staat tot goede zelfzorg. Dit
speelt ook een rol als het gaat om huiselijk geweld. Als je
voldoende zelfbeschikking hebt, kun je je beter onttrekken uit een spiraal van huiselijk geweld. Belangrijk omdat
partnergeweld ernstige gevolgen heeft voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het is belangrijk dat jonge
meiden en vrouwen zich bewust worden van het belang
van zelfstandigheid en economische onafhankelijkheid. Ik
zie nog steeds teveel vrouwen stoppen met werken als ze
kinderen krijgen, het maakt je kwetsbaar en dat is ook niet
goed voor jezelf zorgen”.
Als het gaat om de gezondheid van vrouwen, waar ligt
dan het grootste knelpunt?
“Vrouwen zijn doorgaans niet goed in zelfzorg. De eigen
gezondheid is vaak geen prioriteit. Ze hebben de neiging om
eerst voor hun gezin te zorgen. Zij moeten op tijd eten en ook
het huishouden moet aan kant. Vooral vrouwen die een chronische ziekte hebben, zoals diabetes, nemen het dan niet zo
nauw met medicatie en juiste voeding. Een ander voorbeeld,
een man met baan die ziek wordt, gaat de ziektewet in. Bij een
huismoeder gaat alles door, ook als ze ziek is. Hierdoor lopen
ze grote risico’s. “
Waar moeten vrouwen verder alert op zijn als het om
hun gezondheid gaat?
“Momenteel zijn hart- en vaatziekten doodsoorzaak
nummer 1 bij vrouwen. De symptomen zijn anders dan
bij mannen. In plaats van de bekende pijn op de borst,
kunnen misselijkheid, vermoeidheid en overmatig zweten
wijzen op een hartinfarct. Verder is preventief onderzoek,
zoals baarmoeder of borstonderzoek belangrijk. Echter,
jonge vrouwen zijn hier nog niet echt mee bezig, ze zijn
wat lakser omdat ze nog weinig met bepaalde ziekten
geconfronteerd worden. Pas als vrouwen in de overgang
komen gaat dit meer een rol spelen. Daarnaast zijn vrouwen veel gevoeliger voor de schadelijke gevolgen van
roken en overmatig alcohol drinken. Zo krijgen vrouwen
die roken veel eerder longkanker dan mannen”.
In hoeverre speelt emancipatie van vrouwen een rol?
“Veel vrouwen moet leren dat ook zij belangrijk zijn. Ze moeten hun waarde niet alleen ontlenen aan hun partner en/
of gezin. Een hoge mate van zelfstandigheid en onafhan-
4
Samen
STAAN WE STERK
Goed gevoel en Nederlands
Dat Nederlands spreken belangrijk is om contact te kunnen
leggen en uit te kunnen leggen hoe je je voelt is geen nieuws.
Toch maakt niet iedereen zich het Nederlands gemakkelijk eigen.
De reden is vaak een hoofd vol zorgen. Allerhande dagelijkse
problemen en een gebrek aan kennis en vaardigheden om
daarmee te dealen, maken dat het Nederlands niet voldoende
blijft hangen. Vanuit die constatering startten LOV en Context
het project ‘Goed gevoel en Nederlands’. We spraken met
Nazha Chafia, praktijkcoach bij LOV en Jelske van der Veen,
preventiemedewerker bij Context.
van een kind, een wandeling in het bos of de stralende zon”,
aldus Van der Veen.
LOV heeft ruim 16 jaar ervaring met taal- en participatieprojecten voor migranten door vrijwilligers. Chafia vertelt: “De
Nederlandse taal is voor LOV een middel om achter de voordeur te komen. De taaltrajecten die onze vrijwilligers aangaan
zijn intensief. Zij komen een half jaar wekelijks bij een gezin
over de vloer. Zo ontstaat een vertrouwensband. Zij krijgen
een goed beeld van wat in een gezin speelt. Bij eventuele
problemen verwijzen zij door naar professionele hulpverlenende instanties.
Van der Veen en Chafia komen beiden tot de conclusie dat de
vrouwen bij aanvang van het project als toeschouwer keken
naar hun eigen leven. Beter gezegd, zij lieten zich leven door
hun omgeving. Het idee tijd voor jezelf te gunnen bestond
niet, laat staan het idee assertief te zijn en grenzen te stellen
aan de mensen in je omgeving. Resultaten van het project
zijn dat vrouwen zich beter kunnen uiten in het Nederlands,
positiever in het leven staan, op een gezonde manier ‘nee’
durven zeggen en vaker dan voorheen tijd maken voor
ontspanning. “De vrouwen hebben herkenning en steun
bij elkaar weten te vinden. Sommigen ondernemen nu, na
afloop , gezamenlijk activiteiten buitenshuis als sporten of
naailes. Het is heel fijn om te zien dat zij zich vitaler voelen
dankzij ‘Goed gevoel en Nederlands’. Daar zijn we trots op,
” zegt Chafia. Van der Veen vult aan: “De dames zelf glunderden vooral tijdens de certificaatuitreiking in het Huys
te Crooswijck. Ze waren trots op hun prestatie en voelden
zich in het zonnetje gezet door prominente personen van
onder andere de deelgemeente Kralingen-Crooswijk, LOV en
Context.”
De problematiek van de cliënten van LOV is legio. De gezondheidsbeleving is vaak slecht, evenals de beleving van kwaliteit van leven. Vaak gaat het om vrouwen uit ‘wij-culturen’.
Vrouwen die denken dat zij voor iedereen klaar moeten staan
en geen ‘Nee’ kunnen zeggen. Zij hollen zichzelf voorbij en
gunnen zich geen moment voor ontspanning. In de hectiek van alledag slagen zij er niet in het Nederlands onder
de knie te krijgen. Zo ontstond het idee voor een combinatie van vrijwillig taalonderwijs en preventieve geestelijke
gezondheidszorg. De link met Context, het onderdeel van
de Parnassia-groep dat zich bezighoudt met preventie van
psychische problemen, was dan ook gauw gelegd. ‘Goed
gevoel en Nederlands’ startte april 2013 als pilot in KralingenCrooswijk. “
De resultaten uit de pilot zijn dermate goed dat Context en
LOV momenteel werken aan een stedelijke uitrol van ‘Goed
gevoel en Nederlands’. “De kennis en ervaring uit de pilot
nemen we mee in de uitvoering van de trajecten die op
de planning staan voor 2014. Zo hebben we bijvoorbeeld
geleerd dat een werkboek en een deelnemersmap vrijwilligers een goede leidraad biedt voor de begeleiding van de
vrouwen. De tip die Van der Veen en Chafia organisaties die
een vergelijkbaar samenwerkingsverband op willen zetten
meegeven luidt: Creëer in je planning voldoende ruimte voor
intervisie met elkaar, dan vul je elkaar aan, leer je van elkaar
en kun je het aanbod nóg beter op je doelgroep afstemmen!”
De vrijwilligers van het LOV kregen eerst deskundigheidsbevordering van Context op het gebied van preventie van
psychische problemen. De twintig weken daarna volgden de
cliënten afwisselend een training van Context en een sessie
voor herhaling en verdieping onder begeleiding van de vrijwilligers. “De vrouwen in de pilot ervoeren veel lichamelijke
klachten. Daarbij hebben ze het gevoel dat het hen allemaal
overkomt. Ze wezen naar de ander en namen geen verantwoordelijkheid voor hun eigen welzijn. Ik heb bijvoorbeeld
met hen gewerkt aan bewustwording van het feit dat hoe je
ergens tegenaan kijkt invloed heeft op hoe je je erbij voelt.
Een glas is halfvol of halfleeg. Vragen als ‘Waar werd je vandaag blij van? Wat heb je voor jezelf gedaan?’ bleken in de
eerste weken moeilijk te beantwoorden. Gaandeweg leerden
ze genieten van kleine dingen als een kop koffie, de glimlach
Meer informatie over het project of aanmelden als cliënt
of vrijwilliger?
Check www.stichtinglov.nl of www.context.nl.
5
EEN STERK NETWERK
VOOR EEN GEZONDE
LEEFSTIJL EN OPVOEDING
JANUARI T/M JUNI 2014
Wat: Training VROUW & ZAAK
Door: Dona Daria en Guide 2 Gifts
Voor: Alle vrouwen met belangstelling voor het zelfstandig
ondernemerschap
Info: De training kost 150,- euro. Aanmelden via
[email protected], of bellen naar Erica van Engel,
06 - 149 361 91. Aanmelden voor 1 januari 2014.
HET NETWERK
Dona Daria bevordert door middel van het project Ambassadrices
– Gezonde leefstijl & Opvoeding een gezonde leefomgeving voor
kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. We werken in dit project
met vrouwen in de deelgemeenten Feijenoord en Delfshaven. We
richten ons op preventie door bewustwording over de gevolgen
van kindermishandeling, attitudeverandering ten aanzien van
hulpverlening en het bieden van laagdrempelige opvoedondersteuning.
15 JANUARI 2014, 09.00 - 12.00 UUR
Wat: Voorlichting voor moeders van de basisschool Sonnevanck
over huiselijk geweld
Door: Dona Daria en Sonnevanck
Voor:Moeders
Waar: Basisschool Sonnevanck
Zwartewaalstraat 38
3081 HZ Rotterdam
Info: Munnever Yalniz, [email protected] / 010 – 465 92 96
Veel ouders worstelen met de opvoeding van hun kinderen en
kennen de weg naar laagdrempelige opvoedingsondersteuning
onvoldoende. Voor ons reden om een project te ontwikkelen
waarbij een pool van ambassadrices wordt ontwikkeld die zelf
aan de slag kunnen met het stimuleren van een gezonde leefstijl,
laagdrempelige opvoedingsondersteuning kunnen bieden en
een zachte overdracht kunnen realiseren naar o.a. de Centra voor
Jeugd en Gezin. De Centra voor Jeugd en Gezin zijn hierbij belangrijke partners. Maar ook scholen en andere plekken waar kinderen
en ouders zich bevinden. Op deze manier ontstaat er een significant netwerk dat gezamenlijk bijdraagt aan een gezonde leefomgeving voor kinderen.
23 JANUARI 2014, 15.30 - 18.00 UUR
Wat: Lancering ‘De Ijzeren Vogel’
Door: Stichting Laurens en IDTV Docs
Voor: Iedereen die werkt of gaat werken met migrantenouderen
Waar: In het restaurant van Laurens Antonius Binnenweg,
te Rotterdam.
Info: Tamarinde Weekers; [email protected]
28 JANUARI 2014, 19.00 UUR - 21.30 UUR
Wat: Symposium: 'Nieuwe rollen, nieuwe kansen'
Door: Stichting KSA/GCW ( Samen010)
Voor:Iedereen
Waar: Pelgrimvaderskerk Delfshaven
(Aelbrechtskolk 20, Rotterdam)
Info: De inzet van kerken en vrijwilligers voor de stad
Gastsprekers: André Rouvoet en een panel bestaande uit woordvoerders van de acht fracties van de Rotterdamse gemeenteraad.
Aanmelden: www.samen010.nl
Kosten:geen
Ambassadrices, wie zijn ze? Wat kunnen ze? En wat doen ze?
- De ambassadrices zijn vrouwen met diverse culturele achtergronden, tussen 30 en 55 jaar oud.
- Het zijn sleutelfiguren, die goede ingangen hebben binnen
diverse gemeenschappen
- Het zijn gemotiveerde vrouwen woonachtig in de deelgemeenten Feijenoord en Delfshaven, die hun tijd vrijmaken om het
ambassadeurschap gedurende een jaar te dragen.
- Het zijn vrouwen die over voldoende Nederlandse taalvaardigheid beschikken om contacten met professionele (hulpverlenende) instanties te onderhouden
- Hebben kennis over wat een gezonde leefstijl is en weten dit
over te dragen
- Zijn betrokken bij hun wijk en gemotiveerd om opvoedingsondersteuning te bieden
- Kunnen de dilemma’s in het opvoeden van kinderen bespreekbaar maken
- Hebben kennis van de signalen van kindermishandeling
- Kunnen groepsvoorlichtingen geven, maar ook één-op-één
gesprekken voeren
- Kunnen kindermishandeling bespreekbaar maken binnen
gemeenschappen, waar er een taboe op ligt en er een grote
afstand is tot de reguliere hulpverleningsketen
27-29 JANUARI 2014
Wat: Women’s Health
Door: Erasmus University Medical Center Rotterdam
Voor: Huisartsen, Gynaecologen, Cardiologen, Neurologen,
Psychologen, Verpleegkundigen, Internisten, Oncologen,
Epidemiologisten & Public Health Scientists
Waar: Erasmus University MC
Dr. Molewaterplein 50
3015 GE Rotterdam
Info:www.nihes.nl/courses/womens-health
email: [email protected]
tel: 010-7038450
13 FEBRUARI 2014, 13.30 UUR - 17.00 UUR
Wat: "De staat van emanipatie Rotterdam"
Door: Dona Daria, MO cluster
Voor: Belangstellenden
Waar: DonaDaria, kenniscemtrum Emancipatie
Gerard Scholtestraat 129
3035 SL Rotterdam
Info:[email protected]
Wilt u in contact komen met de Ambassadrices – Gezonde
leefstijl & Opvoeding?
Neem contact met ons op via [email protected] ,
010 - 465 92 96 of check www.donadaria.nl.
Project Ambassadrices - Gezonde leefstijl & Opvoeding!
Een project mogelijk gemaakt door GGD Rotterdam, deelgemeente Feijenoord, het Oranje fonds en Stichting kinderpostzegels.
6
EXPERTMEETING DONA DARIA
GEZIN, GEZONDHEID EN GENETICA
G3
Deze expertmeeting van 11 december 2013, stond in teken van gevoelige
onderwerpen zoals neef-nichthuwelijken en het bespreekbaar maken van genetische
risico’s. Hoe kan er bijgedragen worden aan betere voorlichting en zorg?
Er zijn verschillende fases van jeugd tot en met de periode van ouderschap dat er voorlichting plaats kan vinden.
Voorlichting over deze onderwerpen zou via scholen kunnen
plaatsvinden, waarin ook de verpleegkundigen van de Centra
Jeugd & Gezin een rol kunnen spelen.
G3 bouwt voort op een onderzoeksproject van VU/VUmc
waar Dona Daria nauw bij betrokken was over neef-nichthuwelijken, genetische risico’s en dragerschap van recessieve
ziekten, en reproductieve opties. Er bleek grote interesse in
het onderwerp bij vrouwen uit groepen waar neef-nichthuwelijken vaak voorkomen. Zorgprofessionals zoals huisartsen
en verloskundigen voelen vaak schroom om het onderwerp
te bespreken in de spreekkamer, en de vrouwen zelf willen
wel meer informatie maar hebben het idee dat de dokter hen
veroordeelt.
Een diverse groep van professionals & vrijwilligers was bij
deze bijeenkomst aanwezig. Waaronder: VU afd. Sociale en
Culturele Antropologie, huisarts deelgemeente Charlois,
onderzoeker Radboudumc, verloskundige praktijk Bergweg
Rotterdam, Kraamzorg Anne, Centrum voor Jeugd en Gezin
Delfshaven, Erasmus MC afd. Klinische genetica, VUmc afd.
Community Genetics, Sociaal-cultureel werkers, vrijwilligers,
wijkverpleegkundigen Zichtbare Schakels.
Om het onderwerp neef-nichthuwelijken, genetische risico’s
en reproductieve opties bespreekbaar te maken is een laagdrempelig project bedacht, G3. Vrouwen uit de doelgroepen
zelf zijn getraind als cursusleider om ingewikkelde kennis
over genetica te vertalen naar vrouwen uit hun eigen achterban. Bovendien kunnen de cursusleiders bijdragen aan culturele sensitiviteit bij zorgprofessionals, door in het vervolg
weer betrokken te zijn bij training/scholing van huisartsen,
verloskundigen, en doktersassistenten. Uiteindelijk willen
we cursussen organiseren voor vrouwen uit de doelgroep,
gegeven door de cursusleiders, en met betrokkenheid van de
huisartsen en verloskundigen uit de eigen wijk. Op die manier
wordt kennis bij de vrouwen vergroot en verspreid via vrouwennetwerken, wordt culturele sensitiviteit in de eerste lijn
vergroot, en worden verbindingen tussen vrouwen en lokale
zorgprofessionals versterkt
Meer weten?
Het volledige verslag en het handboek kan vanaf januari 2014
opgevraagd worden bij Saadia Daouairi via
[email protected]
De training van de cursusleiders, het handboek en de
expertmeeting zijn mogelijk gemaakt dankzij de bijdrage
van het CSG Centre for Society and the Life Sciences.
COLOFON
Ook zo genoten van de Straatpraat in de vorige editie van de nieuwsbrief? Franklina Konu en Jurhaily Sling hebben daar hard aan gewerkt!
kenniscentrum emancipatie
Gerard Scholtenstraat 129
3035 SJ Rotterdam
telefoon 010 - 465 92 96
fax 010 - 465 87 37
www.donadaria.nl
[email protected]
Uitgave van:
Dona Daria, December 2013
Ontwerp:
Pressure Line, Rotterdam
Redactie:
Gerda Nijssen, Ireny Pinto, Aisha de Jong
Druk:
Grafisch Kralingen
Aan dit nummer werkten mee:
Carola Dogan, Franklina Konu, Enisa
Ramadanovic en Nabila el Makhloufi
Deze nieuwsbrief wordt mogelijk
gemaakt door Gemeente Rotterdam.
Foto omslag: Vincent Dekkers.
7
DE STELLING:
GEZIN, SCHOONMOEDER, HUISHOUDEN EERST.
JE EIGEN GEZONDHEID KOMT OP DE TWEEDE PLAATS.
ONEENS / EENS
COCKY RUITENBERG
GGD LZN- COÖRDINATOR DEELGEMEENTE
FEIJENOORD
Ondanks dat ik geen gezin heb en het me daarom moeilijk kan voorstellen, ben ik het niet eens met deze stelling.
Eigen gezondheid gaat altijd voor. Mijn vriendin zei altijd:
‘’Als iedereen voor zichzelf zou zorgen op de manier
waarop ik voor mezelf zorg, zou de wereld een stuk mooier zijn.’’ Dit is natuurlijk een beetje overdreven, maar ik
kan mij er in zekere zin in vinden. Als het goed met jezelf
gaat heb je energie om dit over te dragen naar anderen
en dus ook naar je gezin. Dit is echter wel makkelijker
gezegd dan gedaan, in de praktijk gebeurt dit niet vanzelfsprekend. Zelf heb ik twee katten die heel belangrijk
voor mij zijn en die ik ook als mijn naasten zie. Als ik griep
heb en mijn kat is ziek, ga ik toch naar de dierenarts. Het
is een moeilijke keuze, maar als het erop neer komt kies
ik toch voor mijn katten.
Wil je reageren op een artikel of je mening
met ons delen?
Tweet, Post of mail ons dan een berichtje!
[email protected]
Facebook/DonaDariaRdam
@DonaDariaRdam
Dona Daria, Kenniscentrum emancipatie
Je kunt ook op de poll reageren op donadaria.nl
ONEENS
SHARIF ABDOELHAK
ACTEUR
Hoewel ik ben opgegroeid in een gezin
waarin familie een grote rol speelt bij het
structureren van het dagelijkse leven,
ben ik van mening dat de persoonlijke
gezondheid altijd boven familie banden
en/of verplichtingen gaat. Een ziek persoon is erg kwetsbaar en juist voor die
persoon moet er dan gezorgd worden,
niet andersom.
ONEENS
IMEN EL MAKHLOUFI
STUDENT EUROPEAN STUDIES
Ik vind dat je eigen gezondheid en de
gezondheid van je kind op nummer 1
moet staan. Het is nooit verkeerd om er
voor je familie te zijn. Maar bij moeders,
die vaak ook de ruggengraat zijn van een
gezin, kan het gevoel van verantwoordelijkheid zo groot zijn, dat ze zichzelf
wegcijferen en dat gaat dan ten koste van
haar gezondheid.