140623 Metropoolregio Rdam - Den Haag [Read

Inzichten van de OESO in
Metropoolvorming
Dr. Noé van Hulst
Ambassadeur, Permanent
Vertegenwoordiger van Nederland
bij de OESO
Den Haag, 23 juni 2014
Inhoud
• Wat is en doet de OESO?
• OESO en regionale ontwikkeling – algemeen
• Functionele stedelijke gebieden
• Regionale ontwikkeling Nederland
• Hoe vertaalt zich dit voor de MRDH?
Wat is en doet de OESO?
De OESO/OECD
• Intergouvernementele organisatie
• Opgericht: 1961
• Headquarters: Paris
• 34 leden (2014) + 3 accessielanden (Rusland, Colombia, Letland)
Missie van de OESO
“To promote policies that will improve the
economic and social well-being of people
around the world”
Wat doet de OESO?
Biedt een forum waar nationale overheden:
•
•
•
•
ervaringen en best practices kunnen uitwisselen
in een open dialoog tussen overheden
om oplossingen te vinden voor gezamenlijke problemen
met het oog op het creëren van:
Better Policies for Better Lives
Hoe doet de OESO dit?
Dialoog and transparantie tussen lidstaten en het Secretariaat:
•
•
•
•
Consensus
Peer Review - Geen sancties, geen subsidies
Publicaties
Beleidsaanbevelingen
Outreach:
•
•
•
•
Discussies met nieuwe partners
Ministeriële bijeenkomsten
OECD annual Forum
OECD Seminars and Visits Programme
OESO en regionale ontwikkeling
OESO - Regionale ontwikkeling (1)
• Delivering Local Development: New Growth and Investment
Strategies (Maart 2013)
http://www.oecd.org/regional/leed/ngis.htm
• Regional Outlook 2014 (2014)
- Regions and Cities – Where Policies and Cities Meet
publicatie verwacht 2e helft 2014
• What Makes Cities More Productive ?
- Evidence on the Role of Urban Governance from Five OECD
Countries (OECD Regional Development Working Paper 2014/05)
http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regionaldevelopment/what-makes-cities-more-productive-evidence-on-the-roleof-urban-governance-from-five-oecd-countries_5jz432cf2d8p-en
OESO - Regionale ontwikkeling (2)
• OECD Territorial Reviews: Randstad Holland, Netherlands (2007)
http://www.oecd.org/netherlands/oecdterritorialreviewsrandstadholla
ndnetherlands.htm
• The Competetiveness of Global Port-Cities: The Case of
Rotterdam/ Amsterdam (2013)
http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regionaldevelopment/the-competitiveness-of-global-port-cities-the-case-ofrotterdam-amsterdam-the-netherlands_5k46pghnvdvj-en
• OECD Territorial Reviews: The Netherlands (2014)
http://www.oecd.org/regional/territorial-review-netherlands.htm
Functionele Stedelijke Gebieden
Nieuw OESO-concept : Functionele stedelijke gebieden
Functionele stedelijke gebieden/Functional Urban Areas (FUA’s):
•
•
•
•
niet de administratieve grenzen als uitgangspunt
maar de economische geografie van wonen/werken
Uitgangspunt: forensenstromen
Potentiële voordelen: beter coördinatie van beleid, synergiebenutting
Nederland:
•
•
Polycentrische structuur: 35 FUA’s (75% van totale bevolking)
Metropoolregio Rotterdam Den Haag (14,3% van totale bevolking):
-
FUA Rotterdam
FUA Den Haag
FUA Delft
Bron:OECD Territorial Reviews: The Netherlands
Functionele stedelijke gebieden in Nederland: 35
Bron: OECD
FUA Rotterdam, Den Haag, Delft (1)
NL001= FUA Den Haag
NL017= FUA Delft
NL003= FUA R’dam
FUA Rotterdam, Den Haag, Delft (2)
•
Alle 24 gemeenten van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag
behoren geheel/gedeeltelijk tot één van de 3 FUA’s
•
Sommige gemeenten vallen in 2 FUA’s
 Midden-Delfland (FUA Delft + FUA R’dam)
•
Niet alle gemeenten van de 3 FUA’s maken deel uit van de
Metropoolregio Rotterdam Den Haag
 Goeree-Overflakkee (FUA R’dam), Voorschoten (FUA Den Haag)
Belangrijk zich bij beleidsontwikkeling daarvan bewust te zijn en
zonodig coalities te zoeken over de grenzen van de MRDH heen.
Bron: OESO
Wat maakt FUAs productiever (1)
1) Productiviteit van een FUA neemt toe met de grootte van de
FUA: verdubbeling van de bevolking leidt tot 2-5% productiviteitsgroei
Bron: OECD (2014/05)
Wat maakt FUAs productiever (2)
2) Menselijk kapitaal lijkt zowel direct als indirect een
belangrijke rol te spelen;
•
•
direct: opleidingsniveau is vaak hoger
indirect: FUAs met hoger gemiddeld opleidingsniveau hebben
positieve invloed op productiviteit van minder geschoolde
werknemers
3) De nabijheid van dichtbevolkte steden heeft een positief
effect op de productiviteit van een stad: ‘geleende’
agglomeratievoordelen)
• Als de bevolkingsgrootte binnen een straal van 300 km van een
stedelijke kern verdubbelt, neemt de productiviteit in de kern met 1
à 2% toe.
Bron: OECD (2014/05)
Wat maakt FUAs productiever (3)
4) Nabijheid van grote steden is een anker voor regionale
convergentie
5) Productieniveau havensteden 3 procent hoger
6) Specialisatie lijkt productieniveaus positief te beïnvloeden
7) Groot aandeel van hightech activiteiten resulteert in hogere
productiviteit
Bron: OECD (2014/05)
Wat maakt FUAs productiever (4)
8) FUAs met gefragmenteerd bestuursstructuren vertonen lagere
productiviteit
•
•
•
administratieve grenzen komen zelden overeen met de economische
werkelijkheid
van invloed op: investeringen in vervoersinfrastructuur, ruimtelijke
ordening, regelgeving, transactiekosten
FUAs van gelijke grootte maar met 2x zoveel gemeenten vertonen
ca. 6% lagere productiviteit
Source: OECD (2015/05)
Uitdaging
Beleid op maat voor de economische,
sociale en ecologische realiteit van
waar mensen wonen en werken
Horizontale samenwerking metropoolregio’s
• Besparing publieke gelden, afstemming
beleidsdoelstellingen, schaalvoordelen:
geheel is meer dan som der delen is
• OECD Regional Outlook 2014 : Meer geïntegreerde
metropoolregio’s vertoonden laatste decennium hogere
groeipercentages 21
• horizontale samenwerking en coördinatie als substituut voor
administratieve consolidatie:
-
informele/zachte coördinatie
intergemeentelijke organisaties
bovengemeentelijk organisaties
status als metropoolregio
• Betrokkenheid maatschappelijk middenveld en private sector
belangrijk → vertrouwen in overheid
Regionale Ontwikkeling in Nederland
Regionale ontwikkeling NL – Feiten & Cijfers
• 74% van de NLse bevolking leeft in steden
• Hiervan woont 37% in grootstedelijke gebieden (>500.000)
• De grootstedelijke gebieden dragen bij aan:
» 37% van de werkgelegenheid (2010) R’dam/DH: 14,3%
» 39% van het BBP (2010) R’dam/DH: 14,1%
» 40% van de groei van BBP (2000-2010)
Bron: OECD Regions at a Glance 2013 – Netherlands Profile, OECDStat
R’dam/DH: 11,5%
Territorial Review Nederland - Conclusies
• Sterke positieve relatie tussen het aandeel van de bevolking in
FUA’s en de groei BBP per capita
• 62% van de groei gegenereerd door niet-grootstedelijke
gebieden
• Economische premie/productiviteit in stedelijke gebieden en
FUA’s ligt in NL lager dan in andere OESO-landen
• Groei BBP en arbeidsproductiviteit in stedelijke gebieden lager
dan in de OESO-landen:
→ arbeidsproductiviteitsgroei 5 grootste NL FUA’s < nationaal
gemiddelde
→ bevolkingsgroei > nationaal gemiddelde
• In lijn met bevindingen Randstad Holland Review
Territorial Review Nederland - Aanbevelingen
• FUAs als uitgangspunt nemen voor regionale
ontwikkelingsstrategieën
• Agglomeratievoordelen kunnen versterkt worden door de
connectiviteit tussen FUA’s te verbeteren
maximaal gebruik makend van ‘borrowed agglomeration effects’
• Smart Specialisation: Voorkomen van de duplicatie van
economische sectoren door betere coördinatie van economische
specialisaties, o.m. door Betere aansluiting van regionaal beleid
op Top Sector beleid en EU programma’s
• Rol centrale overheid:
Creëren van een nationaal raamwerk voor stedelijk beleid
Stimuleren van samenwerking op het niveau van FUAs
Hoe vertaalt zich dit voor de MRDH?
Uitgangspositie Metropoolregio Rotterdam Den Haag is goed
• De economische potentie is groot:
Havengerelateerde bedrijvigheid, greenport, kennisintensieve
sectoren, int’le instellingen, cultuur, toerisme
• Wil om samen te werken vanuit de overtuiging:
a) dat versteviging van de onderlinge verbindingskracht de
kracht van inwoners/bedrijven maximaal tot zijn recht kan
laten komen
b) Van complementariteit:
international city of peace and justice gerelateerd aan de
internationale bedrijvigheid in de haven
CO2 uit petrochemie voor gebruik in tuinbouwkassen
Groen en stedelijk
• Uitdaging: economisch groeipotentieel (nog) beter benutten om
de internationale concurrentiekracht te verbeteren
SG OESO Angel Gurria:
“[…] an important challenge for policymakers is to enable the
country’s large metropoles – Amsterdam, Rotterdam and
Eindhoven, to mention a few – perform at their growth
potential. Currently there is still room to improve their
performance according to our analysis. This will increase their
competitiveness at the European and global level, help
raise national growth while also nurture the potential of the
entire urban system […]”
Den Haag, 24 april 2014, bij de presentatie van de Economic Survey, de
Innovation Review en de Territorial Review van Nederland.
Meer informatie:
OESO – Algemeen:
http://www.oecd.org/
OESO – Regionale ontwikkeling:
http://www.oecd.org/regional/
Economic growth increases with proximity to large cities
2.0
2.0
1.8
1.8
1.6
1.6
1.4
1.4
1.2
1.2
1.0
1.0
0.8
0.8
0.6
0.6
within45
45min.
min. 45
45to
to90
90min.
min. 90
90to
to180
180min.
min. 180
180to
to300
300min.
min.more
more than
than300
300
within
bycar
car
bycar
car
bycar
car
bycar
car
min.by
bycar
car
by
by
by
by
min.

Download Report