TOURING - Mei 2014 - Prins van Hola Pola

REIZEN
MAROKKO
OP AVONTUUR
BIJ DE BERBERS
16
EXPLORER MEI 2014
1
Kinderen
genieten
vanop hun
ezel van de
vergezichten
op de vallei.
1
We zijn in Touring Explorer al meermaals op stap
geweest met kinderen. Om Belgische steden te
ontdekken, Londen te bezoeken of de Oostenrijkse
Alpen te beklimmen. Nu zetten we voor het eerst
een stap op een ander continent. We vliegen naar
Marokko en gaan op avontuur bij de Berbers. We
doen dat echter niet alleen, maar in het gezelschap
van de Prins van Hola Pola… Tekst en foto’s: Jo Verluyten
D
ie prins is geen koninklijke hoogheid uit het Noord-Afrikaanse
land, wel een Belgische organisatie die avontuurlijke reizen organiseert
voor families met kinderen. Vergeet even
de all-in formules aan een zonovergoten
strand of de begeleide rondreizen waarin
zo veel mogelijk attracties langs platgetreden paden worden afgehaspeld. Neen,
bij reizen van de Prins van Hola Pola ligt
de ambitie elders: ouders en kinderen op
een verteerbaar ritme onderdompelen in
de couleur locale, om zo bij jong en oud
een onuitwisbare indruk achter te laten.
Het begin van de reis was op dat vlak al
een voltreffer.
MEI 2014 EXPLORER
17
Getty
Djemaa el Fna
Het vertrekpunt van onze reis ligt in Marrakech.
Een korte taxirit brengt ons van de luchthaven
naar het hartje van de Rode Stad, het zogenaamde Djemaa el Fna plein. De bagage
verhuist van de auto-kofferbak naar een
stootkarretje. De kinderen mogen er bovenop
klauteren, gebaart de tengere Berber die
het karretje naar onze riad moet duwen. De
kinderen kijken ons met een vragende blik aan.
Tja, hij heeft er zelf om gevraagd… Terwijl ze
“Ouders en kinderen
onderdompelen in
de couleur locale is
de ambitie”
door de menigte op het plein worden gereden
komen ze ogen te kort: slangenbezweerders,
hoeders met aapjes, verkopers van god-weetwat-allemaal … ze zijn allemaal present, zoals
voorspeld in de gidsen. Freek, zes jaar, gelooft
aanvankelijk niet dat het om echte slangen gaat,
en is niet bepaald onder de indruk. Tot hij zo’n
“nepslang” een onverhoedse beweging ziet
maken en zijn mond letterlijk openvalt, terwijl hij
met ogen zo groot als knikkers het schouwspel
gadeslaat. Bas laat weten dat hij ook wel zo’n
aapje wil hebben. En ik, ik probeer te genieten
van de eerste indrukken terwijl ik de kinderen in
het vizier wil houden. Hoewel die eerste kennismaking met Marrakech best indrukwekkend is,
zeker met kleine kinderen die je in de gaten wil
houden, maakt ze ons allerminst ongerust, maar
wel héél erg benieuwd.
Openlucht restaurant
Onze verblijfplaats voor de volgende twee
dagen is een typische riad - een traditioneel
Marokkaans huis met binnenplaats, gelegen in
de oude stad of Medina. Ze biedt tussen haar
vier muren een rust die je amper voor mogelijk
houdt wanneer je door de aanpalende soeks
wandelt. ‘s Avonds keren we met onze gids
Mustafa terug naar het Djemaa el Fna plein en
ontdekken we haar andere gezicht. De hectiek
van de dag heeft plaatsgemaakt voor een sfeer
van een openlucht restaurant. Centraal op het
plein wordt er namelijk flink gekookt en gegeten.
De dampen van de stoofpotten zweven als een
18
EXPLORER MEI 2014
sluier over de rest van het plein en nodigen uit om
plaats te nemen in een van de vele tentjes met eenvoudige tafels en zitbanken. Wij hebben onze eerste echte
Marokkaanse tajine echter net leeggemaakt in de riad
en beperken ons tot een deugddoende verse verveine
thee – ideaal voor het slapen gaan weet onze gids.
Verhalenverteller
De volgende ochtend worden we opgewacht door
Tajib, onze stadsgids. Deze doctor in de aardrijkskunde
heeft enkele jaren in Berlijn gewoond, geeft blijk van
een genuanceerd levensbeeld en straalt een zekere
wijsheid uit. Maar nog belangrijker: hij is een echte
verhalenverteller die de aandacht van de kinderen
meteen weet te vangen door allerlei weetjes over
Marokko en Marrakech concreet te maken. Hij maakt
tekeningen met een pen en wat papier, attributen die
hij telkens uit de muts van zijn djellaba vist, een lange pij
die op het eerste gezicht geen opbergmogelijkheden
biedt. De kinderen gniffelen een beetje, telkens hij zijn
“rugzak” naar voren zwiert om pen en papier tevoorschijn te halen of op te bergen.
Tajib neemt ons mee door de nauwe straatjes van de
kleurrijke soeks en leert ons een belangrijk Arabisch
woord: “balak” wat niet meer betekent dan “opgelet,
aan de kant”, maar het is wel van levensbelang in deze
nauwe straatjes. Naast slenterende toeristen zoals wij,
hossen hier immers ook nog duizenden Marokkanen
rond. Ze verplaatsen zich te voet, op fietsen en brommers. Ezels, al dan niet met kar, maken het straatbeeld
compleet. En die laatste blijken meteen ook de gevaarlijkste. Uitkijken en de oren spitsen is de boodschap.
De ogen uitkijken doen de kinderen dan weer, als we
halt houden bij een artisan die met behulp van zijn
handen en één voet houten schaakpionnen freest uit
stukjes hout. In geen tijd draait hij een loper voor elk
van de kinderen, waarna hij reikhalzend uitkijkt naar
de ouders voor een beloning. En terecht.
Koranschool
Even later leidt Tajib ons naar de Ben Joesoef Madrassa.
Deze Koranschool is een pareltje van islamitische architectuur met een idyllisch binnenplein, voorzien van een
kleine waterpartij. “Die dient om handen, ellebogen
en onderarmen te wassen vooraleer aan het gebed te
beginnen”, verklaart Tajib. Hoe mooi het gebouw ook
moge zijn, van enig comfort konden de studenten niet
genieten. Elk piepklein kamertje rondom het mooie
binnenplein werd bevolkt door een of zelfs twee
handenvol studenten. Het moet er gezellig geweest zijn
denken de kinderen, terwijl ze door het kleine venster
dromerig naar buiten kijken.
Tajib leidt ons die voormiddag nog langs een hele
reeks soeks waar ijzerwerk centraal lijkt te staan.
2
3
2
Het Djemaa el Fna plein verandert ‘s avonds in één groot
openluchtrestaurant waar dampende stoofpotten uitnodigen
tot een diner.
3
Een artisan draait met één voet en twee handen in
geen tijd enkele schaakpionnen uit een houten blokje.
4
Onze gids Tajib is een echte verhalenverteller die de aandacht
van de kinderen meteen weet te vangen en vast te houden.
Kleine ambachtsruimten, vaak slechts een kwart van
een autogarage groot, blijken voldoende om een
ambachtsman samen met een lasautomaat, werkbank en slijpschijf te huisvesten. Er worden voornamelijk luchters met frivole patronen gemaakt. Ook
slotenmakers vinden hier een stek. Even later is het
de beurt aan wolververs en tapijtwevers om enkele
straatjes te vullen. Bij een wolverver steken we even
het hoofd binnen. De geur valt mee, maar het is
uitkijken geblazen voor de dieprode kleurstof. Het
lijkt wel bloed. Best niet op onze kledij laten komen.
Arabisch leren
4
Tajib houdt nog halt bij een typische berberdeur. Die
is rechthoekig zoals alle andere, maar in de deur zelf is
er een kleinere opening voorzien waarvan de bovenkant een halve cirkel vormt. Berbers zijn niet kleiner
dan andere mensen, maar de deuropening is zo laag
gemaakt opdat alle bezoekers automatisch het hoofd
zouden buigen wanneer ze binnenkomen. De twee
verschillende metalen ringen waarmee je op de deur
MEI 2014 EXPLORER
19
5
klopt, hebben ook hun functie. De een is groter,
klinkt zwaarder en geeft aan dat er een man aan
de deur staat. Vrouwen gebruiken de kleinere
ring, maken dus een fijner geluid en krijgen bijgevolg ook een andere persoon aan de andere kant
te zien wanneer de deur opengaat. Een man voor
een man, een vrouw voor een vrouw.
De namiddag wordt gevuld met een zonnebad
op het dakterras van de riad. Althans voor de
ouders. De kinderen dollen en spelen in de
riad zelf. In de vooravond krijgen ze bezoek van
een professor die hen Arabisch komt leren, in
geschrift nog wel. Het begint met het schrijven
van de eigen naam in het eigen geschrift. Vervolgens wordt het Arabisch alfabet gekoppeld aan
het onze en dan is het oefenen geblazen. Eerst
op een bordje met krijt, daarna in een schriftje
en tenslotte op een houten plankje waarop de
kinderen schrijven met een houten pen en echte
inkt. Nooit gedacht dat leren zo leuk kon zijn.
Ecolodge
Het tweede deel van onze reis speelt zich af
in het Atlasgebergte, meer bepaald in de AïtBougemez vallei, genoemd naar de Berberstam die er woont. Het contrast met het
drukke Marrakech kan haast niet groter zijn. We
verblijven er in een kasbah berber, een authentieke ecolodge die enkel door zijn grootte
20
EXPLORER MEI 2014
verraadt dat het geen gewone berberwoning is. Het
basiscomfort is aanwezig, maar de winterkoude - het is
december - heeft zich meester gemaakt van onze slaapkamers. Enkele vlug aangehaalde, elektrische vuurtjes
moeten soelaas bieden. Wanneer het avondmaal geserveerd wordt in de centrale eetplaats, krijgen we het in
geen tijd warm. Van de knetterende open haard en ook
van het gezelschap van andere ouders en kinderen.
Geen vraag naar iPads of ander elektronisch vertier
hier. Het lijkt wel alsof de eenvoud van de woning er de
kinderen bewust van gemaakt heeft dat elkaars gezelschap zo veel leuker kan zijn dan individueel vertier. De
lange autorit vanuit Marrakech kruipt echter niet in de
koude kleren en het bed lonkt vroeger dan verwacht.
Iets na negen gaan alle lichten uit.
Op stap met Berbers
De volgende ochtend staat een rij ezels ons op te
wachten. Gepakt en gezakt met proviand voor de
picknick en voorzien van een zachte mat waarop de
kinderen maar al te graag plaatsnemen. We gaan
de volgende dagen flink wat stappen, onder begeleiding van onze gids Mustafa en enkele lokale ezelmenners. We maken telkens een lus in de vruchtbare
vallei die duidelijk profiteert van de aanwezigheid
van water. Hele boomgaarden met appelbomen en
notelaars naast akkers voor andere gewassen worden
in gereedheid gebracht voor een volgende teelt. Het
is nu winter en de vallei oogt dor, al duiken gedurende
5
Onze tochten spelen zich af in een decor van
besneeuwde toppen met een felblauwe lucht. Schilder
daar onze rij ezels bij, bedekt met kleurrijke tapijten en
blije kinderen en je krijgt een idee van het tafereel.
6
Akkers worden in gereedheid gebracht voor een
volgende oogst. Nu is het winter, maar in de lente
moet het hier een festival van kleuren zijn.
Dat het in de Atlas ’s nachts flink kan vriezen bewijst
de afzetting van ijs op jonge grassprieten in de buurt
van een watervalletje.
7
onze tochten ook regelmatig akkers op die lichtgroen
kleuren. Tegen de achtergrond van besneeuwde
toppen en een felblauwe lucht geeft dat magnifieke
vergezichten. Schilder daar onze rij ezels bij, bedekt
met kleurrijke tapijten en blije kinderen en je krijgt
een idee van het tafereel.
Jolijt
De kinderen zijn stuk voor stuk dol op hun ezels.
Sommige drijvers wandelen werkeloos mee omdat de
kinderen zelf hun voertuig willen mennen. Ze genieten
met volle teugen van het rijden, de vergezichten en
elkaars gezelschap. Gelachen wordt er ook, vooral met
Freek en diens ezel omdat die de kroon spant op het
vlak van protjes laten. En telkens een ezel een grote
boodschap achterlaat, is het jolijt alom.
Hier en daar doorkruisen we een klein berberdorp waar
sommige kinderen een voorzichtige “bonjour” prevelen
terwijl anderen verlegen wegduiken. Onze ezeldrijvers
worden wel hartelijk begroet, maar als we proberen
een foto te maken van de typische karakterkoppen en
daarvoor eerst de toestemming vragen, volgt meestal
een njet. De kloof lijkt niet alleen groot, dat is hij ook.
Tajine in het wild
6
7
De vallei kleurt her en der al voorzichtig groen. In de
lente moet het hier een festival van kleuren zijn, wanneer
de sneeuw als smeltwater uit de bergen komt en appelen notenbomen in bloesem staan. We houden halt
bij een irrigatiesysteem en stellen een bivak op. De
kinderen worden uitgenodigd om mee aardappelen
te schillen, wortelen te raspen en uien te snijden terwijl
onze kok enkele kippen versnijdt. We sprokkelen droog
hout en zoeken beschutting voor de wind achter een
stenen muurtje: we zullen ter plaatse een tajine maken.
De kok verwarmt de typische kookpotten met conische
deksels op een klein vuur - te grote vlammen kunnen
het aardewerk doen barsten. Wanneer de olie begint
te spetteren, worden enkele flinke scheppen zout en
kurkuma toegevoegd. De kok wentelt de stukken kip
in het olie-kruidenmengsel en doet vervolgens de
eerste keer de potten dicht. En dan is het tijd voor een
schattenjacht. Gids Mustafa heeft op een onbewaakt
moment een schat verstopt in het stenen muurtje dat
ons bivak omheint. De jongste uit de bende slaagt er
in de schat als eerste te ontdekken. Gelukkig voor de
ouders bestaat die uit kleine sieraden, voor elk kind
een. De vinder mag ze uitdelen… De kinderen krijgen
nog tijd om een kamp te maken in een mooi vertakte
MEI 2014 EXPLORER
21
PRAKTISCH
8
8
Bas denkt na – uitkijkend vanop de afgrond, de vallei in – hoe hij het overweldigende landschap moet vatten in een foto.
boom, terwijl de kok de groenten toevoegt aan
de tajine en de ouders discussiëren over het wel
en wee in Marokko en België.
Een half uurtje later komt de kok aandraven
met de tajines: onze eigen gemaakte maaltijd! De kinderen smullen ervan, of wat had
je gedacht.
- Bereikbaarheid:
Brussels Airlines vliegt
rechtstreeks op Marrakech
vanuit Brussel, maar ook
low cost maatschappijen als
Ryanair of touroperators als
Jetair Fly bieden vrij frequente
vluchten aan, al dan niet
vanuit regionale luchthavens
als Eindhoven of Charleroi.
Reken op een viertal uren
vliegen.
- Documenten & geld:
Paspoort geldig tenminste
tot de dag waarop men
Marokko verlaat. In geval van
georganiseerde pakketreizen
met minimaal 8 personen kan
een identiteitskaart volstaan.
Vraag dat na bij je reiskantoor
of touroperator. De plaatselijke
munt is de Dirham, waarvan
in- en uitvoer verboden is.
Wisselen kan op de luchthaven
en in stedelijke centra.
- Reisperiode:
Je kan het hele jaar door
naar Marokko, al hou je best
rekening met de regio. Zo
bezoek je de woestijngebieden
het best tussen oktober en
april en is Marrakech in de
zomermaanden enkel aan
te raden voor aankomst en
vertrek – het kan er broeiend
heet worden.
- Reisverzekering:
Naar Marokko vertrekken
zonder reisverzekering is als de
Ronde van Vlaanderen rijden
zonder reserveband. Af te
raden dus.
Spanje
Rabat
Marokko
Atlantische
Oceaan
Marrakech
Algerije
West. Sahara
Graanschuur
Op de derde en laatste dag in de vallei staat
de kortste tocht op het programma. We
beklimmen een centraal gelegen heuvel die
uitzicht biedt op de hele vallei. Op de top
staat een rondvormig gebouw dat gelijktijdig
de graftombe is van een heilige én een graanschuur uit niet zo ver vervlogen tijden. Niet
alleen de oogst, maar ook sieraden en waardevolle eigendommen van valleibewoners werden
hier bewaard. Praktisch lijkt dat niet, telkens
een oogst naar boven sjouwen, maar noodzakelijk was het wel in die tijd. In de verschillende valleien woonden immers verschillende
berberstammen en die vielen elkaar wel eens
lastig als er een oogst was tegengevallen. Een
berg met de schatkamer op de top is dan iets
gemakkelijker te verdedigen tegen aanvallers.
Letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt, met
prachtige vergezichten, een spectaculaire
afdaling en een voldaan gevoel. DE PRINS VAN HOLA POLA
Deze niche-touroperator organiseert
avontuurlijke, begeleide groepsreizen
voor gezinnen met kinderen. Bij de
samenstelling van een groep wordt
rekening gehouden met de leeftijden
van de verschillende kinderen. Ter
plaatse wordt het principe van slow
travel gehanteerd: kwaliteit gaat boven
kwantiteit, platgetreden paden worden zo
veel mogelijk vermeden, de couleur locale
zo veel mogelijk opgezocht.
De bestemmingen variëren van Noorwegen tot Zuid-Afrika en
van Mexico tot Vietnam. In Marokko heb je niet minder dan vijf
mogelijke reizen. Wij kozen voor “Op stap met de Berbers”. Meer info
over bestemmingen en de formule op www.prinsvanholapola.be
TOURING ORGANISEERT EEN BEGELEIDE RONDREIS NAAR EN ROND MARRAKECH.
MEER INFORMATIE OP PAGINA 95 EN OP WWW.TOURING.BE/REIZEN
22
EXPLORER MEI 2014

Download Report