De praktijk van leren en werken in teams: wetenschap en praktijk

De praktijk van leren en werken
in teams: wetenschap en praktijk
Prof. Dr. F. Dochy
Een discussie over de aanpak van je eigen
casus en een conclusie over bruikbare
richtlijnen
20 jaar ervaring in leren en werken in team
1

Deze workshop richt zich op leren en werken in teams: enerzijds zijn er veel
voordelen, maar er zijn ook nadelen. Wat zegt de theorie en wat zegt de
praktijk?

Op basis van cases/ervaring van het publiek gaan we daar dieper op in via
discussie. Hoe pakken we dit aan in professionele teams, hoe bouwen we een
professioneel team en hoe kan het best in een studententeam, hoe zetten we
dat op en coachen we dat?
Tot welke richtlijnen komen we dan? Er wordt een overzicht gegeven van de
meest bruikbare richtlijnen op basis van wetenschappelijk onderzoek (Burke,
Canon-Bowers, Dochy, Decuyper, Hackman, etc.) en deze worden afgetoetst
aan de praktijk.

2
Uw succesverhaal of uw probleem
met werken/leren in team

Divisionele structuur

Functionele structuur

Pair-based structuur
3
4
In organisaties
Voordelen in organisaties
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Team gebaseerde organisaties kunnen snel en effectief reageren op een
snel veranderende omgeving
Teams laten organisaties toe om zich te ontwikkelen en om producten
en dienstverlening snel en kosten effectief te leveren
Teams faciliteren organisaties om te leren
Cross functionele teams promoten “improved quality management”
Cross functionele teams kunnen radicale veranderingen aan.
Werken in teams leidt tot besparing van tijd
In team gebaseerde organisaties is innovatievia cross-fertilisatie van
ideeen realistisch
Vlakke organisaties kunnen meer effectief bestuurd worden als de
functionele units teams zijn (ipv individuen)
Teams kunnen informatie integreren en verbanden leggen die voldoen
aan de eisen van de hededaagse complexe organisaties
Interventies met de sterkste effecten op financiele bedrijfsprestaties
waren teamontwikkeling en het instellen van autonome werkgroepen
(131 studies)
5
1.
2.
3.
Verandering is effectief als meerdere elementen van verandering simultaan
worden aangepakt in technologie, HRM, en organisatiestructuur en als
teamwork al aanwezig is (of een component van de verandering)
Team gebaseerd werk leide tot verbetering in ‘organisational performance
measures’ voor efficientie en kwaliteit (185 case studies)
Medewerkers die in team werken rapporteren hogere niveaus van
betrokkenheid en commitment en rapporteren minder stress
In onderwijs
6
In onderwijs (J&J):










“Greater mastery and retention of the subject-matter
Higher-quality problem solving
Greater creativity in thinking
Greater motivation to learn more about the topic
More productive exchange of expertise among group members
Greater task involvement
More positive relationships among group members
More accurate perspective taking
Higher self-esteem
Greater joy in learning”.
Nadelen
Social loafing
 ‘Process losses’: coordinatie en communicatie
 Problemen in besluitvorming: teamleiders hebben meer invloed
– groepbeslissingen zijn beter dan die van het gemiddelde
individu, maar minder goed dat die van het meest competente
lid.
 Problemen met creativiteit: production blocking
 Conflicten
Maar !!!

Social laboring: ‘process gains’
(grotere productiviteit,
hogere motivatie,etc) : bij meer complexe taken (indien
discrepantie met potentieel niet te groot is), in groepen met een
sterke identiteit, bij concurrerende groepen.
7
Onze visie: vroeger en nu
Tien bouwstenen voor effectief
teamleren (Decuyper & Dochy, 2010)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Gedeelde visie
Team psychogische veiligheid
Geloof in het team
Cohesie
Development & dynamica
Interdependentie
Teamstructuur
Teamleiderschap
Organisatiestrategie
Systeemdenken
8
Diversiteit in teams
Type teams
 Domeinen
 Soorten taken
 Leerkansen
 Ontwikkelingsfase
 Autonomie
 Etc.

6 basiselementen (J&J)
Postieve interdependentie
 Individuele en groepsverantwoording
 Stimulerende FtF interactie
 Communicatieve/ sociale competentie
 ‘group processing’ – groepsreflectie
 Vertrouwen en constructief conflict

9
Hoe effectieve teams
bouwen?
*
Teams moeten “teams” zijn!! (groep; interdependent; cohesie; identiteit;
autonomie; verantwoordelijkheid)
1.
Teams moeten intrinsiek interessante taken hebben
Individuen moeten voelen dat ze belangrijk zijn voor het team
Individuen moeten intrinsiek interessante taken hebben
Individuele bijdragen moeten onmisbaar zijn, uniek en moeten
geëvalueerd worden
Teams moeten een duidelijk doel hebben en ingebouwde feedback
2.
3.
4.
5.
10 action points voor leidinggevenden voor
succesvol implementeren van de “Lerende
organisatie” (Dochy, 2014)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Inspireer en werk aan een “shared vision”
Faciliteer anderen om actie te nemen: effective leaders turn
followers into leaders
Moedig medewerkers aan; geef continu schouderklopjes;
schenk continu aandacht aan iedereen
‘Champagne’ bij elke succes, bij elke verworvenheid!!!
Stel hoge eisen, adem dat uit in alle aspecten (verbaal en nonverbaal)
Leef je eigen waarden
Daag uit tijdens het proces
Experimenteer en neem ricoso’s; Kleur buiten de lijnen
Leer uit fouten / geef en vraag continu feedback
Wees een rolmodel; Geef leiding door concrete voorbeelden
10
EIND
CRISIS
BEGIN
11