Metro - Voeding Nu

14
LIFESTYLE
[email protected]
metro
w o e n s d a g 1 1 j u n i 2 0 1 4
Tien fabels en feiTen over voeding
Weet wat je eet
als je ze klaarmaakt; de voedingsstoffen
overleven de pan, want over het algemeen
kunnen vitamines in groenten wel wat
warmte verdragen. Kortom, diepvries kan
een prima alternatief zijn voor vers.
Voeding is hot. Er gaat haast geen
dag voorbij of ons eten is in het
nieuws. Maar welke berichten zijn
waar en welke niet? De Nederlandse voedingsdeskundige Hans
Kraak scheidt de fabels van de
feiten.
8. Vet is slecht
1. Suiker past in
een gezonde leefstijl
Sommige mensen mijden
suiker als de pest. Maar producten eten waarin suiker
zit, is op zich niet erg. Veel
voedingsmiddelen hebben van nature
suikers in zich, zoals melk (lactose), fruit
(fructose en glucose), aardappelen (glucose) en honing (glucose en fructose). Zelfs
groenten bevatten suikers. Ook mensen
met diabetes kunnen wel een beetje suiker hebben, ook al denken velen dat dat
niet zou mogen. Ze hebben suiker nodig
voor hun stofwisseling en kunnen het met
mate zonder probleem consumeren. Het
probleem is eerder dat in veel producten
toegevoegde suikers zitten die niet direct
opvallen: verborgen suikers. Daarbij komt
dat die producten, zoals koek, snoep en
frisdrank, meestal weinig andere voedingsstoffen hebben. Als je ze eet of drinkt, krijg
je vooral calorieën binnen. Maar wie voor
de rest een gezonde leefstijl aanhoudt, kan
gerust eens genieten van zoet.
niet tot een bevolkingsgroep hoort die extra vitamines nodig heeft om tekorten te
voorkomen, heeft genoeg aan gevarieerde
normale voeding.
2. Suikers in vloeibare vorm
vergroten de kans
op overgewicht
4. Elke dag een kwartier
in de zon en je maakt
voldoende vitamine D aan
✔ ja
Eigenlijk wordt vitamine
D pas echt een vitamine
als een mens geen toegang
heeft tot ultraviolet of zonlicht en het via de voeding moet worden ingenomen. Normaal gesproken kan iemand
voldoende vitamine D in de huid aanmaken. In België levert de zon van maart tot
november het meest intense licht, waardoor de aanmaak van vitamine D efficiënt
verloopt. Voor voldoende aanmaak van het
werkzame vitamine D3, dat onder meer
zorgt voor een sterk skelet, is een dagelijkse blootstelling rond vijftien tot dertig
minuten van hoofd en handen voldoende,
het beste ergens tussen 11.00 en 15.00 uur.
Iemand met een lichte huid zal bij een
dagelijkse blootstelling trouwens meer vitamine D aanmaken dan iemand met een
donkere huid.
✔ ja
Wie snel gesuikerde frisdrank of limonade wegslikt,
heeft kortstondig het genot
ervan. Maar in luttele seconden zijn de calorieën naar binnen gewerkt,
terwijl er nauwelijks een verzadigend effect van uitgaat. Er is geen fase waarin het
opnemen van eten lichamelijk wordt voorbereid en het verzadigingssysteem effectief
wordt. Over vruchtensappen zijn de meningen wat meer verdeeld. Behalve water
en (vruchten)suiker kunnen ze nog andere
voedingsstoffen bieden, vooral als ze vers
zijn bereid. Let wel dat het suikergehalte
in sinaasappelsap ongeveer
even hoog is als in frisdrank, circa 110 gram
per liter. Voor het
drinken van vruchtensappen
geldt
dan ook eigenlijk
hetzelfde als voor
het drinken van gesuikerde frisdranken:
met mate.
3. Natuurlijke vitamines zijn
gezonder dan synthetische
vitamines
✗ nee
Wie vitamines via een
supplement inneemt,
doet dat omdat hij niet of moeilijk in
staat is met de gewone maaltijd voldoende
binnen te krijgen. Het spreekt voor zich
dat vitaminesupplementen dan ook in
een veel handzamere vorm beschikbaar
moeten zijn, anders had je net zo goed die
broccolistronk kunnen eten. Vrouwen met
een zwangerschapswens of die zwanger
zijn, zouden bijvoorbeeld te veel moeten
eten om de gewenste hoeveelheid foliumzuur binnen te krijgen. Het gaat in supplementen om geconcentreerde hoeveelheden van geïsoleerde vitamines, waarvan
de meeste synthetisch zijn. Bij foliumzuur
en vitamine B12 is het bijvoorbeeld zo dat
ze beter worden opgenomen in hun synthetische vorm in een supplement, dan in
de natuurlijke vorm in voeding. Maar wie
Vet is niet slecht,
omdat het kan
bijdragen aan een
positieve energiebalans. Verschillende
vetzuren
zijn
onderwerp
van onderzoek vanwege hun vermeende
positieve effecten op
de gezondheid. Zo wordt er naar het
omega 3-vetzuur EPA gekeken vanwege
het mogelijke effect ervan tegen vorming
van bloedklonters, een te hoge bloeddruk
en plotse hartstilstand. Het vetzuur DHA
is van belang voor de ontwikkeling van
de hersenen en de functies ervan. Al met
al leveren vetzuren niet alleen energie, en
zijn ze niet alleen maar slecht. Voorlopig
worden ze nog volop onderzocht. Te veel
vet is natuurlijk wel nefast. Met als gevolg
overgewicht, een risicofactor voor chronische ziekten zoals diabetes.
✗ nee
Foto Maybelline
✔ ja
5. Ik ben te zwaar omdat ik
zware botten heb
Sommige mensen denken dat ze te zwaar zijn
omdat ze zware botten
hebben. Er zijn inderdaad verschillen in skeletbouw
en botgewicht. Iemand met een smalle
bouw zal over het algemeen een wat lager
totaal botgewicht hebben dan iemand die
breed is gebouwd. Maar de spreiding tussen mensen in het totale gewicht van de
botten is niet zo groot dat er overgewicht
of obesitas aan toe te schrijven is. Extreme
verschillen kunnen oplopen tot zo’n vijf
kilo, maar gemiddeld zal het verschil ongeveer anderhalve kilo variëren. Omgekeerd
kan obesitas ook een hoger botgewicht
uitlokken. Een zwaarder lichaam oefent
meer druk uit op
het skelet. Daardoor wordt er
meer calcium
vastgelegd
en neemt de
botdichtheid
enigszins toe.
Bij mensen met
✗ nee
ondergewicht kan het botgewicht juist afnemen omdat calcium aan het skelet kan
worden onttrokken.
6. Van heet voedsel (met rode
pepers) kun je sneller afvallen
✔ ja
Rode pepers doen het goed
in de toptienlijstjes voor
gewichtsverlies. Uit onderzoeken blijkt inderdaad dat de werkzame
stof in hete pepers, capsaïcine, kan zorgen
voor meer vetoxidatie en meer energiegebruik door het lichaam. Door pepers bij de
maaltijd te gebruiken gaat de zogeheten
thermogenese omhoog, wat betekent dat
het lichaam meer energie gebruikt om het
eten te verbranden. Ook zouden pepers je
minder trek geven, waardoor je minder
gaat eten en daarmee minder energie inneemt. Onderzoekers erkennen dat pepers
een rol kunnen spelen in de energiebalans,
en de experimenten gaan nog door, maar
vooralsnog blijft het aandeel van peper in
het gewichtsmanagement wel klein.
7. Diepvriesgroente is
minder goed voor de
gezondheid dan verse
Als je op de markt
loopt en alle fruit- en
groentekramen
ziet, kun je vrolijk worden van
die weelde aan
verse vruchten
en groenten.
In een gewone
supermarkt ziet
het er toch wat
anders uit. Daar
kopen we uit gemak
blokjes spinazie uit een zakje of pakje, al
is de smaak van diepvriesgroenten zeker
niet slecht. Verse spullen inkopen heeft
vooral met gevoel te maken, voor de voedingswaarde hoeft het niet per se. Diepvriesgroenten doen niet onder voor verse
producten als het aankomt op vitamines
en mineralen. De groenten worden kort na
de oogst gewassen en geblancheerd om ze
te ontdoen van viezigheid en om mogelijk
ziekteverwekkende bacteriën te doden.
Vervolgens worden ze snel afgekoeld tot
tientallen graden onder nul, zodat de levensprocessen in de groenten stoppen. Vitamines en mineralen zijn tegen die kou
bestand. De groente komt weer tot leven
✗ nee
9. Water kun je onbeperkt
drinken
✗ nee
Het lichaam heeft geen
reserveopslag van water,
een teveel wordt snel
via de nieren en urine
uitgescheiden. Maar wat voor andere stoffen geldt, gaat ook op voor water: een te
grote dosis van dezelfde stof is giftig. Wie
in één keer tien liter water drinkt, zal dat
niet overleven. Water is uiteraard heel
goed voor de mens: geen extra calorieën,
goedkoop en gezond. Wie vaker voor water
kiest, went bovendien aan minder zoete
smaken.
10. Het oerdieet is
beter dan de
moderne
voeding
Sommige mensen geloven dat
de voeding van
de oorspronkelijke mensachtigen
(groente, fruit, noten, vis) veel beter
was dan onze huidige
voeding. Ze voeren aan
dat de genen gedurende de evolutie heel
langzaam zijn gewijzigd en dat het huidige
aanbod aan voedingsmiddelen te snel is
veranderd. Kortom, onze voedingspatronen zouden niet meer aansluiten op onze
genen. Mede vanuit deze gedachten wordt
het ontstaan van verschillende welvaartsziekten verklaard, zoals diabetes, hart- en
vaatziekten en kanker. Tegenstanders van
dit idee voeren aan dat de steentijdmensen
lang niet zo oud werden als nu; we leven
nu langer en gezonder. Voor de moderne
jager-verzamelaar is het de uitdaging om de
juiste keuze te maken uit het uitgebreide
en gevarieerde aanbod van gezond voedsel,
en weerstand te bieden aan de marketing
en voortdurende verleiding rond producten die
minder gezond zijn. De
(eco)supermarkt en de
markt zijn het nieuwe
jachtterrein.
✗ nee
Hans Kraak, Fabels en
feiten over onze voeding,
Uitgeverij Lias, 223 p.,
17,95 euro

Download Report