Bitcoins

Bitcoins
Speculatief en dus te riskant
De digitale munteenheid bitcoin krijgt steeds meer bekendheid. En niet alleen als een alternatief betaalmiddel.
Sinds de recente koersopstoten rijzen er vragen over de virtuele munt als een mogelijke belegging. Sommigen
spreken over de munt van de toekomst, maar KBC waarschuwt voor het sterk speculatieve karakter en adviseert
om niet in bitcoins te beleggen.
Een nieuw betaalmiddel … of toch niet?
In 2009 al introduceerde een anonieme groep van programmeurs een nieuwe digitale munteenheid: de bitcoin. Geen echte
nieuwigheid want sinds de komst van het internet zijn er al heel wat virtuele munten ontstaan. Maar de bitcoin gaat toch een
stap verder. De bitcoin is op bepaalde internetplatformen namelijk ook inwisselbaar tegen de courante munten (zoals euro en
dollar). De wisselkoers wordt bepaald door vraag en aanbod.
Bitcoins worden in de vorm van een computercode opgeslagen, op
de eigen computer of bij online opslagdiensten (beheerd door een
derde partij). De eenvoudigste manier om aan bitcoins te komen, is ze
te kopen op een van de talloze bitcoinbeurzen op het internet of zich
te laten betalen in bitcoins. Die betalingen gebeuren via een eigen,
complex bitcoinnetwerk.
Daarmee verschilt de bitcoin op enkele vlakken fundamenteel van de
dollar of de euro. De uitwisseling van bitcoins verloopt immers zonder
tussenkomst van een centrale (financiële) instelling of verstrekker, zoals
een bank of overheid.
Beleggen in bitcoins? Bezint eer ge begint.
De laatste maanden hebben ook de speculanten de bitcoin ontdekt. En de forse koersstijgingen van de virtuele munt (van rond
de 100 dollar naar 1 000 dollar in enkele maanden) voeden de hype. Maar we willen toch enkele belangrijke kanttekeningen
maken bij beleggen in bitcoins.
·· Onstabiele waarde
Een bitcoin levert geen dividenden op zoals aandelen dat doen en genereert geen rente zoals bijvoorbeeld obligaties. De
beleggingswinsten moeten volledig van meerwaarden komen. Maar de waarde van een bitcoin is heel moeilijk in te schatten.
Die wordt puur bepaald door wat gebruikers ervoor willen geven en is dus volledig afhankelijk van het vertrouwen dat de
munt inboezemt. Maar de bitcoineigenaars stellen vertrouwen in een computersysteem dat ontworpen werd door een onbekende, waarvan weinigen de werking echt ten volle begrijpen, dat niet door een centrale instantie wordt beheerd en waarbij niemand aansprakelijk kan worden gesteld.
Bovendien wordt de bitcoin eerder weinig als betaalmiddel aanvaard. De forse koersstijgingen doen vermoeden dat de bitcoin
stilaan een speeltje van speculanten wordt. We zouden de vergelijking kunnen maken met de tulpenbollenmanie die Nederland in de 17e eeuw in de ban hield. Een tulpenbol, toen pas geïntroduceerd uit Indië, werd als betaalmiddel gebruikt en was
op zijn hoogtepunt bijna 6 000 gulden waard, of evenveel als een Amsterdams huis. Toen enkele tulpenspeculanten op een
bepaald moment hun tulpen niet meer konden wisselen voor gulden, stortte de markt op enkele dagen tijd in. Tulpenbollen
waren plotsklaps niets meer waard. Je kon er alleen nog je voortuin mee opfleuren.
·· Fraudegevoelige belegging
Bitcoins zijn in feite computercodes. Ze dragen dus dezelfde risico’s als andere computerbestanden. Computers kunnen stukgaan, of verloren gaan door bijvoorbeeld brand. Of het opslagmedium dat de computercode bevat (zoals een USB-stick), kan
gestolen worden. Handige hackers die in uw computer breken, kunnen uw bitcoins stelen of blokkeren.
Ook de onlinebeurzen waarop bitcoins verhandeld worden, zijn gevoelig voor hackers. Diverse wereldwijde incidenten bevestigen dat beleggers al meermaals het slachtoffer waren van malafide praktijken.
Beleggers in en gebruikers van bitcoins genieten geen bescherming.
Ondertussen waarschuwen steeds meer (inter)nationale financiële toezichthouders voor de gevaren van de bitcoin. Onlangs
stuurden ook de Belgische Nationale Bank (NBB) en de financiële toezichthouder (FSMA) een duidelijke waarschuwing uit:
‘… virtuele munten geen wettelijke betaalkracht hebben en geen vorm van elektronisch geld zijn. Er is noch financieel toezicht,
noch “oversight” op virtueel geld. Net daarom en omdat deze producten risicovol zijn, raden zij aan om er extra voorzichtig mee
te zijn. …’ (zie ook FSMA.be / publicatie 14.01.2014)
De platformen die bitcoins voor klanten bewaren, vallen onder geen enkel beschermingsmechanisme of overheidsgarantie (zoals
het depositogarantiestelsel voor banken). Als een dergelijk platform in gebreke blijft, kan de consument dus geen aanspraak
maken op een vergoeding. Consumenten die goederen of diensten met bitcoins betalen, hebben ook geen recht op terugbetaling in geval van fraude, zoals dat voor klassiek betalingsverkeer wel het geval is.
Sommige autoriteiten (bijvoorbeeld de Chinese overheid) verbieden hun banken al om mee te werken aan bitcointransacties.
Ook andere toezichthouders nemen maatregelen om het gebruik van bitcoins in te perken.
KBC raadt beleggen in bitcoins absoluut af.
We zetten de risico’s nog even voor u op een rijtje:
•een ondoorgrondelijke, complexe belegging,
•geen achterliggende gefundeerde waarde,
•een onvoorspelbare liquiditeit,
•een onzekere terugbetaling,
•diverse technologische risico’s (bv. verlies van data, hacking),
•gevoelig voor fraude, illegale transacties en dus overheidsingrepen.
De forse koersstijgingen zijn allicht het gevolg van speculatie. Een aanzienlijk deel van de beleggers in bitcoin koopt bitcoins puur
omdat ze verwachten dat ze de bitcoins aan een nog hogere prijs kunnen verder verkopen. Samen met de astronomische prijsstijging en de extreme koersschommelingen baart ons dat zorgen. Voeg daarbij de expliciete waarschuwingen van de financiële
toezichthouders. KBC kan dan niet anders dan beleggingen in bitcoins afraden.
Dit document is een publicatie van KBC Asset Management NV (KBC AM). Deze publicatie valt niet onder de noemer 'onderzoek op beleggingsgebied' zoals bedoeld in het
koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten, doch is een publicitaire mededeling, zodat de wettelijke voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebieden niet van toepassing zijn. Deze aanbevelingen vormen
op zich geen gepersonaliseerd beleggingsadvies. KBC AM waarschuwt voor de risico's van virtueel geld. Virtuele munten hebben geen wettelijke betaalkracht en zijn geen vorm
van elektronisch geld. Er is geen financieel toezicht op virtueel geld. Deze informatie is onderworpen aan het Belgisch recht en aan de uitsluitende rechtsmacht van de Belgische
rechtbanken. Niets in dit document mag gereproduceerd worden zonder de voorafgaande uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van KBC AM.
Gebruikte foto’s: www.shutterstock.com
01/2014