9 - De Vierklank

De Vierklank
9
24 december 2014
Nieuwstraat was ooit
winkelboulevard
door Henk van de Bunt
De Biltse gilde-gids Joost Paauw vertelde ooit tijdens zijn rondleidingen over
de Biltse Nieuwstraat: ‘De vroegere naam van deze straat was Wilhelminalaan.
In de 30er jaren was deze straat een echte winkelstraat, ook wel genoemd
de ‘Biltse winkelboulevard’. Daar is nu niets meer van over.
De Nieuwstraat in De Bilt kende
ooit 26 winkels of bedrijven: 8 genummerd aan de ‘even’ zijde en 18
aan de ‘andere kant’. Wanneer we
nu de straat van zuid naar noord
door rijden blijft de teller bij 3 steken. Joost Paauw: ‘Toen was het
echt een heel gezellige straat. Wanneer het warm weer was kon je de
vrouwen zien staan in de voordeur,
om met de buurvrouw alle nieuwtjes uit te wisselen. De heren zaten
op stoelen uit de keuken en zaten
dan een sigaartje rokend voor het
huis. Dat kon alleen in de Nieuwstraat’.
In zijn jonge jaren was Henk
Grevengoed een fervent ﬁetser.
Nieuwbouw
Het nieuwbouw gedeelte is een
vervanging van het oudste gedeelte
van de straat. Paauw somt een rijtje bedrijven van weleer op: ‘Nr. 8
v. Nimwegen, Brandstoffenhandel
tegenover nr. 9 de Ruiter Schoenhersteller. Nr. 22 fa. v. Schaik (een
snoepwinkeltje, 2 gezellige oudjes,
waar je voor 1 cent iets kon kiezen
‘van ’t blad’, De keus was altijd
moeilijk want 1 cent kun je maar
1 x uitgeven). Nr. 25 Loodgietersbedrijf Jo. Niessen en Nr. 37 Jan
Versloot, Melkhandel)’. En zonder
te stoppen vervolgt Paauw: ‘Dan
woonde op 69 mijn oom Anton
Paauw (horlogemaker) op 79 de
kruidenierszaak ‘Eigen Hulp’, op
85 en 87 zaad en tuinartikelen ﬁrma Barten en op 90 slagerij Hensbergen’. Joost Paauw keek daar
vaak naar binnen: ‘Ze hadden een
eigen slachterij. Als schoolkinderen konden wij precies volgen wat
er gebeurde, wanneer er een koe
werd geslacht. Dat gebeurde aan de
openbare weg. Er waren wel drie
kruideniers: Mej. De Groot, ‘Eigen
Hulp en op nr. 183 de winkel van
van de Windt, naast twee sigarenboeren en twee groentewinkels’.
Cachet
De Nieuwstraat heeft diverse zijwegen. Aan de eerste zijweg werd
bij besluit van 8 november 1923
de naam Schoolstraat gegeven, een
naam die nog steeds in gebruik is.
De tweede zijweg kreeg de naam
Weistraat en de derde ging Melkstraat heten. De verbindingsweg
tussen de eerste en de tweede zijweg werd Boterstraat genoemd.
De naam van de Schoolstraat is
niet gewijzigd, maar de andere drie
straten kregen andere namen, dit
op verzoek van enkele bewoners
die vonden dat bedoelde straatnamen aan hun buurt een minder
goed cachet gaven. Burgemeester
De Nieuwstraat vanaf huisnummer 15. Foto uit 1914. De veldwachter is
de opa van Henk van Grevengoed. (verzameling Rienk Miedema).
Petrus Johannes van Grevengoed
en echtgenote in hun tuin aan de
Nieuwstraat 12.
Conciërge
Henk van Grevengoed (1934)
woont met zijn vrouw Atie (Troost)
al weer heel wat jaren in de Essenkamp in De Bilt. Dat ‘moest’ wel,
omdat zijn vroegere woning in de
Nieuwstraat aan de slopershamer
ten prooi was gevallen. Henk van
Grevengoed is de zoon van Petrus
Johannes van Grevengoed (1896 –
1983). Vader en moeder woonden
daar met hun 10 kinderen in een
van de (kleine) arbeiderswoningen
in de Nieuwstraat nr. 12. Vader was
in de oorlogsjaren conciërge op de
Groen van Prinstererschool in De
Bilt. De school was toen nog tamelijk nieuw en modern. De school
was in de oorlog o.a. enige tijd bezet door de Duitsers en na de bevrijding door de Canadezen. Henk
van Grevengoed ving (hoewel pas
plm. 10 jaar) thuis wel eens wat
op: ‘Ik vraag me af hoeveel van
de kinderen van toen (de meesten
zijn nu toch allemaal dik in de 70)
zich de naam van mijn vader zich
nog herinneren? Er gaan nu nog
verhalen over het kaal scheren van
‘moffenmeiden’ in de brede dakgoot in 1945 en het voorzien van
een hakenkruis, maar ik weet daar
onvoldoende van. ’t Was niet echt
z’n hobby; zodra het kon nam hij
z’n oude beroep weer op. Hij was
van origine schilder; hij heeft nog
heel lang bij schilder van Rossum
in Maartensdijk gewerkt’.
Weer in de Nieuwstraat
In Zeist ontmoette Henk van Grevengoed de ’liefde van zijn leven’.
De geboren Rotterdamse was haar
geboortestad vanwege de vele
bombardementen ontvlucht en
vond in Zeist een rustiger omgeving en ontmoette er zes jaar na de
oorlog haar latere levensgezel op
de kermis. Toen er trouwplannen
ontstonden was het op een ouwerwetse burenverjaardag, dat de buurman van een paar huizen verderop
aangaf te willen gaan verhuizen en
Henk van Grevengoed mocht het
huis voor 6000 gulden het zijne
noemen. Brood op de plank kwam
er via het Bilthovense Inventum,
de Utrechtse Kromhout-kazerne en
het latere GEVU.
In de nabijheid van de Hessenweg
lag ooit een stuk land, genaamd de
Essenkamp. De naam Essenkamp
is tegenwoordig als straatnaam in
gebruik. Het is een straatje dat van
de Nieuwstraat met een bocht op
de Molenkamp aansluit. Toen eind
zeventiger jaren de huizen aan de
Nieuwstraat werden gesloopt werden
er mooie nieuwe huizen gebouwd in
de Essenkamp. Henk en Atie van
Grevengoed ﬁlmden de sloop en de
nieuwbouw en betrokken graag zo’n
Atie en Henk van Grevengoed zijn al meer dan 60 jaar samen, waarvan de helft in de Nieuwstraat en de andere nieuwbouw huis, waar ze nog steeds
met plezier wonen.
helft aan de Essenkamp.
en wethouders konden dat wel begrijpen. De namen hadden bovendien geen historische achtergrond.
Zij adviseerden de gemeenteraad
de straten Rozenstraat, Leliestraat
en Dahliastraat te noemen. De raad
besloot bij besluit van 20 december
1926 de Weistraat te hernoemen tot
Rozenstraat, de Boterstraat werd
Leliestraat en de Melkstraat ging
nadien Dahliastraat heten, namen
die de straten nog steeds dragen.
advertentie
Vanaf 1 juni nieuw in het Dorpshuis Hollandsche Rading
www.fysiohollandscherading.nl
Verhuisactie
op = op
Gilde-gids Joost Paauw: ‘Er is niet veel meer van over’.
op alle Eucerin producten
035-2400299
25%
ko r t i n g

Download Report